x - 1, x < 1 f(x) = x - x + 3, x

Σχετικά έγγραφα
ΜΑΘΗΜΑ ΜΟΝΟΤΟΝΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ. Αντίστροφη συνάρτηση. ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ Συνάρτηση 1-1. Θεωρία Σχόλια Μέθοδοι Ασκήσεις

<Πεδία ορισμού ισότητα πράξεις σύνθεση>

6.2 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

( ) ΕΚΘΕΤΙΚΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ. Σηµείωση. 2. Παραδοχή α = Ιδιότητες x. αβ = α = α ( ) x. α β. α : α = α = α

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ. Να εξετάσετε αν είναι ίσες οι συναρτήσεις f, g όταν: x x 2 x x. x x g x. ln x ln x 1 και

- 11 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

1. Να προσδιορίσετε το πεδίο ορισμού των συναρτήσεων με τύπους. 2. Να βρεθεί ο λ R ώστε f(x) = ln ( x 2 +2λx+9) να έχει πεδίο ορισμού Α = R

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β ΜΕΡΟΣ (ΑΝΑΛΥΣΗ) ΚΕΦ 1 ο : Όριο Συνέχεια Συνάρτησης

f(x) = 2x+ 3 / Α f Α.

3 η δεκάδα θεµάτων επανάληψης

ΜΑΘΗΜΑ ΜΟΝΟΤΟΝΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Β. 2x 1. είναι Τότε έχουμε: » τον χρησιμοποιούμε κυρίως σε θεωρητικές ασκήσεις.

π x = κπ + με κ. Στην παράγραφο αυτή θα ασχοληθούμε με συναρτήσεις οι οποίες έχουν 2

5.3 ΛΟΓΑΡΙΘΜΙΚΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ

Συναρτήσεις Θεωρία Ορισμοί - Παρατηρήσεις

( x) ( ) ( ) ( ) ( ) Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ. f x+ h f x. 5x 3 2. x x 2x. 3 x 2. x 2x. f x = log x. f x = ln x 4. log 9. 2x 7x 15. x x.

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Σ Υ Ν Α Ρ Τ Η Σ Ε Ι Σ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΠΕΡΙΕΧΕΙ: ΤΥΠΟΥΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ. Τώρα τα κατάλαβα όλα...και τα θυµάµαι όλα!!!

ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

f( x 1, x ( ) ( ) f x > f x. ( ) ( )

- ΟΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ 1-1 ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2011 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Σύνολο τιµών Γραφική παράσταση συνάρτησης Βασικές συναρτήσεις Ισότητα συναρτήσεων Πράξεις µε συναρτήσεις

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ. Άρτια και περιττή συνάρτηση. Παράδειγµα: Η f ( x) Παράδειγµα: Η. x R και. Αλγεβρα Β Λυκείου Πετσιάς Φ.- Κάτσιος.

Μαθηματικά κατεύθυνσης Γ Λυκείου Διαγώνισμα διάρκειας 2 ωρών στις Συναρτήσεις

Να βρείτε ποιες από τις παρακάτω συναρτήσεις είναι γνησίως αύξουσες και ποιες γνησίως φθίνουσες. i) f(x) = 1 x. ii) f(x) = 2ln(x 2) 1 = (, 1] 1 x

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ -- ΑΛΓΕΒΡΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Συνάρτηση f, λέγεται η διαδικασία µε βάση την. Παρατηρήσεις - Σχόλια f

ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ - ΡΗΤΕΣ ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ P x = x+ 2 4 x x 3x x x x 3x

2.8. Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας A Οµάδας. 1.i)

1.1 ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ. 1. Ορισµός. 2. Συµβολισµός. 3. Επεξήγηση συµβόλων. 4. Γραφική παράσταση της συνάρτησης f : A R

Εισαγωγή στην ανάλυση

1 η δεκάδα θεµάτων επανάληψης

ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ. Εφαπτοµένη ευθεία

Σχολικός Σύµβουλος ΠΕ03

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2008

Κεφάλαιο 4: Διαφορικός Λογισμός

ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ-ΟΡΙΟ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: ΕΚΘΕΤΙΚΗ-ΛΟΓΑΡΙΘΜΙΚΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ


7 η ΕΚΑ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 61. Έστω συνάρτηση f παραγωγίσιµη στο R, τέτοια ώστε. (e + 1)dt = x 1

ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

- ΟΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΑΚΡΟΤΑΤΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

f(x) = και στην συνέχεια

2.1 ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ ΑΚΡΟΤΑΤΑ - ΣΥΜΜΕΤΡΙΕΣ

Επαναληπτικά θέματα στα Μαθηματικά προσανατολισμού-ψηφιακό σχολείο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Μονοτονία - Ακρότατα Αντίστροφη Συνάρτηση

II. Συναρτήσεις. math-gr

ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ I. ΣΥΝΟΛΑ

6 η ΕΚΑ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 51.

ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

f ( x) x EΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Συναρτήσεις ( ) 1. Έστω συνάρτηση f γνησίως αύξουσα στο R τέτοια ώστε να ισχύει

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2017 Β ΦΑΣΗ Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ / ΣΠΟΥ ΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

( ) Ίσες συναρτήσεις. = g, Οι συναρτήσεις f, g λέμε ότι είναι ίσες και συμβολίζουμε f. όταν: Έχουν το ίδιο πεδία ορισμού Α

Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ. Ημερομηνία: Πέμπτη 20 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΥΠΟ ΕΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ


ΕΠΙΛΥΣΗ ΕΞΙΣΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΙΣΩΣΕΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ MIAΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ

7.1 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ (1o Γ Λυκείου) να ανήκουν στη γραφική παράσταση της συνάρτησης f( x)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1o. ΘΕΜΑ 2o

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος ΜEd: «Σπουδές στην εκπαίδευση»

Thanasis Xenos ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΗΜΑΘΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003

ΜΑΘΗΜΑ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ Θ.Μ.Τ Μονοτονία συνάρτησης Ασκήσεις Εξισώσεις Θεωρητικές Συνέχεια του µαθήµατος 31. e 3 = 0. e + e 3, x R.

( e ) 2. 4 η δεκάδα θεµάτων επανάληψης 31.

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

. Όλες οι συναρτήσεις δεν μπορούν να παρασταθούν στο καρτεσιανό επίπεδο όπως για παράδειγμα η συνάρτηση του Dirichlet:

Μάθηµα 1. Κεφάλαιο 1o: Συστήµατα. γ R παριστάνει ευθεία και καλείται γραµµική εξίσωση µε δύο αγνώστους.

α) Για κάθε μιγαδικό αριθμό z 0 ορίζουμε z 0 =1

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003

ΜΑΘΗΜΑ 47 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 3 η ΕΚΑ Α

Συναρτήσεις Όρια Συνέχεια


αβ (, ) τέτοιος ώστε f(x

( x) β ], παρουσιάζει ελάχιστη τιµή α, δηλαδή υπάρχει. ξ µε g( ξ ) = 0. Το ξ είναι ρίζα της δοσµένης εξίσωσης.

Παραδείγµατα συναρτήσεων: f:[0,+ ) IR, f(x)=2+ x f:ir IR: f(x)=

4.3 ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ & ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ

ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ ΑΚΡΟΤΑΤΑ - ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ

Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ. Ημερομηνία: Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΚΥΡΤΟΤΗΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΜΠΗΣ Κοίλα κυρτά συνάρτησης Σηµεία καµπής Θεωρία Σχόλια Μέθοδοι Ασκήσεις

ΦΥΛΛΆΔΙΟ ΑΣΚΉΣΕΩΝ 2 ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Παρατηρήσεις, Συµπληρώσεις και Ασκήσεις στο πρώτο µέρος του 1 ου κεφαλαίου της Ανάλυσης (ενότητες 1.1, 1.2, 1.3)

KΕΦΑΛΑΙΟ 4 AΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

Ι. Πραγματικές ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ πραγματικής μεταβλητής (έως και ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ)

Παρουσίαση 1 ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ

Ασκήσεις για το µάθηµα «Ανάλυση Ι και Εφαρµογές» (ε) Κάθε συγκλίνουσα ακολουθία άρρητων αριθµών συγκλίνει σε άρρητο αριθµό.

