ΑΝΟIΑ ΕΜΒOΛΙΑ. Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ

Transcript

1 ΑΝΟIΑ ΕΜΒOΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ

2 ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 2 από 30

3 ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 3 από 30

4 ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 4 από 30

5 ΤΝΔΤΑΜΟ ΕΜΒΟΛΙΩΝ κοπόσ : Μείωςθ του αρικμοφ χορθγιςεων αλλά θ ίδια αποτελεςματικότθτα για κάκε εμβόλιο χωριςτά. Απαγορεφεται : ΣΑΒ + ΑΝΣΙΠΟΛΙΟΜΤΕΛΙΣΙΚΟ ΧΟΛΕΡΑ + ΕΜΒΟΛΙΟ ΙΟΤ υνικεισ ςυνδυαςμόσ : α. ΔΙΦΘΕΡΙΣΙ + ΣΕΣΑΝΟ + ΚΟΚΚΙΣΙ + ΠΟΛΙΟΜ β. ΔΙΦΘΕΡΙΣΙ + ΣΕΣΑΝΟ + ΚΟΚΚΙΣΙ + ΙΛΑΡΑ + ΠΟΛΙΟΜ γ. ΔΙΦΘΕΡΙΣΙ + ΣΕΣΑΝΟ + ΣΑΒ δ. ΕΤΛΟΓΙΑ + ΚΙΣΡΙΝΟ ΠΤΡΕΣΟ ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 5 από 30

6 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΜΒΟΛΙΑΜΩΝ ΕΛΛΑ (ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑ) Ηλικία Εμβόλιο 2 οσ 3 οσ μινασ Σριπλό (Διφκερίτιδασ, Σετάνου, Κοκκίτθ) 4 οσ 5 οσ μινασ Σριπλό 5 οσ 6 οσ μινασ Σριπλό, πολιομυελίτιδοσ 7 οσ 8 οσ μινασ Πολιομυελίτιδοσ 9 οσ 10 οσ μινασ Πολιομυελίτιδοσ 15 οσ μινασ Ιλαράσ, ερυκράσ, παρωτίτιδοσ 18 οσ μινασ Σριπλό 4 οσ 6 οσ χρόνοσ Σριπλό 6 οσ 8 οσ χρόνοσ BCG 8 οσ 12 οσ χρόνοσ Διπλό (Διφκερίτιδοσ, Σετάνου) ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 6 από 30

7 ΠIΝΑΚΑ : ΤΝHΘΗ ΕΜΒOΛΙΑ ΚΑΙ ΣΡOΠΟΙ ΧΟΡHΓΗΗ ΠΗΓΗ : ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΣΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΑΙΔΙΑΣΡΙΚΗ ΕΣΑΙΡΙΑ, 24 Η ΕΚΔΟΗ 1997 (ΜΕ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΕΙ) ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 7 από 30

