ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ & ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Transcript

1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ & ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ IΟΥΛΙΟΣ 16 ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ & ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 1-1 ΗΠΑ-Ευρωζώνη: Ρυθμός Ανάπτυξης ΗΠΑ: Πραγματικό ΑΕΠ (%-Y/Y) Πηγή: TR Datastream, Bloomberg PB Econ. Research Τράπεζα Πειραιώς Οικονομική Ανάλυση & Επενδυτική Στρατηγική researchdivision@piraeusbank.gr Bloomberg: <PBGR> Βασ. Σοφίας 9 & Κερασούντος , Αθήνα Τηλ: (+) Φάξ: (+) Eυρωζώνη: Πραγματικό ΑΕΠ (%-Y/Y) ΕΛΛΑΔΑ Το α 6μηνο του 16 o κρατικός προϋπολογισμός παρουσίασε μικρότερο έλλειμμα έναντι των αντίστοιχων στόχου και περιόδου το 15. Η καλύτερη εικόνα οφείλεται κυρίως στις μειωμένες δαπάνες αλλά και στα αυξημένα καθαρά έσοδα. Σημαντική αύξηση κατά 58 εκατ. εμφάνισαν τα μη φορολογικά έσοδα, ενώ αυξημένα κατά 79 εκατ. έναντι του στόχου ήταν τα έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους. Ωστόσο, τα καθαρά έσοδα επηρεάστηκαν αρνητικά από τις αυξημένες κατά 18 εκατ. έναντι του στόχου επιστροφές φόρων αλλά και από τα μειωμένα κατά 5 εκατ. έσοδα από ANFA & SMPs. Αναφορικά με τα τελευταία για το 16 έχουν προϋπολογιστεί 1,7 δισεκ., τα οποία όμως δεν αναμένεται να εισπραχθούν σύμφωνα με το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής. Τα έσοδα αυτά επηρεάζουν τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού έναντι των στόχων, αλλά δεν δημιουργούν υστέρηση στο πρωτογενές αποτέλεσμα, όπως υπολογίζεται βάσει των στόχων του προγράμματος, καθώς δεν λαμβάνονται υπόψη. Ταυτόχρονα, τον Ιούλιο, βελτιώθηκε ο δείκτης οικονομικού κλίματος και ανήλθε στις 9,9 μνδ από 89,7 μνδ. τον Ιούνιο του 16. Επίσης, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,% σε ετήσια βάση, συνεχίζοντας για 1 ο μήνα την αποπληθωριστική του τάση. Τέλος, τον Μάιο το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο,5% έναντι 5% τον Μάιο του 15. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Πολύ κατώτερος έναντι των προσδοκιών ήταν κατά τη διάρκεια του β τριμήνου ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ. Παρότι η κατανάλωση ενισχύθηκε, οι πάγιες επενδύσεις τα εταιρικά αποθέματα και οι δημόσιες δαπάνες συρρικνώθηκαν. Όμως, σημαντική ενίσχυση της απασχόλησης (κατά 5 χιλ.) σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του διμήνου Ιουνίου-Ιουλίου, ενώ και ο πρόδρομος επιχειρηματικός δείκτης ISM διαμορφώνεται υψηλότερα του μακροχρόνιου μέσου όρου του τόσο στη μεταποίηση, όσο και στις υπηρεσίες. Για το 16, εκτιμούμε ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης θα διαμορφωθεί στο 1,6%, χαμηλότερα έναντι του 15 (,6%). Στην Ευρωζώνη, ο ρυθμός ανάπτυξης διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια του β τριμήνου στο,% (τριμηνιαίος ρυθμός), όπως αναμενόταν. Από τον Ιούνιο η οικονομία εξήλθε από το αποπληθωριστικό περιβάλλον, ενώ στην πρόσφατη συνεδρίασή της η ΕΚΤ δεν κατέδειξε ανησυχία για να προχωρήσει σε περαιτέρω χαλάρωση λόγω «Brexit». Για το 16, εκτιμούμε ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης θα διαμορφωθεί στο 1,5%, οριακά χαμηλότερα έναντι του 1,6% του 15. Στην πρόσφατη συνεδρίασή της, η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας προχώρησε σε χαλάρωση της πολιτικής της καθώς μείωσε το παρεμβατικό επιτόκιο κατά 5 μ.β. (στο,5%) και αύξησε το συνολικό μέγεθος των αγορών κρατικών ομολόγων κατά 6 δισ. στερλίνες (στα 5 δισ.). Παράλληλα, μείωσε σε σημαντικό βαθμό την εκτίμησή της για το ρυθμό ανάπτυξης του 17, από το,% στο,8%.

2 ΕΛΛΑΔΑ Μικρότερο έλλειμμα έναντι του στόχου του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 16. Το ελληνικό Δημόσιο άντλησε μέσω ΕΓΕΔ 1, δισεκ.. Βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Ιούλιο. Στο -1,% ο πληθωρισμός τον Ιούλιο. Στο,5% το ποσοστό ανεργίας τον Μάιο. Πτώση του δείκτη κύκλου εργασιών στην μεταποίηση τον Μάιο. Πτώση στους δείκτες τιμών εισαγωγών και τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Μάιο και τον Ιούνιο αντίστοιχα. Πτώση στους δείκτες κύκλου εργασιών και όγκου στο λιανικό εμπόριο τον Μάιο. Στα 1 εκατ. το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών τον Μάιο. Στο -,% ο ρυθμός μείωσης της τραπεζικής χρηματοδότησης τον Ιούνιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΟΙΟ, σε ταμειακά τροποποιημένη βάση, o κρατικός προϋπολογισμός την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 16 παρουσίασε έλλειμμα ύψους -1, δισεκ. έναντι στόχου για έλλειμμα της τάξεως των -,5 δισεκ. και έναντι ελλείμματος -1, δισεκ. την αντίστοιχη περίοδο του 15. Η καλύτερη εικόνα έναντι του στόχου οφείλεται κυρίως στις χαμηλότερες δαπάνες κατά,5 δισεκ. και στα αυξημένα καθαρά έσοδα του Κρατικού προϋπολογισμού κατά 15 εκατ.. Πιο συγκεκριμένα, στον Τακτικό Προϋπολογισμό παρουσιάστηκε υστέρηση των δαπανών κατά,5 δισεκ. - κυρίως λόγω του περιορισμού των πρωτογενών δαπανών κατά,1 δισεκ. - και στο ΠΔΕ υστέρηση των δαπανών κατά 88 εκατ.. Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού ήταν ανώτερα του στόχου κατά 777 εκατ. κυρίως λόγω της αύξησης κατά 58 εκατ. των μη φορολογικών εσόδων, ενώ αυξημένα έναντι του στόχου ήταν τα έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους (κατά 79 εκατ.). Αντίθετα τα καθαρά έσοδα επηρεάστηκαν αρνητικά από τις αυξημένες επιστροφές φόρων κατά 18 εκατ. έναντι του στόχου αλλά και από τα έσοδα από ANFA & SMPs, τα οποία φαίνεται ότι παρουσίασαν υστέρηση κατά 5 εκατ. Αναφορικά, με τα έσοδα από ANFA & SMPs σημειώνουμε ότι για το 16 έχουν προϋπολογιστεί 1,7 δισεκ., τα οποία όμως σύμφωνα με το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής δεν αναμένεται να εισπραχθούν, παράμετρος που επηρεάζει τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού έναντι των στόχων αλλά δεν δημιουργεί υστέρηση στον υπολογισμό του πρωτογενούς αποτελέσματος με βάση τους στόχους του προγράμματος, καθώς τα έσοδα αυτά δεν λαμβάνονται υπόψη. Τέλος τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν χαμηλότερα έναντι του στόχου κατά 6 εκατ.. Το ελληνικό Δημόσιο πραγματοποίησε στις 1/7, μέσω των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς, δημοπρασία εντόκων γραμματίων (ΕΓΕΔ) 1 εβδ. αντλώντας συνολικά ποσό ύψους 1, δισεκ με απόδοση,7%.

