Κεφ. 3: Παρεμβολή. 3.1 Εισαγωγή. 3.2 Πολυωνυμική παρεμβολή Παρεμβολή Lagrange Παρεμβολή Newton. 3.3 Παρεμβολή με κυβικές splines

Σχετικά έγγραφα
Κεφ. 3: Παρεμβολή. 3.1 Εισαγωγή. 3.2 Πολυωνυμική παρεμβολή Παρεμβολή Lagrange Παρεμβολή Newton. 3.3 Παρεμβολή με κυβικές splines

Κεφ. 3: Παρεμβολή. 3.1 Εισαγωγή. 3.2 Πολυωνυμική παρεμβολή Παρεμβολή Lagrange Παρεμβολή Newton. 3.3 Παρεμβολή με κυβικές splines

x,f με j 012,,,...,n x,x S x f S x είναι 3 ης τάξης οι δεύτερες παράγωγοί τους S x S x y y Μέθοδος κυβικών splines: Έστω ότι έχουμε τα δεδομένα

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ, , 3 ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ #3: ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Σ. Βαρούτης. x x

f x και τέσσερα ζευγάρια σημείων

Κεφ. 4: Ολοκλήρωση. 4.1 Εισαγωγή

Αριθμητική Ανάλυση και Εφαρμογές

Κεφ. 5: Ολοκλήρωση. 5.1 Εισαγωγή

Αριθμητική Ανάλυση και Εφαρμογές

Κεφ. 7: Συνήθεις διαφορικές εξισώσεις (ΣΔΕ) - προβλήματα αρχικών τιμών

Interpolation (1) Τρίτη, 3 Μαρτίου Σελίδα 1

Κεφ. 5: Ολοκλήρωση. 5.1 Εισαγωγή

Αριθμητική Ανάλυση και Εφαρμογές

Κεφ. 6Β: Συνήθεις διαφορικές εξισώσεις (ΣΔΕ) - προβλήματα αρχικών τιμών

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ, , 5 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. Βαλουγεώργης Απαντήσεις: ΠΡΟΟΔΟΣ 1, Επιμέλεια λύσεων: Γιώργος Τάτσιος

P m (x)p n (x)dx = 2 2n + 1 δn m. P 1 (x) = x. P 2 (x) = 1 2 (3x2 1) P 3 (x) = 1 2 (5x3 3x) P 4 (x) = 1 8 (35x4 30x 2 + 3)

Αριθμητικές Μέθοδοι σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον

Κεφάλαιο 1: Προβλήµατα τύπου Sturm-Liouville

4. Παραγώγιση πεπερασμένων διαφορών Σειρά Taylor Πολυωνυμική παρεμβολή

ΜΑΣ 371: Αριθμητική Ανάλυση ΙI ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 1. Να βρεθεί το πολυώνυμο Lagrange για τα σημεία (0, 1), (1, 2) και (4, 2).

A Τελική Εξέταση του μαθήματος «Αριθμητική Ανάλυση» Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Μαθηματικών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου

4. Παραγώγιση πεπερασμένων διαφορών Σειρά Taylor Πολυωνυμική παρεμβολή

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ, , 3 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ #3: ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Σ. Μισδανίτης

Αριθµητική Ανάλυση. Ενότητα 5 Προσέγγιση Συναρτήσεων. Ν. Μ. Μισυρλής. Τµήµα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών,

ΜΕΜ251 Αριθμητική Ανάλυση

Αριθμητική παραγώγιση εκφράσεις πεπερασμένων διαφορών

Δηλαδή η ρητή συνάρτηση είναι πηλίκο δύο ακέραιων πολυωνύμων. Επομένως, το ζητούμενο ολοκλήρωμα είναι της μορφής

Αριθµητική Ανάλυση. 14 εκεµβρίου Αριθµητική ΑνάλυσηΚεφάλαιο 6. Παρεµβολή 14 εκεµβρίου / 28

!n k. Ιστογράμματα. n k. x = N = x k

Παράδειγμα #6 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ν. Βασιλειάδης

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ Εξέταση Σεπτεμβρίου 25/9/2017 Διδάσκων: Ι. Λυχναρόπουλος

y 1 (x) f(x) W (y 1, y 2 )(x) dx,

Ασκήσεις3 Διαγωνισιμότητα Βασικά σημεία Διαγωνίσιμοι πίνακες: o Ορισμός και παραδείγματα.

ΜΑΣ 371: Αριθμητική Ανάλυση ΙI ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. 1. Να βρεθεί το πολυώνυμο παρεμβολής Lagrange για τα σημεία (0, 1), (1, 2) και (4, 2).