8 ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 8 από 30

9 Παιδιά που δεν άρχισαν τους εμβολιασμούς στην κατάλληλη ηλικία ή τους διέκοψαν για κάποια αιτία μπορούν να ακολουθήσουν το συνιστώμενο σχήμα με τις εξής τροποποιήσεις : 1) Ο εμβολιασμός ΜΜR (Ιλαράς Ερυθράς Παρωτίτιδας) εφόσον δεν έχει προηγηθεί νόσηση από ιλαρά ερυθρά παρωτίτιδα μπορεί να γίνει στην πρώτη επίσκεψη με το DTP (Διφθερίτιδας, Τετάνου, Κοκκύτη) το ΟΡV (Πολιομυελίτιδας Sabin) και το HBVi (Ηπατίτιδας Β) 2) Ο εμβολιασμός Hib (αιμόφθλου γρίπης τύπου b) δεν συνίσταται μετά την ηλικία των 5 ετών, εκτός αν υπάρχουν ενδείξεις π.χ. λειτουργική ασπληνία 3) Η επαναληπτική δόση των εμβολίων DTP-4 και OPV-4 δεν θεωρείται απαραίτητη αν οι πρώτες δόσεις των αντίστοιχων εμβολίων έχουν γίνει μετά τα τέταρτα γενέθλια 4) Αν οι εμβολιασμοί αρχίσουν μετά την ηλικία των 7 ετών, δεν χρησιμοποιείται το εμβόλιο DTP ή DtaP (Διφθερίτιδας Τετάνου Ακυτταρικού κοκκύτη) αλλά το συνδυασμένο εμβόλιο διφθερίτιδας Τετάνου τύπου ανηλίκου (Td), που περιέχει την ίδια δόση τοξοειδούς διφθερίτιδας. Ο εμβολιασμός για τη διφθερίτιδα και τον τέτανο χρειάζεται να επαναλαμβάνεται ανά 10 έτη 5) Το εμβόλιο Sabin (OPV) συνήθως δεν χρησιμοποιείται μετά την ηλικία των 18 ετών. Αντ αυτού προτιμάται να γίνεται ο εμβολιασμός με το εμβόλιο Salk (IPV) ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 9 από 30

10 Πίνακας: υνιςτώμενα εμβόλια για ενιλικεσ κατά ομάδεσ θλικιών ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 10 από 30

11 Πίνακας : Ενδείξεισ εμβολιαςμοφ για ομάδεσ αυξθμζνου κινδφνου ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 11 από 30

12 Οι βαςικζσ ενδείξεισ εμβολιαςμϊν ςε ενιλικεσ που ανικουν ςε ομάδεσ αυξθμζνου κινδφνου εξαιτίασ α) του τρόπου ηωισ, β) του επαγγζλματοσ ι γ) του περιβάλλοντοσ ςτο οποίο ηουν. Θ εμβολιαςτικι κάλυψθ και θ πλθρότθτα των εμβολιαςμϊν ςε παιδιά και ενιλικεσ που μεταναςτεφουν ςτθ χώρα μασ πρζπει να ελζγχεται με βάςθ γραπτζσ πλθροφορίεσ και να δίδεται ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτθν ανοςιακι κάλυψθ για φυματίωςθ και θπατίτιδα Β. Ζλεγχοσ τθσ πρόςφατθσ κετικοποίθςθσ τθσ φυματινοαντίδραςθσ με δοκιμαςία Μantoux ςε δφο φάςεισ (κατά τθν πρϊτθ επίςκεψθ και μετά παρζλευςθ τριμινου) και με Ακτινογραφία κώρακα επί κετικισ δοκιμαςίασ ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 12 από 30

13 Ακτινογραφία κϊρακα πρζπει να γίνεται επίςθσ ςε παιδιά που ζχουν ιςτορικό εμβολιαςμοφ με BCG και παρουςιάηουν ιςχυρά κετικι δερματοαντίδραςθ Ο επιπολαςμόσ τθσ θπατίτιδασ Β ςτισ χϊρεσ προζλευςθσ πολλϊν μεταναςτϊν είναι υψθλόσ. Θα πρζπει να γίνεται ορολογικόσ ζλεγχοσ των εγκφων και ανοςοποίθςθ (ενεργθτικι και πακθτικι) ςτα νεογνά κετικϊν μθτζρων Ενεργθτικι ανοςοποίθςθ για προςταςία από φυματίωςθ επίςθσ να γίνεται ςε όλα τα παιδιά μεταναςτϊν θλικίασ κάτω των 12 ετϊν ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 13 από 30

