H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα

Transcript

1 Η δια2άχη Cuvier -Geoffroy H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα Iστορία της Bιολογίας Mάθη2α /3/2016

2 Cuvier & η ανάδυση της συγκριτικής ανατο2ίας -O Georges Cuvier ( ) ήταν ο 2εγάλος αντί;αλος του Lamarck στο Museum National d Histoire Naturelle. -Καθηγητής φυσικής ιστορίας στο College de France, του α;ονέ2εται η καινούρια θέση καθηγητή συγκριτικής ανατο-ίας στο Μουσείο το 1802, οικοδο2εί ένα αντί;αλο βιολογικό σύστη-α βασισ2ένο σε 2ια καινούρια 4ροσέγγιση στην συγκριτική ανατο-ία, την ο;οία θα 2ετασχη2ατίσει σε ξεχωριστή ε4ιστή-η (2έχρι τότε 2έρος της ιατρικής). -Ειδικός στα ασ;όνδυλα (ό;ως και ο Lamarck), στο Μουσείο αναλα2βάνει ανώτερους οργανισ2ούς.

3

4

5 Cuvier & η ανάδυση της συγκριτικής ανατο2ίας -Τελείως διαφορετική ο;τική α;ό τον Lamarck: -> φιξιστής -> υ;οστηρίζει ότι έχουν υ;άρξει αρκετές -αζικές εξαφανίσεις ειδών -> 4ροσεκτικός 4αρατηρητής, δεν κάνει τολ2ηρές εικασίες -> είχε την εύνοια του Να;ολέοντα (είχαν ;αρό2οιους δεσ;οτικούς χαρακτήρες, ;ολιτική οξύνοια) -> κατείχε ανώτερη διοικητική θέση στο υ;ουργείο ;αιδείας κατά την ;ερίοδο ;ου το γαλλικό εκ;αιδευτικό σύστη2α ανα2ορφωνόταν ;λήρως και ιδρύονταν καινούρια ;ανε;ιστή2ια -> διατηρεί την εξουσία του στην ε;ιστή2η και στην εκ;αίδευση ακό2α και 2ετά την ;τώση του Να;ολέοντα -> Ήταν α;ό τους ;ρώτους ;ου ;ροσ;αθεί να γελοιο;οιήσει τις ιδέες του Lamarck.

6 The first suspicions that there are more than one species came from a comparison of several molar teeth that were known to belong to elephants, and which showed considerable differences; some having their crown sculpted in a lozenge form, the others in the form of festooned ribbons no naturalist can doubt that there are two quite distinct species of elephants The teeth and jaws of the mammoth do not exactly resemble those of the elephant.... These animals thus differ from the elephant as much as, or more than, the dog differs from the jackal and the hyena. Since the dog tolerates the cold of the north, while the other two only live in the south, it could be the same with these animals, of which only the fossil remains are known

7

8

9

10

11

12

13 Cuvier & η ανάδυση της συγκριτικής ανατο2ίας -Το 1812, ανακοινώνει ότι τα ζώα υ;οδιαιρούνται σε 4 εντελώς ξεχωριστές 2εταξύ τους ο2άδες (embranchments) -> σ4ονδυλωτά (ψάρια, ερ;ετά, ;ουλιά, θηλαστικά) -> -αλάκια (σαλιγκάρια, καλα2άρια, χτα;όδια) -> αρθρωτά (αρθρωτά ασ;όνδυλα) -> ακτινωτά (αστερίες, 2έδουσες, θαλάσσιες ανε2ώνες, κοράλια) -> κατά γρα22ικής ταξινό2ησης -> τo σύστη2α αυτό γίνεται ευρέως δεκτό. -Βασίστηκε στην εσωτερική οργάνωση των ζώων (αυτό είναι το καινούριο στοιχείο ;ου εισάγει ο Cuvier) -> 4 διαφορετικά ανατο-ικά σχέδια, για να εξυ;ηρετήσουν τις λειτουργικές ανάγκες των ζώων -> έ2φαση στους συσχετισ-ούς -εταξύ των -ερών και των χαρακτηριστικών του οργανισ2ού -> έτσι ο ανατό2ος 2;ορεί ;.χ. α;ό ένα και 2όνο δόντι να βγάλει συ2;εράσ2ατα για άλλα 2έρη της ανατο2ίας του ζώου