2.Τι εννοούμε με βαθμό συνέχειας μιας συνάρτησης; Ποια είναι η χρησιμότητα της από πλευράς εφαρμογών;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΔΙΑΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΟΡΙΑ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

τριώνυμο Η εξίσωση δευτέρου βαθμού στην πλήρη της μορφή ονομάζεται τριώνυμο, γιατί αποτελείται από τρία μονώνυμα. Η γενική μορφή της είναι:

Κεφάλαιο 3 ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ. 3.1 Η έννοια της παραγώγου. y = f(x) f(x 0 ), = f(x 0 + x) f(x 0 )

Συνήθεις διαφορικές εξισώσεις προβλήματα οριακών τιμών

Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΙΑΒΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ (ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ)

(a + b) + c = a + (b + c), (ab)c = a(bc) a + b = b + a, ab = ba. a(b + c) = ab + ac

ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ (Εξ. Ιουνίου - 02/07/08) ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

2.1 Αριθμητική επίλυση εξισώσεων

Αριθµητική Ολοκλήρωση

Ασκήσεις1 Πολυώνυμα. x x c. με το. b. Να βρεθούν όλες οι τιμές των a, Να βρεθεί ο μκδ και το εκπ τους

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ. Εστω f πραγµατική συνάρτηση, της οποίας είναι γνωστές µόνον οι τιµές f(x i ) σε n+1 σηµεία xi

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ι (ΘΕ ΠΛΗ 12) ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η Ημερομηνία Αποστολής στον Φοιτητή: 20 Οκτωβρίου 2008

Κεφάλαιο 2. Μέθοδος πεπερασµένων διαφορών προβλήµατα οριακών τιµών µε Σ Ε

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ -ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Λύσεις των Θεμάτων της Εξέτασης Σεπτεμβρίου 2010 στο μάθημα: «Γραμμική Άλγεβρα» (ΗΥ119)

2 (3x2 1) 5x 1 ) 5x 3 4x 3 )= 1 2 (5x3 3x) 7x 1 2 (5x3 3x) 3 ) + 48x ) 16x 3 )= 1 8 (63x5 70x 3 +15x)

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ, , 3 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ #4: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Σ. Μισδανίτης. με το πολυώνυμο παρεμβολής Lagrange 2 ης τάξης

,, δηλαδή στο σημείο αυτό παρουσιάζει τη μέγιστη τιμή της αν α < 0 2α 4α και την ελάχιστη τιμή της αν α > 0. β Στο διάστημα,

Ε π ι μ έ λ ε ι α Κ Ο Λ Λ Α Σ Α Ν Τ Ω Ν Η Σ

Κεφ. 2: Επίλυση συστημάτων εξισώσεων. 2.1 Επίλυση εξισώσεων

Κεφ. 6Α: Συνήθεις διαφορικές εξισώσεις - προβλήματα δύο οριακών τιμών

a (x)y a (x)y a (x)y' a (x)y 0

Ασκήσεις3 Διαγωνίσιμες Γραμμικές Απεικονίσεις

Αριθμητική Ανάλυση & Εφαρμογές

Συνήθεις Διαφορικές Εξισώσεις Ι Ασκήσεις - 09/11/2017. Άσκηση 1. Να βρεθεί η γενική λύση της διαφορικής εξίσωσης. dy dx = 2y + x 2 y 2 2x

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

lnx ln x ln l x 1. = (0,1) (1,7].

Aριθμητική Ανάλυση, 4 ο Εξάμηνο Θ. Σ. Παπαθεοδώρου

Αριθμητική Ανάλυση και Εφαρμογές

Συνήθεις Διαφορικές Εξισώσεις Ι Ασκήσεις - 19/10/2017. Ακριβείς Διαφορικές Εξισώσεις-Ολοκληρωτικοί Παράγοντες. Η πρώτης τάξης διαφορική εξίσωση

Ο μαθητής που έχει μελετήσει το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει:

Κεφάλαιο 0: Εισαγωγή

Πεπερασμένες Διαφορές.

όπου Η μήτρα ή πίνακας του συστήματος

Οι συναρτήσεις που θα διαπραγματευτούμε θεωρούνται ότι είναι ολοκληρώσιμες με την έννοια που καθόρισε ο Riemann. Η συνάρτηση

2.1 Πολυώνυμα. 1. Ποιες από τις παρακάτω παραστάσεις είναι πολυώνυμα; 3 2 ii. x iii. 3 iv. vi.

1.1 ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ. Α. Οι πραγματικοί αριθμοί και οι πράξεις τους ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) είναι πραγματικός, γ) Το 3 είναι άρρητος,

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ, 5 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ, ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ. Κεφ. 1: Εισαγωγή (διάρκεια: 0.5 εβδομάδες)

Ελαχιστοποίηση του Κόστους

Μέϑοδοι Εφαρμοσμένων Μαϑηματιϰών (ΜΕΜ 274) Φυλλάδιο 8

Πολυωνυμικές εξισώσεις και ανισώσεις Εξισώσεις και ανισώσεις που ανάγονται σε πολυωνυμικές

Μαθηματικά ΜΕΡΟΣ 3 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΞΙΣΩΣΕΩΝ

Κεφ. 2: Επίλυση συστημάτων αλγεβρικών εξισώσεων. 2.1 Επίλυση απλών εξισώσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο 3.2 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η. (Σ) όπου α, β, α, β, είναι οι

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ

Συµπληρωµατικές σηµειώσεις για τον «Επιστηµονικό Υπολογισµό» Χειµερινό εξάµηνο Τµήµα Μαθηµατικών, Πανεπιστήµιο Αιγαίου

Κεφάλαιο 3.1 Εξισώσεις 1 ου Βαθμού Επιμέλεια Σημειώσεων: Ντάνος Γιώργος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.1 ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ 1 ΟΥ ΒΑΘΜΟΥ 1

1 x x x x 1 x x x x 1 x x x x 1 (10) B 2, B 1. (10)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΙΙ, ΣΕΜΦΕ (1/7/ 2013) y x + y.