14 Ειδικζσ ομάδεσ πλθκυςμοφ Πρόωρα νεογνά Μελζτεσ ζδειξαν ότι υπάρχουν ςθμαντικζσ ενδείξεισ ότι τα πρόωρα νεογνά ζχουν καλι αντιςωμςτικι απάντθςθ και δεν παρουςιάηουν αςυνικιςτα ςυχνζσ παρενζργειεσ από τουσ εμβολιαςμοφσ Μποροφν να εμβολιαςτοφν ςτθν προβλεπόμενθ χρονικι θλικία με τα περιςςότερα εμβόλια και με τθν πλιρθ δόςθ Εξαίρεςθ αποτελεί ο εμβολιαςμόσ Sabin κατά τθσ πολιομυελίτιδασ, ο οποίοσ πρζπει να αναβάλλεται μζχρι τθν ζξοδο από το νοςοκομείο προσ αποφυγι νοςοκομειακισ μετάδοςθσ του ιοφ ι εναλλακτικά να αντικακίςταται από το εμβόλιο Salk Τπεράνοςθ ςφαιρίνθ για τθν θπατίτιδα Β (HBIG) και το αντίςτοιχο εμβόλιο το ςυντομότερα μετά τθν γζννθςθ ενόσ πρόωρου νεογνοφ εφόςον θ μθτζρα είναι φορζασ του επιφανειακοφ αντιγόνου Β (HBsAg) Ειδικι ανοςοςφαιρίνθ (HBIG) μζςα ςε μια εβδομάδα από τθ γζννθςι του Σα πρόωρα νεογνά που αναπτφςςουν χρόνιο αναπνευςτικό πρόβλθμα και τα μζλθ των οικογενειϊν τουσ μετά τθν θλικία των 6 μθνϊν να εμβολιάηονται κάκε φκινόπωρο με το εμβόλιο τθσ γρίπθσ. ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 14 από 30

15 Ζγκυεσ γυναίκεσ Οι ζγκυεσ γυναίκεσ πρζπει να αποφεφγουν τουσ εμβολιαςμοφσ και λιψθ φαρμάκων γιατί υπάρχει κίνδυνοσ τερατογζνεςθσ ςε περίπτωςθ εμβολιαςμοφ με αδρανοποιθμζνα εμβόλια ι τοξίνεσ. Μπορεί να γίνονται τα εμβόλια διφκερίτιδασ και τετάνου (εφόςον υπάρχει ζνδειξθ να γίνονται κατά τθν εγκυμοςφνθ) Εμβόλιο τθσ γρίπθσ κεωρείται αςφαλζσ μετά τθν 14 εβδομάδα κφθςθσ (επιλεκτικά ςε γυναίκεσ που ζχουν αυξθμζνο κίνδυνο επιπλοκϊν από τθν νόςο) Εμβολιαςμόσ για Πνευμονιοκοκκικζσ λοιμϊξεισ Γυναίκεσ ζγκυεσ αυξθμζνου κινδφνου για θπατίτιδα Β (εμβόλιο με αναςυνδυαςμζνο DNA) Εμβόλιο ερυκράσ απαγορεφεται γιατί προκαλεί τερατογζνεςθ Εμβολιαςμόσ ιλαράσ, ερυκράσ και παρωτίτιδασ ςυνίςταται να αποφεφγεται ςτισ ζγκυεσ, κακϊσ επίςθσ και θ κφθςθ ςε γυναίκεσ που ζχουν πρόςφατα εμβολιαςτεί για τα αντίςτοιχα νοςιματα (για τρεισ τουλάχιςτον μινεσ μετά τον εμβολιαςμό) Να μθν γίνονται τα εμβόλια με εξαςκενθμζνουσ ιοφσ όπωσ το Sabin και του κίτρινου πυρετοφ εκτόσ εάν θ ζγκυοσ είναι εκτεκειμζνθ ςτο αντίςτοιχο νόςθμα ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 15 από 30