3 Ιαν-11 Απρ-11 Ιουλ-11 Οκτ-11 Ιαν-1 Απρ-1 Ιουλ-1 Οκτ-1 Ιαν-1 Απρ-1 Ιουλ-1 Οκτ-1 Ιαν-1 Απρ-1 Ιουλ-1 Οκτ-1 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Ιουλ-16 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΓΙΚΗ Τον Ιούλιο, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και βάσει των εποχικά εξομαλυμένων στοιχείων, ο δείκτης οικονομικού κλίματος βελτιώθηκε στις 9,9 μονάδες (Ιούν. 16: 89,7 μνδ.). Η άνοδος του δείκτη συνδέεται με την βελτίωση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στις υπηρεσίες, το λιανικό εμπόριο και τη βιομηχανία. Αντίθετα σαφής ήταν η πτώση του δείκτη προσδοκιών στις κατασκευές ενώ περισσότερο απαισιόδοξοι εμφανίζονται οι καταναλωτές. Πιο αναλυτικά, ο δείκτης προσδοκιών στις υπηρεσίες βελτιώθηκε στις -8, μνδ (Ιουν. 16: -17,5 μνδ.), καθώς οι επιχειρήσεις διατύπωσαν λιγότερο αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα επιχειρηματική κατάσταση και την πορεία της ζήτησης, η οποία αναμένεται να αυξηθεί βραχυπρόθεσμα. Στη βιομηχανία ο δείκτης προσδοκιών βελτιώθηκε στις -7, μνδ. (Ιουν. 16: -9,1 μνδ.), καθώς οι επιχειρήσεις διατυπώνουν θετικότερες προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής βραχυπρόθεσμα, όταν αντίθετα οι εκτιμήσεις τους για το επίπεδο παραγγελιών παραμένουν αρνητικές και το επίπεδο αποθεμάτων διατηρείται σε ανώτερα του κανονικού για την εποχή επίπεδα. Επίσης, ο δείκτης προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο αυξήθηκε στις 8, μνδ (Ιουν. 16:,7 μνδ.) καθώς οι επιχειρήσεις διατυπώνουν θετικότερες εκτιμήσεις για τις πωλήσεις της τρέχουσας περιόδου, είναι όμως πιο συγκρατημένα αισιόδοξες για την πορεία των πωλήσεων βραχυπρόθεσμα. Ταυτόχρονα, το επίπεδο αποθεμάτων εμφανίζεται σε επίπεδα κατώτερα του κανονικού για την εποχή. Αντίθετα, ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτών υποχώρησε στις -69, μνδ. (Ιουν. 16: -68, μνδ.), καθώς διατυπώνονται αρνητικότερες προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού την πορεία της ανεργίας και την πρόθεση για αποταμίευση ενώ αμβλύνθηκαν οι αρνητικές προσδοκίες για τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας. Τέλος, στις κατα- Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (sa) Πηγή: European Commission, DG ECFIN Πληθωρισμός Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

4 Φεβ-11 Μαϊ-11 Αυγ-11 Νοε-11 Φεβ-1 Μαϊ-1 Αυγ-1 Νοε-1 Φεβ-1 Μαϊ-1 Αυγ-1 Νοε-1 Φεβ-1 Μαϊ-1 Αυγ-1 Νοε-1 Φεβ-15 Μαϊ-15 Αυγ-15 Νοε-15 Φεβ-16 Μαϊ-16 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΓΙΚΗ σκευές ο δείκτης μειώθηκε σημαντικά στις -55,6 μνδ. (Ιουν. 16: -9,8 μνδ.), καθώς ενισχύθηκαν οι αρνητικές εκτιμήσεις για το επίπεδο των εργασιών και για την απασχόληση βραχυπρόθεσμα. Τον Ιούλιο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,% ΥοΥ (Ιούλ. 15: -,%, Ιούν. 16: -,7%). Σε ετήσια βάση καταγράφεται πτώση του δείκτη τιμών σε αρκετές ομάδες με τις μεγαλύτερες να παρατηρούνται στην ένδυση και υπόδηση (-1,%), στις μεταφορές (-5,%), κυρίως λόγω της μείωσης στις τιμές αγοράς αυτοκινήτων, στα καύσιμα και στο πετρέλαιο κίνησης και στη στέγαση (-,%), λόγω της μείωσης στα ενοίκια κατοικιών, στο πετρέλαιο θέρμανσης, στο φυσικό αέριο και στον ηλεκτρισμό. Ωστόσο, αυξήθηκαν οι επιμέρους δείκτες στις ομάδες υγεία (,%), ξενοδοχεία - καφέ - εστιατόρια (,%), διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά (,%), αλκοολούχα ποτά και καπνός (1,7%) και επικοινωνίες (,7%). Το Μάιο το ποσοστό ανεργίας, βάσει των εποχικά διορθωμένων στοιχείων, διαμορφώθηκε στο,5% έναντι 5,% τον Μάιο 15 (Απρ. 16:,5%). Σε ετήσια βάση, οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν κατά 59,7 χιλ. άτομα (1,7% ΥοΥ) και οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 7,8 χιλ. άτομα (-6,% YoY). Αναφορικά με τις εξελίξεις σε επιμέρους τομείς της οικονομίας, βάσει στοιχείων της ΕΛΣΤΑT: Τον Μάιο ο δείκτης κύκλου εργασιών στην μεταποίηση παρουσίασε μείωση κατά -1,7% YoY (Μάιος 15: -,8% ΥοΥ), ως αποτέλεσμα της πτώσης τόσο του δείκτη εγχώριας αγοράς όσο και του δείκτη εξωτερικής αγοράς κατά -1,% YoY (Μάιος 15: -5,% ΥοΥ) και κατά -17,9% YoY (Μάιος 15: -1,9% ΥοΥ) αντίστοιχα. Τον Μάιο, ο δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία μειώθηκε κατά -6,7% ΥοΥ (Μάιος 15: -8,9% ΥοΥ), εξαιτίας κυρίως της μείωσης των τιμών των ενεργειακών αγαθών (-,7% ΥοΥ, Μάιος 15: -8,% ΥοΥ). Τον Ιούνιο, ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία μειώθηκε κατά -7,8% σε ετήσια βάση (Ιουν. 15: -5,7% YoY), κυρίως λόγω της μείωσης του δείκτη τιμών ενεργειακών αγαθών (-16,% ΥοΥ). Ο δείκτης εγχώριας αγοράς μειώθηκε κατά -7,% (Ιουν. 15: -,8% ΥοΥ), ενώ ο δείκτης εξωτερικής αγοράς υποχώρησε κατά -9,% YoY (Ιουν. 15: -8,% YoY) Δείκτης Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Ποσοστό ανεργίας (%) Δείκτης Κύκλου Εργασιών στην Μεταποίηση Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία (YoY%) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης κύκλου εργασιών & όγκου στο λιανικό εμπόριο (YoY% & ΜοΜ%) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης Τιμών Εισαγωγών (ενέργεια) - Αριστερός άξονας Δείκτης Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία - Αριστερός άξονας Δείκτης Τιμών Εισαγωγών (χωρίς ενέργεια) - Δεξιός άξονας Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

5 Σύμφωνα με τα εποχικά εξομαλυμένα στοιχεία, τον Μάιο, οι δείκτες κύκλου εργασιών και όγκου στο λιανικό εμπόριο (εκτός καυσίμων και λιπαντικών) μειώθηκαν τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση έναντι αντίστοιχης αύξησης τον Μάιο του 15. Ειδικότερα, ο σχετικός δείκτης κύκλου εργασιών μειώθηκε κατά -1,6% σε μηνιαία βάση και κατά -6,1% σε ετήσια βάση (Μάιος 15:,5% ΜοΜ,,8% ΥοΥ), ενώ ο δείκτης όγκου μειώθηκε κατά -,% σε μηνιαία βάση και κατά -5,% σε ετήσια βάση (Μάιος 15:,5% ΜοΜ,,% ΥοΥ). Τον Μάιο, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα -11,6 εκατ. έναντι ελλείμματος -19,9 δισεκ. τον Μάιο 15. Η διεύρυνση του ελλείμματος συνδέεται αποκλειστικά με το μικρότερο πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών όταν αντίθετα το έλλειμμα στα ισοζύγια αγαθών, πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων μειώθηκε. Πιο αναλυτικά, το πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 1,7 εκατ. και διαμορφώθηκε στο 1,17 δισεκ. κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές. Επίσης, το πλεόνασμα στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο περιορίστηκε κατά 116,1 εκατ. ( 916 εκατ. έναντι 1, δισεκ. τον Μάιο του 15). Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά -1,% ΥοΥ, λόγω της μείωσης της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά -1,8% καθώς οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά,%. Επίσης, μικρότερο ήταν το πλεόνασμα στο ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών. Αντίθετα το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 88,1 εκατ. (στα -1,8 δισεκ.), καθώς η μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο καυσίμων και αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία υπερκέρασε την αντίστοιχη αύξηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πλοίων. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε έλλειμμα της τάξεως των -7, εκατ. έναντι πλεονάσματος ύψους 16, εκατ. τον Μάιο του 15. Παράλληλα το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε έλλειμμα 19 εκατ. έναντι ελλείμματος - 161,1 εκατ. τον Μάιο του 15, κυρίως εξαιτίας του περιορισμού των πληρωμών στην κατηγορία τόκοι, μερίσματα, κέρδη, ενώ στο ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων το έλλειμμα μειώθηκε κατά 9,7 εκατ. (στα 95, εκατ.). Τον Μάιο στο ισοζύγιο χρηματοοικονομικών συναλλαγών καταγράφεται καθαρή εκροή -, εκατ., έναντι καθαρής εισροής 196, εκατ. τον Μάιο του 15). Ελλάδα: Ισοζύγιο Πληρωμών (δισεκ. ) Ιαν.-Μαι. 15 Ιαν.-Μαι. 16 Μαι. 15 Μαι. 16 Τρεχουσών Συναλλαγών Αγαθών & Υπηρεσιών Αγαθών Καυσίμων Πλοίων Χωρίς καύσιμα & πλοία Υπηρεσιών Ταξιδιωτικό Μεταφορές Λοιπές Υπηρεσίες Πρωτογενών Εισοδημάτων Δευτερογενών Εισοδημάτων Κεφαλαίων Χρηματ/κών Συναλλαγών Τακτοποιητέα στοιχεία Πηγή: ΤτΕ 5

