Νεοπλασματική Περικαρδίτιδα στον καρκίνο του πνεύμονος Δρ Θ.Μπισχινιώτης συντ. Διευθυντής Καρδιολογικής Μονάδας Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο»
NHS Atlas 2015 NHS Atlas 2015 Cardiooncology
Καρδιο-ογκολογία Νεοπλάσματα καρδιάς και περικαρδίου Συννοσηρότητες Καρδιοτοξικότητα αντινεοπλασματικής θεραπείας 2016 ESC Position Paper on cancer treatments and cardiovascular toxicity developed under the auspices of the ESC Committee for Practice Guidelines,EUR. HEART J, August 2016
Προσβολή του περικαρδίου (5-15%) Λεμφική Αιματογενής Επινέμηση ---------------------------- Πρωτοπαθή (μεσοθηλίωμα, σάρκωμα, τεράτωμα) Μεταστατικά
Μεταστατικά νεοπλάσματα καρδιάς /περικαρδίου Butany J. et al, Can J Cardiol 2005;21(8),675-80 Πρωτ. όγκος Νεκροτομές Καρδ. Μεταστάσεις Πνεύμονες 1037 180(17%) Μαστός 685 70(10%) Λέμφωμα 392 67(17%) Λευχαιμία 202 66(33%) Οισοφάγος 292 37(13%) Μελάνωμα 69 32(46%) Σάρκωμα 159 24(15%) Διάφοροι όγκοι 3404 238(7%) ----------------------------------------------------- Σύνολο 6240 653(10%)
Παθοφυσιολογία περικαρδιακής συλλογής
Santeda J. et al. World J Cardiol 2011, 26:135-43
Οξεία περικαρδίτιδα (7.3% νεοπλασματική, 4% πρώτη εκδήλωση) Imozio M, Am J Cardiol 2005;95(11), 1393-4
Νεοπλασματική περικαρδίτιδα Καρδιακός επιπωματισμός
Συμφυτική περικαρδίτιδα
Περικαρδιοκέντηση
Περικαρδιακή συλλογή σε ογκολογικούς ασθενείς Νεοπλασματική (68%) Ακτινική (16%) Αυτοάνοση (9 %) Ιογενής (7 %) Maisch B Prog Cardiovasc Dis. 2010, 53 :157-63
Περικαρδιακό υγρό Κυτταρολογική εξέταση Καρκινικοί δείκτες (CEA, CYFRA 21-1, NSE, CA-19-9, CA-72-4, SCC, GATA3) Αποπτωτικοί δείκτες (κασπάσες ΙΙΙ και VIII, κυκλίνη Ε) Δείκτες κυτταρικού πολλαπλασιασμού (P-53, Ki-67) Δείκτες στοχοθεραπείας (c-erb-b2, VEGF) PCR, ADA 2015 ESC Guidelines for the diagnosis and management of pericardial diseases
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ Συνήθως μέτριες/μεγάλες συλλογές Πιθανή η ταχεία παραγωγή υγρού Συχνός ο καρδιακός επιπωματισμός Υποτροπή >70%
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ θεραπευτικοί στόχοι Συμπτωματική αντιμετώπιση πρόληψη υποτροπής συλλογής μερική ύφεση είναι ικανοποιητική (ασθενείς τελικού σταδίου, πτωχή πρόγνωση) Παράταση της επιβίωσης θεραπεία των μεταστάσεων πλήρης ύφεση απαραίτητη (προσδόκιμο επιβίωσης > 1 έτος)
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ θεραπευτικές επιλογές Παροχέτευση με καθετήρα Περικαρδιακό παράθυρο Έγχυση: σκληρυντικών ουσιών κυτταροστατικών Συστηματική χημειοθεραπεία Ακτινοθεραπεία
ΕΝΔΟΠΕΡΙΚΑΡΔΙΑΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ πιθανά πλεονεκτήματα σύγκριση με σκληροθεραπεία ή ε.φ.χ/θ * αυξημένη τοπική συγκέντρωση του φαρμάκου * λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες * αυξημένη θεραπευτική ανταπόκριση * παράταση του ελευθέρου-συμπτωμάτων χρόνου * παράταση προσδοκίμου επιβίωσης
ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΠΕΡΙΚΑΡΔΙΑΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ - Ελάχιστες μελέτες VM26 (3) 5-FU (1) DDP (4) mitoxantrone (5)* cis/carboplatin (11) - Σε ΟΛΕΣ μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στο περικάρδιο και μικρότερες στο αίμα Figoli et al. Cancer Chemother Pharmacol 1987;20:239-42
Hellenic J Cardiol. 2005 Sep-Oct;46(5):324-9. Intrapericardial cisplatin administration after pericardiocentesis in patients with lung adenocarcinoma and malignant cardiac tamponade. Bischiniotis TS, Lafaras CT, Platogiannis DN, Moldovan L, Barbetakis NG, Katseas GP. Cardiology Unit, Theagenion Cancer Hospital, Thessaloniki, Greece. Intrapericardial administration of cisplatin is safe and effective in preventing the reaccumulation of malignant pericardial effusion in the majority of patients with lung adenocarcinoma.