16 Ανοςοκαταςτελμζνα άτομα Ο εμβολιαςμόσ ατόμων : με ςυγγενι ανοςοανεπάρκεια ςε ανοςοκαταςτολι που πάςχουν από επίκτθτθ ανοςοανεπάρκεια (AIDS, HIV λοίμωξθ), νόςο Hodgkin ι άλλεσ κακοικειεσ που είναι δζκτεσ μοςχευμάτων με λειτουργικι ι οργανικι αςπλθνία και που είναι χρόνιοι χριςτεσ κορτικοςτεροειδϊν χρειάηεται ιδιαίτερθ προςοχι και γίνεται ςυνικωσ ςε ςυνεννόθςθ με το κεράποντα ιατρό. ε ανοςοκαταςταλμζνα άτομα αντενδείκνυται ο εμβολιαςμόσ εξαςκενθμζνουσ ηϊντεσ ιοφσ ι βακτθρίδια Ανοςοκαταςταλμζνα άτομα ι άτομα του περιβάλλοντόσ τουσ εμβολιαςμζνα με εξαςκενθμζνο αλλά ηωντανό ιό πολιομυελίτιδασ (OPV) αποφεφγεται λόγω διαςποράσ ςτο περιβάλλον τουσ. Σο εμβόλιο αντικακίςταται με Salk με νεκροφσ ιοφσ (IPV) ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 16 από 30

17 Σα πάςχοντα άτομα παραμζνουν επίνοςα, είναι ςθμαντικό να γίνεται προςπάκεια να εμβολιάηονται τα άτομα του ςτενοφ οικογενειακοφ τουσ περιβάλλοντοσ (εξαίρεςθ το εμβόλιο Sabin τθσ πολιομυελίτιδασ) Εμβολιαςμοφ για άλλα ιογενι νοςιματα, κατά κανόνα δεν πρζπει να πραγματοποιοφνται ςε ανοςοκαταςταλμζνα άτομα, επειδι για τα νοςιματα αυτά δεν υπάρχει θ εναλλακτικι λφςθ του αδρανοποιθμζνου εμβολίου Σα πάςχοντα άτομα παραμζνουν επίνοςα, είναι ςθμαντικό να εμβολιάηονται τα άτομα του ςτενοφ οικογενειακοφ περιβάλλοντόσ τουσ Σα ανοςοκαταςταλμζνα άτομα κα πρζπει να εμβολιάηονται με όλα τα ενδεικνυόμενα αδρανοποιθμζνα εμβόλια που περιζχουν τοξοειδι ςε περίπτωςθ φυςικισ νόςθςθσ οι επιπλοκζσ είναι ςοβαρζσ ε άτομα με ελλεφματα ανοςίασ χορθγοφνται τακτικζσ δόςεισ ανοςοςφαιρίνθσ για προφφλαξθ (π.χ υπεράνοςθ ανοςοςφαιρίνθ ανεμεβλογιάσ - ζρπθτα ηωςτιρα VZIG) ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 17 από 30

18 Παράγοντεσ που επθρεάηουν τθν αποτελεςματικότθτα και τθν αςφάλεια ενόσ εμβολίου είναι οι παρακάτω υντιρθςθ εμβολίων Οδόσ χοριγθςθσ Θζςθ εμβολιαςμοφ Σεχνικι εμβολιαςμοφ χιμα εμβολιαςμοφ Θλικία εμβολιαςμοφ ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 18 από 30

19 Εμβολιαςμόσ Παράγοντεσ που επθρεάηουν τθν αποτελεςματικότθτα και τθν αςφάλεια ενόσ εμβολίου είναι οι παρακάτω υντιρθςθ Εμβολίων : Όλα τα εμβόλια από τθν παραγωγι τουσ και μζχρι τθν χρθςιμοποίθςθ τουσ πρζπει να διατθροφνται ςε χαμθλι κερμοκραςία, μεταξφ 2 ο C 8 o C H κερμοκραςία πρζπει να διατθρείται και κατά τθν μεταφορά των εμβολίων, θ κατάψυξθ των οποίων πρζπει να αποφεφγεται Εμβόλια που περιζχουν εξαςκενθμζνουσ ιοφσ προςτατεφονται από το φωσ γιατί μπορεί να τα αδρανοποιιςει ι να ελαττϊςει τθν αντιγονικι δφναμι τουσ Εμβόλια ςε μορφι υδρόφιλθσ ςκόνθσ διαλφονται μόνο με το διαλφτθ που τα ςυνοδεφει. Ο εμβολιαςμόσ γίνεται αμζςωσ εάν όχι μποροφν να διατθρθκοφν ςε κερμοκραςία 2 ο C 8 o C για ϊρεσ Δεν χορθγοφμε εμβόλια που θ θμερομθνία λιξθσ ζχει περάςει κακϊσ και εμβόλια που παρουςιάηουν αλλοίωςθ δθλαδι ζχουν νεφελϊδθ ι κοκκϊδθ όψθ ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 19 από 30