6 Τον Ιούνιο ο ετήσιος ρυθμός μείωσης της τραπεζικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα διατηρήθηκε αμετάβλητος στα επίπεδα του Μαΐου (-,%). Αναλυτικότερα ο ετήσιος ρυθμός χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις διαμορφώθηκε στο -1,% ΥοΥ (Μάιος. 16: -1,% ΥοΥ), προς τα νοικοκυριά στο -,% (Μάιος 16: -,9% ΥοΥ) και προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις στο -1,6% (Μάιος 16: -1,5% ΥοΥ). Χρηματοδότηση Εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών (Υπόλοιπο σε εκατ. & % μεταβολή) Ιούνιος 15 Μάιος 16 Ιούνιος 16 ΣΥΝΟΛΟ Υπόλοιπο χρηματοδ. 8, (%) 1μηνη μεταβολή ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Υπόλ. χρηματοδ. 98, (%) 1μηνη μεταβολή -, ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΑΓΡΟΤΕΣ & ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Υπόλ. χρηματοδ. 1, (%) 1μηνη μεταβολή -1, ΙΔΙΩΤΕΣ & ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ Υπόλ. χρηματοδ. 96, (%) 1μηνη μεταβολή -, Στεγαστικά Υπόλ. χρηματοδ. 69, (%) 1μηνη μεταβολή -, Καταναλωτικά Υπόλ. χρηματοδ. 5, (%) 1μηνη μεταβολή -, Λοιπά Υπόλ. χρηματοδ. 1, (%) 1μηνη μεταβολή, Στα υπόλοιπα περιλαμβάνονται τα δάνεια και οι τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα, ανεξάρτητα από το αν έχουν τιτλοποιηθεί. Οι καθαρές ροές και οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων / εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές. Πηγή: ΤτΕ. 6

7 ΕΥΡΩΖΩΝΗ Αύξηση κατά,% του πραγματικού ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση. Αμετάβλητη διατήρησε η ΕΚΤ τη νομισματική πολιτική της. Οριακή επιτάχυνση του πληθωρισμού τον Ιούλιο στο,%. Στο 1,1% το ποσοστό ανεργίας τον Ιούνιο. Οριακά βελτιωμένοι οι πρόδρομοι δείκτες τον Ιούλιο. Αμετάβλητες οι λιανικές πωλήσεις τον Ιούνιο. Επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης συνολικά της Ευρωζώνης διαφαίνεται κατά το β τρίμηνο του 16. Αναλυτικότερα, το πραγματικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκε σε σχέση με αυτό του α τριμήνου κατά,%, όσο γενικά αναμενόταν, έναντι ανόδου του κατά,6% το α τρίμηνο. Σε σχέση με το β τρίμηνο του 16, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,6% (α τρίμ. 16: 1,7%). Αυτός εκτιμάται πως θα είναι και ο ρυθμός ανάπτυξης συνολικά για το 16 σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Προβλέψεις ΔΝΤ για την εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ Προβλέψεις Ιουλ. 16 (ετήσια % μεταβολή) (ετήσια % μεταβολή) Ευρωζώνη 1,7 1,6 1, 1,6 1,5 1,6 Γερμανία 1,5 1,6 1, 1,5 1,5 1,6 Γαλλία 1, 1,5 1, 1,1 1,1 1, Ιταλία,8,9 1,,8 1, 1,1 Ισπανία,,6,1,,6, Πηγές: IMF (16): "World Economic Outlook", April, p. 6. IMF (16): "World Economic Outlook Update", July, p. 9. Προβλέψεις Απρ. 16 Στην πρόσφατη συνεδρίασή της, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν προέβη σε αλλαγή της νομισματικής πολιτικής της, όπως γενικά αναμενόταν. Ταυτόχρονα, επαναβεβαίωσε την πρόθεσή της να διατηρήσει το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων ύψους 8 δισ. μηνιαίως έως τα τέλη Μαρτίου του 17 ή και περαιτέρω και πάντως έως ότου διαπιστώσει ότι είναι διατηρήσιμη η κίνηση του πληθωρισμού προς το στόχο. Εκτιμά ότι τα παρεμβατικά επιτόκια θα παραμείνουν στο τρέχον ή και σε ακόμη χαμηλότερο επίπεδο για μεγάλη χρονική περίοδο, που θα εκτείνεται αρκετά πέραν του χρονικού σημείου της ολοκλήρωσης του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων Πραγματικό ΑΕΠ 1-1 Αναφορικά με την ανάπτυξη αναμένει να συνεχιστεί με ήπιο (moderate) ρυθμό. Η εγχώρια ζήτηση εξακολουθεί να αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της ενώ οι εξαγωγές καταγράφουν ήπια άνοδο. Η αναπτυξιακή προοπτική της Ευρωζώνης επηρεάζεται όμως αρνητικά, μεταξύ άλλων, από το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, την αβεβαιότητα σε γεωπολιτικό επίπεδο, την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης των αναδυόμενων οικονομιών και την καθυστέρηση στην υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Συμπερασματικά, φαίνεται πως υπερτερούν οι παράγοντες που δύνανται να επηρεάσουν αρνητικά από ό,τι θετικά την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας. Ειδικά για το αποτέλεσμα του βρεταννικού δημοψηφίσματος και τις έως τότε επιπτώσεις του στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, ο πρόεδρος της ΕΚΤ εμφανίστηκε καθησυχαστικός. Τέλος, ο πληθωρισμός κατά τους επόμενους μήνες αναμένεται να παραμείνει πολύ χαμηλά και να ενισχύεται σταδιακά προς τα τέλη του 16 και μετά, κυρίως λόγω της σταδιακής εξάλειψης του αποτελέσματος βάσης από την προγενέστερη μείωση της τιμής του πετρελαίου. Σύμφωνα, πάντως, με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που αφορούν τον Ιούλιο, ο πληθωρισμός (βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή) εκτιμάται ότι αυξήθηκε οριακά: στο,% από,1% τον Ιούνιο και που προέβλεπε γενικά η αγορά. Ωστόσο, βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο από Πραγματικό ΑΕΠ (%, Q/Q) (Α) Πραγματικό ΑΕΠ (%, Y/Y) (Δ) Πηγή: TR Datastream, Bloomberg PB Economic Research Τιμές Καταναλωτή Πληθωρισμός (Α) Δομικός Πληθωρισμός (Δ) 7

