Γηαγλσζηηθή Πξνζέγγηζε νζηενπόξσζεο

Transcript

1 Γηαγλσζηηθή Πξνζέγγηζε νζηενπόξσζεο Μαρία Σώμαλη Ενδοκρινολόγος

2 Οζηενπόξσζε Μία από ηηο πην ππνδηαγλσζκέλεο αζζέλεηεο. Δπηδεκηνινγία > 28 εκαη. Αμεπικανοί, ςτηλού κινδύνος για οζηεοπόπυζη (3:1, γςναίκερ: άνδπερ). 27% διαγιγνώζκονηαι. 45% ακολοςθούν θαπμακεςηική αγυγή. Πεπιζζόηεπο από 30% ηυν γςναικών έσοςν αποκηήζει οζηεοπόπυζη έυρ ηην ηλικία ηυν εηών. 40 εκαη. μεηεμμην/κών γςναικών ζηιρ ΗΠΑ 80 εκαη. ζε 20 σπόνια Έσο ηελ ειηθία ησλ 80 εηώλ ε επίπησζε θηάλεη ην 70%.

3 Οζηενπόξσζε Ζ νζηενπόξσζε είλαη κία δηαηαξαρή ηνπ ζθειεηνύ, πνπ ραξαθηεξίδεηαη από κείσζε ηεο αληνρήο ηνπ νζηνύ, πνπ πξνδηαζέηεη έλα άηνκν ζε απμεκέλν θίλδπλν θαηάγκαηνο. Consensus Development Conference, JAMA 2001 πζηεκαηηθή ζθειεηηθή λόζνο πνπ αθνξά άλδξεο θαη γπλαίθεο θαη ραξαθηεξίδεηαη από: Υακειή νζηηθή ππθλόηεηα. Γηαηαξαρή ηεο αξρηηεθηνληθήο ηνπ νζηνύ. Απμεκέλε νζηηθή επζξαπζηόηεηα. Απμεκέλε επηξξέπεηα ζε θαηάγκαηα

4 Οζηενπόξσζε Ζ νζηενπόξσζε είλαη κία δηαηαξαρή ηνπ ζθειεηνύ, πνπ ραξαθηεξίδεηαη από κείσζε ηεο αληνρήο ηνπ νζηνύ, πνπ πξνδηαζέηεη έλα άηνκν ζε απμεκέλν θίλδπλν θαηάγκαηνο. Consensus Development Conference, JAMA 2001 πζηεκαηηθή ζθειεηηθή λόζνο πνπ αθνξά άλδξεο θαη γπλαίθεο θαη ραξαθηεξίδεηαη από: Υακειή νζηηθή ππθλόηεηα. Γηαηαξαρή ηεο αξρηηεθηνληθήο ηνπ νζηνύ. Απμεκέλε νζηηθή επζξαπζηόηεηα. Απμεκέλε επηξξέπεηα ζε θαηάγκαηα

5 πονδύλυν Ιζσίος Καππού

6 Οι κςπιόηεπερ ζςνέπειερ ηηρ οζηεοπόπυζηρ Οζηηθόο πόλνο Δπζξαπζηόηεηα νζηώλ Καηάγκαηα πονδύλυν Ιζσίος Καππού Φπρνινγηθέο επηπηώζεηο Οηθνλνκηθέο δαπάλεο

7 Σα νζηενπνξσηηθά θαηάγκαηα είλαη βαζηθόο παξάγνληαο θηλδύλνπ γηα επόκελα θαηάγκαηα πνλδπιηθά πνλδπιηθά θαηάγκαηα : 5.4 RR 1 θαηάγκαηα: Καηάγκαηα ηζρίνπ: 2.8 RR 1 Με ζπνλδπιηθά θαηάγκαηα: 1.9 RR 1 Καηάγκαηα Colle s: Κάηαγκα ηζρίνπ: 1.6 RR ζε γπλαίθεο κεηά ηα 70 2 Καηάγκαηα ηζρίνπ: 17-21% ζε δύν ρξόληα (ηζρίν, ιεθάλε, ζπόλδπινη) 3 1. Black DM, et al. JBMR. 1999;14: Cuddihy MT, et al. Osteo Int. 1999;9: Colon-Emeric CS, et al. Amer J Med. 2000;109:

