Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα ιοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας Ο ρόλος των συναισθημάτων στο χώρο εργασίας... ΟΙ ΜΥΘΟΙ... δεν έχουν θέση στις επιχειρήσεις αποτελούν δείγμα αδυναμίας εμποδίζουν τη σωστή κρίση μας μας αποσπούν την προσοχή από σημαντικότερα γεγονότα υποτιμούν την ισχύ των διευθυντικών στελεχών μας κάνουν ευάλωτους 1
Ο ρόλος των συναισθημάτων στο χώρο εργασίας... ΚΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ αποτελούν ένδειξη ισχύος είναι αναγκαία παρέχουν χρήσιμη και απαραίτητη πληροφόρηση μας βοηθούν να συγκεντρωθούμε συντελούν άμεσα στην άσκηση επιρροής μας κάνουν αληθινούς και πραγματικούς Για πολλά χρόνια «αγνοούσαμε» τα συναισθήματα Ο μύθος της «λογικής σκέψης» Τα συναισθήματα θεωρούνταν «παράλογα» Τα στελέχη προσπαθούσαν να δημιουργήσουν emotion-free environments Πώς βλέπαμε τα συναισθήματα Θεωρούνταν διασπαστικά Παρεμπόδιζαν την αύξηση της παραγωγικότητας Προσέχαμε μόνο τα αρνητικά συναισθήματα Τώρα γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να απομονώσουμε τα συναισθήματα από τον χώρο εργασίας 2
Συναισθηματική Διάθεση (Affect) Συναισθήματα (Emotions) και Ψυχική Διάθεση (Moods) Συναισθήματα Κύρια συναισθήματα 1. Φόβος (Fear) 2. Θυμός (Anger) 3. Απόλαυση (Enjoyment) 4. Λύπη (Sadness) 5. Αηδία (Disgust) 6. Έκπληξη (Surprise) 7. Περιφρόνηση (Contempt) 3
Θετική vs. Αρνητική Διάθεση Οι «πηγές» των συναισθημάτων και της διάθεσης Προσωπικότητα Ώρα και μέρα της εβδομάδας Περισσότερο ευτυχισμένοι στο μέσο της ημέρας και προς το τέλος της βδομάδας Ο καιρός;;;;; Άγχος Έστω και χαμηλά επίπεδα άγχους έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην συναισθηματική μας κατάσταση Κοινωνικές Δραστηριότητες Διευκολύνουν την ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων 4
Οι «πηγές» των συναισθημάτων και της διάθεσης Ύπνος Η χαμηλή ποιότητα-ποσότητα ύπνου οδηγεί σε αρνητική διάθεση Άσκηση Βοηθάει ως ένα βαθμό Ηλικία Οι ηλικιωμένοι τείνουν να βιώνουν λιγότερο αρνητικά συναισθήματα!!! Φύλο Οι γυναίκες τείνουν να είναι περισσότερο (τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα) εκφραστικές, να βιώνουν εντονότερα τα συναισθήματά τους, να κρατάει περισσότερο η καλή (κακή) διάθεσή τους Κυρίως λόγω ανατροφής παρά για «βιολογικούς» λόγους Οργανωσιακοί παράγοντες Office Space Emotion free στις περισσότερες ( υτικού τύπου) επιχειρήσεις 5
Πολιτισμικοί παράγοντες Οι άνθρωποι διαφορετικών πολιτισμών: Βιώνουν με διαφορετική ένταση τα συναισθήματά τους Συμφωνούν λίγο-πολύ στην διάκριση θετικών αρνητικών συναισθημάτων Έχουν διαφορετικές «νόρμες» για την έκφραση των συναισθημάτων τους Paul Ekman on Emotions (Lie to me) Συναισθηματική Εργασία (Emotional Labor) Η έκφραση του επιθυμητού συναισθήματος (σύμφωνα με τον οργανισμό) από την μεριά του εργαζόμενου στην διάρκεια της διαπροσωπικής επικοινωνίας. Συναισθηματική Ασυμφωνία: Οι εργαζόμενοι πρέπει να επιδεικνύουν ένα συγκεκριμένο συναίσθημα ενώ στην πραγματικότητα αισθάνονται διαφορετικά Μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα (π.χ. burnout) Είδη συναισθημάτων: Πραγματικά Εκφρασμένα: τα απαιτούμενα στην περίσταση Surface Acting: Εκφράζονται χωρίς όμως να τα «εσωτερικεύουμε» Deep Acting: Αλλάζουμε το πώς αισθανόμαστε ώστε να βιώνουμε αυτό που «πρέπει» -ιδιαίτερα αγχωτικό 6
