Πποαγωνιζηική εξέηαζη αθληηών και μη. Χριςτοσ Ραΐδθσ Α. Επικουροσ κακθγθτισ καρδιολογίασ ΑΠΘ

Transcript

1 Πποαγωνιζηική εξέηαζη αθληηών και μη Χριςτοσ Ραΐδθσ Α. Επικουροσ κακθγθτισ καρδιολογίασ ΑΠΘ

2 ΩΜΑΣΙΚΘ ΑΚΘΘ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ- ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΦΑΝΙΣΜΟΙ 1. Ειάηηωζε ζωκαηηθνύ βάξνπο, θαηαλνκή. 2. Πξνιακβάλεη αλάπηπμε Αξηεξ. Υπέξη. 3. Βειηηώλεη ηνλ κεηαβνιηζκό ηεο γιπθόδεο. 4. Βειηηώλεη ην ιηπηδαηκηθό πξνθίι. 5. Επλνεί ηηο δηαδηθαζίεο ζξόκβωζεο 6. Βειηηώλεη ηελ ελδνζειηαθή ιεηηνπξγία ( Αλαδηακόξθωζε αγγεηαθνύ ηνηρώκαηνο) 7. Βειηηώλεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ απηόλ. ΝΣ Είναι ενίοτε επικίνδυνθ ιδίωσ ςτθν ζναρξθ τοφ προγράμματοσ άςκθςθσ. Cobb et al, JACC 1986

3 Αιθνίδιορ καπδιακόρ θάναηορ αθληηού

4 ΚΙΝΔΤΝΟΙ ΩΜΑΣΙΚΘ ΑΚΘΘ Franklin BA, J Cardiopulm Rehabil 1983

5 ΚΙNΔΤΝΟΙ ΩΜΑΣΙΚΗ ΑΚΗΗ 1. Μυοςκελετικά τραφματα * 2.Αρρυκμίεσ ** 3.Ζμφραγμα μυοκαρδίου 2.1 ςχετ. κίνδ.*** 4. Αιφν. Θάνατοσ 1/ ώρεσ jog **** 1/ ςε 1.4 εκατομ. Μαθητζσ/αθλουμζνουσ ςε 27 αθλήματα για 12 χρόνια ***** 2.1/ /ετ,( Α/Γ 10:1) ****** Corrado et al, Eur Heart J 2005 ****** * Jones et al, Sports Med 1994 ** Mc Henry et al, Am J Card 1972 *** Giri et al, JAMA 1999 **** Thomson, Med Sci Sports Exerc 1993 ***** Maron et al, J Am Coll Cardiol 2008

6 Κίνδςνορ αιθνιδίος θανάηος ζε αθληηέρ Αςξάνει με: 1. ηην ηλικία 2. θύλο ( άνδπερ) USA < 1/100000/ έηορ, εηών ΙΤΑΛ 3 / / έηορ, εηών Αθληηική διαδικαζία 2.8 θοπέρ μεγαλύηεπορ κίνδςνορ ΑΚΘ ( Λανθάνοςζα καπδ. Νόζορ) Van Camp et al, Med Sci Sports Exerc 1995 Corrado et al, Jacc 2003

7 Εξζταςθ αςυμπτωματικϊν ατομων ατόμων πρίν από πρόγραμμα άςκθςθσ Ανίχνευςθ ςιωπθλϊν καρδιοαγγειακϊν ανωμαλιϊν που μποροφν: 1. Να επιδεινϊςουν τθν κατάςταςθ τθσ υγείασ των αςκουμζνων. 2.Να προκαλζςουν κανατθφόρο ι μθ επειςόδειο αιφνιδίου κανάτου.

8 Παξάγνληεο πνύ θαζνξίδνπλ ηελ δηαγλωζηηθή πξνζέγγηζε πξίλ ην πξόγξακκα άζθεζεο Θλικία Κατάςταςη τησ υγείασ Κοινωνικό επίπεδο Εξοικίωςη ςτην άςκηςη

9 ΑΝΑΗΘΣΘΘ ΠΡΟΒΛΘΜΑΣΩΝ ΤΓΕΙΑ ΠΡΙΝ ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΩΜΑΣΙΚΘ ΑΚΘΘ Νεαρϊτερεσ ηλικίεσ: < ετ Κληρονομικά ή δομικά νοςήματα τησ καρδιάσ, οξζα νοςήματα. Μεγαλφτερεσ ηλικίεσ: >30-35 ετ Στεφανιαία νόςοσ, (δομικά νοςήματα καρδιάσ ή οξζα νοςήματα, που δεν έχουν ήδη διαγνωζθεί) ΦΑΘ I: Ζναρξη ΦΑΘ II: Εξζλιξη Εξέλιξη ηηρ νόζος