14

15 Every organized being forms an entire system of its own, all the parts of which mutually correspond, and concur to produce a certain definite purpose by reciprocal reaction, or by combining to the same end. Hence none of these separate parts can change their forms, without a corresponding change in the other parts of the same animal; and consequently each of these parts, taken separately, indicates all the other parts to which it has belonged. (Cuvier 1813: 90)

16 Cuvier & η ανάδυση της συγκριτικής ανατο2ίας ->Οι οργανισ2οί εξηγούνται βάσει των συνθηκών ύ4αρξής τους (conditions of existence). ->Για να υ;άρχει, ένας οργανισ2ός ;ρέ;ει να έχει την εσωτερική οργάνωση ;ου του ε;ιτρέ;ει να ικανο;οιεί τις φυσιολογικές του ανάγκες, στο συγκεκρι2ένο 4εριβάλλον στο ο;οίο ζει. -Λειτουργική ενο4οίηση των -ερών ενός οργανισ-ού: -> ε;ιτρέ;ει στον ;αλαιοντολόγο την ανασύνθεση του οργανισ2ού ακό2α και α;ό ένα 2έρος ενός οστού -> εξηγεί τον φιξισ-ό: η αλλαγή σε ένα 2έρος δεν θα ε;έτρε;ε στον οργανισ2ό να ε4ιβιώσει (είναι σαν ένα ρολόι ;ου του αφαιρού2ε ένα γρανάζι -θα ;άψει να λειτουργεί)

17 Cuvier & η ανάδυση της συγκριτικής ανατο2ίας -Κατά τον Cuvier, δεν υ;άρχει κα-ία σχέση 2εταξύ των οργανισ2ών ;ου βρίσκου2ε στα α;ολιθώ2ατα και αυτών ;ου ζουν σή2ερα. -Στο ;αρελθόν της γης συνέβησαν 2εγάλες καταστροφές ;ου ;ροκάλεσαν 2αζικές εξαφανίσεις ειδών (η τελευταία καταστροφή ήταν ο βιβλικός κατακλυσ2ός). -Όταν όλα τα είδη α;ό 2ια ;εριοχή εξαφανιστούν λόγω 2ιας καταστροφής, τότε καινούρια είδη 2ετακινούνται στην ;εριοχή, ;ροερχό2ενα α;ό άλλα 2έρη. Στην ε;ό2ενη καταστροφή, κά;οια α;ό αυτά θα α;ολιθωθούν. Αυτή η διαδικασία, ε;αναλα2βανό2ενη, εξηγεί τις 4αρατηρού-ενες αλλαγές στο αρχείο α4ολιθω-άτων. -Ό2ως τότε τα είδη θα έ;ρε;ε να -ειώνονται 2ε την ;άροδο του χρόνου! -> ΑΛΛΑ το αντίθετο ακριβώς ;αρατηρείται. -Κά;οιοι ο;αδοί του Cuvier ;ρότειναν ότι υ;άρχει θεϊκή δη-ιουργία νέων ειδών 2ετά α;ό κάθε καταστροφή, για να εξηγηθεί η αύξηση στα είδη.