Affective Events Theory (AET) Συμβάντα στο χώρο εργασίας μας θέτουν σε ενέργεια θετικά ή αρνητικά συναισθήματα Σημαντικός ο ρόλος της προσωπικότητας και της ψυχικής διάθεσης Τα συναισθήματα επιδρούν σε ένα μεγάλο εύρος εργασιακών αποτελεσμάτων Συναισθηματική Νοημοσύνη Θεωρία και πρακτικές εφαρμογές στον χώρο εργασίας 7
Τι είναι Νοημοσύνη; «Η ικανότητα του ατόμου να ενεργεί με βάση τους σκοπούς που θέτει, να σκέφτεται με λογικό τρόπο και να ανταποκρίνεται στις εκάστοτε απαιτήσεις του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ και ΦΥΣΙΚΟΥ περιβάλλοντος που το περιστοιχίζει» (D. Wechsler, 1939) «Το να είσαι έξυπνος δεν σημαίνει ότι μπορείς να λύνεις δύσκολες μαθηματικές εξισώσεις ή να ξέρεις πολλά συνώνυμα και αντίθετα. Η ικανότητα του ατόμου να συμπεριφέρεται εκείνες τις φορές που χρειάζεται ΣΥΜΦΩΝΑ με τα συναισθήματά του και κάποιες άλλες φορές ΠΑΡΑ τα συναισθήματά του, μπορεί να βοηθήσει το άτομο σε μια καλύτερη προσαρμογή στο διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπτύσσεται» (D. Goleman, 1995) 8
Η ιστορία της ΣΝ Wechsler: ιανοητικά" και "μη διανοητικά" στοιχεία (intellectual & non-intellectual elements) Thorndike: Κοινωνική Νοημοσύνη (social intelligence) Ικανότητα να καταλαβαίνεις και να διαχειρίζεσαι ανθρώπινες σχέσεις και να ενεργείς έξυπνα στο πλαίσιο αυτών Πιο πρόσφατε προσεγγίσεις στην ΣΝ Gardner : Θεωρία των πολλαπλών νοημοσυνών Ενδοπροσωπική και διαπροσωπική νοημοσύνη Reuven Bar-On: Ενδοπροσωπικές δεξιότητες (intrapersonal skills), διαπροσωπικές δεξιότητες (interpersonal skills) προσαρμοστικότητα (adaptability), διαχείριση άγχους (stress management) και γενική διάθεση (general mood). 9
Τι είναι Συναισθηματική Νοημοσύνη; Επικρατούν δύο κατευθύνσεις: Η εκλαϊκευμένη Προσέγγιση (Goleman) [Γνωστικές και Συναισθηματικές Αντιδράσεις] Η επιστημονική Προσέγγιση (Salovey, Mayer και συνεργάτες) [Γνωστική Ικανότητα] Τι είναι Συναισθηματική Νοημοσύνη; «Η ικανότητα να ελέγχεις τις επιθυμίες σου και να καθυστερείς την ικανοποίησή τους, να ρυθμίζεις τις διαθέσεις των άλλων, να απομονώνεις το συναίσθημα από τη σκέψη, να μπαίνεις στη θέση του άλλου και να ελπίζεις. Επίσης, να έχεις μια σειρά από ικανότητες όπως αυτοέλεγχος, επιμονή, ζήλος καθώς και την ικανότητα να παρασύρεις τους άλλους προσφέροντάς τους κίνητρα». (Goleman, 1995) 10