10 Καρδιολογική εκτίμηςη για ςυμμετοχή ςε άθληςη ΙΣΟΡΙΚΟ Ατομικό: 1. Θωρακικό άλγοσ κόπωςησ 2. Λιποθυμία 3. Δφςπνοια /κόπωςη 4. Φφςημα 5. ΑΠ Οικογενειακό 7. Αιφν. Θάνατοσ ( < 50 ετ, υγγεν >= 1) 8. Καρδιοπάθεια ςυγγενοφσ >=1 ΦΤΙΚΘ ΕΞΕΣΑΘ 9.Φφςημα 10. φυγμόσ λαγονίων αρτηριϊν 11. Ευρήματα ςυνδρ. Marfan 12. ΑΠ βραχιονίου AHA scientific statement Maron et al, Circulation 2007

11 6.3 Εκαηομ. Α,Γ, εη * ( ) 126 Αιθνίδιοι θάναηοι, 108 (86%) ΑΚΗΗ * ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ : 51% καπδιακή, 35% ανεξήγηηη 22% ζςμπηώμαηα Ππίν ηο επειζόδειο ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΙΣΙΟΛΟΓΙΑ 61% Ανωμαλ. Σηεθ. Αγγείων 20% Μςοκαπδίηιρ 13% HOCM * ηπαηιωηική εκπαίδεςζη

12 Μεθοδολογία ελζγχου φυςιολογικοφ πληθυςμοφ για πρόγραμμα ςωματικήσ άςκηςησ Λεπτομερήσ λήψη ιςτορικοφ ( ατομικοφ, οικογενειακοφ). Κλινική εξζταςη. ΘΚΓ 12 απαγωγών (Corrado et al, Eur Heart J 2005) 95% HOCM Consensus Statement, Eur Soc Cardiol 2005 IOC Med Commission, Lausanne Recommentations 2004

13 Annual Incidence Rates of Sudden Cardiac Death Among Screened Competitive Athletes and Unscreened Nonathletes in the Veneto Region of Italy From 1979 to 2004 Corrado, D. et al. J Am Coll Cardiol 2008;52:

14 ΕΞΕΣΑΘ ΑΤΜΠΣΩΜΑΣΙΚΩΝ ΑΣΟΜΩΝ ΝΕΑΡΩΣΕΡΘ ΘΛΙΚΙΑ (< 35 ΕΣ) ΝΟΘΜΑΣΑ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΟΤ Δομικά νοςιματα, υγγενι νοςιματα Οξζα νοςιματα Πρϊιμα νοςιματα (ΙΝΜ)

15 ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΝΕΑΡΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ Maron et al, Circulation 2007 Maron, N Engl J Med 2003

16 Αιηίερ ΑΚΘ ζε αθληηέρ Μςοκαπδιοπάθειερ USA HOCM 1/3 ηων θαναηηθόπων επειζοδίων ITAL Αππςθμογόνορ μςοκαπδ. Δεξιάρ 1/4 ηων θαναηηθόπων επειζοδίων Burke et al, Amer Heart J 1991 Corrado et al, Amer J Med 1990

17 Αίηια ΑΚΘ νεαπών αθληηών Maron B J, New Engl J Med 2003

18 ΔΔ Αθληηικήρ καπδιάρ και ςποκλινικών καπδιοπαθειών ζηοςρ αθληηέρ Maron B J, N Engl J Med 2003

19 Classification of ECG Abnormalities in the Athlete Corrado, D. et al. J Am Coll Cardiol 2008;52:

20 ΠΡΟΑΓΧΝΙΣΙΚΟ ΕΛΕΓΥΟ ΝΕΑΡΧΝ ΑΘΛΗΣΧΝ ε νεαρά άτομα με φπαρξθ ευρθμάτων Απεικονιςτική τεχνική (ηχωκαρδιογραφία, Αξονική τομογραφία, Μαγνητική απεικόνιςη, Holter). Ανωμαλίεσ ςτεφ. Αγγείων: ΗΚΓ και Δοκιμ. Κόπωςθσ ψευδϊσ αρνθτικά Basso et al, JACC 2000 Eckart et al, An Int Med 2004

21 Flow Chart of the Italian Protocol of Cardiovascular Pre-Participation Screening Corrado, D. et al. J Am Coll Cardiol 2008;52:

