OMMNA MARIJA. Kif Fran isku g ex il-messa ta Fatima. Mit-ta dita ma Swor Angela de Fatima Coelho

OMMNA MARIJA Ittra Marjana ta Kull Xahrejn MaÓruÌa mill-kumitat DjoÇesan tal-madonna ta Fatima Malta. Titqassam b xejn 56, Triq Sir H. Luke, M arr MGR 1503 http://sites.google.com/site/ommnamarija/home Nru. 116 Jannar - Frar 2010 Kif Fran isku g ex il-messa ta Fatima Mit-ta dita ma Swor Angela de Fatima Coelho Fran isku li kellu m abba kbira g as-sbu ija darba qal: Kont in obb nara lill-an lu, iωda kont in obb afna iktar nara lill-madonna. L-iktar li kont in obb nara lill-madonna f dak id-dawl iere minnha li da al filqlub tag na. Fi kliem ie or, hu li kien daqstant sensittiv g as-sbu ija, seta jag mel differenza bejn is-sbu ija ta l-an lu u s-sbu ija ferm ikbar tal-madonna, iωda Ωgur li tal-mulej innifsu ter a hija isba. Imbag ad hemm l-ispiritwalità ta tpattija ta Fran isku. Meta g araf li l-madonna kienet daqstant imnikkta min abba d-dnubiet tal-bnedmin, kien imqanqal afna u fittex biss li jfarra ha. Kien jg addi sig at filpreωenza ta Ìesù mo bi. Huwa ddedika lilu nnifsu g al kollox lilladorazzjoni Ewkaristika. A na qatt ma nistg u nkunu nafu l-grad ta l- intensità tal-intimità tieg u ma Alla. Barra minn hekk, ma rridux ninsew l-im abba tieg u g ar-ruωarju. Il-Madonna qalet lil Fran isku biex jitlob afna RuΩarji, u hu innifsu qal: O Madonna g aωiωa tieg i! Ng id RuΩarji kemm trid!. Kif kiteb Ìwanni Pawlu II: Ir-RuΩarju jressaqna qrib Marija u jag tiha s-setg a biex t arri na u tg a inna sakemm Kristu jissawwar fina (ara. Rosarium Virginis Mariae, 15). Dan hu li ara lil Fran isku. Bl-idejn ta Marija huwa kien jitg a en dejjem iktar biex isir jixba lil Ìesù, sakemm kiseb ila tassew tal-g a eb g all-kontemplazzjoni. JANNAR - FRAR 2010 1

Kungress dwar il-beatu Fran isku Minn Bulletin of the Little Shepherds Jul-Sept 2009 F g eluq is-sena çentinarja mit-twelid ta Fran isku Marto, fid-19 u l-20 ta Ìunju 2009, sar Kungress o Fatima ntitolat Fran isku Marto: tikber billi tag ti biex juri veduti differenti dwar ajjet Fran isku, billi janalizza l-kuntest storiku, soçjali, politiku u ekkleωjastiku ta Ωmien id-dehriet. Fil- Kungress, deher çar kemm dawn l-elementi jg inu biex tiftiehem a jar il- ajja ta Fran isku. Intwera kemm il-personalità tieg u kienet immarkata bid-dinamiωmu talg otja. B al mistiçi kollha, hu kien milqut bl-esperjenza t Alla, mistg a eb u msa ar bil-kotra tad-doni tieg u. Sa qu fuq id-dimensjoni kontemplattiva, kif il-personaltà ta Fran isku kienet mmarkata b ibda g as-solitudni u l-kwiet, u ta ftit kliem. Dan, b mod speçjali, ibed fuqu s-sbu ija divina, u ag litu sikwit jitbieg ed mill-o rajn biex jikkontempla lil Alla. B hekk, hu kiber fil- ajja interjuri. G alih, l-g arfien profond taç-çentralità ta Alla, hu sinjal tal-g arfien tal- erarkija tal-veritajiet tal-fidi. Intwera li fit-tfal hemm ibda spontanja u g al kollox naturali u l-fuq mis-sensi li jmorru lil hemm mid-dinja li taqa ta t is-sensi. Madankollu, din il- ibda ma twassalx mill-ewwel lejn Alla, b alikieku