Appendi i 4 g all-gwida Komunitarja g al prassi tajba g allmanifattura ta materjali g all-g alf siguri: dokument ta referenza tas-settur ta FEDIOL

Appendi i 4 g all-gwida Komunitarja g al prassi tajba g allmanifattura ta materjali g all-g alf siguri: dokument ta referenza tas-settur ta FEDIOL a) Introduzzjoni Il-membri ta FEDIOL ifarrku aktar minn 30 miljun tunnellata ta rierag ta - ejt fis-sena u jipprodu u 9 miljun tunnellata ta jut ve etali. Barra minn hekk, dawn jippro essaw 4 miljun tunnellata ta jut importati. Il-membri ta FEDIOL jipprodu u wkoll 20 miljun tunnellata ta smid u huma attur ewlieni fis-suq tal- UE, li huwa l-akbar wie ed fid-dinja b 51 miljun tunnellata ta konsum ta smid. Aktar statistika tinsab fuq: http://www.fediol.be/2/index.php. Hemm madwar 150 fa ilità g all-ippro essar ta rierag ta - ejt u g allproduzzjoni ta jut ve etali u xa mijiet mal-ewropea kollha, li jimpjegaw madwar 20,000 ru. L-Industrija tal-ue tal-ismid ta Proteina u - ejt (EU Proteinmeal and Oil Industry FEDIOL) tippro essa tipi differenti ta riereag, fa ola, frott u ew ta - ejt g all-produzzjoni ta jut ve etali g all-konsum mill-bniedem i da wkoll g all-g alf tal-annimali u g al skopijiet tekni i u g all-produzzjoni ta smid ta - rierag ta - ejt li jintu a b ala materjal g all-g alf rikk bil-proteini. eneralment l-impjanti tat-tis iq integraw fa ilitajiet g ar-raffinar li jipprodu u prodotti xa mija li huma ma suba g all-ikel, l-g alf jew u i tekniki. It-taqsimiet b u c hawn ta t jag tu aktar dettall dwar il-materjali g all-g alf prodotti u l- pro essi applikati skont is-settur. Sabiex tappo ja l-kumpaniji biex jipprodu u prodotti siguri, il-fediol wettqet valutazzjoni tar-riskju tal-katini tal-materjali g all-g alf mill-u u tar-raba ewlenin ippro essati mill-industrija tag ha (ara wkoll taqsima d). Dawn ilvalutazzjonijiet joffru g odda g all-kumpaniji tat-tis iq ta - rierag ta - ejt u tar-raffinar ta - ejt g al evalwazzjoni tas-sistema ta estjoni tag hom stess tassigurtà tal-g alf. Jappo jaw ukoll lil dawk il-kumpaniji bid-djalogu tag hom dwar il-kontroll tal-katina flimkien mal-klijenti u l-fornituri tag hom u partijiet interessati o rajn. Il-valutazzjonijiet tar-riskju g aldaqstant jg inu biex tissa a is-sigurtà tal-katina alimentari. FEDIOL tenfasizza li l-kumpaniji jibqg u primarjament responsabbli biex jipprovdi g alf sigur u li dawn ilvalutazzjonijiet ma jistg ux jissostitwixxu din ir-responsabbiltà, jew parti minnha. Il-valutazzjonijiet tar-riskju li jsemmu mi uri ta kontroll jag tu aktar dettall dwar il-kun ett ta Programmi Prerekwi iti (PRPs) kif imsemmija fil- Kapitolu 5 tal-gwida Komunitarja. 168, avenue de Tervuren (bte 12) B 1150 Brussell Tel (32) 2 771 53 30 Fax (32) 2 771 38 17 Email : fediol@fediol.be http://www.fediol.be

Werrej: a) Da la 1 b) Lista ta materjal g all-g alf 3 c) arsa enerali lejn il-pro essi ewlenin 3 1) Tis iq ta - rierag ta - ejt 3 2) Raffinar 4 3) Modifika ta - jut u x-xa mijiet 7 arts sekwenzjali tat-tis iq 8 arts sekwenzjali tar-raffinar 9 arts sekwenzjali g al pro essar ulterjuri 10 d) Valutazzjonijiet tar-riskju 11 1) arsa enerali lejn l-u u tar-raba li huma su etti g al valutazzjoni tar-riskju tal-katina tas-sigurtà alimentari 11 2) Kif saru l-valutazzjonijiet tar-riskju 11 Kunsidrazzjonijiet biex ma ji ux inklu i erti kontaminanti filvalutazzjonijiet tar-riskju tal-katina alimentari ta FEDIOL 14 Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 15 Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 34 Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal- irasol 51 Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 70 Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal- ew tal-indi 85 2

b) Lista ta materjali g all-g alf Il-materji primi ewlenin ippro essati mill-industrija tal-ue tal-ismid ta Proteina u - ejt huma - rierag tal-lift, sojja, rierag tal- irasol, ejt tal-palma mhux raffinat, ejt tal-qalba tal-palma mhux raffinat u ejt tal- ew tal-indi mhux raffinat. It-tis iq ta dawn i - rierag ta - ejt u fa ola jipprodu u l-materjali g all-g alf li ejjin: espellent (tal-lift) smid tas-sojja, ta - errieg a tal- irasol u tal-lift qxur tas-sojja u ta - errieg a tal- irasol jut ve etali ( ejt mhux raffinat ming ajr gomma tas-sojja, ta - errieg a tal-lift, ta - errieg a tal- irasol) I - rierag tas-sojja u l- irasol jista jitne ielhom il-qxur, g all-produzzjoni ta smid b kontenut baxx ta fibra i da b kontenut g oli ta proteina (smid bi proteina g olja kontra smid bi proteina baxxa ). Ir-raffinar ta - jut jipprodu i: jut ve etali raffinati ( ejt raffinat tas-sojja, ta - errieg a tal-lift, ta - errieg a tal- irasol, tal-palma, tal-qalba tal-palma u tal- ew tal-indi) a idi xa mija tas-sojja, tal-lift, tal- irasol, tal-palma, tal-qalba tal-palma, tal- ew tal-indi distillati tal-a idu xa mija tas-sojja, tal-lift u tal- irasol L-ippro essar ta jur aktar 'l isfel fil-katina jipprodu i: jut idro enizzati jut interesterifikati a idi xa mija puri jut u xa mijiet ve etali frazzjonati (oleins u stearins) gli erina rierag ta - jut ippro essati o rajn jinkludu l-kittien, rierag tal- un lien, ra s tal-qam irrun u rierag tal-peprina. jut ippro essati o rajn jinkludu ejt taxshea, tal-illipe, ta - rierag ta - ag fran u tal-karawett. c) arsa enerali lejn il-pro essi ewlenin 1) TIS IQ TA - RIERAG TA - EJT 1.1. Tindif, Tnixxif u T ejjija ta - rierag /tal-fa ola B ala l-ewwel pass i - errieg a/il-fa ola titnaddaf u titnixxef. Materjal estranju (b al ebliet, ieg u metall) jitne a permezz ta tg arbil u kalamiti u jintrema barra mill-katina alimentari. It-tnixxif isir billi ji i evitat kuntatt ma gassijiet ta kombustjoni sakemm ma jintu ax gass naturali. It-t ejjija ta - rierag qabel il-pass tal-estrazzjoni tiddependu fuq it-tip ta errieg a/fa ola u l-kwalità me tie a g all-ismid. Xi zrierag ta - ejt, b al fa ola tas-sojja u - errieg a tal- irasol, jista jitne ielhom il-qxur wara l-pass tat-tindif. Wara t-tne ija tal-qxur, l-ismid ikollu kontenut tal-fibra mhux raffinata aktar baxx, u g aldaqstant kontenut talproteina aktar g oli. Il-qxur tas-sojja jistg u jintu aw ukoll g all-g alf, kif ikun jew f forma ta pellets. 3

1.2. Tis iq u Tis in I - rierag b kontenut g oli ta ejt, b a - errieg a tal-lift u - errieg a tal- irasol, eneralment ji u ppressati b mod mekkaniku f worm conveyors wara pass ta qabel it-tis in f conditioners imsa nin indirettament. Il-pulpetta ppressata jkollha sa 18 % ta ejt u ti i ttrattat aktar fl-estrattur. F xi ka ijiet ilpulpetta ppressata tg addi minn espellar profond. Dan ini el il-livelli ta - ejt g al inqas minn 10 % u jirri ulta f espellent li jinbieg g all-g alf. I - rierag tas-sjja, b kontenut ta ejt relattivament baxx, jissa nu b mod termali, jissa qu b mod mekkaniku u jintu aw b ala materja prima/qxur g al aktar estrazzjoni. Xi kultant il-materja prima ti i ppressata ming ajr tis in; jut b al dawn jissej u jut ippressati bla tis in. Billi l-ippressar bla tis in ma jo ro x i - ejt kollu, dan jintu a biss g all-produzzjoni ta xi ftit jut alimentari spe jali, ji ifieri ejt ta - ebbu a. 1.3. Estrazzjoni tas-solvent L-estrazzjoni tas-solvent tintu a biex tissepara - ejt mi - rierag /mill-fa ola. I - rierag /Il-fa ola ppro essati minn qabel ji u ttrattati b solvent fi pro ess kontrokurrenti f bosta stadji sakemm il-kontenu ta - ejt li jkun baqa jitbaxxa sal-inqas livell possibbli. Is-solvent komuni u at mill-impjanti tat-tis iq huwa l- hexane. Il-mixxella, ta lita ta ejt u solvent, ti i sseparata permezz tad-distillazzjoni f ew komponenti, ejt u solvent. Is-solvent ji i rri iklat fil-pro ess talestrazzjoni. 1.4. Tne ija tas-solvent u xiwi L-ismid bil-kontenut tal-hexane ji i ttrattat f magna tax-xiwi li tne i s-solvent permezz ta tis in indirett u fwar. Il-pro ess tax-xiwi g at-tne ija tas-solvent g andu tliet skopijiet. L-ewwel nett, sabiex is-solvent jittie ed lura mill-ismid, ittieni nett sabiex ji died il-valur nutrittiv tal-ismid, pere. billi jitnaqqas ilkontenut ta glukosinolati jew inibituri tat-tripsina, u t-tielet nett sabiex ji i minimizzat ir-riskju ta kontaminazzjoni bijolo ika. 1.5. Tnixxif, tibrid, a na Sabiex jinkiseb materjal g all-g alf stabbli u li jista ji i ttrasportat u li jkun tajjeb g all- in, l-ismid sussegwentement jitnixxef u jinbired. B mod enerali, l- ismid ta - jut jin a en f silos. B alissa, l-imballa f boro huwa limitat g al ka ijiet ta e ezzjoni. Sabiex ji i evitat li l-ismid ta - jut je el mal- itan tas-silo, hija prattika komuni li jin ied a ent ta kontra t-tg aqqid (b al fost o rajn tafal minerali). Dan huwa me tie b mod partikolari meta s-silos jkunu ta g oli konsiderevoli. L-a enti ta kontra t-tg aqqid li jintu aw huma dawk permessi mille i lazzjoni dwar il-materjal g all-g alf. 2) RAFFINAR I - jut mhux raffinati miksuba permezz tal-ippressar u/jew l-estrazzjoni kultant jintu aw direttament g al skopijiet ta ikel u g alf. F afna ka ijiet, madankollu, i - kut mhux raffinati ji u rraffinati fi pro ess b bosta stadji. I - jut mhux raffinati jista jkollhom sustanzi u komponenti tat-tra ar, li mhumiex mixtieqa min abba tog ma, stabilità, apparenza, u ri a jew jistg u jinterferixxu fi pro essar ulterjuri. Dawn is-sustanzi u komponenti tat-tra ar jinkludu partikli ta - errieg a, fosfatidi, karboidrati, proteini, u tra i ta metalli, 4

pigmenti, xama, prodotti tal-ossidazzjoni ta a idi xa mija, idrokarburi aromati i poli iki i u residwi ta pesti idi. Spe ifikazzjonijiet interni viluppati mis-settur ta - jut u x-xa mijiet jistipulaw li - jut mhux raffinati g andhom jissodisfaw erti rekwi iti ta kwalità. Fil-fatt, dan huwa pass ewlieni sabiex ji i gura li meta r-raffinar ji i applikat g al din ilmaterja prima, i - ejt raffinat bis-s i huwa tajjeb g all-konsum mill-bniedem. L-iskop tar-raffinar ta jut u xa mijiet alimentari huwa sabiex jitne ew a idi xa mija liberi u s-sustanzi l-o rajn filwaqt li jin amm il-valur nutrittiv u ti i gurata l-kwalità u l-istabilità tal-prodott a ari. Ir-raffinar kimiku/alkali u fi iku g andhom passi tal-ippro essar simili, i da huma differenti fil-mod kif jitne ew l-a idi xa mija liberi (ara hawn ta t). 2.1. Tne ija tal-gomma I - jut mhux raffinati li g andhom livelli relattivament g oljin ta fosfatidi jistg u titne ielhom il-gomma qabel ir-raffinar biex titne a l-bi a l-kbira ta dawn ilkomposti fosfolipidi. Matul il-pro ess tat-tne ija tal-gomma - ejt mhux raffinat ji i ttrattat b ammont limitat ta ilma u a idi sabiex l-fosfatidi ji u idrati u mbag ad dawn ji u sseparati permezz ta - entrifugar. Wara l-pro ess tattne ija tal-gomma, i - ejt mhux raffinat jitnixxef. I - ejt tas-sojja huwa - ejt l-aktar komuni li titne ilu l-gomma. Il-gomma (jew il-le itina mhux raffinata) tista tin ied mas-smid. 2.2. Newtralizzazzjoni In-newtralizzazzjoni bl-alkali tnaqqas il-kontenut tal-komponenti li ejjin: a idi xa mija liberi, prodotti tal-ossidazzjoni ta a idi xa mija liberi, proteini residwali, karboidrati, tra i ta metalli u parti tal-pigmenti. I - ejt ji i ttrattat b soluzzjoni tal-alkali (soda kawstika) li tirrea ixxi mal-a idi xa mija liberi pre enti u tibdilhom f mel ta a idi xa mija (sapun). It-ta lita mbag ad tippermetti li ti i sseparata l-fa i ta - ejt li titne a mill-a idu xa mi li joqg od fil-wi mill-fa i tas-saff tal-mel, is-solu joni tal-alkali u s-sustanzi l- o rajn, li titne a. I - ejt imbag ad jin asel bl-ilma biex jitne a l-mel, issoluzzjoni tal-alkali u s-sustanzi l-o rajn, meta jkun lest g all-pro ess biex jitne a l-kulur jew ir-ri a. Is-saff ta ta t tal-mel u sustanzi o rajn, li jin ibed mi - ejt, huwa materjal solidu m allat bi ftit ilma. Proporzjon kbir ta dan huwa mel ta a idi xa mija, li jistg u jin iedu mal-ismid (qabel ix-xiwi, livelli ta inklu joni tipikament 1.5 %) li jinbieg lill-manifatturi tas-sapun jew jista ji i ttrattat bi trattament tal-a idu (a idu tal-kubrit) biex ji u lliberati l-a idi xa mija li jkun hemm fih. Dawn jintu aq g all-g alf i da wkoll g all-manifattura tas-sapun u tax-xemg a. Innewtralizzazzjoni b ala mod biex jitne ew a idi xa mija liberi hija teknika unika g ar-raffinar kimiku u hija nieqsa mir-raffinar fi iku. 2.3. T ejjija g all-kes a It-t ejjija g all-kes a hija pro ess fejn ix-xama ti i kkristallizzata u titne a fi pro ess tal-iffiltrar sabiex ma jkunx hemm tit in tal-frazzjoni tal-likwidu f temperaturi aktar kes in. Kieselguhr, normalment u at b ala g ajnuna taliffiltrar, (huwa minerali ta sedimentazzjoni bijo enika li minnu jitne ew ilkomponenti organi i permezz ta trattament termali). Il-pulpetta tal-filtru li tibqa wara l-pro ess tal-iffiltrar tikkonsisti f ejt, xama u g ajnuna tl-iffiltrar. Ilpulpetta tal-filtru tista ti i rri iklata fil-magna tax-xiwi u tin ied mal-ismid (impjant integrat tat-tis iq/tar-raffinar) jew mibjug a b ala tali b ala materjali g all-g alf (raffinar wa du). It-terminu t ejjija g all-kes a ie applikat 5