22 ΕΞΕΣΑΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΣΟΜΩΝ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΩΜΑΣΙΚΗ ΑΚΗΗ Ιςτορικό + κλινική εξζταςη + ΘΚΓ(12 απαγωγών) 1.Αςυμπτωματικά άτομα διαφόρου κινδφνου για κάποιο μελλοντικό καρδιαγγειακό επειςόδιο, (10 ζτη) Risk Score 2. Αςθενείσ ( Εποπτευόμενα Προγράμματα αποκατάςταςησ)

23 HELLENIC SCORE W M <1 <5 <15 Panagiotacos et al Hell J Card 2007 European Guidelines on CVD prevention 2003

24 ΕΛΕΓΧΟ ΚΙΝΔΤΝΟΤ Ε ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΘΘΤΜΟ (>30 ετ.)` Χαμθλοφ κινδφνου <0.6/ζτοσ,0.5 (όχι περαιτζρω ζρευνα) Ενδιαμζςου κινδφνου 0.6-2%, 5-15 /ζτοσ (Δοκιμαςίεσ ελζγχου) Τψθλοφ κινδφνου >2%/ζτοσ,15 (Επιθετικζσ διαδικαςίεσ) Greenland et al, Circulation 2001

25 ΤΧΝΟΣΘΣΑ ΕΜΦΑΝΙΘ ΟΕΜ ΑΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΣΘΝ ΕΞΟΙΚΕΙΩΘ ΣΘΝ ΑΚΘΘ Mittleman MA, Am J Med Sports 2005

26 Δοκιμαςίεσ ελζγχου για ενδιάμεςο κίνδυνο 1. Δοκιμαςία κόπωςησ? 2..Triplex καρωτίδων 3.Scaning Ca των ςτεφανιαίων 4. φυροβραχιόνιοσ Δείκτησ 5.M/S CT των ςτεφανιαίων Greenland et al, Circulation 2001

27 Αξία τησ ΘΚΓ δοκιμαςίασ κόπωςησ ςτην εκτίμηςη αςυμπτωματικϊν, φυςιολογικϊν ατόμων Ekelund et al, JACC 1989

28 ΟΔΘΓΙΕ ACC/AHA ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ ΙΧΑΙΜΙΑ ΦΤΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΣΟΜΩΝ ΜΕ ΔΟΚΙΜΑΙΑ ΚΟΠΩΘ Class I Class II Class III Ο Ειδικά επαγγζλματα Α, Γ + >40 ετ, Ανδρ 2+ παρ. κινδφνου,δ Προκ. >40 ετ άνδρεσ καθηςτ. πόνο προσ πρόγραμμα άςκηςησ >45 ετ Ανδρ., >55 Γυν.( ΙΙ b) JACC 1986

29 ΔΙΑΓΝΩΣΙΚΘ ΠΡΟΕΓΓΙΘ ΑΣΟΜΩΝ ΤΨΘΛΟΤ ΚΙΝΔΤΝΟΤ 1.πινθηρογράφημα μυοκαρδίου 2.Θχωκαρδιογραφία κόπωςησ 3. τεφανιογραφία 4.Θεραπεία προβλήματοσ και ανάλογο πρόγραμμα αποκατάςταςησ

30 ΔΙΑΓΝΩΣIΚΘ ΠΡΟΕΓΓΙΘ ΠΡΙΝ ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΚΘΘ ΙΣΟΡΙΚΟ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΣ ΗΚΓ <35 εη >35 εη Δοκιμ.κόπωζηρ Holter Καθοπιζμ. Ππογπάμμαη Απαγόπεςζη ECHO CT MRI HOLTER ΑΤΜΠΣΩ ΜΑΣ ΑΤΜΠΣΧ ΜΑΣΙΚΟΙ ΑΘΕΝΕΙ ΥΑΜΗΛΟΤ ΚΙΝΔΤΝΟΤ ΕΝΔΙΑΜΕΟΤ ΚΙΝΔΤΝΟΤ ΤΦΗΛΟΤ ΚΙΝΔΤΝΟΤ Μςοκαπδιοπάθειερ ςγγενείρ παθήζειρ ζηεθανιαίων Μςοκαπδίηιρ Πεπικαπδίηιρ Ηλεκηπικέρ παθήζειρ καπδιάρ κλπ ΔΟΚ. ΚΟΠΧ ΚΑΡΧΣΙΔΕ Ca ΣΕΦ CT ΣΕΦ ηεθανιαία νόζορ, Μςοκαπδιοπ. Οξέα καπδιακά νοζήμαηα κλπ ΕΠΙΘΕΣ. ΔΙΕΡΕΤΝΗΗ

31 υμπεράςματα 1 1.Η διαγνωςτικι προςζγγιςθ ατόμων πρίν το πρόγραμμα άςκθςθσ ζχει ςκοπό να εντοπίςει αςυμπτωματικά άτομα, ποφ κα κινδυνεφςουν από κάποιο πρόγραμμα άκλθςθσ. 2.Η θλικία κακορίηει ςυνικωσ τθν κατεφκυνςθ τθσ διερεφνθςθσ.