Συνήθεις Διαφορικές Εξισώσεις Ι ΣΔΕ Bernoulli, Riccati, Ομογενείς. Διαφορικές Εξισώσεις Bernoulli, Riccati και Ομογενείς

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ

ΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ι

Γραμμική Αλγεβρα ΙΙ Διάλεξη 1 Εισαγωγή Χρήστος Κουρουνιώτης Πανεπισ τήμιο Κρήτης 19/2/2014 Χ.Κουρουνιώτης (Παν.Κρήτης) Διάλεξη 1 19/2/ / 13

website:

I. ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ. math-gr

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΔΙΟ ΟΡΙΣΜΟΥ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α

7. Αν υψώσουμε και τα δύο μέλη μιας εξίσωσης στον κύβο (και γενικά σε οποιαδήποτε περιττή δύναμη), τότε προκύπτει

5269: Υπολογιστικές Μέθοδοι για Μηχανικούς.

να είναι παραγωγίσιμη Να ισχύει ότι f Αν μια από τις τρεις παραπάνω συνθήκες δεν ισχύουν τότε δεν ισχύει και το θεώρημα Rolle.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

0x2 = 2. = = δηλαδή η f δεν. = 2. Άρα η συνάρτηση f δεν είναι συνεχής στο [0,3]. Συνεπώς δεν. x 2. lim f (x) = lim (2x 1) = 3 και x 2 x 2

Αριθµητική Ανάλυση. ιδάσκοντες: Καθηγητής Ν. Μισυρλής, Επίκ. Καθηγητής Φ.Τζαφέρης ΕΚΠΑ. 16 Ιανουαρίου 2015

Αν θεωρήσουμε την ^5h εξίσωση ως προς x και εκτελέσουμε τις πράξεις προκύπτει:

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΤΕΛΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 3 Ιουλίου 2010

Πρόλογος Εισαγωγή στη δεύτερη έκδοση Εισαγωγή... 11

Αριθµητική Ανάλυση. ιδάσκοντες: Τµήµα Α ( Αρτιοι) : Καθηγητής Ν. Μισυρλής, Τµήµα Β (Περιττοί) : Επίκ. Καθηγητής Φ.Τζαφέρης. 21 εκεµβρίου 2015 ΕΚΠΑ

Transcript:

Κεφ. 3: Παρεμβολή 3. Εισαγωγή 3. Πολυωνυμική παρεμβολή 3.. Παρεμβολή Lagrage 3.. Παρεμβολή Newto 3.3 Παρεμβολή με κυβικές splies 3.4 Μέθοδος ελαχίστων τετραγώνων 3.5 Παρεμβολή με ορθογώνια πολυώνυμα

3. Εισαγωγή στη πολυωνυμική παρεμβολή Έστω ότι από μετρήσεις ή/και υπολογισμούς δίδονται οι τιμές x0 x xi x f x με i 0,,...,. και οι αντίστοιχες διακριτές τιμές i Σημειώνεται ότι ενώ τα μορφή της συνάρτησης f ζευγάρια τιμών x είναι άγνωστη. x f x f είναι γνωστά η αναλυτική i i i Ο σκοπός της αριθμητικής πολυωνυμικής παρεμβολής είναι η εύρεση συνάρτησης έτσι ώστε g x f x f και που θα προσεγγίζει την άγνωστη i i i i f x. gx Για ζευγάρια τιμών η συνάρτηση της μορφής P x f x f με i 0,,..., 0 g x επιλέγεται να είναι ένα πολυώνυμο βαθμού P x a x a x a xa και επομένως θα πρέπει i i i. Επομένως θα πρέπει να ισχύουν οι εξής σχέσεις:

P x a x a x a x a f 0 0 0 0 0 0 P x a x a x a x a f 0 P x a x a x a x a f i i i i 0 i P x a x a x a x a f 0 ή x x x a f 0 0 0 0 0 a x x x f x a i xi xi i fi x a x x f Επομένως, οι συντελεστές του πολυώνυμου συστήματος που είναι στη μορφή Xa f. P x προκύπτουν από τη λύση του παραπάνω Αποδεικνύεται ότι det X x x x x x x x x x x x x i 0 0 0 xi x 0

Επομένως, ο πίνακας X είναι αντιστρέψιμος και η λύση του συστήματος είναι μοναδική όπως και το πολυώνυμο παρεμβολής P x!! Έχοντας την αναλυτική μορφή του πολυωνύμου τιμή της συνάρτησης f x x x,x. 0 P x υπολογίζεται προσεγγιστικά η Είναι γνωστό ότι για μεγάλο αριθμό δεδομένων, κάτι που είναι συνηθισμένο, η επίλυση του συστήματος Xa f είναι αριθμητικά επίπονη λόγω του δείκτη κατάστασης του πίνακα X. Αναζητούμε τεχνικές που να εξάγουν το πολυώνυμο παρεμβολής P x έτσι ώστε P xi fi χωρίς να είναι αναγκαία η επίλυση γραμμικού συστήματος (π.χ. παρεμβολές Newto και Lagrage).