18 Cuvier & η ανάδυση της συγκριτικής ανατο2ίας -Μια ιστορική ερ2ηνεία για τον Cuvier ήταν ότι η ά;οψή του ;ερί σταθερότητας των ειδών ήταν 2ια αντίληψη ο4ισθοδρο-ική, συντηρητική, θεολογική, και ε;ιβραδυντική για τη θεωρία της εξέλιξης. -> Mayrιανή ερηνεία: η ε;ανάσταση του Cuvier τεχνικής και όχι εννοιολογικής φύσης -Εναλλακτική ερ2ηνεία (α;ό Michel Foucault και Francois Jacob): η ανατρο;ή της 2εγάλης αλυσίδας της ύ;αρξης, βή-α 4ρος τη δαρβινική θεωρία, η ο;οία δεν θα 2;ορούσε να υ;άρξει αλλιώς. -> Η θεωρία του Lamarck ως -έρος της 4αλιάς τάξης 4ραγ-άτων (αφού υιοθετεί γρα--ικότητα) ενώ το σύστη2α ταξινό2ησης του Cuvier ;ου βασίζεται στην εσωτερική οργάνωση -έρος της καινούριας αντίληψης.

19 Η δια2άχη Cuvier - Geoffroy -ο ε4αναστατικός χαρακτήρας της ιδέας της εξέλιξης -και ε;ιστη2ονικά αλλά και κοινωνικο4ολιτικά -η αριστοκρατία και η εκκλησία, ό;ως και η καινούρια τάξη ;ραγ2άτων στην ε;ιστή2η, αντί4αλοι της εξελικτικής σκέψης -δια-άχη Cuvier vs. Geoffroy: 2εγάλη δια2άχη στην συγκριτική ανατο2ία στις αρχές του 19ου αιώνα -> Etienne Geoffroy Saint-Hilaire ( ), καθηγητή ζωολογίας στο Museum d Histoire Naturelle -η δια2άχη συνεχίστηκε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1820 και έφτασε στο α;οκορύφω2ά της το ε εβδο-αδιαίες δη-όσιες αντι4αραθέσεις ;ου έλαβαν χώρα στη διάρκεια δύο 2ηνών στην Academie des Sciences (το κεντρικό ε;ιστη2ονικό ίδρυ2α στη Γαλλία). Στις συναντήσεις αυτές ;αρευρίσκονταν όλοι οι κορυφαίοι ε4ιστή-ονες του Παρισιού.

20

21 Η δια2άχη Cuvier - Geoffroy -Η δια2άχη αφορούσε δύο διαφορετικές 4ροσεγγίσεις στην συγκριτική ανατο2ία: -> λειτουργιστική ;ροσέγγιση του Cuvier vs. στρουκτουραλιστική/δο-ική ;ροσέγγιση του Geoffroy (functionalism vs. structuralism). -Λειτουργισ-ός: κάθε 2έρος του ζώου δη2ιουργήθηκε για να ε;ιτελεί 2ια συγκεκρι2ένη λειτουργία -> η λειτουργία ενός -έρους 4ροσδιορίζει τη δο-ή του - Στην δο-ική ;ροσέγγιση, η δο-ή έχει 4ροτεραιότητα έναντι της λειτουργίας -> όλα τα ζώα έχουν ένα κοινό θε-ελιώδες δο-ικό σχέδιο (κοινός αριθ2ός 2ερών και κοινή διάταξη 2ερών), ;αρά τις ό;οιες διαφορο;οιήσεις των 2ερών (οι ο;οίες συ2βαίνουν γιατί σε διαφορετικά ζώα χρησι2ο;οιούνται 2ε διαφορετικό τρό;ο, δλδ έχουν διαφορετικές λειτουργίες) -> 2εθοδολογική αρχή δο2ικής ;ροσέγγισης: αγνοήστε τις διαφορές, ψάξτε για τις ο-οιότητες (στον αριθ2ό και στις σχετικές θέσεις των 2ερών)

