Εδώ θα θέσουμε τα θεμέλια της εκτίμησης κατά Bayes αρχίζοντας με τα μονοπαραμετρικά μοντέλα δηλαδή όταν ϑ : Ω Θ.
|
|
- Ξάνθιππος Γιάγκος
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Μονοπαραμετρικά Μοντέλα Εδώ θα θέσουμε τα θεμέλια της εκτίμησης κατά Bayes αρχίζοντας με τα μονοπαραμετρικά μοντέλα δηλαδή όταν : Ω Θ Εκτίμηση πιθανότητας από boal data Έστω δεδομένα που δίδονται με την μορφή αποτελεσμάτων δοκιμών Beroull Δηλαδή τα δεδομένα μας y ( y y είναι τέτοια ώστε {,} Για παράδειγμα { },, y y θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο ασθενής επιβιώνει πέραν του αναμενώμενου ορίου μετά την εφαρμογή κάποιας νέας θεραπείας, ενώ το ενδεχόμενο { } y ότι δεν επιβιώνει Έστω η αναλογία των επιτυχιών στο πληθυσμό, όπου όλοι οι ασθενείς πάσχουν από την συγκεκριμένη ασθένεια Το μπορεί να θεωρηθεί σαν άγνωστη πιθανότητα επιτυχίας σε ανεξάρτητες δοκιμές Beroull Επίσης δεχόμαστε ότι οι παρατηρήσεις είναι μεταξύ τους ανταλλάξιμες, στην ουσία δηλαδή δεχόμαστε την υπό συνθήκη ανεξαρτησία των παρατηρήσεων, ή ότι οι παρατηρήσεις είναι ανεξάρτητες δοθείσας της άγνωστης παραμέτρου [ d ] ( ( y ~ B, Beroull, Ενώ ισοδύναμα για y έχουμε [ ] y ~ (, B Βάση λοιπόν του μηχανισμού με τον οποίο έγινε η δειγματοληψία το μοντέλο πιθανοφάνειας (το παραμετρικό μοντέλο είναι διωνυμικό π ( B(, ( (, {,,, } Παρατηρήστε ότι η πιθανοφάνεια χρησιμοποιώντας Beroull παρατηρήσεις είναι y y,, y B y, ( y π και ότι π π δηλαδή οι π και π πιθανοφάνειες είναι ανάλογες, Παράδειγμα Eιδικοί σε ιατρικά θέματα εκφράζουν την πεποίθηση ότι η αναλογία των επιτυχιών της νέας θεραπείας στο πληθυσμό έχει τα χαρακτηριστικά Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
2 ( µ, Var ( σ Η τμ εμφανώς θα πρέπει να έχει στήριγμα το διάστημα (, Θέτουμε λοιπόν σαν μοντέλο για pror την κατανομή beta με παραμέτρους ( pq,, συμβατές με το γεγονός ( µ, Var ( σ Μερικοί από τους λόγους για τους οποίους η beta πυκνότητα π ( Be( p, q μια καλή επιλογή για pror είναι: Η κατανομή Be( p, q έχει στήριγμα το διάστημα πιθανότητα Είναι μονοκόρυφη (uodal, (το είναι είναι Οι υπερπαράμετροι της ( pq, μπορούν να υπολογιστούν έτσι ώστε E ( µ Var σ Δηλαδή η λύση του συστήματος p p ( µσ, και οδηγεί σε μοναδική λύση, q q ( µσ, Η πυκνότητα της Beta κατανομής είναι p q Be pq, B pq, ( ( όπου (, ( ( p q B p q d το beta ολοκλήρωμα Γ + p q Γ p Γ q < <, Για την posteror έχουμε p ( ( ( p π π π που δίνει [ ] ~ Be( p +, q + q + q+, Παρατηρήσεις Στην περίπτωση της beta pror η posteror ανήκει στην ίδια οικογένεια κατανομών, είναι και αυτή beta Έτσι ο συνδυασμός της a-pror γνώσης Οι παράμετροι pq, της pror είναι οι υπερπαράμετροι του μοντέλου Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
3 (υπό την μορφή της beta κατανομής και των δεδομένων, χρησιμοποιώντας τον κανόνα του Bayes, έχει σαν αποτέλεσμα το update των a-pror παραμέτρων σε a-posteror παραμέτρους ( pq, ( p q, + + Όσο αυξάνεται ο αριθμός των παρατηρήσεων τόσο πιο κοντά είναι η, ως προς τετραγωνική συνάρτηση απώλειας, η σημειακή εκτίμηση κατά Bayes BAYES (που σε αυτή τη περίπτωση είναι η posteror μέση τιμή και η κλασική εκτίμηση ΕΜΠ (ο εκτιμητής μέγιστης πιθανοφάνειας Pror ea: p, p+ q Posteror ea: ˆ ( p+ ˆ BAYES MLE,, >> p+ q+ Ως προς γραμμική συνάρτηση απώλειας: Εάν ˆBAYES το a posteror k k + k ποσοστιαίο σημείο, τότε το ˆBAYES θα πρέπει ˆ k Β BAYES; p+ q, + k + k να ικανοποιεί την εξίσωση ( ab ;, Be( a, b d <, Β, όπου η συνάρτηση κατανομής της beta (the coplete beta fucto Ως προς συνάρτηση απώλειας: ˆBAYES a-posteror ode (MAP p+ p+ q+, για p > και q >, εφόσον για p και q η π ( δεν έχει ode (ζητάμε ταυτόχρονα η π ( αλλά και η π ( να έχουν ode 3 Όσο το μέγεθος του δείγματος αυξάνει η pror επηρεάζει όλο και λιγότερο την posteror, τελικά Var ( Pror varace: όταν Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 3
4 Εάν Var pq + + +, ( p q ( p q Posteror varace: Εάν και έχουν την ίδια τάξη μεγέθους, για μεγάλο θα έχουμε Var ( ( p+ ( q+ ( p+ q+ ( p+ q+ + Πάντοτε ζητάμε η posteror να έχει μεταβλητότητα μικρότερη από αυτήν της pror, δηλαδή ζητάμε η pror και το saplg dstrbuto να είναι τέτοια ώστε να οδηγούν σε αποτελεσματική εκτίμηση ή ότι ( < ( Var Var Γενικότερα ισχύει ότι κατά μέση τιμή, το posteror varace είναι μικρότερο του pror varace Πράγματι επειδή ισχύει Var ( Var ( + Var ( και εφόσον Var ( > θα έχουμε και Var ( < Var ( 4 Συγκρίνοντας την pror και την posteror βλέπουμε ότι η pror πυκνότητα Άσκηση Be p q ( p, q ( περιέχει «pror observatos» Δηλαδή p ψευδόεπιτυχίες (pror successes και q ψευδό-αποτυχίες (pror falures k ~ Be( p, q δείξτε ότι E ( p k ( p+ q (, (ascedg or rsg factoral Επίσης δείξτε ότι { } ( ( Var pq p + q p + q + Λύση ( k, όπου ( ( + ( + k k (, B( pq k k p+ k q B p+ kq Be p, q d d B pq,, Γ p+ q Γ p+ k Γ q Γ p+ q Γ p+ k Γ p Γ q Γ p+ q+ k Γ p Γ p+ q+ k με Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 4
5 ( ( p+ k pγ p Γ p+ q Γ p p+ q+ k p+ q Γ p+ q p( p+ ( p+ k ( ( ( p k p+ q p+ q+ p+ q+ k p+ q k Var Άσκηση ( ( ( p( p+ p pq ( p+ q( p+ q+ ( p+ q ( p+ q ( p+ q+ Δείξτε ότι η κατανομή ~ Be p, q έχει ode q > Mode p p+ q μόνο όταν p > και p log Be( p, q p+ q log Be ( p, q < p >, q > Άσκηση Δείξτε ότι ( ϕ, ( ϕ, + (, ( ϕ Cov Cov Cov, καθώς και το πιο ειδικό αποτέλεσμα Var ( Var ( + Var ( (, ϕ ( ϕ ( ( ϕ Cov E ( ϕ ( ( ϕ (, ( ϕ ( ( ϕ ( ( ϕ Cov ( ( ϕ [ ] [ ϕ] Στη συνέχεια προσθέτουμε κατά μέλη και έχουμε: ( ϕ, ( ϕ, + (, ( ϕ Cov Cov Cov Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 5
6 Επειδή Var ( Cov(,, παίρνουμε Var ( Var ( + Var ( Εναλλακτικά η εξίσωση για το Var ( μπορεί να αποδειχτεί με παρόμοιο τρόπο: ( ( ( ( ( Var ( ( ( ( ( Var Αριθμητικό παράδειγμα Έστω ότι 7 με διωνυμική παρατήρηση 34 Εάν οι πεποιθήσεις των ειδικών είναι ότι µ 4 και σ, οι παράμετροι, ικανοποιούν το μη γραμμικό σύστημα: p µ p+ q pq ( p+ q ( p+ q+ σ pq της beta pror Be( p, q θα Από την πρώτη εξίσωση έχουμε p p+ µ p+ q, p+ q+ και αντικαθιστώντας στη µ µ δεύτερη εξίσωση pq σ σ q p 3 ( p+ µ p p+ µ µ µ µ ( µ µ p σ p p+ q p+ p 3 ( p+ µ p µ µ µ µ σ ( ( p µ µ µ µ p+ q q p µ ( µ, µ µ µ σ σ Τελικά ( µ µ p µ σ ( µ µ q σ ( µ Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 6
