Αζθήζεηο από ην βηβιίν Υξεκαηαγνξέο θαη Κεθαιαηαγνξέο θαη Γηαρείξηζε Υαξηνθπιαθίνπ, Γξ Γεώξγηνπ Α. Θάλνπ, Δθδόζεηο Σζηόηξα

Transcript

1 Αζθήζεηο από ην βηβιίν Υξεκαηαγνξέο θαη Κεθαιαηαγνξέο θαη Γηαρείξηζε Υαξηνθπιαθίνπ, Γξ Γεώξγηνπ Α. Θάλνπ, Δθδόζεηο Σζηόηξα Κεφάλαιο 9 Ελληνική Χρηματιστηριακή Αγορά 30/11/2018

2 Μια μικρή επανάληψη Μετοχέσ Οι Μεηοσέρ είλαη νπζηαζηηθά κεξίδηα ηδηνθηεζίαο ζε κηα επηρείξεζε. Δίλαη απαηηήζεηο πάλσ ζηα ζηνηρεία Δλεξγεηηθνύ θαη εηζνδήκαηνο ηεο, θαη πξνζθέξνπλ ηε δπλαηόηεηα όρη κόλνλ ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ επελδπηηθνύ θνηλνύ ζην θεθάιαην ηεο, αιιά θαη ηε δπλαηόηεηα ζηελ επηρείξεζε λα αληιεί ηα απαηηνύκελα γηα επελδύζεηο θεθάιαηα. Οη κεηνρέο ζεσξνύληαη καθξνπξόζεζκα πξντόληα επεηδή δελ έρνπλ ζπγθεθξηκέλε εκεξνκελία ιήμεσο, θαη πεξηνδηθά νη επηρεηξήζεηο δηαλέκνπλ κέξνο ή ην ζύλνιν ησλ θεξδώλ ηνπο (εάλ ππάξρνπλ) ζηνπο κεηόρνπο ππό κνξθή κεξίζκαηνο. Όζν πςειόηεξν είλαη ην θαζαξό εηζόδεκα ηεο επηρείξεζεο, ηόζν κεγαιύηεξε ε απόδνζε γηα ηνπο κεηόρνπο. Σν βαζηθό πιενλέθηεκα ησλ κεηνρώλ είλαη όηη νη θάηνρνη ηνπο ζπκκεηέρνπλ πιήξσο ζηελ αύμεζε ηεο θεξδνθνξίαο ή ηνπ ελεξγεηηθνύ ηεο επηρείξεζεο, ελώ ην βαζηθό ηνπο κεηνλέθηεκα είλαη όηη ζε πεξίπησζε εθθαζάξηζεο ε επηρείξεζε πξέπεη λα πιεξώζεη ηνπο θαηόρνπο ησλ δαλείσλ θαη ησλ νκνιόγσλ πξηλ από ηνπο κεηόρνπο. Κνηλέο θαη πξνλνκηνύρεο κεηνρέο Μία πξώηε ηαμηλόκεζε κπνξεί λα γίλεη κεηαμύ θνηλώλ θαη πξνλνκηνύρσλ κεηνρώλ, κε ηηο απαηηήζεηο θαη ηα δηθαηώκαηα ησλ πξνλνκηνύρσλ κεηνρώλ λα πξνεγνύληαη από απηά ησλ θνηλώλ κεηνρώλ. Γηα παξάδεηγκα ζε πεξίπησζε εθθαζάξηζεο νη πξνλνκηνύρεο κεηνρέο έρνπλ πξνηεξαηόηεηα έλαληη ησλ θνηλώλ πάλσ ζηα θέξδε θαη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Δπίζεο από ηα θέξδε θάζε ρξήζεο ην πξνβιεπόκελν πξώην κέξηζκα δηαλέκεηαη πξώηα ζηηο πξνλνκηνύρεο κεηνρέο (ρσξίο απηό λα αλαηξεί ην δηθαίσκα είζπξαμεο πξόζζεηνπ κεξίζκαηνο), θαη δηθαηνύληαη ζσξεπηηθό κέξηζκα. Αο ζεκεησζεί όκσο όηη παξόιν πνπ ηα δηθαηώκαηα ησλ πξνλνκηνύρσλ πξνεγνύληαη ησλ θνηλώλ κεηνρώλ, έπνληαη ησλ δηθαησκάησλ ησλ νκνινγηώλ, θαη επίζεο νη θάηνρνη ηνπο δελ έρνπλ δηθαίσκα ςήθνπ όπσο νη θάηνρνη ησλ θνηλώλ κεηνρώλ. Πεξηιεπηηθά, ηα βαζηθά δηθαηώκαηα ησλ θνηλώλ κεηνρώλ είλαη ηα εμήο: θάζε κέηνρνο δηθαηνύηαη ζπκκεηνρήο ζηελ Γεληθή πλέιεπζε θάζε θνηλή κεηνρή έρεη κία ςήθν θάζε κεηνρή έρεη δηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζηα θέξδε [2]