Τι είναι Συναισθηματική Νοημοσύνη; «Είναι η ικανότητα του ατόμου να ελέγχει και να ρυθμίζει τα συναισθήματα και τις συναισθηματικές αντιδράσεις του εαυτού του και των άλλων, να μπορεί να τα διακρίνει και να χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που απορρέουν από αυτά, με στόχο να καθοδηγούν τις σκέψεις και τις δραστηριότητές του». (Salovey & Mayer, 1990) Διαφορές μεταξύ των δύο προσεγγίσεων Goleman, Bar-On Αισιοδοξία Σιγουριά Αυτοπεποίθηση Κοινωνική Υπευθυνότητα Αυτοπραγμάτωση Συνειδητότητα Κοινωνικές Σχέσεις Αντοχή στο άγχος Έλεγχος Ορμών Ευτυχία Συναισθηματικές Σχέσεις Salovey, Mayer et al. Αντίληψη συναισθήματος Εκτίμηση συναισθήματος ιευκόλυνση της σκέψης Αναγνώριση συναισθήματος Κατανόηση συναισθήματος Χειρισμός συναισθήματος Έλεγχος συναισθήματος 11
Διαστάσεις της ΣΝ κατά Goleman ιαστάσεις Αυτoεπίγνωση Αυτoρύθμιση Παρακίνηση Ενσυναίσθηση Κοινωνικές εξιότητες Εαυτός Ορισμοί Η ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματά μας καθώς και τα ισχυρά και ασθενή σημεία μας Η ικανότητα να διαχειριζόμαστε τις εσωτερικές καταστάσεις, τις παρορμήσεις και διαθέσεις μας Η ικανότητα να ωθούμε-κινητοποιούμε τον εαυτό μας για την επίτευξη στόχων με επιμονή και διάρκεια Η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων και να συμπεριφερόμαστε ανάλογα Η ικανότητα να επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους, να δημιουργούμε σχέσεις και να προκαλούμε στους άλλους ό,τι αντιδράσεις θέλουμε Άλλοι Ικανότητες της ΣΝ κατά Goleman Αυτoεπίγνωση Αυτoρύθμιση 1. Επίγνωση των συναισθημάτων μας 2. Ακριβής αυτόαξιολόγηση 3. Αυτοπεποίθηση 1. Αυτοέλεγχος 2. Αξιοπιστία 3. Ακεραιότητα 4. Ευσυνειδησία 5. Προσαρμοστικότητα- Καινοτομία 12
Ικανότητες της ΣΝ κατά Goleman (2) Παρακίνηση Ενσυναίσθηση 1. Επιθυμία επίτευξης στόχων 2. έσμευση Επιμονή 3. Πρωτοβουλία 4. Αισιοδοξία 1. Κατανόηση των άλλων 2. Εξυπηρέτηση «πελατών» 3. Ανάπτυξη των άλλων 4. Πολιτική αντίληψη 5. Άνεση στη διαφορετικότητα Ικανότητες της ΣΝ κατά Goleman (3) Κοινωνικές Δεξιότητες 1. Επιρροή 2. Ηγεσία 3. Επικοινωνία 4. Ανάπτυξη σχέσεων 5. Ομαδική συνεργασία 6. Χειρισμός διαφωνιών 7. Χειρισμός αλλαγών 13
Οι 4 διαστάσεις της Συναισθηματικής Νοημοσύνης 1 - Αναγνώριση και Έκφραση Συναισθημάτων 4 Έλεγχος Συναισθημάτων Συναισθηματική Νοημοσύνη 2 Χρήση Συναισθημάτων 3 Ενσυναίσθηση Αναγνώριση και Έκφραση Συναισθημάτων (Perception & Expression of Emotions) Τα άτομα αυτά έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματά τους την ώρα που δημιουργούνται. Συνηθίζουν να εκφράζουν το συναίσθημά τους με άνεση μελετώντας όμως προσεκτικά τις συνθήκες κάτω από τις οποίες θα το κάνουν αυτό. Γνωρίζουν καλά την εσωτερική τους κατάσταση και συνειδητοποιούν τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στα συναισθήματά τους και στις πράξεις τους. Είναι συνήθως άτομα αυτόνομα και σίγουρα για τον εαυτό τους, βρίσκονται σε καλή ψυχική κατάσταση σχεδόν πάντοτε και τείνουν να έχουν θετική στάση για τη ζωή. Όταν βρίσκονται σε κακή διάθεση, δεν την αναμασούν ούτε την αφήνουν να τα κυριεύσει. Πολλές φορές οι άλλοι μπορούν να καταλάβουν τι ακριβώς αισθάνομαι και μόνο από την έκφραση του προσώπου μου. Αδυνατώ να εξηγήσω στους άλλους σε τι συναισθηματική κατάσταση βρίσκομαι. Προσέχω να μην αποκαλύπτω τα συναισθήματά μου στους άλλους. χ 14
