Αλάιπζε Νεθξνύ εκείνπ εκεηώζεηο

Transcript

1 Αλάιπζε Νεθξνύ εκείνπ εκεηώζεηο ΜΑΘΗΜΑ: ΤΣΗΜΑΣΑ ΔΙΟΙΚΗΗ Αλ. Καζ. Δεκήηξεο Αζθνύλεο Δξ Ισάλλα Μαθαξνύλε Εηζαγσγή Η αλάιπζε ηνπ Νεθξνύ εκείνπ είλαη έλα ζπνπδαίν ρξεκαηννηθνλνκηθό κέζν θαη απνηειεί βαζηθά κηα αλαιπηηθή ηερληθή γηα κειέηε, έξεπλα θαη ζπκπεξάζκαηα γύξσ από ηε ζρέζε ησλ ζηαζεξώλ εμόδσλ, ησλ κεηαβιεηώλ εμόδσλ, ησλ εηζπξάμεσλ θαη ησλ θεξδώλ νπνηαζδήπνηε εθκεηάιιεπζεο. 1

2 εκαζία Νεθξνύ εκείνπ Κάζε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα κειεηάεη κε πξνζνρή ηηο ζρέζεηο κεηαμύ θόζηνπο, όγθνπ παξαγσγήο, εζόδσλ θαη θέξδνπο. Πξέπεη λα βξεη πνηνη παξάγνληεο επεξεάδνπλ ην θέξδνο θαη πσο απηό δηακνξθώλεηαη θάησ από δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο νη νπνίεο ππάξρνπλ ζην πεξηβάιινλ πνπ ε επηρείξεζε δξα θαη αλαπηύζζεηαη. Σελ αλάιπζε ηνπ «λεθξνύ ζεκείνπ» ζα πξέπεη λα ηελ ζεσξήζνπκε ζαλ νδεγό γηα ηε ιήςε νξζνινγηθώλ επηρεηξεκαηηθώλ απνθάζεσλ. Ο ππνινγηζκόο ηνπ «λεθξνύ ζεκείνπ» δείρλεη ην ύςνο πσιήζεσλ (θύθινπ εξγαζηώλ), πνπ πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεί κηα επηρείξεζε, γηα λα θαιύπηνληαη ηόζν νη ζηαζεξέο όζν θαη νη κεηαβιεηέο δαπάλεο ηεο. Με άιια ιόγηα, δείρλεη κέρξη πνηνπ ζεκείνπ είλαη δπλαηόο ν πεξηνξηζκόο ησλ πσιήζεσλ ηεο επηρείξεζεο, ρσξίο απηή λα παξνπζηάδεη θέξδνο ή δεκηά. Κάζε επηρείξεζε έρεη ην δηθό ηεο «λεθξό ζεκείν» θαη είλαη εθείλν ζην νπνίν νη πσιήζεηο ηεο ηζνύληαη κε ην ζπλνιηθό θόζηνο παξαγσγήο ησλ πξντόλησλ ηεο, νπόηε ην νηθνλνκηθό ηεο απνηέιεζκα είλαη κεδέλ. 2

3 Λεηηνπξγία Νεθξνύ εκείνπ Σα έζνδα ηεο επηρείξεζεο ζα πξέπεη λα θαιύπηνπλ ηα εμήο: Σν θόζηνο πνπ απαηηείηαη γηα ηελ παξαγσγή ησλ πξντόλησλ (π.ρ. πξώηεο ύιεο, θεθαιαηνπρηθόο εμνπιηζκόο, εξγαηηθά, γεληθά έμνδα παξαγσγήο, θιπ.) Σν θόζηνο ηνπ Marketing, ηεο πξνώζεζεο πσιήζεσλ θαη ηεο δηαθήκηζεο γηα ηα πξντόληα ηεο Σα γεληθά δηνηθεηηθά έμνδα. Σν πνζό ηνπ θέξδνπο πνπ αλακέλεη λα πξαγκαηνπνηήζεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο. Λεηηνπξγία Νεθξνύ εκείνπ (2) ηελ πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία ε επηρείξεζε θαιύπηεη κε ηηο πσιήζεηο ηεο ηα ηξία πξώηα από ηα παξαπάλσ ζηνηρεία ηόηε ιέκε όηη ιεηηνπξγεί ζην λεθξό ζεκείν ηνπ θύθινπ εξγαζηώλ ηεο. 3