l-proçess kien awtomatiku. Kien innotat li l-ambjent huwa deçisiv biex jew jifta jew jag laq it-triq g al dan il-proçess. It-triq fil-preωenza tal-mulej naturalment te tie ambjent li jaqbel mat-trasmissjoni tal-fidi, wa da li tg in biex twassal lit-tifel g all-misteru. Ìie konkluω li l-ispiritwalità tat-tfulija tg in biex jitqies il-valur ta xi rivelazzjoni partikulari, li turi kif Alla jippreferi qlub umli, li j affu l-ispontanjeta fl-g ixien tal-fidi, u turi li d-doni divini huma komunikati lill- Knisja b mod pubbliku u universali. B hekk igiddbu l-mentalita anjostika ta hafna adulti li jit ajru ja bu u jg amlu tag hom il-grazzja ta Alla. Ìie konkluω li Fran isku u Ìaçinta Marto huma eωempji mill-aqwa li t-tfal huma msej in g all-qdusija. Bil-beatifikazzjoni tag hom, il-knisja kkonfermat l-g ixien ta din il-qdusija. It-tfal jistg u jil qu l-qdusija u din hi l-aqwa turija ta ajja adulta. 2 OMMNA MARIJA

Óatra ta viçi-postulatur g all-kawωa tal-kanonizzazzjoni tar-rag ajja Ω-Ûg ar ta Fatima Min abba l-istat prekarju tas-sa a ta Mons Kondar, fil-25 ta Ìunju 2009 in atret Swor Angela de Fatima Coelho, tal Aliança de Santa Maria (G aqda tal-imqaddsa Marija) b ala Viçi Postulatur g all-kawωa tal- Kanonizzazzjoni ta Fran isku u Ìaçinta Marto, bid-dritt li til aq floku. Skond id-digriet tal- atra, Swor Angela se taqsam din ir-responsabbiltà ma Fr. Luís Kondor li, mill-1960, kien responsabbli g all-kawωi talbeatifikazzjoni u l-kanonizzazzjoni ta Fran isku u Ìaçinta Marto. Il- atra saret fil-vatikan mill-postulatur, Fr. Paolo Molinari SJ, u kkonfermata minn D. Antonio Marto, l-isqof ta Leiria Fatima. Angela de Fatima Coelho hija kemm reli juωa kif ukoll tabib u tipprattika l-mediçina fl-isptar f Leiria. Hi twieldet fl-1971 fi Frende (Baião), Portugal. Hi ggradwat fil- Mediçina fil-fakultà tal-mediçina f Porto, u wara bdiet tati lekçers fl-istess Fakultà. Hi kisbet Liçenzjat fl-g arfien Reli juω fl-università Pontifiçja ta Comilas f Madrid. Fl-1995 ing aqdet mal-kongregazzjoni ta Aliança de Santa Maria. Sal- atra reçenti tag ha, hi kienet majestra tan-novizzi tal-kongregazzjoni tag ha u superjura tal-komunità ta Fatima. Hi kienet ukoll membru tal-bidu fit-twaqqif tal-kummissjoni tal-konferenza tal-istituti Reli juωi fil-portugal u kienet wa da mit-tim responsabbli g al Inter-Noviciates o Fatima. Hi tati lekçers fil-kors tal-g arfien Reli juω fl- ISCRA (Aveiro) u fil-kors Ìenerali tat-teolo ija fiç-çentru ta Formazzjoni u Kultura fid-djoçesi ta Leiria-Fatima. Hi tati korsijiet ta formazzjoni reli juωa, tmexxi rtiri spiritwali u sikwit tkun mistiedna biex tati ta ditiet, u tag mel varjetà ta attivitajiet ta formazzjoni. JANNAR - FRAR 2010