ΣΥΝΘΕΤΗ & ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣH

ÈÅÌÅËÉÏ ÅËÅÕÓÉÍÁ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α. Α1. Θεωρία (θεώρηµα Fermat) σχολικό βιβλίο, σελ Α2. Θεωρία (ορισµός) σχολικό βιβλίο, σελ Α3.

5 Γενική µορφή εξίσωσης ευθείας

ΜΕΡΟΣ 1 ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ. f : A R και στη συνέχεια δίνουμε τον τύπο της συνάρτησης, π.χ.

- ΟΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΑΚΡΟΤΑΤΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

Transcript:

Σελίδα από 4 ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Του Αντώνη Κυριακόπουλου Εισαγωγή Στην εργασία αυτή παραθέτω χρήσιµες επισηµάνσεις στις βασικές έννοιες των πραγµατικών συναρτήσεων και δίνω παραδείγµατα εφαρµογής Στο τέλος παραθέτω µια σειρά ασκήσεων, πολλές από τις οποίες έχω φτιάξει ο ίδιος Πότε µια συνάρτηση είναι ορισµένη Μια (πραγµατική) συνάρτηση : Α R είναι ορισµένη αν, και µόνο αν: α) Γνωρίζουµε το σύνολο ορισµού της Α και β) Γνωρίζουµε ή µπορούµε να βρούµε την τιµή της (), για κάθε Α Πότε ένας αριθµός είναι τιµή µιας συνάρτησης Ένας αριθµός y R είναι τιµή µιας συνάρτησης : Α R αν, και µόνο αν: Υπάρχει Α µε ()y Ισοδύναµα αν, και µόνο αν: Η εξίσωση ()y έχει µία τουλάχιστον λύση Α Συµβολικά: Έστω µία συνάρτηση : Α R ( τιµή της ) Α, y R y Παράδειγµα Να εξετάσετε αν ο αριθµός 5 είναι τιµή της συνάρτησης: 8ηµσυν -, αν < () - +, αν Λύση Το σύνολο ορισµού της συνάρτησης είναι το R Λύνουµε την εξίσωση: ()5 µε R Με < έχουµε: 5 8ηµ συν 5 4ηµ 6 ηµ, αδύνατη ( γιατί > ) Με έχουµε: 5 + 5 0 ( ή -) εκτή είναι µόνο η ( γιατί ) Συµπεραίνουµε ότι το 5 είναι τιµή τη συνάρτησης ( για )

Σελίδα από 4 Άσκηση Να εξετάσετε αν ο αριθµός είναι τιµή της συνάρτησης: +, αν 0 συν, αν χ>0 Απάντηση Όχι 4 Σύνολο ορισµού συνάρτησης που ορίζεται από έναν τύπο Συµφωνούµε ότι ένας δοσµένος τύπος () ορίζει µια συνάρτηση µε σύνολο Α R R, µε την προϋπόθεση ότι Α ορισµού το σύνολο: { } Παράδειγµα Να βρείτε το σύνολο ορισµού της συνάρτησης: ηµ - () - - 4 Λύση Με Rέχουµε: > 0 4 > 0 > 4 R > 4 4 0, + Άρα, το σύνολο ορισµού της συνάρτησης είναι: Α[ ) Σηµείωση οθέντος ενώ τύπου () το σύνολο ορισµού της: Α { R R } είναι πλήρως ορισµένο Έτσι θα έλεγε κάποιος ότι το σύνολο ορισµού της προηγούµενης συνάρτησης είναι: { R } Α 4 > 0 και 4 0 Σωστά Αλλά όταν λέµε ότι θα βρούµε το σύνολο ορισµού µιας συνάρτησης που ορίζεται από ένα δοσµένο τύπο (), σιωπηρά εννοούµε ότι το σύνολο Α R () R θα το θέσουµε υπό µορφή διαστήµατος ή ενώσεων { } διαστηµάτων του R Αυτό όµως σε πολλές περιπτώσεις δεν µπορεί να γίνει Για παράδειγµα, το σύνολο ορισµού της συνάρτησης: + g 7 + + Β R 7 + + 0 Το σύνολο αυτό είναι πλήρως ορισµένο, αλλά είναι: { } δεν µπορεί να τεθεί υπό µορφή διαστήµατος ή ενώσεων διαστηµάτων του R, γιατί 7 δεν λύνεται η εξίσωση: + + 0 Άσκηση Να βρείτε το σύνολο ορισµού Α της συνάρτησης: λ, όπου λ R (δοσµένος) + λ Απάντηση α) λ> : ΑR β) λ: Α R {} γ) λ<: Α { + λ, - λ} 5 Σύνολο τιµών συνάρτησης R Το σύνολο τιµών µιας συνάρτησης : Α R είναι το σύνολο: ( Α ) { y R yτιµή της } ( Α ) { y Α, ()y} R

Σελίδα από 4 ( Α ) { y η εξίσωση ()y έχει µία τουλάχιστο λύση Α} R Με άλλα λόγια, το σύνολο τιµών µιας συνάρτησης :Α R είναι το σύνολο των αριθµών y R, για τους οποίους η εξίσωση ()y ( µε άγνωστο το ) έχει µία τουλάχιστον λύση στο Α Παράδειγµα Nα βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: - + () - Α R Θα βρούµε τους αριθµούς y R, Λύση Το σύνολο ορισµού της είναι: { } για τους οποίους η εξίσωση ()y ( µε άγνωστο το ) έχει µία τουλάχιστον λύση στο Α Με Α και y R έχουµε: + () y y ( y+ ) + (y+ ) 0 () Η εξίσωση () έχει µία τουλάχιστον λύση στο Α αν, και µόνο αν: ( )( y+ ) 4(y+ ) 0 y 6y+ 5 0 ( y ή y 5) ( y + ) + (y + ) 0 0 ( Α ), 5, + Άρα, το ζητούµενο σύνολο τιµών είναι: ( ] [ ) Άσκηση Nα βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: ()ηµ-4συν ( R ) 5,5 Απάντηση [ ] 6 Ισότητα συναρτήσεων Θεωρούµε δύο συναρτήσεις : Α R και g : Β R Έχουµε: ΑΒ g Α, ()g() Έτσι έχουµε: g αν, και µόνο αν: Α Β ή (ΑΒ και υπάρχει Αµε () g()) Παράδειγµα Να εξετάσετε σε ποιες από τις παρακάτω δύο περιπτώσεις ισχύει g: i) () και g() ii) () και g() Λύση i) Το σύνολο ορισµού της είναι Α[ 0,+ ) και της g είναι ΒR ΆραΑ Β και συνεπώς g ii) Το σύνολο ορισµού της είναι Α[ 0,+ ) και της g είναι Β[ ) ΑΒ Για κάθε [ 0, + ) έχουµε: g Άρα g Άσκηση Nα εξετάσετε αν είναι ίσες οι συναρτήσεις: () 5 8 και g()8 5 Απάντηση Είναι ίσες 7 Άρτιες και περιττές συναρτήσεις 0,+ και άρα Ορισµός Θεωρούµε µία συνάντηση :Α R Ορίζουµε: ( άρτια) Α, (-) Α και ( -χ) () Η γραφική παράσταση µιας άρτιας συνάρτησης έχει άξονα συµµετρίας τον άξονα y y