8

9 ηελ Διιάδα ην λνζνθνκεηαθό θόζηνο ησλ πεξίπνπ θαηαγκάησλ ηνπ ηζρίνπ εηεζίσο [1995] ππεξβαίλεη ην πνζό ησλ 30 εθαη. Eπξώ ηελ Δπξώπε αλέξρεηαη ζηα 2,23 δηο Eπξώ θαη ε εθηίκεζε ηνπ ζπλνιηθνύ θόζηνπο πεξίζαιςεο ησλ θαηαγκάησλ ηνπ ηζρίνπ ππεξβαίλεη ηα 5,6 δηο. Δπξώ ηελ Δπξώπε ηα θαηάγκαηα ηνπ ηζρίνπ αλακέλεηαη λα απμεζνύλ ην 2050 από ζε θαη ηα ζπνλδπιηθά θαηάγκαηα από 23,7 εθαη. ζε 37,3 εθαη. ρεδόλ ην 20% ησλ αζζελώλ > 65 εηώλ κε θάηαγκα ηζρίνπ πεζαίλεη κέζα ζε έλα ρξόλν. ηηο ΖΠΑ ε νζηενπόξσζε νδεγεί ζε 1,5 εθαη. θαηάγκαηα αλά έηνο. Μέρξη ην 2040 ν αξηζκόο απηόο ππνινγίδεηαη λα ηξηπιαζηαζηεί. Γεύηεξε πάζεζε ζε θόζηνο κεηά ην άζζκα κε US$ 17δηζ./έηνο

10 ηελ Διιάδα ην λνζνθνκεηαθό θόζηνο ησλ πεξίπνπ θαηαγκάησλ ηνπ ηζρίνπ εηεζίσο [1995] ππεξβαίλεη ην πνζό ησλ 30 εθαη. Eπξώ ηελ Δπξώπε αλέξρεηαη ζηα 2,23 δηο Eπξώ θαη ε εθηίκεζε ηνπ ζπλνιηθνύ θόζηνπο πεξίζαιςεο ησλ θαηαγκάησλ ηνπ ηζρίνπ ππεξβαίλεη ηα 5,6 δηο. Δπξώ ηελ Δπξώπε ηα θαηάγκαηα ηνπ ηζρίνπ αλακέλεηαη λα απμεζνύλ ην 2050 από ζε θαη ηα ζπνλδπιηθά θαηάγκαηα από 23,7 εθαη. ζε 37,3 εθαη. ρεδόλ ην 20% ησλ αζζελώλ > 65 εηώλ κε θάηαγκα ηζρίνπ πεζαίλεη κέζα ζε έλα ρξόλν. ηηο ΖΠΑ ε νζηενπόξσζε νδεγεί ζε 1,5 εθαη. θαηάγκαηα αλά έηνο. Μέρξη ην 2040 ν αξηζκόο απηόο ππνινγίδεηαη λα ηξηπιαζηαζηεί. Γεύηεξε πάζεζε ζε θόζηνο κεηά ην άζζκα κε US$ 17δηζ./έηνο

11 ηόσοι Ππόλητη Έγκαιπη διάγνυζη Καηάλληλη ανηιμεηώπιζη θνπόο = κείσζε ησλ θαηαγκάησλ

12

13 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ ΟΣΔΟΠΟΡΧΖ Κύξηνη κεραληζκνί Υακειή θνξπθαία νζηηθή κάδα (low peak bone mass) Ρπζκόο νζηηθήο απώιεηαο Απνζύδεπμε ηεο δηαδηθαζίαο νζηηθήο ελαιιαγήο

14 Οζηική Πσκνόηηηα Μεηαβνιέο ηεο νζηηθήο ππθλόηεηαο κε ηελ ειηθία Απόκηηζη μέγιζηης οζηικής πσκνόηηηας Σηαθεροποίηζη Οζηική απώλεια Εμμηνόπασζη Άνδρες Οσδός καηάγμαηος Γσναίκες Ηλικία (έηη)

15 Κύκλορ οζηικήρ ανακαηαζκεςήρ Οζηενθιάζηεο ηξαηνιόγεζε Γηαθνξνπνίεζε Δλεξγνπνίεζε Φάζε Ζξεκίαο ηξσκαηηθά θύηηαξα Δπηκεηάιισζε Απνξξόθεζε Οζηενζύλζεζε Απόπησζε Αθαίξεζε Οζηενθιαζηώλ Αλαζηξνθή Οζηενβιάζηεο ηξαηνιόγεζε Γηαθνξνπνίεζε Δλεξγνπνίεζε ύλζεζε Οζηηθήο Οπζίαο

