PROIZVODNI KAPACITET

Transcript

1 PROIZVODNI KAPACITET

2 PROGRAMSKA ORIJENTACIJA PREDUZEĆA Proizvodno preduzeće mora doneti odluku o: 1. programu proizvodnje, 2. godišnjem obimu proizvodnje, 3. godišnjem kontinuitetu proizvodnje, 4. razvoju i prilagoñavanju proizvodnih procesa programu.

3 PROIZVODNI KAPACITET Proizvodni kapacitet predstavlja proizvodnu moć nekog proizvodnog objekta. Može se izražavati na razne načine, i to: 1. količinom proizvoda u nekoj jedinici vremena, 2. u časovima rada mašine, 3. količinom prerañenih ili utrošenih sirovina u nekoj jedinici vremena, 4. analitičko utvrñivanje kapaciteta mašine preko ciklusa rada.

4 IZRAŽAVANJE PROIZVODNIH KAPACITETA Razlikuju se tri različita nivoa godišnjeg proizvodnog kapaciteta: tehnički godišnji kapacitet, Q t planirani godišnji kapacitet, Q pl iskorišćeni godišnji kapacitet, Q Q Q Q pl t

5 IZRAŽAVANJE PROIZVODNIH KAPACITETA Q Q Q = K t T t pl = = K pl K s T s T Q - ostvareni godišnji obim proizvodnje u posmatranom proizvodnom objektu, K s - ostvareni časovni kapacitet proizvodnog objekta, T s - vreme koje je u toku godine iskorišćeno za rad proizvodnog objekta. pl

6 IZRAŽAVANJE PROIZVODNIH KAPACITETA K T = s s Q const

7 IZRAŽAVANJE PROIZVODNIH KAPACITETA K s = n k

8 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA Analiziraju se razni gubici u vremenskom ciklusu rada mašina i gubici u tekućem godišnjem vremenu. Veoma je pogodna za primenu na mašine periodičnog tehnološkog delovanja tj. na proizvodne mašine koje u toku rada ne vrše neprekidno tehnološku obradu materijala, već se taj proces prekida.

9 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA T c t g t p T = t + c g - vreme rada mašine potrebno za obradu jedinice proizvoda, - glavno tehnološko vreme u jednom ciklusu, - pomoćno vreme u jednom ciklusu j g p t p T = t + t + T j - vreme rada mašine potrebno za izradu jedinice proizvoda (norma vreme), t d - dopunsko vreme u jednom ciklusu t d

10 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA K pl = 1 T j K pl = t g + 1 t p + t d Tehnološki kapacitet: K t = 1 t g

11 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA Stepen iskorišćenja vremenskog ciklusa, u odnosu na tehnološko vreme: η k = K K s t odakle je: K s = η k K t

12 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA T g godišnji fond vremena u časovima, T t maksimalni fond vremena rada u toku godine, koji je ograničen usled potrebe za tehničkim održavanjem mašina, T pl planirano radno vreme mašina, T s stvarno vreme rada mašina.

13 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA Stepen iskorišćenja godišnjeg fonda vremena za rad mašine: odakle je: η tg = T T s g T s = η tg T g

14 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA Q = K T = η K η s s k t tg T g Q = K T ( η η ) t g k tg Q = Kt Tg ηt η t - koeficijent ukupnog vremenskog iskorišćenja η t = η k η tg

15 ANALITIČKI METOD UTVRðIVANJA PROIZVODNOG KAPACITETA MAŠINA Stepen opterećenja mašine: η 0 = P P s n Ukupni stepen iskorišćenja mašine: η i η η = k tg η 0

16 USKLAðIVANJE PROIZVODNIH KAPACITETA Skladnost kapaciteta podrazumeva jednakost izmeñu godišnjeg kapaciteta finalnog proizvoda i godišnjih kapaciteta za proizvodnju komponenata koje ulaze u odnosni proizvod. K = Q = K q = K q = K 1 2 q 3 K q n

17 USKLAðIVANJE PROIZVODNIH KAPACITETA Usko grlo proizvodnje: K < K qi Q Široko grlo: K qi > K Q

18 ODREðIVANJE POTREBNOG BROJA MAŠINA

19 ODREðIVANJE POTREBNOG BROJA MAŠINA N = m q q m N m = n j = 1 z i = 1 t ij F g + K T pz n broj komponenti koje se obrañuju na mašini z broj operacija na pojedinim komponentama t ij vreme obrade i-te operacije na j-tom delu