22

23 Η δια2άχη Cuvier - Geoffroy -τη δεκαετία του 1820, ο Geoffroy και οι ο;αδοί του (transcedental/philosophical anatomists) ;ροσ;αθούν να α4οκαταστήσουν την ενότητα της ζωής ;ου είχε σ;άσει ο Cuvier. -η ενότητα αυτή κάνει -ια εξελικτική αντίληψη 4ιο εύκολη (ενώ η α;ουσία ενότητας στον Cuvier, το αντίθετο) -o Geoffroy ήταν ο;αδός και φίλος του Lamarck, τον θεωρούσε ιδιοφυΐα. -ο Geoffroy είχε δική του ερ2ηνεία για την εξέλιξη: η ε;ίδραση του ;εριβάλλοντος και η χρήση/αχρησία 2εταβάλλουν ορισ2ένες δο2ές, αλλά το βασικό σχέδιο των ζώων ;άντα διατηρείται. -> Π.χ, όλα τα είδη σ;ονδυλωτών, είτε εξαφανισ2ένα είτε εν ζωή, έχουν κοινό σχέδιο: All of them, being composed of similar organs, are merely modifications of the same being, which we call the vertebrate animal. -ο δο2ισ2ός του Geoffroy οδήγησε σ αυτό ;ου θα ονο2αστεί αργότερα ο-ολογίες (homologies)

24

25 human (I), dog (II), pig (III), cow (IV), tapir (V) and horse (VI): r Radius, u Ulna, a Scaphoid, b Lunare, c Triquetrum, d Trapezium, e Trapezoid, f Capitatum, g Hamatum, p Pisiforme (Gegenbaur 1870)

26

27

28 Η δια2άχη Cuvier - Geoffroy -Ο Geoffroy α;ό το 1807 αρχίζει και ψάχνει για δο2ικές ο2οιότητες ;ου δεν αντιστοιχούν σε ο-οιότητες στη λειτουργία -> furcula (ωοειδές οστό): για τον Cuvier υ;άρχει 2όνο στα ;ουλιά ;ου το χρειάζονται για να ;ετάνε -ο Geoffroy το ταυτο;οίησε και στα ψάρια the furcula was not a bone specifically designed by the Creator to aid birds in flight, but rather an abstract element of organization which could serve multiple functions as it was placed in different circumstances (Appel 1987 : 87). -> ε2;ειρικός χαρακτήρας λειτουργίας vs. αφηρη2ένος χαρακτήρας ο2ολογίας -> ο2ολογία 2εταξύ οστών 2έσου ωτός στα θηλαστικά και οστά του βραγχιακού ε;ικαλύ2ατος (operculum)

29

30 Η δια2άχη Cuvier - Geoffroy -το 1820, ο Geoffroy και άλλοι ανατό2οι, ;αρουσιάζουν ο2ολογίες -εταξύ των σ4ονδυλωτών και των Articulata -;αραβιάζοντας για ;ρώτη φορά τα embranchements του Cuvier: -> ο2ολογία 2εταξύ εξωσκελετού των αρθρό;οδων και του ενδοσκελετού των σ;ονδυλωτών every animal lives within or without its vertebral column (quoted in Appel 1987 : 111). -> ό2ως το νευρικό σύστη2α στα σ;ονδυλωτά βρίσκεται στην ;λευρά της ράχης, ενώ στα αρθρό;οδα στην ;λευρά της κοιλιάς: ο Geoffroy υ;οστήριξε ότι τα αρθρό;οδα α;λά ;ερ;ατούν ανά4οδα α;ό τα σ;ονδυλωτά -οι συναντήσεις του 1830 αφορούσαν ο2ολογίες 2εταξύ στοιχείων του σώ2ατος των σ;ονδυλωτών και οργάνων των 2αλακίων -ο Geoffroy υ;οστήριξε ότι 2αλάκια και σ;ονδυλωτά τελικά θα αναχθούν σε έναν τύ4ο (;αραβιάζοντας τα embranchements).