32 υμπεράςματα 2 1.Σο λεπτομερζσ ατομικό και οικογενειακό ιςτορικό, θ κλινικι εξζταςθ και το ΗΚΓ αποτελοφν τθν βάςθ τθσ διερεφνθςθσ 2.Περαιτζρω διαγνωςτικζσ μζκοδοι κα χρθςιμοποιθκοφν ανάλογα με τθν κλινικι υποψία. 3.Σα αποτελζςματα τθσ διαγνωςτικισ διερεφνθςθσ κα διαμορφϊςουν το πρόγραμμα άςκθςθσ ι κα το απαγορεφςουν εντελϊσ.

33 4485 αθληηέρ ( ) ΗΥΧΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΣΗ ΜΕΛΕΣΗ? Pelliccia et al, Eur Heart J 2006

34 Παραμόρφωςη μυοκαρδίου Παραμορφϊςεισ ςτεφανιαίων Shear stress ςτεφανιαίων

35 1.Επιτρέπεται και μέχρι πού η σωματική άσκηση? Ε Ξ ΕΣ Α Η (Διαγνωστική Προσέγγιση) 2.Ποιο πρόγραμμα μπορεί να ακολουθήσει? American College of Sport Medicine: Guidelines 1991

36 ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ- ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΦΑΝΙΣΜΟΙ Η ςωματικι άςκθςθ αποτελεί ιδιαίτερα ωφζλιμθ διαδικαςία. Perk, Eur H J Ειάηηωζε ζωκαηηθνύ βάξνπο, θαηαλνκή. 2. Πξνιακβάλεη αλάπηπμε Αξηεξ. Υπέξη. 3. Βειηηώλεη ηνλ κεηαβνιηζκό ηεο γιπθόδεο. 4. Βειηηώλεη ην ιηπηδαηκηθό πξνθίι. 5. Επλνεί ηηο δηαδηθαζίεο ζξόκβωζεο 6. Βειηηώλεη ηελ ελδνζειηαθή ιεηηνπξγία ( Αλαδηακόξθωζε αγγεηαθνύ ηνηρώκαηνο) 7. Βειηηώλεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ απηόλ. ΝΣ

37 Παπακολούθηζη 9-11 έηη ( άνδπερ, γςναίκερ) Βάδην > 1ώπα/24h 20-60% κίνδςνο θαναηηθόπος Βάδην 0.5 ώπα/24h Sports > 5 ώπερ / εβδομ καπδιαγγειακού επειζοδίος sports 1-2 ώπερ/εβδομ

38 ωματική Άσκηση ΦΟΡΣΙΟ

39 Classification of abnormalities of the athlete's electrocardiogram Group 1: common and training-related ECG changes Sinus bradycardia First-degree AV block Incomplete RBBB Early repolarization Isolated QRS voltage criteria for left ventricular hypertrophy Group 2: uncommon and training-unrelated ECG changes T-wave inversion ST-segment depression Pathological Q-waves Left atrial enlargement Left-axis deviation/left anterior hemiblock Right-axis deviation/left posterior hemiblock Right ventricular hypertrophy Ventricular pre-excitation Complete LBBB or RBBB Long- or short-qt interval ESC Report Corrado D et al, Eur H J 2010 Brugada-like early repolarization RBBB, right bundle branch block; LBBB, left bundle branch block.

40 ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΝΕΑΡΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ARVC Maron et al, Circulation 2007

41

42 Ζλεγχοσ για ςυμμετοχι ςε ςωματικι άςκθςθ Ιςτορικό (Ανάλογα ςυμπτϊματα κλπ) Φυςικι εξζταςθ ΗΚΓ ( 95% HOCM) Ηχωκαρδιογράφθμα (Φορητόσ Τπερηχογράφοσ?) Maron et al, N Engl J Med 2003 Movahed et al, Circulation 2002 Corrado et al, N Engl J Med 1998