«Ο προγραμματισμός της φυσικής

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1017 «Ανάπτυξη φυσικής κατάστασης στον αγωνιστικό αθλητισμό (αντοχή)» 9η Διάλεξη: «Ο προγραμματισμός της φυσικής ικανότητας της αντοχής στα ομαδικά αθλήματα» Δρ. Δημήτριος Ελ. Σούλας, Επίκουρος Καθηγητής

Σε αυτή την θεματική ενότητα οι φοιτητές θα ενημερωθούν για : Την ιστορική εξέλιξη μοντέλων ετήσιου προγραμματισμού προπόνησης Την αρχή της Περιοδικότητας και κυκλικότητας στα ομαδικά αθλήματα Την αρχή της Περιοδικότητας και κυκλικότητας Την αρχή της κυκλικότητας Τις φάσεις ανάπτυξης της αθλητικής φόρμας Τον ετήσιο προγραμματισμό στα ομαδικά αθλήματα Την περίοδο προετοιμασίας Την αγωνιστική περίοδο Τη μεταβατική περίοδο

Αρχή της περιοδικότητας και κυκλικότητας

Ιστορική εξέλιξη μοντέλων ετήσιου προγραμματισμού προπόνησης Αρχαίοι Ελληνες: Εφαρμογή του συστήματος «τετράς»(δ.,ελ., Σούλας, 1993) 1ηημέρα: Χαλαρή προπόνηση 2ηημέρα: Πολύ δυνατή προπόνηση 3ηημέρα: ανάπαυση ή πολύ χαλαρή προπόνηση 4ηημέρα: προπόνηση μέσης έντασης

Ιστορική εξέλιξη μοντέλων ετήσιου προγραμματισμού προπόνησης Περίοδος 1900-1920: Μarphy (1913): Θεωρούσε ότι μια περίοδος των 8-10 εβδομάδων προετοιμασίας ήταν αρκετή για να μετάσχει ο αθλητής με τις καλύτερες προϋποθέσεις σε ένα αγώνα. Ο Kotov (1916) διατύπωσε τη θεωρία ότι η προπόνηση πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου χωρίς διακοπή.χώρισε την ετήσια προπόνηση σε τρεις (3) φάσεις: Στη γενική προπόνηση, στην περίοδο προετοιμασίας και στην ειδική περίοδο.

Ιστορική εξέλιξη μοντέλων ετήσιου προγραμματισμού προπόνησης Περίοδος 1920-1930: Αυτή η περίοδος σε ότι αφορά την προπονητική φιλοσοφία αντιπροσωπεύεται από τον προπονητικό προγραμματισμό του πιο διάσημου αθλητή, για εκείνη την εποχή όλων των αθλημάτων, του Paavo Nurmi (φωτογραφία). ΟπροπονητήςτουLauri Pinkala καιοιρώσοιgorinovski (1923) και Birsin (1925) διετύπωσαν την άποψη ότι η προπόνηση θα πρέπει να στηρίζεται στα εξής: 1. Στην εναλλαγή μεταξύ της ποσότητας και της έντασης 2. Η ειδική προπόνηση θα πρέπει να ακολουθεί μετά από τη γενική. 3. Η προπόνηση θα πρέπει να εναλλάσσεται από περιόδους προπονητικής επιβάρυνσης και αποκατάστασης.

Ιστορική εξέλιξη μοντέλων ετήσιου GRANTYN (1939) προγραμματισμού προπόνησης Περίοδος 1930-1950: Πρώτη αιτιολογημένη παρουσίαση ετήσιου κύκλου προπόνησης χωρίς διακοπή. Πρώτη προσπάθεια επιμερισμού του ετήσιου κύκλου σε περιόδους.

OZOLIN (1949) Ιστορική εξέλιξη μοντέλων ετήσιου προγραμματισμού προπόνησης Περίοδος 1950-1960: Πρώτη θεώρηση της προπόνησης ως ετήσιας διαδικασίας ειδίκευσης σ ένα άθλημα. Η ειδίκευση αυτή στηρίζεται σ ένα υπόβαθρο γενικής και πολύπλευρης (ποικιλόμορφης) φυσικής κατάστασης. Σημεία αναφοράς της ετήσιας οργάνωσης της προπονητικής διαδικασίας ήταν οι εποχές του έτους και το καλεντάρι των αγώνων. MATWEJEW (1956-65) Ο πατέρας της περιοδικότητας Το έτος γέννησης (1958) της σύγχρονης προπονητικής

Αρχή της περιοδικότητας και κυκλικότητας Ένας αθλητής δεν μπορεί να είναι όλο το χρόνο σε κατάσταση υψηλής απόδοσης, γιατί έτσι βρίσκεται στην οριακή περιοχή της ατομικής του δεκτικότητας επιβάρυνσης. Στην κατάσταση αυτή είναι εύκολο η αναβολική διαδικασία να μετατραπεί σε καταβολική. Για βιολογικούς επομένως λόγους είναι αναγκαία η αλλαγή της επιβάρυνσης ( εφαρμογή της αρχής της κυματοειδούς επιβάρυνσης).