ori inarjament g exieren tas-snin ilu meta - ejt ta - errieg a tal-qoton kien su ett g al temperaturi xitwin biex jitwettaq dan il-pro ess. Il-pro essi tatt ejjija g all-kes a li ju aw it-temperatura biex jikkontrollaw il-kristallizzazzjoni jitwettqu g al ejt tal- irasol u l-qam irrun. Pro ess simili msejja tne ija taxxama jintu a biex ji u kkjariti - jut li fihom ammonti tat-tra ar ta kostitwenti tat-titpin. 2.4. Tibjid L-iskop tat-tibjid (jew tne ija tal-kulur) huwa biex jitnaqqsu l-livelli ta pigmenti b al karotenojdi u klorofilla, i da dan it-trattament ine i wkoll residwi talfosfatidi, sapun, tra i ta metalli, prodotti tal-ossidazzjoni, u proteini. Dan ilkomponenti tat-tra ar jinterferixxu fi pro essar ulterjuri. Dawn inaqqsu l-kwalità tal-prodott finali u jitne ew permezz ta assorbiment mat-tafal u s-silika attivati. F impjanti integrati tat-tis iq/tar-raffinar it-trab u at g at-tibjid jer a jidda al fl-ismid. Trab tat-tibjid li jori ina mill-impjanti tar-raffinar pur u / jew impjanti tat-twebbis, li jkun fih in-nikil huwa esklu mir-ri iklar f materjali g allg alf u jintrema barra mis-settur tal-g alf. Jekk ikun hemm idrokarburi aromati i poli ikli i tqal, jintu a karbonju attivat biex jitne ew. Id-do a ta dawn l-a enti ta assorbiment g andha tkun adattata biex ti i gurata t-tne ija tas-sustanzi spe ifi i. It-tafal tat-tibjid li jkun fih dawn is-sustanzi kollha ji i sseparat permezz ta filtrazzjoni u jintrema barra mis-settur tal-g alf. 2.5. Tne ija tar-ri a It-tne ija tar-ri a hija pro ess ta distillazzjoni permezz ta fwar tal-vakwu li tne i l-komponenti relattivament volatili li jirri ultaw f tog miet, kuluri u rwejja mhux mixtieqa fix-xa mijiet u - jut. Dan huwa fattibbli min abba d- differenzi kbar fil-volatilità bejn dawn is-sustanzi mhux mixtieqa u t-trigli eridi. L-iskop tat-tne ija tar-ri a, fil-ka ta ebda pass qabel ta raffinar kimiku, huwa biex jitnaqqas il-livell ta a idi xa mija liberi u biex jitne ew l-irwejja, tog miet iena u komponenti volatili o rajn b all-pesti idi u idrokarburi aromati i poli ikli i fief permezz ta mezz ta tqaxxir. L-implimentazzjoni b attenzjoni ta dan il-pro ess ittejjeb ukoll l-istabilità u l-kulur ta - ejt, filwaqt li tippreserva l- valur nutrittiv. Skont id-dewmien ta in fil-magna li tne i r-ri a, il-pro ess isir f vakwu (0.5 8 mbar) u f temperaturi bejn 180-270 C, u permezz ta mezz ta tqaxxir, b al fwar jew nitro enu, billi s-sustanzi responsabbli g all-irwejja u t-tog miet eneralment huma volatili. Il-kundizzjonijiet ji u adattati bejn f'din il-medda kif xieraq biex ti i gurata t-tne ija tas-sustanzi spe ifi i. Tne ija ulterjuri talproteini tinkiseb f dan il-pass. L-implimentazzjoni b attenzjoni ta dawn l-erba passi tal-ippro essar ti gura li - jut raffinati bis-s i ikollhom kwalitajiet organoletti i u fi ikokimi i tajbin. Ilfirxa tat-tne ija tal-proteini hija ta importanza kritika g an-nuqqas ta aller eni itajiet. 6

3) MODIFIKA TA - JUT U X-XA MIJIET 3.1. Idro enizzazzjoni L-idro enizzazzjoni hija l-pro ess li bih l-idro enu ji died direttament sal-punti ta nuqqas ta saturazzjoni fl-a idi xa mija. L-iskop tal-idro enizzazzjoni huwa biex jinkisbu jut u xa mijiet bil-profili spe ifi i tat-tidwib jew stabilità ossidattiva billi jitnaqqsu r-rabtiet doppji mhux saturati fis-sistema ta - ejt. Billi l- idro enizzazzjoni tibdel it-trigli eridi mhux saturati f dawk saturati, b hekk din tibdel i - jut likwidi f forma semisolida g al utilità akbar f erti u i tal-ikel. L-idro enizzazzjoni titwettaq permezz ta ejt li jirrea ixxi ma gass tal-idro enu u fil-pre enza ta s ana u katalisti tal-metall, pere. in-nikil. Il-kwalità ta - ejt li jkun die el fil-pass tal-idro enizzazzjoni g andha tkun nadifa, billi l-impuritajiet jistg u jinterferixxu mal-katalisti matul il-pro ess. Ir-rekwi it minimu tal-kwalità ta - jut u ati fil-pro ess ta idro enizzazzjoni huwa ejt newtralizzat u mbajjad, i da xi pro essuri ju aw anke jut raffinati bis-s i b ala ejt li jkun die el. 3.2. Interesterifikazzjoni Profil a jar tat-tidwib tas-sistema ta - ejt/tax-xa am jista jinkiseb ukoll permezz ta interesterifikazzjoni, li hija ddefinita b ala l-iskambju ta a idi xa mija minn xa mijiet/ jut differenti fuq il-gli erol. Hemm ew ti i ta pro essi ta interesterifikazzjoni: kimiku u enzimatiku. Interesterifikazzjoni kimika fil-pre enza ta katalisti ba i i, pere. sodium methoxide, tirri ulta f arran amenti mill- did mhux selettivi jew aleatorju ta a idi xa mija. L- interesterifikazzjoni li tu a lipases mhux mobilizzati titwettaq b mod aktar komuni fl-industrija min abba l-modifika selettiva tag ha tal-po izzjoni tal-a idi xa mija fit-trigli eridi. Wara l-idro enizzazzjoni jew l-interesterifikazzjoni, il-prodott li jirri ulta minn dan jitbajjad (jekk me tie ) u (jer a ) titne ilu r-ri a. 3.3. Frazzjonament Il-pro ess ta frazzjonament jikkonsisti fit-tne ija ta solidi permezz ta tekniki kkontrollati ta kristallizzazzjoni u separazzjoni li jinvolvu l-u u ta solventi jew ippro essar fin-niexef. Il-frazzjonament niexef jinkludi tekniki kemm tat-t ejjija g all-kes a kif ukoll tal-ippressar u huwa l-aktar forma pprattikata ta frazzjonament. Dan jiddependi fuq id-differenzi bejn il-punti tat-tdidwib u s- solubilità tat-trigli eridi biex jisseparaw il-frazzjonijiet ta - ejt. 3.4. L-ippressar huwa l-pro ess ta frazzjonament li kultant jintu a biex tissepara - jut likwidi mix-xa am solidu. Dan il-pro ess jippressa - ejt likwidu mill-frazzjoni solida permezz ta filtrazzjoni bi pressjoni idrawlika jew vakwu. Dan il-pro ess jintu a kummer jalment g all-produzzjoni ta butiri ebsin u xa mijiet ta' spe jalità minn jut b al dawk tal-palma jew tal-qalba tal-palma. I - arts sekwenzjali t hawn ta t jirrappre entaw il-pro essi applikati ewlenin li ejjin: tis iq raffinar pro essar aktar l isfel fil-katina Materjali g all-g alf spe ifi i huma sottolinjati fi - arts sekwenzjali. Madankollu, prodotti tal-ikel b al-le itini u jut raffinati mhumiex g alkemm dawn jistg u jintu aw g all-g alf ukoll. 7

8 art sekwenzjali tat-tis iq ta - rierag ta - ejt

art sekwenzjali tar-raffinar 9

10 art sekwenzjali g al pro essar ulterjuri

d) Valutazzjonijiet tar-riskju 1. FEDIOL stipulat li l-u u tar-raba li ejjin ikunu su etti g al valutazzjoni tar-riskju tal-katina tas-sigurtà alimentari: il-fa ola tas-sojja i - errieg a tal-lift i - errieg a tal- irasol il-frotta tal-palma u l-qalba tal-palma il- ew tal-indi 2. FEDIOL wettqet valutazzjonijiet tar-riskju tal-katina alimentari hekk kif ej: 2.1. G al kull wi tar-raba li fih i - ejt, FEDIOL bniet art sekwenzjali li tkopri dawn l-elemtni tal-katina li ejjin: il-koltivazzjoni tal-wi tarraba, il- a na u t-trasport ta - errieg a ta - ejt jew tal-frotta ta - ejt ma suda, l-ippro essar ta dawn fi prodotti varji ta - ejt rikki filproteini, u l- a na u t-trasport finali ta dawn g all-industrija alimentari. 2.2. G al kull element tal-katina, FEDIOL tiddeskrivi l-perikli tas-sigurtà alimentari li jistg u jkunu mistennija li jse u b'mod ra onevoli f'dak ilpunt fil-katina, sakemm ma jkunx hemm fis-se mi uri ta' sigurtà. Periklu tas-sigurtà huwa a ent bijolo iku (B), kimiku (C) jew fi iku (P) fi, jew b kundizzjoni ta, prodott li jag mlu ta sara g as-sa a talbniedem jew tal-annimali. 2.3. Fl-elementi tal-katina li jkopru attivitajiet agrikoli b all- koltivazzjoni talu u tar-raba, il- a na u t-trasport ta - rierag ta - ejt jew tal-frott ta - ejt ma suda u t-tnixxif ta - rierag ta - ejt u t-tis iq tal-frott ta - ejt, il-kontroll tal-perikli jaqa ta t ir-responsabbiltà tal-operaturi attivi f dik il-parti tal-katina. Huwa g alhekk li l-perikli li jse u hemm ew biss identifikati, i da r-riskji tag hom ma ewx valutati aktar (ebda valutazzjoni ta ans u severità). Il-perikli li ew elenkati filvalutazzjonijiet tar-riskju ta FEDIOL, madankollu, jippermettu lilloperatur lokali biex jid u l-mi uri me tie a. Il-membri ta FEDIOL g andhom jivverifikaw dan meta jkunu attivi f dawn il-katini. I da mi uri ta kontroll g al dawn il-perikli jistg u eventwalment jittie du wkoll fil-livell tat-tis iq jew tar-raffinar. 2.4. Fl-elementi tal-katina li huma direttament relatati mal-attività professjonali tal- membri ta FEDIOL, ji ifieri, it-tis iq ta - rierag ta - ejt u r-raffinar ta - ejt u l- a na u t-trasport ta dawn, skont ilperiklu, FEDIOL tistabbilixxi r-riskju hekk kif ej: 2.4.1. Fuq il-ba i tal-esperjenza tal-espert ivvaluta l-probabbiltà li l-periklu jse jew i - ans b ala baxx afna, baxx, medju jew g oli. Dawn il-klassijiet ta ans jistg u ji u kkwantifikati hekk kif ej: baxx afna: il-periklu ma se qatt, i da jista jse baxx: il-periklu jista jse darba f 5 snin medju: il-periklu jista jse darba fis-sena g oli: il-periklu jista jse aktar sikwit milli darba fis-sena 11

2.4.2. Is-severità g andha tkun relatata mar-riskju tal-molekula/tassustanza g as-sa a tal-annimali jew tal-bniedem. Din tinqasam hekk kif ej: ftit: feriti fief, mard afif medja: feriti jew mard sostanzjali, immedjat jew fuq mien fit-tul g olja: effetti fatali, feriti jew mard gravi, immedjat jew fuq mien fit-tul 2.5. Ikklassifikat ir-riskji skont it-tabella li ejja: Severità Ftit Medja G olja ans Baxx afna 1 1 2 Baxx 1 2 3 Medju 2 3 4 G oli 3 4 4 2.6. I ustifikat il-valutazzjoni tar-riskju. 2.7. Ikkontrollat jekk il-le i lazzjoni tal-ue jew l-istandards tal-kummer b al dawk ta FEDIOL u FOSFA stabbilixxewx limiti g all-periklu rispettiv, u jekk iva, elenkathom. 2.8. Ifformulat mi uri ta kontroll ibba ati fuq it-tabell li ejja: Klassi tar-riskju Azzjoni 1 Ebda mi uri ta kontroll me tie a 2 Ebda mi uri ta kontroll me tie a, i da perjodikament issir valutazzjoni jekk humiex me tie a mi uri ta kontroll 3 Ir-riskju g andu jkun ikkontrollat permezz ta mi uri verifikabbli b mod enerali b al prattiki ta operat tajjeb (Programmi Prerekwi iti jew PRP) 4 Ir-riskju g andu jkun ikkontrollat b mi ura li hija mfassla spe ifikament biex tikkontrolla r-riskju (CCP) 12

2.9. L-imballa tal-o etti ma jaqax fl-ambitu ta din il-metodolo ija g al valutazzjoni tal-anali i tar-riskju tal-katina. It-trasport ta kunsinni millfabbrika wkoll ma jaqax fl-ambitu ta din il-metodolo ija. 3. Il-valutazzjonijiet tar-riskju tas-sigurtà tal-katini alimentari tal-fa ola tassojja, ta - rierag tal-lift, ta - rierag tal- irasol, ta - ejt tal-palma/tal-qalba tal-palma u ta - ejt tal- ew tal-indi huma mehmu in hawn ta t u huma wkoll disponibbli fuq is-sit elettroniku ta FEDIOL: www.fediol.be/5/index9.php. Kif spjegat hawn fuq, kull valutazzjoni tar-riskju hija mag mula mit-taqsimiet li ejjin: art sekwenzjali li turi l-katina s i a tal-provvista folji li jiddiskutu r-riskji g al kull pass fil-katina tal-provvista, ji ifieri koltivazzjoni, tnixxif, tis iq, raffinar, a na u trasport. G all-folji dwar il- a na u t-trasport tal-katini tal- irasol, il-lift, il-palma (/ilqalba tal-palma) u l- ew tal-indi, jekk jog bok u a r-referenza g al dawk tal-fa ola tas-sojja. 4. FEDIOL iddiskutiet il-perikli mhux rilevanti f dokument separat Kontaminant partikolari jista jkollu limitu legali tal-ue li japplika g al prodott ta - ejt jew tax-xa am jew tal-proteina li fil-prattika ma jirrappre entax periklu g al dak il-prodott. Il-kontaminanti li japplika g alihom dan il-ka huma elenkati f dokument separat (dokument tal- kunsidrazzjonijiet ) li jinsab fil-pa na li jmiss. 5. FEDIOL tevalwa l-valutazzjonijiet tas-sigurtà alimentari tal-katini talprodotti ta - rierag ta - ejt u tal-frott ta - ejt kull sena. 13

