Αγγειακή δσζλειηοσργία ζηo Μεηαβολικό Σύνδρομο και ο ρόλος ηης apoai. Παπαπαναγιώτοσ Αγγελική Επικ. Καθηγήτρια Βιολογικής Χημείας Βιοπαθολόγος

Transcript

1 Αγγειακή δσζλειηοσργία ζηo Μεηαβολικό Σύνδρομο και ο ρόλος ηης apoai Παπαπαναγιώτοσ Αγγελική Επικ. Καθηγήτρια Βιολογικής Χημείας Βιοπαθολόγος

2

3 Βαζηθή κεηαβνιηθή δηαηαξαρή απειεπζέξσζε ιηπαξώλ νμέσλ από ην ιηπώδε ηζηό ηεο θνηιηάο Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε Τα απμεκέλα ιηπαξά νμέα επηθέξνπλ κεησκέλε αληαπόθξηζε ησλ ηζηώλ (θπξίσο ήπαηνο ) ζηε δξάζε ηεο ηλζνπιίλεο, κε απνηέιεζκα αληηζηαζκηζηηθή ππεξπαξαγσγή ηλζνπιίλεο, ε νπνία πξνθαιεί ππέξηαζε, ππεξηξηγιπθεξηδαηκία θαη ρακειή HDL-C

4 ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΔΝΔΙΑ Παρπζαξθία Γελεηηθή πξνδηάζεζε Γίαηηα κε απμεκέλε πξόζιεςε ιηπαξώλ νπζηώλ Έιιεηςε ζσκαηηθήο άζθεζεο

5 Γονίδια ποσ εμπλέκονηαι ζηο Μεηαβολικό Σύνδρομο Κριηήρια ηοσ ΜΣ Κνηιηαθή παρπζαξθία Υπεξηξηγιπθεξηδαηκία Φακειή HDL-C Αξηεξηαθή Υπέξηαζε Γηαηαξαγκέλε γιπθόδε λεζηείαο Γονίδια Leptin, POMC, PC1, melanocortin receptor-4,leptin receptor, adiponectin, PPAR-γ2, TNF-α UCP1, adrenergic receptor, FATP-1, apociii, apoav, CETP LPL, apoav, SRBI, ABCA1, CETP AGT, UCP2, ACE, a-adducin, aldosterone synthase Adiponectin, TNF-a

6 Κιηληθά ραξαθηεξηζηηθά αηόκσλ κε Μέζεο ειηθίαο Παρύζαξθν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν Οξηαθά ή κέηξηα απμεκέλε ΑΠ Φπζηνινγηθά ή κέηξηα απμεκέλα επίπεδα νιηθήο ρνιεζηεξόιεο Μέηξηα απμεκέλα επίπεδα ηξηγιπθεξηδίσλ Φακειή HDL-C Οξηαθά ή απμεκέλα επίπεδα ζαθράξνπ ζην πιάζκα

7

8

9

10 IDF 2005:Μεηαβνιηθν Σύλδξνκν Κεληξηθή παρπζαξθία (πεξίκεηξνο κέζεο αλάινγα κε ηελ εζληθόηεηα) Σύλ δύν ή πεξηζζόηεξα από ηα παξαθάησ: Φακειή HDL-C ηξηγιπθεξίδηα Αξηεξηαθή ππεξηαζε Αλδξεο:<40mg/dl Γπλ: <50mg/dl ή ππό ζεξαπεία >150mg/dl ή ππό ζεξαπεία ΑΠ>130/85 mmhg ή ππεξηαζε ππό ζεξαπεία Γιπθόδε λεζηείαο >100 mg/dl ή ΣΓ ηύπνπ 2

11

12

13

14 Γπζιηπηδαηκία ζην κεηαβνιηθό Σύλδξνκν ξνήο ησλ ειεύζεξσλ ιηπαξώλ νμέσλ αύμεζε ηεο ηηκήο ησλ TG ηεο ηηκήο ησλ HDL-C ηεο ηηκήο ησλ LDL-C ηεο apob

15 Η δπζιηπηδαηκία ζεσξείηαη ζαλ αλεμάξηεηνο παξάγνληαο θηλδύλνπ γηα θαξδηναγγεηαθέο λόζνπο. (Genest GR. Can J Cardiol 2000) HDL-C θαη ππεξηξηγιπθεξηδαηκία ζπζρεηίδνληαη κε εκβνιή/εκθξαγκα ζε αζζελείο κε ΜΣ (Ninomiya JK. Circulation 2004) Σπλδηαζκόο γιπθόδεο λεζηείαο θαη HDL-C έρνπλ πξνγλσζηηθή ηθαλόηεηα ζε θαξδηαγγεηαθέο παζήζεηο. (Anderson JL. Cardiology 2004) Ο ξόινο ηεο HDL-C ζαλ ζεκαληηθόο παξάγνληαο θηλδύλνπ γηα έκθξαγκα ηνπ κπνθαξδίνπ έρεη ππνζηεξηθηεί (Sacco Rl Jamma 2001)