Σελίδα 4 από 4 Α, (-) Α και -χ -() Η γραφική παράσταση µιας περιττής συνάρτησης έχει κέντρο συµµετρίας την αρχή των αξόνων Παράδειγµα Nα εξετάσετε αν είναι άρτια ή περιττή η συνάρτηση: ( περιττή) - - 4, αν - () - + 4, αν Α,, + Είναι φανερό ότι για Λύση Το σύνολο ορισµού της είναι ( ] [ ) κάθε Α ισχύει ( ) Α Έστω τώρα ένας αριθµός Α i) Έστω ότι Τότε () 4 Επίσης, τότε: και συνεπώς: ( ) ( )+4+4 () ii) Έστω ότι Τότε () +4 Επίσης, τότε: και συνεπώς: ( )( )4 4 () Συµπεραίνουµε ότι, για κάθε Α ισχύει: ( )() Άρα η συνάρτηση είναι περιττή Άσκηση H γραφική παράσταση µιας συνάρτησης : R R διέρχεται από τα σηµεία Α(,) και Β(,) Η συνάρτηση αυτή είναι: Α Άρτια Β Περιττή Γ Ούτε άρτια, ούτε περιττή Απάντηση Γ ( δικαιολογήστε την απάντηση) 8 Μονότονες συναρτήσεις Ορισµός Θεωρούµε µια συνάρτηση :Α R Ορίζουµε: (γνησίωςαύξουσαα ), Α, < ( ) < ( ) [ ] ( αύξουσα) Α [, Α, < ] (γνησίως φθίνουσα)α [, Α, < ( ) > ( ) ] (φθίνουσα)α [, Α, < ] Μία συνάρτηση :Α R λέµε ότι είναι: Γνησίως µονότονη, αν και µόνο αν, είναι γνησίως αύξουσα ή γνησίως φθίνουσα Μονότονη αν, και µόνο αν, είναι αύξουσα ή φθίνουσα Παράδειγµα Να µελετήσετε ως προς την µονοτονία τη συνάρτηση: () - 5, αν < - 6 + 7, αν > Α,, + Θεωρούµε δύο Λύση Το σύνολο ορισµού της είναι αριθµούς α, β Α µε α<β (για ευκολία στη γραφή δεν χρησιµοποιούµε το µε δείκτες) ) Έστω ότι α<β< Τότε: (β) (α)(β 5) (α 5)(βα)>0 και άρα (α)<(β) ) Έστω ότι <α<β Τότε: ( β ) ( α) (β 6β + 7) (α 6α + 7) ( β α)( β + α ) > 0 (γιατί;) και άρα (α)<(β) ) Έστω ότι α<<β Τότε: (α)α 5< 5 και άρα (α)< () 5 5 (β) β 6β + 7 β + > και άρα (β)> 5 4 ()

Σελίδα 5 από 4 Από τις () και () έπεται ότι (α)<(β) Ώστε, σε κάθε περίπτωση ισχύει: (α)<(β) Συνεπώς η δοσµένη συνάρτηση είναι γνησίως αύξουσα Σηµείωση Θεωρούµε µια γνησίως αύξουσα συνάρτηση : Α R Ισχύει:, Α, < ( ) < ( ), Πράγµατι Θεωρούµε δύο αριθµούς, Α i) Έστω ότι < Τότε, επειδή Α, έχουµε: ( ) < ii) Αντιστρόφως Έστω ότι ( ) < Αν, τότε ( ), άτοπο >, τότε, επειδή Α, θα είχαµε ( ) >, άτοπο Άρα < Αν Όµοια, για µια γνησίως φθίνουσα συνάρτηση : Α R Ισχύει:, Α, < ( ) > ( ) Σηµείωση Αν µια συνάρτηση είναι ορισµένη και µονότονη (ή γνησίως µονότονη) Α Β, δεν έπεται αναγκαίως ότι η είναι σε δύο µη κενά σύνολα Α και Β µονότονη (ή γνησίως µονότονη) στην ένωση Α Β Για παράδειγµα, η συνάρτηση είναι ορισµένη και γνησίως φθίνουσα σε καθένα από τα διαστήµατα:(,0) και( 0,+ ), αλλά η δεν είναι γνησίως φθίνουσα στην ένωση:(,0) ( 0, + ) Άσκηση Μια συνάρτηση : R R είναι γνησίως αύξουσα Μα λυθεί εξίσωση: () ( )(4 )( ) Απάντηση 9 Μέγιστο και ελάχιστο συνάρτησης Ορισµός Θεωρούµε µια συνάρτηση :Α R Ορίζουµε: Α, Α,() ( έχει µέγιστη τιµή) [ ] Στην περίπτωση που υπάρχει τέτοιο 0 0 0 Α λέµε ότι η έχει µέγιστη τιµή την ( 0) Λέµε, επίσης, ότι η παρουσιάζει µέγιστο στο 0 Α Η δε τιµή ( 0) λέγεται µέγιστο της Α, Α,() ( έχει ελάχιστη τιµή) [ ] Στην περίπτωση που υπάρχει τέτοιο 0 0 0 Α λέµε ότι η έχει ελάχιστη τιµή την ( 0) Λέµε, επίσης, ότι η παρουσιάζει ελάχιστο στο 0 Α Η δε τιµή ( 0) λέγεται ελάχιστο της Σηµείωση Έστω µια συνάρτηση : Α R α) Αν για έναν αριθµό k Rισχύει: k, για κάθε Α, τότε το k δεν είναι αναγκαίως µέγιστη τιµή της Αυτό συµβαίνει µόνο όταν το k είναι τιµή της Α,() k (k R µέγιστη τιµή της ) Α,() k Για παράδειγµα, έστω η συνάρτηση ()ηµ, R Για κάθε Rισχύει: ()ηµ 5 Αλλά το 5 δεν είναι η µέγιστη τιµή της Το 5 δεν είναι τιµή της H µέγιστη τιµή της είναι το

Σελίδα 6 από 4 β) Αν για έναν αριθµό k Rισχύει: k, για κάθε Α, τότε το k δεν είναι αναγκαίως ελάχιστη τιµή της Αυτό συµβαίνει µόνο όταν το k είναι τιµή της Α,() k (k R ελάχιστη τιµή της ) Α,() k Παράδειγµα Να βρείτε τους αριθµούς λ R, για τους οποίους η - +λ συνάρτηση: () έχει µέγιστη τιµή το + + Λύση Το τριώνυµο: + + έχει διακρίνουσα αρνητική και άρα: + + > 0,για κάθε R Έτσι, το σύνολο ορισµού της είναι το R Για να είναι το µέγιστη τιµή της πρέπει και αρκεί: + λ,, R R + + R, + + ( λ) 0 R, + λ, + + ( λ) 0, R R + + 9 4( λ) 0 9 4( λ) 0 λ 9 4( λ) 0 4 Άρα, η ζητούµενη τιµή του λ είναι λ 4 Άσκηση Να εξετάσετε ως προς το µέγιστο και το ελάχιστο τη συνάρτηση: (χωρίς παραγώγους) + Απάντηση Έχει ελάχιστο το, για και µέγιστο το για 0 Σύνθεση συναρτήσεων Ορισµός Θεωρούµε δύο συναρτήσεις το σύνολο: { } :Α R και g :Β R Θεωρούµε τώρα Α Α () Β και υποθέτουµε ότι Α Η συνάρτηση, την όποια συµβολίζουµε µε g και την οποία ορίζουµε ως εξής: (g o )() g, g o :Α R µε ονοµάζεται σύνθεση των και g, κατ αυτή την τάξη Παράδειγµα Να βρείτε τη συνάρτηση g o, αν: Λύση Το σύνολο ορισµού της είναι Α[,] Βρίσκοµαι το σύνολο: Α { Α } () 4 - και g() - και της g είναι Β[ ) Β Με Rέχουµε:,+ Α Β 4 4 Άρα Α, Συνεπώς: ( ) g :, R µε (g )()g 4