8 τις αρχές του χρόνου. Αφαιρουμένων των τροφίμων/αλκοολούχων ποτών/ καπνού και της ενέργειας ο πληθωρισμός (δομικός) παρέμεινε για δεύτερο διαδοχικό μήνα στο,9%. 1 Αγορά Εργασίας 11. Αμετάβλητο παρέμεινε τον Ιούνιο, για δεύτερο διαδοχικό μήνα, το ποσοστό ανεργίας στην Ευρωζώνη. Συγκεκριμένα διαμορφώθηκε στο 1,1%, το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων πέντε ετών. Σημειώνεται ότι τον Ιούνιο του 15 ανερχόταν στο 11,%. Ο αριθμός των ανέργων εκτιμάται στα 16,7 εκατ. άτομα, χαμηλότερος κατά 7 χιλ. άτομα σε σχέση με ένα μήνα πριν και κατά 1.6 χιλ. άτομα σε σχέση με τον περυσινό Ιούνιο. Μια πρώτη ένδειξη ότι το αποτέλεσμα του βρεταννικού δημοψηφίσματος δεν έχει, τουλάχιστον ακόμη, σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία παρέχει η εξέλιξη κατά τον Ιούλιο των πρόδρομων επιχειρηματικών δεικτών και των δεικτών εμπιστοσύνης καταναλωτή. Ειδικότερα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος που εξάγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στο 1,6, ελαφρά υψηλότερα από τη μέση πρόβλεψη της αγοράς (1,5) και την τιμή του Ιουνίου (1,). Όλοι οι επιμέρους δείκτες εμφάνισαν μικρή βελτίωση. Εξαίρεση αποτέλεσε ο πρόδρομος δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης που βρέθηκε στο -7,9 έναντι -7, τον Ιούνιο, παραμένοντας ωστόσο μία από τις καλύτερες φετινές τιμές. Ανάλογη ήταν και η εικόνα του σύνθετου επιχειρηματικού δείκτη PMI που εξάγει η εταιρεία Markit που αυξήθηκε οριακά στο 5, έναντι 5,1 τον Ιούνιο λόγω της οριακής ανόδου του υποδείκτη των υπηρεσιών, ενώ αυτός της μεταποίησης υποχώρησε ελαφρά. Αντίθετα, σημαντική υποχώρηση κατέγραψε το Μάιο η βιομηχανική παραγωγή (εξαιρουμένων των κατασκευών), αντισταθμίζοντας ουσιαστικά την άνοδο του Απριλίου, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής στον τομέα της ενέργειας. Αναλυτικότερα, βάσει των εποχικά διορθωμένων στοιχείων, ήταν μειωμένη κατά 1,% σε σχέση με αυτήν του Απριλίου, εντονότερα από ό,τι γενικά αναμενόταν (-,8%), έναντι ανόδου της κατά 1,% τον Απρίλιο. Σε σχέση με τον περυσινό Μάιο η παραγωγή αυξήθηκε κατά,5% (Απρ. 16:,%). Επομένως, την περίοδο Απριλίου-Μαΐου η βιομηχανική παραγωγή περιορίστηκε κατά μέσον όρο κατά,% συγκριτικά με την αντίστοιχη του α τριμήνου (α τρίμ. 16:,8%). Από την άλλη, οι λιανικές πωλήσεις (εποχικά διορθωμένες) παρέμειναν αμετάβλητες τον Ιούνιο συγκριτικά με το Μάιο, εξέλιξη που γενικά αναμενόταν, έναντι αύξησής τους κατά,% το Μάιο. Από τις επιμέρους κατηγορίες, αξιοσημείωτη άνοδο κατέδειξαν μόνο οι πωλήσεις αγαθών εκτός των καυσίμων και των τροφίμων, ενώ οι πωλήσεις καυσίμων μειώθηκαν κατά 1,% (Μάι. 16:,8%). Συνεπώς, το β τρίμηνο οι λιανικές πωλήσεις ήταν αυξημένες κατά μόλις,1% σε σχέση με τη μέση τιμή τους το α τρίμηνο (α τρίμ. :,6%). Ταυτόχρονα, σε συγκριτικά υψηλό επίπεδο διατηρήθηκε το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου της Ευρωζώνης. Ειδικότερα, βάσει των εποχικά προσαρμοσμένων στοιχείων, το πλεόνασμα διαμορφώθηκε το Μάιο στα,5 δισ. έναντι 5, δισ. τον Απρίλιο (αρχ.: 8 δισ.), ως απόρροια της εντονότερης από τις εξαγωγές πτώσης των εισαγωγών Ιαν-15 Ιουλ-15 Ιαν-16 Mηνιαία Μεταβολή του Αριθμού των Ανέργων Ατόμων (Α) Ποσοστό Ανεργίας (Δ) Πρόδρομοι Δείκτες Ιαν- Ιαν- Ιαν- Ιαν-6 Ιαν-8 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-16 Πρόδρομος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (Α) Πρόδρομος Δείκτης Καταναλωτή (Δ) Λιανικές Πωλήσεις (ετήσιος ρυθμός μεταβολής) Ιαν-9 Ιαν-1 Ιαν-11 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-15 Ιαν-16 Εμπορικό Πλεόνασμα (SA Στοιχεία) Ιαν-1 Ιουλ-1 Ιαν-15 Ιουλ-15 Ιαν-16 8

9 Με παρόμοιο ρυθμό με το Μάιο αυξήθηκε τον Ιούνιο η προσφορά χρήματος παρά την πλήρη πλέον εφαρμογή των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης που αποφάσισε η ΕΚΤ το Μάρτιο. Συγκεκριμένα, βάσει του ορισμού Μ διαμορφώθηκε στο 5,% ετησίως (Μάι. 16:,9%), ενώ βάσει του στενότερου ορισμού Μ1 στο 8,6% (Μάι. 16: 9,1%). Την ίδια περίοδο συνεχίστηκε η άνοδος τόσο των καταθέσεων όσο και της τραπεζικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν σε σχέση με το Μάιο κατά 9 δισ. (Μάι. 16: +9 δισ.) ενώ των επιχειρήσεων (εκτός του χ/ο τομέα) παρέμειναν αμετάβλητες στο ύψος του Μαΐου (Μάι. 16: + δισ.). Σε σχέση με τον περυσινό Ιούνιο, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά,7% (Μάι. 16:,6%) και των επιχειρήσεων κατά 7,8% (Μάι. 16: 7,9%). Ταυτόχρονα, διατηρήθηκε σταθερός στο 1,1% σε ετήσια βάση ο ρυθμός επέκτασης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα (Μάι. 16: 1,1%) ή επιταχύνθηκε ελαφρά στο 1,% (Μάι. 16: 1,%) εάν συνυπολογιστούν οι τιτλοποιήσεις και οι πωλήσεις δανείων. Αναλυτικότερα, ο ρυθμός αύξησης της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων παρέμεινε στο 1,% (Μάι. 16: 1,%), ενώ των νοικοκυριών επιβραδύνθηκε στο 1,9% (Μάι. 16:,1%). Χαλάρωση από τις τράπεζες των κριτηρίων χορήγησης σε όλες τις κατηγορίες δανείων σημειώθηκε το β τρίμηνο του 16, βάσει σχετικής έρευνας της ΕΚΤ, λόγω κυρίως του αυξημένου ανταγωνισμού. Ταυτόχρονα, υπήρξε βελτίωση στους όρους/συνθήκες χρηματοδότησης που εκφράστηκε κυρίως μέσω της σμίκρυνσης του καθαρού περιθωρίου επιτοκίου. Το γ τρίμηνο του 16, οι τράπεζες αναμένουν συνέχιση της χαλάρωσης των κριτηρίων στα στεγαστικά και στα καταναλωτικά δάνεια ενώ στα επιχειρηματικά εκτιμούν ότι δεν θα σημειωθεί αξιόλογη μεταβολή. Από την πλευρά της ζήτησης διαπιστώνεται αύξηση για όλους τους τύπους δανείων επηρεασμένη θετικά, μεταξύ άλλων, από τις αυξημένες συγχωνεύσεις και εξαγορές, τα χαμηλά επιτόκια και την ανάγκη για κεφάλαιο κίνησης. Η αύξηση της ζήτησης αναμένεται να συνεχιστεί για όλες τις κατηγορίες δανείων και κατά το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Πιστωτική Επέκταση & Προσφορά Χρήματος Ιαν-6 Ιαν-8 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-16 Δάνεια Επιχειρήσεων (%,Y/Y) Δάνεια Νοικοκυριών (%,Y/Y) Προσφορά Χρήματος M (%,Y/Y) Προσφορά Χρήματος Μ1 (%,Υ/Υ) Πτωτικά κινήθηκε κατά το α τρίμηνο το δημοσιονομικό έλλειμμα (εποχικά προσαρμοσμένο) ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη. Ειδικότερα, περιορίστηκε στο 1,6% του ΑΕΠ από,% το δ τρίμηνο του 15. Από τις μεγαλύτερες χώρες για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία, μόνο η Γερμανία εμφάνισε πλεόνασμα που εκτιμάται στο 1,% του ΑΕΠ (δ τρίμ. 15:,%). Αντίθετη ήταν η εικόνα στο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ καθώς συνολικά στην Ευρωζώνη αυξήθηκε στο 91,7% (δ τρ. 15: 9,7%). Τους χαμηλότερους δείκτες είχαν η Εσθονία (9,6%) και το Λουξεμβούργο (1,8%), ενώ τους υψηλότερους η Ελλάδα (176,%), η Ιταλία (15,%) και η Πορτογαλία (18,9%). Αξιοσημείωτη είναι η συνεχής μείωση του δημόσιου χρέους που πετυχαίνει η Γερμανία από το γ τρίμηνο του 1 και μετά. Δημόσιο χρέος ως % του ΑΕΠ α τρ. 15 β τρ. 15 γ τρ. 15 δ τρ. 15 α τρ. 16 Γερμανία 7, 7,6 7, 71, 71,1 Γαλλία 97, 97,7 97,1 96, 97,5 Ιταλία 15, 16, 1,6 1,7 15, Ισπανία 1, 99,8 99,7 99, 1,5 Ελλάδα 17,5 169, 171,8 176,9 176, Πορτογαλία 1, 18, 1, 19, 18,9 Ιρλανδία 97,1 91,1 85,9 78,7 8, Ευρωζώνη 9 9, 91,7 9,7 91,7 ΕΕ 88,1 87,7 86,1 85, 8,8 Τέλος, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με πρόσφατη απόφασή του άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ένα κράτος να μπορεί να συμμετάσχει, υπό προϋποθέσεις, στη διάσωση μιας τράπεζας χωρίς προηγουμένως να απαιτείται η ενεργοποίηση της διαδικασίας διάσωσης με ίδια μέσα (bail-in). Πηγή: Eurostat. 9