3. Πολυωνυμική παρεμβολή 3.. Παρεμβολή Newto Το ζητούμενο πολυώνυμο παρεμβολής P x γράφεται στη μορφή P x b b x x b x x x x b x x x x x x 0 0 0 0 Οι άγνωστοι συντελεστές b i, i 0,,...,, προκύπτουν ως εξής: : P x0 b0 f0 : P x b0 bxx0 f : x x 0 x x x x x x i P x b b x x b x x x x f 0 0 0 : x x P x b b x x b x x x x b x x x x x x f i 0 i 0 i 0 i i i 0 i i i i : P x b b x x b x x x x b x x x x x x f 0 0 0 0

Σχετικά εύκολα αποδεικνύεται ότι b f 0 0 b f f0 x x x x 0 0 b f f x x x x x x x x x x x x 0 0 0 0 f 0 b f f f 0 x x x x x x x x x x x x x x 0 0 0 0

Παράδειγμα: Δίδονται τα δεδομένα f0 f 0, f f, f f με τη μέθοδο Newto το πολυώνυμο παρεμβολής ης τάξης 4 και να βρεθεί P x a x a x a. 0 b 0 f0 b f f x x x x 0 0 0 0 0 4 b 0 0 0 0 Επομένως: Pxb0 bxx0bxx0xxx0 x0x P x x x

3.. Παρεμβολή Lagrage Το ζητούμενο πολυώνυμο παρεμβολής P x γράφεται στη μορφή P x L x f, όπου L i i i0 i x xx0xxi xxi xx i x x x x x x x x x x x x i 0 i i i i i i 0 Όταν i xi x0 xi xi xi xi xi x η ποσότητα Lix Lixi. x x x x x x x x i 0 i i i i i Όταν i η ποσότητα τότε το x θα είναι ίσο με ένα από τα x, 0 x x x L x. και επομένως 0 i i i

Επομένως L x για i i και 0 L x για i. P x L x f L x f L x f L x f L x f i i 0 0 i i i0 Με βάση τα παραπάνω ισχύει ότι: P x L x f L x f L x f L x f f 0 0 0 0 0 i 0 i 0 0 P x L x f L x f L x f L x f f 0 0 i i P x L x f L x f L x f L x f f i 0 i 0 i i i i i i P x L x f L x f L x f L x f f 0 0 i i i Επομένως το προκύπτον πολυώνυμο P x ικανοποιεί τις σχέσεις που P x f. i i

f, f f, f f Παράδειγμα: Δίδονται τα δεδομένα f0 0 με τη μέθοδο Lagrage το πολυώνυμο παρεμβολής ης τάξης P x L x f L x f L x f. 0 0 x x x x 0 0 x x xx x x L0 x x x 0 0 0 x x x x 0 0 0 x x xx x x L x xx 0 x x x x 0 x x xx x0 x L x xx 0 P x x x f x x f x x f 0 4 και να βρεθεί P x x x

Παράδειγμα: Επιλέξτε αυθαίρετα µία συνάρτηση f ( x ) και τέσσερα ζευγάρια σημείων x, f( x ). Στη συνέχεια, µε βάση τα επιλεγμένα ζευγάρια τιμών, βρείτε το πολυώνυμο παρεμβολής, 3 ης τάξης, εφαρμόζοντας παρεμβολή α) Lagrage και β) Newto. 3 Έστω f ( x) x 3x 4x 5 α) Παρεμβολή Lagrage και τα αντίστοιχα ζεύγη τιμών 0, 5,,7, 5,90, 9,46 P( x) f ( x ) L ( x) f ( x ) L ( x) f ( x ) L ( x) f ( x ) L ( x) L L 0 ( x) ( x) 0 0 3 3 x xxxxx3 x x x x x x 0 0 0 3 x x0xx xx3 x x x x x x 0 3 P x x x x f x ( ) 3 3 4 5 ( ) 3,, L ( x) L ( x) β) Παρεμβολή Newto: Θα δώσει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα. 3 xx0 xx xx3 x x x x x x 0 3 xx0 xx xx x x x x x x 3 0 3 3. i i

400 00 000 800 600 400 00 4 6 8 0 Γραφική παράσταση της f ( x ) με τα σημεία παρεμβολής και του πολυωνύμου P( x ) που 3 προέκυψε με τις παρεμβολές Lagrage και Newto. Σημειώνεται ότι στη περίπτωση αυτή λόγω της μοναδικότητας του πολυωνύμου παρεμβολής f x P( x). 3