20 Οδόσ χοριγθςθσ Όλα τα εμβόλια χορθγοφνται παρεντερικά, εκτόσ από το εμβόλιο τθσ πολιομυελίτιδασ που περιζχει εξαςκενθμζνουσ ιοφσ και δίνεται από το ςτόμα (Σα εμβόλια χορθγοφνται ενδομυικϊσ, υποδορίωσ, από το ςτόμα και ενδοδερμικϊσ). ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 20 από 30

21 Θζςθ εμβολιαςμοφ Παρεντερικά (Θζςθ θ οποία παρουςιάηει τισ λιγότερεσ πικανότθτεσ να προκλθκεί βλάβθ νεφρων, αγγείων ι ιςτϊν) Θ κζςθ όμωσ εμβολιαςμοφ κακορίηεται ςε κάκε παιδί με βάςθ και άλλουσ παράγοντεσ όπωσ : Θ ποςότθτα του εμβολίου που πρζπει να χορθγθκεί Σο εμβόλιο να γίνει ςε περιςςότερεσ από μία δόςεισ Σο μζγεκοσ τθσ μυϊκισ μάηασ ςτθν οποία κα ενεκεί το εμβόλιο Οι υποδόριεσ και οι ενδομυϊκζσ ενζςεισ ςτα βρζφθ είναι προτιμότερο να γίνονται ςτθν άνω και ζξω πλάγια επιφάνεια του μθροφ Μεγαλφτερα παιδιά (περιοχι δελτοειδοφσ μυόσ) (Θπατίτιδα Β ενδομυϊκι χοριγθςθ καλι αντιςωματικι ανταπόκριςθ) Ο γλουτόσ γενικά δεν ςυνίςταται για εμβολιαςμό (κίνδυνοσ τρϊςθσ του ιςχιακοφ νεφρου) Ενζςιμα εμβόλια μπορεί να χορθγθκοφν ενδυμυϊκϊσ, υποδορίωσ ι ενδοδερμικϊσ) ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 21 από 30

22 Αντιγονικότθτα των εμβολίων αυξάνεται με τθν προςκικθ ουςιϊν οι οποίεσ ζχουν ανοςοδιεγερτικι δράςθ, χωρίσ οι ίδιεσ να είναι ανοςογόνεσ (Διφκερίτισ τζτανοσ κοκκφτθσ, διφκερίτιδα-τετάνου), Ενδομυϊκι χοριγθςθ όχι υποδορίωσ φλεγμονι νεκρϊςεισ μείωςθ αντιςωματικισ απάντθςθσ φωςφορικό αργίλιο Τπεροξείδιο του αργιλίου ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 22 από 30