20 SIROVINE I FAZE PRERADE SIROVINA

21 FAZE PRERADE SIROVINA Treba razlikovati tehnološke i proizvodne faze. PROIZVODNE FAZE KVALITET TEHNOLOŠKE FAZE Prva faza Pšenica obrada zemlje sejanje kulture gajenje kulture ubiranje ploda čišćenje i skladištenje Druga faza Brašno mlevenje pšenice kvalitet selekcija pakovanje Treća faza Hleb mešanje testa i oblikovanje pečenje testa pakovanje proizvoda

22 METODE PRERADE SIROVINA Proizvodne metode se mogu klasifikovati po funkciji i po toku. Funkcionalna podela sadrži: analitičke procese, sintetičke procese, kondišning procese, i ekstraktivne procese. U zavisnosti od toka razlikuju se: kontinualna proizvodnja, repetitivna proizvodnja, i prekidna proizvodnja.

23 TIPOVI PROIZVODNJE Tri osnovna tipa proizvodnje su: 1. pojedinačna, 2. serijska, i 3. masovna proizvodnja. Svaki od navedenih tipova ima odreñene karakteristike koje se tiču nivoa potrebnih znanja radnika, dužine trajanja ciklusa, troškova proizvodnje, i drugih parametara koji su od značaja za organizaciju.

24 ORGANIZACIONO EKONOMSKE STRUKTURE PROIZVODNIH SISTEMA

25 ORGANIZACIONO EKONOMSKE STRUKTURE PROIZVODNIH SISTEMA To su organizacioni sistemi koji se sastoje iz takvih organizacionih jedinica koje mogu biti ekonomski samostalne. Tipovi proizvodnih sistema: 1. jednostavne fazne strukture; 2. redno složene fazne strukture; 3. paralelno složene fazne strukture; 4. redno-paralelno složene fazne strukture.

26 PROIZVODNI SISTEMI JEDNOSTAVNE FAZNE STRUKTURE Jednostavnu faznu strukturu imaju sistemi u kojima se prerada sirovina, odnosno izrada proizvoda vrši samo u jednoj fazi proizvodnje. E = 1 N N i = 1 ( V U )

27 PROIZVODNI SISTEMI SA REDNO SLOŽENOM STRUKTUROM Odreñene sirovine se fazno i postupno prerañuju u procesima koji su meñusobno vezani redno. Iz sistema postoji samo jedan izlaz gotovih proizvoda, i taj se nalazi u poslednjoj fazi prerade.

28 PROIZVODNI SISTEMI SA REDNO SLOŽENOM STRUKTUROM U 1 = u 1 + R 1 I 1 = V 1 R 1 U 2 = I 1 + u 2 + R 2 I 2 = V 2 R 2... U n = I (n-1) + u n + R n I n = V n R n V UP E = = U u i

29 PROIZVODNI SISTEMI SA PARALELNO SLOŽENOM STRUKTUROM Vrši se obrada različitih proizvoda, s tim što se svaki proizvod obrañuje samo u jednoj fazi obrade. Ove sisteme karakteriše tehnološka heterogenost.

30 PROIZVODNI SISTEMI SA PARALELNO SLOŽENOM STRUKTUROM E 1 i = n i = E n i= 1

31 PROIZVODNI SISTEMI REDNO PARALELNE SLOŽENE STRUKTURE To je model opšteg tipa. Obično se sastoji iz više faza prerade, ima više ulaza i više izlaza. Treba organizovati takav sistem koji će omogućiti postizanje veće efikasnosti.

32 STEPEN INTEGRISANOSTI PROIZVODNIH SISTEMA

33 STEPEN INTEGRISANOSTI PROIZVODNIH SISTEMA Pod integrisanošću sistema se podrazumeva uzajamna angažovanost jedinica proizvodnog sistema u okviru samog sistema. Kao elementi za utvrñivanje ovog pokazatelja mogu se uzeti sledeći: a) broj veza meñu jedinicama proizvodnih sistema, b) angažovanost proizvodnih kapaciteta jedinica sistema za potrebe sistema i c) učešće ukupnog godišnjeg prihoda pojedinačnih jedinica sistema u ukupnom godišnjem prihodu na zajednički proizvedenim proizvodima.

34 STEPEN INTEGRISANOSTI PROIZVODNIH SISTEMA S I = n n 1 K i ( n 1) SI = (4 1) = SI = 7,95 7,95 0, (4 1) = 12 =

35 STEPEN INTEGRISANOSTI PROIZVODNIH SISTEMA

36 HVALA NA PAŽNJI!