ε ιλέγω να είµαι σοβαρός και όχι σοβαροφανής

Transcript

1 «Μα τι λες ρε Πολυχρόνη! Αυτά δεν γίνονται στην Ελλάδα!» (ύφος µε αγανάκτηση για το τι ακούει άλι σήµερα) α ό γνωστό µου, λογιστή ε ιλέγω να είµαι σοβαρός και όχι σοβαροφανής

2 Περιεχόµενα Μια ροσω ική ιστορία αντί ρολόγου Α Μέρος - Γενικά ερί Ιννοβέισιον 1. Περί καινοτοµίας, εί αν 2. Τι είναι η καινοτοµία; 3. Γιατί χρειαζόµαστε την καινοτοµία; 4. Πώς α οδεικνύουµε ότι χρειαζόµαστε την καινοτοµία; 5. Πόσα είδη καινοτοµίας υ άρχουν; 6. Γιατί «Ιννοβέισιον φωρ Ντάµµυς»; Β Μέρος Τα βασικά ερί Ιννοβέισιον 1. Καινοτόµος ή Καινοτοµιστής; 2. ιαδικασία ου Υιοθετείτε η Καινοτοµία 3. ιάχυση της Καινοτοµίας 4. Ε ένδυση στην Προετοιµασία 5. Κατανόηση των Ανθρώ ων Χάρτης Ενσυναίσθησης 6. Ο Μύθος του «Σκέψου Έξω α ό το Κουτί» Στιγµιότυ α ιστορίας µιας καινοτόµου Startup αντί ε ίλογου 7. Παράρτηµα 8. Βιβλιογραφία - Πηγές Ε ιµέλεια Κειµένων: Πολυχρόνης Ε ιµέλεια Εξώφυλλου: Πολυχρόνης Εικονογράφηση: Φωτογραφίες α ό «δεξιά και αριστερά» Πολυχρόνης Ορθογραφικά λάθη: Πολυχρόνης Φιλολογική ε ιµέλεια: Πολυχρόνης Σύµβουλοι Έκδοσης: Η σύζυγος του Πολυχρόνη, ο υιός του Πολυχρόνη και κανά δυό φίλοι Α ολαύστε Υ εύθυνα Σελίδα 2

3 Μια ροσω ική ιστορία αντί ρολόγου. Το 1980 ήµουν 11 ετών. Ζούσα µε τους γονείς µου και τον µικρότερο αδερφό µου σε ένα διαµέρισµα στον 3 ο όροφο συγκροτήµατος τεσσάρων ολυκατοικιών στην Αγ. Παρασκευή Αττικής, ε ί της οδού Κολοκοτρώνη. Η λακόστρωτη ιλοτή, ο εριβάλλον χώρος στρωµένος µε γρασίδι, η ύ αρξη υ ογείου χώρου στάθµευσης ήταν για την τότε ε οχή µεγάλος νεωτερισµός, µ ορούσε να χαρακτηριστεί και ως ολυτέλεια. Σελίδα 3

4 Εκείνα τα χρόνια α ό τα ιο δηµοφιλή αιγνίδια των ιτσιρικάδων ήταν το «κρυφτό». Παίζαµε τακτικά κρυφτό, ιδιαίτερα τα καλοκαίρια. Ο ερι οιηµένος, εριφραγµένος, µεγάλος εριβάλλον χώρος και η τεράστια ιλοτή µε κολώνες ου στήριζαν την ανωδοµή, ήταν ιδανικά. Κλασσικός ζαβολιάρης εγώ, κατέβαινα στο υ όγειο (το άρκινγκ δηλαδή) την άραζα ανάµεσα στα αυτοκίνητα και ερίµενα εκεί µέχρι να βεβαιωθώ ως δεν θα µε έβρισκαν ρώτο και υ οχρεωθώ να τα φυλάω, ίσα, ίσα, µ ορεί να γινόµουν και «ήρωας» διότι ο α ελ ισµένος φουκαράς ου τα «φύλαγε» βαριόταν ια να µε ψάχνει, γινόταν α ρόσεκτος και (συνήθως) µου δινόταν η ευκαιρία να κάνω την «φτου ξελευθερία»! Σελίδα 4

5 Ένα α όγευµα καλοκαιριού, κατά την ροσφιλή µου συνήθεια κρύφτηκα ανάµεσα στα αυτοκίνητα του υ ογείου εριµένοντας να εράσει η ώρα. Ακούµ ησα στο λάι ενός αυτοκινήτου και αφουγκραζόµουν τους ήχους (φωνές και οδοβολητά) ου ερχόντουσαν α ό την ιλοτή ε άνω. Σε µια στιγµή κοιτώ το κοντοµάνικο φανελάκι ου φόραγα και εντο ίζω στην δεξιά λευρά µια ωραία, φαρδιά, λατιά, καφετιά, στάµ α σκόνης. Συνειδητο οιώ ως ροήλθε α ό την ε αφή µου µε το µέταλλο ενός ολύ σκονισµένου αυτοκινήτου ου ανήκε στον κο Τ. γείτονα, γνωστό του ατέρα µου, ου αν θυµάµαι καλά ήταν έµ ορος λαστικών ειδών. εν ξέρω τι ήταν αυτό ου µε ώθησε να σηκώσω τα µάτια µου και να ελέγξω σε τι κατάσταση βρίσκονταν τα υ όλοι α αυτοκίνητα όµως αυτό ου είδα µου ροκάλεσε µεγάλη εντύ ωση. Αυτοκίνητα εύ ορων οικογενειών, στην σειρά, σχεδόν όλα να χρήζουν ανάγκης εξωτερικού λυσίµατος. Σελίδα 5

6 Αναρωτήθηκα γιατί ήταν βρώµικα. «Μην δεν έχουν χρήµατα να διαθέσουν για να άνε στο λυντήριο;» σκέφτηκα και ό ως το σκέφτηκα έτσι το α έρριψα διότι ορθά ιθανολόγησα ως οι ερισσότεροι είχαν τα οικονοµικά µέσα, τουλάχιστο για ένα λύσιµο αυτοκίνητου. Άρα; Μέσα σε κλάσµατα δευτερολέ του γεννήθηκε η α άντηση στο µυαλό µου. Χρήµατα έχουν, ΧΡΟΝΟ δεν έχουν! Οι γείτονες µου α λά δεν ρολάβαιναν, δεν είχαν τον διαθέσιµο χρόνο να άνε το αυτοκίνητο τους για λύσιµο. Σηµειώνω εδώ για τους νεότερους ως σε αντίθεση µε την σηµερινή ε οχή, την τότε ε οχή, ριν ερί ου 35 χρόνια, τα ρατήρια βενζίνης ( ου αναλάµβαναν και το λύσιµο αυτοκινήτων) δεν ήταν φυτρωµένα σαν τα µανιτάρια σε κάθε γωνία. Σηµειώνω ε ίσης ως το Σάββατο ήταν εργάσιµη ηµέρα και όχι αργία. Ενθουσιάστηκα και χωρίς δεύτερη σκέψη, σαν ράξη α όλυτα φυσιολογική για εµένα, α οφάσισα να καλύψω την «ανάγκη» για λύσιµο αυτοκινήτων, των διαµενόντων στο συγκρότηµα, αναλαµβάνοντας εγώ το λύσιµο, εκεί, στο υ όγειο άρκινγκ, χωρίς ταλαι ωρία για αυτούς και µε καλή ανταµοιβή για εµένα. Αυτές οι σκέψεις χορο ηδούσαν στο µυαλό µου ενόσω στριφογύριζα µέσα στο υ όγειο άρκινγκ για να εντο ίσω την βρύση ου θυµόµουν ως κά ου υ ήρχε. Η βρύση εντο ίστηκε, λάστιχο είχαµε στην βεράντα µας, κουβά, σφουγγάρι δεν υ ήρχε ερί τωση να µην βρω, ο ότε το µόνο ου έ ρε ε να κάνω ήταν να ε ικοινωνήσω τις υ ηρεσίες µου ρος τους ενδιαφερόµενους. Σελίδα 6

7 Στην αρχή (ο θρασύς) σκέφτηκα να αρχίσω να χτυ ώ τις όρτες των διαµερισµάτων και να ενηµερώνω τους ενδιαφερόµενους όµως κατό ιν ωριµότερης σκέψης και αναλογιζόµενος την οργίλη αντίδραση του ατέρα µου (τσογλάνι, τι ας και κάνεις, θα νοµίζει ο κόσµος ου δεν έχουµε να φάµε, ρεζίλι γίναµε και τα λοι ά ) α οφάσισα να ε ικοινωνήσω τις υ ηρεσίες µου µε διαφορετικό, η ιότερο και σίγουρα ασφαλέστερο (για εµένα) τρό ο. Θα έγραφα µικρά σηµειώµατα, σε τετράγωνα χαρτάκια ου θα ροµηθευόµουν α ό τα τετράδιά µου και στην συνέχεια θα τα άφηνα άνω στα αρµ ρίζ των αυτοκινήτων, ώστε να ενηµερωθεί η ελατεία. Ένα ρωινό, ένα ολόκληρο ρωινό µου έφαγε η εργασία της συγγραφής και ε ιµέλειας αυτών των ρωτόγονων διαφηµιστικών φυλλαδίων. Βλέ εις, δεν µ ορεί να είναι κακογραµµένο, δεν µ ορεί να κάνεις «µουτζούρα» ε ειδή έγραψες κάτι λάθος, δεν µ ορεί τα γράµµατα να µην είναι ίσια και να φαίνονται σαν «ορνιθοσκαλίσµατα», ήθελε ροσ άθεια το ράγµα. Το διαφηµιστικό φυλλάδιο σηµείωµα έγραφε: Σελίδα 7

8 Είχα σφηνώσει στο λάστιχο ου έκλεινε το σορτσάκι µου, στην εσωτερική λευρά, ερί ου 45 τέτοια χαρτάκια καλυ τόµενα ε ιµελώς α ό ένα µ λουζάκι, όταν κατά τις 6 το α όγευµα και βρισκόµενος ήδη στην εξώ ορτα του διαµερίσµατος φώναζα φεύγοντας «µαµααααά, κατεβαίνω να αίξω, εντάξειιιι; α ό κάτω θα είµαιιιι..» αµολήθηκα για το ασανσέρ και α ό εκεί σφαίρα για την υ όγα. Άνοιξα την όρτα του ασανσέρ αργά, ξεµύτισε ρώτα το κεφάλι µου, ένα δειλό βλέµµα δεξιά, ένα ιο θαρραλέο βλέµµα αριστερά ώστε να βεβαιωθώ ως το εδίο ήταν ελεύθερο α ό «υ ό τους», ρος α οφυγήν ερί τωσης ρουφιανιάς ρος τον ατέρα µου και άντε καθάρισε µετά. Η διανοµή των φυλλαδίων δεν ρέ ει να κράτησε άνω α ό 4 λε τά. Τα όδια µου δεν ατούσαν στο έδαφος α ό την τρεχάλα. Τα χέρια µου δούλευαν συντονισµένα. Με το ένα χέρι τράβαγα ένα χαρτί (λάστιχο σορτσάκι), το άλλο σήκωνε τον υαλοκαθαριστήρα και τσάκ α ό κάτω το χαρτάκι. Μόνο ου ψιλο-στεναχωρήθηκα όταν είδα µε έκ ληξη ως καµιά δεκαριά τελευταία φυλλάδια είχαν γίνει ένας µ λέ λεκές αντί κειµένου, α ό τον ιδρώτα µου. Ε, τι να κάνουµε (σκέφτηκα) και αυτά ου µοίρασα αρκετά είναι Η αρα άνω ιστορία εριγράφει την ρώτη µου (καινοτόµο;) ε ιχειρηµατική ροσ άθεια (startup). Έκτοτε ακολούθησαν και άλλες. Με µεγάλες ήττες αλλά και κατα ληκτικές νίκες Σελίδα 8

9 Α Μέρος - Γενικά ερί Ιννοβέισιον 1. Περί καινοτοµίας, εί αν Most of us understand that innovation is enormously important. It's the only insurance against irrelevance. It's the only guarantee of longterm customer loyalty. It's the only strategy for out-performing a dismal economy. Gary P. Hamel Dr. Hamel is an American management expert. Business has only two functions - marketing and innovation. Milan Kundera Writer We cannot solve a problem by using the same kind of thinking we used when we created them. Albert Einstein Innovation is the ability to convert ideas into invoices. L. Duncan Duncan L. Niederauer is an American businessman. He serves as the Chief Executive Officer of the New York Stock Exchange. If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses. Henry Ford Τις αρα άνω ρήσεις δεν τις µετέφρασα στα Ελληνικά διότι θα έχαναν την αυθεντικότητά τους. Σελίδα 9