Σελίδα 7 από 4 Σηµείωση Για δύο συναρτήσεις και g δεν ισχύει πάντοτε: g g Για τρεις συναρτήσεις, g και h ισχύει πάντοτε: ( ) g h g h, µε την προϋπόθεση ότι ορίζεται όλες οι αναφερόµενες συνθέσεις Άσκηση Θεωρούµε δύο συναρτήσεις : R R και g : R R Υποθέτουµε ότι g g και ότι η εξίσωση () έχει µια µοναδική λύση ρ R Να αποδείξετε ότι το ρ είναι και λύση τις εξίσωσης g() Συναρτήσεις - Ορισµός Mια συνάρτηση :Α R λέµε ότι είναι - (ένα προς ένα) αν, και µόνο αν:, Α, ( ) ( ) Ισοδύναµα, αν και µόνο αν:, Α, ( ) ( ) Σηµείωση Είναι φανερό ότι, αν µία συνάρτηση : Α R είναι -, τότε:, Α, ( ) ( ) (γιατί;) Παράδειγµα Να αποδείξετε ότι είναι - η συνάρτηση: : -,+ R µε () + 8-7 [ ) Λύση Θεωρούµε δύο αριθµούς, [, ) +, οπότε και Έχουµε: ( ) ( ) + 8 7 + 8 7 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 ( + ) ( + ) + + + + Άρα, η συνάντηση είναι - Άσκηση Να αποδείξετε ότι είναι - η συνάρτηση: + Τρείς χρήσιµες προτάσεις Πρόταση Αν µια συνάρτηση :Α R είναι -, τότε η εξίσωση ()k, για κάθε k R, έχει το πολύ µία λύση στο Α Απόδειξη Έστω ότι µία συνάρτηση : Α Rείναι - Θεωρούµε ένα αριθµό κ R Έστω τώρα ότι η εξίσωση Έχουµε: k έχει δύο λύσεις και στο Α µε ( ) k ( ) ( ),άτοπο k Άρα, η εξίσωση k έχει το πολύ µία λύση στο Α Πρόταση Αν µια συνάρτηση :Α R είναι γνησίως µονότονη, τότε είναι - Απόδειξη Έστω ότι Α (όµοια εργαζόµαστε αν Α )Θεωρούµε δύο αριθµούς, ΑΈχουµε: < ή ( ) < ή ( ) > ( ) > Άρα, η είναι -

Σελίδα 8 από 4 Σηµείωση Το αντίστροφο δεν ισχύει Για παράδειγµα, η συνάρτηση είναι -,αλλά δεν είναι γνησίως µονότονη Πρόταση Αν µια συνάρτηση :Α R είναι γνησίως µονότονη, τότε η εξίσωση ()k, για κάθε k R, έχει το πολύ µία λύση στο Α Απόδειξη Σύµφωνα µε την πρόταση, η συνάρτηση είναι - και άρα, σύµφωνα µε την πρόταση, η εξίσωση k έχει το πολύ µία λύση στο Α Αντίστροφες συναρτήσεις Έστω ότι µια συνάρτηση : Α R είναι - Τότε, για κάθε y ( Α ), υπάρχει ένας ακριβώς αριθµός Α µε y ( γιατί;) Έτσι, τότε, ορίζεται µια νέα συνάρτηση, την οποία συµβολίζουµε - µε, ως εξής: - - : (Α) R µε (y) () y, για κάθε Α και για κάθε y (Α) - Η συνάρτηση αυτή ονοµάζεται αντίστροφη της Έτσι, αν µια συνάντηση είναι -, τότε ορίζεται η αντιστροφή της συνάρτηση Στην περίπτωση αυτή λέµε ότι η συνάρτηση αντιστρέφεται Ισχύουν: - (y) y, για κάθε y (Α) - ( () ), για κάθε Α Για να µελετήσουµε ως προς το «αντιστρέψιµο» µία δοσµένη συνάρτηση : Α R,θα πρέπει πρώτα να εξετάσουµε αν είναι - Αν είναι -, τότε για να βρούµε την αντίστροφη συνάρτηση, θα πρέπει να βρούµε το σύνολο τιµών της (Α) και µετά να λύσουµε την εξίσωση ()y,ως προς Όλα αυτά µπορούµε να τα απλοποιήσουµε λίγο µε τον τρόπο που αναφέρουµε στην επόµενη παράγραφο 4 Μελέτη για την αντίστροφη συνάρτηση Έστω µια συνάρτηση : Α R Αν λύσουµε (και διερευνήσουµε )την εξίσωση: y, µε άγνωστο το Α και παράµετρο το y R, τότε: ) Είναι εύκολο να βρούµε το σύνολο τιµών ( Α ) της συνάρτησης Το (Α) είναι το σύνολο των αριθµών y R, για τους οποίους η εξίσωση y έχει µία τουλάχιστον λύση Α Α ) Eίναι εύκολο να βρούµε αν η συνάρτηση αντιστρέφεται ή όχι α) Αν για ένα τουλάχιστον y0 (Α)η εξίσωση: ( ) y 0 έχει δύο ή περισσότερες λύσεις στο Α, τότε η συνάρτηση δεν είναι - και άρα δεν αντιστρέφεται Πράγµατι, έστω ότι και, µε, είναι δύο από τις λύσεις αυτές Τότε θα έχουµε: ( ) y0και y0, οπότε ( ) Και επειδή, έπεται ότι η συνάρτηση δεν είναι - και άρα δεν αντιστρέφεται β) Αν για κάθε y (Α)η εξίσωση: () y έχει µια µοναδική λύση στο Α, τότε η συνάρτηση είναι - και άρα αντιστρέφεται Πράγµατι, θεωρούµε δύο αριθµούς, Α και υποθέτουµε

ότι: ( ) ( ) y Σελίδα 9 από 4 0 Α Έτσι, οι αριθµοί και είναι λύσεις τις εξίσωσης: y0 Και επειδή η εξίσωση αυτή έχει µια µοναδική λύση, έπεται ότι Συνεπώς, η συνάρτηση είναι - και άρα αντιστρέφεται ) Στην περίπτωση που αντιστρέφεται, θα έχουµε έτοιµο και τον τύπο της αντίστροφης συνάρτησης : ( Α) R, αφού θα έχουµε βρει το συναρτήσει του y ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ Να εξετάσετε αν η συνάρτηση αντιστρέφεται και αν ναι να βρείτε την αντιστροφή της Λύση Το σύνολο ορισµού της είναι τo R Λύνουµε την εξίσωση: άγνωστο το R και παράµετρο το y R ) Λύσεις στο (,0) Με <0 έχουµε: y y () Αν y 0, τότε η εξίσωση () είναι αδύνατη Έστω ότι y<0 Τότε: () ) Λύσεις στο[ 0,+ ) Με 0 έχουµε: y y y (δεκτή) y y () Αν y<0, τότε η εξίσωση () είναι αδύνατη Έστω ότι y 0 Τότε: () y y y (δεκτή) y, µε Ώστε, για κάθε y R, η εξίσωση y() µε R, έχει µια µοναδική λύση, την: y, αν y<0 y, αν y 0 Συµπεράνουµε ότι: ( R) R Επίσης, ότι η συνάρτηση είναι - ( απόδειξη όπως στην περίπτωση β) Συνεπώς, η συνάρτηση αντιστρέφεται και η αντιστροφή της είναι: y,αν y<0 : R R µε ( y) y, αν y 0 Μπορούµε στη θέση του y να βάλουµε το ή οποιοδήποτε άλλο γράµµα) ΑΣΚΗΣΗ Έστω η συνάρτηση: () - + Να αποδείξετε ότι: ) Η αντιστρέφεται και να βρείτε την αντιστροφή της ) Υπάρχουν τρεις πραγµατικοί αριθµοί α, β και γ, για τους οποίους ισχύει: α 6 + β + γ y+, αν y 6 Απάντηση ) : R R µε ( y) y, αν y<6 ) α, β και γ-, οπότε: 6 +

