GIHT. Rabotilnica po revmatologija. Centar za Semejna Medicina

Transcript

1 GIHT Rabotilnica po revmatologija Centar za Semejna Medicina

2 CEL I ZADA^I A`urirawe na poznavawata za giht Po sesijata slu{atelite: ]e gi znaat pri~inite i simptomite na giht ]e mo`at pravilno da vodat pacienti so giht na primarno nivo

3 DEFINICIJA Tip na artritis, po~esto gi afektira ma`ite, koj e trigeriran od zgolemuvawe na nivoto na uri~na kiselina vo serumot, koja potoa se akumulira vo zglobovite Naj~est simptom e silna bolka i crvenilo na matatarzofalangealniot zglob na palecot od nogata

4 PRI^INI I EPIDEMIOLOGIJA Diuretici - `eni i postari lica Zloupotreba na alkohol: Alkoholot se razgraduva do laktati koi favorizirat retencija na Acidum uricum Nekoi alkoholni pijaloci sodr`at purini koi pri metabolizmot osloboduvaat uri~na kiselina (pivo, vino) Sekundaren giht: dehidratacija, renalna slabost, mieloproliferativni bolesti

5 SIMPTOMI I ZNACI Silna bolka, crvenilo i otok, naj~esto na matatarsofalangealniot zglob. Od pogolemite zglobovi koi mo`at da bidat afektirani se: glu`dot i kolenoto Za vreme na akutna ataka mo`no: Lesna febrilnost Poka~uvawe na SE i CRP Brojot na Le vo sinovijalnata te~nost obi~no e mnogu poka~en (> 50,000) - voglavno granulociti

6 SIMPTOMI I ZNACI Mikroskopski se gledaat uratni kristali Nivoto na plazma uratite e obi~no pogolema od 300μmol/L Naj~esto RTG e normalen (Dif. Dg. so hondrokalcinoza). Vo naprednat giht se gledaat depoziti od urati - Tofi Obi~no bolkata se smiruvaat po nekolku dena

7 ANALIZI Urati vo plazma - naj~esto se poka~eni Kreatinin - bubre`na slabost mo`e da predizvika giht SE, Le, CRP

8 TERAPIJA Akuten napad Aspiracija na te~nost od afektiraniot zglob, so lokalna aplikacija na metil prednizolon (0,2 ml vo palecot na nogata) Miruvawe, ladni oblogi NSAIL za smiruvawe na bolkata -naj~esto Indometacin Terapijata od nekolku denovi e obi~no dovolna Kaj pacienti so gastri~ni tegobi - prethodna za{tita Aspirinot treba da se izbegnuva Vnimatelno kaj pacienti so renalna slabost Ako NSAIL se kontraindicirani alternativa se glikosteroidite mg/den 3-5 dena

9 NAMALUVAWE NA ACIDUM URICUM VO KRVTA Prekinuvawe na diuretik. Zamena so AKE inhibitor ili ARB (Losartanot deluva urikozuri~no) Sovet za dieta kaj sekoj pacient Ako napadot na giht se povtori se prepi{uva Alopurinol. Isto taka treba da se dade ako ima bubre`ni kamewa. Inhibira formirawe na uratni i oksalatni renalni kalkuli

10 ALOPURINOL Inhibitor na Ksantin-oksidazata Alopurinolot ne se dava dodeka trae akutnata ataka - mo`na egzacerbacija. Inicijalna doza e mg/den. Dozata treba da se zgolemi vo period od 2 nedeli na terapevtsko nivo od 300 mg/den Ako nivoto na plazma uratite ne se namaluva dozata mo`e da se zgolemi na 600 mg/den. Dozata se prepolovuva ako ima renalna insuficencija Ne treba da se dava so Azatioprin Mo`na agranulocitoza - retko

11 TERAPIJA Alopurinol intolerancija - Probenecid 500 mg 2 pati na den. Prerekvizit e normalna bubre`na funkcija, bidej}i predisponira formirawe bubre`ni kamewa - potrebno e primawe na bikarbonat 3 gr/den najmalku 1 mesec Asimptomatska hiperurikemija koja se javuva prv pat - preporaka za dieta bez lekovi

12 DRUGA TERAPIJA Xanthine oxidase* inhibitori Febuxostat Benzbromaron* go zgolemuva klirensot na uratite Vit C (500 mg/den ) ja namaluva koncentracijata na Acidum Uricum vo krvta

13 PREHRANA - NE Bogata so purini - proteini Vnatre{ni organi: xiger, srce, bubrezi Morski plodovi: haringa, {kolki, sardini Meso i suvomesnati proizvodi Alkohol

14 PREHRANA - MO@E Sve`o ovo{je: jagotki, cre{i, bobinki, banani, ananas, mandarini i dr Zelen~uk: celer, domati, zelka, magdonos, zelen lisnat zelen~uk, crvena zelka, kompir, oriz Ovo{ni sokovi Voda - najmalku 8 ~a{i na den Mle~ni proizvodi so pomalku masti Leb, `itarki, testenini ^okolado, kakao, kafe, ~aj Gazirani pijaloci Tuna, losos Orevi, razni semiwa

15 KOMORBIDITET Pacienti so giht ~esto imaat metabolen sindrom Evaluacija na kardiovaskularen rizik Kontrola na Glikemijata

16 PSEUDOGIHT Vo zglobovite se talo`i pirofosfat ^esto se komplicira so osteoartrit Koleno Glu`d

17 KLU^NI TO^KI Gihtot e va`na pri~ina za vospalenie na zglobovite Treba da se napravi laboratorija za Acidum uricum no dijagnozata ili isklu~uvawe na istata ne treba da se postavi na osnova na rezultatite Ako se pojavi giht kaj pacient koj e na terapija so diuretici prv ~ekor e isfrlawe na lekot Instrukcii za dieta treba da se dadat kaj sekoj dijagnosticiran pacient Celi na terapijata se: osloboduvawe od bolkata i nivo na Acidum uricum vo referentnite vrednosti (360μmol/L)

18 IZVOR Cochrane baza na podatoci EBM Medicina zasnovana na dokazi

19

20