16 Οζηηθή Αλαθαηαζθεπή- Remodelling Κύξηα δηαδηθαζία ζηνπο ελήιηθεο Αλαλέσζε ηνπ νζηνύ Ηζνξξνπία νζηηθνύ ζρεκαηηζκνύ θαη απνξξόθεζεο «ύδεπμε» Ζ θαηαζηξνθή (απνξξόθεζε) θαη ε ζύλζεζε πξαγκαηνπνηνύληαη ζην ίδην ζεκείν, έηζη ώζηε δελ ππάξρεη αιιαγή ζρήκαηνο Mundy GR. In: Primer On The Metabolic Bone Diseases And Disorders Of Mineral Metabolism, 4th ed. Lippincott 1999.

17 Οζηική Πσκνόηηηα Μεηαβνιέο ηεο νζηηθήο ππθλόηεηαο κε ηελ ειηθία Απόκηηζη μέγιζηης οζηικής πσκνόηηηας Σηαθεροποίηζη Οζηική απώλεια Εμμηνόπασζη Άνδρες Οσδός καηάγμαηος Γσναίκες Ηλικία (έηη)

18 ΟΣΗΚΟ ΑΝΑΥΖΜΑΣΗΜΟ Μεγαιύηεξνο ξπζκόο απνξξόθεζεο: Οη νζηενθιάζηεο δεκηνπξγνύλ κεγαιύηεξα βνζξία απνξξόθεζεο από ηα ζπλήζε Μηθξόηεξνο ξπζκόο θαηαζθεπήο: Οη νζηενβιάζηεο δελ θαιύπηνπλ πιήξσο ηελ θνηιόηεηα απνξξόθεζεο

19 Παθοθσζιολογία ηης οζηεοπόρωζης Οζηενπόξσζε ηο αποηέλεζμα μίας παραηεηαμένης διαηαρατής ηης ιζορροπίας ζηη διαδικαζία ανακαηαζκεσής ηων οζηών Οζηική απορρόθηζη Στημαηιζμός νέοσ οζηού

20 Παπάγονηερ κινδύνος για ηην ανάπηςξη οζηεοπόπυζηρ

21 1. Γελεηηθνί παξάγνληεο Θειπθό γέλνο Φπζηνινγηθέο πξνεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο έσο θαη 50% ρακειόηεξε θνξπθαία νζηηθή κάδα από άλδξεο! Λεπθή ή θίηξηλε θπιή Οηθνγελεηαθό ηζηνξηθό σκαηηθή θαηαζθεπή Παρύζαξθεο θαη κεγαιόζσκεο γπλαίθεο θηλδπλεύνπλ ιηγόηεξν από αδύλαηεο θαη κηθξόζσκεο! Μεηαιιάμεηο ζηνπο ππνδνρείο ηεο βηηακίλεο D

22 2. Δλδνθξηληθνί παξάγνληεο Θειπθό γέλνο Πξώηκε εκκελόπαπζε (ρεηξνπξγηθή ή απηόκαηε) Ακελόξξνηα ( ζεξαπεία ελδνκεηξίσζεο, αζιήηξηεο) Όςηκε εκκελαξρή Αηνθία Ζ έιιεηςε νηζηξνγόλσλ απμάλεη ηε δξαζηεξηόηεηα ησλ νζηενθιαζηώλ θαη απνηειεί ζεκαληηθόηαην παξάγνληα θηλδύλνπ

23 3. Πεξηβαιινληηθνί παξάγνληεο Κάπληζκα: εκκελόπαπζε ζε κηθξόηεξε ειηθία, ρακειόηεξα επίπεδα νηζηξνγόλσλ ζην αίκα ιόγσ επίδξαζεο θαπλνύ ζην ήπαξ Τπεξβνιηθή θαηαλάισζε αιθνόι: αλεπαξθήο πξόζιεςε θαη απνξξόθεζε αζβεζηίνπ Καζηζηηθή δσή Μεησκέλε πξόζιεςε αζβεζηίνπ Μεησκέλε πξόζιεςε βηηακίλεο D Απμεκέλε πξόζιεςε πξσηετλώλ Απμεκέλε πξόζιεςε θαθεΐλεο