10 2. Τι είναι η «καινοτοµία»; Ετυµολογία. καινοτοµία = τοµή στο καινό. Καινό = κάτι νέο, κάτι ου µόλις αρουσιάστηκε χ η Καινή ιαθήκη δηλαδή η «Καινούργια (νέα) ιαθήκη». Καινοτοµώ = δηµιουργώ ή ροτείνω ή εισάγω κάτι ου α οτελεί τοµή (διακο ή) σε σχέση µε το αρελθόν και τα ρο-υ άρχοντα. Κατά την γνώµη µου η ιο καταλη τή, α λή εξήγηση είναι αυτή ου δίδεται α ό τον Ευρω αϊκό Ιστότο ο υ οστήριξης της καινοτοµίας «InnoSupport» ο ο οίος διατηρείται και ανανεώνεται συνεχώς α ό την κοινότητά του, η ο οία α οτελείται α ό 22 Ευρω αϊκούς Οργανισµούς α ό 13 διαφορετικές χώρες. Σύµφωνα µε το InnoSupport «καινοτοµία είναι η αραγωγή ενός νέου ή σηµαντικά βελτιωµένου ροϊόντος (αγαθού ή υ ηρεσίας), ή η εφαρµογή µιας διαδικασίας, ή µιας νέας µεθόδου µάρκετινγκ, ή µιας νέας οργανωσιακής µεθόδου στις ε ιχειρησιακές ρακτικές, την οργάνωση του εργασιακού χώρου ή τις εξωτερικές σχέσεις.» Μια εξίσου α λή εριγραφή της καινοτοµίας δίδεται α ό το Κέντρο Ε ιχείρησης και Καινοτοµίας Η είρου ου αναφέρει ως «η Καινοτοµία ορίζεται ως η χρήση της γνώσης µε σκο ό την αραγωγή και αροχή νέων ροϊόντων ή υ ηρεσιών ου οι καταναλωτές ε ιθυµούν». Πιο σύνθετη ερµηνεία είναι αυτή ου δίνουν στην εργασία τους στα λαίσια του ρογράµµατος Foresight οι κύριοι Γρηγόρης Πραστάκος, Γιάννης Σ ανός, Κώστας Κωστό ουλος, για το Οικονοµικό Πανε ιστήµιο Αθηνών (Φεβ 2003). Στην εργασία τους η καινοτοµία ορίζεται ως «η χρήση νέας γνώσης ροκειµένου να ροσφερθεί (δηλαδή να σχεδιαστεί και να εµ ορευµατο οιηθεί) ένα νέο ροϊόν ή µια νέα υ ηρεσία ου θέλουν οι ελάτες. Η καινοτοµία µ ορεί να αφορά ένα νέο ροϊόν ή µια νέα υ ηρεσία, τον τρό ο ή την τεχνολογία αραγωγής ενός ροϊόντος ή µιας υ ηρεσίας, καθώς ε ίσης µ ορεί να αναφέρεται σε διοικητική διαδικασία ή οργανωτική δοµή (εσωτερικά ή εξωτερικά σε σχέση µε τους ελάτες ή τους ροµηθευτές). Μια καινοτοµία µ ορεία να είναι ριζική, ή σταδιακή (ανάλογα µε το όσο αλλάζει και α αξιώνει υ άρχουσες ικανότητες της ε ιχείρησης).» Σελίδα 10

11 3. Γιατί χρειαζόµαστε την καινοτοµία; Η καινοτοµία συνδέεται άρρηκτα µε την οικονοµική α όδοση. Α οτελεί κινητήριο µοχλό της οικονοµικής ανά τυξης ενώ έχει ευρύτερα οφέλη για την κοινωνία. Οι νέες ιδέες και ανακαλύψεις βελτιώνουν την οιότητα ζωής µας. Ε ι λέον, η καινοτοµία µ ορεί να οδηγήσει σε βελτιωµένα ρότυ α ασφαλείας, βελτιωµένη ιατρική ερίθαλψη, ροϊόντα καλύτερης οιότητας καθώς και ροϊόντα και υ ηρεσίες φιλικά ρος το εριβάλλον. Η καινοτοµία έχει αυξήσει την αραγωγικότητά µας σε ε ί εδα ολύ υψηλότερα α ό εκείνα των ροηγούµενων γενεών και έχει αλλάξει ριζικά τον τρό ο ζωής µας. Θα µ ορούσαµε να ούµε ως η καινοτοµία και η εκ αίδευση α οτελούν λέον τα κύρια συστατικά ε ιτυχίας στην αγκόσµια οικονοµία της γνώσης. 4. Πώς α οδεικνύουµε ότι χρειαζόµαστε την καινοτοµία; Το συγκεκριµένο ερώτηµα είναι κάτι ου οι ερισσότεροι έχουν στο ίσω µέρος του µυαλού τους αλλά συνήθως κανείς δεν τολµά να το ρωτήσει ευθέως. Όσους τους α ασχολεί η εφαρµογή καινοτόµων λύσεων θα ρέ ει να µ ορούν να α οδείξουν ρώτα στον εαυτό τους και µετά σε αυτόν ου θα κληθεί να χρηµατοδοτήσει την εισαγωγή της καινοτοµίας, για οιο λόγο χρειαζόµαστε την καινοτοµία. ίνω ένα α λοϊκό αράδειγµα, ζητώντας ροκαταβολικά συγγνώµη α ό την οικονοµική ε ιστήµη για τυχόν σφάλµατα ή/και ασάφειες. Σελίδα 11

12 Έστω ένα νησί, έκτασης 10 χιλιάδων στρεµµάτων, το ο οίο είναι εξαιρετικά εύφορο και η γη του εξολοκλήρου καλλιεργήσιµη. Παράγει ένα ειδικό φυτό ου ονοµάζεται «αµβροσία» και ου καλύ τει τις διατροφικές ανάγκες τον κατοίκων. Το νησί βρίσκεται κά ου στην άκρη του Αιγαίου, µακριά α ό τις υ όλοι ες χώρες και διαθέτει ληθυσµό 500 κατοίκων. Το Νησί Σε µια ιδεατή κατάσταση οι 500 κάτοικοι καλλιεργούν τα 5 χιλιάδες στρέµµατα καθώς µόνο τόσα χρειάζονται για να ζουν. Η αραγωγή τους έστω ότι είναι 100 τόνοι αµβροσία το έτος δηλαδή 200 κιλά αµβροσία ανά κάτοικο. Σελίδα 12

13 Περνάνε τα χρόνια και ο ληθυσµός του νησιού είναι 1000 κάτοικοι. Για να διατηρήσουν σταθερή την αραγωγή αµβροσίας έχουν ε εκταθεί και καλλιεργούν την συνολική ε ιφάνεια του νησιού (10 χιλιάδες στρέµµατα). ηλαδή είναι λέον 1000 κάτοικοι, αράγουν 200 τόνους αµβροσίας και στον κάθε κάτοικο αναλογούν τα 200 κιλά ου χρειάζεται για να τραφεί. Οι κάτοικοι του Νησιού Αυτό ου ρέ ει να ροσεχτεί είναι ως λόγω της αύξησης των κατοίκων η συνολική αραγωγή του Νησιού αυξήθηκε κατά 100% δηλαδή το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Gross Domestic Product) του Νησιού αυξήθηκε θεαµατικά (ανά τυξη) όµως το κατά κεφαλήν εισόδηµα (per capita income), η τροφή ανά κάτοικο δηλαδή, αρέµεινε σταθερή. Σελίδα 13

14 Περνάνε 10 χρόνια και ο ληθυσµός του Νησιού αυξάνεται κατά 100 κατοίκους. Αρχίζει και υ άρχει σηµαντικό ρόβληµα καθώς τα αρα άνω εργατικά χέρια δεν µ ορούν να αυξήσουν το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν του Νησιού. Α λά υ άρχουν ερισσότεροι εργάτες ανά στρέµµα καλλιεργήσιµης γης. Οι αριθµοί λένε ως αντί για 200 κιλά αµβροσίας ανά κάτοικο, τώρα θα διανέµεται 182 κιλά αµβροσίας. Η κατάσταση βολεύεται, η ζωή συνεχίζεται και ερνούν ακόµη 10 χρόνια. Ο ληθυσµός του Νησιού είναι λέον 1200 κάτοικοι, η αραγωγή αραµένει σταθερή στους 200 τόνους αµβροσίας (το ΑΕΠ του Νησιού δηλαδή), τα ερισσότερα εργατικά χέρια ανά στρέµµα καλλιεργήσιµης γης δεν έχουν αυξητικό α οτέλεσµα στην αραγωγή αµβροσίας και η α όφαση λέον είναι να διανέµονται οι 200 τόνοι σε 1200 κατοίκους, δηλαδή 166 κιλά ανά κάτοικο. Το ρόβληµα λέον είναι σοβαρό, διότι η τροφή δεν φτάνει για να ζήσουν. Κάτι ρέ ει να κάνουν. Οι κάτοικοι συζητούν «δεν έχουµε αρκετή αµβροσία» Σελίδα 14

15 Α οφασίζουν να καινοτοµήσουν, να κάνουν το αδιανόητο, να συνδεθούν µε τις υ όλοι ες χώρες κατασκευάζοντας ένα αεροδρόµιο και να αξιο οιήσουν τουριστικά το νησί τους. Φυσικά οι ηλικιωµένοι του χωριού εναντιώνονται όµως οι νεότεροι τους είθουν και το αεροδρόµιο ολύ γρήγορα είναι έτοιµο. Οι τουρίστες έρχονται και οι νεότεροι αγρότες βλέ ουν ως µ ορούν να µετατρέψουν το σ ίτι τους σε ξενώνα ώστε να αυξήσουν την α όδοση του ακινήτου (κεφαλαιουχικό αγαθό). Το αράδειγµά τους ακολούθησαν και άλλοι κάνοντας εµ όριο αµβροσίας (καινοτοµία υ ηρεσιών), άλλοι ασχολήθηκαν µε την µεταφορά της αµβροσίας ρος τον έµ ορο και χάριν στην α όφαση των κατοίκων να καινοτοµήσουν, µια νέα αλυσίδα δραστηριότητας ανα τύχθηκε στο Νησί και το έβγαλε α ό τον οικονοµικό µαρασµό. Σελίδα 15

16 Το Νησί έχει όρους να αγοράσει τρακτέρ για να αυξήσει την αραγόµενη οσότητα αµβροσίας ανά στρέµµα καθώς µέρος των κατοίκων α ασχολούνται λέον στην τουριστική βιοµηχανία. Τα έσοδα του Νησιού ροέρχονται τόσο α ό την εσωτερική ώληση της αµβροσίας όσο και α ό εξαγωγές αµβροσίας καθώς και α ό τα τουριστικά ε αγγέλµατα. Το ΑΕΠ του Νησιού αυξήθηκε και µαζί αυξήθηκε και το εισόδηµα ανά κάτοικο. Σελίδα 16

17 Με το αρα άνω α λοϊκό αράδειγµα καταδεικνύεται ότι µεσο ρόθεσµα, η α όδοση του κεφαλαίου είναι φθίνουσα. Μόνο η καινοτοµία µ ορεί να τονώσει µια οικονοµία και η α όδοση αυτή ονοµάζεται καινοτοµικός ολλα λασιαστής (innovation multiplier). Το (α λοϊκό ε αναλαµβάνω) αράδειγµα εξηγεί ως ένα βαθµό, τον λόγο ου οικονοµικά εύρωστα κράτη τελικά κατέρρευσαν. Η α ουσία καινοτοµίας οδήγησε σε οικονοµικό µαρασµό. Το αυτό συµβαίνει και µε τις ε ιχειρήσεις. Ότι δεν εξελίσσεται, νοµοτελειακά εξαφανίζετε. Το µοντέλο ανά τυξης του Robert (Bob) Solow (the Solow Growth Model) καταδεικνύει µε σαφήνεια την καταλυτική ε ίδραση ου έχει η καινοτοµία στην αραγωγική διαδικασία. εν θέλω να ε εκταθώ καθώς δεν είµαι και µεγάλος ο αδός των µαθηµατικών, ωστόσο όσοι θέλετε να µάθετε ερισσότερα α λά χρησιµο οιήστε το Google. Σελίδα 17