10 ΗΠΑ Άνοδος του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,% το β τρίμηνο του 16. Αμετάβλητη διατηρήθηκε η νομισματική πολιτική της Fed. Ενθαρρυντικά τα στοιχεία για την αγορά εργασίας τον Ιούλιο. Σημαντική αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής και των λιανικών πωλήσεων τον Ιούνιο. Σημαντικά χαμηλότερη άνοδο από ό,τι εκτιμούσε γενικά η αγορά εμφάνισε το πραγματικό ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά το β τρίμηνο του 16 σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία. Ειδικότερα, συγκριτικά με το α τρίμηνο αυξήθηκε κατά 1,% (ετησιοποιημένος ρυθμός) έναντι ανόδου του κατά,6% που ήταν η μέση εκτίμηση της αγοράς και κατά,8% το α τρίμηνο του 16. Επίσης, σε σχέση με το β τρίμηνο του 15, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,% (α τρίμ. 16: 1,6%). Η ιδιωτική κατανάλωση είχε τη μεγαλύτερη συμβολή στην άνοδο του ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση (,8 μον., α τρ. 16: 1,11 μον.), προερχόμενη σχεδόν ισομοιρασμένα τόσο από τις υπηρεσίες, όσο και από τα αγαθά. Η εξέλιξη αυτή αποτυπώνεται και στη μείωση του ποσοστού αποταμίευσης: στο 5,5% το β τρίμηνο έναντι 6,1% το α τρίμηνο. Θετικά, επίσης, συνέβαλαν οι καθαρές εξαγωγές (, μον., α τρ. 16:,1 μον.), αντανακλώντας αυξημένη ζήτηση από το εξωτερικό. Αντίθετα, αρνητική ήταν η συμβολή των ακαθάριστων ιδιωτικών επενδύσεων (-1,68 μον., α τρ. 16: -,56 μον.) λόγω τόσο των μειωμένων πάγιων επενδύσεων (-,5 μον.), όσο και της σχετικά υψηλής δυσμενούς επίδρασης από τη μεταβολή των αποθεμάτων (-1,16 μον.). Προς την ίδια κατεύθυνση επέδρασαν και οι δημόσιες δαπάνες (-,16 μον., α τρ. 16:,8 μον.) συγκρατημένες σε πολιτειακό/ τοπικό επίπεδο. Πραγματικό ΑΕΠ Πραγματικό ΑΕΠ (%, Q/Q-AR) (A) Πραγματικό ΑΕΠ (%, Υ/Υ) (Δ) Πηγή: TR Datastream, Bloomberg PB Economic Research Κατανάλωση 5 Στην πρόσφατη συνεδρίασή της η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) δεν προέβη σε αλλαγές στη νομισματική πολιτική της. Όπως αναμενόταν, η αρμόδια επιτροπή διατήρησε το βασικό επιτόκιο στο εύρος,5%-,5%. Παράλληλα, συνεχίζει την επανεπένδυση του κεφαλαίου των αξιογράφων που η Fed κατέχει και που λήγουν σε αντίστοιχα νέα, πολιτική που τα μέλη της επιτροπής εκτιμούν ότι θα συνεχιστεί έως ότου η πορεία επιστροφής προς μία πιο «κανονική» νομισματική πολιτική θα έχει εμπεδωθεί Real Personal Outlays (%, Q/Q-AR) (LHS) Real Personal Outlays (%, Υ/Υ) (RHS) 1 Επίσης, τονίζεται η βελτίωση στην αγορά εργασίας και η ισχυρή άνοδος των δαπανών των νοικοκυριών, ενώ αναγνωρίζεται η υστέρηση στον τομέα των επιχειρηματικών πάγιων επενδύσεων. Γενικά, εκτιμάται ότι η οικονομία αναπτύσσεται με μέτριο ρυθμό. Ως προς τον πληθωρισμό, η επιτροπή αναμένει ότι μεσοπρόθεσμα θα κινηθεί προς το στόχο του % καθώς σταδιακά θα εξαντλείται η επίδραση από την πτώση των τιμών της ενέργειας και των εισαγόμενων αγαθών ενώ, παράλληλα, θα βελτιώνεται περαιτέρω η αγορά εργασίας. Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, αναμένει ότι θα παραμείνει σχετικά χαμηλά, εκτίμηση που επιβεβαιώνουν και τα τελευταία στοιχεία του δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (Ιούν. 16: +,% σε ετήσια βάση, Μάι. 16: -,1%), του δείκτη τιμών καταναλωτή (Ιούν. & Μάιος 16: +1,% σε ετήσια βάση), όσο και του δείκτη τιμών της προσωπικής κατα Εξέλιξη των Τιμών Γενικός Δείκτης Τιμών PCE (%,Y/Y) Δομικός Δείκτης Τιμών PCE (%,Y/Y) 1

11 ναλωτικής δαπάνης (PCE) (Ιούν. & Μάιος 16: +,9% σε ετήσια βάση). Αφαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας η μεταβολή του δείκτη PCE ήταν 1,6%, όσο και τον Μάιο. Η απουσία αναφοράς στους κινδύνους που απορρέουν από το αποτέλεσμα του βρεταννικού δημοψηφίσματος αλλά και το γενικότερο ύφος του δελτίου τύπου κρίνεται ότι ανοίγουν εντονότερα, από ό,τι διαφαινόταν στη συνεδρίαση του Ιουνίου, το παράθυρο για επιστροφή σε πιο σφιχτή νομισματική πολιτική κατά τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, τονίστηκε ότι η αύξηση του παρεμβατικού επιτοκίου θα γίνεται πολύ σταδιακά και η καταλληλότητα της χρονικής στιγμής θα αξιολογείται σε κάθε συνεδρίαση βάσει των εξελίξεων των στοιχείων της οικονομίας. Καλύτερα των προσδοκιών ήταν τα τελευταία στοιχεία για την αγορά εργασίας. Ειδικότερα, από τις καταστάσεις μισθοδοσίας προκύπτει ότι τον Ιούλιο δημιουργήθηκαν σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση 55 χιλ. νέες θέσεις εργασίας, ξεπερνώντας σημαντικά το άνω όριο των εκτιμήσεων της αγοράς (15 χιλ.), έναντι 9 χιλ. τον Ιούνιο (που έπονταν των μόλις χιλ. το Μάιο). Ενθαρρυντικά στοιχεία προέκυψαν και από την έρευνα που βασίζεται στα νοικοκυριά καθώς ναι μεν το ποσοστό ανεργίας διατηρήθηκε στο,9%, καταγράφηκε όμως είσοδος στην αγορά εργασίας σημαντικού αριθμού ατόμων που μέχρι πρότινος δεν αναζητούσαν εργασία με αποτέλεσμα την οριακή αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του εργατικού δυναμικού στο σύνολο του πληθυσμού (6,8%, Ιούν. 16: 6,7%). Θετική εξέλιξη ήταν και η διατήρηση του ρυθμού αύξησης του μέσου ωρομισθίου στο,6% σε ετήσια βάση, τον υψηλότερο από το 9. Επιφυλακτικοί για το προσεχές μέλλον εμφανίζονται τον Ιούλιο οι καταναλωτές, βάσει των δύο κυριότερων ερευνών καταναλωτικής εμπιστοσύνης, αντανακλώντας πιθανώς και την επίδραση στην ψυχολογία τους του αποτελέσματος του βρεταννικού δημοψηφίσματος. Ειδικότερα, ο πρόδρομος δείκτης της έρευνας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν κινήθηκε πτωτικά φθάνοντας στο 9, (Ιούν. 16: 9,5), μία από τις πιο χαμηλές τιμές από τις αρχές του 15. Μειωμένοι ήταν και οι δύο υποδείκτες και ιδίως αυτός που αποτυπώνει τις προσδοκίες των καταναλωτών για το προσεχές διάστημα. Από την άλλη, ο αντίστοιχος δείκτης του Conference Board, που τον Ιούνιο είχε καταγράψει σημαντική άνοδο, παρέμεινε τον Ιούλιο πρακτικά αμετάβλητος καθώς διαμορφώθηκε στο 97, (Ιούν. 16: 97,). Από τους δύο επιμέρους δείκτες, μικρή πτώση καταγράφηκε στις προσδοκίες των καταναλωτών για το προσεχές μέλλον, επίδραση που σχεδόν πλήρως αντισταθμίστηκε από την ευνοϊκότερη εκτίμησή τους για τις τρέχουσες συνθήκες. Ανάλογη εικόνα προκύπτει και από την πλευρά των επιχειρήσεων. Στη μεταποίηση, ο πρόδρομος δείκτης ISM περιορίστηκε τον Ιούλιο στο 5,6 έναντι 5, τον Ιούνιο και γενικά αναμενόταν. Ανοδικά κινήθηκαν οι επιμέρους δείκτες της παραγωγής και των αποθεμάτων, οριακά πτωτικά των νέων παραγγελιών και εντονότερα της απασχόλησης όπως και ο λόγος των νέων παραγγελιών προς τα αποθέματα (11,9%, Ιούν. 16: 117,5%). Μειωμένος ήταν και ο πρόδρομος δείκτης ISM στους εκτός μεταποίησης τομείς: στο 55,5 έναντι 56, που γενικά αναμενόταν και 56,5 τον Ιούνιο. Η εν λόγω 1 Αγορά Εργασίας.5 Ιαν-1 Ιουλ-1 Ιαν-15 Ιουλ-15 Ιαν-16 Ιουλ-16 Mηνιαία Μρταβολή των Νonfarm Ρayrolls (Α) Ποσοστό Ανεργίας (Δ) 1 1 Πρόδρομοι Δείκτες Καταναλωτή Ιαν-8 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν Conference Board University of Michigan Πρόδρομοι Επιχειρηματικοί Δείκτες Ιαν- Ιαν- Ιαν- Ιαν-6 Ιαν-8 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-16 ISM Services ISM Manufacturing