24 ΟΣΔΟΠΟΡΩΗ ΠΡΩΣΟΠΑΘΗ ΓΔΤΣΔΡΟΠΑΘΗ

25 Πξσηνπαζήο νζηενπόξσζε 1. Μεηεμμηνοπαςζιακή -Σύπος Ι 2. Γεπονηική Σύπος ΙΙ

26 Μεηεκκελνπαπζηαθή Οζηενπόξσζε Τατεία απώλεια οζηού Ζ θύξηα κεηαβνιή είλαη ε έιιεηςε ησλ νηζηξνγόλσλ, πνπ νδεγεί ζε ηαρεία απνκάθξπλζε ηνπ αζβεζηίνπ από ηα νζηά Οη νζηενθιάζηεο θαηαζηξέθνπλ απμεκέλε πνζόηεηα νζηνύ πνπ δελ αληηθαζίζηαηαη επαξθώο από ηνπο νζηενβιάζηεο Αβραμίδης, Ενδοκρινολογία 2001

27 Μεηεκκελνπαπζηαθή νζηενπόξσζε Σν ζπνγγώδεο νζηό παξνπζηάδεη ηε κεγαιύηεξε θαη πξστκόηεξε απώιεηα - πςειόηεξν ξπζκό νζηηθήο ελαιιαγήο Οζηά κε κεγαιύηεξε αλαινγία ζε ζπνγγώδε νζηίηε ηζηό κεγαιύηεξν θίλδπλν (π.ρ. ζπόλδπινη) Σν θινηώδεο νζηό επεξεάδεηαη ιηγόηεξν από ηελ έιιεηςε νηζηξνγόλσλ ιόγσ ρακειόηεξνπ ξπζκνύ ελαιιαγήο Μεηά ηα 40: γπλαίθεο απώιεηα 1,5-2% ην ρξόλν άλδξεο απώιεηα 0,5-0,75% ην ρξόλν Μεηά ηελ εκκελόπαπζε ν ξπζκόο απώιεηαο απμάλεηαη

28 Οζηενπόξσζε Σύπνπ ΗΗ Βραδεία απώλεια οζηού Ζ πξνρσξεκέλε ειηθία ραξαθηεξίδεηαη από: παραγωγή βιηαμίνης D ενηερική απορρόθηζη αζβεζηίοσ νη νζηενθιάζηεο απνδνκνύλ θπζηνινγηθή πνζόηεηα νζηνύ αιιά νη νζηενβιάζηεο παξάγνπλ ιηγόηεξν λέν νζηό από ην θπζηνινγηθό ηελ 3 ε ειηθία νη παζνγελεηηθνί κεραληζκνί θαη ν ξπζκόο νζηηθήο απώιεηαο είλαη νη ίδηνη θαη γηα ηα 2 θύιια. Οη γπλαίθεο όκσο έρνπλ ήδε έλα ζεκαληηθό αξλεηηθό ηζνδύγην νζηνύ Αβραμίδης, Ενδοκρινολογία 2001

29 Πξσηνπαζήο νζηενπόξσζε

30 Γεπηεξνπαζήο νζηενπόξσζε

31 Γεπηεξνπαζήο νζηενπόξσζε Παζνινγηθή απώιεηα νζηηθήο κάδαο ιόγσ λνζεκάησλ ή ιήςεο θαξκάθσλ Οη ζπλέπεηεο δελ δηαθέξνπλ από εθείλεο ηεο πξσηνπαζνύο νζηενπόξσζεο Καηάγκαηα «αγλώζηνπ αηηηνινγίαο» Θεξαπεία αλαζηξέθεη κόλν σο έλα βαζκό ηελ απώιεηα νζηνύ.

32 Γεπηεξνπαζήο νζηενπόξσζε Α) Δλδνθξηληθά λνζήκαηα ύλδξνκν Cushing: πεξίζζεηα θνξηηθνζηεξνεηδώλ Τπεξπαξαζπξενεηδηζκόο: απμεκέλε έθθξηζε παξαζνξκόλεο Τπεξζπξενεηδηζκόο: απμεκέλε παξαγσγή ή ρνξήγεζε ζπξενεηδηθώλ νξκνλώλ Τπνγνλαδηζκόο: έιιεηςε γελλεηηθώλ νξκνλώλ Τπεξπξνιαθηηλαηκία: απμεκέλε παξαγσγή πξνιαθηίλεο Μεγαιαθξία Γηαβήηεο 1 Β) Γαζηξεληεξηθά λνζήκαηα Πξσηνπαζήο ρνιηθή θίξξσζε Αηκνρξσκάησζε Φιεγκνλώδεο λόζνο εληέξνπ Γαζηξεθηνκή. δπζαπνξόθεζεο Παξεληεξηθή ζίηηζε Δπεξεάδνπλ ηε θπζηνινγηθή απνξξόθεζε αζβεζηίνπ, θσζθόξνπ θαη ηελ παξαγσγή βηηακίλεο D