Αρχή της κυκλικότητας Πορεία ανάπτυξης της αθλητικής επίδοσης - απόδοσης Μεγιστοποίηση σταθεροποίηση Ανάπτυξη Πτώση Ανάπτυξη

Αρχή της περιοδικότητας και κυκλικότητας Φάσεις ανάπτυξης της αθλητικής φόρμας 1. Διαμόρφωση φόρμας - Ανάπτυξη φόρμας (Περίοδος προετοιμασίας) 2. Εμφάνιση της επίδοσης - Μεγιστοποίηση - Σταθεροποίηση (Αγωνιστική περίοδος) 3. Απώλεια φόρμας - Πρόσκαιρη, σκόπιμη πτώση της φόρμας (Μεταβατική περίοδος-περίοδος ενεργητικής αποκατάστασης)

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ

Ομαδικά αθλήματα (Κέλλης Κέλλης,2004) Περίοδος προετοιμασίας : 7-10 ΜΙΚ Αγωνιστική περίοδος : 25-35 ΜΙΚ Μεταβατική περίοδος : 6-8 ΜΙΚ Ενεργητική αποκατάσταση : 2-4 ΜΙΚ

Ετήσιος προγραμματισμός στο Μπάσκετ (Κέλλης,, 1998) ΡΙΟΔΟΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 8-10 μέχρι 32 6-8 3-4 Εβδομάδες Εβδομάδες Εβδομάδες Εβδομάδες

ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΟΜΑΔΙΚΩΝ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ(Δ.,Ελ., Σούλας, 2005) Ποσότητα Ενταση Φορμάρισμα Π.Π. ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Μ.Π. 1-8 ΜΙΚ 32ΜΙΚ 3-5ΜΙΚ

Δυναμική της απόδοσης σε ομαδικά αθλήματα Προετοιμασία Αγωνιστική περίοδος Μεταβατική Δ Ι Α Κ Ο Π Ε Σ Δ Ι Α Κ Ο Π Ε Σ (Κέλλης, 1999)

Ετήσιος προπονητικός προγραμματισμός στο ποδόσφαιρο στον οποίο φαίνονται οι προπονήσεις των διαφόρων φυσικών ικανοτήτων, των ημερών ξεκούρασης και των αγώνων του Γαλλικού πρωταθλήματος(lambertin F., 2000 τροποποιημένος από Δ.,Ε.,Σούλα, 2007) ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣ..ΣΕΠΤΕΜΒ. ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡ. ΙΑΝΟΥΑΡ. ΦΕΒΡΟΥΑΡ. ΜΑΡΤ. ΑΠΡΙΛ. Π ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 26ο Π 9ο Π 5ο Π 14ο Π 22ο Π 19ο Π 31ο Π 1ο Π 16ο Π 6ο Π 27ο Π 15ο Π 23ο Π 12ο Π Π 32ο 2ο Π 17ο Π Π 28ο 10ο Π 24ο Π 7ο Π 20ο Π 13ο Π Π 33ο 3ο Π 29ο Π 8ο Π 25ο Π 21ο Π 34ο Π 4ο Π 18ο Π 30ο Π 11ο Ταχύτητα-Δύναμη Αερόβια ικανότητα και ισχύς Χαλαρή προπόνηση ή ρεπό Π(ν) Παιχνίδι πρωταθλήματος

Περίοδος προετοιμασίας 7-10 ΜΙΚ

Προπονητικός προγραμματισμός οκτώ (8) ΜΙΚ της Περιόδου Προετοιμασίας στα ομαδικά αθλήματα (Δημ., Ελ., Σούλας,, 2007) Ενταση Ποσότητα Εμφάνιση Φόρμας Βασική Περίοδος Ειδική Περίοδος Εμφ. Φόρμας 1 ος 3 ος ΜΙΚ 4 ος -6 ος ΜΙΚ 7 ος -8 ος ΜΙΚ