Χρήση Συναισθημάτων (Use of Emotions) Τα άτομα αυτά χαρακτηρίζονται από την αισιοδοξία μετηνοποίαβλέπουνταπράγματα. Πιστεύουν ότι όλα θα πάνε καλά και λειτουργούν περισσότερο με βάση την ελπίδα για την επιτυχία παρά με το φόβο της αποτυχίας, αφού έχουν εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους. Αν πάλι κάτι πάει στραβά, τείνουν να συμπεριφέρονται ενεργητικά καθορίζοντας πλάνα δράσης που θα βελτιώσουν και θα αναστρέψουν την κατάσταση. Είναι άτομα οργανωτικά, πείθουν τους άλλους με ευκολία, αναλαμβάνουν συχνά πρωτοβουλίες ενώ φημίζονται για την αποτελεσματικότητά τους σε καθετί που αναλαμβάνουν. Αντιμετωπίζω θετικά τα προβλήματα έχοντας εμπιστοσύνη η στον εαυτό μου. Πιστεύω ότι τις περισσότερες φορές τα πράγματα θα μου πάνε καλά. Σκέφτομαι τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Ενσυναίσθηση (Understanding Emotions-Empathy) Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των ατόμων είναι η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν και να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των άλλων. Επικεντρώνονται τόσο στη λεκτική όσο και στη μη λεκτική επικοινωνία των συνομιλητών τους, επικεντρώνοντας περισσότερο στις μη εκφρασμένες ανησυχίες τους και κατανοώντας τους προβληματισμούς που κρύβονται πίσω από τα έκδηλα συναισθήματα. Δείχνουν ευαισθησία, κατανόηση και ενδιαφέρον για τα συναισθήματα των άλλων, ενώ όποτε κάποιος χρειάζεται τη βοήθειά τους την προσφέρουν βασισμένοι στην κατανόηση των αναγκών του και των συναισθημάτων του. Κάθε φορά που κρίνουν απαραίτητο, προσφέρουν χρήσιμη ανατροφοδότηση και έγκαιρη καθοδήγηση. Μου αρέσει να κουβεντιάζω με τους άλλους για τα προβλήματά τους. Πιστεύω ότι είμαι άτομο που βοηθά και υπολογίζει τους άλλους. Σέβομαι τα συναισθήματα των άλλων. 15
Έλεγχος Συναισθημάτων (Control of Emotions) Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των ατόμων είναι η ικανότητά τους να ελέγχουν και να χειρίζονται το συναίσθημά τους με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι το κατάλληλοσεκάθεπερίπτωση. Το γεγονός αυτό δε σημαίνει άρνηση ή καταπίεση των αληθινών συναισθημάτων και πνίξιμο κάθε αυθορμητισμού. Έχουν ισχυρό αυτοέλεγχο, και χειρίζονται με αποτελεσματικό τρόπο τα παρορμητικά και τα διασπαστικά τους συναισθήματα. Διατηρούν την ψυχραιμία τους και τη θετική τους στάση ακόμα και σε δύσκολες στιγμές, ενώ σκέφτονται καθαρά και μένουν προσηλωμένοι στον στόχο τους. Θυμώνω εύκολα, αλλά ο θυμός μου δεν κρατάει πολύ. Μου συμβαίνει συχνά να έχω αντιφατικά συναισθήματα για τα ίδια άτομα. χ Όταν νιώθω πιεσμένος/η, ξεσπώ σε ανύποπτο χρόνο. χ Η Συναισθηματική Νοημοσύνη στο χώρο εργασίας Ηγεσία Απόδοση Επαγγελματική Εξέλιξη Εργασιακές Σχέσεις Εκπαίδευση Φυσική και Ψυχική Υγεία Ομαδική Εργασία Επαγγελματικό Άγχος και Εξουθένωση 16