7 µσ παίρνουμε (, ( 44, 66 Για (, ( 4, Έτσι η προηγούμενη ανάλυση μας δίνει pq [ ] ~ Be 44, ~ Be 384, 46 ( 4, , [ ] MLE 486 Var [ ] [ ] Bayes Var 34 3 με απόκλιση 47% Έχουμε κάνει λοιπόν μια αποτελεσματική εκτίμηση της παραμέτρου εφόσον Var 34 < Var [ ] Το percetage absolute relatve error του MLE ως προς το Bayes είναι Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 7 MLE Bayes MLE
8 Έστω τώρα ότι έρχεται και δεύτερη διωνυμική παρατήρηση 37 από δεύτερο δείγμα Beroull μεγέθους και αυτό 7 Κάνοντας διαδοχική ανάλυση με pror [ ] ~ Be( p, q + +, θα έχουμε νέα πιθανοφάνεια [ ] ~ B(,, και posteror [, ] ~ Be p (, q ( ( πράγματι (, (,, ( ( (, π π π π π ( ( ( p+ { } { } q + π π ( p ( ( q Be p (, q ( ( κάνοντας αριθμητική αντικατάσταση έχουμε ~ Be( 44, 66 [ 34 ] ~ Be( 384, 46 [ 34, 37 ] ~ Be( 754, 756 [ ] [ ] 34, 37 ˆ 499, ˆ 57 με απόκλιση 58% Bayes 8 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 MLE
9 [ ] Var 34 3, [ ] Var 34, 37 Έχουμε και πάλι κάνει αποτελεσματική εκτίμηση της παραμέτρου εφόσον [ 34, 37 ] [ 34] [ ] Var < Var < Var Η pror predctve για το beta boal μοντέλο για μια διωνυμική π ως προς το pror μέτρο παρατήρηση είναι η μίξη της πιθανοφάνειας Π ( d Be( p, q d ( (, (, π π π d B Be p q d Θ + Γ p+ q p q+ Γ p+ q Γ p+ Γ q+ ( d Γ p Γ q Γ p Γ q Γ p+ q+ ( +, + B( pq, B p q,,,, { } Η π ( είναι μία σύνθετη κατανομή (copoud probablty dstrbuto, προκύπτει δηλαδή από μίξη, κατά την έννοια ότι η πιθανότητα επιτυχίας, στην διωνυμική κατανομή B(,, προέρχεται από την (, Be p q Σε αυτή την περίπτωση λέμε ότι η pror predctve ακολουθεί την beta boal κατανομή: ~ BB (, p, q, Γ p+ q Γ p+ Γ q+ BB (, p, q Γ p Γ q Γ p+ q+ {,,, } elsewhere Εναλλακτικά θα μπορούσαμε, εφόσον γνωρίζουμε ακριβώς τις ποσότητες π (, π ( και π (, να υπολογίσουμε την ( το π ( έχουμε: π από τον κανόνα του Bayes Έτσι για Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 9
10 π ( π ( ( + + π π Be p, q B, Be p, q p ( p ( q Γ p+ q q ( ( ( Γ p Γ q Γ ( p+ q Γ ( p+ Γ ( q+ p q Γ + + p+ q+ Γ( p Γ( q Γ ( p+ q+ ( Γ + Γ + Άσκηση Εάν ~ BB (, p, q, να βρεθεί η ροπογεννήτρια συνάρτηση M συνέχεια η μέση τιμή και η διασπορά της Δείξτε ότι η p BB, p, q B, p+ q t t (,, ( ( (, p M t e BB p q e d B pq q p t t ( ( q ( p q e d e + d B pq, B pq, t και στη q ( (, B( pq, q B p+, q p M d ( d B pq, p+ q, p ( ( p+ B pq ( ( q p B p+, q B p+, q M + d + ( B pq, B pq, B pq, ( p( p+ ( p + p+ q p+ q p+ q+ Οι προηγούμενες σχέσεις δίνουν pq( p + q + ( p (, Var ( p+ q p+ q p+ q+ Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
11 ( ( Γ p+ q Γ p+ Γ q+ BB, p, q,, Γ p Γ q Γ p+ q+ ( ( Γ p+ q Γ p Γ q+ q, Γ p Γ q Γ p+ q+ p+ q Γ ( p+ q Γ ( p+ Γ( q p, Γ( p Γ( q Γ ( p+ q+ p+ q { } Άσκηση Η πιο καλά προσαρμοσμένη διωνυμική τμ y, στην ~ (,, * * y ~ B, p με p p/ ( p q Έχουμε ότι: BB p q, είναι η + Δείξτε ότι για, Var ( y Var ( pq ( p + q + ( > < * * pq Var ( y p ( p < Var (, > p+ q p+ q p+ q+ Παρατήρηση η σχέση για την ροπογεννήτρια συνάρτηση προκύπτει κατ ευθείαν από την σχέση M t M t t t M t e e M t M t π d Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
12 ( (, p q t ( e + d B pq Πιο γενικά tx t t π π M t e X e d e d Θ Θ Θ Θ X X { ( } (, { } e t π π d d e t π d d e t π d X Θ X Θ X ( e t M X ( t Άσκηση Για το Boal Beta μοντέλο να βρεθεί η από κοινού κατανομή των και Παρατήρηση The Beta-Boal dstrbuto always has ore spread (varace tha ts best fttg Boal dstrbuto, because the Beta dstrbuto adds etra radoess Thus, whe a Boal dstrbuto does ot atch observatos, because the observatos ehbt too uch spread, a Beta-Boal dstrbuto s ofte used stead The uber of lfe surace polcy holders who wll de ay oe year, where soe eteral varable (eg hghly cotagous dsease, etree weather oderates the probablty of death of all dvdual to soe degree Η posteror predctve για το beta boal μοντέλο για μια νέα διωνυμική παρατήρηση y είναι η μίξη της πιθανοφάνειας π ( y ( (, Π d Be p + q + d ως προς το posteror μέτρο Ειδικότερα εάν η y είναι νέα δοκιμή Beroull έχουμε: ( (, ( ( π y π y d π y π d Θ (, (, B y Be p + q + d Θ Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
13 (( + +,( + + (, B p y q y BB ( y, p +, q + y B p+ q+ ( ( Γ p+ + y Γ q+ y+ Γ p+ q+, y {,} Γ p+ q+ + Γ p+ Γ q+ Η πιθανότητα του { y } είναι π ( y ( ( Γ p+ Γ q+ + Γ p+ q+ q+ Γ p+ q+ + Γ p+ Γ q+ p+ q+ Έτσι για την posteror predctve [ y ] έχουμε: y ~ BB, p +, q + ~ q+ p+ p+ q+ p+ q+ [ ] p, επειδή γνωρίζουμε ότι BB, p, q B,, θα έχουμε p+ q Εναλλακτικά p+ y ~ BB, p +, q + B, p+ q+ [ ] Δηλαδή η posteror predctveγια μια νέα Beroull παρατήρηση είναι και αυτή Beroull Το posteror predctve για νέες παρατηρήσεις Beroull ( είναι: [ y ] ~ B(, ( (, ( +, + π y B y Be p q d (( + +, ( + + (,,, και B p y q y Bb( y, p +, q +, y {,,, } B p + q + 3 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
14 A oe foratve pror (a flat pror for Boal data Το Beta Boal μοντέλο κάτω από απουσία αρχικών πεποιθήσεων: Θεωρούμε και πάλι το προηγούμενο μοντέλο με boal data μόνο που αυτή την φορά δεν διαθέτουμε την αρχική γνώση των ειδικών για την μέση τιμή και την διασπορά του Για την Bayesa εκτίμηση όμως χρειαζόμαστε pror με στήριγμα το (,, που όμως «δεν θα μεταφέρει» καμία a-pror πληροφορία στη posteror Χρησιμοποιούμε λοιπόν για αυτόν τον λόγο σαν pror την ομοιόμορφη κατανομή στο διάστημα (, εφόσον [ ] του (, (, ([, ] P ab P cd για κάθε ισομήκες ζεύγος υποσυνόλων ~, π < < π, < < Δεν χρειαζόμαστε νέους υπολογισμούς γιατί στην ειδική περίπτωση που p q έχουμε Be(, (, Έτσι για ομοιόμορφη pror [ ] ~ Be( +, + pror predctve ~ BB (,, π ( BB (,, B +, + Γ + Γ + B, Γ + + για όλα τα {,,, } Και όπως αναμενόταν, όλες οι δυνατές τιμές του, a-pror είναι ισοπίθανες με BB (,, D {,,, } Εναλλακτικά π ( B(, (, d ( d Γ + Γ + Γ + + Η Posteror predctve για μια Beroull παρατήρηση y είναι [ y ] ~ BB (,, π + + Επειδή ( y, π ( y 4 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