18 5. Πόσα είδη καινοτοµίας υ άρχουν; Το Εγχειρίδιο του Όσλο ( διακρίνει τέσσερα είδη καινοτοµίας ανάλογα µε το αντικείµενό τους και τρία είδη καινοτοµίας ανάλογα µε την ρωτοτυ ία, τον αντίκτυ ο των α οτελεσµάτων. Α οσ άσµατα α ό τον Οδηγό Υ οστήριξης Καινοτοµίας 2009 InnoSupport (θα βρείτε το link στο τέλος στην ενότητα Πηγές) Τα τέσσερα είδη καινοτοµίας ανάλογα µε το αντικείµενό τους διακρίνονται σε: i. Καινοτοµία ροϊόντος (product innovation) είναι η εισαγωγή ενός αγαθού ή µιας υ ηρεσίας ου είναι νέο ή σηµαντικά βελτιωµένο ως ρος τα γνωρίσµατά του ή/και τις χρήσεις για τις ο οίες ροορίζεται. Αυτό το είδος καινοτοµίας συνε άγεται σηµαντικές βελτιώσεις των τεχνικών ροδιαγραφών, των συστατικών µερών και των υλικών, του ενσωµατωµένου λογισµικού, του φιλικού χαρακτήρα ρος το χρήστη ή άλλων λειτουργικών χαρακτηριστικών. Παραδείγµατα καινοτοµίας ροϊόντος: το ρώτο φορητό MP3 player, η εισαγωγή του συστήµατος έδησης ABS, το GPS, συστήµατα λοήγησης ή άλλες βελτιώσεις υ οσυστηµάτων των αυτοκινήτων. ii. Καινοτοµία διαδικασίας (process innovation) είναι η εφαρµογή µίας νέας ή σηµαντικά βελτιωµένης µεθόδου αραγωγής ή αράδοσης. Αυτό το είδος καινοτοµίας εµ εριέχει σηµαντικές αλλαγές στις τεχνικές, την τεχνολογία, τον εξο λισµό και/ ή το λογισµικό. Παραδείγµατα νέων µεθόδων αραγωγής είναι η εφαρµογή νέου εξο λισµού αυτοµατισµού σε µία γραµµή αραγωγής ή η εφαρµογή µιας µεθόδου για το σχεδιασµό της ανά τυξης ροϊόντων µέσω υ ολογιστή. Παράδειγµα µιας νέας µεθόδου αράδοσης α οτελεί η εφαρµογή ενός συστήµατος εντο ισµού αγαθών µε τη χρήση ενός γραµµικού κώδικα (barcode) ή µιας ενεργής RFID (Αναγνώριση Ετικέτας Ραδιοσυχνοτήτων) το epass των διοδίων δηλαδή. Σελίδα 18

19 iii. Καινοτοµία µάρκετινγκ (marketing innovation) είναι η εφαρµογή µίας νέας µεθόδου µάρκετινγκ ου εριλαµβάνει σηµαντικές αλλαγές στο σχεδιασµό των ροϊόντων ή τη συσκευασία τους, την το οθέτηση, την ροώθηση ή την τιµολόγησή τους. Η καινοτοµία µάρκετινγκ στοχεύει στην καλύτερη εξυ ηρέτηση των αναγκών του ελάτη, ανοίγοντας νέες αγορές ή ε ανατο οθετώντας το ροϊόν της εταιρείας στην αγορά µε στόχο την αύξηση των ωλήσεων. Το χαρακτηριστικό γνώρισµα της καινοτοµίας µάρκετινγκ σε σύγκριση µε άλλες αλλαγές στα εργαλεία µάρκετινγκ της εταιρείας είναι ότι στην ερί τωση της καινοτοµίας εφαρµόζεται µία µέθοδος µάρκετινγκ ου δεν έχει χρησιµο οιηθεί στο αρελθόν α ό την εταιρεία. Η µέθοδος αυτή θα ρέ ει να αντικατο τρίζει µία νέα αντίληψη για το µάρκετινγκ και να σηµατοδοτεί ένα ουσιαστικό βήµα έρα α ό τις υ άρχουσες µεθόδους µάρκετινγκ της εταιρείας. Οι νέες µέθοδοι µάρκετινγκ µ ορούν να χρησιµο οιηθούν τόσο για τα νέα όσο και για τα υ άρχοντα ροϊόντα. Για αράδειγµα, η χρήση ενσωµάτωση ροϊόντων σε τηλεο τικά ρογράµµατα ή σε ταινίες α οτελεί καινοτοµία µάρκετινγκ. iv. Η οργανωσιακή καινοτοµία (organisational innovation) µ ορεί να στοχεύει στην αύξηση της α όδοσης µέσω της µείωσης των διοικητικών ή συναλλακτικών δα ανών, τη βελτίωση της ικανο οίησης στον εργασιακό χώρο (και κατά συνέ εια την ενίσχυση της αραγωγικότητας), την α όκτηση ρόσβασης σε µη εµ ορεύσιµα στοιχεία του ενεργητικού (ό ως η µη κωδικο οιηµένη εξωτερική γνώση) ή τη µείωση των δα ανών για ροµήθειες. Το χαρακτηριστικό γνώρισµα της οργανωσιακής καινοτοµίας σε σύγκριση µε άλλες οργανωσιακές αλλαγές σε µία εταιρεία είναι η εφαρµογή µίας οργανωσιακής µεθόδου η ο οία δεν έχει χρησιµο οιηθεί στο αρελθόν α ό την εταιρεία. Παραδείγµατα: η εφαρµογή για ρώτη φορά µεθόδων για την ανά τυξη και την ενίσχυση της αφοσίωσης του ροσω ικού, ό ως συστήµατα εκ αίδευσης και ε ιµόρφωσης. Η εισαγωγή για ρώτη Σελίδα 19

20 φορά συστηµάτων διαχείρισης της αραγωγής ή των ροµηθειών, ό ως συστήµατα διαχείρισης της αλυσίδας ροµηθειών, η «ευέλικτη αραγωγή» ( lean production ) και τα συστήµατα διαχείρισης οιότητας. Τα τρία είδη καινοτοµίας ανάλογα µε την ρωτοτυ ία των α οτελεσµάτων διακρίνονται σε: i. Καινοτοµία µικρής κλίµακας (incremental innovation) εριλαµβάνει την τρο ο οίηση, τελειο οίηση, α λο οίηση, εδραίωση και βελτίωση υφιστάµενων ροϊόντων, διαδικασιών, υ ηρεσιών και δραστηριοτήτων αραγωγής και διανοµής. Οι ερισσότερες καινοτοµίες ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. ii. iii. Η ριζική καινοτοµία (radical innovation) συνε άγεται την εισαγωγή νέων ροϊόντων ή υ ηρεσιών ου εξελίσσονται σε νέες µεγάλες ε ιχειρήσεις ή γεννούν νέους βιοµηχανικούς κλάδους ή ε ιφέρουν σηµαντικές αλλαγές στο σύνολο ενός βιοµηχανικού κλάδου και κινούνται ρος τη δηµιουργία νέων αξιών. Οι ε αναστατικές/ριζοσ αστικές καινοτοµίες (breakthrough innovation) εκ λήσσουν. Συναντώνται σ άνια και είναι ροϊόν µιας ξεχωριστής ε ιστηµονικής ή µηχανικής έµ νευσης. Α οκαλούνται «ε αναστατικές» ("breakthroughs") ε ειδή ε ιτυγχάνουν αυτό ου οι ερισσότεροι δεν είχαν καν συνειδητο οιήσει ότι είναι δυνατό. Οι ε αναστατικές καινοτοµίες αράγουν κάτι νέο ή ικανο οιούν µία ανάγκη ου ήταν άγνωστη στο αρελθόν. Οι µεγάλες καινοτοµίες αυτού του είδους έχουν συχνά εφαρµογές και συνέ ειες οι ο οίες ξε ερνούν κατά ολύ αυτό ου είχαν στo µυαλό τους όσοι τις ε ινόησαν. Τέτοιου είδους καινοτοµίες έχουν τη δύναµη να δηµιουργήσουν νέους βιοµηχανικούς κλάδους ή να µεταµορφώσουν τους ήδη υ άρχοντες. Μάλιστα είναι γνωστές και ως «Ανατρε τικές Καινοτοµίες». Σελίδα 20

21 Σηµαντικό! Η καινοτοµία δεν ρέ ει να συνδέεται α αραίτητα µε την αραγωγή, εισαγωγή ή χρήση τεχνολογιών ληροφορικής. Καινοτοµία έχουµε και όταν αραδείγµατος χάριν, το µικρό καφέ της γειτονιάς α οφασίσει να εφαρµόσει συνδροµητικές υ ηρεσίες για τους τακτικούς ελάτες του. Ο Πελάτης θα ρο ληρώνει την µηνιαία συνδροµή του και θα δικαιούται έναντι της συνδροµής τον καθηµερινό καφέ του σε εξαιρετικά ρονοµιακή τιµή. Με αυτή την διαδικασία ο Πελάτης ετυχαίνει µεγάλη οικονοµία ενώ ο ιδιοκτήτης έχει ολλα λά οφέλη ό ως αύξηση της ιστότητας της ελατείας του, µεγαλύτερη δια ραγµατευτική ισχύ µε τους ροµηθευτές λόγω ληρωµής «τοις µετρητοίς» των ροµηθειών και φυσικά καλύτερο χρηµατοοικονοµικό ρογραµµατισµό. (το έχω εισηγηθεί ολλάκις σε ε αγγελµατίες του χώρου κάντε το). Αυτή η διαφορετική όσο και ασυνήθιστη ροσέγγιση συνιστά ως ένα βαθµό µια βελτιωτική καινοτοµία στον τρό ο λειτουργίας των καφέ. 6. Γιατί Ιννοβέσιον φορ Ντάµµυς; Για να δηλώσω την ρόθεση µου για συγγραφή ενός, συνο τικού είναι η αλήθεια, α λού οδηγού ου φιλοδοξεί να α οµυθο οιήσει αυτό ου ονοµάζουµε «καινοτοµία» να βοηθήσει τον αναγνώστη να την αναγνωρίσει και να ροετοιµαστεί για τα εµ όδια ου αρουσιάζονται κατά την ροσ άθεια του να εισηγηθεί µια δραστική αλλαγή, µια διαφορετική διαδικασία, µια νέα τεχνολογία, ακόµη και έναν νέο τρό ο σκέψης. Το άτοµο αυτό µ ορεί να είναι στέλεχος σε έναν οργανισµό και να ροσ αθεί να είσει για την ανάγκη αναβάθµισης της τεχνολογίας στην ληροφορική, να είναι ο ίδιος ε ιχειρηµατίας και να ροσ αθεί να εµφυσήσει το νεύµα του «νέου» µέσα στην ε ιχείρησή του, µ ορεί να είναι ένα ωλητής ου ροσ αθεί να ε ικοινωνήσει την «καινοτοµία» σε ελάτη, µ ορεί να είναι και το νεότερο µέλος µιας οικογενειακής ε ιχείρησης ου µόλις α οφοίτησε και ροσ αθεί χωρίς α οτέλεσµα, να είσει τον ατέρα του για την ανάγκη διαφορο οίησης της διαδικασίας αραγωγής ( ραγµατικό εριστατικό). Σελίδα 21

22 Ο Εθνικός Οργανισµός Πιστο οίησης Προσόντων & Ε αγγελµατικού Προσανατολισµού (ΕΟΠΕΠ) αναφέρει: «ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι δε φαίνεται να υ άρχει δυναµική σύγκλισης ρος το µέσο κοινοτικό ε ί εδο. Αντίθετα άλλες µικρές χώρες έχουν κάνει σηµαντικά βήµατα βελτίωσης της θέσης τους τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η Ελλάδα φαίνεται να έχει σχετικά υψηλούς δείκτες ως ρος ορισµένα σηµεία. Για αράδειγµα, φαίνεται να είναι σχετικά ανοιχτή σε νέες ιδέες, αλλά υστερεί στο τελικό α οτέλεσµα, την εφαρµογή των ιδεών» Στις µέρες µας η λέξη «καινοτοµία» είναι trendy και συνοδεύεται α ό ληθώρα µελετών και συγγραµµάτων. Αυτό ου λεί ει σε ολύ µεγάλο βαθµό, (τουλάχιστο σε εµένα έλειψε ολύ) είναι ένα βοηθητικό εργαλείο το ο οίο µ ορώ να συµβουλευτώ για να ροετοιµαστώ και να αντιµετω ίσω µε ε ιτυχία τους ανασταλτικούς αράγοντες ριν «φάω χυλό ιτα». Καινοτοµία και οι Κοινωνικές Προεκτάσεις (α ό άρθρο στο website µου) Έχω άθει ψύχωση µε την διάχυση της ευρύτερης γνώσης ερί καινοτοµίας. Το οµολογώ! Ξέρεις γιατί; ιότι εκτιµώ ως η κοινωνία µας υ οφέρει (και) α ό ισχυρά φοβικά σύνδροµα ρος το νέο, καλλιεργηµένα όσο και ενισχυµένα α ό τους κρατούντες, ε ί σκο ώ να ροφυλάσσουν τα ό οια κεκτηµένα τους. Ανάµεσα στους κρατούντες κατατάσσω µερίδα ακαδηµαϊκών, ολίγων ε ιστηµόνων και κά οιων ε ιχειρηµατιών, οι ο οίοι µεταχειρίζονται το θέµα καινοτοµία ως να έχουν την α οκλειστικότητα, ως να είναι κά οιο ιερό δισκο ότηρο τα µυστικά του ο οίου οι υ όλοι οι εµείς, όχι µόνο δεν είµαστε σε θέση να κατανοήσουµε αλλά και λίγοι για να τα συζητάµε. Το α οτέλεσµα της α ό ολλών ετών (βλέ ε φωτό), συστηµατικής νευµατικής α οβλάκωσης των εν Ελλάδι, Ελλήνων, το αντιλαµβανόµαστε στην τραγική κορύφωσή του σήµερα. Σελίδα 22