Kif Nara lil Fran isku Marto! Tifel speçjali Ta dita ma Swor Angela ta Fatima Il-messa ta Fatima, li hu msejjes fuq it-talbiet mag mulin mill- Madonna, kien ipprattikat mit-tlett itfal, Fran isku, Ìaçinta u Luçija, flimkien, iωda wkoll individwalment minn kull wie ed mit-tfal bil-kontribut proprju tal-mod ta ajja tieg u jew tag ha. Niftakar f passa mit-testment il-qadim li jista jiddeskrivi lit-tlett itfal. Meta Elija tela l-muntanja Horeb biex jiltaqa m Alla, l-ewwel kien hemm tfaqqig tar-rag ad u ri qawwi li jfakkarna f Luçija, li rat, tkellmet, u ing atat il-missjoni li xxandar il-messa ; imbag ad kien hemm in-nar, li jfakkarna f Ìaçinta li kellha f qalbha dik l-im abba t e e g all-qalb Bla Tebg a ta Marija u g all-papa; fl-a ar kien hemm iω-ωiffa elwa u kalma tostor lil Alla nnifsu. Dan ifakkarna fi Fran isku, tifel kontemplattiv li jiltaqa ma Alla fis-silenzju. Ir-ru tieg u silenzjuωa tag raf misteri daqstant sublimi b all-qalb Ewkaristika ta Ìesù. Óafna Nsara u qaddisin kontemplattivi Ωviluppaw biss dan id-don afna iktar tard f ajjithom: b ala adulti biss skoprew id- deωert tag hom. Dan ukoll, hu speçjali dwar Fran isku: hu sab il-missjoni tieg u kmieni afna fil- ajja, hu tifel li jitwarrab fid- deωert tas-serra de Aire, fejn jiωviluppa d-dimensjoni kontemplattiva tieg u. Çerti karatteristiçi li jg aωluh minn Luçija u Ìaçinta Qabel id-dehriet, Luçija kienet tg id li l-unika a a komuni bejnha u Fran isku hi li kienu ku ini, u bejnha u Ìaçinta hi s-suriet fiωiçi tag hom, g ax kellhom karattru differenti afna minn xulxin. Fran isku kien iktar kwiet u ntrovert, tifel Ωg ir i obb il-paçi, ma kienx i abbel rasu meta jitlef fil-log ob, fil-waqt li Ìaçinta mill-ewwel kienet tag mel il-geddum. Il-bidla li se et fi Fran isku wara d-dehriet kienet taqbel man-natura tieg u: kien i obb joqg od wa du, iωda s-solitudni kienet bil-g an li jkun wa du ma Alla. Kien sensittiv afna wkoll. Minnhom it-tlieta, hu kien l-iktar sensittiv lejn in-natura, j obb afna l-annimali u kien i obb idoqq il-flawt tieg u. Kien kura uω ukoll: waqt li kienu fil- abs, kien hu li farra lill-o tu li kienet qed tibki billi g amlilha l-kura u sabbarha. OMMNA MARIJA

Xempju li j ajjar lit-tfal tal-lum It-tfal iω-ωg ar jistg u j arsu lejh b ala mudell biex jimitawh. B at-tfal ta Ωmienu, kien i obb jilg ab, ji erra, jitkellem u jqatta l- in mal- bieb; kien i obb il- enituri u l-familja tieg u. It-tfal tal-lum, meta jilg abu bilplay-stations u l-computers, jistg u jaraw lilhom infushom fi Farn isku, li ma kienx xi tifel stramb. Huwa g adda minn esperjenza mhix tas-soltu li g enitu jiωviluppa il-virtujiet u l-karatteristiçi speçjali li, madankollu, jibqg u jkunu fundamentali g at-tfal kollha. Ng idu a na, l-ubbidjenza: minbarra li kien jobdi mill- enituri tieg u, Fran isku mill-ewwel obda lil Madonna wkoll. Hi talbitu jirreçita afna RuΩarji biex imur il- enna. Fran isku ma staqsiex g aliex, ma gergirx, ma g amilx il-buli, huwa sempliçement talab. Hi din l-ubbidjenza li Ωviluppat il-karattru uman tieg u. It-tfal tal-lum malajr igergru g ax g andhom imorru l-quddies, g ax jistudjaw, biex jo or u mid-dinja Ωg ira tag hom u t-ta bit tag ha. Aspett ie or tal-karattru tieg u huwa s-sens ta safà tieg u. Li tkun safi huwa li tara l-affarijiet bil-g ajnejn ta Alla. It-tema g as-santwarju ta Fatima g al din is-sena huwa l-qawl ta Ìesù: Dawk li huma safja f qalbhom jaraw lil Alla. Ma