15 Δειγματοληψία από μίξη κατανομών Έχουμε το παρακάτω σχήμα δειγματοληψίας: Για παράδειγμα ( Be( p q ~ ( ~ π, argally ( ( * y ~ π π π d y π Θ ( p q ( ~ Be, y ~ B, argally ( ( * y ~ B, Be p, q d π Θ BB (, p, q Η παραπάνω σχέση μας λέει ότι για να προσομοιώσουμε d δείγμα d * y, { ~ π ( } θα πρέπει πρώτα να προσομοιώσουμε διάνυσμα (,, d ~ π (, και μετά διάνυσμα (,, d y y με y ~ π (, με Πράγματι έστω ότι οι πραγματοποιήσεις της τυχαίας μεταβλητής Y είναι τα y στα αριστερά του σχήματος δειγματοληψίας και οι πραγματοποιήσεις της τυχαίας * μεταβλητής Y είναι τα y στα δεξιά του σχήματος δειγματοληψίας θα δείξουμε ότι οι τμ Y * d * και Y έχουν την ίδια κατανομή, συμβολικά Y Y Η συνάρτηση κατανομής της τμ Y είναι F( y Y PY { y} Y { } { } π ( F y PY y PY y d Θ y y ( ( π u du π d π π u d du Θ u Θ Όμως π ( π ( u d είναι η μίξη * ( u Y Θ y * * { } * π Y F y u du P Y y F y δηλαδή έχουμε F ( y F ( y Y Y * π και έτσι d * ή ότι Y Y 5 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
16 Άσκηση Έστω ότι Y ~ (, και ότι η τμ Z έχει συνάρτηση κατανομής F Z που αντιστρέφεται Τότε η τμ X F ( Y έχει την ίδια κατανομή με την τμ Z, συμβολικά Z F d Z Y Z Δείξτε ότι ισχύει και το αντίστροφο του προηγούμενου, δηλαδή ότι εάν η τμ Z έχει συνάρτηση κατανομής (, F που αντιστρέφεται Τότε η τμ Y F ( Z Z είναι ομοιόμορφη στο Z Για να δείξουμε ότι X X d { } Z { Z } F P X P F Y, αρκεί να δείξουμε ότι F ( F ( X Z και επειδή F παίρνουμε Z FZ ( { } F P Y F f y dy X Z Y ( < <, και F ( Y ~, f y y X ( Y FZ FZ Z F < y < dy dy F δίνει Z ( ( f y f F y F y f F y F F y Y Z Z Z Z Z Z Z ( f F y f F y Z Z Z Z εφόσον Z Y f > και : [,] F R είναι ένα προς ένα παίρνουμε ότι ( < < ή ότι ~ (, f y y Z Y Διαστήματα υψηλής a posteror πυκνότητας Θα μπορούσε να πει κανείς, ότι τα HPDI (Hghest Posteror Desty Itervals ή Credble tervals 3 είναι τα αντίστοιχα 3 Hghest Posteror Desty Regos ή Credble Regos όταν 6 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3 d Θ
17 διαστήματα εμπιστοσύνης της κλασσικής Στατιστικής Τα διαστήματα εμπιστοσύνης, παράμετρο με πιθανότητα P{ S ( X S+ ( X } a που θα δούμε την πραγματοποίηση του ενδεχομένου { X } Ia X S X S+ X είναι τυχαία και περιέχουν την σταθερή άγνωστη πιθανότητα καταρρέει σε ή, δηλαδή έχουμε ότι { + } ( + P S S S S, Από την στιγμή όμως, η προηγούμενη και δεν έχουμε καμία περαιτέρω πληροφορία από το διάστημα εμπιστοσύνης Ένα κατά Bayes «διάστημα εμπιστοσύνης» είναι αριθμητικό δηλαδή: ( + { + } P S S π d a S S ( { } Το σύνολο Ia ( S (, S+ ( Θ, με την ιδιότητα a είναι μοναδικό, για αυτό τον λόγο ορίζουμε σαν HPDI το σύνολο I επιπροσθέτως ικανοποιεί και την συνθήκη I ( και I ( π ( π ( Στην μονοδιάστατη περίπτωση θέτουμε: τότε a a P I a δεν > { a }, Ia( ( P I a { : π γa } Θ >, a που I ( ( και I ( π ( < γ έτσι π ( π ( π γ a Δηλαδή τα HPD σύνολα δίνουν a a { a } a > P I a αλλά ταυτόχρονα έχουν και ελάχιστο μήκος Επίσης τα σύνολα HPD, μπορεί να μην είναι διαστήματα αλλά ένωση διαστημάτων όταν η π ( είναι πολυκόρυφη Η παρακάτω συνάρτηση της R υπολογίζει το 9% HPDI για ένα Boal Beta μοντέλο με 7, διωνυμική παρατήρηση 34 π Be 44, 66 και posteror π ( 34 Be( 384, 46 7 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3, pror
18 Πρόταση: Όταν η pror είναι μίξη κατανομών, τότε και η posteror είναι μίξη κατανομών Έστω ότι η pror αποτελεί διακριτή μίξη I ~ p δ, ( I ~ π I π τότε 8 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
19 π π, π π π, ( I ( I ( I p Η posteror θα είναι π, π π,π π ( p ( p (,, C p, π π d p, π d p,π Θ Θ εναλλακτικά π π, π,, π π π, ( ( ( I ( I ( I ( I ( I π ( I π ( I (, I π ( I π π π ( C π ( I π ( I π d p,π p Θ, π ( με αποτέλεσμα η posteror να είναι και αυτή διακριτή μίξη: π (, I p p π ( π π,, π ( ( π π pj,π j( pj,π j( j j p π ( ( ( π ( π π, p j,π j( π d Θ j p, π(,, ( ( π ( όπου p, p j, p π j, ( π j ( και π ( ( π ( π π για Εάν η pror αποτελεί συνεχή μίξη θα έχουμε: 9 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
20 ϕ ~ π ( ( ϕ ~ π ϕ πϕ τότε (, d (, π π ϕ ϕ π ϕ π ϕ dϕ και Φ Φ ( (, (,, ( (, π π π ϕ dϕ π ϕ π ϕ π ϕ dϕ Φ ( ( ϕ, π ( ϕ π ϕ π π ( ϕ π ( ϕ dϕ Φ π (, ϕ ( (, ( C π ϕ π ϕ π ϕ ddϕ π ϕ π ϕ dϕ Φ Θ Φ έτσι η posteror γίνεται ( ϕ ( π ϕ π π ( π (, ϕ dϕ π (, ϕ π ( ϕ dϕ Φ π ϕ π ϕ dϕ Φ Φ πϕ ( Φ Διακριτή μίξη beta κατανομών (beta tures Όταν οι αρχικές μας πεποιθήσεις είναι πολύπλοκες και τα δεδομένα μας είναι δοκιμές Beroull (είτε γεωμετρικές παρατηρήσεις, με προς εκτίμηση πιθανότητα επιτυχίας η κατάλληλη pror είναι μια διακριτή μίξη κατανομών beta Για παράδειγμα για μίξη με δύο beta κατανομές 4 : Be( p q Be( p q π τ, + τ,,< τ <,,,,, έχουμε πέντε υπερπαραμέτρους,,, p,, q,, και το μοντέλο μας γίνεται πιο αποτελεσματικό (fleble εφόσον μπορεί να προσαρμοσθεί σε πιο γενικές τ,( p q και 4 A ture wth two beta copoets Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
21 αρχικές πεποιθήσεις Θα δείξουμε ότι εάν ~ B(, με ~ B,,,,, τότε η posteror δίνεται από την beta μίξη: ( Be( p,, q, ( Be( p,, q, π τ + τ Πράγματι ( { Be( p,, q, + ( Be( p,, q, } ( π τ τ τ p, + q, + τ p, + q, + ( + (, B B όπου,, ( p Γ( q (,, και Γ,, p, q,, B d,, Γ p + q το ολοκλήρωμα beta Έστω C >, τέτοιο ώστε: τ τ π B p, + p, + ( C ( + B ( q, + q, +,, B, Ολοκληρώνοντας για (, παίρνουμε τ p, + q, + τ p, + q, + C ( d ( d B + B,, Θέτοντας B, ( p, ( q, Γ ( p, + q, + Γ + Γ + B B + και παίρνουμε C τ ( τ,, B, B, π ( B, B, C τ Be p,, q, C Be( p,, q, B τ B + +,,, όπου ισχύει ότι Cτ C( τ,, B q q +, έχουμε ότι: B + Θέτοντας τ,, B, B, ( Be( p, q, Be( p, q, π τ, + τ,,< τ < B, Cτ,,, B, p p + και Άσκηση Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
22 Εάν ~ B(, με και ~ B,,,,, να βρεθεί η posteror και οι εκτίμηση κατά Bayes του, κάτω από τετραγωνική συνάρτηση p, q j j j απώλειας που αντιστοιχεί στην pror, π Άσκηση a Εάν b π κ + λ για < < και κ >, λ > δείξτε ότι (, + ( Be( a, b π ρ ρ με Δίνεται ότι ~ B(, κ ρ κ + λb ab (, με και 3 να βρεθεί η posteror και οι εκτίμηση κατά Bayes του, κάτω από τετραγωνική συνάρτηση απώλειας, που αντιστοιχεί στην pror π ( ( + { } b ( a Ολοκληρώνοντας την C C κ (, λb ab + που δίνει π κ + λ < < έχουμε ότι κ λ π ( < < + < < κ + λb ab κ + λ, B( ab, b a (, B( ab κ λb ab (, + Be, κ + λb ab, κ + λ, ( a b L ; π { } ( 3 π + + Η σταθερά κανονικοποίησης C της posteror είναι C B(,3 B( 3, 4 B B + και έτσι,3 3, 4 π ( Be(, 3 + Be 3, 4 B,3 + B 3, 4 B,3 + B 3, 4 Η εκτίμηση κατά Bayes του, κάτω από τετραγωνική συνάρτηση απώλειας είναι Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