12 τιμή αποτελεί τη δεύτερη υψηλότερη φέτος. Από τους επιμέρους δείκτες, πτωτικά κινήθηκαν αυτοί της απασχόλησης και των παραδόσεων των προμηθευτών ενώ βελτιωμένοι ήταν των νέων παραγγελιών και ο λόγος των νέων παραγγελιών προς τα αποθέματα (στο 111,7 από 17,9% τον Ιούνιο). Καλύτερη της αναμενόμενης ήταν η εξέλιξη τον Ιούνιο, αλλά και σε επίπεδο τριμήνου, τόσο των λιανικών πωλήσεων όσο και της βιομηχανικής παραγωγής. Ειδικότερα, οι εποχικά εξομαλυμένες λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά,6% σε μηνιαία βάση, υπερβαίνοντας σημαντικά τη μέση εκτίμηση της αγοράς (,1%), έναντι,% το Μάιο. Σχεδόν όλοι οι κλάδοι κινήθηκαν ανοδικά και εντονότερα των οικοδομικών υλικών και ειδών κήπου. Η εικόνα δεν μεταβάλλεται εάν αφαιρεθούν από τις συνολικές πωλήσεις οι σχετικές με τα οχήματα (,7%, Μάι. 16:,%). Συνεπώς, το β τρίμηνο οι λιανικές πωλήσεις ήταν αυξημένες συγκριτικά με του α τριμήνου κατά 1,% έναντι μείωσής τους κατά,1% το α τρίμηνο. Αλλά και η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε τον Ιούνιο σε μηνιαία βάση κατά,6% έναντι ανόδου,% που ήταν η μέση εκτίμηση της αγοράς και περιορισμού της κατά,% το Μάιο. Τη μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψε η παραγωγή των εταιρειών κοινής ωφελείας (,%), ακολούθησε του τομέα της μεταποίησης (,%), ενώ τη χαμηλότερη εμφάνισε η εξορυκτική δραστηριότητα (,%). Κατά συνέπεια, το ποσοστό χρησιμοποίησης της παραγωγικής δυναμικότητας ανήλθε στο 75,% (Μάι. 16: 7,9%). Επομένως, κατά το β τρίμηνο η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής συγκριτικά με αυτήν του α τριμήνου περιορίστηκε στο,% έναντι μείωσής της κατά,5% το α τρίμηνο. Παραγωγή & Πωλήσεις Ιαν-8 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-16 Bιομ. Παραγωγή (%,Y/Y) Mεταπ. Παραγωγή (%,Υ/Υ) Λιανικές Πωλήσεις (%,Υ/Υ) Στην αγορά κατοικίας η ανάκαμψη συνεχίζεται με ήπιο αλλά σταθερό ρυθμό, τροφοδοτούμενη από τη γενικότερη βελτίωση της οικονομίας, της αγοράς εργασίας και τα χαμηλά επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Πιο αναλυτικά, τα μέλη της Ένωσης Κατασκευαστών Κατοικιών (NAHB) παραμένουν αρκετά αισιόδοξα καθώς ο δείκτης που αποτυπώνει την εκτίμησή τους για τις τρέχουσες πωλήσεις αλλά και τις προσδοκίες τους για το μέλλον διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στο 59. Η εν λόγω τιμή εξακολουθεί να βρίσκεται συγκριτικά υψηλά, παρότι οριακά μειωμένη έναντι του προηγούμενου μήνα (6) κι ελαφρά χαμηλότερη της μέσης εκτίμησης της αγοράς (61). Τομέας Κατοικιών Ιαν-8 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν Σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο κινούνται τους τελευταίους μήνες οι πωλήσεις των νεόδμητων κατοικιών. Συγκεκριμένα, σε ετησιοποιημένη, εποχικά προσαρμοσμένη βάση ανήλθαν τον Ιούνιο στις 59 χιλ. που αποτελούν τις υψηλότερες από το Φεβρουάριο του 8. Σε αυτήν την εξέλιξη πιθανά επέδρασε και η σταθεροποίηση των τιμών των κατοικιών στο τρέχον επίπεδο κατά τους τελευταίους δύο μήνες μετά από εννέα μήνες ανόδου τους. Συγκεκριμένα, βάσει του δείκτη S&P Case-Shiller, οι εποχικά προσαρμοσμένες τιμές στις μεγαλύτερες αμερικανικές πόλεις μειώθηκαν το Μάιο κατά,1% συγκρινόμενες με ένα μήνα πριν (Απρ. 16: -,%), αν και σε ετήσια βάση σημείωσαν άνοδο κατά 5,% (Απρ. 16: 5,%) New Home Sales (LHS) New House Starts (RHS) Πρόδρομος Δείκτης Κατοικιών Jan- Jan- Jan-6 Jan-8 Jan-1 Jan-1 Jan-1 Jan-16 NAHB Leading Indicator (RHS) 1