3 θάζε κέηνρνο έρεη δηθαίσκα πξνηίκεζεο ζε θάζε αύμεζε ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ ε επζύλε ηνπ κεηόρνπ πεξηνξίδεηαη ζην πνζό ηνπ νλνκαζηηθνύ θεθαιαίνπ πνπ θαηέρεη, θαη νη δαλεηζηέο ηνπ δελ κπνξνύλ λα ζηξαθνύλ ελαληίνλ ηεο εηαηξίαο όιεο νη κεηνρέο έρνπλ ηελ ίδηα νλνκαζηηθή αμία. Είδη τιμών μετοχών Δπίζεο, κία κεηνρή έρεη: ηην ονομαζηική ηιμή ηεο ή νλνκαζηηθή αμία, ε νπνία πξνθύπηεη θαηά ηελ πξώηε έθδνζε ησλ κεηνρώλ θαη ππνινγίδεηαη δηαηξώληαο ηελ αμία ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ ηεο αλώλπκεο εηαηξείαο κε ηνλ αξηζκό ησλ κεηνρώλ πνπ εμέδσζε αξρηθά ηην λογιζηική ηιμή ηεο ή ινγηζηηθή αμία, ε νπνία απεηθνλίδεη ηελ πξαγκαηηθή αμία θαη πξνθύπηεη δηαηξώληαο ηα ίδηα θεθάιαηα ηεο αλώλπκεο εηαηξείαο κε ηνλ αξηζκό ησλ κεηνρώλ ζε θπθινθνξία θαη ηην σπημαηιζηηπιακή ηιμή ηεο ή ηξέρνπζα αμία, ε νπνία δηακνξθώλεηαη θαζεκεξηλά από ην λόκν πξνζθνξάο θαη δήηεζεο. Η κεξηζκαηηθή απόδνζε είλαη ν ιόγνο ηνπ κεξίζκαηνο αλά κεηνρή πξνο ηελ ηξέρνπζα ηηκή. Πεγή: [3]

4 Αςκήςεισ Αζθήζεηο από ην βηβιίν Υξεκαηαγνξέο θαη Κεθαιαηαγνξέο θαη Γηαρείξηζε Υαξηνθπιαθίνπ, Γξ Γεώξγηνπ Α.Θάλνπ, Δθδόζεηο Σζηόηξα Παράδειγμα 9.1 Βιβλίου Η εηαηξεία Α έρεη ζε θπθινθνξία κεηνρέο ηξέρνπζαο (αγνξαίαο) αμίαο 5 επξώ αλά κεηνρή. Η εηαηξεία απνθάζηζε λα εθδώζεη θαη λα δηαζέζεη ζην θνηλό λέεο κεηνρέο ζηελ ηηκή ησλ 2,5 επξώ ε θάζε κηα.η όιε δηαδηθαζία πινπνηείηαη κε επηηπρία. Να ππνινγηζζεί ε απώιεηα γηα ηνπο παιαηνύο κεηόρνπο αλά κεηνρή ζηελ πεξίπησζε πνπ δελ ηνπο παξέρεηαη ην δηθαίσκα πξνηίκεζεο ή αδπλαηνύλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ αύμεζε κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ ηεο εηαηξείαο. Αμία ηεο επηρείξεζεο πξηλ ηελ έθδνζε ησλ λέσλ κεηνρώλ: ρ 5= επξώ Αμία ηεο επηρείξεζεο κεηά ηελ έθδνζε ησλ κεηνρώλ : ρ2, = επξώ Πιένλ ν αξηζκόο ησλ κεηνρώλ ηεο εηαηξείαο αλέξρεηαη ζε ηκρ ζπλνιηθήο αμίαο επξώ, επνκέλσο ε αμία ηεο κεηνρήο είλαη (κε βάζε ηελ αμία ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ) / = 3,75 επξώ. Δπνκέλσο ν παιαηόο κέηνρνο πνπ δελ ζπκκεηείρε ζηελ αύμεζε ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ δεκηώζεθε 5-3,75=1,25 επξώ αλά κεηνρή. Παράδειγμα 9.2 Βιβλίου Η εηαηξεία Α έρεη ζε θπθινθνξία κεηνρέο ηξέρνπζαο (αγνξαίαο) αμίαο 5 επξώ αλά κεηνρή. Η εηαηξεία απνθάζηζε λα εθδώζεη θαη λα δηαζέζεη ζην θνηλό λέεο κεηνρέο ζηελ ηηκή ησλ 7 επξώ ε θάζε κηα.η όιε δηαδηθαζία πινπνηείηαη κε επηηπρία. Να ππνινγηζζεί ην όθεινο γηα ηνπο παιαηνύο κεηόρνπο αλά κεηνρή αλ δελ αζθήζνπλ ην δηθαίσκα. Αμία κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ πξηλ ηελ έθδνζε: ρ 5= Αμία κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ κεηά ηελ έθδνζε: ρ = = επξώ Πιένλ ν αξηζκόο ησλ κεηνρώλ ηεο εηαηξείαο αλέξρεηαη ζε ηκρ ζπλνιηθήο αμίαο επξώ, επνκέλσο ε αμία ηεο κεηνρήο είλαη (κε βάζε ηελ αμία ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ) / = 6 επξώ. Δπνκέλσο ν παιαηόο κέηνρνο πνπ δελ άζθεζε ην δηθαίσκά ηνπ σθειήζεθε 6-5=1 επξώ αλά κεηνρή. [4]