23 Σεχνικι Εμβολιαςμοφ Κατά τθν χοριγθςθ των εμβολίων πρζπει θ βελόνα που χρθςιμοποιείται να ζχει το κατάλλθλο μικοσ Γιατί επθρεάηεται τόςο θ αποτελεςματικότθτα του εμβολίου όςο και θ ζκταςθ των τοπικϊν αντιδράςεων Για ενδομυϊκι χοριγθςθ, θ βελόνα πρζπει να ζχει αρκετό μικοσ για να φκάςει εντόσ του μυϊκοφ ιςτοφ ϊςτε να αποφεφγεται θ διάχυςθ του εμβολίου ςτο υποδόριο λιπϊδθ ιςτό Ιδιαίτερθ προςοχι για εμβόλια, όπωσ το διφκερίτιδασ-τετάνουκοκκφτθ, των οποίων τα αντιγόνα είναι προςροφθμζνα ςε ουςίεσ όπωσ το αργίλιο και τα οποία πρζπει να χορθγοφνται βακιά ενδομυϊκά Θ υποδόρια χοριγθςθ τζτοιων εμβολίων εκτόσ ότι αυξάνει τισ πικανότθτεσ ςχθματιςμοφ ςτείρων αποςτθμάτων, μπορεί να περιορίςει και τθν αντιςωματικι απάντθςθ ςτο εμβόλιο Μικοσ βελόνασ επιλζγεται με βάςθ τθν θλικία του εμβολιαηόμενου, τθν οδό χοριγθςθσ και τθ κζςθ που κα γίνει ο εμβολιαςμόσ ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 23 από 30

24 Ενδομυϊκι χοριγθςθ για βρζφθ μζχρι 12 μθνϊν Βζλονα Νο 23 μικοσ 2,6cm Νιπια και τα μεγαλφτερα παιδιά το εφροσ τθσ βελόνασ μπορεί να είναι Νο 20 ο -22 ο και το μικοσ 2,5-3,2cm Θ πλζον κατάλλθλθ κζςθ είναι θ άνω και ζξω πλάγια επιφάνεια του μθροφ Θ βελόνα πρζπει να ειςάγεται λοξά, ςχθματίηοντασ με τον άξονα του μθροφ γωνία 45 ο Πριν τθν ζγχυςθ πρζπει πάντοτε να γίνεται αναρρόφθςθ και εφόςον εμφανιςτεί αίμα, θ βελόνα αποςφρεται και δοκιμάηεται άλλθ κζςθ Για υποδόρια και ενδοδερμικι χοριγθςθ εμβολίων, θ βελόνα πρζπει να είναι νοφμερο 25 ο και μικοσ 1,6cm για όλεσ τισ θλικίεσ ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 24 από 30

25 χιμα Εμβολιαςμών Ακολουκοφμε τισ οδθγίεσ του παραςκευαςτι, για τθν ποςότθτα του εμβολίου και τθν ςυχνότθτα χοριγθςθσ των δόςεων που απαιτοφνται για τθν πλιρθ προςταςία του εμβολιαηόμενου. Οι παρεκκλίςεισ που μπορεί να παρατθρθκοφν γίνονται κατόπιν γνωμάτευςθσ του γιατροφ (π.χ. μικρότερθ δόςθ ι μικρότερθ ποςότθτα). Σζτοιου είδουσ παρεκκλίςεισ αφοροφν ςυνικωσ το εμβόλιο διφκερίτιδασ-τετάνου-κοκκφτθ και ςκοπό ζχουν τθν ελάττωςθ ι τθν αποφυγι των ανεπικφμθτων αντιδράςεων κυρίωσ του εμβολίου του κοκκφτθ. ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 25 από 30

26 το εμβόλιο τθσ πολιομυελίτιδασ χορθγοφμε περιςςότερο από μία δόςθ για να εξαςφαλίςουμε πλιρθ ανοςία ςτον εμβολιαηόμενο. Ο λόγοσ είναι ότι μερικά άτομα απαντοφν μόνο ςε ζνα ι δφο από τουσ τρεισ ορότυπουσ του εμβολίου τθσ πολιομυελίτιδασ, και για τθν πλιρθ ανοςοποίθςθ του εμβολιαηόμενου απαιτοφνται πολλαπλζσ δόςεισ εμβολίου και ςτουσ τρεισ ορότυπουσ. Σο εμβόλιο του τετάνου απαιτεί χοριγθςθ πολλαπλϊν δόςεων για τθν απόκτθςθ πλιρουσ ανοςίασ και ο λόγοσ είναι ότι το αντιγόνο (τετανικι ανατοξίνθ) δεν ζχει τθν ικανότθτα πολλαπλαςιαςμοφ και προκαλεί μικρότερθ ανοςολογικι απάντθςθ. ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 26 από 30