KUNSIDRAZZJONIJIET BIEX MA JI UX INKLU I ERTI KONTAMINANTI FIL-VALUTAZZJONIJIET TAL-KATINA TAS-SIGURTÀ TAL- IKEL U TAL-G ALF TA FEDIOL Il-valutazzjonijiet tar-riskju tal-katina tas-sigurtà tal-ikel u tal-g alf ta FEDIOL (www.fediol.be/index9.php) jindikaw kif g andhom ji u kkontrollati l-perikli li jistg u jse u fil-katini ta prodotti tal-ikel u tal-g alf idderivati minn rierag ta - ejt u frott ta - ejt. Limiti ta kontaminanti legali tal-ue jistg u japplikaw g al xi w ud minn dawn il-prodotti, li fil-prattika ma jirrappre entawx periklu g al dawn il-prodotti. Dawn huma elenkati hawn ta t. 1) KATINA TA PRODOTTI TA - RIERAG TA - EJT PCBs b ad-diossini: PCBs b ad-diossini (ir-regolament 1881/2006 u d- Direttiva 2002/32) huma meqjusa b ala riskju baxx afna g al jut raffinati ta - rierag billi l-livelli ta dawn li jinsabu f dawn il-prodotti huma madwar illimitu ta skoperta. Metalli ebsin: arseniku, omb, kadmju u merkurju (ir-regolament 1881/2006 u d-direttiva 2002/32). Qatt ma ew osservati livelli li jaqb u l-limiti legali ta dawn il-kontaminanti. Hexane: Id-Direttiva tal-kunsill 88/344/KEE rigward is-solventi talestrazzjoni u ati fil-produzzjoni tal-o etti tal-ikel u l-ingredjenti talikel tillimita l-livell ta hexane fi - jut u x-xa mijiet. Hexane jinsab fi - ejt mhux raffinat, i da jevapora minn dak i - ejt matul ir-raffinar. Kontaminanti o rajn tar-regolament 1881/2006 u d-direttiva 2002/32 g ajr dawk imsemmija hawn fuq huma meqjusa b ala irrilevanti g all-katini ta prodotti ta - rierag ta - ejt g all-applikazzjoni tal-ikel u talg alf. 2) KATINA TAL-PRODOTTI TA - EJT TAL-PALMA U TAL-QALBA TAL- PALMA U JUT TAL- EW TAL-INDI PCBs b ad-diossini: PCBs b ad-diossini (ir-regolament 1881/2006 u d- Direttiva 2002/32) huma meqjusa b ala riskju baxx afna g al jut tropikali raffinati billi l-livelli ta dawn li jinsabu f dawn il-prodotti huma madwar illimitu ta skoperta. Metalli ebsin (ir-regolament 1881/2006 u d-direttiva 2002/32). Qatt ma ew osservati livelli li jaqb u l-limiti legali ta dawn il-kontaminanti. Kontaminanti o rajn tar-regolament 1881/2006 u d-direttiva 2002/32 g ajr dawk imsemmija hawn fuq huma meqjusa b ala irrilevanti g all-katina tal-ikel u tal-g alf ta prodotti ta jut tropikali g all-applikazzjoni tal-ikel. * * * 14

168, avenue de Tervuren (bte 12) B 1150 Brussell Tel (32) 2 771 53 30 Fax (32) 2 771 38 17 Email : fediol@fediol.be http://www.fediol.be

G ALF Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 1. Koltivazzjoni tal-fa ola tas-sojja* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C Il-pajji i ta esportazzjoni tal-fa ola tassojja (USA, il-bra il, l-ar entina u l- Paragwaj) ja dmu b listi po ittivi g all-u u ta pesti idi matul il-koltivazzjoni, li g al xi sustanzi, jistg u ma jaqblux malle i lazzjoni Ewropea dwar ir-residwi talpesti idi. Monitora regolari ta pesti idi fuq fa ola tas-sojja juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Ir-Regolament 396/2005 jipprojbixxi li jitqieg du fis-suq komoditajiet li mhumiex konformi mal-mrls stabbiliti fl-annessi. Fitotossini C Il-fa ola tas-sojja jista jkollha axix a in. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut massimu ta rierag tossi i ta axix a in. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. Spezzjoni vi iva tal-fa ola tassojja hija rrakkomandata b ala mi ura ta kontroll. 16

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 2. Tnixxif tal-fa ola tas-sojja fil-produzzjoni primarja* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminanti kkaw ati mittnixxif - diossini C Il- ruq tal-iskart jista jwassal g all-formazzjoni ta diossini. S issa l-impjanti tat-tis iq sabu li l-livelli tad-diossini f ejt mhux raffinat tas-sojja huma aktar baxxa mil-limitu ta skoperta. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. Il-Kodi i ta Prattika g allprevenzjoni u t-tnaqqis ta kontaminazzjoni tad-diossini u PCBs b ad-diossini fl-ikel u l- g alf (Codex CAC/RCP 62-2006). Il-Prattiki g al Manifattura Tajba jirrikkmandaw l-u u ta fjuwils li mhux qed ji eneraw diossini u komposti simili g ad-diossini u kontaminanti dannu i o rajn. Fil-ka ta tis in dirett, g andhom jintu aw burners xierqa. Ilmonitora huwa me tie biex ji i gurat li l-pro essi tat-tnixxif u tattis in ma jwasslux g al livelli elevati ta diossini u PCBs b ad-diossini. Ebda u u ta prodotti tal-iskart b ala fjuwil g al tnixxif dirett. Materjali g all-g alf derivati minn fa ola tas-sojja g andhom ikunu konformi mallimiti tad-diossini u PCBs b addiossini tad-direttiva 2002/32/KE. 17

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 3. Tis iq tal-fa ola tas-sojja ( enerali) LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Tossini minn materjali ta kontroll ta annimali ta sara C baxx g olja 3 PRP abb ivvelenat minn kaxxi miftu in jista jsib ru u fil-katina tal-ikel. G andu ji i applikat programm ta kontroll talannimali ta sara li huma adatti g all-u u fil-katina talikel. Komposti tossi i minn hexane C baxx g olja 3 PRP Hexane industrijali jista jkollu komposti tossi i. Id-Direttiva 2009/32/KE tistabbilixxi kriterji ta purità g all-u u ta hexane matul ittis iq ta - rierag ta - ejt. G andu jintu a hexane adatt g al mal-ikel. jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir C baxx g olja 3 PRP jut u lubrikanti industrijali jista jkollhom komposti tossi i. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l- kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r- riskju ta kontaminazzjoni talprodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. Materjal estranju b al ie, injam, metall, e. P medja medja 3 PRP Jista jkun hemm materjal estranju. G andu jkun hemm sistema biex jitne a materjal estranju. 18

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 3.1 Produzzjoni ta ejt mhux raffinat LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT jut minerali minn sistema ta rkupru li qed tfalli C baxx g olja 3 PRP jut minerali jista jkollhom komposti tossi i. Huwa fl-interess tal-impjant tattis iq li jirkupra l-hexane kemm jista jkun possibbli, u b hekk imantni s-sistema ta rkupru fi stat tajjeb. I - ejt minerali tas-sistema ta rkupru g andu jkun ta kwalità adatta g all-ikel. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l-kontaminazzjoni ta prodott bi jut mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r-riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. Il-limitu Olandi ta GMP g al C(10-40) fi - jut huwa ta 400 mg/kg. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwir ta pesti idi fuq fa ola tas-sojja juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan irregolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-fa ola tas-sojja, madankollu, huwa baxx afna. L-u u ta endosulfan huwa permess fuq fa ola tassojja. Dejta tal-monitora turi li r-residwu tieg u fi - ejt mhux raffinat jibqa ta t illimiti legali. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi filmaterjal tal-g alf. Hexane li jibqa fi - ejt mhux raffinat wara l-irkupru C g oli ftit 3 PRP Wara l-estrazzjoni ta hexane mi - ejt u l- irkupru sussegwenti ta hexane mi - ejt, jibqg u tra i ta hexane fi - ejt mhux raffinat. Limitu tal-punt flash ta FOSFA sa 121 C. Segwi r-regolament dwar ittrasport, li jag mel provvediment g al limiti tarresidwu ta hexane aktar stretti milli me tie b relazzjoni mas-sigurtà alimentari. 19

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 3.2 Produzzjoni tal-ismid tal-fa ola tas-sojja LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Diossini minn a ent ta kontra t-tg aqqid C baxx g olja 3 PRP A ent ta kontra t-tg aqqid huwa ta ori ini minerali u jista jkun fih diossini b mod naturali. Id-diossini huwa tossiku g allbnedmin u g all-annimali. Ir-Regolament 2439/1999/KE jistabbilixxi kriterji ta kwalità g all-a enti ta kontra t- tg aqqid. Ixtri a ent ta kontra t- tg aqqid ta kwalità alimentari. Salmonella B baxx g olja 3 PRP Is-Salmonella hija periklu ewlieni g allkontaminazzjoni mikrobijolo ija alimentari. Is-Salmonella hija mifruxa sew fl-ambjent u kull olqa fil-katina tal-ikel, mill-produtturi sa u inklu i l-konsumaturi, g andha rwol fit-tnaqqis tar-riskju li s-salmonella tkun ta sara g all-annimali jew il-bnedmin. L- g alf tal-annimali huwa mag ruf li huwa rotta wa da possibbli li permezz tieg u s- Salmonella tista tid ol fil-katina tal-ikel. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g all-kontroll tas- Salmonella f Impjanti tat- Tis iq ta - rierag ta - ejt*. Applika l-prps tal-kodi i tal- FEDIOL dwar is-salmonella b at-tindif tar-re ipjenti tattrab u l-coolers, il-prevenzjoni tal-kondensazzjoni fil-linji talippro essar u fis-silos, itta ri tal-persunal. Il- olqiet kollha talkatina tal-g alf iridu jnaqqsu g all-minimu l- okkorrenza tas- Salmonella fil-prodotti tag hom. L-industrija tal-ue tat-tis iq ta - rierag ta - ejt di à g amlet sforzi kbar, permezz ta mi uri volontarji, biex jitnaqqsu r-rati ta kontaminazzjoni talmaterjali g all-g alf tag hom. Sar progress sostanzjali minn meta dda al il-kodi i GMP tal-fediol g allindustrija tat-tis iq ta - rierag fl-1993 (sostitwit minn din il- Gwida). Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-tafal tat-tibjid huwa ta ori ini minerali u jista jkun fih diossini b mod naturali. Iddiossini huwa tossiku g all-bnedmin u g all-annimali. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F- PCB-TEQ). Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Ir-riskju japplika biss g al impjanti integrati tat-tis iq/tar-raffinar. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tat- 20

Residwu ta hexane C g oli ftit 3 PRP Hemm residwu ta hexane fl-ismid ta - rierag ta - jut. Kwalità tal-ilma. C/B/P baxx g olja 3 PRP L-ilma jintu a fil-produzzjoni tal-ismid tassojja. *http://www.fediol.be/5/index2.php tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g addiossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F- PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. ADR 400 ppm. Skont ir-regolament 183/2005/KE l-ilma u at matul il-manifattura tal-g alf g andu jkun ta kwalità xierqa. Segwi r-regolament dwar ittrasport, li jag mel provvediment g al limiti tarresidwu ta hexane aktar stretti milli me tie b relazzjoni mas-sigurtà alimentari. Applika ilma ta kwalità xierqa. 3.3 Separazzjoni tal-qxur tas-sojja LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Salmonella B baxx g olja 3 PRP Is-Salmonella hija periklu ewlieni g allkontaminazzjoni mikrobijolo ija alimentari. Is-Salmonella hija mifruxa sew fl-ambjent u kull olqa fil-katina tal-ikel, mill-produtturi sa u inklu i l-konsumaturi, g andha rwol fit-tnaqqis tar-riskju li s-salmonella tkun ta sara g all-annimali jew il-bnedmin. L- g alf tal-annimali huwa mag ruf li huwa rotta wa da possibbli li permezz tieg u s- Salmonella tista tid ol fil-katina tal-ikel. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g all-kontroll tas- Salmonella f Impjanti tat- Tis iq ta - rierag ta - ejt*. Applika l-mi uri preventivi kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL g all-kontroll tas- Salmonella f Impjanti tat- Tis iq ta - rierag ta - ejt*. *http://www.fediol.be/5/index2.php 21

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 4. Raffinar LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir C baxx g olja 3 PRP jut u lubrikanti industrijali jista jkollhom komposti tossi i. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l- kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r- riskju ta kontaminazzjoni talprodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. L-istandard Olandi ta GMP jillimita l-kontenut ta C(10-40) fi - jut u xa mijiet g al 400 mg/kg u dak tal-a idi xa mija (/distillati) g al 3000 mg/kg. A enti tat-tindif u sustanzi kimi i tal-bojlers C medju medja 3 PRP L-a enti tat-tindif u l-fwar (li ju aw sustanzi kimi i tal-bojlers) ji u f kuntatt mal-prodott. L-a enti tat-tindif u ati dissistema tal-produzzjoni g andhom ji u mla al a. L- a enti tat-tindif u s-sustanzi kimi i tal-bojlers g andhom ikunu adatti g all-u u flindustrija tal-ikel. Kwalità tal-ilma C baxx g olja 3 PRP L-ilma jintu a fil-pro ess tar-raffinar. Applika ilma li jista jinxtorob. G ajnuniet g allippro essar (soluzzjoni tal-alkali, a idi) C medju medja 3 PRP G ajnuniet g all-ippro essar ji u f kuntatt mal-prodott. L-g ajnuniet g all-ippro essar li ji u f kuntatt direttament ma - ejt g andhom ikunu adatti g all-u u mal-ikel jew ta kwalità adatta g all-ikel. Materjali estranji P medju medja 3 PRP Jista jkun hemm materjali estranji. Iffiltra qabel tg abbi. Fluwidi tat-tis in termali (THF) minn tag mir *http://www.fediol.be/5/index2.php C medju g olja 4 CCP It-THF jistg u xorta jintu aw minn dawk li mhumiex membri ta FEDIOL. Skont il-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar it-tis in ta jut Alimentari matul l- Ippro essar, l-u u tat-thf mhuwiex permess*. U a ilma s un jew tis in bilfwar. Inkella, mi ura ta kontroll g andha tassigura li ti i evitata l-kontaminazzjoni tal-prodott mal-fluwidi tattis in termali. 22

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 4.1 Produzzjoni ta ejt raffinat tas-sojja LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul irraffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell taddo a tat-trab tat-tibjid matul ir-raffinar hija biss 1-3 %. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F- TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar ilkundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tattibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil- Kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet talakkwist tat-trab frisk tattibjid g ar-raffinar ta - ejt. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq fa ola tas-sojja juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. *http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-fa ola tas-sojja, madankollu, huwa baxx afna. L-u u ta endosulfan huwa permess fuq fa ola tassojja. Dejta tal-monitora turi li r-residwu tieg u fi - ejt mhux raffinat jibqa ta t illimiti legali. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi fil-materjal tal-g alf. 23

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 4.2 Raffinar fi iku: il-produzzjoni ta distillati tal-a idi xa mija tas-sojja LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT enerali C baxx g olja 3 PRP Prodotti ma suba g all-g alf tal-annimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni mal-istess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf talannimali (id-direttiva 2002/32/KE). Ebda ta lita deliberata ta distillati ta sojja. Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul irraffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell taddo a tat-trab tat-tibjid matul ir-raffinar hija biss 1-3 %. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F- TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar ilkundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tattibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil- Kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet talakkwist tat-trab frisk tattibjid g ar-raffinar ta - ejt. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq fa ola tas-sojja juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. *http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx g olja 3 PRP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-fa ola tas-sojja, madankollu, huwa baxx afna. L-u u ta endosulfan huwa permess fuq fa ola tassojja. Dejta tal-monitora turi li r-residwu tieg u fi - ejt mhux raffinat jibqa ta t illimiti legali. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi fil-materjal tal-g alf. Prodott mhux konformi m g andux ikun applikat g all-materjal tal-g alf. 24

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 4.3 Raffinar kimiku: il-produzzjoni tal-a idi xa mija (ta mel ) tas-sojja ming ajr distillati LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq fa ola tas-sojja juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-fa ola tas-sojja, madankollu, huwa baxx afna. L-u u ta endosulfan huwa permess fuq fa ola tassojja. Dejta tal-monitora turi li r-residwu tieg u fi - ejt mhux raffinat jibqa ta t illimiti legali. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi fil-materjal tal-g alf. 25

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja 4.4 Raffinar kimiku: il-produzzjoni ta distillati tas-sojja LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT enerali C medju g olja 4 CCP Prodotti ma suba g all-g alf tal-annimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni mal-istess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf tal-annimali (id-direttiva 2002/32/KE). Skont FEDIOL, id-distillati mirraffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. Il-prodotti xa mija miksuba mill-pro essi tarraffinar tal-lott li jg aqqdu passi ta raffinar fi iku u kimiku fl-istess tag mir jistg u jintu aw g al skopijiet alimentari, sakemm ikun hemm prova analitika li turi li l-limiti g ad-diossini u r- residwi tal-pesti idi huma rispettati. Diossini minn trab u at g at-tibjid C medju g olja 4 CCP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul irraffinar ta - ejt. Matul ir-raffinar kimiku, id-diossini jikkon entraw fid-distillati. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut taddiossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s- somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar ilkundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Skont FEDIOL, id-distillati mirraffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq fa ola tas-sojja juri li l- livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Madankollu, matul ir-raffinar kimiku, id-diossini jikkon entraw fiddistillati. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g arresidwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l- u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ara hawn fuq ta t enerali. 26

Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. *http://www.fediol.be/5/index2.php C medju g olja 4 CCP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat talfa ola tas-sojja, madankollu, huwa baxx afna. Matul ir-raffinar, l- endosulfan jista jsib ru u parzjalment fid-distillat. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g allg add ta residwi tal-pesti idi fil-materjal tal-g alf. Ara hawn fuq ta t enerali. Skont FEDIOL, id-distillati mirraffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. 27

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja A. a na u trasport ta rierag ta - ejt u smid ta - rierag ta - ejt LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Tossini minn materjali ta kontroll ta annimali ta sara C baxx g olja 3 PRP abb ivvelenat minn kaxxi miftu in jista jsib ru u fil-katina tal-ikel. G andu ji i applikat programm ta kontroll talannimali ta sara li huma adatti g all-u u fil-katina tal-ikel. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP L-u u ta' pesti idi wara l- sad fuq rierag ta - ejt huwa kritiku min abba l- in limitat li hemm disponibbli sabiex il-pesti idi jin allu. Il-pajji i ta esportazzjoni ta - rierag ta - ejt ja dmu b listi po ittivi g all-u u ta pesti idi, li g al xi sustanzi, jistg u ma jaqblux mal-le i lazzjoni Ewropea, b mod partikolari fil-ka ta rierag morbidi b al dawk tal- irasol. Ir-Regolament 396/2005 jipprojbixxi li jitqieg du fis-suq komoditajiet li mhumiex konformi mal-mrls stabbiliti fl-anness ta dan ir-regolament. Kumpaniji tat-trasport u tal- in g andhom ju aw ilpesti idi b mod korrett u jirre istraw dan. Inkella je tie li jivverifikaw li l- livelli tar-residwi talpesti idi u ati matul ittrasport u l- a na huma konformi mal-le i lazzjoni tal-ue. Il-kontaminazzjoni tattag bija pre edenti matul ittrasport b karettun tarrazzett, trakk jew barkun jew bastiment tal-ba ar C baxx g olja 3 PRP It-trasport ta rierag ta - ejt u smid ta - rierag ta - ejt eneralment ma jsirx f'mezzi tat-trasport li jintu aw apposta g at-trasport ta' ikel jew g alf. Il-kumpaniji tat-trasport g andhom inaddfu l- karettuni tar-razzett, ittrakkijiet, il-barkuni u l- bastimenti tal-ba ar qabel it-tag bija. Spezzjoni talindafa qabel it-tag bija. Kontaminazzjoni mittag bija pre edenti matul il- a na C baxx g olja 3 PRP I - rierag ta - ejt u l-smid ta - rierag ta - ejt jistg u ji u kkontaminati minn tag bijiet pre edenti li jkun fihom mikotissini. Il-kumpaniji tal- in g andhom inaddfu s-siti qabel l-u u u g andhom jispezzjonawhom g allindafa qabel l-u u. A ent kontra t-trab fuq ilfa ola tas-sojja C medju ftit 2 G all-prevenzjoni tat-trab, l-usa tippermetti l- isprejjar ta jut bojod (paraffina) fuq il-fa ola tassojja f'livelli sa 200 ppm. Il-paraffina hija a ent relattivament g oli g all-prevenzjoni tat-trab. Fl- Amerika t'isfel jintu a - ejt tal-fa ola tas-sojja. 28

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g allapplikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-tag bija pre edenti - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx g olja 3 PRP Trasport apposta g a - jut. Ir-Regolament tal-ke Nru 852/2004 jistipula li t-trasport ta' o etti tal-ikel likwidi permezz ta' vetturi b'tankijiet, tankijiet tal-ferrovija u barkuni g andu jkun apposta. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz talgwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx g olja 3 PRP Bastimenti tat-tankijiet li j orru jut u xa mijiet matul vja i bil-ba ar qosra fl-ue irid ikollhom b ala minimu assolut b at-tag bijiet pre edenti immedjati prodott li jew ikun o ett tal-ikel jew prodott li jidher fil-lista tal-ue ta tag bijiet immedjati a ettati tad-direttiva 96/3/KE. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel*. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz talgwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx medja 2 Riskju mi jud fi stazzjonijiet tattindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i fl-istess sit. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. Inkludi salvagwardji biex tevita l- kontaminazzjoni tat-tankijiet u t-tag mir talmerkanzija adatti g all-ikel jew l-g alf permezz ta fwar, ilma u a enti tat-tindif u ati g at-tindif ta tankijiet tal-merkanzija mhux adatti g all-ikel. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tattankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett malikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tat-tankijiet. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx medja 2 Riskju mi jud f ka li l-bastiment mhux apposta g al o etti talg alf jew tal-ikel. *http://www.fediol.be/5/index2.php Stazzjonijiet mag ula tat-tindif irid ikollhom sistema HACCP implimentata. Itlob ertifikat iffirmat tat-tindif qabel it-tag bija. 29

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g allapplikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel (ikompli) LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir - Bastimenti tat-tankijiet C baxx ftit 1 Jintu aw tankijiet tal-istainless steel li jissa nu b ilma tat-tkessi millmutur permezz ta sistema ta itan doppji (u mhux serpentini). Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. - Tankijiet tal-ferrovija, barkuni tat-tankijiet u bastimenti C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul it-trasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. Is-serpentini tat-tis in tat-tankijiet talferrovija jridu jkunu tal-istainless steel (FEDIOL). Jekk ikunu ntu aw fluwidi tat-tis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. Korpi estranji P baxx g olja 3 PRP Pjan ta kwalità g andu je tie ittag bija tal-vetturi tat-tankijiet bi jur raffinati ta t is-saqaf. Adulterazzjoni C/B/P baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni tista tikkaw a sara. Applikazzjoni tar-rekwi iti minimi obbligatorji fil-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport blingrossa f kontejners tat-triq u tattankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel. *http://www.fediol.be/5/index2.php 30

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja C. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati u prodotti sekondarji g all-applikazzjoni alimentari mhux f konformità malistandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-tag bija pre edenti C baxx g olja 3 PRP Il-vetturi tat-tankijiet u l-barkuni jista jkun li ntu aw g al prodotti mhux kompatibbli mal-ikel jew mal-g alf b al petrokimi i. Il-vetturi tat-tankijiet u l- barkuni li mhumiex apposta g at-trasport ta o etti talikel jew g alf g andhom jg addu minn pro edura tattindif validata. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif C medju medja 3 PRP Riskju mi jud fi stazzjonijiet tat-tindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i fl-istess sit. Iridu jkunu ntu aw a enti tattindif adatti g all-ikel jew l- g alf. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tat-tankijiet. Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir wieqaf - Vetturi tat-tankijiet C baxx ftit 1 Vetturi tat-tankijiet li ju aw serpentini g attrasferiment tas-s ana huma pprojbiti. It-tankijiet jissa nu b ilma tat-tkessi millmutur permezz ta sistema ta itan doppji. - Barkuni C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tattis in termali. Madankollu, min abba t- temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul it-trasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. Korpi estranji P baxx medja 2 Adulterazzjoni b ejt minerali baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni ta jut minerali g adha problema g at-trasport ta jut fil-pajji i ta ori ini. Sa minn Ottubru 1999 ie intensifikat il-kontroll u - ans li jkun hemm adulterazzjoni naqas. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. Ipprevjeni l-adulterazzjoni. L-u u ta ilma s un jew tis in bilfwar huwa rrakkomandat. 31

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja D. a na LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni min abba nuqqas ta segregazzjoni (kontaminazzjoni minn tag bijiet pre edenti, u u ta rabtiet iena) C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta t- terminal tat-tankijiet japplika l-lista tal-ue ta tag bijiet pre edenti a ettabbli matul it-trasport bil-ba ar g all- a na ta jut ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta - jut ve etali jin a nu f tankijiet li huma apposta g all- a na ta' o etti tal-ikel. Terminals fl-ue li ja mu jut u xa mijiet g al applikazzjoni alimentari huma obbligati li japplikaw l-haccp (ir- Regolament KE Nru 852/2004) Kumpaniji tal- in iridu talanqas jaderixxu mar-regoli tal-ue dwar tag bijiet pre edenti li ew stabbiliti g at-trasport bil-ba ar fid- Direttiva 96/3/KE. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Iridu joqog du lura milli ju aw a enti tat-tindif li ma jkunux adatti g allu u fl-industrija tal-ikel. G at-terminals tattankijiet fl-ue li japplikaw l-haccp u li j ommu l- a na ta - jut ve etali u l-kimi i separati, i - ans li jintu aw a enti tat-tindif iena huwa baxx afna. L-a enti tat-tindif g andhom ikunu adatti g all-u u flindustrija tal-ikel. Fluwidi tat-tis in termali minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tattis in termali. Madankollu, min abba t- temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul il- a na, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali fil-prodott huwa baxx. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, il-kumpanija tal- in trid tag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett u tanalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta ilma jew tis in bil-fwar huwa rrakkomandat. 32

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tas-sojja E. Trasport permezz ta bastiment tal-ba ar LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-trasport - Kontaminazzjoni minn tag bijiet pre edenti pre enti fittankijiet jew pajpijiet C medju medja 3 PRP Bastimenti tal-ba ar li j orru jut u xa mijiet g al u u alimentari fl-ue irid ikollhom b ala minimu assolut b at-tag bijiet pre edenti immedjati prodott li jew ikun o ett tal-ikel jew prodott li jidher fil-lista tal-ue ta tag bijiet immedjati a ettati tad-direttiva 96/3/KE. Id-Direttiva 96/3/KE (Deroga g ar- Regolament tal-ke Nru 852/2004) tistipula li t-tag bijiet pre edenti ji u kkontrollati. Il-kuntratti ta FOSFA jobbligaw lill-bejjieg biex jinforma lix-xerrej x kienu t-tliet tag bijiet pre edenti matul it-trasport bil-ba ar ta - jut u x-xa mijiet. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l- Unjoni Ewropea*. L-UE ma rregolatx it-trasport bil-ba ar ta - jut u x-xa mijiet g al applikazzjoni alimentari. Qabel it-tag bija, sorveljanti rikonoxxuti minn FOSFA je tie li jikkontrollaw jekk ittankijiet humiex imnaddfin bi ejjed. Qabel ma titni el it-tag bija, sorveljanti rikonoxxuti minn FOSFA je tie li jikkontrollaw illogbook tal-vapur dwar konformità ma listi pre edenti tat-tag bija. L-u u ta pipelines apposta g at-tag bija u g at-tni il tat-tag bija. - Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif Fluwidi tat-tis in termali (THF) minn tag mir jut idrawli i minn pompi portabbli *http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx g olja 3 PRP eneralment il-kummer marittimu j omm prattika tajba. C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul ittrasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali fil-prodott huwa baxx. C baxx g olja 3 PRP jut idrawli i minn pompi portabbli jistg u jkunu tossi i. Ikkontrolla l-logbook talvapur. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tat-tis in termali, ittrasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta pompi portabbli b separazzjoni ara ta mutur idrawliku mill-pompa. Jekk le, g andhom jintu aw jut idrawli i ta kwalità adatta g all-ikel. L-u u ta ilma jew tis in bilfwar huwa rrakkomandat. Muturi idrawli i li huma kkollegati direttament malpompa jag mlu provvediment g al tnixxijiet mhux mixtieqa ta ejt idrawliku fi - ejt ve etali filka ta falliment tas-si ill. 33

34

G ALF Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 1. Koltivazzjoni ta - rierag tal-lift* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C Pajji i terzi ta esportazzjoni ta - rierag tal-lift ja dmu b listi po ittivi g all-u u ta pesti idi matul il-koltivazzjoni, li g al xi sustanzi, jistg u ma jaqblux malle i lazzjoni Ewropea dwar ir-residwi talpesti idi. F lift li jori inaw minn oni mxarrbin il-livell ta fungi idi jista jkun g oli. Ir-Regolament KE Nru 396/2005 jipprojbixxi li jitqieg du fis-suq komoditajiet li mhumiex konformi mal- MRLs stabbiliti fl-annessi. Fitotossini C I - rierag tal-lift jista jkollhom axix a in. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut massimu ta rierag tossi i ta axix a in. Spezzjoni vi iva ta - rierag tal-lift. 35

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 2. Tnixxif ta - rierag tal-lift fil-produzzjoni primarja* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminanti kkaw ati mittnixxif - diossini C Il- ruq tal-iskart jista jwassal g all-formazzjoni ta diossini. S issa l-impjanti tat-tis iq sabu li l-livelli tad-diossini f ejt mhux raffinat tal-lift huma aktar baxxi mil-limitu ta skoperta. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. Il-Kodi i ta Prattika g allprevenzjoni u t-tnaqqis ta kontaminazzjoni taddiossini u PCBs b addiossini fl-ikel u l-g alf (Codex CAC/RCP 62-2006). Il-Prattiki g al Manifattura Tajba jirrikkmandaw l-u u ta fjuwils li mhux qed ji eneraw diossini u komposti simili g ad-diossini u kontaminanti dannu i o rajn. Fil-ka ta tis in dirett, g andhom jintu aw burners xierqa. Ilmonitora huwa me tie biex ji i gurat li l-pro essi tat-tnixxif u tattis in ma jwasslux g al livelli elevati ta diossini u PCBs b ad-diossini. Ebda u u ta prodotti tal-iskart b ala fjuwil g al tnixxif dirett. 36

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 3. Tis iq ta - rierag tal-lift LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Tossini minn materjali ta kontroll ta annimali ta sara C baxx g olja 3 PRP abb ivvelenat minn kaxxi miftu in jista jsib ru u filkatina tal-ikel. G andu ji i applikat programm ta kontroll talannimali ta sara li huma adatti g all-u u fil-katina talikel. Komposti tossi i minn hexane C baxx g olja 3 PRP Hexane industrijali jista jkollu komposti tossi i. Id-Direttiva 2009/32/KE tistabbilixxi kriterji ta purità g all-u u ta hexane matul ittis iq ta - rierag ta - ejt. G andu jintu a hexane adatt g al mal-ikel. jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP jut u lubrikanti industrijali jista jkollhom komposti tossi i. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l- kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r- riskju ta kontaminazzjoni talprodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. Materjal estranju b al ie, injam, metall, e. P medju medja 3 PRP Jista jkun hemm materjal estranju G andu jkun hemm sistema biex jitne a materjal estranju. 37

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 3.1 Produzzjoni ta ejt mhux raffinat LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT jut minerali minn sistema ta rkupru li qed tfalli C baxx g olja 3 PRP jut minerali jista jkollhom komposti tossi i. Huwa flinteress tal-impjant tat-tis iq li jirkupra l-hexane kemm jista jkun possibbli, u b hekk imantni s-sistema ta rkupru fi stat tajjeb. I - ejt minerali tas-sistema ta rkupru g andu jkun ta kwalità adatta g all-ikel. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l-kontaminazzjoni ta prodott bi jut mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r-riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. Il-limitu Olandi ta GMP g al C(10-40) fi - jut huwa ta 400 mg/kg. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq il-lift juri li l- livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Ir-Regolament KE Nru 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti flambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-lift, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi filmaterjal tal-g alf. Hexane li jibqa fi - ejt mhux raffinat wara l-irkupru C g oli ftit 3 PRP Wara l-estrazzjoni ta hexane mi - ejt u l-irkupru sussegwenti ta hexane mi - ejt, jibqg u tra i ta hexane fi - ejt mhux raffinat. Limitu tal-punt flash ta FOSFA sa 121 C. Segwi r-regolament dwar ittrasport, li jag mel provvediment g al limiti tarresidwu ta hexane aktar stretti milli me tie b relazzjoni mas-sigurtà alimentari. 38