3.3 Μέθοδος κυβικών splies Αρχικά η μέθοδος περιγράφεται για την ειδική περίπτωση των 4 ( 3) σημείων και στη συνέχεια γενικεύεται για σημεία. Έστω τα δεδομένα: x,f 0 0,x,f,x,f,x,f 3 3 Σε κάθε διάστημα x,x, 03,,, βρίσκουμε ένα πολυώνυμο παρεμβολής 3 ης τάξης: S x a x b x c x d, 0,, (συνολικά άγνωστοι) έτσι ώστε να ισχύουν τα εξής: 3 Συνθήκη Α: S x f, S x f S x, S x f S x, 0 0 0 0 Συνθήκη Β: Sx S x, S x S x 0 Συνθήκη Γ: Sx S x, S x S x 0 Θέτουμε αυθαίρετα (για να κλείσουμε το σύστημα): S x, S x 0 0 0 3 0 S x f 3 3

Ορίζουμε τις ποσότητες y S x, y S x Sx, y S x S x, y Sx 0 0 0 0 και h0 x x0, h x x, h x3 x, f0 f f0, f f f, f f3 f S x είναι 3 ης τάξης οι δεύτερες παράγωγοί τους S x Αφού τα πολυώνυμα ης τάξης και επιλέγουμε να τα γράψουμε στη μορφή: x x x x S x y y 3 3 θα είναι πολυώνυμα 0 3, Sx y y, Sx y y 0 0 h0 h0 x x x x h h x x x x 3 h h Με τη συγκεκριμένη επιλογή ικανοποιείται αυτόματα η συνθήκη Γ. y 3 y 3 S x x x xx cx d, 0,,. 6h 6h Ολοκληρώνουμε δύο φορές: Βρίσκουμε τους άγνωστους συντελεστές c και d ικανοποιώντας τη συνθήκη Α.

y y S x x x x x c x d 0 3 3, S x f 0 0 0 0 6h0 6h0 y y S x x x x x c x d 0 0 0 S x f 3 3, S x f 6h 6h y y S x x x x x c x d 0 S x f 3 3, S x f 3 6h 6h S x f 3 3 Αντικαθιστούμε τους συντελεστές c και d και προκύπτει: y 0 3 y 3 f yh 0 f0 y 0h 0 S0 x xx xx0 xx0 xx 6h0 6h0 h0 6 h0 6 '' '' '' '' y y f y h f y h S x x x x x x x x x 6h 6h h 6 h 6 3 3 '' '' '' '' y y f y h f y h S x x3 x x x x x x3 x 6h 6h h 6 h 6 3 3 3 3 3

S x,s x,s x : y y f h S x x x x x y y Η συνθήκη Β δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί. Επομένως παραγωγίζουμε τα 0 0 0 0 0 0 0 h0 h0 h0 6 y y f h S x x x x x y y h h h 6 y y f h S x x x x x y y 3 3 3 h h h 6 Εφαρμόζεται η συνθήκη Β, δηλαδή S x S x, S x S x Προκύπτουν τα y και 0 f 0 6 h 0 h h y h y 0 : f h f f hy hh y6 h h y τα οποία αντικαθιστούμε στις εκφράσεις για τα S x,s x,s x. 0

Παράδειγμα: Να εφαρμοστεί η μέθοδος των κυβικών splies, στον παρακάτω πίνακα 0.5 f '0.5: δεδομένων ώστε να εκτιμηθούν οι τιμές των f και x i 0. 0. 0.3 0.4 f x -0.605-0.840 0.0066 0.484 i Οι όροι h είναι: h0 xx0 0., h x x 0., h x3 x 0. Οι όροι Δf είναι: f0 f f0 0.3365, f f f 0.906, f f3 f 0.48 f f0 h0 h h y h h 0 Τριδιαγώνιο σύστημα ( y 0 y 3 0): 6 h h h y f f h h 0.4 0.y 0.459 6 0. 0.4 y 0.488 y 5.39 και y 5.97.

Τα πολυώνυμα τα οποία αντιστοιχούν στα τρία υποδιαστήματα είναι: 3 S0 x 0.957 3.857x.696x 8.98667x 3 S x.06 4.4767x.6x 0.9666x 3 S x.36 7.09607x.944x 9.9533x Για τον υπολογισμό της τιμής στο 0.5 αντιστοιχεί στο διάστημα [0., 0.3]. Τότε S 0.5 0.36 και x επιλεγούμε το πολυώνυμο S S 0.5.9084. x, το οποίο

0. 0.5 0. 0.5 0.3 0.35 0.4-0. -0.4-0.6 Γραφική απεικόνιση των πολυωνύμων παρεμβολής με κυβικές Splies.