5 Παράδειγμα 9.3 Βιβλίου Η εηαηξεία Α έρεη ζε θπθινθνξία κεηνρέο ηξέρνπζαο (αγνξαίαο) αμίαο 5 επξώ αλά κεηνρή θαη έλαο κέηνρνο δηαζέηεη ην 1% ησλ κεηνρώλ ηεο εηαηξείαο. Η εηαηξεία εθδίδεη επηπιένλ κεηνρέο. Ση επίπησζε ζα έρεη γηα ηνλ κέηνρν ηνπ 1%, όηαλ νη λέεο κεηνρέο ζα έρνπλ ηηκή έθδνζεο α) 5 επξώ, β) 7 επξώ θαη γ) 2,5 επξώ? Αμία ζπλνιηθνύ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ πξηλ ηελ έθδνζε ησλ λέσλ κεηνρώλ: ρ5= επξώ Ο κέηνρνο ηνπ 1% θαηέρεη 1000 κηρ αμίαο πξηλ ηελ έθδνζε 1000 ρ5=5.000 επξώ Ο κέηνρνο ηνπ 1% ζα ζπκκεηάζρεη κε ηελ ίδηα αλαινγία δειαδή 1/1, δειαδή ζα αγνξάζεη επηπιένλ λέεο κεηνρέο. Μέηοσορ 1% ηος Σιμή έκδοζηρ 5 εςπώ Σιμή έκδοζηρ 7 εςπώ Σιμή έκδοζηρ 2,5 εςπώ Κόζηορ αγοπάρ ηων Νέα Αξία ηος σαπηοθςλακίος Απιθμόρ νέων Ποζοζηό ζςμμεηοσήρ νέων μεηοσών ηος μεηοσών ηος ζηο ηος μεηοσικό κεθάλαιο % % % Γελ αιιάδεη ην πνζνζηό ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ζην κεηνρηθό θεθάιαην ηεο εηαηξείαο παξακέλεη ζην 1% Γελ έρεη επηπιένλ όθεινο. Παράδειγμα 9.4 Βιβλίου Οη εηαηξείεο Α θαη Β είλαη ππό ζπγρώλεπζε θαη έρνπλ ηα εμήο ρξεκαηννηθνλνκηθά ζηνηρεία ζε επξώ: Υπημαηοοικονομικά Δηαιπεία Α Δηαιπεία Β ζηοισεία Πάγην Δλεξγεηηθό Κπθινθνξνύλ Δλεξγεηηθό ύνολο Δνεπγηηικού Μαθξνπξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο Βξαρππξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο ύνολο Τποσπεώζεων [5]