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 3.2 Produzzjoni ta espellent u smid ta - errieg a tal-lift LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Diossini minn a ent ta kontra t-tg aqqid C baxx g olja 3 PRP A ent ta kontra t-tg aqqid huwa ta ori ini minerali u jista jkun fih diossini b mod naturali. Id-diossini huwa tossiku g all-bnedmin u g allannimali. Ir-Regolament 2439/1999/KE jistabbilixxi kriterji ta kwalità g all-a enti ta kontra t- tg aqqid. Ixtri a ent ta kontra t- tg aqqid ta kwalità alimentari. Salmonella B baxx g olja 3 PRP Is-Salmonella hija periklu ewlieni g all-kontaminazzjoni mikrobijolo ija alimentari. Is- Salmonella hija mifruxa sew fl-ambjent u kull olqa filkatina tal-ikel, mill-produtturi sa u inklu i l-konsumaturi, g andha rwol fit-tnaqqis tarriskju li s-salmonella tkun ta sara g all-annimali jew ilbnedmin. L-g alf tal-annimali huwa mag ruf li huwa rotta wa da possibbli li permezz tieg u s-salmonella tista tid ol fil-katina tal-ikel. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g all-kontroll tas- Salmonella f Impjanti tat- Tis iq ta - rierag ta - ejt*. Applika l-prps tal-kodi i tal- FEDIOL dwar is-salmonella b at-tindif tar-re ipjenti tattrab u l-coolers, il-prevenzjoni tal-kondensazzjoni fil-linji talippro essar u fis-silos, itta ri tal-persunal. Il- olqiet kollha tal-katina talg alf iridu jnaqqsu g allminimu l-okkorrenza tas- Salmonella fil-prodotti tag hom. L-industrija tal-ue tat-tis iq ta - rierag ta - ejt di à g amlet sforzi kbar, permezz ta mi uri volontarji, biex jitnaqqsu r-rati ta kontaminazzjoni tal-materjali g all-g alf tag hom. Sar progress sostanzjali minn meta dda al il-kodi i GMP tal-fediol g all-industrija tattis iq ta - rierag fl-1993 (sostitwit minn din il-gwida). Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-tafal tat-tibjid huwa ta ori ini minerali u jista jkun fih diossini b mod naturali. Iddiossini huwa tossiku g allbnedmin u g all-annimali. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F- PCB-TEQ). Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Ir-riskju japplika biss g al impjanti integrati tat-tis iq/tarraffinar. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tattibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g addiossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F- 39

Residwu ta hexane C g olja ftit 3 PRP Hemm residwu ta hexane flismid ta - rierag ta - jut. Kwalità tal-ilma C/B/P baxx g olja 3 PRP L-ilma jintu a fil-produzzjoni tal-ismid tal-lift. * http://www.fediol.be/5/index2.php PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. ADR 400 ppm. Skont ir-regolament 183/2005/KE l-ilma u at matul il-manifattura tal-g alf g andu jkun ta kwalità xierqa. Segwi r-regolament dwar ittrasport, li jag mel provvediment g al limiti tarresidwu ta hexane aktar stretti milli me tie b relazzjoni mas-sigurtà alimentari. Applika ilma ta kwalità xierqa. 40

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 4. Raffinar LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP jut u lubrikanti industrijali jista jkollhom komposti tossi i. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l- kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r-riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. L-istandard Olandi ta GMP jillimita l-kontenut ta C(10-40) fi - jut u xa mijiet g al 400 mg/kg u dak tala idi xa mija (/distillati) g al 3000 mg/kg. A enti tat-tindif u sustanzi kimi i tal-bojlers C medju medja 3 PRP L-a enti tat-tindif u l-fwar (li ju aw sustanzi kimi i tal-bojlers) ji u f kuntatt mal-prodott. L-a enti tat-tindif u ati dis-sistema talproduzzjoni g andhom ji u mla al a. L- a enti tat-tindif u s-sustanzi kimi i tal-bojlers g andhom ikunu adatti g all-u u fl-industrija tal-ikel. Kwalità tal-ilma C baxx g olja 3 PRP L-ilma jintu a fil-pro ess tarraffinar. Applika ilma li jista jinxtorob. G ajnuniet g allippro essar (soluzzjoni tal-alkali, a idi) Materjali estranji b al ie, injam, metall, e. C medju medja 3 PRP G ajnuniet g all-ippro essar ji u f kuntatt mal-prodott. P medju medja 3 PRP Jista jkun hemm materjali estranji. L-g ajnuniet g all-ippro essar li ji u f kuntatt direttament ma - ejt g andhom ikunu adatti g all-u u mal-ikel jew ta kwalità adatta g allikel. Iffiltra qabel tg abbi. Fluwidi tat-tis in termali (THF) minn tag mir wieqaf * http://www.fediol.be/5/index2.php C medju g olja 4 CCP It-THF jistg u xorta jintu aw minn dawk li mhumiex membri ta FEDIOL Skont il-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar it-tis in ta jut Alimentari matul l- Ippro essar*, l-u u tat- THF mhuwiex permess. U a ilma s un jew tis in bil-fwar. Inkella, mi ura ta kontroll g andha tassigura li ti i evitata l-kontaminazzjoni tal-prodott malfluwidi tat-tis in termali. 41

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 4.1 Produzzjoni ta ejt raffinat ta - errieg a tal-lift LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell tad-do a tat-trab tat-tibjid matul ir-raffinar hija biss 1-3 %. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). Fittex trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet FEDIOL dwar trab frisk tat-tibjid. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g addiossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB- TEQ) b ala l-valur massimu. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq i - errieg a tal-lift juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Ir-Regolament KE Nru 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi talpesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-lift, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf. Kontaminazzjoni mikrobijolo ika * http://www.fediol.be/5/index2.php B baxx medja 2 Il-kontenut tal-indewwa (ji ifieri attività tal-ilma) fi jut raffinati huwa baxx wisq biex tikber ilbatterja. 42

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 4.2 Raffinar fi iku: il-produzzjoni ta distillati tal-a idi xa mija tal-lift LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT enerali C baxx g olja 3 PRP Prodotti ma suba g all-g alf talannimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni mal-istess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf tal-annimali (id- Direttiva 2002/32/KE). Ebda ta lita deliberata ta distillati ta sojja. Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell tad-do a tat-trab tat-tibjid matul ir-raffinar hija biss 1-3 %. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g addiossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB- TEQ) b ala l-valur massimu. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq il-lift juri li l-livelli tarresidwi jibqg u ta t il-limiti legali. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. * http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx g olja 3 PRP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-lift, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf. Prodott mhux konformi m g andux ikun applikat g all-materjal tal-g alf. 43

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 4.3 Raffinar kimiku: il-produzzjoni tal-a idi xa mija (ta mel ) tal-lift ming ajr distillati LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx medja 2 Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq il-lift juri li l-livelli tarresidwi jibqg u ta t il-limiti legali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-lift, madankollu, huwa baxx afna. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf. 44

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift 4.4 Raffinar kimiku: il-produzzjoni ta distillati tal-lift LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT enerali C medju g olja 4 CCP Prodotti ma suba g all-g alf talannimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni mal-istess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf tal-annimali (id- Direttiva 2002/32/KE). Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. Il-prodotti xa mija miksuba millpro essi tar-raffinar tal-lott li jg aqqdu passi ta raffinar fi iku u kimiku fl-istess tag mir jistg u jintu aw g al skopijiet alimentari, sakemm ikun hemm prova analitika li turi li l-limiti g ad-diossini u r- residwi tal-pesti idi huma rispettati. Diossini minn trab u at g at-tibjid C medju g olja 4 CCP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Matul ir-raffinar kimiku, iddiossini jikkon entraw fiddistillati. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g addiossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB- TEQ) b ala l-valur massimu. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l-ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar il-kundizzjonjiet tal-akkwist tat-trab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq il-lift juri li l-livelli tarresidwi jibqg u ta t il-limiti legali. Madankollu, matul ir-raffinar kimiku, id-diossini jikkon entraw fid-distillati. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Ara hawn fuq ta t enerali. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. * http://www.fediol.be/5/index2.php C medju g olja 4 CCP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-lift, madankollu, huwa baxx afna i da dawn jikkon entraw fid-distillati matul ir-raffinar. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf. Ara hawn fuq ta t enerali. Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari 45

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift A. a na u trasport ta rierag ta - ejt u smid ta - rierag ta - ejt LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Tossini minn materjali ta kontroll ta annimali ta sara C baxx g olja 3 PRP abb ivvelenat minn kaxxi miftu in jista jsib ru u fil-katina tal-ikel. G andu ji i applikat programm ta kontroll talannimali ta sara li huma adatti g all-u u fil-katina talikel. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP L-u u ta' pesti idi wara l- sad fuq rierag ta - ejt huwa kritiku min abba l- in limitat li hemm disponibbli sabiex il-pesti idi jin allu. Il-pajji i ta esportazzjoni ta - rierag ta - ejt ja dmu b listi po ittivi g all-u u ta pesti idi, li g al xi sustanzi, jistg u ma jaqblux malle i lazzjoni Ewropea, b mod partikolari fil-ka ta rierag morbidi b al dawk tal- irasol. Ir-Regolament 396/2005 jipprojbixxi li jitqieg du fis-suq komoditajiet li mhumiex konformi mal-mrls stabbiliti fl-anness ta dan irregolament. Kumpaniji tat-trasport u tal- in g andhom ju aw ilpesti idi b mod korrett u jirre istraw dan. Inkella je tie li jivverifikaw li l-livelli tarresidwi tal-pesti idi u ati matul it-trasport u l- a na huma konformi malle i lazzjoni tal-ue. Il-kontaminazzjoni tattag bija pre edenti matul ittrasport b karettun tarrazzett, trakk jew barkun jew bastiment tal-ba ar C baxx g olja 3 PRP It-trasport ta rierag ta - ejt u smid ta - rierag ta - ejt eneralment ma jsirx f'mezzi tattrasport li jintu aw apposta g attrasport ta' ikel jew g alf. Il-kumpaniji tat-trasport g andhom inaddfu l-karettuni tar-razzett, it-trakkijiet, ilbarkuni u l-bastimenti talba ar qabel it-tag bija. Spezzjoni tal-indafa qabel ittag bija. Kontaminazzjoni mittag bija pre edenti matul il- a na C baxx g olja 3 PRP I - rierag ta - ejt u l-smid ta - rierag ta - ejt jistg u ji u kkontaminati minn tag bijiet pre edenti li jkun fihom mikotissini. Il-kumpaniji tal- in g andhom inaddfu s-siti qabel l-u u u g andhom jispezzjonawhom g all-indafa qabel l-u u. 46

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g allapplikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-tag bija pre edenti - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx g olja 3 PRP Trasport apposta g a - jut. Ir-Regolament tal-ke Nru 852/2004 jistipula li t-trasport ta' o etti tal-ikel likwidi permezz ta' vetturi b'tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni g andu jkun apposta. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel*. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz tal-gwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx g olja 3 PRP Bastimenti tat-tankijiet li j orru jut u xa mijiet matul vja i bilba ar qosra fl-ue irid ikollhom b ala minimu assolut b attag bijiet pre edenti immedjati prodott li jew ikun o ett tal-ikel jew prodott li jidher fil-lista tal-ue ta tag bijiet immedjati a ettati tad-direttiva 96/3/KE. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz tal-gwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx medja 2 Riskju mi jud fi stazzjonijiet tattindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i fl-istess sit. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx medja 2 Riskju mi jud f ka li l-bastiment mhux apposta g al o etti talg alf jew tal-ikel. * http://www.fediol.be/5/index2.php Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. Inkludi salvagwardji biex tevita l- kontaminazzjoni tat-tankijiet u t-tag mir tal-merkanzija adatti g all-ikel jew l-g alf permezz ta fwar, ilma u a enti tat-tindif u ati g at-tindif ta tankijiet tal-merkanzija mhux adatti g all-ikel. Stazzjonijiet mag ula tat-tindif irid ikollhom sistema HACCP implimentata. Itlob ertifikat iffirmat tat-tindif qabel ittag bija. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tattankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett malikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tat-tankijiet. 47

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g allapplikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel (ikompli) LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir - Vetturi tat-tankijiet C baxx ftit 1 Jintu aw tankijiet tal-istainless steel li jissa nu b ilma tat-tkessi mill-mutur permezz ta sistema ta itan doppji (u mhux serpentini). Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g at-trasport blingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. - Tankijiet tal-ferrovija, barkuni tat-tankijiet u bastimenti C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tattis in termali. Madankollu, min abba t- temperaturi relattivament baxxi tattis in applikati matul it-trasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. Is-serpentini tat-tis in tat-tankijiet tal-ferrovija jridu jkunu tal-istainless steel (FEDIOL). Jekk ikunu ntu aw fluwidi tat-tis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. Korpi estranji P baxx g olja 3 PRP Pjan ta kwalità g andu je tie ittag bija tal-vetturi tat-tankijiet bi jur raffinati ta t is-saqaf. Adulterazzjoni C/B/P baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni tista tikkaw a sara. Applikazzjoni tar-rekwi iti minimi obbligatorji fil-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport blingrossa f kontejners tat-triq u tattankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel. * http://www.fediol.be/5/index2.php 48

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift C. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati u prodotti sekondarji g all-applikazzjoni alimentari mhux f konformità malistandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mittag bija pre edenti C baxx g olja 3 PRP Il-vetturi tat-tankijiet u l-barkuni jista jkun li ntu aw g al prodotti mhux kompatibbli malikel jew mal-g alf b al petrokimi i. Il-vetturi tat-tankijiet u l-barkuni li mhumiex apposta g at-trasport ta o etti tal-ikel jew g alf g andhom jg addu minn pro edura tat-tindif validata. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif C medju medja 3 PRP Riskju mi jud fi stazzjonijiet tat-tindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i fl-istess sit. Iridu jkunu ntu aw a enti tat-tindif adatti g all-ikel jew l-g alf. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport blingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tattankijiet. Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir wieqaf - Vetturi tat-tankijiet C baxx ftit 1 Vetturi tat-tankijiet li ju aw serpentini g attrasferiment tas-s ana huma pprojbiti. It-tankijiet jissa nu b ilma tat-tkessi millmutur permezz ta sistema ta itan doppji. - Barkuni C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul ittrasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali fil-prodott huwa baxx. Korpi estranji P baxx medja 2 Jekk ikunu ntu aw fluwidi tat-tis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta ilma s un jew tis in bil-fwar huwa rrakkomandat. Adulterazzjoni b ejt minerali baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni ta jut minerali g adha problema g at-trasport ta jut fil-pajji i ta ori ini. Sa minn Ottubru 1999 ie intensifikat il-kontroll u - ans li jkun hemm adulterazzjoni naqas. Ipprevjeni l-adulterazzjoni. 49

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid u ta - ejt tal-lift D. a na LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni min abba nuqqas ta segregazzjoni (kontaminazzjoni minn tag bijiet pre edenti, u u ta rabtiet iena) C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta t-terminal tat-tankijiet japplika l-lista tal-ue ta tag bijiet pre edenti a ettabbli matul it-trasport bil-ba ar g all- a na ta jut ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta - jut ve etali jin a nu f tankijiet li huma apposta g all- a na ta' o etti tal-ikel. Terminals fl-ue li ja mu jut u xa mijiet g al applikazzjoni alimentari huma obbligati li japplikaw l-haccp (ir-regolament KE Nru 852/2004) Kumpaniji tal- in iridu tal-anqas jaderixxu mar-regoli tal-ue dwar tag bijiet pre edenti li ew stabbiliti g at-trasport bil-ba ar fid-direttiva 96/3/KE. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tattindif C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Iridu joqog du lura milli ju aw a enti tat-tindif li ma jkunux adatti g all-u u fl-industrija tal-ikel. G atterminals tat-tankijiet fl-ue li japplikaw l-haccp u li j ommu l- a na ta - jut ve etali u l-kimi i separati, i - ans li jintu aw a enti tat-tindif iena huwa baxx afna. L-a enti tat-tindif g andhom ikunu adatti g all-u u fl-industrija tal-ikel. Fluwidi tat-tis in termali minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul il- a na, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali fil-prodott huwa baxx. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, il-kumpanija tal- in trid tag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett u tanalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta ilma jew tis in bilfwar huwa rrakkomandat. 50