Σελίδα 0 από 4 5Τρεις ακόµα χρήσιµες προτάσεις Πρόταση Αν µία συνάρτηση :Α Rείναι γνησίως µονότονη, τότε - αντιστρέφεται και η αντιστροφή της συνάρτηση: : (Α) R είναι επίσης γνησίως µονότονη και µάλιστα µε το ίδιο είδος µονοτονίας Απόδειξη Έστω ότι Α (όµοια εργαζόµαστε αν Α ) Σύµφωνα µε την πρόταση της, η είναι - και άρα αντιστρέφεται Θα αποδείξουµε τώρα ότι: ( Α ) ηλαδή θα αποδείξουµε ότι: y, y, y y Α < ( y) < ( y) () Έστω ότι η πρόταση () δεν ισχύει Τότε, θα ισχύει η άρνησή της, που είναι: y, y, y y και Α < ( y ) ( y ) Έτσι, και επειδή Α, από την ( ( ) ( ) ) ( y ) ( y ), έπεται ότι : y y, δηλαδή : y y,άτοπο Άρα, η πρόταση () ισχύει και συνεπώς ( Α ) Πρόταση Αν µία συνάρτηση :Α Rαντιστρέφεται, τότε οι γραφικές - παραστάσεις C της και C της είναι συµµετρικές ως προς την ευθεία: y (διχοτόµο της ης και της ης γωνίας των αξόνων) Απόδειξη Έστω ότι µια συνάρτηση : Α R αντιστρέφεται Έχουµε: Μ Μ - ( α, β ) C β ( α) α ( β ) ( β, α) C Και επειδή τα σηµεία M ( α, β ) και M ( β, α ) είναι συµµετρικά προς την ευθεία y, έπεται ότι οι γραµµές C και C είναι συµµετρικές ως προς την ευθεία αυτή y Πρόταση Έστω ότι µια συνάρτηση : Α R είναι γνησίως αύξουσα (οπότε αντιστρέφεται) Τότε, τα κοινά σηµεία των C και C (αν υπάρχουν) ανήκουν στην ευθεία y Απόδειξη Έστω ότι Μ ( 0, y0) είναι ένα κοινό σηµείο των γραµµών C και C Τότε: 0 ( Α ( Α )) και ( 0) ( 0) () Θα αποδείξουµε ότι: ( 0) 0 Πράγµατι, έστω ότι: ( 0) > 0 Τότε, από την () και επειδή Α, έχουµε: ( ) > ( ) > ( ( )) > ( ) > ( ) 0 0 0 0 0 0 0 0 που είναι άτοπο Όµοια φτάνουµε σε άτοπο αν υποθέσουµε ότι ( 0) < 0 Άρα ( 0) 0 και συνεπώς το σηµείο Μ ( 0, y0) ανήκει στην ευθεία y Σηµείωση Όπως θα δούµε παρακάτω, η παραπάνω πρόταση δεν ισχύει αν η συνάρτηση είναι γνησίως φθίνουσα

Σελίδα από 4 6 Κοινά σηµεία των γραφικών παραστάσεων δύο αντιστρόφων συναρτήσεων Οι συντεταγµένες των κοινών σηµείων των γραφικών παραστάσεων C και C δύο αντιστρόφων συναρτήσεων : Α R και : ( Α) R, είναι οι πραγµατικές λύσεις του συστήµατος: y µε ( Α ( Α )) y Όσες πραγµατικές λύσεις έχει το σύστηµα αυτό, τόσα είναι και τα κοινά σηµεία των δύο αυτών γραµµών Αν το σύστηµα αυτό είναι αδύνατο, τότε οι γραµµές αυτές δεν έχουν κοινό σηµείο Συνεπώς: Οι γραφικές παραστάσεις δύο αντιστρόφων συναντήσεων µπορεί να µην έχουν κοινά σηµεία Μπορεί όµως να έχουν ένα ή περισσότερα Στην περίπτωση που έχουν κοινά σηµεία, αυτά δεν ανήκουν αναγκαίως στη διχοτόµο y, εκτός αν η είναι γνησίως αύξουσα (πρόταση, 5) Σηµειώνουµε ότι: Αν µια συνάρτηση : Α R αντιστρέφεται και οι γραφικές τους παραστάσειςc και C έχουν ένα µοναδικό κοινό σηµείο, αυτό ανήκει στη διχοτόµο: y Πράγµατι Έστω ότι οι C και C έχουν ένα µοναδικό κοινό σηµείο, το (α, β) ( α, β) C ( β, α) C β ( α) α ( β ) Τότε: ( α, β) C β α α β ( β, α) C Άρα, το σηµείο (β, α) είναι επίσης κοινό των C και C Έτσι, από την υπόθεση Έχουµε: (α, β)(β, α) και συνεπώς α β Άρα, το κοινό σηµείο ανήκει στη διχοτόµο: y Αναφέρουµε τα παρακάτω παραδείγµατα: ) Όπως βρίσκουµε, η συνάρτηση:, R, έχει αντίστροφη τη συνάρτηση:, αν < 0, αν 0 Όπως µπορούµε να βρούµε εύκολα, οι γραφικές τους παραστάσεις έχουν τρία κοινά σηµεία, τα εξής: (,), (, ) και (0,0) Από αυτά µόνο το (0,0) ανήκει στην ευθεία y εν εφαρµόζεται η πρόταση της 5, γιατί η δεν είναι γνησίως αύξουσα Είναι γνησίως φθίνουσα Οι γραφικές παραστάσεις των δύο αυτών συναρτήσεων δίνονται στο παρακάτω σχήµα

Σελίδα από 4 ) Η συνάρτηση : (0, + ) R µε ln έχει αντίστροφη τη συνάρτηση : R R µε e Οι γραφικές τους παραστάσεις (βλέπε παρακάτω σχήµα) δεν έχουν κανένα κοινό σηµείο ) Η συνάρτηση, R έχει αντίστροφη τη συνάρτηση +, R Οι γραφικές τους παραστάσεις έχουν ένα µοναδικό κοινό σηµείο, το (,) Το σηµείο αυτό ανήκει στην ευθεία y 4) Η συνάρτηση 4, R έχει αντίστροφη τη συνάρτηση 4, R Οι γραφικές τους παραστάσεις έχουν όλα τα σηµεία τους κοινά (ταυτίζονται, άπειρα κοινά σηµεία) Από αυτά µόνο ένα ανήκει στην ευθεία y, το (,) ΑΣΚΗΣΕΙΣ Σύνολο ορισµού- σύνολο τιµών συνάρτησης Ισότητα συναρτήσεων Να εξετάσετε αν ο αριθµός 4είναι τιµή της συνάρτησης: + Να βρείτε το σύνολο ορισµού της συνάρτησης:

Σελίδα από 4 Έστω η συνάρτηση: + 0 6 + Nα βρείτε το σύνολο ορισµού της Μετά, να γράψετε τον τύπο της µε ένα µόνο ριζικό και χωρίς το σύµβολο της απόλυτης τιµής 4 Έστω η συνάρτηση: ( λ+ ) λ ( λ) ( λ ) + Nα βρείτε τους αριθµούςλ R, για τους οποίους το σύνολο ορισµού της είναι τοr 5 Έστω η συνάρτηση: Ο αριθµός Nα βρείτε το σύνολο ορισµό της 6 Έστω η συνάρτηση: ( + ) ανήκει το σύνολο ορισµού της ; Ο αριθµός ανήκει το σύνολο ορισµού της ; Nα βρείτε το σύνολο ορισµό της 7 Έστω η συνάρτηση: (ln ) Ο αριθµός ανήκει το σύνολο ορισµού της ; Nα βρείτε το σύνολο ορισµό της 8 Να βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: + + 9 Να βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: + + + + 0 Να βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: 5+ 6 + Να βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: 4 Έστω η συνάρτηση: + λ+ + + Να βρείτε τους αριθµούς λ R, για τους οποίους το σύνολο τιµών της είναι το, διάστηµα [ ]