6 Μεηοσικό Κεθάλαιο (κοινέρ μεηοσέρ) ( ) ( ) Αποθεμαηικό κεθάλαιο Παπακπαηηθένηα κέπδη ύνολο Παθηηικού Ονομαζηική αξία 10 6 μεηοσήρ Απιθμόρ μεηοσών Κέπδη μεηά από θόποςρ και ηόκοςρ Κέπδη ανά μεηοσή 6 3 Υπημαηιζηηπιακή Σιμή μεηοσήρ Γείκηηρ ηιμήρ ππορ 16 10,66 κέπδη ανά μεηοσή Ρ/Δ Η εηαηξεία Α εμαγνξάδεη ηελ εηαηξεία Β, ε δε ζρέζε αληαιιαγήο κεηνρώλ γίλεηαη κε βάζε ηα θέξδε αλά κεηνρή. Με ηελ ππόζεζε όηη ηα θέξδε ζα κείλνπλ ζηαζεξά, πνηα είλαη ε κεηαβνιή γηα ηνπο κεηόρνπο ησλ εηαηξεηώλ Α θαη Β? Η Α εμαγνξάδεη ηελ Β, κε βάζε ηα θέξδε αλά κεηνρή. Η ζρέζε αληαιιαγήο ζα γίλεη : Κέρδη ανά μετοχή τησ εταιρείασ Α Κέρδη ανά μετοχή τησ εταιρείασ Β = 6 3 = 2 Γειαδή ε εηαηξεία Α ζα αληαιιάμεη ηελ κεηνρή ηεο κε 2 κεηνρέο ηεο εηαηξείαο Β. ην λέν ζρήκα ηεο ζπγρώλεπζεο ην ζύλνιν ησλ κεηνρώλ ζα είλαη Μεηά ηεο ζπγρώλεπζε ζα ππάξρνπλ λέεο κεηνρέο κε θέξδε ζπλνιηθήο αμίαο = επνκέλσο ηα θέξδε αλά κεηνρή ζα είλαη: Κέρδη τησ νέασ εταιρείασ Αριθμόσ μετοχών τησ νέασ εταιρείασ = = 6 ευρώ ανά μετοχή Δπνκέλσο δελ αιιάδεη θάηη θαη γηα ηνπο δπν κεηόρνπο ησλ εηαηξεηώλ Α θαη Β. Δάλ ηώξα ε εμαγνξά γίλεη κε βάζε ηελ ρξεκαηηζηεξηαθή ηηκή ηεο κεηνρήο ησλ δύν εηαηξεηώλ ηόηε ε ζρέζε αληαιιαγήο ησλ κεηνρώλ ζα γίλεη: Χρηματιςτηριακή τιμή τησ μετοχήσ τησ εταιρείασ Α Χρηματιςτηριακή τιμή τησ μετοχήσ τησ εταιρείασ Β = = 3 Γειαδή ε εηαηξεία Α, ε νπνία εμαγνξάδεη ηελ εηαηξεία Β, ζα πάξεη από ηελ Β 3 κεηνρέο ηεο θαη ζα δώζεη κηα δηθή ηεο. Έηζη νη λέεο κεηνρέο ζα είλαη : /3= ,66 λέεο κεηνρέο Σα θέξδε αλά κεηνρή ζε απηή ηελ πεξίπησζε ζα είλαη: [6]

7 Κέρδη τησ νέασ εταιρείασ Αριθμόσ μετοχών τησ νέασ εταιρείασ = ,66 = 6,75 ευρώ ανά μετοχή ε απηή ηελ πεξίπησζε γηα ηνλ κέηνρν ηεο εηαηξείαο Α ηα θέξδε αλά κεηνρή απμήζεθαλ από 6 επξώ ζε 6,7 επξώ αλά κεηνρή γηα ηνλ κέηνρν ηεο εηαηξείαο Β ηα θέξδε κεηώζεθαλ από 3 επξώ ζε 6,75/3=2,25 επξώ αλά κεηνρή. Παξαθάησ παξαηίζεληαη νη κεηαβνιέο κεηά ηελ ζπγρώλεπζε θαη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο: Υπημαηοοικονομι κά ζηοισεία Δηαιπεία Α Δηαιπεία Β Νέα Δηαιπεία με βάζη ηα κέπδη ανά μεηοσή Νέα Δηαιπεία με βάζη ηην σπημαηιζηηπια κή αξία Πάγην Δλεξγεηηθό Κπθινθνξνύλ Δλεξγεηηθό ύνολο Δνεπγηηικού Μαθξνπξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο Βξαρππξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο ύνολο Τποσπεώζεων Μεηοσικό Κεθάλαιο (θνηλέο κεηνρέο) ( ρ10) ( ρ3) ( ρ 10) ( ,66ρ10) Απνζεκαηηθό θεθάιαην Παξαθξαηεζέληα θέξδε ύνολο Παθηηικού Ολνκαζηηθή αμία κεηνρήο Αξηζκόο κεηνρώλ ,6 Κέξδε κεηά από θόξνπο θαη ηόθνπο Κέξδε αλά κεηνρή ,75 Υξεκαηηζηεξηαθή Σηκή κεηνρήο Γείθηεο ηηκήο πξνο θέξδε αλά κεηνρή Ρ/Δ 16 10,66 [7]