ΣΝ & Ηγεσία Η Συναισθηματική Νοημοσύνη αποτελεί την ειδοποιό διαφορά μεταξύ ενός μέτριου και ενός επιτυχημένου ηγέτη Goleman D. (1998). What makes a leader? Harvard Business Review. ΣΝ & Ηγεσία George (2000): Πώς η ΣΝ συμβάλλει στην άσκηση ηγεσίας; Αναπτύσσει τη συλλογική ευθύνη στην επίτευξη στόχων αλλά και τον τρόπο επίτευξης αυτών Αναπτύσσει στους συνεργάτες τη γνώση και σημασία των εργασιακών καθηκόντων και συμπεριφορών Αναπτύσσει και διατηρεί σε υψηλά επίπεδα τον ενθουσιασμό, την εμπιστοσύνη, την αισιοδοξία μεταξύ των συνεργατών του, αλλά και τη συνεργασία Ενισχύει την ευελιξία στη λήψη αποφάσεων και στην οργανωσιακή αλλαγή Αναπτύσσει και διατηρεί σε υψηλά επίπεδα την ταυτότητα του οργανισμού. 17
ΣΝ & Ηγεσία Οι διαφορές μεταξύ επιτυχημένων και μη επιτυχημένων ηγετών: Αυτοέλεγχος Ευσυνειδησία Άξιοι Εμπιστοσύνης Κοινωνικές εξιότητες Ανάπτυξη εσμών με τους συνεργάτες τους ΣΝ & Απόδοση Η Συναισθηματική Νοημοσύνη έχει άμεσο αντίκτυπο τόσο στην ατομική όσο και στη συνολική απόδοση της επιχείρησης Πωλητές με υψηλή ΣΝ είναι 12 φορές πιο παραγωγικοί από αυτούς με χαμηλή ΣΝ και 85% από αυτούς με μέτρια ΣΝ. Το 1/3 αυτής της διαφοράς οφείλεται σε γνωστικούς παράγοντες και τα 2/3 στη ΣΝ (Goleman, 1998) 18
ΣΝ & Επαγγελματική Εξέλιξη Ο Συναισθηματικά ευφυής εργαζόμενος αποτελεί λί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση Η υψηλή ΣΝ βοηθάει τον εργαζόμενο στην επιλογή των κατάλληλων επαγγελματικών λύσεων ΣΝ & Επαγγελματική Εξέλιξη Έρευνες σε περισσότερες από 500 επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο έδειξαν ότι οι εργαζόμενοι με υψηλή ΣΝ ανεβαίνουν γρηγορότερα τη σκάλα της ιεραρχίας. Μεταξύ άλλων διαθέτουν περισσότερο ρ ανεπτυγμένες διαπροσωπικές ικανότητες και αυτοπεποίθηση από τους υπόλοιπους εργαζόμενους. 19
ΣΝ & Εργασιακές Σχέσεις Η υψηλή ΣΝ συντελεί άμεσα στην ανάπτυξη και καλλιέργεια θετικών εργασιακών σχέσεων μεταξύ των εργαζομένων Η εκπαίδευση στη ΣΝ συντέλεσε στην επίτευξη εργασιακής ειρήνης μέσω της αμοιβαίας κατανόησης αναγκών και υποχρεώσεων μεταξύ εργοδοσίας και συνδικαλιστικών οργανώσεων (Goleman, 1998) ΣΝ & Εκπαίδευση Οι εργαζόμενοι με υψηλή ΣΝ είναι περισσότερο δεκτικοί σε νέες γνώσεις, τεχνικές και πρακτικές Ίσως ένα από τα σημαντικότερα κριτήρια επιλογής των νέων εργαζομένων θα πρέπει να είναι η ικανότητα τους να θέλουν να μάθουν νέες γνώσεις παρά οι γνώσεις που κατέχουν τη στιγμή της πρόσληψής τους (Robertson & Downs, 1998) 20