23 ( B B,3 3, B,3 + B 3, 4 5 B,3 + B 3, 4 7 Έχουμε ότι B (,3, B ( 3, 4 που δίνουν ( Άλλος τρόπος με τον οποίο, στο boal beta μοντέλο, μπορεί να προκύψει σαν posteror beta μίξη, είναι η πληροφορία να για το διωνυμικό πείραμα: ~ B, με και ~ B,,,,, να δίνεται με την μορφή του ενδεχομένου { } { } Da at με r Για παράδειγμα, έστω ότι δίνεται η πληροφορία ότι { } { } { } Data L( ; Data π ( ( Θέτοντας σαν pror π ( Be( a, b, τότε η πιθανοφάνεια δίνεται από την εξίσωση, η posteror είναι: π b b +, a + a ( ( ( ( με σταθερά κανονικοποίησης a+ b+ C ( d B( a b, + +, που δίνει a+ π ( C ( + b + b ( ( +, + C B( a+ b, + B a b a + 3 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
24 (,, (, p a b Be a + b + όπου (,, p ab B ( a + b, + B a yb y y y ( +, +,, και p( ab Εμφανώς η εκτίμηση κάτω από τετραγωνική συνάρτηση απώλειας θα είναι a+ p ab Be a b d p ab a + b + ( (,, ( +, + (,, Άσκηση Έστω ότι πραγματοποιείται διωνυμικό πείραμα με δοκιμές Beroull Αλλά για κάποιο λόγο, η τελική πληροφορία από τη διεξαγωγή του πειράματος που φτάνει σε εμάς, είναι η πραγματοποίηση του ενδεχομένου { } Ποία η εκτίμηση της πιθανότητας επιτυχίας ως προς τετραγωνική συνάρτηση απώλειας εάν οι αρχικές μας πεποιθήσεις συνοψίζονται στην pror π ( Be( 4, 4 ; Η πιθανοφάνεια δίνεται από τη σχέση π ( ; ( ( L π ( ( ( ( C B + B + B + B ( 4,4 ( 4,4 ( 5,3 45 ( 6, ( 4 ( 4 ( 5 ( 3 45 ( 6 ( Γ 8 Γ Γ + Γ Γ + Γ Γ 4 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
25 [ ] Γ Γ Γ 4 Γ Γ 4 Γ Η posteror είναι ( C B( 4 +,4 Be( 4 +,4 π Η εκτίμηση της πιθανότητας επιτυχίας είναι ( C B( 4 +, C B( 4,4 + B( 5,3 + 45B( 6, C ( 4 ( 4 4 ( 5 ( ( 6 ( Γ Γ + Γ Γ + Γ Γ Γ [ ] Γ 8 4 Γ 4 Γ Γ 4 Γ 8 Γ Άσκηση Έστω ότι πραγματοποιείται διωνυμικό πείραμα με d παρατηρήσεις δοκιμές Beroull και έχουμε ~ B,,,, Στη συνέχεια πραγματοποιείται και δεύτερο διωνυμικό πείραμα όμως με πιθανότητα επιτυχίας παρατήρηση z + / k, δηλαδή μας δίνεται τέτοια ώστε z ~ B(, / k και [ z ] ανεξάρτητη των [ ] για,, Να βρεθούν οι εκτιμήσεις της πιθανότητας επιτυχίας ως προς τετραγωνική συνάρτηση απώλειας (,,, z και (,,, z υποθέτοντας ότι π ( Be( a, b και k, Να γίνει αριθμητική εφαρμογή για,, Για την πραγματοποίηση { z } έχουμε 5 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
26 π ( z ( k + ( k k, και έτσι (,,, z (,, ( z π π π ( ( k + ( k ( ( k + ( + Η posteror γίνεται a (,,, z ( ( k ( + ( b + π a+ b ( a+ k ( + b + + Με σταθερά κανονικοποίησης C ( (, (, C k B a b B a b Η posteror αναπαρίσταται σαν ture από betas (,,, z C ( k B( a +, b + Be( a +, b + π και μέση τιμή (, (, + CB a + b + + Be a + b + +, (,,, z C ( k B( a, b a a+ b+ a + + C B( a +, b + + a+ b+ +, ενώ παρατηρούμε ότι: ( +, + + ( +, + B a b B a b b + a+ b+ Για,, και k παίρνουμε: 6 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
27 a+ b+ b+ π a+ b+ 3 a+ b+ 3 (,,, z Be( a +, b + + Be( a +, b + a+ b+ a+ b+ a+ a+ b+,,, + + a+ b+ 3a+ b+ a+ b+ 3a+ b+ 3 a+ b+ 3 a+ b+ 3 ( z, Για την πραγματοποίηση { z } έχουμε π ( z 7 Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3, που δίνει k,,, z,, z + π π π ( k Η posteror γίνεται a (,,, ( b z + ( Be( a + +, b + π με (,,, z a + + a + b + + Στην ειδική περίπτωση,, και k παίρνουμε: (,,, z Be( a +, b + με (,,, z π Άσκηση a + a + b + 3 Έστω ότι πραγματοποιούντα δύο δοκιμές Beroull ~ B,, και y ~ B(, / 3, με [ ] και [ y ] ανεξάρτητες τυχαίες μεταβλητές και παρατηρούμε ότι και y Ποία η εκτίμηση του κάτω από τετραγωνική συνάρτηση απώλειας και κάτω από απουσία αρχικών πεποιθήσεων? Με ποία πιθανότητα στο μέλλον θα παρατηρήσουμε z ~ B,? π (, y π ( π ( y z, εάν (, y (, { + ( } + ( π Η σταθερά κανονικοποίησης C είναι,
28 6 π (, y C{ + ( } C{ B(, + B(, } C 7 6 π 7 { } (, y + ( 6 7 C B B + B B { (, (, (, (, } 6 B (, B(, 6 (, y B(, d+ B(, d B 3, B 3, 9 7 B, + 7 B, 4 Το posteror predctve είναι: 6 z z π ( z, y π ( z π (, y d ( { + ( } d 7 6 +, + +,3,, 7 { B( z z B( z z } z { } Που δίνει 6 9 π ( z, y { B( 3, + B( 3, } Σ Ι Χατζησπύρος Σημειώσεις Bayesa Statstcs 3
Εδώ θα θέσουμε τα θεμέλια της εκτίμησης κατά Bayes αρχίζοντας με τα μονοπαραμετρικά μοντέλα δηλαδή όταν ϑ : Ω Θ.
Μονοπαραμετρικά Μοντέλα Εδώ θα θέσουμε τα θεμέλια της εκτίμησης κατά Bayes αρχίζοντας με τα μονοπαραμετρικά μοντέλα δηλαδή όταν : Ω Θ Εκτίμηση πιθανότητας από boal data Έστω δεδομένα που δίδονται με την
x π 1 i n Το παραμετρικό μοντέλο πιθανότητας (η
Η Στατιστική συμπερασματολογία (statstcal ferece είναι η επιστήμη που σκοπό έχει την εξαγωγή συμπερασμάτων για τις παραμέτρους ενός πληθυσμού, δηλαδή την εκτίμηση των παραμέτρων του, μελετώντας δείγμα
Normal μοντέλο με γνωστή διασπορά, και άγνωστο μέσο
Normal μοντέλο με γνωστή διασπορά, και άγνωστο μέσο Εδώ έχουμε να εκτιμήσουμε τη locato παράμετρο του ormal μοντέλου για γνωστό precso τ σ π x ϑ = N x ϑτ, Θα δείξουμε = δηλαδή η κατανομή δειγματοληψίας
( ) S( x ) 2 ( ) = ( ) ( ) = ( ) ( )
Ορίζουμε την πληροφορία κατά Fsher ( σαν το ποσό της πληροφορίας που περιέχει η παρατήρηση για την παράμετρο Συμβολίζοντας με S( την λογαριθμική παράγωγο της πιθανοφάνειας ως προς την παράμετρο (score
conditional posterior distributions είναι standard δηλαδή ξέρουμε να κάνουμε δειγματοληψία από τις κατανομές π ( µτ,x) (, x) (, x) ( )
Δειγματοληψία από την posteror π ( τ, x - Gbbs saplg Υποθέτουμε ότι η posteror έχει μορφή π ( τ, x π ( τ x π ( x και τα δύο full codtoal posteror dstrbutos είναι stadard δηλαδή ξέρουμε να κάνουμε δειγματοληψία
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 06-07 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Λέκτορας v.outras@e.aegea.gr Τηλ: 7035468 Μέθοδος Υπολογισμού
Ορίζουμε την τυπική πολυδιάστατη κανονική, σαν την κατανομή του τυχαίου (,, T ( ) μεταξύ τους ανεξάρτητα. Τότε
Η πολυδιάστατη κανονική κατανομή Ορίζουμε την τυπική πολυδιάστατη κανονική, σαν την κατανομή του τυχαίου (,, διανύσματος X X X ), όπου X ~ N (,) και όλα τα X μεταξύ τους ανεξάρτητα Τότε ( ) (,, ) (, )
ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ι Συμπληρωματικές Σημειώσεις Δημήτριος Παντελής
ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ι Συμπληρωματικές Σημειώσεις Δημήτριος Παντελής ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ Οι συναρτήσεις πιθανότητας ή πυκνότητας πιθανότητας των διαφόρων τυχαίων μεταβλητών χαρακτηρίζονται από κάποιες
2. Η πιθανότητα της αριθμήσιμης ένωσης ξένων μεταξύ τους ενδεχομένων είναι το άθροισμα των πιθανοτήτων των ενδεχομένων.