13 Σεπ-1 Φεβ-1 Ιουλ-1 Δεκ-1 Μαϊ-1 Οκτ-1 Μαρ-15 Αυγ-15 Ιαν-16 Ιουν-16 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΓΙΚΗ ΛΟΙΠΕΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ KINA Άνοδος του πραγματικού ΑΕΠ κατά 6,7% το β τρίμηνο του 16. Επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής και των λιανικών πωλήσεων τον Ιούνιο. Συνεχίστηκε τον Ιούνιο η υποχώρηση των εξαγωγών & των εισαγωγών. Σημαντικά αυξημένη η χορήγηση νέων δανείων τον Ιούνιο. Τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ της με αυτόν του α τριμήνου διατήρησε κατά το β τρίμηνο η οικονομία της Κίνας συνιστώντας ένδειξη σταθεροποίησης της αναπτυξιακής δυναμικής της. Ειδικότερα, σε σχέση με το β τρίμηνο του 15, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6,7% (α τρίμ. 16: 6,7%), όσο περίπου αναμενόταν. Αν και ο ρυθμός αυτός αποτελεί τον χαμηλότερο από το α τρίμηνο του 9, καθιστά ωστόσο εφικτή την επίτευξη του κυβερνητικού στόχου για ρυθμό ανάπτυξης «μεταξύ του 6,5%-7,%» συνολικά για το 16. Τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης πέτυχε ο τριτογενής τομέας (7,5%), έπεται ο δευτερογενής (6,%), ενώ τελευταίος κατατάσσεται ο πρωτογενής (,1%). Συνεπώς, το α εξάμηνο του 16 το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 15. Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις του ΔΝΤ, το 16 ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται να διαμορφωθεί στο 6,6% και το 17 στο 6,%.,5, 1,5 1,,5 Εξέλιξη πραγματικού ΑΕΠ, Πραγμ. ΑΕΠ (τριμηνιαία % μεταβολή) (Α) Πραγμ. ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή)(δ) Πηγή: National Bureau of Statistics of China. 8,5 8, 7,5 7, 6,5 6, Ενθαρρυντική ήταν η εξέλιξη κατά τον Ιούνιο τόσο της βιομηχανικής παραγωγής, όσο και των λιανικών πωλήσεων καθώς κατέγραψαν ελαφρά επιτάχυνση του ρυθμού αύξησής τους. Πιο αναλυτικά, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε τον Ιούνιο κατά 6,% σε ετήσια βάση έναντι 5,9% που ήταν η μέση εκτίμηση της αγοράς και 6,% το Μάιο. Συνεπώς, το β τρίμηνο η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 6,1% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 15 (α τρίμ. 16: 5,9%) με αποτέλεσμα το α εξάμηνο να αυξηθεί κατά 6,%. Για το προσεχές διάστημα, ενθαρρυντική ένδειξη αποτελεί η υπέρβαση τον Ιούλιο, μετά από 16 μήνες, του ορίου του 5 του πρόδρομου δείκτη Caixin PMI στον τομέα της μεταποίησης, τιμή που διαχωρίζει την επέκταση από τη συρρίκνωση. Συγκεκριμένα, ανήλθε στο 5,6 έναντι 8,6 τον Ιούνιο, ως απόρροια των περισσότερων νέων παραγγελιών. Παρόμοια είναι η εικόνα και στις λιανικές πωλήσεις που τον Ιούνιο κατέδειξαν άνοδο κατά 1,6% ετησίως έναντι 1,% το Μάιο και που γενικά εκτιμούσε η αγορά. Επομένως, το β τρίμηνο οι λιανικές πωλήσεις ήταν αυξημένες σε σχέση με το β τρίμηνο του 15 κατά 1,% (α τρίμ. 16: 1,7%) και κατά συνέπεια το α εξάμηνο του 16 αυξήθηκαν κατά 1,%. Αντίθετα, αξιοσημείωτη επιβράδυνση του ρυθμού αύξησής τους εμφάνισαν τον Ιούνιο οι συνολικές πάγιες επενδύσεις (εξαιρουμένων αυτών από νοικοκυριά που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα) με αποτέλεσμα το α εξάμηνο του χρόνου να αυξηθούν κατά 9,% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου (Ιαν-Μάι. 16: 9,6%). Η εξέλιξη αυτή αποτελεί ένδειξη ότι ξεκίνησε η σταδιακή μετατόπιση προς το νέο αναπτυξιακό πρότυπο που αποδίδει βαρύνοντα ρόλο στην ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης Εξέλιξη βιομηχανικής παραγωγής & λιανικών πωλήσεων (ετήσια % μεταβολή) Ιαν-7 Ιαν-8 Ιαν-9 Ιαν-1 Ιαν-11 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-15 Ιαν-16 Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις Πηγή: TR Datastream, Bloomberg PB Economic Research MARKIT - PMI Manufacturing Πηγή: TR Datastream, Bloomberg PB Economic Research 1

14 Πτωτικά, για έναν ακόμη μήνα, κινήθηκαν τον Ιούλιο τόσο οι εξαγωγές, όσο και οι εισαγωγές αποτελώντας πρόκριμα και για την εξέλιξη του διεθνούς εμπορίου. Ειδικότερα, οι εξαγωγές μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά,% (Ιούν. 16: -,8%) και οι εισαγωγές κατά 1,5% (Ιούν. 16: -8,%). Ως αποτέλεσμα, το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας διαμορφώθηκε στα $5, δισ. έναντι $8,1 δισ. τον Ιούνιο. Ταυτόχρονα, σχεδόν αμετάβλητα διατηρήθηκαν τον Ιούλιο τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Κίνας. Συγκεκριμένα, διαμορφώθηκαν στα $.1 δισ., μειωμένα κατά $, δισ. συγκριτικά με τον Ιούνιο. Σημειώνεται ότι το ύψος αυτό αποτελεί ένα από τα χαμηλότερα των τελευταίων πέντε ετών. Τέλος, σημαντική αύξηση εμφάνισε τον Ιούνιο η χορήγηση νέων δανείων σε γουάν που ανήλθε στα 1.8 δισ. γουάν (Μάι. 16: 985,5 δισ.). Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η αύξηση της συνολικής χρηματοδότησης (που περιλαμβάνει π.χ. και τα δάνεια σε ξένο νόμισμα) καθώς διευρύνθηκε κατά 1.69, δισ. γουάν (Μάι. 16: 68,6 δισ.) Εξέλιξη Συναλλαγματικών Διαθεσίμων Κίνας (σε δισ. $) Ιαν- Ιαν- Ιαν-6 Ιαν-8 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-1 Ιαν-16 Πηγή: TR Datastream, Bloomberg PB Economic Research ΙΑΠΩΝΙA Μικρή χαλάρωση στη νομισματική πολιτική της Ιαπωνίας. Παρέμεινε σε αρνητικό έδαφος ο πληθωρισμός τον Ιούνιο. Η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας (ΤτΙ) στην τελευταία συνεδρίαση της προχώρησε σε μικρή χαλάρωση της νομισματική της πολιτικής. Συγκεκριμένα, αύξησε σε 6 τρις. γιεν το όριο των, τρισ. γιεν για την αγορά διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων (ETFs) αλλά αντίθετα με τις προσδοκίες διατήρησε αμετάβλητα στο -,1% τα αρνητικά επιτόκια για επιλεγμένους τρεχούμενους λογαριασμούς που διατηρούν σε αυτήν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και επέμεινε στη δέσμευσή της για αγορά 8 τρισ. γιεν το χρόνο, κρατικών ομολόγων και άλλων τίτλων υψηλότερου κινδύνου. Παράλληλα, υποβάθμισε τις προβλέψεις για το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό του 16 σε 1,% (από 1,%) και,1% (από,5%) αντίστοιχα, ενώ, για το 17 αναβάθμισε την πρόβλεψη του ΑΕΠ σε 1,% (από,1%) και διατήρησε σταθερή την πρόβλεψη του πληθωρισμού στο 1,7%. Σημειώνεται πως ο στόχος για τον πληθωρισμό είναι να αγγίξει το % έως τον Μάρτιο του 18. Στάσιμος παρέμεινε ο γενικός πληθωρισμός της Ιαπωνίας τον Ιούνιο στο -,%. Παράλληλα, ο βασικός δομικός πληθωρισμός (εξ. νωπών τροφίμων) και ο δομικός πληθωρισμός (εξ. τροφίμων και ενέργειας) υποχώρησαν στο -,5% (Μάιος 16: -,%) και,% (Μάιος 16:,6%), αντίστοιχα. Σημειώνεται πως ο γενικός πληθωρισμός και ο βασικός δομικός πληθωρισμός βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος τέσσερις συνεχόμενους μήνες. Όσον αφορά την περιοχή του Τόκιο, ο γενικός πληθωρισμός και ο βασικός δομικός πληθωρισμός (εξ. νωπών τροφίμων) αυξήθηκαν τον Ιούλιο στο -,% (Ιούν. 16: -,5%) ενώ ο δομικός πληθωρισμός (εξ. τροφίμων και ενέργειας) μειώθηκε στο,% (Ιούν. 16:,%) Πληθωρισμός Βασικός δομικός πληθωρισμός (εξ. νωπών τροφίμων) Δομικός πληθωρισμός (εξ. τροφίμων και ενέργειας) Γενικός πληθωρισμός Στόχος % Πηγή: TR Datastream, Bloomberg PB Economic Research 1

15 Ημερομηνία Ανακοίνωσης Ανακοινώσεις / Γεγονότα ΗΠΑ Περίοδος Αναφοράς 1/8/16 Εκτέλεση Προϋπολογισμού Ιούλιος 16 1/8/16 Λιανικές Πωλήσεις Ιούλιος 16 1/8/16 Δείκτης Τιμών Παραγωγού Ιούλιος 16 1/8/16 Εταιρικά αποθέματα Ιούνιος 16 Πρόδρομος Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή 1/8/16 (Παν/μιο Μίσιγκαν) Αύγουστος 16 (1η εκτ.) 15/8/16 Πρόδρομος Δείκτης Κατασκευαστών Κατοικιών (NAHB) Αύγουστος 16 16/8/16 Βιομηχανική Παραγωγή Ιούλιος 16 16/8/16 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ιούλιος 16 16/8/16 Στοιχεία Ενάρξεων Ανέγερσης Νέων Κατοικιών Ιούλιος 16 17/8/16 Δημοσίευση Πρακτικών Συνεδρίασης Fed - ΕΥΡΩΖΩΝΗ 1/8/16 ΑΕΠ Εθνικοί Λογαριασμοί Β Τρίμηνο (η εκτ.) 1/8/16 Βιομηχανική Παραγωγή Ιούνιος 16 16/8/16 Στοιχεία Εξωτερικού Εμπορίου Ιούνιος 16 18/8/16 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ιούλιος 16 18/8/16 Δημοσίευση Πρακτικών Συνεδρίασης ΕΚΤ - 18/8/16 Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές Ιούνιος 16 ΕΛΛΑΔΑ 9/8/16 Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής Ιούνιος 16 1/8/16 Δείκτης Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία Ιούνιος 16 1/8/16 Οικοδομική Δραστηριότητα Μάιος 16 1/8/16 ΑΕΠ Εθνικοί Λογαριασμοί Β Τρίμηνο (1η εκτ.) 19/8/16 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία Ιούνιος 16 15