23 Πιστεύω µε άθος, ως αν καταλάβουµε τι είναι η καινοτοµία, η κατανόηση αραγόντων ό ως η οικιλία των µορφών ου εµφανίζεται, τα οιοτικά χαρακτηριστικά αυτής, του τρό ου ου λειτουργεί, θα είναι ένα µικρό αλλά σηµαντικό ρώτο βήµα για την εξασθένιση των φοβικών συνδρόµων ρος ότι νέο. Είµαι βέβαιος ως η γνώση αυτή, θα συνε ικουρήσει στην µελλοντική αναζωογόνηση του νεύµατος της Περι έτειας, της Τόλµης, της Προσαρµοστικότητας, της Εφευρετικότητας και του Θάρρους ου σίγουρα διαθέτουµε, έστω εν υ νώσει, οι εν Ελλάδι, σύγχρονοι Έλληνες. ιάολε, αν ήµασταν α ό την φύση µας βλάκες ώς κάναµε και κάνουµε ροκο ή στην αλλοδα ή; Σελίδα 23

24 Β Μέρος. Τα Βασικά ερί Ιννοβέισιον Everybody loves innovation but no one wants to change Τι µας εριορίζει, τι µας εµ οδίζει να εφαρµόσουµε την καινοτοµία; Στην αρούσα έκδοση του ebook (1 η έκδοση) αναλύω κά οια α ό τα βασικά ου ρέ ει να γνωρίζει ο έχων την ρόθεση να καινοτοµήσει, ανεξάρτητα του είδους και του µεγέθους της αλλαγής ου ε ιθυµεί να ε ιφέρει. Πριν ροχωρήσω θέλω να θέσω ένα αρχικό ερώτηµα. Καινοτόµος ή Καινοτοµιστής; Η δική µου (αυθαίρετη;) ερµηνεία είναι ως ο καινοτόµος είναι ο ο αδός της Καινοτοµίας. Ο Καινοτοµιστής είναι το άτοµο ου συλλαµβάνει την ιδέα, διαθέτει το σθένος να την εισηγηθεί ή να την εισαγάγει και το κουράγιο να την εφαρµόσει. Είναι τυχαίο ου α ουσιάζει ο όρος «καινοτοµιστής» α ό το σύνολο σχεδόν της ελληνικής ραγµατείας ερί καινοτοµίας; Σε αναζήτηση της λέξης «καινοτοµιστής» στο Google βρήκα µόνο δύο α οτελέσµατα. Φωτεινή εξαίρεση µια ολύ καλή µελέτη ερί «καινοτοµίας ροϊόντος» του Γραφείο ιασύνδεσης του ΤΕΙ Σερρών, για την υ οστήριξη των ιδεών των σ ουδαστών του, στην ο οία χρησιµο οιείτε ο όρος «καινοτοµιστής». Στην Ελλάδα καινοτόµοι υ άρχουν ολλοί, καινοτοµιστές υ άρχουν; Σηµειώνω ως δεν είµαι φιλόλογος και τα αρακάτω είναι δικές µου ερµηνείες ο ότε αρακαλώ να τις διαβάσετε µε κριτικό νεύµα. Η βοήθεια α ό έναν ή µια φιλόλογο ου έχει βαθύτερη γνώση των ερί ετοιµολογίας θεµάτων, θα είναι ολύτιµη. Γνωρίζω ως ο όρος «καινοτοµιστής» ξενίζει και κά οιος ίσως ρωτήσει γιατί ο ηλεκτρολόγος α οκαλείται «ηλεκτρολόγος» και όχι «ηλεκτρολογιστής». Μετά α ό µικρή έρευνα στο διαδίκτυο δια ιστώνω ως η λέξη ηλεκτρολόγος είναι σύνθετη και ροκύ τει α ό το «λέγω» ερί του ηλεκτρισµού ή ίσως (δική µου, αυθαίρετη ροσέγγιση) να είναι και α ό το «λόγιος» (δηλαδή άνθρω ος των γραµµάτων, εκ αιδευµένος) ερί του ηλεκτρισµού. Σελίδα 24

25 Κατά την ανωτέρω λογική θα έ ρε ε να αναφέροµαι στον «καινοτοµολόγο» και όχι στον «καινοτοµιστή» όµως εκτιµώ ως η λέξη «καινοτοµολόγος» αρµόζει σε αυτόν ου οµιλεί, διδάσκει τα ερί της καινοτοµίας. Άλλωστε υ άρχει και ο «γενετιστής», ο ε ιστήµονας δηλαδή, ου ασχολείται µε την γενετική και δεν ονοµάζεται «γενετικολόγος» Θα µ ορούσα ε ίσης να ε ιλέξω την χρήση της λέξης «νεωτεριστής» όµως είναι ε ιεικώς «χλιαρή», φέρνει στο νου του νεοέλληνα κά οιον ου εστιάζει στην εισαγωγή όσων αντικειµένων ή τάσεων είναι «µόδα» και δεν δηλώνει ε αρκώς την νοοτρο ία, την στάση ζωής και την ενέργεια ου διέ ει έναν «καινοτοµιστή». Αυτά ερί ετυµολογίας. Ας ροχωρήσουµε στην εξέταση βασικών αρχών ου ρέ ει να γνωρίζει ο καινοτοµιστής ώστε να αυξήσει τις ιθανότητες ε ιτυχίας των ροσ αθειών του. Σελίδα 25

26 1. Γνώση της διαδικασίας ου Υιοθετείται η Καινοτοµία (Innovation Adoption) Η διαδικασία ου διαχέεται η καινοτοµία είναι µια φυσική διεργασία η ο οία σύµφωνα µε την ε ικρατέστερη θεωρία (Everett Rogers Diffusion of Innovations) διακρίνεται σε έντε στάδια, το στάδιο της Αντίληψης, το στάδιο του Ενδιαφέροντος, το στάδιο της Αξιολόγησης, το στάδιο της οκιµής και το στάδιο της Υιοθέτησης. Για να το κάνω ιο «ικάντικο», ίσως και ιο κατανοητό, θα χρησιµο οιήσω ένα αράδειγµα α ό την καθηµερινότητα. Την είσοδο µια νεαρής κο έλας σε ένα καφέ γεµάτο κόσµο και ως λειτουργούν τα ράγµατα. Σηµείωση. Στο αράδειγµα ρος χάριν ευκολίας εξετάζω τις λειτουργίες του ανδρικού φύλλου. Εννοείτε ως ότι αναφέρω ισχύει και για τα δυο φύλλα. I. Το στάδιο της Αντίληψης (Awareness Stage) Το στάδιο της Αντίληψης είναι η ακούσια, νοητική ε εξεργασία ου ραγµατο οιεί ο εγκέφαλός και αναγνωρίζει κάτι νέο για εµάς. Στην ερί τωσή µας είναι η νεαρή κο έλα ου εισέρχεται στον χώρο ου βρισκόµαστε και ου εντο ίζουµε µέσω της εριφερειακής όρασης. Ως εκεί. II. Το στάδιο του Ενδιαφέροντος (Interest Stage) Κατά το στάδιο του ενδιαφέροντος συνεχίζεται η νοητική ε εξεργασία ώστε να µας δοθεί χρόνος να ε εξεργαστούµε τις ροσλαµβάνουσες ληροφορίες και να α οφασίσουµε αν θα δώσουµε σηµασία, αν θα αφιερώσουµε χρόνο και νοητικούς όρους σε αυτό το «νέο» ή θα αδιαφορήσουµε. Στο αράδειγµά µας, µια µερίδα νεαρών ελκύεται α ό την εξωτερική εµφάνιση της κο έλας, τα ρούχα της, τα αξεσουάρ της και συνεχίζει να αφιερώνει την ροσοχή του. Οι υ όλοι οι νεαροί θαµώνες, αφού ε εξεργαστούν νοητικά τις ροσλαµβάνουσες, α οφασίζουν να α οσύρουν το ενδιαφέρον τους. Σελίδα 26

27 III. Το στάδιο της Αξιολόγησης (Evaluation Stage) Κατά το στάδιο της αξιολόγησης συνεχίζεται η νοητική ε εξεργασία µε διαφορετικά κριτήρια. Είναι το σηµείο ου ε εξεργαζόµαστε µε µεγαλύτερη ροσοχή τα δεδοµένα. Στο αράδειγµά µας, οι ενδιαφερόµενοι εστιάζουν στην συλλογή ερισσότερων δεδοµένων. Αν η νεαρή κο έλα καθίσει στο τρα έζι ενός ανδρός ου την εριµένει, τότε αυτόµατα η λειονότητα των ενδιαφεροµένων α οσύρει την ροσοχή του θεωρώντας ως δεν έχει νόηµα η συνέχιση της αφιέρωσης όρων ρος την συγκεκριµένη κατεύθυνση. Στην ερί τωση όµως ου νεαρή καθίσει σε ένα τρα έζι ου την εριµένει µια φίλη της, οι ενδιαφερόµενοι συνεχίζουν την νοητική ε εξεργασία ροκειµένου να αξιολογήσουν το «αντικείµενο» του ενδιαφέροντος τους. Αξιολογούν στοιχεία ό ως η συµ εριφορά, ο τόνος της φωνής, η γλώσσα του σώµατος ώστε να α οφασίσουν αν θα εράσουν στο ε όµενο στάδιο. IV. Το στάδιο της οκιµής (Trial Stage) Κατά το στάδιο της δοκιµής ροσ αθούµε να συλλέξουµε α τά δεδοµένα ου θα µας βοηθήσουν να άρουµε µια κατά το δυνατό τεκµηριωµένη και ασφαλή συναισθηµατικά α όφαση. Αν ρόκειται για την αγορά ενός αυτοκινήτου η α όφαση ε ηρεάζεται α ό το στάδιο κατά το ο οίο το οδηγούµε και µε κριτική σκέψη, συλλέγουµε στοιχεία ώστε να α οφασίσουµε αν θα ροχωρήσουµε σε αγορά. Στο αράδειγµα µε την κο έλα, ας υ οθέσουµε ότι κά οιος νεαρός ροκαλεί συζήτηση µαζί της. Μέσα α ό την συζήτηση συλλέγει δεδοµένα ώστε να α οκτήσει µια ρώτη εικόνα της ροσω ικότητάς της και της συµ εριφοράς της ώστε να α οφασίσει για την συνέχεια. Αν η συζήτηση, ρώτη γνωριµία δεν είναι ικανο οιητική, ο νεαρός α οσύρεται συνήθως διακριτικά, χωρίς να ροχωρήσει στο ε όµενο στάδιο. Αν όµως η γνωριµία κυλά οµαλά και ροϊόν της είναι µια ευχάριστη συζήτηση τότε ο νεαρός ερνά στο τελικό στάδιο. Σελίδα 27

28 V. Το στάδιο της Υιοθέτησης Α οδοχής (Adoption Stage) Κατά το στάδιο της υιοθέτησης α οδοχής, τα δεδοµένα ου έχουµε συλλέξει µας ε ιτρέ ουν να ροχωρήσουµε σε α όφαση α όκτησης ενός ροϊόντος ή να υιοθετήσουµε µια καινοτοµία. Στο αράδειγµά µας, ο νεαρός ευχαριστηµένος α ό την γνωριµία µε την κο έλα, α οφασίζει να της ζητήσει να συναντηθούν ξανά (στάδιο α οδοχής). Σηµείωση! Η εριγραφή των ανωτέρω είναι µια ας ούµε µια «α λοϊκή» ροσέγγιση, ροκειµένου να γίνουν διακριτά στον αναγνώστη τα 5 στάδια της διαδικασίας υιοθέτησης α οδοχής της καινοτοµίας. Πρέ ει να τονιστεί ως στην ερί τωση του αραδείγµατος της γνωριµίας του νέου µε την νεαρά, η διαδικασία είναι ε αναλαµβανόµενη είτε µε ε ιβεβαιωτικά ή µε α ορρι τικά α οτελέσµατα. Αν στην 2 η συνάντηση όλα κυλήσουν ευχάριστα (και για τα δύο µέρη) ιθανά να υ άρξει και 3 η συνάντηση ενώ στην αντίθετη ερί τωση δεν δίδεται συνέχεια. Στις ερι τώσεις αγοράς ροϊόντων, η διαδικασία των 5 σταδίων συνεχίζεται, ιδιαίτερα κατά την αρχική χρήση αυτών. Αν για κά οιο λόγο, ένα ροϊόν ου α οκτήσαµε δεν µας ικανο οιεί (λειτουργικά, αισθητικά κ.λ.) ε ιδιώκουµε την αντικατάστασή του. Φυσικά στις ερι τώσεις ου νεαρά ζευγάρια έρχονται «εις γάµον κοινωνία» τότε ισχύει το γνωστό «ουδέν λάθος αναγνωρίζεται µετά την α οµάκρυνση α ό το ταµείο» Συµ έρασµα! Αν θες να εισηγηθείς µια καινοτοµία, λάβε υ όψιν σου τα ε αναλαµβανόµενα 5 στάδια. Προετοιµάσου κατάλληλα. Μην ξεχνάς ως µια ρώτη θετική α όκριση δεν σηµαίνει α αραίτητα και την οριστική υιοθέτηση της ρότασής σου. Κατά την γνωστή ιαχή των ροσκό ων «έσο έτοιµος»! Να θυµάσαι ως οτέ δεν θα έχεις µια δεύτερη ευκαιρία να κάνεις µια ρώτη εντύ ωση. Σελίδα 28