Ένα μέτρο πιθανότητας πάνω στο δειγματικός χώρο Ω, είναι μία συνάρτηση P ( ) που αντιστοιχεί σε υποσύνολα του Ω, έναν αριθμό στο [ 0, ], με τις εξής ιδιότητες: P ( Ω ) 2 Η πιθανότητα της αριθμήσιμης ένωσης
X = συνεχης. Είναι εμφανές ότι αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη της ροπογεννήτριας
Ροπογεννήτριες (mome geerig fucios), πιθανογεννήτριες (robbiliy geerig fucios) και χαρακτηριστικές συναρτήσεις (chrcerisic fucios) Η ροπογεννήτρια συνάρτηση της τμ είναι η πραγματική συνάρτηση πραγματικής
( t) ( ) ( 0,1) ( ) ( ) ( ) ( ) Κεντρικό Οριακό Θεώρημα (Central Limit Theorem Lindeberg Levy) τότε η τ.μ. Sn
Κεντρικό Οριακό Θεώρημα (Cetral Lmt Theorem Leberg Levy Εάν ~ f (, με [ ] µ, Var [ ] σ < και S τότε η τμ S ( S S µ συγκίνει ως προς κατανομή (coverges strbuto στη Var S σ ( N ( 0,, δηαδή N( 0, ή ισοδύναμα
2. Η πιθανότητα της αριθμήσιμης ένωσης ξένων μεταξύ τους ενδεχομένων είναι το άθροισμα των πιθανοτήτων των ενδεχομένων.
Ένα μέτρο πιθανότητας πάνω στο δειγματικός χώρο Ω, είναι μία συνάρτηση P ( ), που αντιστοιχεί σε υποσύνολα του Ω έναν αριθμό στο [ 0, ], με τις εξής ιδιότητες:. P ( Ω ). 2. Η πιθανότητα της αριθμήσιμης
Ορισμός : Η συνάρτηση X : Ω είναι μετρήσιμη εάν 1. της τυχαίας μεταβλητής X : Ω, είναι το πεδίο τιμών της X. Δηλαδή είναι το υποσύνολο του { }
Ορισμός : Η συνάρτηση : Ω είναι μετρήσιμη εάν B B B B = ω Ω : ω B = B { όπου { { Μία μετρήσιμη συνάρτηση : Ω ονομάζεται τυχαία μεταβλητή Ορισμός: Ο χώρος καταστάσεων της τυχαίας μεταβλητής : Ω είναι το
Ορισμός : Η συνάρτηση X : Ω είναι μετρήσιμη εάν 1. της τυχαίας μεταβλητής X : Ω, είναι το πεδίο τιμών της X. Δηλαδή είναι το υποσύνολο του { }
Ορισμός : Η συνάρτηση : Ω είναι μετρήσιμη εάν B B B B = ω Ω : ω B = B { όπου { { Μία μετρήσιμη συνάρτηση : Ω ονομάζεται τυχαία μεταβλητή Ορισμός: Ο χώρος καταστάσεων της τυχαίας μεταβλητής : Ω είναι το
Θεωρητικές Κατανομές Πιθανότητας
Θεωρητικές Κατανομές Πιθανότητας Θεωρητικές Κατανομές Πιθανότητας Α. ΔΙΑΚΡΙΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ α) Διακριτή Ομοιόμορφη κατανομή β) Διωνυμική κατανομή γ) Υπεργεωμετρική κατανομή δ) κατανομή Poisson Β. ΣΥΝΕΧΕΙΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 06-07 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Λέκτορας v.koutras@fme.aegea.gr Τηλ: 7035468 Εκτίμηση Διαστήματος
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 08-09 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Επικ. Καθηγητής v.koutras@fme.aegea.gr Τηλ: 7035468 Εκτίμηση Διαστήματος
Στατιστική Συμπερασματολογία
4. Εκτιμητική Στατιστική Συμπερασματολογία εκτιμήσεις των αγνώστων παραμέτρων μιας γνωστής από άποψη είδους κατανομής έλεγχο των υποθέσεων που γίνονται σε σχέση με τις παραμέτρους μιας κατανομής και σε
ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ι ΜΕΡΟΣ Α (Σ. ΧΑΤΖΗΣΠΥΡΟΣ) . Δείξτε ότι η στατιστική συνάρτηση T = X( n)
ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ι ΜΕΡΟΣ Α (Σ. ΧΑΤΖΗΣΠΥΡΟΣ) Θέμα ο (Παρ..3.4, Παρ..4.3, Παρ..4.8.) Εάν = ( ) τυχαίο δείγμα από την ομοιόμορφη ( 0, ) X X,, X. Δείξτε ότι η στατιστική συνάρτηση T = X = το δειγματικό
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 06-07 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Επικ. Καθηγητής v.koutra@fme.aegea.gr Τηλ: 7035468 Θα μελετήσουμε
Απλή Γραμμική Παλινδρόμηση και Συσχέτιση 19/5/2017
Απλή Γραμμική Παλινδρόμηση και Συσχέτιση 2 Εισαγωγή Η ανάλυση παλινδρόμησης περιλαμβάνει το σύνολο των μεθόδων της στατιστικής που αναφέρονται σε ποσοτικές σχέσεις μεταξύ μεταβλητών Πρότυπα παλινδρόμησης
Στατιστική Συμπερασματολογία
Στατιστική Συμπερασματολογία Διαφάνειες 1 ου κεφαλαίου Βιβλίο: Κολυβά Μαχαίρα, Φ. & Χατζόπουλος Στ. Α. (2016). Μαθηματική Στατιστική, Έλεγχοι Υποθέσεων. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών
07/11/2016. Στατιστική Ι. 6 η Διάλεξη (Βασικές διακριτές κατανομές)
07/11/2016 Στατιστική Ι 6 η Διάλεξη (Βασικές διακριτές κατανομές) 1 2 Δοκιμή Bernoulli Ένα πείραμα σε κάθε εκτέλεση του οποίου εμφανίζεται ακριβώς ένα από δύο αμοιβαία αποκλειόμενα δυνατά αποτελέσματα
ΤΥΧΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ - ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΤΥΧΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ - ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΥΧΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ Θα εισαγάγουμε την έννοια του τυχαίου αριθμού με ένα παράδειγμα. Παράδειγμα: Θεωρούμε μια τυχαία μεταβλητή με συνάρτηση πιθανότητας η οποία σε
Ορίζουμε την τυπική πολυδιάστατη κανονική, σαν την κατανομή του τυχαίου (,, T ( ) μεταξύ τους ανεξάρτητα. Τότε
Η πολυδιάστατη κανονική κατανομή Ορίζουμε την τυπική πολυδιάστατη κανονική, σαν την κατανομή του τυχαίου (,, διανύσματος =, όπου ~ N ( 0, και όλα τα μεταξύ τους ανεξάρτητα Τότε = (,, = ( 0, ( 0, f x f
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 07-08 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Επικ. Καθηγητής v.koutras@fme.aegea.gr Τηλ: 7035468 Θα μελετήσουμε
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Σ. ΖΗΜΕΡΑΣ Τμήμα Μαθηματικών Κατεύθυνση Στατιστικής και Αναλογιστικών- Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών Σάμος
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Σ. ΖΗΜΕΡΑΣ Τμήμα Μαθηματικών Κατεύθυνση Στατιστικής και Αναλογιστικών- Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών Σάμος Εισαγωγή Αριθμητικά δεδομένα αντιστοιχούν σε πραγματοποιήσεις τυχαίων
3 ο Μέρος Χαρακτηριστικά τυχαίων μεταβλητών
3 ο Μέρος Χαρακτηριστικά τυχαίων μεταβλητών Βασικά χαρακτηριστικά τυχαίας μεταβλητής: Μέση Τιμή (Me Vlue) Διακύμανση (Vrice) Γενικά χαρακτηριστικά: Ροπές μεταβλητών / Ροπογεννήτριες Χαρακτηριστικές συναρτήσεις
3. Κατανομές πιθανότητας
3. Κατανομές πιθανότητας Τυχαία Μεταβλητή Τυχαία μεταβλητή (τ.μ.) (X) είναι μια συνάρτηση που σε κάθε σημείο (ω) ενός δειγματικού χώρου (Ω) αντιστοιχεί έναν πραγματικό αριθμό. Ω ω X (ω ) R Διακριτή τ.μ.