27 Ηλικία εμβολιαςμοφ Θ θλικία του εμβολιαςμζνου είναι κακοριςτικισ ςθμαςίασ για τθν επιτυχία του εμβολιαςμοφ. Θ επιλογι τθσ θλικίασ προςδιορίηεται από οριςμζνουσ παράγοντεσ όπωσ : Θ θλικία που ςυνικωσ εμφανίηεται θ νόςοσ Σθν θλικία που ζχει τθν καλφτερθ απάντθςθ ςτο εμβόλιο (τα μθτρικά αντιςϊματα παρεμβαίνουν ςτθν ανοςολογικι απάντθςθ). Σα βρζφθ προςτατεφονται από τα μθτρικά αντιςϊματα (τφπου IgG) ζναντι διαφόρων βακτθριδιακϊν και ιογενϊν νόςων. Σα αντιςϊματα αυτά εξαφανίηονται μετά από το 4 ο 5 ο μινα τθσ ηωισ τουσ. Σα αντιςϊματα όπωσ τθσ Ιλαράσ, ερυκράσ, παρωτίτιδασ παραμζνουν μζχρι τθν θλικία των 9 μθνϊν. Σα παραπάνω εμβόλια γίνονται μετά το 15 ο μινα τθσ θλικίασ των βρεφϊν γιατί εάν γίνουν ςε θλικία μικρότερθ των 12 μθνϊν μπορεί να επθρεαςκοφν από τα μθτρικά αντιςϊματα και να ζχουν αρνθτικι αποτελεςματικότθτα. ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 27 από 30

28 Σα εμβόλια μπορεί να περιζχουν 1) Ηϊντεσ εξαςκενθμζνουσ (attenuated) πακογόνουσ μικροοργανιςμοφσ (Ιλαράσ Ερυκράσ Παρωτίτιδασ, κίτρινου πυρετοφ, εμβόλιο Sabin για τθν πολιομυελίτιδα και από του ςτόματοσ εμβόλιο τυφοειδοφσ πυρετοφ) 2) Αδρανοποιθμζνουσ (killed) λοιμογόνουσ παράγοντεσ (κοκκφτθ, θπατίτιδασ Α, γρίπθσ, χολζρασ, λφςςασ, τυφοειδι πυρετοφ και εμβόλιο Salk πολιομυελίτιδασ) 3) Σροποποιθμζνα ατοξικά προϊόντα του πακογόνου μικροοργανιςμοφ (Διφκερίτιδα τζτανοσ) Για διατιρθςθ μακροχρόνιασ ανοςίασ αναμνθςτικι δόςθ 4) Εμβόλια που περιζχουν τμιμα λοιμογόνου παράγοντα ςυνκετικά πολυπεπτίδια ι εμβόλια που παράγονται από τεχνικζσ αναςυνδυαςμζνου (recombinant) DNA (Όπωσ το εμβόλιο HIb, θπατίτιδα Β, μθνιγγιτιδόκοκκου, πνευμονιόκοκκου και το παρεντερικό εμβόλιο του τυφοειδοφσ πυρετοφ) Δεν μεταδίδουν το λοιμογόνο παράγοντα. ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 28 από 30