16

17 HDL-C

18 Belt model of the Discoidal HDL Spherical HDL LCAT Segrest, J.P., Zannis, V.I. et al., Curr. Opin. Lipidol., 11,

19 EARLY STEPS IN THE BIOGENESIS AND THE FUNCTIONS OF HDL HDL (CE-rich) LCAT (4) discoidal HDL CE transfer to LDL Clearance by the LDL receptor (5) Chol. efflux C pre 1 HDL C PL LDLR SR-BI(3) ABCA1 LIVER apoa-i (1) (2) apoa-i PL, FC from peripheral cells

20 Σρεκαηηθή παξάζηαζε ηεο δπζιηπηδαηκίαο ζην κεηαβνιηθό ζύλδξνκν

21 Γπζιηπηδαηκία ζην κεηαβνιηθό ζύλδξνκν

22 Μεραληζκνί πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ δηακόξθσζε ρακειώλ επηπέδσλ HDL-C Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε κεηαβάιιεη ηελ ξνή ησλ ιηπηδίσλ ζην ήπαξ ηελ επαηηθή παξαγσγή apoai Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε κεησκέλε έθθξαζε ηεο πξσηείλεο κεηαθνξάο ΑΒCA1 Απνπζία επαξθνύο εθξνήο ρνιεζηεξόιεο ε apoαι απνκαθξύλεηαη γξήγνξα από ηνπο λεθξνύο. Αποηέλεζμα : ρακειά επίπεδα HDL-C ζην πιάζκα όπνπ ηα επεξγεηηθά ηεο απνηειέζκαηα (αληηνμεηδσηηθό, αληηθιεγκνλώδεο, αλάζηξνθε κεηαθνξά ρνιεζηεξόιεο είλαη εδξαησκέλα (Ginsberg ΗΝ, J Cardiovasc Risk 2000, Kolovou G Curr Med Res opin 2002)

23 Αύμεζε ησλ επηπέδσλ ηεο HDL-C κε θαξκαθεπηηθή αγσγή έρεη επεξγεηηθά απνηειέζκαηα (Robins SJ Am J cardiol 2001) Αηνκα κε ΜΣ, αθόκα θαη κε θπζηνινγηθά επίπεδα ηξηγιπθεξηδίσλ λεζηείαο, παξνπζηάδνπλ ζπρλά κεηαγεπκαηηθή ιηπαηκία (Taira k Eur J clin Invest 1999). Απηή ε παξνδηθή αύμεζε ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ απμάλεη ηελ αληαιιαγή ιηπηδίσλ κέζσ ηεο CETP θαη θαηά ζπλέπεηα ην ζρεκαηηζκό HDL ζσκαηίδησλ

24 0

25 HDL-C ο καρδιοπροζηαηεσηικός ηης ρόλος έτει αναγνωριζηεί από ηο Am J Cardiol 2000;85: Τα ταμηλά επίπεδα HDL major risk factor (CRF) Circulation 2004;109:III-8-III-14

26 ΝΗΑΝΔS III Παξαηεξήζεθε όηη άηνκα πνπ δελ πιεξνύζαλ ηα θξηηήξηα ηνπ ΜΣ αλεμάξηεηα από ηελ παξνπζία ή κε ΣΓ είραλ ρακειόηεξε επίπησζε ζηεθαληαίαο λόζνπ ελώ άηνκα κε ΜΣ θαη ΣΓ είραλ πςειόηεξε επίπησζε ζηεθαληαίαο λόζνπ (Alexander CM, Diabetes 2003 )

27 Framingham Μόκν ε παξνπζία ΜΣ αξθεί γηα λα πξνβιέςεη ηελ εκθάληζε λέσλ θαξδηαγγεηαθώλ επεηζνδίσλ θαηά 25%. Αλδξεο κε ΜΣ :10εηήο θίλδπλνο εκθάληζεο θαξδηαγγεηαθώλ επεηζνδίσλ θπκαίλεηηα από 10-20% Γπλαίθεο : κηθξό αξηζκό θαξδηαθώλ επεηζνδίσλ ζηε δηάξθεηα 3εηνύο παξαθνινύζεζεο Παξνπζία δηαηαξαρήο ηνπ κεηαβνιηζκνύ ηεο γιπθόδεο ζην ΜΣ ζρεηίδεηαη κε κεγαιύηεξε αύμεζε ηεο εκθάληζεο θηλδύλνπ γηα πξώηκε ζηεθαληαία λόζν ή /θαη πεξηθεξηθή αξηεξηνπάζεηα (Ingleson E Circulation 2007)

28 I thank you