ΘΕΩΡΙΑ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 3 ο ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ
ΘΕΩΡΙΑ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 3 ο ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΣΚΗΣΗ Σύμφωνα με στοιχεία από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης η πιθανότητα ένας φοιτητής να αποφοιτήσει μέσα σε 5 χρόνια από την ημέρα εγγραφής του στο
( ) ( ) + N( ) σ γνωστό και διακριτό prior. π ϑ = = = Παράδειγμα. 1. Να βρεθεί το marginal probability density του y (the prior predictive)
Παράδειγμα ( ϑσ ) amplg dsrbuo: y ϑ~ N, ϑ ~ όου = ( ϑ = ) με σ γνωστό και διακριτό pror. Να βρεθεί το margal probably desy του y (he pror predcve). Να εριγραφεί το samplg scheme αό την pror predcve. 3.
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 7 ΚΑΙ 8
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 7 ΚΑΙ 8 Άσκηση Έστω X, X,..., X d τυχαίες μεταβλητές με Beroull ( p ), p, Να εξάγετε α) τη συνάρτηση πιθανοφάνειας στις 3 μορφές τις και β) τον εκτιμητή μέγιστης πιθανοφάνειας για την άγνωστη
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ 11. β) τον εκτιμητή μέγιστης πιθανοφάνειας για την άγνωστη παράμετρο λ 0.
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ Άσκηση Έστω X, X,..., X d τυχαίες μεταβλητές με ~ Posso ( ), Να εξάγετε α) τη συνάστηση πιθανοφάνειας στις 3 μορφές τις και β) τον εκτιμητή μέγιστης πιθανοφάνειας για την άγνωστη παράμετρο
Στατιστική Επιχειρήσεων Ι. Βασικές διακριτές κατανομές
Στατιστική Επιχειρήσεων Ι Βασικές διακριτές κατανομές 2 Δοκιμή Bernoulli Ένα πείραμα σε κάθε εκτέλεση του οποίου εμφανίζεται ακριβώς ένα από δύο αμοιβαία αποκλειόμενα δυνατά αποτελέσματα Το ένα ονομάζεται
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 6-7 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Λέκτορας v.koutras@fme.aegea.gr Τηλ: 735468 Σε αρκετές εφαρμογές
2. Η πιθανότητα της ένωσης δύο ξένων μεταξύ τους (ασυμβίβαστων) ενδεχομένων είναι το άθροισμα των πιθανοτήτων των ενδεχομένων.
Ένα μέτρο πιθανότητας πάνω στο δειγματικός χώρο Ω, είναι μία συνάρτηση P, που αντιστοιχεί σε υποσύνολα του Ω έναν αριθμό στο [ 0, ] και έχει τις εξής ιδιότητες:. P ( Ω ).. Η πιθανότητα της ένωσης δύο ξένων
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 5-6 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Λέκτορας v.koutras@fme.aegea.gr Τηλ: 735468 Σε αρκετές εφαρμογές
Τυχαία μεταβλητή (τ.μ.)
Τυχαία μεταβλητή (τ.μ.) Τυχαία μεταβλητή (τ.μ.) είναι μια συνάρτηση X ( ) με πεδίο ορισμού το δειγματικό χώρο Ω του πειράματος και πεδίο τιμών ένα υποσύνολο πραγματικών αριθμών που συμβολίζουμε συνήθως
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ AΝΑΛΟΓΙΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ AΝΑΛΟΓΙΕΣ Α. Περίπτωση Ενός Πληθυσμού Έστω ότι μελετάμε μια ακολουθία ανεξαρτήτων δοκιμών κάθε μία από τις οποίες οδηγεί είτε σε επιτυχία είτε σε αποτυχία με σταθερή
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ 13
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ 20 2.1 Αβεβαιότητα, Τυχαία Διαδικασία, και Συναφείς Έννοιες 20 2.1.1 Αβεβαιότητα
ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ
- - ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Θεματική Ενότητα: ΔΕΟ3 Ποσοτικές Μέθοδοι Ακαδημαϊκό Έτος: 009-0 ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ - - ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΝΟΨΗΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 7-8 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Επικ. Καθηγητής v.koutras@fme.aegea.gr Τηλ: 735468 Σε αρκετές εφαρμογές
Άσκηση 1: Λύση: Για το άθροισμα ισχύει: κι επειδή οι μέσες τιμές των Χ και Υ είναι 0: Έτσι η διασπορά της Ζ=Χ+Υ είναι:
Άσκηση 1: Δύο τυχαίες μεταβλητές Χ και Υ έχουν στατιστικές μέσες τιμές 0 και διασπορές 25 και 36 αντίστοιχα. Ο συντελεστής συσχέτισης των 2 τυχαίων μεταβλητών είναι 0.4. Να υπολογισθούν η διασπορά του
Λύσεις 4ης Ομάδας Ασκήσεων
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ Γ. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ. Ζυγοβίστι Λύσεις 4ης Ομάδας Ασκήσεων Τμήμα Α Λ αʹ Το συνολικό πλήθος των τερμάτων που θα σημειωθούν είναι X + Y, και η μέση
Σημειακή εκτίμηση και εκτίμηση με διάστημα. 11 η Διάλεξη
Σημειακή εκτίμηση και εκτίμηση με διάστημα 11 η Διάλεξη Εκτιμήτρια Κάθε στατιστική συνάρτηση που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση μιας παραμέτρου ενός πληθυσμού (π.χ. ο δειγματικός μέσος) Σημειακή εκτίμηση
Κεφ. Ιο ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 75 Κεφ. Ιο ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ 1.1. Τυχαία γεγονότα ή ενδεχόμενα 17 1.2. Πειράματα τύχης - Δειγματικός χώρος 18 1.3. Πράξεις με ενδεχόμενα 20 1.3.1. Ενδεχόμενα ασυμβίβαστα
Μέθοδος μέγιστης πιθανοφάνειας
Μέθοδος μέγιστης πιθανοφάνειας Αν x =,,, παρατηρήσεις των Χ =,,,, τότε έχουμε διαθέσιμο ένα δείγμα Χ={Χ, =,,,} της κατανομής F μεγέθους με από κοινού σ.κ. της Χ f x f x Ορισμός : Θεωρούμε ένα τυχαίο δείγμα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΕΣΜΕΥΜΕΝΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ, ΟΛΙΚΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΘΕΩΡΗΜΑ BAYES, ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 71
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ 19 2.1 Αβεβαιότητα, Τυχαία Διαδικασία, και Συναφείς Έννοιες 21 2.1.1 Αβεβαιότητα και Τυχαίο Πείραμα
Διάλεξη 1: Στατιστική Συμπερασματολογία - Εκτίμηση Σημείου
Διάλεξη 1: Στατιστική Συμπερασματολογία - Εκτίμηση Σημείου Στατιστική Συμπερασματολογία Εκτιμητική Έλεγχος Στατιστικών Υποθέσεων εκτιμήτρια συνάρτηση, ˆ θ σημειακή εκτίμηση εκτίμηση με διάστημα εμπιστοσύνης
10.7 Λυμένες Ασκήσεις για Διαστήματα Εμπιστοσύνης
10.7 Λυμένες Ασκήσεις για Διαστήματα Εμπιστοσύνης Διαστήματα εμπιστοσύνης για τον μέσο ενός πληθυσμού (Μικρά δείγματα) Άσκηση 10.7.1: Ο επόμενος πίνακας τιμών δείχνει την αύξηση σε ώρες ύπνου που είχαν
2.5.1 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΜΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ
.5. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΜΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ Η μέθοδος κατασκευής διαστήματος εμπιστοσύνης για την πιθανότητα που περιγράφεται στην προηγούμενη ενότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή διαστημάτων
Μέρος IV. Πολυδιάστατες τυχαίες μεταβλητές. Πιθανότητες & Στατιστική 2017 Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής, Παν. Ιωαννίνων Δ15 ( 1 )
Μέρος IV Πολυδιάστατες τυχαίες μεταβλητές Πιθανότητες & Στατιστική 07 Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Παν. Ιωαννίνων Δ5 ( ) Πολυδιάστατες μεταβλητές Πολλά ποσοτικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με
Pr(10 X 15) = Pr(15 X 20) = 1/2, (10.2)
Κεφάλαιο 10 Συνεχείς τυχαίες μεταβλητές Σε αυτό το κεφάλαιο θα εξετάσουμε τις ιδιότητες που έχουν οι συνεχείς τυχαίες μεταβλητές. Εκείνες οι Τ.Μ. X, δηλαδή, των οποίων το σύνολο τιμών δεν είναι διακριτό,
Στατιστική. Εκτιμητική
Στατιστική Εκτιμητική Χατζόπουλος Σταύρος 28/2/2018 και 01 /03/2018 Εισαγωγή Το αντικείμενο της Στατιστικής είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων που αφορούν τον πληθυσμό ή το φαινόμενο που μελετάμε, με τη βοήθεια
Θεωρία Πιθανοτήτων & Στατιστική
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ & Στατιστική Ενότητα 4 η : Χαρακτηριστικά Τυχαίων Μεταβλητών. Γεώργιος Ζιούτας Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Α.Π.Θ.