Σελίδα 4 από 4 Να βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: ln + 4 Να βρείτε το σύνολο τιµών της συνάρτησης: 5 Θεωρούµε δύο αριθµούς, ( ) ln 5 4 α β R και τη συνάρτηση: () α + β Να αποδείξετε ότι: ( R ) [0, + ) αν, και µόνο αν, αβ 6 Να βρείτε τους αριθµούς λ R, για τους οποίους είναι ίσες οι συναρτήσεις: + λ + λ + ( λ+ ) + λ και g + λ+ 7 Θεωρούµε ένα µη κενό υποσύνολο Α του R, το οποίο περιέχει τουλάχιστον τρία διαφορετικά στοιχεία και δύο συναρτήσεις :Α R και g: Α R Υποθέτουµε ότι, για κάθε, y Α µε y, ισχύει: ()+(y)g()+g(y) Να αποδείξετε ότι g 8 Θεωρούµε ένα µη κενό υποσύνολο Α του R, το οποίο περιέχει τουλάχιστον τρία διαφορετικά στοιχεία και δύο συναρτήσεις :Α R και g: Α R µε ()>0 και g()>0 για κάθε ΑΥποθέτουµε ότι, για κάθε, y Α µε y, ισχύει: ()(y)g()g(y) Να αποδείξετε ότι g 9 Να αποδείξετε ότι είναι σταθερή η συνάρτηση: + ( + ) + ( + ) 0 Για µια συνάρτηση : R R, ισχύει: ( y)(+y), για κάθε, y R Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση αυτή είναι σταθερή δύο συναρτήσεις και g είναι ορισµένες στο R και για κάθε, y R ισχύει: [ y ] [ g g y ] 0 Να αποδείξετε ότι µια τουλάχιστον από τις συναρτήσεις και g είναι σταθερή στοr Για µια συνάρτηση :Α R το σύνολο τιµών της (Α) είναι διάστηµα και ισχύει 0, για κάθε Α Nα αποδείξετε ότι η συνάρτηση έχει σταθερό πρόσηµο στο Α Άρτιες και περιττές συναρτήσεις Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση:, αν >, αν - αν, χ< - είναι άρτια 4 Έστω η συνάρτηση:

Σελίδα 5 από 4 + + + + α) Να βρείτε το σύνολο ορισµού της β) να εξετάσετε αν η είναι άρτια ή περιττή 5 Να βρείτε τους αριθµούς λ R, για τους οποίους η συνάρτηση: 4 + λ + είναι περιττή 6 Nα εξετάσετε αν είναι άρτια ή περιττή η συνάρτηση: ln + Μονότονες συναρτήσεις 7 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: + είναι γνησίως αύξησα Μετά, να συµπεράνετε ότι, για κάθε α, β R, ισχύει: α + β α β + + α + β + α + β 8 θεωρούµε ένα αριθµό k>0 και τη συνάρτηση: + k Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση είναι γνησίως αύξησα στο διάστηµα ( k, + ) Μετά, να συµπεράνετε ότι, για κάθε α, β, γ R ισχύει: α γ α β β γ + k+ α γ k+ α β k+ β γ 9 Θεωρούµε µια συνάρτηση : (0, ) + R και υποθέτουµε ότι η συνάρτηση g : (0, + ) R µε g είναι φθίνουσα Να αποδείξετε ότι, για κάθε, y (0, + ), ισχύουν: α) ( + y) + ( y) β) (+ y) + ( y) 0 Θεωρούµε µια συνάρτηση : (0, ) + R και υποθέτουµε ότι η συνάρτηση g : (0, + ) R µε g είναι αύξουσα Να αποδείξετε ότι, για κάθε α, β [, + ) και για κάθε, y (0, + ), ισχύει: ( α + β y) α + β ( y) Μία συνάρτηση :[, ] α β R µε [( α, β )] (0, + ) είναι µονότονη Να αποδείξετε ότι, για κάθε, y [ α, β ] ισχύουν: ( α) ( β ) ( α) ( β ) min, ma, ( β ) ( α) ( y) ( β ) ( α) Θεωρούµε δύο αριθµούς λ,α R µε λ>0 και µία φθίνουσα συνάρτηση : R R Να αποδείξετε ότι η εξίσωση: (+α)(α)+λ, µε άγνωστο το, έχει µοναδική λύση το 0 ίνεται ένας αριθµός α R και µια αύξουσα συνάρτηση : εξίσωση: ( + ( α)) α R R Να λυθεί η

Σελίδα 6 από 4 4 Μια συνάρτηση είναι ορισµένη και µονότονη σε ένα διάστηµα και δεν υπάρχει υπoδιάστηµα του, στο οποίο η να είναι σταθερή Να αποδείξετε ότι η είναι γνησίως µονότονη στο 5 Να αποδείξετε ότι οι εξίσωση: y + 5 έχει µοναδική ρίζα το + 6 Να αποδείξετε ότι οι εξίσωση: 5 έχει µοναδική ρίζα το 7 Να αποδείξετε ότι οι εξίσωση: 0 e 8 Να αποδείξετε ότι οι εξίσωση: ln έχει µοναδική ρίζα το e Μέγιστο και ελάχιστο συνάρτησης 9 Για µια συνάρτηση : έχει µοναδική θετική ρίζα το R R ισχύουν: και 4, για κάθε R α) Μπορεί να συµπεράνετε ότι η έχει µέγιστη τιµή το; Επίσης ότι έχει ελάχιστη τιµή το -4; Γιατί; β) Έστω ότι επιπλέον ισχύουν: ( ) + () και ( ) () 7 Tώρα, µπορείτε να συµπεράνετε ότι η έχει µέγιστη τιµή το και ελάχιστη τιµή το 4; ικαιολογήστε την απάντηση 40 Να αποδείξετε ότι η παρακάτω συνάρτηση έχει ελάχιστη τιµή το : 4 4 + 7 4 + + 4 Να αποδείξετε ότι η παρακάτω συνάρτηση έχει µέγιστη τιµή το : 4 Να αποδείξετε ότι η παρακάτω συνάρτηση έχει ελάχιστη τιµή το : + + + + 4 Να αποδείξετε ότι η παρακάτω συνάρτηση έχει µέγιστη τιµή το : + + 44 Να βρείτε την ελάχιστη και τη µέγιστη τιµή ( αν έχει), καθώς και τις αντίστοιχες τιµές του, της συνάρτησης: 45 Έστω η συνάρτηση: ελάχιστη τιµή, την οποία να βρείτε 6 4 + + + Nα αποδείξετε ότι η συνάρτηση αυτή έχει 46 Nα βρείτε τους αριθµούς λ R, για τους οποίους η παρακάτω συνάρτηση έχει ελάχιστη τιµή το : + λ +