31

32

33 Η δια2άχη Cuvier - Geoffroy -Ποιο ήταν το α4οτέλεσ-α της δια2άχης; Η ;αραδοσιακή α;άντηση είναι ότι ο Cuvier ήταν ο νικητής στη δια2άχη. -> Ό2ως ;εθαίνει 2 χρόνια 2ετά τη δη2όσια αντι;αράθεση. -> Είναι ο δο-ισ-ός του Geoffroy ;ου θα κυριαρχήσει στις ε;ό2ενες δεκαετίες. -> τάση συ2φιλίωσης 2εταξύ των δύο ;λευρών στις 2ετέ;ειτα γενιές βιολόγων (;.χ. ενότητα δο2ικού σχεδίου σε κάθε ένα embranchement -ακτινική συ22ετρία των Ακτινωτών, α2φί;λευρη (bilateral) συ22ετρία σε άλλους οργανισ2ούς)

34 Η δια2άχη Cuvier - Geoffroy -Η δια2άχη αφορούσε: -> λειτουργισ2ό vs. δο2ισ2ό -> σταθερότητα ειδών vs. εξέλιξη -> το χαρακτήρα και την οργάνωση της ε;ιστή2ης - ε;αγγελ2ατική, κεντρικά οργανω2ένη 2ε ιδρύ2ατα ;ου ελέγχονται α;ό την κυβέρνηση, ή ανεξάρτητη α;ό την εξουσία και κοντά στον α;λό λαό; -ο Geoffroy: ε4ιστή-ονας-φιλόσοφος της φύσης για τον α4λό άνθρω4ο, ;ροσ;αθεί να α;αντήσει στα 2εγάλα ερωτή2ατα για τον κόσ2ο, σχέση 2ε 4ροοδευτική 4ολιτική ιδεολογία -ο Cuvier: σχέση -ε καθεστώς, συλλέγει δεδο-ένα (α;οφεύγει τολ2ηρές υ;οθέσεις), βιβλική ορθοδοξία

35 Η εξελικτική σκέψη στην Αγγλία -Ένα ;αρό2οιο 2οτίβο βρίσκου2ε και στην Αγγλία τη δεκαετία του > η εξελικτική σκέψη, ;ροερχό2ενη α;ό τη Γαλλία, θεωρείται ενοχλητική α;ό τις ;ρονο2ιούχες τάξεις στην αγγλική κοινωνία, εντός και εκτός ;ανε;ιστη2ίων -> 4ολύ λίγοι εξελικτικοί σε Cambridge και Oxford, αρκετοί σε εργατική τάξη και κοσ-ο4ολίτικες ιατρικές σχολές -κατά την ;ερίοδο της γαλλικής ε;ανάστασης, η αγγλική ελίτ αντιτίθεται σε τάσεις εκδη2οκρατισ2ού της αγγλικής κοινωνίας και σε ε;ικίνδυνες λα2αρκιανές (δλδ εξελικτικές) ιδέες -οι γαλλικές ε;αναστατικές 2άζες ως εθνικός εχθρός. -;ροσ;άθεια δυσφή2ησης εξελικτικών ιδεών α;ό την ε;ιστη2ονική αριστοκρατία, αλλά οι εξελικτικές ιδέες ε;ικρατούν σε σχολές ανατο-ίας και ριζοσ4αστικά κολλέγια

36 Η εξελικτική σκέψη στην Αγγλία -στους Βρετανούς ο;αδούς του Geoffroy συ2;εριλα2βάνονται ανατό2οι ;ου σ;ούδασαν στην ιατρική σχολή του Εδι-βούργου ;ου στρέφονται 2αζί 2ε άλλους ριζοσ;άστες κατά της κυριαρχίας στην ιατρική της αριστοκρατίας του Oxbridge -Αρχίζει η συζήτηση για τη σχέση -εταξύ ανατο-ίας και εξέλιξης στις ιατρικές σχολές -Μια α;ό τις ;ρωι2ότερες χρήσεις της λέξεις evolved (το 1826) 2ε την έννοια της 2ετατρο;ής ενός είδους σε ένα άλλο ήταν α;ό τον σκωτσέζο συγκριτικό ανατό2ο Robert Grant, λα2αρκιανό, ;ου ασκούσε κριτική στην διαφθορά στην ιατρική και στην κοινωνία. -Σ αυτό το ;ολιτικό και κοινωνικό ;λαίσιο, ο αρβίνος ανα;τύσσει τη θεωρία του, την ο;οία και θα κρατήσει κρυφή για ;άνω α;ό 20 χρόνια.