4 Οξηζκόο Νεθξό εκείν κίαο Επηρείξεζεο, είλαη ην αλαγθαίν ύςνο ησλ Πσιήζεσλ (Σδίξνπ), ην νπνίν εάλ πξαγκαηνπνηήζεη ε Επηρείξεζε, θαιύπηεη όια ηεο ηα έμνδα, δειαδή δελ πξαγκαηνπνηεί νύηε θέξδνο νύηε δεκία. Δηαθνξεηηθέο Εθθξάζεηο Νεθξνύ εκείνπ Εθθξάδεηαη θαηά δηαθόξνπο ηξόπνπο: Ωο αμία πσιήζεσλ: ε ηη ύςνο πσιήζεσλ (ηδίξνπ) ε επηρείξεζε δελ πξαγκαηνπνηεί νύηε θέξδνο νύηε δεκία. Ωο πνζνζηό % ησλ Πσιήζεσλ: ε πoην πνζνζηό επί ησλ πξνβιεπόκελσλ πσιήζεσλ, ε επηρείξεζε δελ πξαγκαηνπνηεί νύηε θέξδνο νύηε δεκία. Ωο πνζόηεηα Πσιήζεσλ: Πόζα πξντόληα (ή άιιε κνλάδα κέηξεζεο) πξέπεη λα πσιήζεη ε επηρείξεζε γηα λα κελ πξαγκαηνπνηήζεη νύηε θέξδνο νύηε δεκία. Ωο ρξόλνο: ε έλα εηήζην ρξνληθό νξίδνληα, πόζνπο κήλεο ζα ρξεηαζζεί ε επηρείξεζε γηα λα πξαγκαηνπνηήζεη εθείλεο ηηο πσιήζεηο πνπ ζα ηελ θέξνπλ ζε ζεκείν λα κελ πξαγκαηνπνηήζεη νύηε θέξδνο νύηε δεκία. 4

5 Οι ζςνιζηώζερ ηος Νεκπού ημείος Οη ζπληζηώζεο ηνπ Νεθξνύ εκείνπ είλαη νη Πσιήζεηο, ηα Έζνδα θαη ηα Έμνδα. Σα έμνδα δηαθξίλνληαη ζε ζηαθεπά έξοδα και μεηαβληηά. πλνιηθά Έζνδα Σα ζπλνιηθά έζνδα ησλ πσιήζεσλ είλαη ίζα κε ηνλ αξηζκό ησλ πσινπκέλσλ κνλάδσλ () επί ηελ ηηκή πσιήζεσο θαηά κνλάδα πξντόληνο (P). Δειαδή = P. Εάλ ε ζπλάξηεζε ησλ εζόδσλ είλαη γξακκηθή κπνξνύκε λα απεηθνλίζνπκε γξαθηθά σο εμήο: 5

6 Γξαθηθή Απεηθόληζε πλνιηθά Έζνδα Σπλνιηθά έζνδα ηαζεξά Έμνδα ηαθεπά, νλνκάδνληαη ηα έμνδα, ηα νπνία πξαγκαηνπνηνύληαη ζε θάζε πεξίπησζε, άζρεηα κε ην αλ ιεηηνπξγεί ή όρη ε επηρείξεζε ή αιιηώο αλεμάξηεηα από ηνλ βαζκό απαζρόιεζεο. Τέηοια έξοδα είναι: Ελνίθηα, Μηζζνί δηνηθεηηθνύ πξνζσπηθνύ, απνζβέζεηο, Αζθάιηζηξα, ρξεκαηννηθνλνκηθά έμνδα θ.α. Είλαη θαλεξό όηη όζν απμάλεη ν αξηζκόο ησλ παξαγόκελσλ κνλάδσλ πξντόληνο ηόζν ηα ζηαζεξά έμνδα θαηά κνλάδα ειαηηώλνληαη. 6

7 Γξαθηθή Απεηθόληζε πλνιηθά Έμνδα Σπλνιηθά ζηαζεξά έμνδα Μεηαβιεηά έμνδα Μεηαβληηά, νλνκάδνληαη ηα έμνδα, ηα νπνία είλαη ζπλπθαζκέλα απόιπηα κε ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο θαη ην ύςνο ηεο παξαγσγηθήο δξαζηεξηόηεηαο Τέηοια έξοδα είναι: Ηιεθηξηθό Ρεύκα, αλαιώζηκα, πξώηεο ύιεο, κηζζνί εξγαδνκέλσλ ζηα παξαγσγηθά ηκήκαηα, θ.α. Όζν απμάλεη ε παξαγσγή απμάλνπλ θαη ηα κεηαβιεηά έμνδα. Δηαθξίλνπκε ην θαηά κνλάδα κεηαβιεηό θόζηνο V θαη ην ζπλνιηθό κεηαβιεηό θόζηνο πνπ είλαη VC = V 7

8 Γξαθηθή Απεηθόληζε Μεηαβιεηά Έμνδα VC Σπλνιηθά κεηαβιεηά έμνδα πλνιηθά Έμνδα Σν άζξνηζκα ησλ ζηαζεξώλ θαη κεηαβιεηώλ εμόδσλ καο δίλεη ηα ζπλνιηθά έμνδα. Επνκέλσο = + VC. VC Σπλνιηθά έμνδα Σπλνιηθά κεηαβιεηά έμνδα Σπλνιηθά έμνδα ζηαζεξά 8