51

G ALF Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 1. Koltivazzjoni ta - rierag tal- irasol* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C Pajji i terzi ta esportazzjoni ta - rierag tal- irasol (l-ar entina, l- Ungerija, e ) ja dmu b listi po ittivi g all-u u ta pesti idi matul ilkoltivazzjoni, li g al xi sustanzi, jistg u ma jaqblux mal-le i lazzjoni Ewropea dwar ir-residwi talpesti idi. Fir-rigward ta - rierag tal- irasol, l-u u wara l- sad ta pesti idi jidher li huwa aktar kritiku milli l-u u ta qabel il- sad ta pesti idi. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. Ir-Regolament KE Nru 396/2005 jipprojbixxi li jitqieg du fis-suq komoditajiet li mhumiex konformi mal- MRLs stabbiliti fl-annessi. 52

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 2. Tnixxif ta - rierag tal- irasol fil-produzzjoni primarja* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminanti kkaw ati mittnixxif - diossini C Il- ruq tal-iskart jista jwassal g all-formazzjoni ta diossini. S issa l-impjanti tat-tis iq sabu li l-livelli tad-diossini f ejt mhux raffinat tal- irasol huma aktar baxxi mil-limitu ta skoperta. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. Il-Kodi i ta Prattika g allprevenzjoni u t-tnaqqis ta kontaminazzjoni tad-diossini u PCBs b ad-diossini fl-ikel u l- g alf (Codex CAC/RCP 62-2006). Il-Prattiki g al Manifattura Tajba jirrikkmandaw l-u u ta fjuwils li mhux qed ji eneraw diossini u komposti simili g ad-diossini u kontaminanti dannu i o rajn. Fil-ka ta tis in dirett, g andhom jintu aw burners xierqa. Ilmonitora huwa me tie biex ji i gurat li l-pro essi tat-tnixxif u tat-tis in ma jwasslux g al livelli elevati ta diossini u PCBs b addiossini. Ebda u u ta prodotti taliskart b ala fjuwil g al tnixxif dirett. 53

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 3. Tis iq ta - rierag tal- irasol* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Tossini minn materjali ta kontroll ta annimali ta sara C baxx g olja 3 PRP abb ivvelenat minn kaxxi miftu in jista jsib ru u fil-katina tal-ikel. G andu ji i applikat programm ta kontroll tal-annimali ta sara li huma adatti g all-u u fil-katina tal-ikel. Komposti tossi i minn hexane C baxx g olja 3 PRP Hexane industrijali jista jkollu komposti tossi i. Id-Direttiva 2009/32/KE tistabbilixxi kriterji ta purità g all-u u ta hexane matul ittis iq ta - rierag ta - ejt. G andu jintu a hexane adatt g al mal-ikel. jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP jut u lubrikanti industrijali jista jkollhom komposti tossi i. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l-kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r- riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Ilprogramm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. Materjal estranju b al ie, injam, metall, e. P medju medja 3 PRP Jista jkun hemm materjal estranju G andu jkun hemm sistema biex jitne a materjal estranju. 54

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 3.1 Produzzjoni ta ejt mhux raffinat LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT jut minerali minn sistema ta rkupru li qed tfalli C baxx g olja 3 PRP jut minerali jista jkollhom komposti tossi i. Huwa fl-interess tal-impjant tat-tis iq li jirkupra l- hexane kemm jista jkun possibbli, u b hekk imantni s-sistema ta rkupru fi stat tajjeb. I - ejt minerali tas-sistema ta rkupru g andu jkun ta kwalità adatta g all-ikel. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l- kontaminazzjoni ta prodott bi jut mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r-riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. L-istandard Olandi ta GMP jillimita l-kontenut ta C(10-40) fi - jut tal- irasol u prodotti sekondarji tar-raffinar g al 1,000 mg/kg. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq i - errieg a tal- irasol juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Il-politika dwar l-mrl f pajji i terzi hija differenti mill-politika dwar l- MRL fl-ue. Ir-Regolament KE Nru 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi talpesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Kuntratt ta FEDIOL g all-akkwist ta rierag tal- irasol mi - ona tal- Ba ar l-iswed (fig klaw ola dwar konformità mal-le i lazzjoni tal-ue dwar l-mrl). I ekkja l-materjali li jkunu de lin (skont l-ori ini). Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal- irasol, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf. Hexane li jibqa fi - ejt mhux raffinat wara l-irkupru C g oli ftit 3 PRP Wara l-estrazzjoni ta hexane mi - ejt u l-irkupru sussegwenti ta hexane mi - ejt, jibqg u tra i ta hexane fi - ejt mhux raffinat. Limitu tal-punt flash ta FOSFA sa 121 C. Segwi r-regolament dwar ittrasport, li jag mel provvediment g al limiti tar-residwu ta hexane aktar stretti milli me tie b relazzjoni mas-sigurtà alimentari. 55

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 3.2 Produzzjoni tal-ismid ta - errieg al tal- irasol LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Diossini minn a ent ta kontra t-tg aqqid C baxx g olja 3 PRP A ent ta kontra t-tg aqqid huwa ta ori ini minerali u jista jkun fih diossini b mod naturali. Id-diossini huwa tossiku g allbnedmin u g all-annimali. Ir-Regolament 2439/1999/KE jistabbilixxi kriterji ta kwalità g alla enti ta kontra t-tg aqqid. Ixtri a ent ta kontra t- tg aqqid ta kwalità alimentari. Salmonella B baxx g olja 3 PRP Is-Salmonella hija periklu ewlieni g all-kontaminazzjoni mikrobijolo ija alimentari. Is- Salmonella hija mifruxa sew flambjent u kull olqa fil-katina tal-ikel, mill-produtturi sa u inklu i l-konsumaturi, g andha rwol fit-tnaqqis tar-riskju li s- Salmonella tkun ta sara g allannimali jew il-bnedmin. L- g alf tal-annimali huwa mag ruf li huwa rotta wa da possibbli li permezz tieg u s- Salmonella tista tid ol fil-katina tal-ikel. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g all-kontroll tas-salmonella f Impjanti tat-tis iq ta - rierag ta - ejt*. Applika l-prps tal-kodi i tal- FEDIOL dwar is-salmonella b at-tindif tar-re ipjenti tattrab u l-coolers, il-prevenzjoni tal-kondensazzjoni fil-linji talippro essar u fis-silos, itta ri tal-persunal. Il- olqiet kollha tal-katina talg alf iridu jnaqqsu g allminimu l-okkorrenza tas- Salmonella fil-prodotti tag hom. L-industrija tal-ue tat-tis iq ta - rierag ta - ejt di à g amlet sforzi kbar, permezz ta mi uri volontarji, biex jitnaqqsu r-rati ta kontaminazzjoni tal-materjali g all-g alf tag hom. Sar progress sostanzjali minn meta dda al il-kodi i GMP tal-fediol g all-industrija tattis iq ta - rierag fl-1993 (sostitwit minn din il-gwida). Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-tafal tat-tibjid huwa ta ori ini minerali u jista jkun fih diossini b mod naturali. Id-diossini huwa tossiku g all-bnedmin u g all-annimali. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB- TEQ). Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Ir-riskju japplika biss g al impjanti integrati tat-tis iq/tarraffinar. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet talakkwist tat-trab frisk tat-tibjid g arraffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO- PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. 56

Residwu ta hexane C g oli ftit 3 PRP Hemm residwu ta hexane flismid ta - rierag ta - jut. Kwalità tal-ilma C/B/P baxx g olja 3 PRP L-ilma jintu a fil-produzzjoni tal-ismid tal- irasol. * http://www.fediol.be/5/index2.php ADR 400 ppm. Skont ir-regolament 183/2005/KE l-ilma u at matul il-manifattura talg alf g andu jkun ta kwalità xierqa. Segwi r-regolament dwar ittrasport, li jag mel provvediment g al limiti tarresidwu ta hexane aktar stretti milli me tie b relazzjoni mas-sigurtà alimentari. Applika ilma ta kwalità xierqa. 57

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 3.3 Separazzjoni tal-qxur tal- irasol LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Salmonella B baxx g olja 3 PRP Is-Salmonella hija periklu ewlieni g allkontaminazzjoni mikrobijolo ija alimentari. Is-Salmonella hija mifruxa sew fl-ambjent u kull olqa fil-katina tal-ikel, mill-produtturi sa u inklu i l-konsumaturi, g andha rwol fit-tnaqqis tar-riskju li s-salmonella tkun ta sara g all-annimali jew il-bnedmin. L- g alf tal-annimali huwa mag ruf li huwa rotta wa da possibbli li permezz tieg u s- Salmonella tista tid ol fil-katina tal-ikel. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g all-kontroll tas- Salmonella f Impjanti tat- Tis iq ta - rierag ta - ejt*. Applika l-mi uri preventivi kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL g all-kontroll tas- Salmonella f Impjanti tat- Tis iq ta - rierag ta - ejt*. 58

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 4. Raffinar LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP jut u lubrikanti industrijali jista jkollhom komposti tossi i. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l-kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g allikel ti i evitata u li r-riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni talkwantitajiet u ati. L-istandard Olandi ta GMP jillimita l-kontenut ta C(10-40) fi - jut tal- irasol u prodotti sekondarji tar-raffinar g al 1,000 mg/kg. A enti tat-tindif u sustanzi kimi i tal-bojlers C medju medja 3 PRP L-a enti tat-tindif u sustanzi kimi i tal-bojlers jistg u ji u f kuntatt mal-prodott. L-a enti tat-tindif u ati dis-sistema talproduzzjoni g andhom ji u mla al a. L-a enti tat-tindif u s-sustanzi kimi i talbojlers g andhom ikunu adatti g allu u fl-industrija tal-ikel. Ilma kkontaminat C baxx g olja 3 PRP L-ilma jintu a g at-tindif u f forma msa na g al skopijiet ta distillazzjoni. Applika ilma li jista jinxtorob. G ajnuniet g allippro essar (soluzzjoni tal-alkali, a idi) Materjali estranji b al ie, injam, metall, e. C medju medja 3 PRP G ajnuniet g all-ippro essar ji u f kuntatt mal-prodott. P medju medja 3 PRP Jista jkun hemm materjali estranji. L-g ajnuniet g all-ippro essar li ji u f kuntatt direttament ma - ejt g andhom ikunu adatti g all-u u malikel jew ta kwalità adatta g all-ikel. Iffiltra qabel tg abbi Fluwidi tat-tis in termali (THF) minn tag mir wieqaf * http://www.fediol.be/5/index2.php C medju g olja 4 CCP It-THF jistg u xorta jintu aw minn dawk li mhumiex membri ta FEDIOL. Skont il-kodi i ta FEDIOL dwar it-tis in ta jut matul l-ippro essar*, l-u u tat- THF mhuwiex permess. U a ilma s un jew tis in bil-fwar. Inkella, mi ura ta kontroll g andha tassigura li ti i evitata l-kontaminazzjoni tal-prodott mal-fluwidi tat-tis in termali. 59

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 4.1 Produzzjoni ta ejt raffinat tal- irasol LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Diossini minn trab u at g attibjid Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill- MRL. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf tal-annimali. Kontaminazzjoni mikrobijolo ika C baxx g olja 3 PRP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell tad-do a tat-trab tat-tibjid matul ir-raffinar hija biss 1-3 %. C medju medja 3 PRP Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq i - errieg a tal- irasol juri li l-livelli tarresidwi jibqg u ta t il-limiti legali. Madankollu, l-u u ta wara l- sad ta pesti idi huwa kritiku, li jista jirri ulta fi rierag tal- irasol u prodotti sekondarji tar-raffinar li ma jirrispettawx l-mrls, sakemm ir-residwi ma jitne ewx kompletament matul ir-raffinar ta - ejt mhux raffinat. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti flambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal- irasol, madankollu, huwa baxx afna. B baxx medja 2 Il-kontenut tal-indewwa (ji ifieri attività tal-ilma) fi jut raffinati huwa baxx wisq biex tikber ilbatterja. * http://www.fediol.be/5/index2.php Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l-kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F- TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO- PCDD/F-PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar ilkundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tattibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b addiossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB- TEQ) b ala l-valur massimu. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s- sigurtà tal-ikel. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi filmaterjal tal-g alf. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil- Kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tat-trab frisk tat-tibjid g arraffinar ta - ejt. Fil-ka ta livell tar-residwu tal-pesti idi li jaqbe illimitu, g andha ssir valutazzjoni tas-sigurtà talg alf. 60

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 4.2 Raffinar fi iku: il-produzzjoni ta distillati tal-a idi xa mija tal- irasol LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT enerali C baxx g olja 3 PRP Prodotti ma suba g all-g alf talannimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni mal-istess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf talannimali (id-direttiva 2002/32/KE). Ebda ta lita deliberata ta distillati ta sojja. Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell tad-do a tat-trab tat-tibjid matul ir-raffinar hija biss 1-3 %. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g allg alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s- somma tad-diossini u PCBs b addiossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F- PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l- valur massimu. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq i - errieg a tal- irasol juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t il-limiti legali. Madankollu, l-u u ta wara l- sad ta pesti idi huwa kritiku, li jista jirri ulta fi rierag tal- irasol u prodotti sekondarji tarraffinar li ma jirrispettawx l-mrls. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan irregolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Fil-ka ta livell tar-residwu talpesti idi li jaqbe il-limitu, g andha ssir valutazzjoni tassigurtà tal-g alf. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. * http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx g olja 3 PRP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal- irasol, madankollu, huwa baxx afna i da dawn jikkon entraw fid-distillati tal-a idi xa mija matul ir-raffinar. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi fil-materjal tal-g alf. Prodott mhux konformi m g andux ikun applikat g all-materjal tal-g alf. 61

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 4.3 Raffinar kimiku: il-produzzjoni tal-a idi xa mija (ta mel ) tal- irasol ming ajr distillati LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq i - errieg a tal- irasol juri li l-livelli tarresidwi jibqg u ta t il-limiti legali. Madankollu, l-u u ta wara l- sad ta pesti idi huwa kritiku, li jista jirri ulta fi rierag tal- irasol u prodotti sekondarji tar-raffinar li ma jirrispettawx l-mrls. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Fil-ka ta livell tar-residwu talpesti idi li jaqbe il-limitu, g andha ssir valutazzjoni tassigurtà tal-g alf. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti flambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal- irasol, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf.. 62

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol 4.4 Raffinar kimiku: il-produzzjoni ta distillati tal- irasol LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT enerali C medju g olja 4 CCP Prodotti ma suba g all-g alf tal-annimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni malistess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf tal-annimali (id- Direttiva 2002/32/KE). Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. Il-prodotti xa mija miksuba mill-pro essi tar-raffinar tallott li jg aqqdu passi ta raffinar fi iku u kimiku fl-istess tag mir jistg u jintu aw g al skopijiet alimentari, sakemm ikun hemm prova analitika li turi li l-limiti g ad-diossini u r-residwi tal-pesti idi huma rispettati. Diossini minn trab u at g attibjid C medju g olja 4 CCP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Matul ir-raffinar kimiku, id-diossini jikkon entraw fiddistillati. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g allg alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l-ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tat-trab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO- PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill- MRL. C medju medja 3 PRP Monitora regolari ta residwi ta pesti idi fuq i - errieg a tal- irasol juri li l-livelli tar-residwi jibqg u ta t illimiti legali. Madankollu, matul irraffinar kimiku, id-diossini jikkon entraw fid-distillati. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan irregolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati filprodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ara hawn fuq ta t enerali. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf tal-annimali. * http://www.fediol.be/5/index2.php C medju g olja 4 CCP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal- irasol, madankollu, huwa baxx afna i da dawn jikkon entraw fid-distillati tal-a idi xa mija matul ir-raffinar. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi filmaterjal tal-g alf. Ara hawn fuq ta t enerali. Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. 63