8 Παξαηεξνύκε ηα εμήο: Έρνπκε κεηαβνιή ζηα απνζεκαηηθά : Με βάζε ηα θέξδε αλά κεηνρή= = , όπνπ = Με βάζε ηελ ρξεκαηηζηεξηαθή ηηκή = ,όπνπ = Παράδειγμα 9.10 βιβλίου Η ρξεκαηηζηεξηαθή ηηκή ηεο κεηνρήο κηαο εηαηξείαο είλαη 24 επξώ θαη ε νλνκαζηηθή ηεο ηηκή 6 επξώ. Δπεηδή ε εηαηξεία επηζπκεί λα θάλεη πεξηζζόηεξν εκπνξεύζηκε ηελ κεηνρή ηεο (ηελ ζεσξεί αθξηβή) απνθαζίδεη λα θάλεη stock split, δηαλέκνληαο 3 λέεο κεηνρέο ζε αληηθαηάζηαζε κηαο παιαηάο κεηνρήο. Πσο ζα δηακνξθσζεί ε νλνκαζηηθή αμία θαη ρξεκαηηζηεξηαθή αμία ηεο κεηνρήο κεηα από ηελ ελέξγεηα απηή?(γηάζπαζε ηεο νλνκαζηηθήο αμίαο ηεο κεηνρήο- stock split) Η νλνκαζηηθή αμία ηεο κεηνρήο κεηά ην split ζα δηακνξθσζεί σο : 1/3 νλνκαζηηθήο αμίαο =6/3=2 επξώ Η ρξεκαηηζηεξηαθή αμία ηεο κεηνρήο κεηά ην split ζα δηακνξθσζεί σο : Ονομαςτική τιμή τησ μετοχήσ μετά το split Ονομαςτική τιμή τησ μετοχήσ πριν το split Χρηματ τιμή τησ μετοχήσ πριν το split = 2 24 = 8 ευρώ 6 Καη ηξηπιαζηάδεηαη ν αξηζκόο κεηνρώλ ηεο επηρείξεζεο. Παράδειγμα 9.11 βιβλίου Γίλνληαη ηα εμήο ζηνηρεία γηα ηελ κεηνρή κηαο εηαηξείαο: Υξεκαηηζηεξηαθή ηηκή κεηνρήο= 5 επξώ Ολνκαζηηθή ηηκή κεηνρήο= 3 επξώ Δπεηδή ε εηαηξεία ζέιεη λα δεκηνπξγήζεη ζεηηθή ςπρνινγία ζηνλ επελδπηή γηα πεξαηηέξσ αλάπηπμε θαη κεγέζπλζε θαη λα απμήζεη κειινληηθά ηα θέξδε ηεο, γεγνλόο πνπ ζα έρεη ζεηηθέο επηπηώζεηο ζηνλ πινύην ησλ κεηόρσλ, πξνρσξά ζηελ αύμεζε ηεο νλνκαζηηθήο αμίαο ηεο κεηνρήο κε ηελ ζύκπηπμε (reverse split) ηνπ αξηζκνύ ησλ κεηνρώλ ηεο δηαλέκνληαο κηα (1) λέα κεηνρή ζε αληηθαηάζηαζε δύν (2) παιαηώλ κεηνρώλ.πσο ζα δηακνξθσζεί ε νλνκαζηηθή θαη ρξεκαηηζηεξηαθή αμία ηεο κεηνρήο κεηά από απηό ην γεγνλόο? Η λέα νλνκαζηηθή αμία ηεο λέαο κεηνρήο ζα γίλεη 3ρ2=6 επξώ Η ρξεκαηηζηεξηαθή αμία ηεο λέαο κεηνρήο κεηά ην reverse split ζα γίλεη : Ονομαςτική τιμή τησ μετοχήσ μετά το split Ονομαςτική τιμή τησ μετοχήσ πριν το split [8]

9 Χρηματ τιμή τησ μετοχήσ πριν το split = 6 5 = 10 ευρώ 3 Ο δε αξηζκόο ησλ λέσλ κεηνρώλ ηεο εηαηξείαο αληηζηνηρεί ζην 50% ησλ παιαηώλ κεηνρώλ. [9]