POMIJA ZA AVIJATI^AROT ILI ODBRANA I MILION $

JANKO ILKOVSKI POMIJA ZA AVIJATIÂROT ILI ODBRANA I MILION $ Akterite imaat edna ~udna osobina {to mene te{ko mi vleguva vo glava, imeno i jas kako li~nost koja se zanimava so mediumi ponekoga{ se prepu{tam na nekakva svesna uloga na kozer, glumej}i ili karikiraj}i nekogo, no toa go pravam sosema svesno, pravej}i naj~esto budala od sebe, mi bilo nadvor od umot da navleguvam vo dlabo~inite na li~nosta ~ii povr{ni karakteri gi karikiram, a toa e da se poistovetat do krajnost so likot koj{to go igraat. Svetot toa go priznava za umetnost, a jas na toa gledam kako na blejdraner koga }e go zastrela replikantot od zad grb, a toj protr~uva, vo agonija, niz nekolku izlozi do posledniot pad. Kultna scena, samo kolku da vi dadam nekakva mentalna slika za toa kako jas gledam na glumata... Da glumi{ studiozno, prodlabo~eno so podgotovki koi traat so meseci za da go odigra{ likot e vistinska mala smrt za li~nosta {to ja nosi{, za sopstvenata, no sepak, nekako tie (akterite) uspevaat da se vratat i da prodolàt normalno da funkcioniraat. ûj, normalno i glumec... malku is~a{ena postavka, na {ega kaàno. Eden prijatel akter mi veli: Site nie (akterite) vo su{tina sme malku perverzni, egzibicionisti, podgotveni sme na s# i se{to samo da go odigrame ona za {to sme se podgotvuvale celiot svoj ìvot, da glumime nekoj drug. 74 Premin, Voskresenie 2005

FILMSKA KRITIKA Aj, si vikam, dobro koga glumi{ fudbaler ili bokser, slikar, poet, kriminalec, ama {to koga go glumi{ Satanata? Kako li samo De Niro se izvle~e po ulogata vo Angel's Hearth? Kako li samo si go za~uva zdraviot razum? Dali glumel neiskreno? Poglednete go filmot, mene me lazea mornici dodeka go gledav, si vikav: ovoj e vistinska inkarnacija na rogatiot li~no. Zna~i, treba da se ve`ba ne akterstvo, tuku sila na volja i cvrstina na karakter, da se nadgraduva li~nosta, da se produhovuva{, sekako seto toa e mo`no samo so rigorozna disciplina. Gledav eden mal serijal na muzi~kata televizija EmTiVi kade nagraduvaa obi~ni gleda~i so toa da `iveat nekolku denovi (edna nedela) kako vrvnite akteri vo Holivud, da re~eme Bred Pit, Xenifer Garner, da go pravat istoto {to i tie go pravat sekojdnevno. Kutrite, jadni mali amerikan~iwa popaleni od toa {to }e im vlezat vo fiokata za ~orapi na svoite idoli prifa}aat i toga{ nastanuva pekolot: Premin, Voskresenie 2005 75