Προπονητικός προγραμματισμός οκτώ (8) ΜΙΚ της Περιόδου Προετοιμασίας στα ομαδικά αθλήματα (Δημ., Ελ., Σούλας,, 2004) ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ (ΜΙΚ) ΦΑΣΕΙΣ (ΜΕΣ) ΣΤΟΧΟΙ Περίοδος Προετοιμασίας 1 ος ΜΙΚ 2 ος ΜΙΚ 3 ος ΜΙΚ 4 ος ΜΙΚ 5 ος ΜΙΚ 6 ος ΜΙΚ 7 ος ΜΙΚ 8 ος ΜΙΚ Φάση Γενικής Προετοιμασίας Φάση Ειδικής Προετοιμασίας Φάση Εμφάνισης της Φόρμας ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ (ΜΙΚ) ΣΤΟΧΟΙ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ (ΜΙΚ) ΣΤΟΧΟΙ Αγωνιστική Περίοδος Μεταβατική Περίοδος 9 36 Διατήρηση της Φυσικής κατάστασης 3-5 Βελτίωση των ελλείψεων Διατήρηση των κεκτημένων

Τοποθέτηση τη Αντοχής και της Δύναμης με τις υπομορφές τους κατά τη διάρκεια των 8 πρώτων εβδομάδων προετοιμασίας για επαγγελματική ομάδα ποδοσφαίρου (Δημ., Ελ., Σούλας,, 2001) ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ (ΜΙΚ) ΦΑΣΕΙΣ (ΜΕΣ) ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟΧΟΙ Ρ1 Ρ2 Ρ Ειδ. Αντ. 1 η Εβδ. ή 2 η Εβδ. ή 1 ος ΜΙΚ 2 ος ΜΙΚ Φάση Γενικής Προετοιμασίας 140-150Κ.Σ 140-150Κ.Σ Περίοδος Προετοιμασίας 3 η Εβδ. ή 4 η Εβδ. ή 5 η Εβδ. ή 3 ος ΜΙΚ 4 ος ΜΙΚ 5 ος ΜΙΚ Φάση Ειδικής Προετοιμασίας 150-165Κ.Σ 150-165Κ.Σ 140-150Κ.Σ 150-165Κ.Σ 6 η Εβδ. ή 7 η Εβδ. ή 6 ος ΜΙΚ 7 ος ΜΙΚ Φάση Εμφάνισης της Φόρμας ΦΙΛΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ 8 η Εβδ. ή 8 ος ΜΙΚ Δγεν Δαντ. ΔΥΝΑΜΗ Μ.Δ. (Μ.Υ.) Μ.Δ. (Ε.Σ.) ΤΑΧ/ ΔΥΑΜΗ

Ποσοστιαία προπονητική συμμετοχή των παραγόντων απόδοσης των 8 πρώτων εβδομάδων προετοιμασίας στο Μπάσκετ (Κέλλης, Σπ., 1998) Εβδομάδες 1 η 2 η 3 η 4 η 5 η 6 η 7 η 8 η Φυσική κατάσταση 100% 50% 40% 40% 30% 30% 20% 20% Ατομική Τεχνική - 40% 30% 20% 20% 20% 20% 20% - 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10% Σουτ - - 20% 20% 10% - - - Μερική τακτική - - - 10% 30% 40% 50% 50% Ομαδική τακτική Φιλικοί αγώνες - - - 1 1 2 2 1

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) της περιόδου προετοιμασίας με μια κορύφωση (Boba, T.,1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ 50-80% Χ 0 Α ΗΜΕΡΕΣ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) της περιόδου προετοιμασίας με δύο κορυφώσεις (Boba, T.,1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ 50-80% Χ 0 Α ΗΜΕΡΕΣ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) της περιόδου προετοιμασίας υψηλής επιβάρυνσης (Boba, T.,1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ 50-80% Χ 0 Α ΗΜΕΡΕΣ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) της περιόδου προετοιμασίας με δύο κορυφώσεις επιβάρυνσης όπου η 2 η είναι αγώνας από την οποία προηγούνται δύο προπονήσεις ξεκούρασης (Boba, T.,1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ Αγ 50-80% Χ 0 ΗΜΕΡΕΣ Α ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) της περιόδου προετοιμασίας με δύο συνεχόμενες κορυφώσεις επιβάρυνσης (Boba, T.,1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ 50-80% Χ 0 Α ΗΜΕΡΕΣ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) της περιόδου προετοιμασίας με τρεις κορυφώσεις επιβάρυνσης, οι οποίες εναλλάσσονται με μια χαμηλή ένταση επιβάρυνσης (Boba, T.,1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ 50-80% Χ 0 Α ΗΜΕΡΕΣ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση

Αγωνιστική Περίοδος 25-35 ΜΙΚ

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) αγωνιστικής περιόδου με δύο κορυφώσεις επιβάρυνσης όπου η 2 η είναι αγώνας με «εύκολο αντίπαλο» την Κυριακή (Boba, T.,1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ Αγ 50-80% Χ 0 ΗΜΕΡΕΣ Α ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) Αγωνιστικής περιόδου (Boba, T.,1999) 90-100% Υ* 80-90% Μ **Αγ Αγ 50-80% Χ Τ Τ Απ Απ 0 Α Ξ ΗΜΕΡΕΣ ΣΑ ΚΥ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση Αγ= Αγώνας, Ξ= ξεκούρασης, Τ= Τακτική, Απ= Αποφόρτισης

Δόμηση μικρόκυκλου (ΜΙΚ) Αγωνιστικής περιόδου για ομαδικά αθλήματα (Boba T.1999) 90-100% 80-90% Υ* Μ Αγ Αγ 50-80% 0 Χ Α Ξ Τ Ξ Τ Απ ΗΜΕΡΕΣ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕΤ ΠΕ ΠΑ ΣΑ ΚΥ *Y= Υψηλή ένταση, Μ= Μέτρια ένταση, Χ= Χαμηλή ένταση, Α= Ανάπαυση Αγ= Αγώνας, Ξ= ξεκούρασης, Τ= Τακτική, Απ= Αποφόρτισης

Μεταβατική Περίοδος 6-8 ΜΙΚ

Θέματα που σχετίζονται με εφαρμογές στην αθλητική πρακτική Ως προπονητής ενός ομαδικού αθλήματος και για την καλύτερη προετοιμασία της ομάδας σας προγραμματίζετε σειρά φιλικών αγώνων κατά την περίοδο προετοιμασίας. Ζητείται να αιτιολογήσετε τις επιλογές σας: Α. Σε ότι αφορά την εβδομάδα έναρξης των φιλικών παιγνιδιών και Β. Το στόχο που εξυπηρετεί ο προγραμματισμός αυτών των φιλικών παιχνιδιών

Θέματα προς συζήτηση Στον προπονητικό προγραμματισμό των 8 πρώτων ΜΙΚ γιατί πρέπει να προηγούνται οι ασκήσεις που στόχο έχουν τη βελτίωση ης αερόβιας αντοχής (βασικής αντοχής) στο ποδόσφαιρο από αυτές που αναπτύσσουν την ειδική αντοχή (μικτή - αναερόβια) Ποιες είναι οι προσδοκώμενες προσαρμογές από αυτή την προπονητική επιλογή. Στο Μπάσκετ η προγραμματισμός της βελτίωσης της αερόβιας αντοχής (%) σε σχέση με την ανάπτυξη των άλλων φυσικών ικανοτήτων στην αντίστοιχη πιο πάνω περίοδο είναι ο ίδιος με αυτόν του ποδοσφαίρου; Αιτιολογείστε την απάντησή σας.

Επίλογος (Ι) Ο ετήσιος προπονητικός προγραμματισμός των ομαδικών αθλημάτων είναι πιο απλός σε σχέση με αυτόν των ατομικών αθλημάτων. Ένα πολύ σημαντικό μέρος του ετήσιου προγραμματισμού αυτών των αθλημάτων αποτελεί η περίοδος των 7-10 πρώτων ΜΙΚ που αντιστοιχεί στην περίοδο προετοιμασίας. Ηδιάρθρωσητων7-10 αυτών ΜΙΚ ανάλογα με τον κύριο στόχο είναι: Α. Η Βασικήπερίοδοςκαι η οποία περιλαμβάνει την περίοδο των τριών (3) πρώτων ΜΙΚ κατά την οποία έχουμε ανάπτυξη της βασικής αντοχής. Αρχικά της αερόβιας και στη συνέχεια της μικτής αναερόβιας. Στην περίοδο αυτή υπερισχύουν για τη βελτίωση των πιο πάνω ικανοτήτων οι ασκήσεις χωρίς μπάλα. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι ασκήσεις με μπάλα μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους ακόμη και από τον 1 ο ΜΙΚ. Η αναλογία χρήσης των ασκήσεων με μπάλα υπερτερεί στην περίοδο αυτή των ασκήσεων με μπάλα. Β. Ακολουθεί η Ειδική περίοδος τωνεπόμενωντριών ΜΙΚ(4 ος, 5 ος και 6 ος ) στους οποίους υπερτερούν οι ασκήσεις με μπάλα για τη βελτίωση της ειδικής αντοχής. Μεταξύ των προπονητικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται στην περίοδο αυτή είναι τα φιλικά παιχνίδια (αγωνιστική μέθοδος) καθώς και οι ασκήσεις τακτικής, οι οποίες συμβάλλουν στη βελτίωση της ειδικής αντοχής.