29 Αντενδείξεισ Εμβολιαςμοφ 1) ε εμπφρετεσ καταςτάςεισ, οξεία και λοιμϊδθ νοςιματα. ε επιδθμίεσ επιτρζπεται μόνο ςτθν επιδθμικι νόςο. 2) ε αλλεργικά καχεκτικά και εκηεματικά άτομα, όπωσ και ςε άτομα που υποφζρουν από βαριζσ δερματικζσ πακιςεισ. Αλλεργικά άτομα δεν πρζπει να εμβολιάηονται ςτθν οξεία φάςθ τθσ νόςου. Πρζπει να επιβεβαιϊνεται ότι δεν είναι ευαίςκθτο ςτο αντιβιοτικό που τυχόν περιζχει το εμβόλιο. Θα πρζπει να προθγείται του εμβολίου δερματικι αντίδραςθ με αραιωμζνο διάλυμα εμβολίου. Μερικά εμβόλια (που περιζχουν εξαςκενθμζνουσ ιοφσ) καλλιεργοφνται ςε κφτταρα εμβρφου όρνικασ, θ πρωτεΐνθ του αυγοφ προκαλεί αλλεργία δεν κα πρζπει να χορθγοφνται ςε άτομα με ιςτορικό αλλεργίασ. Επίςθσ, για τθν κακαρότθτα των εμβολίων προςτίκενται αντιβιοτικά όπωσ νεομυκίνθ, καναμυκίνθ, ςτρεπτομυκίνθ που προκαλοφν αντιδράςεισ υπερευαιςκθςίασ. Ο εμβολιαςμόσ πρζπει να γίνεται από ειδικό γιατρό με εμπειρία. 3) ε χρόνιεσ πακιςεισ και μάλιςτα ςε βαριζσ καταςτάςεισ νεφρϊν, ιπατοσ, αίματοσ, καρδιάσ, ςε εγκεφαλοπάκειεσ (αντενδείκνυται ηϊντεσ ιοί) ςακχαρϊδουσ διαβιτου, εξελικτικισ φυματίωςθσ κ.λπ. ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 29 από 30

30 4) ε ζγκυεσ γυναίκεσ και μάλιςτα τουσ πρϊτουσ μινεσ τθσ κφθςθσ κακϊσ και κατά το τρίμθνο που προθγείται τθσ εγκυμοςφνθσ γιατί μερικά εμβόλια δεν είναι αςφαλι για το ζμβρυο. τθν ζγκυο αντενδείκνυται θ χοριγθςθ εμβολίων που περιζχουν ηωντανοφσ εξαςκενθμζνουσ ιοφσ και ιδιαίτερα τα εμβόλια τθσ ερυκράσ, τθσ ιλαράσ και παρωτίτιδασ. Ο κίνδυνοσ ανάπτυξθσ λοίμωξθσ ςτισ ζγκυεσ από τα εμβόλια που περιζχουν εξαςκενθμζνουσ ιοφσ οφείλεται ςτο γεγονόσ ότι κατά τθν διάρκεια τθσ εγκυμοςφνθσ θ κυτταρικι ανοςία είναι ελαττωμζνθ. Μόνο κατά το 2 ο ι 3 ο τρίμθνο τθσ κφθςθσ επιτρζπεται και όταν υπάρχει μεγάλθ ανάγκθ ο αντιτετανικόσ, αντιδιφκεριτικόσ, αντιπολεμυελικόσ και αντιχολερικόσ εμβολιαςμόσ (εμβόλιο με αδρανοποιθμζνουσ ιοφσ βακτθρίδια ι τοξίνεσ). ε επιδθμία γρίπθσ ςυνίςταται θ χοριγθςθ ςτθν ζγκυο αντιγριπικοφ εμβολίου γιατί επί νόςθςθσ τθσ εγκφου υπάρχει μεγάλοσ κίνδυνοσ αποβολισ. 5) ε θλικιωμζνα άτομα επιτρζπεται μόνο αντιγριππικόσ και αντιτετανικόσ εμβολιαςμόσ, απαγορεφεται ο αντιδιφκεριτικόσ και αντιπαρατυφικόσ. ΑΝΟΙΑ - ΕΜΒΟΛΙΑ Επιμζλεια : Dr Ιωάννθσ Δετοράκθσ ελίδα 30 από 30