Local chemotherapy, alone or with systemic chemotherapy, is effective in treating pericardial metastases from lung carcinoma, leading to a good control of pericardial effusion in 92% of cases, and to complete disappearance of effusion and masses in 65%. Combined therapy is significantly better than any other treatment. Pericardiocentesis and intrapericardial chemotherapy should be used whenever possible in lung cancer neoplastic pericardial disease, not only in case of tamponade. Survival was significanly better after combined C/T and 23% of this subgroup survived more than 1 year Lung Cancer. 2011 Jun;72(3):340-7. Epub 2010 Nov 30. Neoplastic pericardial disease in lung cancer: impact on outcomes of different treatment strategies. A multicenter study. lestuzzic, Bearz A, Lafaras C, Gralec R, Cervesato E, Tomkowski W, DeBiasio M, Viel E, Bishiniotis T, Platogiannis DN, Buonadonna A, Tartuferi L, Piazza R,Tumolo S, Berretta M, Santini F, Imazio M.
ΕΝΔΟΠΕΡΙΚΑΡΔΙΑΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ (20 έτη) Α.Ν.Θ. «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ * 186 ασθενείς (102, 57 ), διάμεση ηλικία 55.4 έτη * 119 ca πνεύμονος (CDDP) * 36 ca μαστού(thiotepa) * 10 λευχαιμία/λέμφωμα (BLM) * 21 διάφορα νεοπλάσματα
Ε.Π. Χ/Θ έναντι περικαρδιακής σκλήρυνσης ασυμπτωματική περικαρδιακή συλλογή Log-Rank test =8.33; p<0.01 Ε.π. χ/θ ± ε.φ. Χ/θ Εκκένωση/σκλήρυνση ± ε.φ. Χ/θ
Ε.Π. Χ/Θ ± ε.φ. Χ/Θ έναντι εκκένωσης/σκλήρυνσης ± ε.φ. Χ/Θ: πλήρης ύφεση Log-Rank Test= 46.52; p<0.01 Ε.Π. Χ/Θ Ε.Π. + ε.φ. Χ/Θ local CT drainage/sclerosis Ε.φ. Χ/Θ Όχι Χ/Θ
Ε.Π. Χ/Θ ± ε.φ.χ/θ έναντι εκκένωσης/σκλήρυνσης ± ε.φ. Χ/Θ: επιβίωση Log Rank Test: 19.42; p<0.01 I.p. CT alone I.p. + i.v. CT local CT Ε.Π. + ε.φ. Χ/Θ Ε.Π. No Χ/Θ CT drainage/sclerosis Ε.φ. Χ/Θ I.v. CT alone
Είδος νεοπλάσματος ασυμπτωματική (πλήρης/μερική ύφεση) μαστός λευχαιμία/λέμφωμα πνεύμων λοιπά Log-Rank test= 14.83, p<0.01
Είδος νεοπλάσματος επιβίωση Log-Rank Test= 14.88; p<0.01 Λευχαιμία/λέμφωμα μαστός πνεύμων άλλα
Κυτταρολογική εξέταση περικαρδιακού υγρού μετά Ε.Π.χορήγηση σισπλατίνης A B Γ Δ
Recommendations for the diagnosis and management of neoplastic involvement of the pericardium ESC guidelines 2015
Recommendations for the diagnosis and management of neoplastic involvement of the pericardium ESC guidelines 2015
Πάντων πραγμάτων μέτρον άνθρωπος εστί εξατομίκευση