dan il- sieb in obb inωid: u jaraw b alma jara Alla. It-tfal g andhom afna x jitg allmu minn Fran isku, ng idu a na, fl-internet, li hu tant meraviljuω iωda li fih afna perikli, fejn il- arsa tat-tifel tista tkun im assra u j ag lhom i arsu lejn l-affarijiet minn angolu Ωbaljat. Karatteristika baωika o ra ta Fran isku hija l-umiltà tieg u. Matul id-dehriet, Luçija setg et tara, tisma, u titkellem, Ìaçinta setg et tara u tisma, iωda Fran isku seta jara biss. Hu qatt ma gerger, qatt ma assu mwarrab, qatt ma qal: Ja asra g alija, jien nara biss nista ; hu kien jaf jaççetta l-limitazzjonijiet tieg u. Fi Ωmienna, fejn tispikka l-kompetizzjoni, kull tifel irid ikun a jar minn sie bu. F soçjetà li trid li kull wie ed ikun iktar intelli enti, iktar sabi, iktar g ani, iktar qawwi, u l-bqija, m hemmx post g all-biωa u dg jufija. Fran isku bil- arsa umli tieg u g andu afna x jg allem lit-tfal tal-lum. JANNAR - FRAR 2010

Xempju li j ajjar lill-adulti tal-lum Fran isku kien tifel, iωda t-tfulija tieg u kienet matura waqt li g ex l-esperjenza spiritwali tieg u tal-messa ta Fatima. Filwaqt li baqa tifel li japprezza l-kumpanija tal-ku ina tieg u u ta o tu, li jie u gost bl-im abba ta missieru u ommu, huwa g ex il- rajjiet u l-isfidi li ltaqa mag hom b maturità tal-g a eb, u permezz tag hom g a en il-personalità tieg u stess. L-adulti jistg u tassew jitg allmu minn Fran isku, billi jibdew jit arr u fil-prudenza u s-sensitività li hu wera. Hu kien imdorri jwissi lil Luçija biex mill-iskola, ma ter ax lura lejn id-dar ma çerti bieb, iωda tmur u tqatta ftit in ma Ìesù mo bi u wara ti i d-dar wa edha. Fl-edukazzjoni ta wliedhom, il- enituri wkoll jistg u jitg allmu mill-prudenza murija minn Fran isku. Karatteristika o ra ta Fran isku li tista tg in lill-adulti hija l- ila tieg u li jag mel dixxerniment. Per eωempju, meta kien jara lil Luçija mifxula u ma tafx x taqbad tg id lin-nies, il-parir ta Fran isku sikwit kien inisslilha ideat f mo ha. Iç-çkejken Fran isku kellu wkoll sens qawwi ta responsabbiltà u fedeltà g all-weg diet li jkun g amel. B mod speçjali, huwa kien fdat bil-missjoni li jitlob, tassew li jitlob afna RuΩarji, fi qbil mad-dimensjoni kontemplattiva tieg u. Huwa qatt ma alla xi a a milli nda al biex jag mel. F dan id-dawl is-soçjetà tag na, sew fil- ajja professjonli jew tan-negozju, jew fir-relazzjonijiet fil-familja, Fran isku jsej ilna biex ikollna sens ta responsabbiltà u mpenn. FL-EWWEL SIBT TAX-XAHAR mistiednin niltaqg u fid-dar tal-kleru, B Kara fl-4.00p.m. u flimkien mas-saçerdoti u l-lajçi tad-dar, nie du sehem fiç-çenaklu MARJAN: Quddiesa bl-omelija fuq il-messa tal-madonna; u RuΩarju meditat quddiem Ìesù Sagramentat espost. OMMNA MARIJA