33 Γεπηεξνπαζήο νζηενπόξσζε Γ) Ννζήκαηα ηνπ αηκνπνηεηηθνύ Πνιιαπινύλ Μπέισκα Μαζηνθύηησζε β-ζαιαζζαηκία, δξεπαλνθπηηαξηθή αλαηκία Πνιπεξπζξαηκία, N.Gaucher AIDS Γ) Νόζνη ζπλδεηηθνύ ηζηνύ Ρεπκαηνπάζεηεο Αηειήο νζηενγέλεζε.marfan.enlers-danlos Οκνθπζηηλνπξία, Λπζηλνπξία Ρεπκαηνεηδήο αξζξίηηο Αγθπινπνηεηηθή πνλδπιίηηο

34 Γεπηεξνπαζήο νζηενπόξσζε Δ) Φάξκαθα Κνξηηθνζηεξνεηδή Αλάινγα GnRH (ειιάησζε νηζηξνγόλσλ) Ζπαξίλε Αληηεπηιεπηηθά Θπξνμίλε Γηνπξεηηθά αγθύιεο (απώιεηα Ca) Υεκεηνζεξαπεπηηθά, αλνζνθαηαζηαιηηθά Λίζην Υξόληα ρξήζε αληηόμηλσλ (δεζκεπηηθά ηνπ θσζθόξνπ) Σ) Νεθξηθή Νόζνο Νεθξηθή νζηενδπηξνθία Νεθξηθή ζσιελαξηαθή νμέσζε Τπεξαζβεζηηνπξία

35 Γεπηεξνπαζήο νζηενπόξσζε Ζ) Οζηενκαιαθία Έιιεηςε/ αληίζηαζε ζηε βηηακίλε D Τπνθσζθαηαζία Τπνθσζθαηαηκία Θ) Καθνήζε λνζήκαηα Παξαγσγή παξαγόλησλ πνπ απμάλνπλ ηελ ηαρύηεηα νζηηθήο απνξξόθεζεο Οζηενπόξσζε από άκεζε δηήζεζε ησλ νζηώλ Η) Άιια Παξαηεηακέλε αθηλεηνπνίεζε Μεηακόζρεπζε νξγάλσλ Αιγνδπζηξνθία

36 Γηαγλσζηηθή πξνζέγγηζε ΟΣΔΟΠΟΡΧΖ

37 Κλινικό πεπιζηαηικό Γςναίκα 63 εηών Οξεία οζθςαλγία Δμμηνόπαςζη ζηα 40 σπ Γεν πήπε αγυγή ςποκαηάζηαζηρ με οιζηπογόνα Κάηαγμα Colle s ζηα 60 σπ Μηηέπα-κάηαγμα ιζσίος ζηα 70 σπ Α/α ΟΜ ππόζθαηο ζπονδςλικό κάηαγμα DXA ιζσίος, Σ score -1.3

38 Πλάνο Να δηαθξίλνπκε αζζελείο πςεινύ θηλδύλνπ δηεξεύλεζε αηηίσλ θαη πξνδηαζεζηθώλ παξαγόλησλ Απνθιεηζκόο λνζεκάησλ δεπηεξνπαζνύο νζηενπόξσζεο Τπεξπαξαζπξενεηδηζκόο, πνιιαπινύλ κπέισκα, αλεπάξθεηα Vit D, ζ. δπζαπνξξόθεζεο Καηάγκαηα επζξαπζηόηεηαο αλεμάξηεηα από BMD - ππέξ νζηενπόξσζεο Βηνρεκηθνί δείθηεο νζηηθήο ελαιιαγήο γξήγνξν ή αξγό ξπζκό νζηηθήο απώιεηαο

39 ΚΛΗΝΗΚΖ ΔΚΣΗΜΖΖ Ζ δηάγλσζε ηεο νζηενπόξσζεο ηίζεηαη εμ απνθιεηζκνύ ηζηνξηθό (αηνκηθό νηθνγελεηαθό) θπζηθή εμέηαζε παξαθιηληθέο εμεηάζεηο ( βηνρεκηθέο απεηθνληζηηθέο)