9 Σν Νεθξό εκείν Φέξνληαο καδί ηα δηαγξάκκαηα ησλ ζπλνιηθώλ εζόδσλ θαη ζπλνιηθώλ εμόδσλ κπνξνύκε λα δνύκε ην λεθξό ζεκείνπ ηεο επηρείξεζεο, ην νπνίν είλαη ην ζεκείν ηνκήο ησλ δύν ζπλαξηήζεσλ. Γξαθηθή Απεηθόληζε: Νεθξό εκείν VC δεκία λεθξό ζεκείν ζπλνιηθά έζνδα θέξδνο B/E ζπλνιηθά έμνδα ζηαζεξά έμνδα θέξδνο γξακκή θέξδνπο ή δεκίαο 0 δεκία δεκία λεθξό ζεκείν B/E θέξδνο γξακκή πωιήζεωλ 9

10 Μεηαβολέρ ηων εζόδων και εξόδων Σν ζπλνιηθό θέξδνο ηεο επηρείξεζεο πξνζδηνξίδεηαη από ηελ αιιειεπίδξαζε ησλ ηξηώλ βαζηθώλ κεηαβιεηώλ, ησλ εζόδσλ ησλ ζηαζεξώλ εμόδσλ θαη ησλ κεηαβιεηώλ εμόδσλ Όηαλ επέιζεη νπνηαδήπνηε κεηαβνιή ζε κία ή πεξηζζόηεξεο από ηηο ζπλαξηήζεηο απηέο ζα κεηαβιεζεί θαη ην ζπλνιηθό θέξδνο ηεο επηρείξεζεο. Μπνξεί γηα παξάδεηγκα λα έρνπκε κεηαβνιή ηεο ηηκήο πώιεζεο ηνπ πξντόληνο νπόηε ζα έρνπκε κεηαβνιή ησλ ζπλνιηθώλ εζόδσλ. Μπνξεί λα έρνπκε κεηαβνιή ησλ ζηαζεξώλ εμόδσλ, π.ρ. αύμεζε ησλ ελνηθίσλ πνπ πιεξώλεη ε επηρείξεζε θαη ηέινο, κπνξεί λα έρνπκε κεηαβνιή ησλ κεηαβιεηώλ εμόδσλ π.ρ. κείσζε ηεο ηηκήο ησλ πξώησλ πιώλ. Μεηαβολή ηων ζυνολικών εζόδων Μηα αύμεζε ηεο ηηκήο πώιεζεο ηνπ πξντόληνο επηθέξεη κεηαβνιή ηεο γξακκήο ζπλνιηθώλ εζόδσλ. Φπζηθά γηα λα βξεζεί ε αθξηβήο λέα ζέζε ηεο γξακκήο εζόδσλ έρεη ζεκαζία ε ειαζηηθόηεηα δήηεζεο ηνπ πξντόληνο, αλ δειαδή ε δήηεζε είλαη ειαζηηθή ή αλειαζηηθή ή ίζσο θαη κνλαδηαία. ε πεξίπησζε πνπ ε δήηεζε είλαη ειαζηηθή ηα ζπλνιηθά έζνδα από αύμεζε ηεο ηηκήο ζα είλαη κεησκέλα, επνκέλσο ε λέα γξακκή ζπλνιηθώλ εζόδσλ ζα βξίζθεηαη θάησ από ηελ αξρηθή (γξακκή 1 ζην δηάγξακκα). Αλ ε δήηεζε είλαη αλειαζηηθή ε λέα γξακκή ζπλνιηθώλ εζόδσλ ζα βξίζθεηαη πάλσ από ηελ αξρηθή (γξακκή 2 ζην δηάγξακκα). VC 2 1 B/E B/E 1 B/E 2 10

11 Μεηαβολή ζηα ζηαθεπά έξοδα Αο ππνζέζνπκε όηη απμάλνπλ ηα ελνίθηα πνπ ε επηρείξεζε πιεξώλεη θαζώο επίζεο θαη ηα αζθάιηζηξα. Απηό ζεκαίλεη όηη έρνπκε κηα αύμεζε ησλ ζηαζεξώλ εμόδσλ πνπ ζπλεπάγεηαη κεηαηόπηζε ηεο γξακκήο ησλ ζηαζεξώλ εζόδσλ πξνο ηα πάλσ. Σν ίδην ζα ζπκβεί θαη κε ηε γξακκή ζπλνιηθώλ εζόδσλ θαη επνκέλσο ην λέν λεθξό ζεκείν επηηπγράλεηαη ζε κεγαιύηεξν όγθν παξαγσγήο από όηη πξνεγνπκέλσο. VC B/E 1 1 B/E 1 Μεηαβολή ηων μεηαβληηών εξόδων Αο ππνζέζνπκε όηη απμάλνληαη νη κηζζνί ή όηη ε επηρείξεζε απνθαζίδεη λα ρξεζηκνπνηήζεη γηα ηα πξντόληα ηεο αθξηβόηεξε ζπζθεπαζία. Σόηε έρνπκε αύμεζε ησλ κεηαβιεηώλ εμόδσλ θαη θαηά ζπλέπεηα θαη ησλ ζπλνιηθώλ εμόδσλ. Σν λέν λεθξό ζεκείν βξίζθεηαη ζε πςειόηεξν όγθν παξαγσγήο. VC 1 B/E 1 B/E 1 11