Γενίκευση: Έστω ότι έχουμε τα δεδομένα x,f με 0,,,...,. Για κάθε διάστημα x,x βρίσκουμε ένα πολυώνυμο παρεμβολής 3 ης τάξης S x, 0,..., έτσι ώστε να ισχύουν τα παρακάτω: Συνθήκη Α: S x f 0 0 0 Συνθήκη Β: S x S x Συνθήκη Γ: S x S x, S x f S x,,...,,,...,,,..., Ορίζουμε τις ποσότητες y S x Αφού τα πολυώνυμα, S x f,,..., ; h x x, f f f, 0,..., S x είναι 3 ης τάξης οι δεύτερες παράγωγοί τους S x ης τάξης και επιλέγουμε να τα γράψουμε στη μορφή θα είναι πολυώνυμα

x x xx S x y y, 0,..., h h Με τη συγκεκριμένη επιλογή ικανοποιείται αυτόματα η συνθήκη Γ. S x f Ολοκληρώνουμε δύο φορές και βρίσκουμε y 3 y 3 S x x x xx c x d 6h 6h Εφαρμόζοντας τη συνθήκη Α δηλαδή S x f και f h c y y h 6 S x f βρίσκουμε και d x y x y x f x f h h 6

Αντικαθιστούμε τους συντελεστές c και d : y y f y h f yh S x x x x x x x x x 6h 6h h 6 h 6 3 3 Επομένως η μορφή των S x που έχουν προκύψει έως τώρα ικανοποιεί τις συνθήκες Α και Γ. Βρίσκουμε τις ποσότητες y που παραμένουν ακόμα άγνωστες έτσι ώστε να ικανοποιείται και η συνθήκη Β. Παραγωγίζουμε μία φορά και έχουμε y y f h S x x x x x y y h h h 6 Για να εφαρμόσουμε τη συνθήκη Β γράφουμε και την αντίστοιχη έκφραση y y f h S x x x xx y y h h h 6

Εξισώνουμε τις δύο εκφράσεις και μετά από κάποια επεξεργασία έχουμε το σύστημα f h f h yh y y yh y y h 3 h 3 που το ξαναγράφουμε στη μορφή τριδιαγωνίου συστήματος f f h y h h y hy 6 h h Για να κλείσει το σύστημα θέτουμε S x S x. 0 0 0 Από την επίλυση του συστήματος προκύπτουν τα αντικαθίστανται στις εκφράσεις πολυώνυμα παρεμβολής 3 ου βαθμού. y,,..., τα οποία S x, 0,..., και προκύπτουν τα ζητούμενα

3.4 Μέθοδος ελαχίστων τετραγώνων Έστω ότι έχουμε τα δεδομένα x,f i i με i,,...,. Ορίζουμε τις διαφορές di fi Pmxi m P x a a x... a x το ζητούμενο πολυώνυμο παρεμβολής που προκύπτει όπου m 0 ελαχιστοποιώντας την ποσότητα m m i i m i i 0 i m i S d f P x f a a x... a x i i i Αυτό επιτυγχάνεται θέτοντας τις παραγώγους του S ως προς τους συντελεστές a m ίσες με το μηδέν και επιλύοντας το προκύπτον γραμμικό σύστημα. S m m 0 fi a0 ax i... amxi 0 a0 ax i... amxi fi a0 i i i S 0 m fi a0 ax i... amxi xi m 0 a0 ax i... amxi xi fixi a i i i S m m 0 fi a0 ax i... amxi xi 0a0 ax... a x x f x a m i m m m i m i i i i i i

Το σύστημα των m εξισώσεων ξαναγράφεται στη μορφή 3 m 0 i i i 3... i m i i i i i i 3 m xa i 0 xi a xi a... xi am xi fi i i i i i 3 4 m xi a0 xi a xi a... xi am xi fi i i i i i a x a x a x a x a f... m m m m m xi a0 xi a xi a... xi am xi fi i i i i i Η μέθοδος συνήθως εφαρμόζεται για m.

Επίσης εναλλακτικά το σύστημα γράφεται στη μορφή Aa F ή m xi xi... xi a0 fi i i i i 3 m xi xi xi... xi a xi fi i i i i i.............................. m m m m xi xi xi... xi a m xi fi i i i i i Αποδεικνύεται ότι η ορίζουσα του πίνακα των συντελεστών A είναι διάφορη του μηδενός και επομένως η λύση του συστήματος είναι μοναδική.

Επίσης, με βάση την θεωρία εύρεσης ελαχίστου μεγίστου συναρτήσεων πολλών μεταβλητών αποδεικνύεται ότι θέτοντας της πρώτες παραγώγους S / a i 0 ελαχιστοποιείται η συνάρτηση S. Απαιτείται ο υπολογισμός των μερικών παραγώγων a i S a, i,,...,. Εύκολα προκύπτει ότι a i S a A i όπου A i τα αντίστοιχα στοιχεία του πίνακα A,

3 Παράδειγμα: Με βάση τη συνάρτηση f ( x) x 3x 4x 5 επιλέξτε δέκα ζευγάρια σημείων xi, f ( x i) και εφαρμόστε παρεμβολή µε τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων μηδενικής, πρώτης και δεύτερης τάξης. Επιλέγονται τα εξής 0 ζεύγη τιμών: {-, -4}, {0, -5}, {.5, }, {.3,.66}, {3., 38.5}, {4.5, 34.5}, {5.8, 307.5}, {6., 38.4}, {7.9, 85.45}, {8.4, 00.33}

α) Πολυώνυμο μηδενικού βαθμού: P0( x) a0, a0 f, P( x) 68.373 0 i i y 000 800 600 400 00 4 6 8 x Γραφική παράσταση του πολυωνύμου 0 ου βαθμού (μπλε γραμμή) με ελάχιστα τετράγωνα.