2.4 ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ
.4 ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ Η μέθοδος για τον προσδιορισμό ενός διαστήματος εμπιστοσύνης για την άγνωστη πιθανότητα =P(A) ενός ενδεχομένου A συνδέεται στενά με τον διωνυμικό έλεγχο. Ένα
Είδη Μεταβλητών Κλίμακα Μέτρησης Οι τεχνικές της Περιγραφικής στατιστικής ανάλογα με την κλίμακα μέτρησης Οι τελεστές Π και Σ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγικές Έννοιες 19 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Η Μεταβλητότητα Η Στατιστική Ανάλυση Η Στατιστική και οι Εφαρμοσμένες Επιστήμες Στατιστικός Πληθυσμός και Δείγμα Το στατιστικό
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Μ.Ν. Ντυκέν, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. Ε. Αναστασίου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. ΔΙΑΛΕΞΗ 07 & ΔΙΑΛΕΞΗ 08 ΣΗΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Βόλος, 016-017 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ
Μέση Τιµή. Έστω Χ τ.µ. και f Χ (x) ησ.π. ήσ.π.π. της Χ Μέση ή αναµενόµενη τιµή της Χ είναι ο αριθµός: αν η Χ είναι διακριτή, και αν η Χ είναι συνεχής.
Μέση Τιµή Έστω Χ τ.µ. και f Χ (x) ησ.π. ήσ.π.π. της Χ Μέση ή αναµενόµενη τιµή της Χ είναι ο αριθµός: E( ) µ xf ( x) E( ) µ xf ( x) dx Παραδείγµατα: = = x = = αν η Χ είναι διακριτή, και αν η Χ είναι συνεχής.
ΕΞEΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ-ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2003 Λ Υ Σ Ε Ι Σ Τ Ω Ν Α Σ Κ Η Σ Ε Ω Ν ΜΕΡΟΣ Α
ΕΞEΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ-ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΜΑΡΤΙΟΣ Λ Υ Σ Ε Ι Σ Τ Ω Ν Α Σ Κ Η Σ Ε Ω Ν ΜΕΡΟΣ Α ) Έχουμε κατασκευάσει 4 δοκίμια. Να βρεθεί προσεγγιστικά ο αριθμός των δοκιμίων που περιέχονται μεταξύ των σημείων
HMY 795: Αναγνώριση Προτύπων
HMY 795: Αναγνώριση Προτύπων Διάλεξη 5 Κατανομές πιθανότητας και εκτίμηση παραμέτρων δυαδικές τυχαίες μεταβλητές Bayesian decision Minimum misclassificaxon rate decision: διαλέγουμε την κατηγορία Ck για
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΑΠΟ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΑΠΟ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ 4.. Εισαγωγή Στην προσομοίωση σε πολλές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η δημιουργία δειγμάτων τυχαίων μεταβλητών που ακολουθούν κάποια καθορισμένη
4 o Μάθημα Διάστημα Εμπιστοσύνης του Μέσου
4 o Μάθημα Διάστημα Εμπιστοσύνης του Μέσου Για την εκτίμηση των παραμέτρων ενός πληθυσμού (όπως η μέση τιμή ή η διασπορά), χρησιμοποιούνται συνήθως δύο μέθοδοι εκτίμησης. Η πρώτη ονομάζεται σημειακή εκτίμηση.
Τυχαίες Μεταβλητές. Ορισμός
Τυχαίες Μεταβλητές Ορισμός Μία τυχαία μεταβλητή (τ.μ.) είναι μία συνάρτηση (ή μία μεταβλητή) η οποία καθορίζει αριθμητικές τιμές σε μία ποσότητα που σχετίζεται με το αποτέλεσμα ενός πειράματος, όπου μία
ΠΟΣΟΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ στη Ναυτιλία και τις Μεταφορές
ΠΟΣΟΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ στη Ναυτιλία και τις Μεταφορές ΠΜΣ στη «Ναυτιλία» Τμήμα Β art time Χαράλαμπος Ευαγγελάρας hevangel@unipi.gr Η έννοια της Πιθανότητας Ο όρος πιθανότητα είναι συνδέεται άμεσα με τη μελέτη
ΚΑΤΑΝΟΜΈΣ. 8.1 Εισαγωγή. 8.2 Κατανομές Συχνοτήτων (Frequency Distributions) ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΚΑΤΑΝΟΜΈΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 81 Εισαγωγή Οι κατανομές διακρίνονται σε κατανομές συχνοτήτων, κατανομές πιθανοτήτων και σε δειγματοληπτικές κατανομές Στη συνέχεια θα γίνει αναλυτική περιγραφή αυτών 82 Κατανομές
Το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα
Το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα Στα προηγούμενα (σελ. 7), δώσαμε μια πρώτη, γενική, διατύπωση του Κεντρικού Οριακού Θεωρήματος (Κ.Ο.Θ.) και τη γενική ιδέα για το πώς το Κ.Ο.Θ. εξηγεί το μεγάλο εύρος εφαρμογής
Εφαρμοσμένη Στατιστική Δημήτριος Μπάγκαβος Τμήμα Μαθηματικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Πανεπισ τήμιο Κρήτης 14 Μαρτίου /34
Εφαρμοσμένη Στατιστική Δημήτριος Μπάγκαβος Τμήμα Μαθηματικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Πανεπιστήμιο Κρήτης 14 Μαρτίου 018 1/34 Διαστήματα Εμπιστοσύνης. Εχουμε δει εκτενώς μέχρι τώρα τρόπους εκτίμησης
X = = 81 9 = 9
Πιθανότητες και Αρχές Στατιστικής (11η Διάλεξη) Σωτήρης Νικολετσέας, καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Πατρών Ακαδημαϊκό Ετος 2018-2019 Σωτήρης Νικολετσέας, καθηγητής 1 / 35 Σύνοψη
Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η i ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Κατανομή Δειγματοληψίας του Δειγματικού Μέσου Ο Δειγματικός Μέσος X είναι μια Τυχαία Μεταβλητή. Καθώς η επιλογή και χρήση διαφορετικών δειγμάτων από έναν
Η διακριτή συνάρτηση μάζας πιθανότητας δίνεται από την
Η ΔΙΩΝΥΜΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ Ενδιαφερόμαστε για την απλούστερη μορφή πειραματικής διαδικασίας, όπου η έκβαση των αποτελεσμάτων χαρακτηρίζεται μόνο ως "επιτυχής" ή "ανεπιτυχής" (δοκιμές Beroulli). Ορίζουμε λοιπόν
II. Τυχαίες Μεταβλητές
II. Τυχαίες Μεταβλητές τυχαία μεταβλητή (τ.μ.) Χ : Αναφέρεται πάνω σε μία μετρούμενη ποσότητα του τυχαίου πειράματος Εκφράζει μία συνάρτηση (απεικόνιση) από τον δειγματικό χώρο (Ω) σε έναν αριθμητικό χώρο
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Στα πλαίσια του προπτυχιακού μαθήματος Χρονικές σειρές Τμήμα μαθηματικών ΑΠΘ Διδάσκουσα: Αγγελική Παπάνα 1 Μονοδιάστατες τυχαίες μεταβλητές Τυχαία μεταβλητή είναι
Το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα
Το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα Όπως θα δούμε αργότερα στη Στατιστική Συμπερασματολογία, λέγοντας ότι «από έναν πληθυσμό παίρνουμε ένα τυχαίο δείγμα μεγέθους» εννοούμε ανεξάρτητες τυχαίες μεταβλητές,,..., που
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ 19
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ 19 2.1 Αβεβαιότητα, Τυχαία Διαδικασία, και Συναφείς Έννοιες 21 2.1.1 Αβεβαιότητα και Τυχαίο Πείραμα
Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η. Statisticum collegium Iii
Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η i Statisticum collegium Iii Η Κανονική Κατανομή Λέμε ότι μία τυχαία μεταβλητή X, ακολουθεί την Κανονική Κατανομή με παραμέτρους και και συμβολίζουμε X N, αν έχει συνάρτηση πυκνότητας
Το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα
Το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα Στα προηγούμενα (σελ. 7), δώσαμε μια πρώτη, γενική, διατύπωση του Κεντρικού Οριακού Θεωρήματος (Κ.Ο.Θ.) και τη γενική ιδέα για το πώς το Κ.Ο.Θ. εξηγεί το μεγάλο εύρος εφαρμογής
Περίληψη ϐασικών εννοιών στην ϑεωρία πιθανοτήτων
Περίληψη ϐασικών εννοιών στην ϑεωρία πιθανοτήτων 6 Απριλίου 2009 1 Συνδυαστική Η ϐασική αρχή µέτρησης µας λέει ότι αν σε ένα πείραµα που γίνεται σε δύο ϕάσεις και στο οποίο υπάρχουν n δυνατά αποτελέσµατα
ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Βασίζεται στην εφαρμογή των παρακάτω βημάτων:. Το φυσικό πεδίο αναπαριστάται με ένα σύνολο απλών γεωμετρικών σχημάτων που ονομάζονται Πεπερασμένα Στοιχεία.. Σε κάθε στοιχείο
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ 1.1 ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΗΣ... 13 1.2 ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΗΣ... 15 1.3 ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ..... 16 1.4 ΜΕΤΑΘΕΣΕΙΣ... 18 1.5 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ... 20 1.6 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΘΕΣΕΙΣ......
