ΉΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Αυδίκου Κωνσταντίνα Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc Ελεωνόρα Κυριαζοπούλου Νευρολόγος, MSc Ελληνική Εταιρία Νόσου Alzheimer
ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Γιατί µιλάµε για νοητικά ελλείµµατα όταν το θέµα µας είναι µια διαταραχή στην διάθεση-κατάθλιψη ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Νοητικές διαταραχές, συγκέντρωση, µνήµη, ύπνος, όρεξη, διαταραχές στην σκέψη και την κρίση Βραδύτητα στην σκέψη
Γιατί λοιπόν είναι τόσο σηµαντική η διαταραχή των νοητικών λειτουργιών? Περίπου 25-50% των ασθενών µε επεισόδια ΜΚ παρουσιάζουν ελλείµµατα σε τουλάχιστον ένα πεδίο των νοητικών λειτουργιών (1 sd υπό του φυσιολογικού) Τα νοητικά ελλείµµατα επιµένουν µετά την υποχώρηση των συµπτωµάτων της κατάθλιψης Τα υπολειµµατικά νοητικά ελλείµµατα σχετίζονται µε αυξηµένες πιθανότητες υποτροπών
Γιατί λοιπόν είναι τόσο σηµαντική η νοητική διαταραχή? Η νοητική διαταραχή επιδεινώνεται µε κάθε νέο επεισόδιο ΜΚ Φαινόµενο που εξελίσσεται Οι επιδόσεις στις νοητικές λειτουργίες µπορεί να µειωθούν κατά 2-3% σε κάθε επεισόδιο για τα 4 πρώτα επεισόδια Οι νοητικές διαταραχές σχετίζονται στενά µε φτωχή ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και λειτουργικότητα. Οι επιδόσεις στις νοητικές λειτουργίες αποτελεί έναν ισχυρό καθοριστικό παράγοντα εξέλιξης της νόσου Gualtieri CT 2008 Rock PL et al 2014
Οι επιδόσεις στις νοητικές λειτουργίες σχετίζονται περισσότερο µε την λειτουργικότητα στο εργασιακό περιβάλλον σε σύγκριση µε την βαρύτητα των καταθλιπτικών συµπτωµάτων
Νοητικές λειτουργίες-πεδία Επεισοδιακή µνήµη Εργαζόµενη µνήµη Προσοχή-εγρήγορση Εκτελεστικές λειτουργίες Λεκτική µάθηση Κριτική ικανότητα-ικανότητα επίλυσης προβληµάτων
Διαφορετικοί ασθενείςδιαφορετικές διαταραχές Κάποιοι ασθενείς παρουσίαζαν κάποια ευαισθησία-ευπάθεια σε ορισµένες νοητικές λειτουργίες στην προνοσηρή κατάσταση οι οποίες µε την έναρξη της ασθένειας επιδεινώνονται και µεταλλάσσονται σε ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Στην ουσία.µπορεί να έχουµε ελλείµµατα σε αρκετές λειτουργίες αλλά ο ασθενής επιµένει να ζητάει βοήθεια για αυτό το οποίο τον δυσκόλευε από την αρχή
Εκτίµηση-Ψυχοµετρικές δοκιµασίες Οι περισσότερες κλίµακες µέτρησης της κατάθλιψης δεν έχουν αρκετά υποερωτήµατα για τις νοητικές λειτουργίες MMSE και MoCA-δεν έχουν καλή ευαισθησία NPI-αξιόπιστο αλλά χρονοβόρο
Εκτίµηση-Κλινική εξέταση Δεν αρκεί µια απλή συνεδρία Απαραίτητη η παρουσία µάρτυρα
Αντιµετώπιση του καταθλιπτικού επεισοδίου Έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση Δηµιουργία ολοκληρωµένου θεραπευτικού πλάνου Επαναπροσδιορισµός της διάγνωσης όποτε το θεωρούµε αναγκαίο Προσοχή στην συνοσηρότητα (φάρµακα, παχυσαρκία, αλκοόλ, διαβήτης) Αναθεώρηση φαρµακευτικής αγωγής ΣΤΟΧΟΙ Αποκατάσταση της ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Πρόληψη νέου επεισοδίου