Σελίδα 7 από 4 47 Έστω η συνάρτηση: ( ) + + Να αποδείξετε ότι: α) Η είναι άρτια β) Η έχει ελάχιστη τιµή το 48 Να βρείτε την ελάχιστη και τη µέγιστη τιµή ( αν έχει), καθώς και τις αντίστοιχες τιµές του, της συνάρτησης: e e + 49 Να βρείτε την ελάχιστη και τη µέγιστη τιµή ( αν έχει), καθώς και τις αντίστοιχες τιµές του, της συνάρτησης: Σύνθεση συναρτήσεων 50 Να βρείτε τη συνάρτηση g e e ln e e, όπου: + και ln + g 5 Θεωρούµε τις συναρτήσεις: + και g α + β Να βρείτε τους αριθµούς α, β R,για τους οποίους ισχύει: g g 5 Για µία συνάρτηση : R R,ισχύει: + 4,για κάθε R Να λυθεί η εξίσωση: () 5 Μία συνάρτηση είναι ορισµένη και γνησίως αύξουσα στο R Να αποδείξετε ότι, για κάθε R, ισχύει: ( ) 54 Για µία συνάρτηση : R R,ισχύει: ( ) α + β,για κάθε χ R, όπου α και β είναι δύο δοσµένοι πραγµατικοί αριθµοί µε α+β και β 0 Να αποδείξετε ότι η εξίσωση () έχει µία µοναδική ρίζα στο R 55 Θεωρούµε µια συνάρτηση : R R και τη συνάρτηση α + β + γ, g όπου α, β, γ R µε α 0 και ( β ) 4αγ α) Να λυθεί η εξίσωση: g() β) Να αποδείξετε ότι, αν g g, τότε υπάρχει ξ R µε (ξ)ξ Συναρτήσεις - Αντίστροφες συναρτήσεις 56 Να αποδείξετε ότι είναι - η συνάρτηση: + 57 Για µία συνάρτηση : R R ισχύει: (0 ), για κάθε R Να αποδείξετε ότι η δεν είναι -

Σελίδα 8 από 4 58 Για µία συνάρτηση : R R ισχύει: 0 5 Να αποδείξετε ότι η δεν είναι - 59 Για µία συνάρτηση :, για κάθε R R R υποθέτουµε ότι ισχύει: ( ),για κάθε R και ότι η συνάρτηση g + είναι -Να αποδείξετε ότι () για κάθε R 60 Θεωρούµε δύο συναρτήσεις : R R και g : R R µε ( ) > 0και g( ) > 0,για κάθε R Ακόµα, η είναι αύξουσα και η g είναι γνησίως αύξουσα Να αποδείξετε ότι η εξίσωση: ()+g()()g() έχει το πολύ µία ρίζα στο R 6 Για µία συνάρτηση : R R,ισχύει: Να αποδείξετε ότι: ( -) ( R) R 6 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: : (, + ) R µε + αντιστρέφεται και να βρείτε την αντίστροφή της 6 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: 4 βρείτε την αντίστροφή της 64 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: αντίστροφή της 65 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: αντίστροφή της 66 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: αντίστροφή της 67 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: την αντίστροφή της αντιστρέφεται και να αντιστρέφεται και να βρείτε την αντιστρέφεται και να βρείτε την + + e 68 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: e e e αντιστρέφεται και να βρείτε την αντιστρέφεται και να βρείτε e + e αντιστρέφεται και να βρείτε την αντίστροφή της ln 69 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: αντιστρέφεται και να βρείτε την ln + αντίστροφή της 70 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: e + αντιστρέφεται και να βρείτε την αντίστροφή της 7 Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση: ln( e e ) βρείτε την αντίστροφή της αντιστρέφεται και να

Σελίδα 9 από 4 7 Έστω ότι µία συνάρτηση : Α R είναι γνησίως αύξουσα (οπότε αντιστρέφεται) Να αποδείξετε ότι:, Α ( Α ) () Λύσηi) Έστω α µία ρίζα της εξίσωσης: Τότε: ( α) ( α) ( α) ( α) ( α) α () Έστω ότι (α)>α Τότε: ((α))>(α), οπότε, λόγω της (), έχουµε: α>(α), άτοπο Έστω ότι (α)<α Όµοια φθάνουµε σε άτοπο Άρα: (α)α και συνεπώς το α είναι ρίζα της εξίσωσης: () ii) Αντιστρόφως Έστω α µία ρίζα της εξίσωσης: () Τότε: (α)α και συνεπώς α ( α) Άρα: ( α) ( α) και συνεπώς το α είναι ρίζα της εξίσωσης: Άρα, η ισοδυναµία () ισχύει Σηµείωση εν ισχύει το ίδιο αν η συνάρτηση είναι γνησίως φθίνουσα Πράγµατι,η συνάρτηση () είναι γνησίως φθίνουσα και έχει αντίστροφη την Έχουµε: Άρα, οι εξισώσεις: 0 0 R (αόριστη) 0 0 7 ίνεται µία συνάρτηση : και () δεν είναι ισοδύναµες R R, για την οποία ισχύει: ( ),για κάθε R Να αποδείξετε ότι η αντιστρέφεται και να βρείτε την αντίστροφή της 74 Μία συνάρτηση : R R µε ( R) R είναι γνησίως µονότονη και η γραφική της παράσταση διέρχεται από τα σηµεία Α(,5) και Β(,) α) Να βρείτε το είδος της µονοτονία της β) Να λύσετε την εξίσωση: ( ) 75 Μία συνάρτηση : + + 5 R R µε ( R) R είναι γνησίως µονότονη και η γραφική της παράσταση διέρχεται από τα σηµεία Α(,) και Β(4,5) α) Να βρείτε το είδος της µονοτονία της β) Να λύσετε την ανίσωση: ( ) + + 4 < 76Μία συνάρτηση : R R µε ( R) R είναι γνησίως µονότονη και 5 ισχύει:( ),για κάθε R Να αποδείξετε ότι οι + 6 γραφικές παραστάσεις των συναρτήσεων και έχουν ένα µοναδικό κοινό σηµείο R R, ισχύει: ( ), για κάθε R 77 Για µία συνάρτηση : α) Να αποδείξετε ότι: i) Η αντιστρέφεται ii) β) Να λύσετε την εξίσωση: () γ) Να αποδείξετε ότι: 78 Μία συνάρτηση : συνάντηση ( ) + () (0),για κάθε R Α R είναι περιττή και αντιστρέφεται Να αποδείξετε ότι η είναι επίσης περιττή

Σελίδα 0 από 4 79 Έστω η συνάρτηση 5 :[, + ) R µε + α) Να αποδείξετε ότι η αντιστρέφεται β) Να λύσετε τις εξισώσεις: 0 και 80 Έστω η συνάρτηση + 7 α) Να αποδείξετε ότι η αντιστρέφεται β) Να βρείτε τα κοινά σηµεία τωνc καιc γ) Να λύσετε τις εξισώσεις: Ασκήσεις διάφορες 8 Για µια µη σταθερή συνάρτηση : 0 και ( ( )) R R, ισχύει: ( + y) + ( y) ( y),για κάθε, y R α) Nα βρείτε το (0) β) Να αποδείξετε ότι,για κάθε R γ) Να αποδείξετε ότι η είναι άρτια 8 Για µια συνάρτηση : R R, ισχύει: αποδείξετε ότι: α) (0)0 β) H είναι - 8 Για µια συνάρτηση : R R, ισχύει: (+)()+(+)+(), για κάθε R Nα αποδείξετε ότι, για κάθε R, ισχύουν: α) () - β) () 0 γ) (+4) () 84 Για µια συνάρτηση : R R, ισχύει: +, για κάθε R α) Να βρείτε το () β) Να εξετάσετε αν είναι - η συνάρτηση: 85 Για µια συνάρτηση : + 0, για κάθε R Να g + + R R µε (0) 0, ισχύει: (+y)()(-y)+(-)(y), για κάθε, y R Να αποδείξετε ότι: α) (0) β) Η είναι άρτια γ) Η είναι σταθερή 86 Για µια συνάρτηση : R R, ισχύει: ( + y) + ( y), για κάθε, y R Να αποδείξετε ότι: α) (+y)()+(y) (0), για κάθε, y R β) Αν επιπλέον η είναι άρτια, τότε είναι σταθερή 87 Θεωρούµε ένα αριθµό α R και µία συνάρτηση : R R µε (+y)()(α y)+(y)(α ), για κάθε, y R Να αποδείξετε ότι: (0) και