Fran isku kien il-kontemplattiv tal-grupp, iωda hu wkoll xempju g al dawk li huma l-iktar attivi fil-knisja u fid-dinja. Skond Sacrosanctum Concilium, il-knisja hi kemm missjunarja kif ukoll kontemplattiva, u kull wie ed minna g andu jkollu dawn iω-ωew dimensjonijiet. Fil-fatt, id-dimensjoni kontemplattiva g andha x taqsam mat-tmiem ta ajjitna, li hu l-g aqda ma Alla. Billi g ex, b mod speçjali afna, d-dimensjoni kontemplattiva tieg u Fran isku jurina li d-dimensjoni spiritwali tal- ajja hi g al kul add l-istess. Kif jg id it-teologu Karl Rahner: L-Insara tas-seklu 21 jew ikunu mistiçi jew ma jkunux Insara, l-epoka li jmiss jew tkun mistika jew ma tkun xejn. Kemm l-appell ta Fran isku g adu daqstant attwali illum. Il-vokazzjoni umana tag na tag ti l-frott fl-g aqda ma Ìesù li j allina ntog mu, issa u hawnhekk, kif se nkunu meta nag mlu l-frott kollu u jda alna g al dejjem fil-glorja tal-missier. L-esperjenza u x-xhieda ta Fran isku j ajjru lil kul add jg ix il- ajja Nisranija... Kull ma kien mitlub mir-rag ajja Ω-Ωg ar jifforma parti minn dak li dejjem kien il- ajja tal-knisja. Il-Messa ta Fatima, ma fihx mistiçismu astratt ilellex. Bilmaqlub, huwa jqanqal g aliex jesprimi konkretament id-dinamiωmu tat-tradizzjoni tal-knisja u jressaqna mal-esperjenza u l-fidi ta enerazzjonijiet bla g add ta Nsara. L-esperjenza tar-rag ajja Ω-Ωg ar turina li, fi Ωmien qasir ta sentejn jew tlieta, tifel ukoll jista jg ix profondament u intensament il-misteru tal-ewkaristija. Fi Fran isku a na naraw ukoll b mod speçjali l-im abba tieg u g all-midinbin. Hu kien i oss afna g alihom, u kien lest li jag mel kull sagrifiççju g alihom. B dan il-mod, bihom kollha f qalbu fil-preωenza ta Ìesù mo bi, huwa jg aqqad b mod tal-g a eb il-kmandament tal-im abba ta Alla u tal-proxxmu, fil-verità l-iktar profonda tal-van elu tal-mulej tag na. Dan kollu kien ipprattikat mit-tfajjel li kien ibbeatifikat mill-knisja, bla dubju ta xejn sabiex jg id lilna lkoll li biωωejjed tg ix kif g ex hu sabiex til aq il-qdusija. Jekk dan seta jag mlu tifel, mela jien ukoll nista nag mel l-istess. Fran isku huwa talent li Alla fdah lid-dinja! JANNAR - FRAR 2010

PreΩentazzjoni tal-ver ni Mqaddsa Marija mill-litur ija tas-sig at - 21 ta Novembru Insellmulek, omm tal- niena, omm it-tama w omm il-ma fra, omm ta Alla w omm tal-grazzja, omm mimlija fer u hena. O Marija! Wied il- ilji ta kull tjieba, kollok g axqa fi lewwietek, omm qaddisa, enn g alina fit-ta bit u n-niket tag na. O Marija! Il-Missier ta dejjem alqek il-verb Ibnu g amlek ommu, u l-ispirtu tak in-nisel: lilhom ie, tif ir u glorja. O Marija! Amen. ITTRA MARJANA biex jinωamm aj il-messa tal-madonna ta Fatima. Titqassam b xejn. Madankollu l-publikazzjoni tiddependi millkontribuzzjonijiet. Kull offerta g andha tintbag at lil: Mons. A. Deguara, 56, Gonzaga, Triq Sir Harry Luke, M arr MGR 1503. Nitolbu afna g al wie ed mill-benefatturi li jinsab fi bzonnijiet kbar min abba sa tu. Nirringrazzjaw lill-benefatturi: Marija Gambin (Dingli) 20.00; Joe Agius (Balluta) 35.00; Roger Grech (Óamrun) 14.00; M. Bonello (Si iewi) 10.00; J. Vassallo (Si iewi) 10.00; Mr. u Mrs S. Delicata (Balzan) 100.00; John Pisani (S. Ìwann) 20.00; Joseph Tonna (Valletta) 20.00; N.N. (G Mangia) 140.00; Nixtiequ li aktar benefatturi jing aqdu mag na f dan l-apostolat. Xerrdu din l-ittra Marjana fost s abkom u fost il- irien. OMMNA MARIJA