Περιεχόμενα της Ενότητας. Συνεχείς Τυχαίες Μεταβλητές. Συνεχείς Κατανομές Πιθανότητας. Συνεχείς Κατανομές Πιθανότητας.
Περιεχόμενα της Ενότητας Στατιστική Ι Ενότητα 5: Συνεχείς Κατανομές Πιθανότητας Δρ. Χρήστος Εμμανουηλίδης Επίκουρος Καθηγητής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Συνεχείς Τυχαίες Μεταβλητές. Συνεχείς
ρ. Ευστρατία Μούρτου
ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΞΑΜΗΝΟ : Ε ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ : - ΜΑΘΗΜΑ «ΒΙΟΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ» ΚΕΦ. ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ ρ. Ευστρατία Μούρτου
Πινάκες συνάφειας. Βαρύτητα συμπτωμάτων. Φύλο Χαμηλή Υψηλή. Άνδρες. Γυναίκες
Πινάκες συνάφειας εξερεύνηση σχέσεων μεταξύ τυχαίων μεταβλητών. Είναι λογικό λοιπόν, στην ανάλυση των κατηγορικών δεδομένων να μας ενδιαφέρει η σχέση μεταξύ δύο ή περισσότερων κατηγορικών μεταβλητών. Έστω
Εισαγωγή στη θεωρία ακραίων τιμών
Εισαγωγή στη θεωρία ακραίων τιμών Αντικείμενο της θεωρίας ακραίων τιμών αποτελεί: Η ανάπτυξη και μελέτη στοχαστικών μοντέλων με σκοπό την επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με την εμφάνιση «πολύ μεγάλων»
Δειγματοληψία. Πρέπει να γνωρίζουμε πως πήραμε το δείγμα Το πλήθος n ij των παρατηρήσεων σε κάθε κελί είναι τ.μ. με μ ij συμβολίζουμε την μέση τιμή:
Δειγματοληψία Πρέπει να γνωρίζουμε πως πήραμε το δείγμα Το πλήθος των παρατηρήσεων σε κάθε κελί είναι τ.μ. με μ συμβολίζουμε την μέση τιμή: Επομένως στην δειγματοληψία πινάκων συνάφειας αναφερόμαστε στον
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Πιθανότητες. Συναρτήσεις πολλών μεταβλητών Διδάσκων: Επίκουρος Καθηγητής Κωνσταντίνος Μπλέκας
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Πιθανότητες Συναρτήσεις πολλών μεταβλητών Διδάσκων: Επίκουρος Καθηγητής Κωνσταντίνος Μπλέκας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
Διαστήματα εμπιστοσύνης, εκτίμηση ακρίβειας μέσης τιμής
Ενότητα 2 Διαστήματα εμπιστοσύνης, εκτίμηση ακρίβειας μέσης τιμής Ένας από τους βασικούς σκοπούς της Στατιστικής είναι η εκτίμηση των χαρακτηριστικών ενός πληθυσμού βάσει της πληροφορίας από ένα δείγμα.
ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1.Έστω ο δειγματικός χώρος Ω = { 1,,, K,10} με ισοπίθανα απλά ενδεχόμενα. Να 4 βρείτε την πιθανότητα ώστε η συνάρτηση f ( x ) = x 4x + λ να
Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή: Βασικά Στοιχεία Θεωρίας Πιθανοτήτων και Εκτιμητικής
Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή: Βασικά και Εκτιμητικής Ορισμός 1.1. Όλα τα δυνατά αποτελέσματα ενός πειράματος αποτελούν το δειγματοχώρο (sample space) που συμβολίζεται με. Κάθε δυνατό αποτέλεσμα του πειράματος,
Θέμα 1 ο (ΜΑΪΟΣ 2004, ΜΑΪΟΣ 2008) Να δείξετε ότι η παράγωγος της σταθερής συνάρτησης f (x) = c είναι (c) = 0. Απόδειξη
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΛΑΦΑ 59 Θέμα 1 ο (ΜΑΪΟΣ 004, ΜΑΪΟΣ 008) Να δείξετε ότι η παράγωγος της σταθερής συνάρτησης f (x) = c είναι (c) = 0. Έχουμε f (x+h) - f (x) = c - c = 0 και για h 0 είναι f (x + h) - f (x) 0 m
Στατιστική. Ενότητα 3 η : Χαρακτηριστικά Τυχαίων Μεταβλητών Θεωρητικές Κατανομές Πιθανότητας για Διακριτή Τυχαία Μεταβλητή
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3 η : Χαρακτηριστικά Τυχαίων Μεταβλητών Θεωρητικές Κατανομές Πιθανότητας για Διακριτή Τυχαία Μεταβλητή Γεώργιος Ζιούτας Άδειες
Επισκόπηση ύλης Πιθανοτήτων: Μέρος ΙΙ. M. Kούτρας
Επισκόπηση ύλης Πιθανοτήτων: Μέρος ΙΙ M. Kούτρας Πειραιάς, 2014 1 Από κοινού συνάρτηση πιθανότητας μιας δισδιάστατης διακριτής τυχαίας μεταβλητής Με λόγια, η f ( x, y) δίνει την πιθανότητα να εμφανισθεί
και Y εάν και 4. Να βρεθούν οι κατανομές των υπό συνθήκη τ.μ. [ Y Y ] και [ ] p x x p x p x Po x Po x e
Παράδειγμα Οι τμ μεταβητές X παραμέτρους X είναι ανεξάρτητες κατανέμονται σαν Posso με Να βρεθεί οι από κοινού κατανομή των X X Ποία η από κοινού των τμ Y Y εάν Y Y T X X X + X X Βρείτε τις περιθώριες
Η παρουσίαση που ακολουθεί, αφορά την κανονική κατανομή και σκοπό έχει τη διευκόλυνση των φοιτητών του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών
Η παρουσίαση που ακολουθεί, αφορά την κανονική κατανομή και σκοπό έχει τη διευκόλυνση των φοιτητών του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών να αντιληφθούν τη σημασία της εν λόγω κατανομής
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ για τη λήψη αποφάσεων
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ για τη λήψη αποφάσεων ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ Υπολογισμός πιθανοτήτων και πρόβλεψη τιμών από τις τιμές των παραμέτρων και
Στατιστική είναι το σύνολο των μεθόδων και θεωριών που εφαρμόζονται σε αριθμητικά δεδομένα προκειμένου να ληφθεί κάποια απόφαση σε συνθήκες
Ορισμός Στατιστική είναι το σύνολο των μεθόδων και θεωριών που εφαρμόζονται σε αριθμητικά δεδομένα προκειμένου να ληφθεί κάποια απόφαση σε συνθήκες αβεβαιότητας. Βασικές έννοιες Η μελέτη ενός πληθυσμού
Τ Ε Ι Ιονίων Νήσων Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής στη Διοίκηση και την Οικονομία. Υπεύθυνος: Δρ. Κολιός Σταύρος
Τ Ε Ι Ιονίων Νήσων Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής στη Διοίκηση και την Οικονομία Υπεύθυνος: Δρ. Κολιός Σταύρος Κατανομές Πιθανότητας Ως τυχαία μεταβλητή ορίζεται το σύνολο των τιμών ενός χαρακτηριστικού
Στατιστική Ι-Θεωρητικές Κατανομές Ι
Στατιστική Ι-Θεωρητικές Κατανομές Ι Γεώργιος Κ. Τσιώτας Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Κρήτης 12 Δεκεμβρίου 2012 Περιγραφή 1 Θεωρητικές Κατανομές Η Χρήση των Θεωρητικών
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ. Για την Γ Τάξη Γενικού Λυκείου Μάθημα Επιλογής ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΘΗΝΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Για την Γ Τάξη Γενικού Λυκείου Μάθημα Επιλογής ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΘΗΝΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ακαδ. Έτος 06-07 Διδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ Λέκτορας v.koutras@fme.aegea.gr Τηλ: 7035468 Εκτίμηση Παραμέτρων