Η ασθενής µας 1 Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ 2012: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΠΟ ΝΕΥΡΟΛΟΓΟ ΑΝΟΙΑ ΜΙΚΤΟΥ ΤΥΠΟΥ, ΠΟΛΥΕΜΦΡΑΚΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Φ.Α : ΔΟΝΕΠΕΖΙΛΗ 10MG ΒΕΝΛΑΦΑΞΙΝΗ ΒΡΩΜΑΖΕΠΑΜΗ 3MG ½ Χ 2
Η ασθενής µας 1 ΟΣ ΝΨΕ ΣΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΜΑΣ (ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013) ΗΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΑΝΑΣΤΟΛΕΑ ΑΚΕΤΥΛΟΧΟΛΙΝΕΣΤΕΡΑΣΗΣ, ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΒΡΩΜΑΖΕΠΑΜΗΣ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΒΕΝΛΑΦΑΞΙΝΗΣ
Η ασθενής µας ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΕ 1 ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΣΕ 3 ΜΗΝΕΣ ΑΛΛΑΓΗ ΒΕΝΛΑΦΑΞΙΝΗΣ ΣΕ ΕΣΙΤΑΛΟΠΡΑΜΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ
ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ 1/4/2013 9/10/2014 6/3/2015 24/3/2016 17/1/2017 MMSE 28 30 29 29 29 FUCAS 44 46 44 46 42 FRSSD 5 2 8 5 5 CDR 1 1 1 1 0.5 ROCFT α) αντιγραφή β) ανάκληση RAVLT I I-V VI 35 19 5 +5(10) -2(8) 35 18 οριακά 6 +4(10) -3(7) - - 5 +3(8) +/- 0(8) 36 17.5 3 +9(12) -6(6) 34 22 3 +9(12) -4(8) TRAIL B 158 159 168 147 195 RBMT Αµ. ανάκληση Καθ. ανάκληση 15 13 10.5 οριακά 10.5 οριακά ΧΣΑ 7.33 6 οριακά 9.33 9.33 5.67 ΤΕΑ1 1m/2m 40/57 27/51-28/58 24/56 TEA4 raw/time 6/6.86 5/6.94-7/5.44 8/6.87 TEA6 2.83 4.55-3.21 3.35 NPI 7 - - - - GDS - - - 6 8 BDI 23 28 15-10 ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΑΓΧΟΥΣ 20 28 - - - SAST - - - 27 28 BAI 26 24-13 18 10 8 5.5 8.5 14 14.5
Εξέλιξη στις νευροψυχολογικές δοκιµασίες 50 38 25 MMSE FUCAS FRSSD 13 0 1η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ 4η ΝΨΕ 5η ΝΨΕ
Εξέλιξη στις νευροψυχολογικές δοκιµασίες 16 12 8 4 RBMT1 RBMT2 RAVLT I RAVLT I-V RAVLT V 0 1η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ 4η ΝΨΕ 5η ΝΨΕ
Η «παγίδα» της απεικόνισης
Αποτελέσµατα Μαγνητικής Τοµογραφίας (27/10/2016) Χρόνιες ισχαιµικές αλλοιώσεις της νόσου των µικρών αγγείων. Ήπια διεύρυνση του κοιλιακού συστήµατος στα πλαίσια εγκεφαλικής ατροφίας ΜΤΑ 2. Ήπια διεύρυνση των υπαραχνοειδών χώρων της κυρτότητας του εγκεφάλου µετωποβρεγµατικά δεξιά επίσης στα πλαίσια εγκεφαλικής ατροφίας, σχετικά µεγαλύτερη της αναµενόµενης για την ηλικία της εξεταζόµενης. Τα κεντρικά αγγεία της βάσεως του εγκεφάλου διατηρούν στις εικόνες SE κενό σήµατος ενδεικτικό βατότητας. Συγκριτικά µε την προηγηθείσα MRI εξέταση της 19-7-2011 παρατηρείται ήπια επιδείνωση της απεικόνισης όσον αφορά των αριθµό των εστιών στα δεξιά βασικά γάγγλια και στο ύψος της γέφυρας.
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΜΕ ΗΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΓΙΑΤΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ.. 1.Αρχική διάγνωση.. 2.Φαρµακευτική αγωγή-αλλαγές 3.Απεικόνιση 4.Επιδείνωση σε κάποιες νοητικές λειτουργίες στις επανεξετάσεις