β) Πολυώνυμο πρώτου βαθμού: P( x) a0 ax 0 a a x f i i i 0 i i i i i i i y a x a x x f i 000 P ( x ) 0.08 x.806 800 600 400 00 x 4 6 8-00 Γραφική παράσταση του πολυωνύμου ου βαθμού (μπλε γραμμή) με ελάχιστα τετράγωνα.

γ) Πολυώνυμο δεύτερου βαθμού: P( x) a a x a x 0 0 i i i i i i 3 0 i i i i i i i i i 3 4 0 i i i i i i i i i a a x a x f a x a x a x x f a x a x a x x f 0 38.7 43.45 a 38.7 43.45 654.64 b 43.45 654.64 09.5 c 683.73 9855.3 5038. a0 a = -4.4355 a b = -45.9566 a c = 9.333 P x x x ( ) 9.333 45.9566 4.4355

y 000 800 600 400 00 4 6 8 x Γραφική παράσταση του πολυωνύμου ου βαθμού (μπλε γραμμή) με ελάχιστα τετράγωνα.

Παράδειγμα: Να εφαρμοσθεί η μέθοδος των ελάχιστων τετραγώνων στον πίνακα δεδομένων: x i 3 4 5 6 7 8 9 0 f x.3 3.5 4. 5 7 8.8 0..5 3 3 Επιλέγοντας πολυώνυμο ου βαθμού προκύπτει το σύστημα i 0 i i i i i i 3 0 i i i i i i i i i 3 4 0 i i i i i i i i i a a x a x f a x a x a x x f a x a x a x x f Επιλύεται το σύστημα και προκύπτουν οι συντελεστές a 0, a, P x 0.406667.5485x 0.0348485x. a. Το πολυώνυμο παρεμβολής είναι

Επιλέγοντας πολυώνυμο 3 ου βαθμού προκύπτει το σύστημα 3 0 i i i 3 i i i i i a x a x a x a f 3 4 xa i 0 xi a xi a xi a3 xi fi i i i i i 3 4 5 xi a0 xi a xi a xi a3 xi fi i i i i i 3 4 5 6 3 xi a0 xi axi a xi a3 xi fi i i i i i P3 x 0.45.64x0.04388x 0.00050505x Η συνάρτηση παρεμβολής είναι 3

5.5 0 7.5 5.5 5.5 0 7.5 5.5 4 6 8 0 4 6 8 0 Παρεμβολή ελαχίστων τετραγώνων με πολυώνυμο ου (αριστερά) και 3 ου (δεξιά) βαθμού.

Εφαρμογή της μεθόδου ελαχίστων τετραγώνων σε διαστάσεις: Παράδειγμα: Δίδεται ο πίνακας δεδομένων: x 0 0 0 x 0 0 0 y 5 5 0 6 8 3 6 Ζητείται το πολυώνυμο παρεμβολής y a0 ax ax με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων. Ελαχιστοποιείται η ποσότητα S d f a a x a x i i 0 i i i0 i0

Πρέπει να επιλυθεί το γραμμικό σύστημα: S 0 S 0 S a0 a a 0 Μετά τη εύρεση των παραγώγων το σύστημα ξαναγράφεται στη μορφή xi xi yi i i i a 0 x i x i x ix i a x iy i i i i i a xi xixi xi xiyi i i i i 9 9 9a0 56 9 5 9 a 77 9 9 5 a 54 Επιλύεται το σύστημα και προκύπτουν οι άγνωστοι συντελεστές: a 7, a 85, a0 3 6

85 7 yx, x x x 6 3 Παρεμβολή ελαχίστων τετραγώνων με πολυώνυμο ου βαθμού σε δύο διαστάσεις.

Παράδειγμα: Παρεμβολή ελαχίστων τετραγώνων με εκθετικές συναρτήσεις βάσεις Με βάση τον παρακάτω πίνακα δεδομένων βρείτε με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων x τους συντελεστές της συνάρτησης παρεμβολής f x c ce x i 0 3 5 y 4 0 40 00 i 0 5 5 x i x i 0 y i i c0 ce i c0 i S y c ce 5 S S 0 xi xi yi c0 ce e 0 c i 5 i x i 5 5 c e c y 0 i i xi xi xi e c0 e c yie 5 5 5 i i i 5c 79.6c 55 0 79.6c 49.9c 3057.8 0 c 0 c 3.05.33 Γενίκευση: x (αποδεικνύεται ότι η επιλογή των 0 f x c e c είναι μοναδική).