40 Α. ΗΣΟΡΗΚΟ ΑΘΔΝΟΤ ΜΔ ΤΠΟΦΗΑ Λήςε ηζηνξηθνύ: ΟΣΔΟΠΟΡΧΖ παξάγνληεο θηλδύλνπ γηα πξσηνπαζή νζηενπόξσζε αίηηα δεπηεξνπαζνύο νζηενπόξσζεο

41 Β. ΦΤΗΚΖ ΔΞΔΣΑΖ 1. εκεία πξσηνπαζνύο νζηενπόξσζεο παξακόξθσζε ζθειεηνύ απώιεηα ύςνπο παξακόξθσζε ηεο.. (θύθσζε από ζπκπηεζηηθά θαηάγκαηα)

42 Β. ΦΤΗΚΖ ΔΞΔΣΑΖ 1. εκεία πξσηνπαζνύο νζηενπόξσζεο παξακόξθσζε ζθειεηνύ απώιεηα ύςνπο παξακόξθσζε ηεο.. (θύθσζε από ζπκπηεζηηθά θαηάγκαηα) 2. εκεία δεπηεξνπαζνύο νζηενπόξσζεο Γηαηαξαρέο ζηε ζξέςε (λόζνο ηνπ ΓΔ ή ζ. δπζαπνξξόθεζεο) Βξνγρνθήιε Τπεξζπξενεηδηζκόο ύλδξνκν Cushing Μεγαιαθξία

43 Γ. Δξγαζηεξηαθέο εμεηάζεηο Δπί ππνςίαο νζηενπόξσζεο πξέπεη λα γίλνληαη νη εμήο εμεηάζεηο: Γεληθή αίκαηνο ΣΚΔ Αζβέζηην νξνύ Φώζθνξνο νξνύ Κξεαηηλίλε νξνύ Οπξία Αιθαιηθή θσζθαηάζε 25- πδξνμπ-βηηακίλε D νξνύ ΡΣΖ TSH, FT4, FT3 Αζβέζηην θαη θξεαηηλίλε νύξσλ 24ώξνπ Βηνρεκηθνί δείθηεο νζηηθήο ελαιιαγήο

44 Γηαθνξηθή δηάγλσζε νζηενπόξσζεο

45 ΓΔΗΚΣΔ ΟΣΗΚΖ ΑΝΑΚΑΣΑΚΔΤΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ Osteocalcin P1NP P1CP Bone ALP ΑΠΟΡΡΟΦΖΖ sntx, untx sctx, uctx DPD P1NP P1CP NTX CTX DPD o Δίναι σπήζιμοι, διόηι μποπούν να ανισνεύζοςν αζθενείρ ζε κίνδςνο ηασείαρ οζηικήρ απώλειαρ και επομένυρ αςξημένο κίνδςνο για καηάγμαηα

46 Ννζήκαηα κε απμεκέλνπο νζηηθνύο δείθηεο Δμμηνόπαςζη ηασεία οζηική απώλεια (fast bone looser) Paget Τπεπθςπεοειδιζμόρ Τπεππαπαθςπεοειδιζμόρ Οζηεομαλακία ( vitd)

47

48 Σερληθέο πξνζδηνξηζκνύ νζηηθήο ππθλόηεηαο I. Αθηηλνγξαθία (εκηπνζνηηθή κέζνδνο) II. Απνξξνθεζηνκεηξία

49 Αθηηλνινγηθή εθηίκεζε - πξέπεη λα έρεη ραζεί ην 40% ηεο Κ.Ο.Π. Ζκηπνζνηηθή βαζκνλόκεζε νζηενπνξσηηθώλ ζπνλδπιηθώλ θαηαγκάησλ

50 Αθηηλνινγηθή εθηίκεζε - πξέπεη λα έρεη ραζεί ην 40% ηεο Κ.Ο.Π. Ζκηπνζνηηθή βαζκνλόκεζε νζηενπνξσηηθώλ ζπνλδπιηθώλ θαηαγκάησλ

51 Βαθμονόμηζη μηπιαίος δείκηη καηά Singh για διάγνυζη ηηρ οζηεοπόπυζηρ

52 Οζηηθή ππθλνκεηξία Απνξξνθεζηνκεηξία δηπιήο Υ-θσηνληαθήο δέζκεο D.X.A. Πνζνηηθή ππνινγηζηηθή ηνκνγξαθία Q.C.T. (SECT, DECT) Πεξηθεξηθή πνζνηηθή ππνινγηζηηθή ηνκνγξαθία p.q.c.t. MRI Τπέξερνη