29 2. Εντο ισµός όσων είναι εκτικότεροι στην Α οδοχή της Καινοτοµίας (Innovation Adopters Diffusion of Innovations) Μέσα α ό τις µελέτες ερί καινοτοµίας, µε εξέχουσα θέση να καταλαµβάνει η µελέτη του Everett Rogers, έχουµε ε αρκή δεδοµένα ροκειµένου να κατατάξουµε τα άτοµα σε υ οσύνολα κοινωνικών οµάδων, µε κυριότερο διακριτό χαρακτηριστικό, τον χρόνο ου χρειάζεται η κάθε κοινωνική οµάδα, ροκειµένου να υιοθετήσει µια καινοτοµία. Τα υ οσύνολα αυτά είναι οι «Καινοτόµοι» (Innovators), οι «Οραµατιστές» (Early Adopters), οι «Πραγµατιστές» (Early Majority), οι «Συντηρητικοί» (Late Majority) και οι «Σκε τικιστές» (Laggards). Στο ολύ καλό βιβλίο τους µε τίτλο «Καταναλωτικές Ε ιδηµίες» οι συγγραφείς Γιώργος Σιώµκος (Καθηγητής Marketing του Οικονοµικού Πανε ιστηµίου Αθηνών) και Πάνος Μουρδουκούτας (Καθηγητής στο Long Island University των ΗΠΑ) µεταφράζουν ιο ορθολογικά τους ορισµούς και ρος ενηµέρωσή σας, τους µεταφέρω και εδώ: Innovators: «Καινοτόµοι» Early Adopters: «Πρώιµοι Καταναλωτές» Early Majority: «Πρώιµη Πλειοψηφία» Late Majority: «Όψιµη Πλειοψηφία» Laggards: «Καθυστερηµένοι Καταναλωτές» Ε ισήµανση! Η δική µου ροσέγγιση στην α όδοση των όρων α ό την Αγγλική Γλώσσα στην Ελληνική, έχει ως στόχο την διευκόλυνση του αναγνώστη αφενός στην διάκριση µεταξύ των υ οσυνόλων και αφετέρου την ευκολία µε την ο οία θα µ ορεί να ανακαλεί στην µνήµη του τις διακριτές οµάδες. Ο αναγνώστης φυσικά και µ ορεί να χρησιµο οιήσει ό οια µετάφραση θεωρεί ιο δόκιµη και εύκολη για αυτόν. Ε αναλαµβάνω ως το κυριότερο διακριτό χαρακτηριστικό µεταξύ των υ οσυνόλων είναι ο χρόνος ου χρειάζεται η κάθε κοινωνική οµάδα ροκειµένου να υιοθετήσει µια καινοτοµία. Σελίδα 29

30 Καινοτόµοι Innovators Χαρακτηριστικά κάθε Οµάδας Α οτελούν το 2,5% της συνολικής αγοράς. Είναι συγκριτικά, οι σχετικά νεότεροι σε ηλικία. Έχουν ανώτερο µορφωτικό ε ί εδο. Είναι ανυ όµονοι, ριψοκίνδυνοι και αγα ούν την ερι έτεια (adventure shoppers). Είναι ενθουσιώδεις ο αδοί της τεχνολογίας, αγοράζουν αυθόρµητα. Ε ιδεικνύουν το νέο α όκτηµά τους στους οµοίους τους. Είναι ρώτοι α ό όλους ενηµερωµένοι για τις νέες τάσεις. Είναι οι ρώτοι ου αντα οκρίνονται στην διαφήµιση. Είναι καθοδηγητές γνώµης (opinion leaders) µε εκτεταµένη δικτύωση. Ε ικοινωνούν τυχών ατέλειες ή µικρο ροβλήµατα. Είναι σηµαντική οµάδα καθώς α οτελούν την «γέφυρα» ρος την ε όµενη οµάδα καταναλωτών. Σελίδα 30

31 Οραµατιστές Early Adopters Sir Richard Charles Nicholas Branson Α οτελούν το 13,5% της συνολικής αγοράς. Είναι συγκριτικά νέοι σε ηλικία. Έχουν ανώτερο µορφωτικό ε ί εδο, αρακολουθούν τις εξελίξεις. Αγοράζουν ή υιοθετούν καινοτοµίες µόνο αν κρίνουν ως η ενσωµάτωση µιας καινοτοµίας θα βελτιώσει σηµαντικά την ζωή τους (ή την ε ιχείρησή τους). Κατανοούν σε βάθος τις ιδιότητες µιας καινοτοµίας και διαθέτουν µοναδική ικανότητα να οραµατίζονται το µέλλον, ροσοµοιώνοντας το, στο αρόν. Προσελκύονται α ό έργα υψηλού κινδύνου και µεγάλης ανταµοιβής. εν τους α ασχολεί το κόστος α όκτησης της καινοτοµίας καθώς ροσδοκούν σε ολλα λάσιες ωφέλειες α ό την υιοθέτηση αυτής. Είναι trend-setters, ισχυροί διαµορφωτές τάσεων. Α αιτητικοί σαν Πελάτες, θέλουν ροσω ο οιηµένες λύσεις. Σελίδα 31

32 Πραγµατιστές Early Majority Α οτελούν το 34% της συνολικής αγοράς. Αρκετά µορφωµένοι, συνήθως µέση ηλικία. Κοινωνικά ενεργοί, ή ια αρουσία. εν ροχωρούν σε αγορά, αν κάτι δεν έχει ρώτα δοκιµαστεί α ό άλλους. Ψάχνουν τιµές, αγοράζουν αξία. εν α οφασίζουν για αγορά ριν ροηγηθούν οι σχετικές διαβουλεύσεις (µε συναδέλφους, γονείς, σύζυγος, αιδιά κλ ). εν ροχωρούν σε αγορά αν δεν υ άρχουν οι σχετικές συστάσεις ροερχόµενες ΜΟΝΟ α ό οµοίους τους (εδώ αρουσιάζεται το ερίφηµο φαινόµενο του χάσµατος (chasm), ώς δηλαδή να µετα ηδήσει ένα ροϊόν στην οµάδα των Πραγµατιστών ενώ βρίσκεται στην οµάδα των Οραµατιστών και οι Πραγµατιστές δεν δέχονται τις συστάσεις των Οραµατιστών;) Α εχθάνονται την αναστάτωση, αναζητούν δοκιµασµένες λύσεις και άψογη εξυ ηρέτηση. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, δύσκολα διεισδύει το ροϊόν αλλά στην συνέχεια ε ικρατεί το «σύνδροµο της αγέλης». Αγοράζουν όλοι. Το ροϊόν γίνεται mainstream. Παράδειγµα η χρήση κινητών τηλεφώνων. Σελίδα 32

33 Συντηρητικοί Late Majority Α οτελούν το 34% της συνολικής αγοράς. Ποικιλία µόρφωσης, συνήθως µέση ρος µεγάλη ηλικία. Καχύ ο τοι και γενικά ανασφαλείς µε τις αλλαγές. Συντηρητικοί και «τεχνοφοβικοί». Αγοράζουν ως α οτέλεσµα της κοινωνικής ίεσης α ό τον ερίγυρο (ο µ αµ άς αρνείται να α οκτήσει κινητό τηλέφωνο µέχρι ου η οικογένεια ασκεί έντονη ίεση ή νοιώθει «κοινωνικά α οκλεισµένος» διότι στο καφενείο όλοι µιλούν στο κινητό τους γνωστές εικόνες α ό την δεκαετία του 2000 ό ου ε ικράτησε το φαινόµενο του συρµού αυξάνοντας την µεταδοτικότητα στην α όκτηση του εν λόγω ροϊόντος bandwagon effect) εν αλλάζουν ροϊόν αρά µόνο αν βρίσκεται σε έλειψη ή δεν αράγεται λέον Αν (αναγκαστικά) ε ιλέξουν άλλο ροϊόν, το κάνουν σχεδόν α οκλειστικά µε βάση την τιµή του ροϊόντος. Αν ρόκειται για ε ιχειρηµατίες, υιοθετούν καινοτοµίες (νέα διαδικασία, τεχνολογίες κλ ) µόνον για να µη µείνουν εκτός ανταγωνισµού. Προσλαµβάνουν συµβούλους για να τους βοηθήσουν στην α όφαση ή στην ε ιλογή ενός ροϊόντος. Σελίδα 33

34 Σκε τικιστές - Laggards Για να δώσω µια εικόνα για τους Σκε τικιστές θα χρησιµο οιήσω το εξαιρετικό αράδειγµα του Simon Sinek (σύµβουλος ε ιχειρήσεων και συγγραφέας του βιβλίου Start with Why) ο ο οίος αναφέρει ως «οι Σκε τικιστές αγοράζουν τηλέφωνα µε λήκτρα α λά και µόνον ε ειδή δεν µ ορούν να βρουν ουθενά α ό αυτά µε το τεράστιο στρογγυλό καντράν» Α οτελούν το 16% της συνολικής αγοράς. Συνήθως µεγάλης ηλικίας και χαµηλής µόρφωσης. Ικανο οιηµένοι µε τις αραδοσιακές µεθόδους «έτσι µάθαµε εµείς αιδάκι µου». Αρνητές της τεχνολογίας, διότι η αλλαγή ενέχει συναισθηµατικό ρίσκο ου δεν ε ιθυµούν να αναλάβουν. Αγοράζουν ροϊόντα τα ο οία έχουν εισέλθει σε φάση κάµψης ή σε φάση α όσυρσης α ό την αγορά και άρα είναι ολύ φθηνά ή διατίθενται σε ροσφορές ( χ δυο σαµ ουάν στην τιµή του ενός). Σελίδα 34

35 Σχηµατική Ανα αράσταση της ιάχυσης της Καινοτοµίας Πείραµα σε Σεµινάριο Στο είραµα αυτό οι συµµετέχοντες σηµείωσαν σε ένα postit το έτος ου α έκτησαν smartphone και αµέσως έγινε εµφανής η διάχυση του καινοτόµου ροιόντος (βελτιωτική καινοτοµία) smartphone στο δείγµα. Παρατηρούµε αυξητική τάση σε βάθος χρόνου. Σελίδα 35

36 Ένα αράδειγµα Έστω ένα νέο κατάστηµα µε είδη φροντίδας κατοικίδιων, δηλαδή ένα pet-shop. Ο ιδιοκτήτης κάνει την κλασική λέον ενέργεια διανοµής φυλλαδίων στην γειτονιά και αναµένει τους Πελάτες. Η σειρά των ε ισκε τών θα είναι: 1 ος ε ισκέ της η κουτσοµ όλα (κουτσοµ όλες) της γειτονιάς. Αυτή ου ρέ ει να τα ξέρει όλα και ζει για να µεταφέρει την ληροφορία. Το οξύµωρο είναι ως δεν έχει κατοικίδιο, α λά εισέρχεται στο κατάστηµα για να ει «γεια» ου κρατά κανά 30λε το. Αν ο ιδιοκτήτης δεν έχει διαβάσει αυτό το ebook και στο τέλος ρωτήσει, «εσείς δεν µου εί ατε, τι ζωάκι έχετε;» και η α άντηση ου θα άρει είναι «καλέ α- α- α- α- α, εγώ τα αγα άω τα ζώα αλλά δεν τα θέλω µες το σ ίτι έτσι έρασα να ευχηθώ καλές δουλειές» τότε θα στραβοµουτσουνιάσει (ο ιδιοκτήτης) εκδηλώνοντας α ογοήτευση και µε την γλώσσα του σώµατος θα α οµακρύνει την µη ελάτισσα. ΣΦΑΛΜΑ! Η κυρία δεν ήρθε να αγοράσει, ήρθε να σε γνωρίσει και αν είσαι καλός µαζί της να σε συστήσει σε όλη την γειτονιά. Τώρα άλι το ίδιο θα κάνει αλλά µόνο ου θα είναι αρνητική σύσταση. «Α- α- α- α Φωτούλα µου (η Φωτούλα είναι ιδιοκτήτρια του φούρνου της γειτονιάς) αγέλαστος άνθρω ος σου λέω» Άρα, αγά α την κουτσοµ όλα, α ό αυτή θα εξαρτηθεί όσος κόσµος θα σε µάθει και τι θα σκέ τεται για εσένα Σελίδα 36