Σελίδα από 4 α) ( α ) β) ()(α ), για κάθε R γ) Η είναι άρτια δ)η είναι σταθερή 88 Μία συνάρτηση : R R είναι - και υπάρχουν α, β R µε: ()( )(α+β), για κάθε R Να αποδείξετε ότι: α) α0 β) (β) γ) ( R) R R R ισχύει: ( ), για κάθε R Να αποδείξετε ότι: α) ( ), για κάθε R β) Η εξίσωση: () έχει µοναδική ρίζα to R R έχει µια µοναδική ρίζα και ισχύει: 89 Για µία συνάρτηση : 90 Μια συνάρτηση : ( y), για κάθε, y R y α) Να αποδείξετε ότι η αντιστρέφεται β) Να λυθεί η εξίσωση: ( ) ( ) + + + + + 9 Για µία συνάρτηση : R R ισχύει: + e +, για κάθε R Να λυθεί η εξίσωση: ( 5) ( 4 ) + + 9 Θεωρούµε δύο φυσικούς θετικούς αριθµούς µ και ν και υποθέτουµε ότι υπάρχει : 0, + R µε ( R ) (0, + ) και για την οποία ισχύει: συνάρτηση µ ν y y, για κάθε, (0, ) ( ) Να αποδείξετε ότι: ν µ 9 Για µια συνάρτηση: :[0,] R, ισχύουν: y + [0,] [0,], (0)0 και ( y) y, για κάθε, y [0,] Να αποδείξετε ότι () 94 Θεωρούµε µια συνάρτηση :[0,] R µε (0)()0 και ( y) < y, για κάθε, y [0,] µε y Να αποδείξετε ότι: ( y) <, για κάθε, y [0,] 95 Θεωρούµε δύο συναρτήσεις :[0,] R και g :[0,] R Να αποδείξετε ότι, υπάρχουν αριθµοί, y [0,] µε: + g y 4 96 Θεωρούµε τη συνάρτηση και θέτουµε: + και ν ν+, για κάθε ν N Να βρείτε τη συνάρτηση ν (ν N )

Σελίδα από 4 97 Για µια συνάρτηση: : R R, ισχύουν: y e + ( y) ( + y), για κάθε, α) Να αποδείξετε ότι (0) y R β) Να αποδείξετε ότι, για κάθε R, ισχύουν: 0 και γ) Να βρείτε τον τύπο της 98 Για µια συνάρτηση :[0, + ) R, ισχύει: + y ( y), για κάθε, y R Να αποδείξετε ότι η είναι αύξουσα 99 Για µια συνάρτηση: : R R, ισχύουν: ( + ) + και ( + 5) + 5, για κάθε R Να αποδείξετε ότι: ( + ) +, για κάθε R 00 Για µια συνάρτηση : R R, ισχύει: ( + y) ( y) ( y), για κάθε, y R Να αποδείξετε ότι: ( + y) ( y) ( y), για κάθε, y R ( εν υπάρχει συνάρτηση ) 0 Nα αποδείξετε ότι δεν υπάρχει συνάρτηση : ( ) R R, για την οποία ισχύουν: ( R) R και (+y)()(y), για κάθε, y R 0 Nα αποδείξετε ότι δεν υπάρχει συνάρτηση :( 0, ) ισχύει: + +, για κάθε ( 0,) 0 Nα αποδείξετε ότι δεν υπάρχει συνάρτηση : ( ) και ( ) + R, για την οποία R R, για την οποία ισχύουν: +, για κάθε R 04 Nα αποδείξετε ότι δεν υπάρχει συνάρτηση : ( Z) Z και ( ( y) ) y 05 Nα αποδείξετε ότι δεν υπάρχει συνάρτηση : ( Z) Z και ( ) Z R, για την οποία ισχύουν: +, για κάθε, y Z +, για κάθε Z Z R, για την οποία ισχύουν: 06 Να αποδείξετε ότι δεν υπάρχει συνάρτηση :, για κάθε R (Συναρτησιακές εξισώσεις) 07 Να βρείτε τις γνησίως µονότονες συναρτήσεις : ισχύει: R R,για την οποία ισχύει: R R, για τις οποίες + y ( + y) (0), για κάθε, y R

Σελίδα από 4 08 Να βρείτε τις γνησίως µονότονες συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: + y ( + y) + (0), για κάθε, y R 09 Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: ( + ) + ( + ) +, για κάθε R 0 Να βρείτε τις συναρτήσεις : +, για κάθε Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: R R R µε () 0, για τις οποίες ισχύει: ( y) ( + y y), για κάθε, y R Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R µε () 0, για τις οποίες ισχύει: ( y) ( + y y), για κάθε, y R Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: (+y)+( y)+()+(y)4+y, για κάθε, y R 4 Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: (y)+y()(+y)()(y), για κάθε, y R 5 Να βρείτε τις συναρτήσεις : 6 Θέτουµε: Α R { 0,} ισχύει: 7 Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: ()(y) (y)+y, για κάθε, y R Να βρείτε τις συναρτήσεις : Α R, για τις οποίες + +, για κάθε Α R R και τους αριθµούς α R, έτσι ώστε να ισχύουν: ()5 και ( + y) α y+, για κάθε, y R 8 Να βρείτε τις συναρτήσεις : 9 Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: ()(y)(-y), για κάθε, y R R R, για τις οποίες ισχύει: (+y) ( y)4y, για κάθε, y R 0 Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: (+y)+(-y)()συνy, για κάθε, y R Να βρείτε τις συναρτήσεις : ( + y) + ( y), για κάθε, Ν βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: y R R R, για τις οποίες ισχύουν: ( ) + ( + ), για κάθε R

Σελίδα 4 από 4 Να βρείτε τις συναρτήσεις : ισχύουν: R R, για τις οποίες, για κάθε, y R, και ( + y) + ( y) 4 Να βρείτε τις συναρτήσεις :( 0, ) + R, για τις οποίες ισχύουν: ln e, για κάθε >0 5 Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύουν: e e e e, για κάθε R 6 Να βρείτε τις συναρτήσεις : R R, για τις οποίες ισχύει: 7 Να βρείτε τις συναρτήσεις : 8 Να βρείτε τις συναρτήσεις : (0) και ( y) y, για κάθε, y R R R, για τις οποίες ισχύει: + ( y) + y, για κάθε, y R R R, για τις οποίες ισχύουν:, για κάθε, ( y) y y R 9 ίνονται δύο αριθµοί α, β R µε α<β Να βρείτε τις συναρτήσεις :[ α, β ] R, για τις οποίες ισχύουν: 0 Να βρείτε τις συναρτήσεις : (0,) [ α, β ] [ α, β ] και ( y) y, για κάθε,y [α, β] R, για τις οποίες ισχύει: ( y) + y ( y), για κάθε, y (0,) Βιβλιογραφία ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ, ΑΚΚυριακόπουλου(977) ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ, ΑΚΚυριακόπουλου(99) ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ «ΕΥΚΛΕΙ ΗΣ Β»(τεύχος 69),άρθρο µε τίτλο: «Οι αντίστροφες συναρτήσεις και τα κοινά τους σηµεία» των Αντώνη Κυριακόπουλου και Νίκου Φωτιάδη 4 ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ «Το φ»(τεύχος 4),άρθρο µε τίτλο: «Χρήσιµες επισηµάνσεις στις βασικές έννοιες των συναρτήσεων» του Αντώνη Κυριακόπουλου 5 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ, ΑΚΚυριακόπουλου