ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΞΑΜΗΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ ΤΟΥ GLUCAGON LIKE PEPTIDE-1 (GLP-1) Ι. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ 1, Γ. ΠΑΥΛΙΔΗΣ 1, Β. ΛΑΜΠΑΔΙΑΡΗ 2, Φ. ΚΟΥΣΑΘΑΝΑ 2, Ε. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ 1, Μ. ΒΑΡΟΥΔΗ 1, Δ. ΒΛΑΣΤΟΣ 1, Σ. ΒΛΑΧΟΣ 1, Δ. ΜΠΕΝΑΣ 1, Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 2, Ι. ΛΕΚΑΚΗΣ 1 1 Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» 2 Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι αγωνιστές των υποδοχέων του Glucagon like peptide-1 (GLP-1R) χρησιµοποιούνται στη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) τύπου 2. Η δράση τους στηρίζεται στην γλυκοζοεξαρτώµενη έ κ κ ρ ι σ η ι ν σ ο υ λ ί ν η ς κ α ι σ τ η µ ε ί ω σ η τ η ς υπεργλυκαγοναιµίας, ενώ συγχρόνως επιβραδύνουν την κένωση του στοµάχου και ελαττώνουν την πρόσληψη τροφής. Επειδή η ινσουλινοτρόπος δράση του GLP-1 είναι γλυκοζοεξαρτώµενη ο κίνδυνος υπογλυκαιµίας ελαχιστοποιείται.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της µελέτης µας είναι η διερεύνηση σε ασθενείς µε στεφανιαία νόσο (ΣΝ) και ΣΔ τύπου 2 µεταβολών στην αρτηριακή σκληρία, την µυοκαρδιακή παραµόρφωση της αριστερής κοιλίας (ΑΚ) και το πάχος του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα µετά από εξάµηνη θεραπεία µε µετφορµίνη και αγωνιστή των GLP-1R.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Εξετάσαµε: 50 άτοµα µε ΣΝ και ΣΔ τύπου 2 (ηλικία: 52±10 έτη) και 25 υγιή άτοµα παρόµοιας ηλικίας και φύλου και χωρίς παράγοντες κινδύνου. Από τα 50 άτοµα: 25 άτοµα έλαβαν µετφορµίνη και αγωνιστή των GLP-1R και 25 άτοµα έλαβαν µόνο µετφορµίνη.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Σε όλα τα άτοµα στην αρχή και µετά από 6 µήνες αγωγής µετρήσαµε: α) την καρωτιδο-µηριαία ταχύτητα του σφυγµικού κύµατος (PWVc, m/sec -Complior SP ALAM), την κεντρική συστολική αρτηριακή πίεση (csbp, mmhg) και τον δείκτη ενίσχυσης (ΑΙ, %) του αορτικού σφυγµικού κύµατος (Arteriograph TensioMed) β) τις ταχύτητες Ε και Α του µιτροειδικού δακτυλίου και το λόγο τους Ε /Α χρησιµοποιώντας ιστικό Doppler γ) τη συνολική επιµήκη παραµόρφωση (GLS, %), τον συστολικό (LGSr, 1/ sec) και διαστολικό ρυθµό παραµόρφωσης (LGSrE, 1/sec), την µέγιστη συσπείρωση (ptw, deg), την µέγιστη ταχύτητα συσπείρωσης (ptwvel, deg/sec), την µέγιστη αποσυσπείρωση (putw, deg) και την µέγιστη ταχύτητα αποσυσπείρωσης (putwvel, deg/sec) χρησιµοποιώντας την τεχνική speckle tracking. Ο βαθµός αποσυσπείρωσης της ΑΚ υπολογίστηκε ως η % διαφορά µεταξύ ptw και putw κατά τη διάνοιξη της µιτροειδούς βαλβίδας (%dptw-utw MVO ), στο peak (%dptw-utw PEF ) και στο τέλος της πρώιµης διαστολικής πλήρωσης της ΑΚ (%dptw-utw EDF )
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ δ) το Perfused boundary region (PBR) των υπογλώσσιων αγγείων (µεγέθους 5-25µm) µε την χρήση ειδικού φακού υψηλής ευκρινείας µε την τεχνική Sideview Darkfield Imaging (Microscan, Glucockeck). Το αυξηµένο PBR θεωρείται ακριβής δείκτης µείωσης του πάχους του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα λόγω διείσδυσης του πλάσµατος εντός του γλυκοκάλυκα ε) τη διαστολή µεσολαβούµενη από τη ροή (FMD) της βραχιονίου αρτηρίας και την % διαφορά της (FMD%).
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ cai = AP / PP AP = Augmentation Pressure PP = Pulse Pressure
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΟΣ ΓΛΥΚΟΚΑΛΥΚΑΣ S Reitsma, DW Slaaf, H Vink et al. Pflugers Arch. 2007
MICROSCAN CAMERA
GLYCOCALYX EXAMINATION
Increased PBR: an accurate index of reduced endothelial glycocalyx thickness
BASELINE ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ CAD+DM (n=50) CONTROLS (n=25) p PBR, µm 2.1±0.2 1.89±0.1 <0.05 PWVa, m/sec 10.3±2.2 8.1±1.9 <0.05 PWVc, m/sec 11.8±3.2 8.8±1.3 <0.05 AI, % 27.9±15 19.4±14.7 <0.05 csbp, mmhg 136±20 119±18 <0.05
BASELINE ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ CAD+DM (n=50) CONTROLS (n=25) GLS, % -15±3-18±3 <0.05 p LongSr, 1/sec -0.78±0.1-0.96±0.2 <0.05 LongSrE, 1/sec 0.77±0.29 1.2±0.3 <0.05
LONGITUDINAL STRAIN Diabetic Control
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ METFORMIN+GLP-1R (n=25) METFORMIN (n=25) Time, months 0 6 0 6 PWVc, m/sec 11.8±2.5 10.3±3.3* 11.2±3 11±3 putw velocity, deg/sec -97±49-112±52* -100±41-98±43 %dptw-utw MVO 31±10 40±14* 29±18 30±18 %dptw-utw PEF 43±19 53±22* 45±19 50±16 FMD% 8.9±3 13.2±6 8.8±5 11.8±6* *p<0.05 vs. baseline p<0.01 vs. baseline
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η baseline τιµή FMD συσχετίστηκε µε το %dptw-utw PEF (r=0.65, p<0.05). Έξι µήνες µετά το µειωµένο PWVc συσχετίστηκε µε µειωµένο: - SBP (r=0.62) - csbp (r=0.55) και αυξηµένο -LongsrE (r=-0.50) - %dptw-utw EDF (r=-0.56) p <0.05 για όλες τις συσχετίσεις
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ r=0.55, p=0.001 r=-0.50, p=0.02
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η εξάµηνη θεραπεία µε µετφορµίνη και αγωνιστές των GLP-1R βελτιώνει την αρτηριακή σκληρία, την µυοκαρδιακή παραµόρφωση και την ταχύτητα συσπείρωσης - αποσυσπείρωσης της ΑΚ σε ασθενείς µε ΣΝ και ΣΔ τύπου 2. Περαιτέρω µελέτες απαιτούνται για να διερευνηθούν τα µακράς διάρκειας οφέλη από την χρήση των αγωνιστών GLP-1R στο καρδιαγγειακό σύστηµα και στην ενδοθηλιακή λειτουργία.