37 2 ος Ε ισκέ της θα είναι ο Πολυχρόνης. Η λογική του είναι συγκεκριµένη. Το νέο pet shop είναι άνω στον δρόµο του για το γραφείο. Θα αναλάβει το ρίσκο να αγοράσει και αν µείνει ευχαριστηµένος, δεν θα χρειάζεται να οδηγεί µακρύτερα για να α οκτήσει το ροϊόν ου τον ενδιαφέρει. Εδώ κατανοείς γιατί το κατάστηµα ρέ ει να είναι σε «έρασµα». Για να µαζέψει το 10-12% των «οραµατιστών» ώστε να αραµείνει ζωντανή η ε ιχείρηση. 3 ος Ε ισκέ της θα είναι (µετά α ό καιρό) ο Πραγµατιστής. Ο ραγµατιστής εισέρχεται διότι το κατάστηµα αραµένει ανοιχτό για έραν ενός x χρονικού διαστήµατος, γεγονός ου ο Πραγµατιστής το εκλαµβάνει ως α όδειξη ικανο οίησης ελατείας, σκε τόµενος ως για να υ άρχει η ε ιχείρηση ακόµη σηµαίνει ότι κάνεις καλή δουλειά άρα µ ορεί να σε εµ ιστευτεί. 4 ος και σ ανιότερος ε ισκέ της ο συντηρητικός ου αφού έχουν εράσει 4-5 χρόνια λειτουργίας, θα µ ει και αυτός (κατά λάθος) µέσα. Συνήθως τα καταστήµατα δεν φτάνουν οτέ στον 4 ο ε ισκέ τη και αυτό διότι φροντίζουν να δουλεύουν ε αναλαµβανόµενα µε τους καινοτοµιστές, του οραµατιστές και τους ραγµατιστές. Πώς; Μα Σελίδα 37

38 µέσω της ανακαίνισης. Εκεί εξυ ηρετεί η ανακαίνιση, στην αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος της αγοράς Σε άλλες ερι τώσεις καταστηµάτων χ κουρείων, µ ορούµε να αρατηρήσουµε ως ο ηλικιωµένος κύριος ου το διατηρεί, έχει ελάτες στην ηλικία του και το µόνο ου κάνει σαν ανακαίνιση είναι το βάψιµο των τοίχων, άντα στον ίδιο χρωµατισµό µε τον ροηγούµενο. Η αλλαγή α αγορεύεται, διότι δουλεύει µε µερίδα ραγµατιστών και κυρίως µε την οµάδα των συντηρητικών, ου θυµίζω ως δεν είναι λίγοι αλλά α οτελούν το 34% της αγοράς. Σελίδα 38

39 Σηµαντική Ε ισήµανση! Έχει δια ιστωθεί ως οι άνθρω οι λειτουργούν µε διαφορετικά χαρακτηριστικά ανά κατηγορία ροϊόντος. Σε κά οιες ερι τώσεις συµ εριφέρονται ως «Σκε τικιστές» ενώ σε κά οιες άλλες ως «Καινοτόµοι» ή «Οραµατιστές». Έτσι µ ορεί να εξηγηθεί το φαινόµενο ενός χ ηλικιωµένου ανθρώ ου, ο ο οίος έχει αυτοκίνητο 25 ετών και δεν το αλλάζει µε τί οτα, ενώ ταυτόχρονα αγοράζει το τελευταίο µοντέλο iphone χωρίς δισταγµό, έστω και αν δεν ξέρει να το χρησιµο οιεί. Άλλο αράδειγµα µ ορεί να είναι ένα συντηρητικό ζευγάρι ανθρώ ων σχετικά µεγάλης ηλικίας, ου διασκεδάζει µόνο στα ταβερνάκια της γειτονιάς (δεν φεύγει µακρύτερα) ενώ για τις καλοκαιρινές διακο ές ε ιλέγει ροορισµούς, ό ως ε ίσκεψη στα βουνά των Αζτέκων, ταξίδι στην Αφρική, στο Σινικό Τείχος, κλ. εν είναι να τρελαίνεσαι; Συµ έρασµα! Αν θες να εισηγηθείς µια καινοτοµία ρόσεξε σε οιο άτοµο ή άτοµα θα α ευθυνθείς. εν είναι κακό να το συζητήσεις ρώτα µε εκείνους (ή εκείνες) ου κρίνεις ως διαθέτουν τα χαρακτηριστικά των ατόµων ου είναι ανεκτικοί ρος το νέο, ώστε να δηµιουργήσεις και εσωτερικές, υ οστηρικτικές συµµαχίες. Σελίδα 39

40 3. Ε ένδυση στην Προετοιµασία Η βασική αρχή ενός καινοτοµιστή οφείλει να είναι ως αυτός φέρει την ευθύνη να είσει τους άλλους και όχι ότι οι άλλοι έχουν υ οχρέωση να α οδεχτούν την αλλαγή. Στο αρελθόν έκανα το λάθος να ροεξοφλώ ως για το άλλο µέρος η αλλαγή ήταν αναγκαία συνθήκη ε ιβίωσης και ως εκ τούτου εστίαζα κυρίως στο να εντο ίσω τι είδους αλλαγή χρειάζονταν να γίνει σε έναν χ οργανισµό και δεν έδινα την ρέ ουσα βαρύτητα στην αρουσίαση των ροτάσεων µου. Συνήθιζα να εκφράζω την λύση (καινοτοµία) ου εφεύρισκα, ολύ ρόχειρα, µέσα σε δυο τρεις ροτάσεις καθώς στο δικό µου µυαλό ήταν ασιφανές το λαµ ρό α οτέλεσµα ου θα ροέκυ τε α ό την α οδοχή και εφαρµογή της. Τα ε ακόλουθα ήταν, στην καλύτερη ερί τωση µια σειρά συναντήσεων µε σκο ό να εξηγήσω το όλο σκε τικό και τις ωφέλειες, στην δε χειρότερη, ο συνοµιλητής µου να µου λέει «ροσ άθησα να τους το εξηγήσω αλλά δεν ήθελαν να το καταλάβουν, ο ότε το αφήνουµε και ότι είναι να γίνει, ας γίνει». εν υ άρχει µεγαλύτερη στεναχώρια α ό το να σ ας το κεφάλι σου να βρεις λύση σε ένα ρόβληµα, να βρίσκεις την λύση, να την θέτεις υ όψιν του ενδιαφερόµενου και τελικά να µην εφαρµόζεται. Στην αρχή θύµωνα και έλεγα «τζάµ α τα χρήµατα ου ξόδεψαν, τι χαζοί ου είναι» όµως τελικά συνειδητο οίησα ως εγώ είχα την ευθύνη να τους είσω, να τους δώσω να καταλάβουν για οιο λόγο η λύση µου είναι η ενδεδειγµένη για την ερί τωσή τους. Το γεγονός ότι είχαν ρόβληµα, το γεγονός ότι ζήτησαν την βοήθειά µου, το γεγονός ότι λήρωναν, το γεγονός ότι εγώ γνώριζα ως η λύση µου ήταν ιδανική δεν σήµαινε αυτόµατα και την υιοθέτησή της. Κανείς δεν είναι υ οχρεωµένος να α οδεχτεί την αλλαγή αν εµείς οι καινοτοµιστές δεν φροντίσουµε να είµαστε κατανοητοί. Σελίδα 40

41 Προσοχή λοι όν γιατί συχνά θαµ ωνόµαστε α ό την ίδια την «ευφυΐα» της ρότασής µας ή της ιδέας µας και δεν δίνουµε την ρέ ουσα σηµασία στην ροετοιµασία για την µέθοδο αρουσίασης της λύσης µας. Τι ρέ ει άντα να έχεις υ όψιν σου: Κατανόησε σε βάθος τον «ελάτη». Πρέ ει να ουλήσεις την ιδέα σου. Φρόντισε η ρότασή σου, η λύση σου να είναι στην ίδια κατεύθυνση µε την στρατηγική του οργανισµού στον ο οίο α ευθύνεσαι, διαφορετικά έχασες Αν είναι δυνατό, µάθε οιοι θα συµµετέχουν στην συνάντηση και οιος ο ρόλος τους. Θα κατανοείς την λογική των ερωτηµάτων τους και θα α αντάς σε σωστή βάση. Τεκµηρίωσε την ρότασή σου µε λογικά ε ιχειρήµατα. Το ένστικτο α ό µόνο του δεν «µιλά» στο µυαλό ενός Οικονοµικού ιευθυντή για να εγκρίνει την δα άνη. Έχε στο νου σου ως ο α οδέκτης της αρουσίασής σου, έστω και αν είσθηκε για την αναγκαιότητα της ρότασής σου, ιθανά να ρέ ει να µεταφέρει τα λεχθέντα στους ανωτέρους του. Θα µ ορέσει να τα µεταφέρει µε ε ιτυχία; Με τι «εργαλεία» θα τον εφοδιάσεις ροκειµένου να τον διευκολύνεις; Μην χρησιµο οιείς φράσεις κλισέ. Μην χρησιµο οιείς εξειδικευµένους τεχνικούς όρους. εν θα σε καταλάβουν και το λάθος θα είναι δικό σου. Χρησιµο οίησε ευρέως ο τικά βοηθήµατα. Μια εικόνα χίλιες λέξεις. Σελίδα 41

42 Κάνε το «είραµα». Εξήγησε σε ένα κοντινό σου ρόσω ο τι ρόβληµα έχεις να λύσεις και µετά κάνε αρουσίαση της ρότασής σου. Οι ερωτήσεις ου θα σου κάνει είναι αυτές ου ρέ ει να έχεις ροβλέψει για να α αντήσεις. Ο λίσου µε υ οµονή. Μ ορεί να χρειαστεί να α αντήσεις στην ίδια ερώτηση τρεις και τέσσερις φορές. Η σωστή ροετοιµασία θα σου ε ιτρέψει να αντιµετω ίσεις την κακό ιστη, «εξυ ναδίστικη», ανέξοδη κριτική. υστυχώς και αυτή είναι µέσα στο αιχνίδι. Ο µόνος τρό ος για να την αντιµετω ίσεις µε ε ιτυχία είναι η ε ένδυση στην ροετοιµασία. Μην ρισκάρεις να α ορριφθεί η ιδέα σου, η ρότασή σου ή η λύση σου α λά και µόνο ε ειδή δεν µ όρεσες να την ε ικοινωνήσεις σωστά. Ε ένδυσε στην ροετοιµασία Σελίδα 42

43 4. Κατανόησε τους Ανθρώ ους. Χρησιµο οίησε τον Χάρτη Ενσυναίσθησης. Ένα α ό τα αγα ηµένα µου βοηθήµατα είναι ο Χάρτης Ενσυναίσθησης (Empathy Map) ου σχεδιάστηκε α ό την εταιρεία Xplane µε έδρα το Portland των ΗΠΑ. Τον χρησιµο οιώ για να κατανοήσω σε βάθος τον άνθρω ο ή στέλεχος ου θα κληθώ να συζητήσω µαζί του ερί λύσεων σε ροβλήµατα. Ο Χάρτης Ενσυναίσθησης µ ορεί άνετα να χρησιµο οιηθεί σε µια οικιλία ερι τώσεων, α ό την κατανόηση του Πελάτη, την κατανόηση κοινωνικών οµάδων έως και για την κατανόηση ενός έφηβου. Ο Χάρτης Ενσυναίσθησης Σελίδα 43

44 Η λογική της χρήσης του Χάρτη είναι α λή. Α αντάµε στις ερωτήσεις ου εριλαµβάνονται σε κάθε τεταρτηµόριο, συµ ληρώνοντας το αζλ της σκιαγράφησης του τρό ου ου σκέ τεται και το ώς αισθάνεται το άτοµο ου µας ενδιαφέρει. Η χρήση ο τικών βοηθηµάτων άνω στο χάρτη διευκολύνει την συγκέντρωση της ληροφορίας. Σε workshops ου συζητώ την χρήση του Χάρτη, χρησιµο οιώ µια εκτύ ωση σε µεγέθυνση, την καρφιτσώνω στον τοίχο και η οµάδα εργασίας χρησιµο οιεί post-it (αυτοκόλλητα χαρτάκια) άνω στα ο οία σηµειώνει σκέψεις ερί των α αντήσεων. Ο Χάρτης Ενσυναίσθησης σε ( ληµµελή) Α όδοση α ό εµένα Σελίδα 44

45 Ο Χάρτης Ενσυναίσθησης σε Χρήση (εξωτερική ηγή) Σε ολλές ερι τώσεις ο Καινοτοµιστής δύναται να σχεδιάσει στον Χάρτη, τµήµα της αγοράς ου µελέτησε και να εντάξει τα ευρήµατα στην αρουσίασή του µε εντυ ωσιακά α οτελέσµατα αναφορικά µε την ενδυνάµωση της αξιο ιστίας της ρότασης ου καταθέτει. Περισσότερες ληροφορίες για τον Χάρτη Ενσυναίσθησης θα βρείτε στους σχετικούς συνδέσµους ου αναφέρονται στο τέλος του Οδηγού. Σελίδα 45