Gi nosat vo luksuznite ìveali{ta na omileniot niven akter ili pea~ i gi smestuvaat stavaj}i im go na raspolagawe siuot luksuz {to go imaat yvezdite. No ima edno malo trik~e: vreme za uìvawe obi~no se nema - zo{to? Stanuvawe vo 5.00, trening, tr~awe, tu{irawe, pojadok koj{to ni mojot lokalen uli~en ma~or ne bi go poglednal, a ako e pregladnet duri bi go dotepal, pa pak trening, pa ~asovi po gluma, pa ~asovi po peewe, pa intervjua, pa pak mal trening, pa ru~ek koj pomalku e kalori~en od slamata so koja gi hranev lamite vo zoolo{ka. Poladnevni ve`bi, ve`bi za dikcija, tr~awe, teretana, bodi bilding do iznemo{tenost i po seto toa edno {i{ence voda. Da skratam, po tri dena pla~ej}i si odea, razo~arani deka nema glamur kakov {to tie si zamisluvaa deka trae po cel den - so kupi{ta slatki, so perverzni terevenki, droga, alkohol, seks... Ohohoo, da! - go ima seto toa Holivud, no otkako }e ti pomine slavata, koga }e se zapusti{ i }e se moli{ da snimi{ reklama za nekoe gazirano {e}erno vodi~e. Jasno mi e kako den deka vrvnite performansi ~ovekovata volja moè da gi odrì okolu 10 godini ili vrvnite sportisti ne{to pove}e... toa e vreme koga }e se zaraboti, potoa sledi tro{eweto na parite i uìvaweto vo la`niot sjaj na kupenata sloboda nebare od Boga ja dograbnale. Sevo ova mi e samo voved za filmot {to dobi Oskar. FILMSKA KRITIKA Gadotija od milion dolari Hristos dirilldi! Film ~ij prv del e vistinska mona{ka epopeja, upornosta da se oddale~i{ od svetot, da vleze{ vo celibat e denono}no da mantra{, sekako ne so molitva tuku so tupanici. Sièto e za eden ostaren bokser koj (ne) uspeal mnogu da stori vo karierata, a vodi {kolo za bokseri i edna razo~arana od ìvotot devojka koja e re{ena da se zamona{i vo boksreskiot svet. Fanatizam kakov {to ne sum videl i volja koja se meri so megatoni, upornost koja za{emetuva i s# vodi kon golemoto kre{endo viva~e, kulminacijata koja prosto se cedi od site strani. I tres!!!!!!!!!!!!! Mojot junak Klint Istvud, ~ovekot koj me fascinira{e kako pravoslavniot kapetan Kalahan koj{to nemilosrdno se bore{e protiv zloto vo gradot, ovde vo glavna uloga i vo uloga na reìser - a filmot, patem, se vika Devojka od milion dolari - mi go sru{i celiot pozitiven naboj {to go ima{e filmot. Devojkata na vrvot na karierata, pred da stane broj eden vo svetot, postrada vo ringot i ostana paralizirana. @ivee na tuba vo bolnica i nejzinata sostojba stanuva s# polo{a, makite s# pogolemi, uàs vo koj gleda~ot se doveduva do kone~noto, do ona {to samo na ìvotnite im se pravi: da $ se skratat makite. I tuka vleguva povtorno Klint posle dolgotrajna, drn-drn, vnatr{na borba ja evtanazira devojkata. Ah, kako sum po...del posle filmot, koga me pukna edna nervoza, koga $ se svrtev na èna mi so koja so~no se ispokarav; vo narednite dva saati ja ostaviv onaka so visnata faca da se ~udi na mojata reakcija. Bev lut {to go izgledav ova holivudsko perverzno i matemati~ki prora~unato ubre. Mnogu mrazam koga me manipuliraat kako stoka pred klanica. Imeno, ubeden sum deka Klint ne e Satana nitu potpi{al so nego i deka razmisluval vaka: 76 Premin, Voskresenie 2005

ΗΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ CHRIST IS RISEN! Krishti U ngjall! Aj da im napravam recept-film, so junak so koj{to site }e se identifikuvaat. Junakot }e nastrada, a jas mu gi skratuvam makite; site }e se mrsulavat vo salata, a jas - cap: oskar...! Site }e bidat {okirani, potreseni, i vo toa gledaat dlabok humanizam i }e me nagradat. I go nagradija!!! Edno od najgolemite ubriwa na Holivud na site vremiwa, koe vleguva vo najtesna konkurencija za najgolema filmska balega zaedno so Titanik i Angliskiot pacient. Ova e najlo{ata poraka koja dosega izlegla od filmskoto platno. Rozmarinoto bebe sega mi izgleda kako crtana serija za deca sprema ova ubre, {to za ater na mojot junak Klint nema da go nare~am so niedeno demonsko ime, iako toa go zasluùva. Se pla{am deka svetot se podgotvuva moèbi za naredna evtanazija, onaka na angro, oti da se ma~at lu evo - ne za drugo, daj da im frlime par stotini atomski vo Afrika i Azija, da ne se ma~at, ne za drugo - od {to nie sme epten dobri... Dojde li carstvoto na ne~estiviot, se pra{uvam? Nekoi mislea deka toa }e bide nekakva imperijalna dràva, no moèbi }e bide carstvoto na mrakot koe }e zavladee vo srcata na lu eto {to }e padnat na ovaa ideja: da gi evtanazirame onie {to se ma~at. A kterkata, Hilari Svonk, pa taa fanati~no se spremila za filmot i od sebe napravila bokser, za àl razvila muskuli ama likot i o~ite $ se {uplivi i prazni. FILM CRITIQUE Premin, Voskresenie 2005 77

Kako samo toa go izvozi eden Robert De Niro vo Razjareniot bik ili Brando vo Apokalipsa. Stra{no e tolkav trud a rezultatot da bide samo edno bezli~no bleskavo zlatno tele, ili na {to li ve}e li~i onaa falusoidna statuetka bez lik. A {to ubavo }e be{e svetot da go proslave{e Martin Skorceze, ~ovek koj ja slika{e istorijata na Amerika: Alisa ne ìvee pove}e tuka, Taksi voza~, Dobrite mom~iwa, Bandite na Wujork i kone~no Avijati~arot, Film za edna od legendite ne samo na Amerika tuku i na svetot. Moderna legenda koja stana eden od simbolite na 20 vek, ekscentri~niot Hauard Hjuz. Filmot toplo vi go prepora~uvam. Za àl ne gi dobi zasluènite lovoriki, svetot se pokloni na mentalnata sodomija namesto na nemirniot istraùva~ki hrabar duh koj go oblikuva{e svetot vo negoviot najubav glamur prekrassno raskaàn od strana na Martin Skorceze i maestralno, no leèrno lesno odglumen od Leonardo Di Kaprio. 78 Premin, Voskresenie 2005