ΣΝ & Φυσική και Ψυχική Υγεία Ο κατάλληλος έλεγχος και χρήση των συναισθημάτων μας, όπως εκφράζεται με την υψηλή ΣΝ συσχετίζεται με την προσωπική μας ευζωία Εργαζόμενοι με χαμηλή ΣΝ παρουσίαζαν 25% περισσότερα συμπτώματα κακής φυσικής και ψυχικής υγείας από εργαζόμενους με υψηλή ΣΝ (Νικολάου & Τσαούσης, 2002) ΣΝ & Ομαδική Εργασία Η ανάπτυξη και η δημιουργία ομαδικού πνεύματος και συνεργασίας «περνάει» ά μέσα από την Συναισθηματική Νοημοσύνη Η εκπαίδευση στη ΣΝ εργαζομένων σε επιχειρήσεις οι οποίοι εργάζονται σε ομάδες, οδήγησε άμεσα στη βλ βελτίωση της επικοινωνίας και τον διπλασιασμό της παραγωγικότητάς της (Boyatzis,1999) 21
ΣΝ, Άγχος & Εξουθένωση Η κατάλληλη αντιμετώπιση των γενεσιουργών παραγόντων του επαγγελματικού άγχους διευκολύνεται ιδιαιτέρως από την ύπαρξη της ΣΝ Εργαζόμενοι, σε επαγγέλματα ιδιαίτερου άγχους, οι οποίοι είχαν υψηλή ΣΝ παρουσίασαν αυξημένες ικανότητες αποτελεσματικής διαχείρισης του άγχους τους, αποτρέποντας την επαγγελματική εξουθένωση (burnout) (Νικολάου & Τσαούσης, 2002) Μπορεί να αναπτυχθεί η ΣΝ; Ατομικό Επίπεδο 22
Συναισθηματική Νοημοσύνη Πως αναπτύσσεται; Nature or Nurture? Ο ρόλος της εκπαίδευσης Με ποιο τρόπο οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν τη ΣΝ Προσελκύοντας Συναισθηματικώς Ευφυείς Ανθρώπους Αξιολογώντας 23
Συναισθηματική Νοημοσύνη στον Χώρο Εργασίας Τα βήματα ανάπτυξης της Συναισθηματικής Νοημοσύνης 1. Αξιολόγηση των προδιαγραφών της θέσης βάσει συναισθηματικών δεξιοτήτων 2. Αξιολόγηση της συναισθηματικής νοημοσύνης των εργαζομένων 3. Εκτίμηση της ετοιμότητας των στελεχών για ανάπτυξη των επιπέδων της συναισθηματικής νοημοσύνης 4. Αύξηση της παρακίνησης των εργαζόμενων για την συμμετοχή τους στην διαδικασία μάθησης ης 5. Ενίσχυση της αυτο-διοικούμενης μάθησης μέσω της ανάπτυξης προσωπικού πλάνου ανάπτυξης 6. Επικέντρωση σε ξεκάθαρους, εύκολα διαχειρήσιμους στόχους εφόσον η απόκτηση μίας νέας ικανότητας είναι μια σταδιακή διαδικασία Συναισθηματική Νοημοσύνη στον Χώρο Εργασίας Τα βήματα ανάπτυξης της Συναισθηματικής Νοημοσύνης (συν.) 7. Μείωση της σημασίας των προσωρινών λαθών 8. Ανατροφοδότηση της αξιολόγησης της απόδοσης 9. Ενίσχυση της πρακτικής εξάσκησης της ανάπτυξης της συναισθηματικής νοημοσύνης 10. Προσφορά παραδειγμάτων προς μίμηση 11. Ενθάρρυνση κα ενίσχυση κλίματος αυτό-ανάπτυξης 12. Αξιολόγηση και συνεχής ανατροφοδότηση της προσπάθειας 24
Πως μετράμε τη Συναισθηματική Νοημοσύνη Κυριότερες Εφαρμογές στον εργασιακό χώρο: Επιλογή Προσωπικού Ανάπτυξη Προσωπικού Εκπαίδευση Κέντρα Αξιολόγησης Επικρίσεις για την ΣΝ Εννοιολογικές: ιαφωνίες ως προς τον σαφή ορισμό της Μέτρησης: Η πρόσφατη μετα-ανάλυση των Ο Boyle et al. (2011) έδειξε ότι η προβλεπτική εγκυρότητα της ΣΝ με την εργασιακή απόδοση εξαρτάται εν πολλοίς από τον τύπο και το είδος της μέτρησης της ΣΝ. Ερευνητικές: Ακατάλληλες ή υπερ-απλουστευμένες έρευνες 25
Επικρίσεις για την ΣΝ Εννοιολογικές: ιαφωνίες ως προς τον σαφή ορισμό της Μέτρησης: Η πρόσφατη μετα-ανάλυση των Ο Boyle et al. (2011) έδειξε ότι η προβλεπτική εγκυρότητα της ΣΝ με την εργασιακή απόδοση εξαρτάται εν πολλοίς από τον τύπο και το είδος της μέτρησης της ΣΝ. Ερευνητικές: Ακατάλληλες ή υπερ-απλουστευμένες έρευνες 26