46 5. Ο Μύθος του «Σκέψου έξω α ό το Κουτί» Ο ασφαλέστερος τρό ος για να α οτύχεις στην ροσ άθειά σου ως καινοτοµιστής είναι να ασ αστείς τον µύθο ου σε θέλει να σκέ τεσαι «έξω α ό το κουτί» (think outside the box). Αυτή η α λούστευση, αυτή η αφηρηµένη έννοια οδηγεί στην αραγωγή µη χρήσιµης ή εφαρµόσιµης καινοτοµίας και σε ενδεχόµενη κατασ ατάληση όρων καθώς η καινοτοµία α ό την φύση της υ όκειται σε σαφείς εριορισµούς. Ας άρουµε για αράδειγµα έναν Οργανισµό. εν έχει νόηµα να ροτείνεις µια λύση, µια ιδέα, αν δεν γνωρίζεις την στρατηγική του εν λόγω Οργανισµού. εν έχει νόηµα να ροτείνεις µια ανώτερη τεχνολογικά λύση αν ρώτα δεν έχεις εξετάσει τα οιοτικά στοιχεία ενσωµάτωσης της τεχνολογίας α ό τους ανθρώ ινους όρους του Οργανισµού. εν έχει νόηµα να εισηγηθείς την ε ένδυση σε κεφαλαιουχικά αγαθά ( χ εξο λισµό) αν ο Οργανισµός έχει ήδη ροχωρήσει σε τέτοιες αγορές ρόσφατα. Εσύ σαν καινοτοµιστής οφείλεις ρωτίστως να αναγνωρίζεις τους ό οιους εριορισµούς και να δράσεις εντός των ορίων τους. Μόνο τότε θα α οκτήσει νόηµα η ροσ άθειά σου. Σελίδα 46

47 Στιγµές Ιστορίας µιας Καινοτόµου Startup αντί Ε ίλογου «Μα τι λες ρε Πολυχρόνη! Αυτά δεν γίνονται στην Ελλάδα!» (µε αγανάκτηση για το τι ακούει άλι σήµερα) α ό φίλο λογιστή «Ναι, δεν υ άρχει άλλος έξυ νος να το κάνει µόνο εσύ!» (µε τόνο χλευαστικό και ειρωνεία) α ό ολύ στενό συγγενικό ρόσω ο - ληγώθηκα «Τώρα µε τόσα έργα για τους Ολυµ ιακούς Αγώνες, εσύ θα τα αρατήσεις; Το σκέφτηκες καλά; Θα χάσεις την ευκαιρία να ατσίσεις την ζηµιά ου έ αθες και να ξέρεις ως α ό τους 100 ου φεύγουν α ό αυτήν την δουλειά, οι 98 α οτυγχάνουν και ξαναγυρίζουν σε αυτήν» (µε α ορία) α ό γνωστό µου, εργολάβο δηµοσίων έργων «Αγόρι µου ας καλά; Που ας να µ λέξεις; Τί οτα ιο ροσγειωµένο δεν µ ορείς να κάνεις;» (µε ύφος: όσο µ@λακ@ς - µ ορεί - να - είσαι - αιδί - µου; εν σου φτάνει η καταστροφή ου έ αθες; Άντε βρες καµιά δουλίτσα εκεί σαν όλο τον κόσµο) α ό δεύτερο ολύ στενό συγγενικό ρόσω ο «εν ξέρω αγα ητέ Σκέψου το καλά. Εδώ δεν ερ ατάνε αυτά.» (µε ψευτοενδιαφέρον και ύφος: τι µ@λακίες είναι αυτές στα τέτοια µου, εγώ θα τα άρω) α ό δικηγόρο Σελίδα 47

48 «Θα στο ω στα ίσια αν δεν έχεις Μ άρµ α στην Κορώνη ( ολιτική υ οστήριξη για να µου κανονίσει δουλειές, δηλαδή), µην εριµένεις α οτέλεσµα άρα τι να το κάνεις το Business Plan; Τζάµ α θα το ληρώσεις» (µε ύφος: κακόµοιρο αιδί, ου ας;) α ό «ε ώνυµο» Σύµβουλο Ε ιχειρήσεων «Αγα ητέ δεν νοµίζω ως µ ορούµε να το χρηµατοδοτήσουµε είναι κάτι ολύ καινοτόµο, µε µεγάλο ρίσκο, εσύ είσαι στον Τειρεσία µαυρισµένος και δεν έχεις εριουσιακά στοιχεία να εγγυηθείς» (µε ύφος: λάκα κάνεις;) α ό διευθυντή καταστήµατος τρά εζας «Τι ίνεις και δεν µας δίνεις;» (µε α ορηµένο ύφος) α ό φίλο Τα αρα άνω σχόλια δέχθηκα όταν εξηγούσα το Business Concept ου εντό ισα στο εξωτερικό και ήθελα να άρω τα δικαιώµατα, ώστε να το φέρω στην Ελλάδα το έτος 2002 σε 2 η φάση άκουσα «εν υ άρχει τέτοιο ΚΑ βρες άλλο!» (µε ύφος: αι χέσου) α ό τον υ άλληλο της ΟY «Τι δουλειά κάνεις εί αµε;» (µε ξινισµένη µούρη λες και µάσαγε σκ@τά) α ό γνωστό Αθηναίο businessman «Πας καλά ρε φίλε;» (το εί ε έτσι, στεγνά! ήταν ραγµατιστής) α ό τα ρώτα ραντεβού µε υ οψήφιους Πελάτες Είχαν δίκιο; Μή ως όλοι έβλε αν κάτι ου εγώ Αγνοούσα; Η συνέχεια το έδειξε Σελίδα 48

49 Σελίδα 49

50 Σελίδα 50

51 Σελίδα 51

52 Σελίδα 52

53 Η εν λόγω ε ιχείρηση ουλήθηκε σε ε ενδυτή, τον Μάιο του έτους Σελίδα 53

54 Ούτε για µια στιγµή µην σκεφτείς ως η υλο οίηση των ανωτέρω ήταν µια εύκολη υ όθεση. Το αντίθετο χόρτασα χυλό ιτες µέχρι να δω «φως στην άκρη του τούνελ». Εν ευθέτω χρόνο θα γράψω ερισσότερα για τις ερι έτειες του «µικρού Πολυχρόνη» και τις ε όµενες startups ου ίδρυσα, συµµετείχα και συµµετέχω και τις νέες εµ ειρίες ου α έκτησα. Με την ευκαιρία θέλω να ευχαριστήσω την σύζυγό µου ου εκτός α ό την σκληρή εργασία της, ήταν άντα εκεί για εµένα και τον συνταξιούχο λέον, ικηγόρο Αθηνών, Ευάγγελο Βασιλάκη ου µε ίστεψε και ου µε αµελητέα αµοιβή µε συνόδεψε στο εξωτερικό για να δια ραγµατευτώ την σύµβαση. Η φιλία του, οι νουθεσίες του και η υ οστήριξη του α οτέλεσαν για εµένα ηγή άντλησης δύναµης να συνεχίζω την ροσ άθεια και τον έχω στην καρδιά µου ως ρότυ ο ευγενούς ανθρώ ου. Η εµ ειρία του «στησίµατος» της καινοτόµου ε ιχείρησης άνοιξε νέους ορίζοντες στην ζωή µου, µε βοήθησε να χτίσω άνω στα ταλέντα µου, ανέδειξε µεγάλα κενά γνώσης τα ο οία κλήθηκα να καλύψω µε εντατική µελέτη (έκτοτε δεν σταµάτησα οτέ) και φυσικά η ανυ αρξία αρχικού κεφαλαίου αντιµετω ίστηκε ε ιτυχώς µε «lean startup» µεθόδους ολύ ριν βγει το οµώνυµο βιβλίο του Eric Ries (Lean startup is a method for developing businesses and products first proposed in 2011 by Eric Ries). Είδα την διάχυση της καινοτοµίας α ό ρώτο χέρι. Την βίωσα µε οικιλία ελατών, την ξέρω και την κατανοώ. Μ ορώ να διανθίσω το ebook µε λήθος α ό αραδείγµατα αντιδράσεων, αρνητικά όσο και θετικά, στην εισαγωγή του «νέου» όµως ε ιλέγω να µην το κάνω καθώς τα στελέχη, τα ονόµατα και οι οργανισµοί είναι ραγµατικά και σε καµία ερί τωση δεν θέλω να φέρω κά οιον ή κά οια σε δύσκολη θέση µε αναφορά στο ρόσω ό του. Τονίζω ως το θέµα «καινοτοµία» δεν εξαντλείτε σε αυτό το ebook. Υ άρχουν άρα ολλοί αράγοντες ου ε ηρεάζουν το αν µια καινοτοµία θα γίνει α οδεκτή ή θα α ορριφθεί, ωστόσο τα βασικά ου αναφέρονται εδώ, είναι αρκετά αφενός για να ροστατέψουν τον καινοτοµιστή ή την καινοτοµίστρια και αφετέρου να α οτελέσει αφορµή για ερεταίρω µελέτη α ό τον αναγνώστη. Σελίδα 54

55 Αυτό ου ε ιθυµώ να θυµάσαι είναι ως όσα έγραψα ερί καινοτοµίας έχουν εφαρµογή τόσο στο ε ιχειρείν, όσο και στην καθηµερινότητα όλων µας. Αν θέλουµε να έχουµε µέλλον σαν κοινωνία ρέ ει να κατα ολεµήσουµε τα φοβικά σύνδροµα ρος το «νέο» και να σκε τόµαστε διαφορετικά. Εύχοµαι όσα διάβασες να σου φανούν χρήσιµα και ενδιαφέροντα. Μέσα α ό το businessdoctor.gr και τα κοινωνικά δίκτυα θα είµαστε σε ε αφή και θα χαρώ να ακούσω τις αρατηρήσεις σου ή/και να α αντήσω στα ερωτήµατα σου. Με φιλικούς χαιρετισµούς Πολυχρόνης Γ. Πανταζής Σελίδα 55

56 Παράρτηµα Όλες οι εν Ελλάδι ε ιχειρήσεις είναι λέον startups! Posted on October 10, 2013 στο businessdoctor.gr Τι εί ες Πολυχρόνη; Το ξαναλέω για να το βάλεις καλά στο µυαλό σου και να δεις την µεγάλη εικόνα. Όλες οι εν Ελλάδι ε ιχειρήσεις είναι λέον startups! Χωρίς καµία εξαίρεση. Α ό τον φούρνο της γειτονιάς µέχρι τις µεγάλες και εδραιωµένες ε ιχειρήσεις χ ΟΤΕ, είναι startups! Μα, ώς είναι δυνατόν; σκέ τεσαι Να σου εξηγήσω. Η βίαιη µεταβολή της συµ εριφοράς και των αγοραστικών συνηθειών εκ µέρους των καταναλωτών, ως α οτέλεσµα της ρωτοφανούς κρίσης (οικονοµικής ολιτικής ολιτισµικής) καθιστούν αυτόµατα όλες τις αγιωµένες ε ιχειρηµατικές αντιλήψεις, όλες τις συνήθεις ε ιχειρηµατικές δράσεις, ως ενέργειες αµφίβολης α οτελεσµατικότητας. Α όδειξη αυτού είναι ως σε όλες τις ε ιχειρήσεις η κρίσιµη µάζα των ελατών τους, φυλλοροεί συνεχώς Σε έρευνα του ΕΒΕΑ µε αντικείµενο την µεταβολή του κύκλου εργασιών των ε ιχειρήσεων ου διενεργήθηκε την ερίοδο µεταξύ 31 Ιανουαρίου- 22 Μαρτίου 2011, ροφανώς µε αφορµή την τότε αύξηση του ΦΠΑ στο 23%, οι α αντήσεις ου έδωσαν οι ερωτώµενοι ήταν:-ερώτηµα. Α ό τον Μάρτιο του 2010 έως σήµερα ο τζίρος σας; Α αντήσεις: Έµεινε σχεδόν αµετάβλητος 8%, Αυξήθηκε λίγο 2%, Μειώθηκε λίγο 20%, Μειώθηκε ολύ 69% -Ερώτηµα. Τι οσοστό του τζίρου σας θεωρείτε ότι οφείλεται στην µείωση των εισοδηµάτων των ελατών σας; Α αντήσεις: Καθόλου 7% Κάτω του 40% α άντησε το 10% των ερωτηθέντων Μεταξύ 40% και 80% α άντησε το 43% των ερωτηθέντων Άνω του 80% α άντησε το 40% των ερωτηθέντων Σελίδα 56