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol A. a na u trasport ta rierag ta - ejt u smid ta - rierag ta - ejt LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Tossini minn materjali ta kontroll ta annimali ta sara C baxx g olja 3 PRP abb ivvelenat minn kaxxi miftu in jista jsib ru u fil-katina tal-ikel. G andu ji i applikat programm ta kontroll talannimali ta sara li huma adatti g all-u u fil-katina tal-ikel. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C medju medja 3 PRP L-u u ta' pesti idi wara l- sad fuq rierag ta - ejt huwa kritiku min abba l- in limitat li hemm disponibbli sabiex il-pesti idi jin allu. Il-pajji i ta esportazzjoni ta - rierag ta - ejt ja dmu b listi po ittivi g all-u u ta pesti idi, li g al xi sustanzi, jistg u ma jaqblux mal-le i lazzjoni Ewropea, b mod partikolari fil-ka ta rierag morbidi b al dawk tal- irasol. Ir-Regolament 396/2005 jipprojbixxi li jitqieg du fis-suq komoditajiet li mhumiex konformi mal-mrls stabbiliti fl-anness ta dan ir-regolament. Kumpaniji tat-trasport u tal- in g andhom ju aw ilpesti idi b mod korrett u jirre istraw dan. Inkella je tie li jivverifikaw li l- livelli tar-residwi talpesti idi u ati matul ittrasport u l- a na huma konformi mal-le i lazzjoni tal-ue. Il-kontaminazzjoni tattag bija pre edenti matul ittrasport b karettun tarrazzett, trakk jew barkun jew bastiment tal-ba ar C baxx g olja 3 PRP It-trasport ta rierag ta - ejt u smid ta - rierag ta - ejt eneralment ma jsirx f'mezzi tat-trasport li jintu aw apposta g at-trasport ta' ikel jew g alf. Il-kumpaniji tat-trasport g andhom inaddfu l- karettuni tar-razzett, ittrakkijiet, il-barkuni u l- bastimenti tal-ba ar qabel it-tag bija. Spezzjoni talindafa qabel it-tag bija. Kontaminazzjoni mittag bija pre edenti matul il- a na C baxx g olja 3 PRP I - rierag ta - ejt u l-smid ta - rierag ta - ejt jistg u ji u kkontaminati minn tag bijiet pre edenti li jkun fihom mikotissini. Il-kumpaniji tal- in g andhom inaddfu s-siti qabel l-u u u g andhom jispezzjonawhom g allindafa qabel l-u u. 64

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g allapplikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-tag bija pre edenti - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx g olja 3 PRP Trasport apposta g a - jut. Ir-Regolament tal-ke Nru 852/2004 jistipula li t-trasport ta' o etti tal-ikel likwidi permezz ta' vetturi b'tankijiet, tankijiet tal-ferrovija u barkuni g andu jkun apposta. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett malikel*. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz tal-gwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx g olja 3 PRP Bastimenti tat-tankijiet li j orru jut u xa mijiet matul vja i bil-ba ar qosra fl-ue irid ikollhom b ala minimu assolut b at-tag bijiet pre edenti immedjati prodott li jew ikun o ett tal-ikel jew prodott li jidher fil-lista tal- UE ta tag bijiet immedjati a ettati tad-direttiva 96/3/KE. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz tal-gwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx medja 2 Riskju mi jud fi stazzjonijiet tat-tindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i flistess sit. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx medja 2 Riskju mi jud f ka li l-bastiment mhux apposta g al o etti tal-g alf jew talikel. * http://www.fediol.be/5/index2.php Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. Inkludi salvagwardji biex tevita l- kontaminazzjoni tat-tankijiet u t-tag mir tal-merkanzija adatti g all-ikel jew l-g alf permezz ta fwar, ilma u a enti tat-tindif u ati g at-tindif ta tankijiet tal-merkanzija mhux adatti g all-ikel. Stazzjonijiet mag ula tat-tindif irid ikollhom sistema HACCP implimentata. Itlob ertifikat iffirmat tat-tindif qabel ittag bija. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tattankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett malikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tat-tankijiet. 65

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g all-applikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel (ikompli) LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir - Vetturi tat-tankijiet C baxx ftit 1 Jintu aw tankijiet tal-istainless steel li jissa nu b ilma tat-tkessi millmutur permezz ta sistema ta itan doppji (u mhux serpentini). Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. - Tankijiet tal-ferrovija, barkuni tat-tankijiet u bastimenti C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul it-trasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. Is-serpentini tat-tis in tat-tankijiet talferrovija jridu jkunu tal-istainless steel (FEDIOL). Jekk ikunu ntu aw fluwidi tat-tis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. Korpi estranji P baxx g olja 3 PRP Pjan ta kwalità g andu je tie ittag bija tal-vetturi tat-tankijiet bi jur raffinati ta t is-saqaf. Adulterazzjoni C/B/P baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni tista tikkaw a sara. Applikazzjoni tar-rekwi iti minimi obbligatorji fil-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport blingrossa f kontejners tat-triq u tattankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel. * http://www.fediol.be/5/index2.php 66

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol C. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati u prodotti sekondarji g all-applikazzjoni alimentari mhux f konformità malistandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-tag bija pre edenti C baxx g olja 3 PRP Il-vetturi tat-tankijiet u l-barkuni jista jkun li ntu aw g al prodotti mhux kompatibbli mal-ikel jew mal-g alf b al petrokimi i. Il-vetturi tat-tankijiet u l- barkuni li mhumiex apposta g at-trasport ta o etti talikel jew g alf g andhom jg addu minn pro edura tattindif validata. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif C medju medja 3 PRP Riskju mi jud fi stazzjonijiet tat-tindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i fl-istess sit. Iridu jkunu ntu aw a enti tattindif adatti g all-ikel jew l- g alf. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tat-tankijiet. Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir wieqaf - Vetturi tat-tankijiet C baxx ftit 1 Vetturi tat-tankijiet li ju aw serpentini g attrasferiment tas-s ana huma pprojbiti. It-tankijiet jissa nu b ilma tat-tkessi millmutur permezz ta sistema ta itan doppji. - Barkuni C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tattis in termali. Madankollu, min abba t- temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul it-trasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. Korpi estranji P baxx medja 2 Adulterazzjoni b ejt minerali baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni ta jut minerali g adha problema g at-trasport ta jut fil-pajji i ta ori ini. Sa minn Ottubru 1999 ie intensifikat il-kontroll u - ans li jkun hemm adulterazzjoni naqas. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. Ipprevjeni l-adulterazzjoni. L-u u ta ilma s un jew tis in bilfwar huwa rrakkomandat. 67

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol D. a na LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni min abba nuqqas ta segregazzjoni (kontaminazzjoni minn tag bijiet pre edenti, u u ta rabtiet iena) C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta t-terminal tat-tankijiet japplika l-lista tal-ue ta tag bijiet pre edenti a ettabbli matul ittrasport bil-ba ar g all- a na ta jut ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta - jut ve etali jin a nu f tankijiet li huma apposta g all- a na ta' o etti tal-ikel. Terminals fl-ue li ja mu jut u xa mijiet g al applikazzjoni alimentari huma obbligati li japplikaw l-haccp (ir- Regolament KE Nru 852/2004) Kumpaniji tal- in iridu talanqas jaderixxu mar-regoli tal- UE dwar tag bijiet pre edenti li ew stabbiliti g at-trasport bil-ba ar fid-direttiva 96/3/KE. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Iridu joqog du lura milli ju aw a enti tat-tindif li ma jkunux adatti g all-u u fl-industrija tal-ikel. G at-terminals tat-tankijiet fl-ue li japplikaw l-haccp u li j ommu l- a na ta - jut ve etali u l- kimi i separati, i - ans li jintu aw a enti tat-tindif iena huwa baxx afna. L-a enti tat-tindif g andhom ikunu adatti g all-u u flindustrija tal-ikel. Fluwidi tat-tis in termali minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul il- a na, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, il-kumpanija tal- in trid tag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett u tanalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta ilma jew tis in bilfwar huwa rrakkomandat. 68

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti tal-ismid ta - errieg a u ta - ejt tal- irasol E. Trasport permezz ta bastiment tal-ba ar LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-trasport - Kontaminazzjoni minn tag bijiet pre edenti pre enti fittankijiet jew pajpijiet C medju medja 3 PRP Bastimenti tal-ba ar li j orru jut u xa mijiet g al u u alimentari fl-ue irid ikollhom b ala minimu assolut b at-tag bijiet pre edenti immedjati prodott li jew ikun o ett tal-ikel jew prodott li jidher fil-lista tal-ue ta tag bijiet immedjati a ettati tad-direttiva 96/3/KE. Id-Direttiva 96/3/KE (Deroga g ar- Regolament tal-ke Nru 852/2004) tistipula li t-tag bijiet pre edenti ji u kkontrollati. Il-kuntratti ta FOSFA jobbligaw lillbejjieg biex jinforma lix-xerrej x kienu t-tliet tag bijiet pre edenti matul ittrasport bil-ba ar ta - jut u x-xa mijiet. Qabel it-tag bija, sorveljanti rikonoxxuti minn FOSFA je tie li jikkontrollaw jekk it-tankijiet humiex imnaddfin bi ejjed. Qabel ma titni el it-tag bija, sorveljanti rikonoxxuti minn FOSFA je tie li jikkontrollaw il-logbook tal-vapur dwar konformità ma listi pre edenti tat-tag bija. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. L-UE ma rregolatx it-trasport bil-ba ar ta - jut u x-xa mijiet g al applikazzjoni alimentari. L-u u ta pipelines apposta g attag bija u g at-tni il tat-tag bija. - Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif Fluwidi tat-tis in termali (THF) minn tag mir jut idrawli i minn pompi portabbli * http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx g olja 3 PRP eneralment il-kummer marittimu j omm prattika tajba. C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul it-trasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali fil-prodott huwa baxx. C baxx g olja 3 PRP jut idrawli i minn pompi portabbli jistg u jkunu tossi i. Ikkontrolla l-logbook tal-vapur. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tat-tis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta pompi portabbli b separazzjoni ara ta mutur idrawliku mill-pompa. Jekk le, g andhom jintu aw jut idrawli i ta kwalità adatta g all-ikel. L-u u ta ilma jew tis in bil-fwar huwa rrakkomandat. Muturi idrawli i li huma kkollegati direttament malpompa jag mlu provvediment g al tnixxijiet mhux mixtieqa ta ejt idrawliku fi - ejt ve etali filka ta falliment tas-si ill. 69

70

G ALF Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 1. Koltivazzjoni ta frott tal-palma* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C Il-pajji i ta esportazzjoni ta - ejt tal-palma (l-indonesja, il- Malasja u o rajn) ja dmu b listi po ittivi g all-u u ta pesti idi matul il-koltivazzjoni, li g al xi sustanzi, jistg u ma jaqblux mal-le i lazzjoni Ewropea dwar ir-residwi talpesti idi. G alhekk ebda residwi ta pesti idi ma nstabu fi - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. Ir-Regolament 396/2005 jipprojbixxi li jitqieg du fis-suq komoditajiet li mhumiex konformi mal-mrls stabbiliti fl-annessi. 71

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 2. Produzzjoni ta ejt mhux raffinat* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT MI URA TA KONTROLL Kimi i tal-bojlers C Riskju mi jud f impjantu ming ajr prassi tajbin talmanifatturar. Fwar (permezz ta kimi i tal-bojlers) li ji i f kuntatt dirett mal-prodott g andu jkunu adatt g all-u u fl-industrija tal-ikel. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C G alhekk ebda residwi ta pesti idi ma nstabu fi - ejt talpalma u tal-qalba tal-palma. C Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti flambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-palma jew tal-qalba talpalma, madankollu, huwa baxx afna. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi talpesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi fil-materjal tal-g alf. Ir-ri iklar ta xa am ikkontaminat minn nases tax-xa am f ilma li jitferrag. jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir C Ilma li jferrag jista jkun ikkontaminat kimikament. C jut u lubrikanti industrijali jista jkollhom komposti tossi i. Ix-xa am min-nases tax-xa am f ilma li jferrag m g andux ji i ri iklat g al applikazzjoni tal-ikel. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l-kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g all-ikel ti i evitata u li r-riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni tal-kwantitajiet u ati. Il-limitu Olandi ta GMP g al C(10-40) fi - jut huwa ta 400 mg/kg. Korpi estranji P Jista jkun hemm korpi estranji. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. G andu jkun hemm sistema biex jitne a kwalunkwe materjal estranju. 72

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 3. Raffinar LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT jut jew lubrikanti idrawli i minn tag mir C baxx g olja 3 PRP jut u lubrikanti idrawli i jista jkollhom komposti tossi i. Il-programm prerikwi it g andu jassigura li l-kontaminazzjoni ta prodott bi jut jew lubrikanti mhux adatti g allikel ti i evitata u li r-riskju ta kontaminazzjoni tal-prodott bi jut u lubrikanti idrawli i adatti g all-ikel ikun minimizzat. Il-programm prerekwi it jista jinvolvi re istrazzjoni talkwantitajiet u ati. L-istandard Olandi ta GMP jillimita l-kontenut ta C(10-40) fi - jut u xa mijiet g al 400 mg/kg u dak tal-a idi xa mija (/distillati) g al 3000 mg/kg. Madankollu, g al ejt mhux raffinat tal-palma li ji i applikat direttament g all-g alf (ming ajr raffinar), l-istandard Olandi ta GMP jillimita l- kontenut ta idrokarburi (C10- C24) ikkalkulati b ala ejt talgass g al 25 mg/kg. A enti tat-tindif u sustanzi kimi i tal-bojlers C medju medja 3 PRP L-a enti tat-tindif u l-fwar (li ju aw sustanzi kimi i talbojlers) jistg u ji u f kuntatt mal-prodott. L-a enti tat-tindif u ati fis-sistema talproduzzjoni g andhom ji u mla al a. L-a enti tat-tindif u s-sustanzi kimi i talbojlers g andhom ikunu adatti g allu u fl-industrija tal-ikel. Kwalità tal-ilma C baxx g olja 3 PRP L-ilma jintu a fil-pro ess tar-raffinar. Applika ilma li jista jinxtorob. G ajnuniet g allippro essar (soluzzjoni tal-alkali, a idi) C medju medja 3 PRP G ajnuniet g allippro essar ji u f kuntatt mal-prodott. L-g ajnuniet g all-ippro essar li ji u f kuntatt direttament ma - ejt g andhom ikunu adatti g all-u u malikel jew ta kwalità adatta g all-ikel. Materjali estranji P medju medja 3 PRP Jista jkun hemm materjali estranji. Iffiltra qabel tg abbi. Fluwidi tat-tis in termali (THF) minn tag mir C medju g olja 4 CCP It-THF jistg u xorta jintu aw minn dawk li mhumiex membri ta FEDIOL. Skont il-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar it-tis in ta jut Alimentari matul l- Ippro essar, l-u u tat-thf mhuwiex permess. U a ilma s un jew tis in bil-fwar. Inkella, mi ura ta kontroll g andha tassigura li ti i evitata l-kontaminazzjoni tal-prodott mal-fluwidi tat-tis in termali. 73

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 3.1 Produzzjoni ta ejt raffinat ta - errieg a tal-palma u tal-qalba tal-palma LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Diossini minn trab u at g at-tibjid C baxx g olja 3 PRP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell tad-do a tat-trab tat-tibjid matul ir-raffinar hija biss 1-3 %. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar il-kundizzjonjiet talakkwist tat-trab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g addiossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB- TEQ) b ala l-valur massimu. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 G alhekk ebda residwi ta pesti idi ma nstabu fi - ejt talpalma u tal-qalba tal-palma. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-palma jew talqalba tal-palma, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf. Kontaminazzjoni mikrobijolo ika * http://www.fediol.be/5/index2.php B baxx medja 2 Il-kontenut tal-indewwa (ji ifieri attività tal-ilma) fi jut raffinati huwa baxx wisq biex tikber ilbatterja. 74

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 3.2 Raffinar fi iku: il-produzzjoni ta distillati tal-a idi xa mija tal-palma u talqalba tal-palma LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT enerali C baxx g olja 3 PRP Prodotti ma suba g all-g alf talannimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni mal-istess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf talannimali (id-direttiva 2002/32/KE). Ebda ta lita deliberata ta distillati ta sojja. Diossini minn trab u at g at-tibjid C medju g olja 4 CCP Sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini huwa d-depo itar ambjentali u trab u at g at-tibjid Dan iddiossini jista jmur fid-distillati tal-a idi xa mija matul irraffinar fi i i. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g allg alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s- somma tad-diossini u PCBs b addiossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F- PCB-TEQ). FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l- valur massimu. Dan ir-riskju jista jkun immani jat permezz ta : - rilaxx po ittiv ta lott jew - trattament attiv tal-fa am biex jiffiltra d-diossini. Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l- ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tattrab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C baxx medja 2 G alhekk ebda residwi ta pesti idi ma nstabu fi - ejt talpalma u tal-qalba tal-palma. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan irregolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà talikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. *http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx g olja 3 PRP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti flambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-lift, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi fil-materjal tal-g alf. Prodott mhux konformi m g andux ikun applikat g all-materjal tal-g alf. 75