53 D X A gr/cm2 Αλαδεηθλύνληαη κεηαβνιέο ηεο BMD ζε 6-12 κελ. Μηθξή επηβάξπλζε ζε αθηηλνβνιία- 2,5 rem Οιηγόιεπηε δηάξθεηα εμέηαζεο Πξ-Οπ Ο2-Ο4 Γηαθνξά κε πιάγηα κέρξη 20% Γηα εθηίκεζε κεηαβνιήο κεηαμύ 2 κεηξήζεσλ απαηηείηαη δηαθνξά >3% Μηθξό ζπγθξηηηθά θόζηνο Μεξηαίν ζπλνιηθή BMD ή ηξνραληήξα ή απρέλα ΟΥΗ ηξίγσλν Wards

54 WHO Μεηαθπάζονηαρ ηα T-scores Οζηεοπόρωζη Οζηεοπενία Χαμηλή Οζηική Μάζα Φσζιολογική Οζηική Μάζα Τ-score

55 % πνλδπιηθά Καηάγκαηα Ζ νζηηθή ππθλόηεηα είλαη έλαο θαιόο δείθηεο γηα απμεκέλν θίλδπλν θαηάγκαηνο T score Watts, ASBMR 2001 % Young adult = θαηαιιειόηεξνο δείθηεο θηλδύλνπ θαηάγκαηνο % Age Matched = ελδεηθηηθή ηνπ βαζκνύ νζηενπόξσζεο ΟΥΗ ηνπ θηλδύλνπ θαηάγκαηνο

56 INTERNATIONAL SOCIETY FOR CLINICAL DENSITOMETRY Ο νξηζκόο ηεο νζηενπόξσζεο θαηά WHO δελ ηζρύεη γηα ηηο πεξηθεξηθέο κεηξήζεηο εθηόο ηεο θεξθίδαο Ο νξηζκόο ηεο νζηενπόξσζεο θαηά WHO (Σ- score < -2.5) ηζρύεη γηα άλδξεο >65 εηώλ δελ ηζρύεη γηα παηδηά Ο δείθηεο Ε-score < -2.0 ηζρύεη γηα παηδηά θαη πγηείο πξν-εκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο

57 Πόηε πξέπεη λα πξνζδηνξίδεηαη ε ΒMD; INTERNATIONAL SOCIETY FOR CLINICAL DENSITOMETRY ζε γπλαίθεο άλσ ησλ 65 εηώλ, ζε κεηεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο θάησ ησλ 65 εηώλ κε ηνπιάρηζηνλ έλα παξάγνληα θηλδύλνπ, άλδξεο άλσ ησλ 70 εηώλ, ζε όιεο ηηο ελήιηθεο γπλαίθεο κε έλα λέν fragility θάηαγκα, ζε άηνκα ζε αγσγή κε θνξηηθνεηδή (> 5mg/d prednizolone γηα πεξηζζόηεξν από 6 κήλεο ), ή άιια θάξκαθα πνπ επεξεάδνπλ ηνλ νζηηθό κεηαβνιηζκό ζε άηνκα κε γλσζηή λόζν πνπ επεξεάδεη ηελ νζηηθή κάδα ζε άηνκα πνπ πξόθεηηαη λα πάξνπλ ή ήδε παίξλνπλ αληηνζηενπνξσηηθή αγσγή θαη ζε επηιεγκέλα πεξηζηαηηθά όπνπ πξέπεη λα παξαθνινπζείηαη ε απάληεζε ζηελ αληηνζηενπνξσηηθή αγσγή.

58 Πόηε πξέπεη λα πξνζδηνξίδεηαη ε ΒMD; INTERNATIONAL SOCIETY FOR CLINICAL DENSITOMETRY ζε γπλαίθεο άλσ ησλ 65 εηώλ, ζε κεηεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο θάησ ησλ 65 εηώλ κε ηνπιάρηζηνλ έλα παξάγνληα θηλδύλνπ, άλδξεο άλσ ησλ 70 εηώλ, ζε όιεο ηηο ελήιηθεο γπλαίθεο κε έλα λέν fragility θάηαγκα, ζε άηνκα ζε αγσγή κε θνξηηθνεηδή (> 5mg/d prednizolone γηα πεξηζζόηεξν από 6 κήλεο ), ή άιια θάξκαθα πνπ επεξεάδνπλ ηνλ νζηηθό κεηαβνιηζκό ζε άηνκα κε γλσζηή λόζν πνπ επεξεάδεη ηελ νζηηθή κάδα ζε άηνκα πνπ πξόθεηηαη λα πάξνπλ ή ήδε παίξλνπλ αληηνζηενπνξσηηθή αγσγή θαη ζε επηιεγκέλα πεξηζηαηηθά όπνπ πξέπεη λα παξαθνινπζείηαη ε απάληεζε ζηελ αληηνζηενπνξσηηθή αγσγή.