Επίλογος (ΙΙ) Γ. Στους επόμενους δύο με τρεις ΜΙΚ (7 ος,8 ος ήκαι9 ος ) κύριος στόχος είναι το φορμάρισμα των ομάδων εν όψει των αγωνιστικών υποχρεώσεών τους στο πρωτάθλημα. Στην Αγωνιστική περίοδο γενικά η βασική αντοχή διατηρείται μέσω της προθέρμανσης ή κάποιων Π.Μ. σε κύκλους προετοιμασίας μικρής διάρκειαςλόγωδιακοπώνήυποχρεώσεωντωνεθνικώνσυγκροτημάτων (π.χ. επίσημα παιγνίδια της Εθνικής Ομάδας). Σε ότι αφορά την ειδική αντοχή αυτή διατηρείται κυρίως με ασκήσεις με μπάλα και τους αγώνες. Στη Μεταβατική περίοδο γενικώς η αντοχή δεν είναι ένας από τους στόχους των αθλητών των ομαδικών αθλημάτων. Εκτός και εάν στην αγωνιστική περίοδο που μόλις τελείωσε η φυσική ικανότητα της αντοχής δεν βρισκόταν στο επιθυμητό επίπεδο (π.χ. λόγω τραυματισμού) όποτε μπορεί να είναι ένας από τους προπονητικούς στόχους αυτής της περιόδου.

Σχετική Βιβλιογραφία Αναστασιάδης Μ.(1987). Η προπόνηση της καλαθόσφαιρας. Αθήνα. Kegroft Ε.Π.Ε. Boba, T. (1999). Periodization. Theory and Methodology of training.u.s.a. Human Kinetics. Boba, T. (2000). Periodizacion del Entrenamiento Deportivo (Programas para obtener el maximo rendimiento en 35 deportes). Madrid: Editorial Paidotrivo. Garcia, Verdugo, M.(2007). Resistencia y Entrenamiento. Una metodoligia practica. Barcelona. Paidotribo. Δόκας Αθ., Μιχαηλίδης Χ. (1996). Προπονητική & Τακτική Ποδοσφαίρου.Θεσσαλονίκη. Gonzalez A.(2002). La preparacion fisica en el Futbol.Mexico.Ed. Trillas,S.A. de C.V. Grosser M., Starischka, S. (2000). Προπόνηση Φυσικής Κατάστασης σε όλα τα αθλήματα και τις ηλικίες. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Σάλτο. Κέλλης, Σ. (1999).Φυσική κατάσταση νεαρών καλοθοσφαιριστών:δύναμη-ταχυδύναμη-ταχύητητα Ευκαμψία.Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Σάλτο Κέλλης, Σ. (2004). Προπονητική. Σημειώσεις από τις παραδόσεις του μαθήματος. Θεσσαλονίκη: Υπηρεσία δημοσιευμάτων ΑΠΘ. Kλεισούρας, B. (2004). Εργοφυσιολογία. Aθήνα. Π.Χ. Πασχαλίδης. Lambartin,F(2000). Footboll-Preparation physique integree.paris.amphora. Manso,G.,Navarro,M., Caballero, R.(1996).Bases teoreticas del entrenamiento deportivo.principios y aplicaciones. Madrid. Gymnhos. Manso,G.,Navarro,M., Caballero, R.(1996).Planificacion del entrenamiento deportivo. Madrid. Gymnhos Martin, D., Carl, K. & Lehnertz, K (2000). Εγχειρίδιο Προπονητικής. Η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη. Κομοτηνή: Αλφάβητο. Navarro, F. (1999). Los Principios de Entrenamiento y las Structuras de la Planificacion Deportiva. Primer curso,modulo 2(1.1). Madrid: Comite Olimpico Espanol. Navarro, F.,Verdugo, M., Pascual, E.(2000).Modelos de Planificacion en Deportes de Resistencia.Segundo curso, modulo 2 (1.5). Madrid: Comite Olimpico Espanol. Raposo, V.(2000). Planificacion y Organizacion del Entrenamiento Deportivo). Madrid: Editorial Paidotrivo. Τζιωρτζής Στ. (2004). Προπονητική. Θεωρία Αθλητικής Προπόνησης. Αθήνα. Art work. Weineck, J(1997). Προπονητική. Φυσική κατάσταση στο ποδόσφαιρο. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Σάλτο. Zintl F. (1993). Προπόνηση Αντοχής. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Σάλτο.