12 Πποζδιοπιζμόρ ηος Νεκπού ημείος Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκό ηνπ λεθξνύ ζεκείνπ όπσο αλαθεξζήθακε παξαπάλσ ελόο ηκήκαηνο εθκεηάιιεπζεο ή ζπλνιηθά κηαο επηρείξεζεο, ιακβάλνληαη ππόςε: Σα έζνδα ηνπ θιάδνπ ηεο επηρείξεζεο Σα ζηαζεξά έμνδα Σα αλαινγηθά έμνδα (Μεηαβιεηά) Ο πξνζδηνξηζκόο ηνπ Νεθξνύ εκείνπ πξαγκαηνπνηείηαη, είηε Μαθημαηικά είηε κε γπαθική παξάζηαζε. Μαθημαηικόρ Πποζδιοπιζμόρ Μαζεκαηηθά ν πξνζδηνξηζκόο ηνπ Ν.. γίλεηαη όπσο ήδε αλαθέξζεθε κε απιή εμίζσζε θαη κε βάζε ηε ζθέςε: Σα Έζνδα (θύθινο εξγαζηώλ ή ηδίξνο) είλαη ίζα κε ην ζύλνιν ησλ δαπαλώλ πνπ θαηαλαιώζεθαλ κε ζθνπό ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ εζόδσλ θαη νη νπνίεο απνηεινύληαη από ηαζεξέο () θαη Μεηαβιεηέο (Μ) δαπάλεο, ζπλ ή κείνλ ην απνηέιεζκα (θέξδνο ή δεκία (Α). Δειαδή: ΚΕ = + Μ + Α Όηαλ δελ ππάξρεη απνηέιεζκα, όπσο ζηελ πεξίπησζε ηνπ Νεθξνύ ζεκείνπ, ηόηε ην Α = 0 νπόηε ζην Ν.. ζα έρνπκε : Κ.Ε. = + Μ 12

13 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΣΙΚΟ ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟ Δηαγξακκαηηθά, ην Νεθξό ζεκείν ηνπ θύθινπ εξγαζηώλ απεηθνλίδεηαη ζε γξαθηθή παξάζηαζε ζηελ νπνία απεηθνλίδνληαη νη θακπύιεο κεηαβνιήο ησλ εζόδσλ θαη ησλ αληίζηνηρσλ δαπαλώλ ηεο επηρείξεζεο, ζε ζπλάξηεζε κε ην βαζκό παξαγσγηθήο δξαζηεξηόηεηαο. Δηαγξακκαηηθή Απεηθόληζε Σ.Ε. Σ.Δ Όπνπ Μ.Δ. Στ.Δ. Ν..: Νεθξό ζεκείν θύθινπ εξγαζηώλ.ε.: ύλνιν εζόδσλ Μ.Δ.: Μεηαβιεηέο δαπάλεο (Μ) η.δ: ηαζεξέο δαπάλεο ().Δ.: πλνιηθέο δαπάλεο ( + Μ) 13

14 ύλνςε Σν δηάγξακκα ηνπ Νεθξνύ ζεκείνπ ηνπ θύθινπ εξγαζηώλ καο, δίλεη πιήξε εηθόλα ηεο ηάζεο δηακόξθσζεο ησλ εζόδσλ, ησλ δαπαλώλ θαη ησλ απνηειεζκάησλ ζε ζπλάξηεζε κε ην βαζκό δξαζηεξηόηεηαο ηεο επηρείξεζεο. Ειδικόηεπα ηο διάγπαμμα βοηθάει ζηον πποζδιοπιζμό: Σνπ Νεθξνύ ζεκείνπ ηνπ θύθινπ εξγαζηώλ ησλ αληίζηνηρσλ θεξδώλ ή δεκηώλ Σνπ άξηζηνπ βαζκνύ δξαζηεξηόηεηαο κέγηζην θέξδνο Σνπ αληίζηνηρνπ πεξηζσξίνπ αζθάιηζεο θαη Σνπ ύςνπο ησλ ζηαζεξώλ από ηε κηα θαη ησλ κεηαβιεηώλ από ηελ άιιε δαπαλώλ. 14