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 3.3 Raffinar kimiku: il-produzzjoni tal-a idi xa mija (ta mel ) tal-palma jew tal-qalba tal-palma (ming ajr distillati) LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C baxx medja 2 G alhekk ebda residwi ta pesti idi ma nstabu fi - ejt talpalma u tal-qalba tal-palma. C baxx afna g olja 2 Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti flambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-palma jew tal-qalba talpalma, madankollu, huwa baxx afna. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan irregolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi filmaterjal tal-g alf. 76

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 3.4 Raffinar kimiku: il-produzzjoni ta distillati tal-palma u tal-qalba tal-palma LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT enerali C medju g olja 4 CCP Prodotti ma suba g all-g alf tal-annimali li fihom livell ta sustanza mhux mixtieqa li jaqbe il-limitu legali ma jistg ux jit alltu g al skopijiet ta dilwizzjoni malistess prodotti, jew prodotti o rajn ma suba g all-g alf tal-annimali (id- Direttiva 2002/32/KE). Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari. Il-prodotti xa mija miksuba mill-pro essi tar-raffinar tallott li jg aqqdu passi ta raffinar fi iku u kimiku fl-istess tag mir jistg u jintu aw g al skopijiet alimentari, sakemm ikun hemm prova analitika li turi li l-limiti g ad-diossini u r-residwi tal-pesti idi huma rispettati. Diossini minn trab u at g attibjid C medju g olja 4 CCP It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Matul ir-raffinar kimiku, iddiossini jikkon entraw fiddistillati. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g allg alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). Ixtri trab frisk tat-tibjid minn fornituri li jissodisfaw l-ispe ifikazzjonijiet ta FEDIOL kif elenkati fil-kodi i ta Prattika ta FEDIOL dwar ilkundizzjonjiet tal-akkwist tat-trab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet tal-akkwist tat-trab frisk tat-tibjid g ar-raffinar ta - ejt*, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO- PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill- MRL. C baxx medja 3 G alhekk ebda residwi ta pesti idi ma nstabu fi - ejt talpalma u tal-qalba tal-palma. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi tal-pesti idi. Dan irregolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati filprodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ara hawn fuq ta t enerali. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf tal-annimali. * http://www.fediol.be/5/index2.php C medju g olja 4 CCP Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti flambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat tal-palma jew tal-qalba tal-palma, madankollu, huwa baxx afna i da dawn jikkon entraw fiddistillati matul ir-raffinar. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi tal-pesti idi filmaterjal tal-g alf. Ara hawn fuq ta t enerali. Skont FEDIOL, id-distillati mir-raffinar kimiku ma jistg ux jintu aw g al skopijiet alimentari 77

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 4. Qsim ta ejt mhux raffinat u raffinat bl-ilma, is-s ana u l-pressjoni u d- distillazzjoni frazzjonali sussegwenti biex tipprodu i a idi xa mija puri* LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL- INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL- KUNTRATT Diossini minn trab u at g at-tibjid C It-trab tat-tibjid huwa sors potenzjali ta kontaminazzjoni tad-diossini matul ir-raffinar ta - ejt. Madankollu, il-livell tad-do a tat-trab tat-tibjid matul irraffinar hija biss 1-3 %. Id-Direttiva 2002/32/KE tillimita l- kontenut tad-diossini fil-materjal g all-g alf ta ori ini ve etali g al 0.75 ng/kg (WHO-PCDD/F-TEQ) u tillimita s-somma tad-diossini u PCBs b ad-diossini g al 1,5 ng/kg (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ). Prodott mhux konformi m g andux ikun applikat g allmaterjal tal-g alf. FEDIOL viluppat Kodi i ta Prattika dwar il-kundizzjonijiet talakkwist tat-trab frisk tat-tibjid g arraffinar ta - ejt**, li jinkludi limitu massimu g ad-diossini u PCBs b ad-diossini ta 1,5 ng/kg (WHO- PCDD/F-PCB-TEQ) b ala l-valur massimu. Residwi ta pesti idi aktar mill-mrl, ji ifieri, residwi ta' erbi idi, insetti idi, fungi idi jew rodenti idi aktar mill-mrl. C G alhekk ebda residwi ta pesti idi ma nstabu fi - ejt tal-palma u talqalba tal-palma. Ir-Regolament 396/2005 jistabbilixxi limiti g ar-residwi talpesti idi. Dan ir-regolament jippermetti l-u u ta fattur ta trasferiment g al pesti idi awtorizzati fil-prodotti ppro essati, sakemm ti i assigurata s-sigurtà tal-ikel. Ir-residwi tal-pesti idi kif elenkati fid-direttiva tal-ue (2002/32) g al sustanzi mhux mixtieqa fl-g alf talannimali. C Xi w ud mill-pesti idi pprojbiti jistg u jkunu pre enti fl-ambjent. I - ans li dawn jinsabu fi - ejt mhux raffinat talpalma jew tal-qalba tal-palma, madankollu, huwa baxx afna. Id-Direttiva 2002/32/KE tistabbilixxi limiti g all-g add ta residwi talpesti idi fil-materjal tal-g alf. Ilma kkontaminat B L-ilma jintu a fil-pro ess tal-qsim. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. ** http://www.fediol.be/5/index2.php Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma 78

A. It-trasport ta g enieqed ta frott u qlub tal-palma lejn il-mit na ta - ejt u l- a na tal-qlub tal-palma* PERIKLU KAT. ANS SEVERITÀ LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT MI URA TA KONTROLL Korpi estranji P Jista jkun hemm korpi estranji b al ebliet minn trakkijiet ma mu in u partikli tal- ie, annimali gerriema mejtin u weraq tassi ar. Il-kompartimenti tat-tag bija tal-mezzi tat-trasport ma jridx ikollhom residwi mit-tag bija pre edenti qabel ma jitg abbew l-g enieqed tal-frott. * Il-valutazzjoni ta riskji barra mill-ue ma jaqg ux fl-ambitu ta dan id-dokument. Ara t-taqsima d) Anali i tar-riskju, paragrafu 2.3 g al aktar informazzjoni. 1 79

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g allapplikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-tag bija pre edenti - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx g olja 3 PRP Trasport apposta g a - jut. Ir-Regolament tal-ke Nru 852/2004 jistipula li t-trasport ta' o etti tal-ikel likwidi permezz ta' vetturi b'tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni g andu jkun apposta. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz tal-gwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport blingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel*. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx g olja 3 PRP Bastimenti tat-tankijiet li j orru jut u xa mijiet matul vja i bil-ba ar qosra fl-ue irid ikollhom b ala minimu assolut b at-tag bijiet pre edenti immedjati prodott li jew ikun o ett tal-ikel jew prodott li jidher fil-lista tal-ue ta tag bijiet immedjati a ettati tad-direttiva 96/3/KE. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l- Unjoni Ewropea*. Ikkontrolla t-tag bijiet pre edenti permezz tal-gwida prattika ta FEDIOL g al tag bija(tag bijiet) pre edenti g al mezzi ta trasport u kisi tat-tankijiet. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif - Vetturi b tankijiet, tankijiet talferrovija u barkuni C baxx medju 2 Riskju mi jud fi stazzjonijiet tat-tindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i fl-istess sit. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l- Unjoni Ewropea*. Inkludi salvagwardji biex tevita l- kontaminazzjoni tat-tankijiet u t- tag mir tal-merkanzija adatti g allikel jew l-g alf permezz ta fwar, ilma u a enti tat-tindif u ati g at-tindif ta tankijiet tal-merkanzija mhux adatti g all-ikel. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport blingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tattankijiet. - Bastimenti tat-tankijiet C baxx medju 2 Riskju mi jud f ka li l-bastiment mhux apposta g al o etti tal-g alf jew tal-ikel. * http://www.fediol.be/5/index2.php Stazzjonijiet mag ula tat-tindif irid ikollhom sistema HACCP implimentata. Itlob ertifikat iffirmat tat-tindif qabel it-tag bija. 80

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma B. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati g allapplikazzjoni alimentari skont l-istandards tal-ue g at-trasport tal-ikel (ikompli) Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir - Vetturi tat-tankijiet C baxx ftit 1 Jintu aw tankijiet tal-istainless steel li jissa nu b ilma tat-tkessi mill-mutur permezz ta sistema ta itan doppji (u mhux serpentini). - Tankijiet tal-ferrovija, barkuni tat-tankijiet u bastimenti C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tattis in termali. Madankollu, min abba t- temperaturi relattivament baxxi tattis in applikati matul it-trasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g at-trasport blingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. Is-serpentini tat-tis in tattankijiet tal-ferrovija jridu jkunu tal-istainless steel (FEDIOL). Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. Korpi estranji P baxx g olja 3 PRP Pjan ta kwalità g andu je tie it-tag bija tal-vetturi tat-tankijiet bi jur raffinati ta t is-saqaf. Adulterazzjoni C/B/P baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni tista tikkaw a sara. Applikazzjoni tar-rekwi iti minimi obbligatorji fil-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport bl-ingrossa f kontejners tat-triq u tattankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel. * http://www.fediol.be/5/index2.php 81

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma C. It-trasport ta jut tropikali u ta - rierag u prodotti derivati u prodotti sekondarji g all-applikazzjoni alimentari mhux f konformità malistandards tal-ue g at-trasport tal-ikel LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-tag bija pre edenti Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif Fluwidi tat-tis in jew tattkessi minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP Il-vetturi tat-tankijiet u l-barkuni jista jkun li ntu aw g al prodotti mhux kompatibbli mal-ikel jew mal-g alf b al petrokimi i. C medju medja 3 PRP Riskju mi jud fi stazzjonijiet tat-tindif li jnaddfu tankijiet alimentari u kimi i fl-istess sit. - Vetturi tat-tankijiet C baxx ftit 1 Vetturi tat-tankijiet li ju aw serpentini g attrasferiment tas-s ana huma pprojbiti. It-tankijiet jissa nu b ilma tat-tkessi millmutur permezz ta sistema ta itan doppji. Il-vetturi tat-tankijiet u l-barkuni li mhumiex apposta g attrasport ta o etti tal-ikel jew g alf g andhom jg addu minn pro edura tat-tindif validata. Iridu jkunu ntu aw a enti tattindif adatti g all-ikel jew l-g alf. Il-kodi i ta prattika ta idma ta FEDIOL g at-trasport blingrossa f kontejners tat-triq u tat-tankijiet ta xa mijiet u jut g al u u dirett mal-ikel jinkludi prattiki tajbin g at-tindif tattankijiet. - Barkuni C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul ittrasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali fil-prodott huwa baxx. Korpi estranji P baxx medja 2 Adulterazzjoni b ejt minerali baxx g olja 3 PRP L-adulterazzjoni ta jut minerali g adha problema g at-trasport ta jut fil-pajji i ta ori ini. Sa minn Ottubru 1999 ie intensifikat ilkontroll u - ans li jkun hemm adulterazzjoni naqas. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. Ipprevjeni l-adulterazzjoni. L-u u ta ilma s un jew tis in bil-fwar huwa rrakkomandat. 82

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma D. a na LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni min abba nuqqas ta segregazzjoni (kontaminazzjoni minn tag bijiet pre edenti, u u ta rabtiet iena) C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta t-terminal tat-tankijiet japplika l-lista tal-ue ta tag bijiet pre edenti a ettabbli matul it-trasport bil-ba ar g all- a na ta jut ve etali. Ikun hemm inqas riskju meta - jut ve etali jin a nu f tankijiet li huma apposta g all- a na ta' o etti tal-ikel. Terminals fl-ue li ja mu jut u xa mijiet g al applikazzjoni alimentari huma obbligati li japplikaw l-haccp (ir- Regolament KE Nru 852/2004) Kumpaniji tal- in iridu talanqas jaderixxu mar-regoli tal- UE dwar tag bijiet pre edenti li ew stabbiliti g at-trasport bil-ba ar fid-direttiva 96/3/KE. Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif C baxx g olja 3 PRP Din il-klassifikazzjoni tar-riskju tapplika g al terminals li ja nu jut kimi i u ve etali. Iridu joqog du lura milli ju aw a enti tat-tindif li ma jkunux adatti g all-u u fl-industrija tal-ikel. G at-terminals tattankijiet fl-ue li japplikaw l- HACCP u li j ommu l- a na ta - jut ve etali u l-kimi i separati, i - ans li jintu aw a enti tat-tindif iena huwa baxx afna. L-a enti tat-tindif g andhom ikunu adatti g all-u u flindustrija tal-ikel. Fluwidi tat-tis in termali minn tag mir wieqaf C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t- temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul il- a na, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali filprodott huwa baxx. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, il-kumpanija tal- in trid tag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett u tanalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta ilma jew tis in bilfwar huwa rrakkomandat. 83

Valutazzjoni tar-riskju tal-katina ta prodotti ta - ejt tal-palma u tal-qalba tal-palma E. Trasport permezz ta bastiment tal-ba ar LE I LAZZJONI, STANDARDS TAL-INDUSTRIJA U/JEW TERMINI TAL-KUNTRATT Kontaminazzjoni mit-trasport - Kontaminazzjoni minn tag bijiet pre edenti pre enti fittankijiet jew pajpijiet C medju medja 3 PRP Bastimenti tal-ba ar li j orru jut u xa mijiet g al u u alimentari fl-ue irid ikollhom b ala minimu assolut b attag bijiet pre edenti immedjati prodott li jew ikun o ett tal-ikel jew prodott li jidher fil-lista tal-ue ta tag bijiet immedjati a ettati tad-direttiva 96/3/KE. Id-Direttiva 96/3/KE (Deroga g ar- Regolament tal-ke Nru 852/2004) tistipula li t-tag bijiet pre edenti ji u kkontrollati. Il-kuntratti ta FOSFA jobbligaw lillbejjieg biex jinforma lix-xerrej x kienu t-tliet tag bijiet pre edenti matul ittrasport bil-ba ar ta - jut u x- xa mijiet. Qabel it-tag bija, sorveljanti rikonoxxuti minn FOSFA je tie li jikkontrollaw jekk it-tankijiet humiex imnaddfin bi ejjed. Qabel ma titni el it-tag bija, sorveljanti rikonoxxuti minn FOSFA je tie li jikkontrollaw illogbook tal-vapur dwar konformità ma listi pre edenti tat-tag bija. Il-Kodi i ta Prattika ta FEDIOL g attrasport bl-ingrossa ta jut u xa mijiet fi jew ewwa l-unjoni Ewropea*. L-UE ma rregolatx it-trasport bil-ba ar ta - jut u x-xa mijiet g al applikazzjoni alimentari. L-u u ta pipelines apposta g at-tag bija u g at-tni il tattag bija. - Kontaminazzjoni permezz ta a enti tat-tindif Fluwidi tat-tis in termali (THF) minn tag mir jut idrawli i minn pompi portabbli * http://www.fediol.be/5/index2.php C baxx g olja 3 PRP eneralment il-kummer marittimu j omm prattika tajba. C baxx g olja 3 PRP Xorta jistg u jintu aw fluwidi tossi i tat-tis in termali. Madankollu, min abba t-temperaturi relattivament baxxi tat-tis in applikati matul ittrasport, i - ans ta tnixxija tal-fluwidi tat-tis in termali fil-prodott huwa baxx. C baxx g olja 3 PRP jut idrawli i minn pompi portabbli jistg u jkunu tossi i. Ikkontrolla l-logbook tal-vapur. Jekk ikunu ntu aw fluwidi tattis in termali, it-trasportatur ta - ejt irid jag mel provvediment g al dokumentazzjoni dwar telf nett possibbli u janalizza skont il-ka jekk me tie. L-u u ta pompi portabbli b separazzjoni ara ta mutur idrawliku mill-pompa. Jekk le, g andhom jintu aw jut idrawli i ta kwalità adatta g allikel. L-u u ta ilma jew tis in bil-fwar huwa rrakkomandat. Muturi idrawli i li huma kkollegati direttament malpompa jag mlu provvediment g al tnixxijiet mhux mixtieqa ta ejt idrawliku fi - ejt ve etali filka ta falliment tas-si ill. 84

85