Παράδειγμα: Τυπικά αποτελέσματα αριθμητικής παρεμβολής της συνάρτησης 3 x f ( x) six x 3 e.5.5.5.0.0.0 0.5-0.5 ò ò ò ò 3 4 0.5-0.5 ò ò ò ò 3 4 0.5-0.5 -.0 ò ò ò ò ò òò ò ò ò 3 4 -.0 -.0 -.5 -.5 -.5 -.0 Newto ad Lagrage Cubic splies Least square methods

3.5 Παρεμβολή με ορθογώνια πολυώνυμα Εφαρμόζεται η μεθοδολογία των ελαχίστων τετραγώνων όπου οι συναρτήσεις βάσης είναι ορθογώνια πολυώνυμα (όχι μονώνυμα) και ΔΕΝ απαιτείται επίλυση αλγεβρικού συστήματος. Έστω ότι προσεγγίζεται µία συνάρτηση f x a, b μορφής: m f x c x 0 όπου οι συναρτήσεις βάσεις b wx xkxdx 0, k a µε ένα γραμμικό συνδυασμό της x είναι ορθογώνια πολυώνυμα στο, b και ab, δηλαδή w x x k x dx dk, k a

Πολυώνυμα Legedre wx. P0 x, P x P x P x dx m 0, m Πολυώνυμα Laguerre w x x e. L0 x, 0 L x x P x : είναι ορθογώνια στο διάστημα [,] με συνάρτηση βαρύτητας x, P x 3 x x e L x Lm x dx 0, m, P x xp x P x και P x Pm x dx d, m L x : είναι ορθογώνια στο διάστημα 0, με συνάρτηση βαρύτητας, L x x x, L x x L x L x 4 x και e L x Lm x dx d, m 0

Πολυώνυμα Chebyshev / x w x. T0 x, T x x T x : είναι ορθογώνια στο διάστημα [,] με συνάρτηση βαρύτητας, T x x, T x xt x T x 0 m x T x T x dx, m Πολυώνυμα Hermite w x e x. H0 x, H x x T x Tm x dx d, m x και H x : είναι ορθογώνια στο διάστημα, με συνάρτηση βαρύτητας, H x x, H x xh x H x 4 x e H x Hm x dx 0, m e H x Hm x dx d, m και x

Ορίζεται τα υπόλοιπα rx f x c x m, m. 0 Στη συνέχεια ελαχιστοποιείται η ποσότητα S wxrx dx όπου συναρτήσεις βαρύτητας. Αναγκαίες συνθήκες για την ελαχιστοποίηση του S είναι b b m S wxrx dx wxf x c x dx ck ck c a k a 0 b a w x οι αντίστοιχες b wx f x c x dx k a c k 0 m b m w x f x c x x dx0, 0 k m a 0 οι οποίες οδηγούν στο γραμμικό σύστημα

b a m 0 k k a b w x c x x dx w x x f x dx, 0 k m ή b cwx xkxdx wxkx f xdx, 0 k m 0 a a b Το σύστημα είναι στη μορφή Ax b και επιλύεται για τους άγνωστους συντελεστές c. b k, k a Εφαρμόζοντας τις σχέσεις ορθογωνιότητας wx x xdx 0 ανάγεται σε διαγώνιο πίνακα και οι συντελεστές προκύπτουν από τις σχέσεις, ο πίνακας A

c k b w x k x f x dx b a w b x k x f xdx d k a w x x x dx a k k i k i i d k w x f x, 0 k m i0 Παράδειγμα: Προσεγγίζεται με ορθογώνια πολυώνυμα Legedre στο διάστημα [,] η 3 x συνάρτηση f ( x) six x 3 e f ( x) c P( x) c P( x) r x f x c P x c P x Έστω 0 0, m 0 0 0 0 όπου S w x f x c P x c P x dx w x.

Αναγκαίες συνθήκες για την ελαχιστοποίηση του S είναι S c S c 0 0 rx dx f x c0p0x cpx dx 0 0 0 S c c c c f x c0p0x cpx dx 0 0 0 0 c P x c P x P x dx f x P x dx 0 0 0 0 f x c P x c P x P x dx0 0 c P x P x dx c P x P x dx f x P x dx 0 0 0 0 0 c wpx fx i0 i 0 i i

S r x dx f xc0p0x cp x dx c c c c f x c0p0x cpx dx 0 0 f x c P x c P x P x dx0 c P x c P x P x dx f x P x dx 0 0 c P x P x dx c P x P x dx f x P x dx 0 0 c wpx fx i0 i i i Αριθμητικά αποτελέσματα θα πάρουμε αφού εξετάσουμε το κεφάλαιο της αριθμητικής ολοκλήρωσης

Αποτελέσματα αριθμητικής παρεμβολής με ορθογώνια πολυώνυμα Legedre με 7 και m 4 της 3 x συνάρτησης f ( x) six στο διάστημα [,] : x 3 e 0.4 0.3 0. 0. ò ò ò ò ò ò ò -.0-0.5 0.5.0 4 3 ( ) 0 0( ) ( ) ( ) 3 3( ) 4 4( ) 0.34 0.66 0.07 0.7 0.00 f x c P x c P x c P x c P x c P x x x x x -0.