59 QC/T Gr/cm3 Αμνληθό ζθειεηό, ζθειεηό άθξσλ BMD μερσξηζηά ζην θινηό θαη ζην ζπνγγώδεο νζηό pqct Θ12 - Ο4 10 ιεπηά δηάξθεηα Διαρηζηνπνίεζε ιάζνπο από artifacts Yςειό πνζνζηό ζθάικαηνο από καιαθά κόξηα O rem HRCT-ηξηζδηάζηαηε νγθνκεηξηθή αλάιπζε BMD Μεγάιν θόζηνο pqct SEQCT ΩΜΑΛΗ - DEQCT Μ. SPIRAL C/T

60 MRI θεξθίδνο 35 εηώλ 76 εηώλ κε νζηενπόξσζε ηεθαληαία ηνκή Οζηηθή πνηόηεηα, κηθξναξρηηεθηνληθή Απόιπηνο πνζνηηθόο πξνζδηνξηζκόο ηνπ πάρνπο, ηεο απόζηαζεο θαη ηεο δηάηαμεο ζην ρώξν ησλ νζηηθώλ δνθίδσλ

61 Βηνςία νζηνύ Δίλαη ρξήζηκε ζηηο εμήο πεξηπηώζεηο: Α. Καηαζηάζεηο κε πςειό ή ρακειό ξπζκό νζηηθήο ελαιιαγήο Β. Αλίρλεπζε νζηενκαιαθίαο Γ. Αλίρλεπζε θπζηηθήο ηλώδνπο νζηεΐηηδαο Γ. Γηάγλσζε ζπάλησλ νζηηθώλ παζήζεσλ ή νζηηθώλ κεηαζηάζεσλ

62 πηλζεξνγξάθεκα νζηώλ 99m Σc SPECT

63 ΠΟΗΑ ΜΔΘΟΓΟ; Απνξξνθεζηνκεηξία αθηίλσλ Υ δηπιήο ελέξγεηαο (DXA) ΟΜ ή ΗΥΗΟΤ Παξέρεη ηελ πην αθξηβή εθηίκεζε ηνπ θηλδύλνπ θαηάγκαηνο Γηα θάζε κείσζε ηεο νζηηθήο ππθλόηεηαο θαηά 1 SD αύμεζε ηνπ θηλδύλνπ θαηάγκαηνο ηζρίνπ X 2,6 απώιεηα νζηηθήο κάδαο θαηά 10% Διάηησζε νζηηθήο ππθλόηεηαο θαηά 1% ειάηησζε αληνρήο θαηά 2% Απμεκέλε πξνγλσζηηθή αμία όηαλ ζπλεθηηκάηαη κε άιινπο αλεμάξηεηνπο δείθηεο όπσο ε ειηθία, ην ηζηνξηθό πξνεγνύκελνπ θαηάγκαηνο, ην ρακειό ζσκαηηθό βάξνο. Γηάγλσζε νζηενπόξσζεο πνιύ πξηλ ηελ εκθάληζε θαηαγκάησλ Δθηίκεζε ζεξαπεπηηθνύ απνηειέζκαηνο κόλν κε κέηξεζε BMD ΟΜ ή ΗΥΗΟΤ

64 Δν ολίγοιρ. Ηζηνξηθό Κιηληθή εμέηαζε Δξγαζηεξηαθά - Απεηθνληζηηθά Ca P Κξεαηηλίλε Αιβνπκίλε PTH 25(OH)vitD ALP-BAP Osteocalcin (BGP) sntx HOP/Cr 2h BMD Ca 24h

65 Κλινικό πεπιζηαηικό Γςναίκα 63 εηών Οξεία οζθςαλγία Δμμηνόπαςζη ζηα 40 σπ Γεν πήπε αγυγή ςποκαηάζηαζηρ με οιζηπογόνα Κάηαγμα Colle s ζηα 60 σπ Μηηέπα-κάηαγμα ιζσίος ζηα 70 σπ Α/α ΟΜ ππόζθαηο ζπονδςλικό κάηαγμα DXA ιζσίος, Σ score -1.3