16 Οικονομική Ανάλυση & Επενδυτική Στρατηγική Λεκκός Ηλίας Chief Economist 1881 Παπιώτη Λιάνα Secretary Ελληνική Οικονομία Στάγγελ Ειρήνη Manager 1695 Αγγελοπούλου Αναστασία Economist 1688 Ανεπτυγμένες Οικονομίες Πατίκης Βασίλειος Head Πολυχρονόπουλος Διονύσης Senior Economist 169 Παπακώστας Χρυσοβαλάντης Economic Analyst 1691 Κωνσταντού Ευαγγελία Junior Economic Analyst

17 Disclaimer: Το παρόν έντυπο εκδόθηκε από την υπηρεσία Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς (εφεξής η «Τράπεζα»), η οποία εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, και αποστέλλεται ή τίθεται στη διάθεση τρίτων χωρίς να υπάρχει υποχρέωση προς τούτο από το συντάκτη του. Το παρόν κείμενο ή μέρος του δεν μπορεί να αναπαραχθεί με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς την προηγούμενη γραπτή έγκριση από τον συντάκτη του. Οι περιλαμβανόμενες στο παρόν πληροφορίες ή απόψεις απευθύνονται σε υφιστάμενους ή δυνητικούς πελάτες με γενικό τρόπο, χωρίς να έχουν λάβει υπ' όψιν τις εξατομικευμένες περιστάσεις, τους επενδυτικούς στόχους, την οικονομική δυνατότητα και την πείρα ή γνώση των πιθανών παραληπτών του παρόντος και, ως εκ τούτου, δεν συνιστούν και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως πρόταση ή προσφορά για τη διενέργεια συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα ή νομίσματα, ούτε ως σύσταση ή συμβουλή για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων σχετικά με αυτά. Λαμβάνοντας υπ όψιν τα παραπάνω, ο λήπτης της παρούσας πληροφόρησης πρέπει να προχωρήσει στη δική του έρευνα, ανάλυση και επιβεβαίωση της πληροφορίας που περιέχεται σε αυτό το κείμενο και να αναζητήσει ανεξάρτητες νομικές, φορολογικές και επενδυτικές συμβουλές από επαγγελματίες, πριν προχωρήσει στη λήψη της επενδυτικής του απόφασης. Οι πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν βασίζονται σε πηγές που η Τράπεζα θεωρεί αξιόπιστες και παρατίθενται αυτούσιες, αλλά η Τράπεζα δεν μπορεί να εγγυηθεί την ακρίβεια και πληρότητά τους. Οι απόψεις και εκτιμήσεις που εκτίθενται στο παρόν αφορούν την τάση της εγχώριας και των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών κατά την αναγραφόμενη ημερομηνία (τιμές κλεισίματος) και υπόκεινται σε μεταβολές χωρίς ειδοποίηση. H Τράπεζα ενδέχεται, ωστόσο, να συμπεριλάβει στο παρόν έρευνες στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες έχουν εκπονηθεί από τρίτα πρόσωπα. Στην περίπτωση αυτή, η Τράπεζα δεν τροποποιεί τις ως άνω έρευνες, αλλά τις παραθέτει αυτούσιες και, συνεπώς, δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών. Η Τράπεζα δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί τις πληροφορίες που εμπεριέχονται στο παρόν. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα ανωτέρω, η Τράπεζα, τα Μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου και τα υπεύθυνα πρόσωπα ουδεμία ευθύνη αναλαμβάνουν ως προς τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν ή/και την έκβαση τυχόν επενδυτικών αποφάσεων που λαμβάνονται σύμφωνα με αυτές. Ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι ένας οργανισμός με σημαντική ελληνική, αλλά και αυξανόμενη διεθνή παρουσία και μεγάλο εύρος παρεχόμενων επενδυτικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των επενδυτικών υπηρεσιών που παρέχει η Τράπεζα ή/και άλλες εταιρείες του Ομίλου της ενδέχεται να ανακύψουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τις παρεχόμενες στο παρόν πληροφορίες. Σχετικά επισημαίνεται ότι η Τράπεζα, τα υπεύθυνα πρόσωπα ή/και οι εταιρείες του Ομίλου της μεταξύ άλλων: α) Δεν υπόκεινται σε καμία απαγόρευση όσον αφορά στη διαπραγμάτευση για ίδιο λογαριασμό ή στο πλαίσιο διαχείρισης χαρτοφυλακίου πριν από τη δημοσιοποίηση του παρόντος εντύπου, ή την απόκτηση μετοχών πριν από δημόσια εγγραφή ή την απόκτηση λοιπών κινητών αξιών. β) Ενδέχεται να παρέχουν έναντι αμοιβής υπηρεσίες επενδυτικής τραπεζικής σε κάποιον από τους εκδότες, για τους οποίους τυχόν παρέχονται με το παρόν πληροφορίες. γ) Ενδέχεται να συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο εκδοτών ή να αποκτούν άλλους τίτλους εκδόσεως των εν λόγω εκδοτών ή να έλκουν άλλα χρηματοοικονομικά συμφέροντα από αυτούς. δ) Ενδέχεται να παρέχουν υπηρεσίες ειδικού διαπραγματευτή ή αναδόχου σε κάποιους από τους τυχόν αναφερόμενους στο παρόν εκδότες. ε) Ενδεχομένως να έχουν εκδώσει σημειώματα διαφορετικά ή μη συμβατά με τις πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν. Η Τράπεζα και οι λοιπές εταιρίες του Ομίλου της έχουν θεσπίσει, εφαρμόζουν και διατηρούν αποτελεσματική πολιτική, η οποία αποτρέπει τη δημιουργία καταστάσεων συγκρούσεως συμφερόντων και τη διάδοση των κάθε είδους πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών ("σινικά τείχη"), καθώς επίσης συμμορφώνονται διαρκώς με τις προβλέψεις και τους κανονισμούς σχετικά με τις προνομιακές πληροφορίες και την κατάχρηση αγοράς. Επίσης, η Τράπεζα βεβαιώνει ότι δεν έχει οποιουδήποτε είδους συμφέρον ή σύγκρουση συμφερόντων με α) οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας και β) με οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο τα οποία δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας, αλλά που είχαν πρόσβαση στην παρούσα έρευνα πριν από τη δημοσιοποίησή της. Ρητά επισημαίνεται ότι οι επενδύσεις που περιγράφονται στο παρόν έντυπο εμπεριέχουν επενδυτικούς κινδύνους, μεταξύ των οποίων και ο κίνδυνος απώλειας του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Ειδικότερα επισημαίνεται ότι: α) τα αριθμητικά στοιχεία αναφέρονται στο παρελθόν και ότι οι προηγούμενες επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, β) εφόσον τα αριθμητικά στοιχεία αποτελούν προσομοίωση προηγούμενων επιδόσεων, οι προηγούμενες αυτές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, γ) η απόδοση ενδέχεται να επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά από συναλλαγματικές διακυμάνσεις, σε περίπτωση που τα αριθμητικά στοιχεία είναι εκπεφρασμένα σε ξένο (πλην του ευρώ) νόμισμα, δ) οι τυχόν προβλέψεις σχετικά με τις μελλοντικές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, ε) η φορολογική μεταχείριση των αναφερόμενων στο παρόν πληροφοριών και συναλλαγών εξαρτάται και από τα ατομικά δεδομένα εκάστου επενδυτή και ενδέχεται να μεταβληθεί στο μέλλον. Ως εκ τούτου ο παραλήπτης οφείλει να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα φορολογική νομοθεσία. Η διανομή του παρόντος εντύπου εκτός Ελλάδος ή/και σε πρόσωπα διεπόμενα από αλλοδαπό δίκαιο μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς ή απαγορεύσεις σύμφωνα με την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία. Για το λόγο αυτό, ο παραλήπτης του παρόντος καλείται να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία, ώστε να διερευνήσει τυχόν τέτοιους περιορισμούς ή/και απαγορεύσεις. 17