57 -Ερώτηµα. Κατά την εκτίµηση σας, όσο θεωρείτε ότι έχουν ε ηρεαστεί οι ωλήσεις των ροϊόντων σας εξ αιτίας της αρνητικής ψυχολογίας ου ε ικρατεί στην αγορά; Α αντήσεις: Καθόλου 5%, Λίγο 2%, Αρκετά 20%, Πολύ 73% Αν ε ιχειρούσε σήµερα το ΕΒΕΑ να κάνει ξανά την έρευνα θα δια ίστωνε αυτά ου είναι γνωστά και χωρίς έρευνα (ίσως για αυτό να µην κάνει την έρευνα). Τα οσοστά στις α αντήσεις ΠΟΛΥ ερί µείωσης κύκλου εργασιών ως α οτέλεσµα της µείωσης των εισοδηµάτων και της αρνητικής ψυχολογίας θα άγγιζαν το 90%. Το βασικό αξίωµα είναι ως η ε ιχείρηση υ άρχει για τον ελάτη, αν δεν έχεις ελάτη δεν έχεις ε ιχείρηση. Σήµερα, οι ε ιχειρήσεις ΕΝ έχουν ελάτες, αυτό ου έχουν είναι µια έντονα ροβληµατισµένη, έντονα µετακινούµενη ελατεία, η ο οία αναζητά µιας νέα ρότασης αξίας καθώς οι υ άρχουσες συνθήκες δεν ικανο οιούν τις σχέσεις συναλλαγής µεταξύ υφιστάµενης ελατείας και ε ιχείρησης. Οι ε ιχειρήσεις (άθελα τους) βοηθούν ρος την διατάραξη αυτής της σχέσης, ως α οτέλεσµα των αντανακλαστικών αντιδράσεων, για την αντιµετώ ιση της βίαιης µεταβολής των καταναλωτικών συνηθειών των ελατών τους. Ας δούµε ένα αράδειγµα. Έστω µια ε ώνυµη αλυσίδα καφέ & έτοιµου φαγητού. Στην ροσ άθεια της να ανακόψει την µείωση της κερδοφορίας της ως α οτέλεσµα του (ανάµεσα σε άλλα) του συρρικνούµενου κύκλου εργασιών της, διαταράσσει την βασική εξίσωση οιότητα ροϊόντος / τιµή ροϊόντος = αξία για τον Πελάτη άνω στην ο οία έχτιζε τόσα χρόνια. Η ροσ άθεια για µείωση της τελικής τιµής του ροσφερόµενου ροϊόντος, αυτόµατα συνε άγεται και την µεταβολή της οιότητας ό ως αυτήν την εκλαµβάνει ο ελάτης. -αν η ε ιχείρηση αλλάξει ροµηθευτή καφέ, ο ελάτης το αντιλαµβάνεται, -αν αντί για 4 άτοµα ου σερβίρουν η ε ιχείρηση στα λαίσια µείωσης του κόστους διαθέσει 2, ο ελάτης το αντιλαµβάνεται, -αν η ε ιχείρηση αλλάξει την συσκευασία, ο ελάτης το αντιλαµβάνεται, Σελίδα 57

58 -αν η ε ιχείρηση αλλάξει τις ρώτες ύλες αραγωγής του έτοιµου φαγητού, ο ελάτης το αντιλαµβάνεται, -αν η ε ιχείρηση µειώσει την οικιλία των ροϊόντων ο ελάτης το αντιλαµβάνεται, -αν η ε ιχείρηση µειώσει το λήθος των αραγόµενων ροϊόντων ανά κατηγορία ροϊόντος, ο ελάτης το αντιλαµβάνεται (οι τυρό ιτες τελειώνουν στις 13:00 και όχι στις 16:00 ό ως ριν) ακόµη και αν αλλάξει το ροσω ικό µετά α ό α οχωρήσεις, ο ελάτης το αντιλαµβάνεται. Όλα όσα ανέφερα είναι (ενδεικτικοί) αράγοντες ου η ταυτόχρονη µεταβολή τους, ε ηρεάζει δραµατικά την αξία ου λαµβάνει η κρίσιµη µάζα ελατών, αυτή δηλαδή ου συντηρούσε την ε ιχείρηση τα ροηγούµενα χρόνια και άνω στην ο οία ε ένδυσε η ε ιχείρηση το µέλλον της. Οι µαζικές µεταβολές ωθούν (τους καταναλωτές) ρος αναζήτηση ροτάσεων για την ικανο οίηση της ανάγκης εύρεσης της αξίας ου λάµβαναν στο αρελθόν. Στρέφονται σε εναλλακτικές ό ως οι µη ε ώνυµες ε ιχειρήσεις, ερευνούν, δοκιµάζουν, ανακαλύ τουν, αλληλοε ιδρούν µεταξύ τους, διαµορφώνοντας νέες τάσεις στην αγορά. Η ε ιχείρηση του αραδείγµατος είναι εκ των ραγµάτων αναγκασµένη να ξανάανακαλύψει, να ξαναχτίσει το ελατολόγιο της µε το αυξηµένο κόστος ου αυτή η ροσ άθεια συνε άγεται, ενώ ταυτόχρονα ο κύκλος εργασιών της θα βαίνει µειούµενος κατά το µεταβατικό στάδιο του χτισίµατος του νέου ελατολογίου. Το αρα άνω αράδειγµα βρίσκει εφαρµογή (µέσα α ό τις αραλλαγές του) σε κάθε είδος ε ιχειρηµατικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως τοµέα. Φτάνουν όµως αυτά, για να χαρακτηριστούν συλλήβδην οι ε ιχειρήσεις ως startups (νεοφυείς); Ας εξετάσουµε λίγο την διαδικασία λήψης α οφάσεων µιας σε κρίση εδραιωµένης ε ιχείρησης. Η συνήθης ρακτική είναι η κατάρτιση ενός business plan, ενός ε ιχειρηµατικού σχεδίου, το ο οίο ροσ αθεί να αναγνωρίσει τις µεταβολές στην αγορά και να συγκεράσει- ροσαρµόσει, την υφιστάµενη γνώση-τεχνογνωσία, τις υφιστάµενες υ οδοµές, την υφιστάµενη µέθοδο λειτουργίας της ε ιχείρησης ώστε τελικά να την ε ανασυνδέσει µε τους Σελίδα 58

59 καταναλωτές. Αυτή η διαδικασία εξ ορισµού άσχει καθώς θέτει στο ε ίκεντρο την ε ιχείρηση και ΟΧΙ τον καταναλωτή. Α όδειξη οι εταιρείες ου έκλεισαν- τώχευσαν-υ ολειτουργούν, έστω και αν κατάρτισαν εκτενή και σίγουρα εντυ ωσιακά ε ιχειρηµατικά σχέδια αναδιάρθρωσης. Η ραγµατικότητα α έδειξε ως το ερίφηµο ε ιχειρηµατικό σχέδιο κατέρρευσε σαν ύργος α ό τρα ουλόχαρτα στην ρώτη ε αφή µε τους ελάτες. εν το ισχυρίζοµαι εγώ, το λέει η ραγµατικότητα µε λήθος ε ιχειρήσεων ου φέρουν βαριά ονόµατα και ου έκλεισαν ή αναδιαρθρώνουν άτακτα τις δραστηριότητες τους (ΑΤΛΑΝΤΙΚ SATO NEOSET SEXFORM ΦΥΡΟΓΕΝΗΣ MacDonalds Applebees ΚΑΤΣΕΛΗΣ ΑΛΑΤΙΝΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΓΛΟΥ ΛΑΚ SPRIDER STORES ΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΙΣ ΙΜΑΚΟ EVIMA DELICA ΗΒΗ Λουτράκι FOKAS VOVOS BODYLINE ELITE ΛΑΙΝΟΠΟΥΛΟΣ CAROUZOS HONDOS COSTA COFFEE GUESS ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΕΚ ΟΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ ΑΓΝΟ ΜΕΒΓΑΛ κλ κλ η λίστα είναι καταθλι τικά µεγάλη). Άρα; Τι συµβαίνει; Αυτό ου συµβαίνει είναι ως ΟΛΕΣ οι εν Ελλάδι ε ιχειρήσεις είναι λέον startups! ΟΛΕΣ, και η βασική διαφορά µεταξύ µιας startup και µιας εδραιωµένης ε ιχείρησης είναι ως η startup µ ορεί να ορισθεί ως ένας ροσωρινός οργανισµός σε αναζήτηση ενός ε ικερδούς (profitable) και αυξητικά ε εκτάσιµου (scalable) ε ιχειρηµατικού µοντέλου, µέσα α ό το ο οίο θα δραστηριο οιηθεί στην αγορά ροκειµένου να ωλεί το ροϊόν/υ ηρεσία της α οκοµίζοντας ωφέλεια. Η startup ε ιχείρηση θέτει (ή ρέ ει να θέτει) στο ε ίκεντρο την ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ του ΠΕΛΑΤΗ (customer development, pains and gains) και χτίζει τις µεθόδους της γύρω α ό αυτόν ( ρόταση αξίας, κανάλια διανοµής, συνεργασίες κλ ) σε αντίθεση µε τις εδραιωµένες ε ιχειρήσεις ου αντιδρούν στις εξελίξεις σ ασµωδικά και α οσ ασµατικά. ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα ε ιχειρηµατικά σχέδια (business plans) είναι ολύτιµα και βρίσκουν κατα ληκτική εφαρµογή σε ε ιχειρήσεις ου οι καταναλωτές και το γενικότερο οικονοµικο ολιτικό εριβάλλον είναι γνωστό και µεταβάλετε µε αργούς, ροβλέψιµους ρυθµούς. Στην Ελλάδα κανένα ε ιχειρηµατικό σχέδιο δεν βρίσκει εφαρµογή Σελίδα 59

60 στην ράξη διότι οι αράγοντες ου ροανέφερα είναι συνεχώς µεταβαλλόµενοι και άγνωστοι. Ως εκ τούτου οι ε ιχειρηµατίες ρέ ει να εγκαταλείψουν τις αµφιβόλου α οτελεσµατικότητας ρακτικές των αναδιαρθρώσεων και να ενστερνιστούν την ριζοσ αστική αντίληψη ως βρίσκονται στο µηδέν, είναι λέον startup. Όσοι το αναγνωρίσουν θα αραµείνουν µέσα στο 10% των startups ου ε ιβιώνουν. Το υ όλοι ο 90% µε τον ένα ή µε τον άλλο τρό ο θα εράσει στην ιστορία, το δε κενό της αγοράς θα καλυφθεί µε ε ιχειρήσεις νέας κο ής. Το αυτό ισχύει και για τους ηµόσιους Οργανισµούς. Α ό το ΥΠΟΙΚ, τα Νοσοκοµεία µέχρι την Το ική Αυτοδιοίκηση και την ηµόσια Παιδεία, είναι όλες startups. Πρέ ει το ολιτικό ροσω ικό και τα στελέχη των υ ηρεσιών να ξανά-ανακαλύψουν τον ελάτη, δηλαδή να ε ανα ροσδιορίσουν τον ρόλο τους, την µέθοδο ου αρέχουν τις υ ηρεσίες τους κλ, διαφορετικά θα καταρρεύσουν αρόλα τα (ό οια) σχέδια αναδιάταξης, αναδιάρθρωσης και ε ανεκκίνησης ου θα ε ιχειρηθεί να εφαρµοστούν. Το ριζοσ αστικό θεώρηµα ου διατυ ώνω ερµηνεύει σε ένα σηµαντικό βαθµό, το γιατί αντού ακούς ε ιχειρηµατίες να λένε: κάτι ρέ ει να κάνω, κάτι ρέ ει να αλλάξω, κάτι ρέ ει να ροσθέσω ή να αφαιρέσω, κάτι ρέ ει να βρω κοκ Όλες οι ροτάσεις, σκέψεις, ροβληµατισµοί ου διατυ ώνονται, εµ εριέχουν το έντονο στοιχείο της αµφιβολίας και της ΕΝΣΤΙΚΤΩ ΟΥΣ αναγνώρισης ως ρέ ει να εφεύρουν ένα νέο ε ιχειρηµατικό µοντέλο, καθότι είναι startup. Κλείνω µε µερικές ε ισηµάνσεις: 1 ον Μην θεωρείς ότι διαθέτεις την κρίσιµη µάζα ελατών για να ε ιβιώσεις. Αυτα ατάσαι, α λά οι ελάτες σου εξακολουθούν να αγοράζουν α ό εσένα ενώ ταυτόχρονα αναζητούν τρό ους να ε αναφέρουν την εξίσωση στο ιδανικό για αυτούς α οτέλεσµα. Οι νέες τεχνολογίες είναι οι κυριότεροι σύµµαχοι τους. Η ε ιχείρηση σου κινείτε µε το ελάχιστο καύσιµο ου της έχει α οµείνει ή α λά ε ωφελείται α ό τον νόµο της αδράνειας, µέχρι η αγορά ως µια διαρκώς αντίρρο η δύναµη να την σταµατήσει. Αν θες να Σελίδα 60

61 γλυτώσεις εξέτασε τα άντα µέσα α ό την ο τική µια startup ε ιχείρησης. 2 ον Μην θεωρείς ότι έχεις ιστούς ροµηθευτές. Πώς µ ορεί να αραµένει ιστός ροµηθευτής κά οιος, όταν του αλλάζεις τους τρό ους ληρωµής εις βάρος του; (Ισχύει και το αντίθετο δεχόµαστε µόνο µετρητά λέον ) Είσαι startup, στήσε τις συνεργασίες σου α ό την αρχή. ιέγραψε ότι ξέρεις, α λά δεν ισχύει. 3 ον Μην µ ερδεύεις την ε ιχείρηση µε τον µέτοχο. Η ε ιχείρηση είναι startup (άρα στο 0), ο µέτοχος µ ορεί να έχει οικονοµική ε ιφάνεια ου να τον κατατάσσει στο +10, ή να έχει ζηµιές ου τον κατατάσσουν στο ον Η θεώρηση όλοι λέον startup είναι ε ώδυνη αλλά δηµιουργεί ισότητα και θα αναδείξει τους άξιους καθώς το κρατικοδίαιτο ε ιχειρηµατικό µοντέλο (ελλείψει όρων) νέει τα λοίσθια. 5 ον Το ριζοσ αστικό θεώρηµα ώς όλες οι εν Ελλάδι ε ιχειρήσεις είναι λέον startups ροέκυψε µετά α ό µελέτη και βαθύτερη κατανόηση των χαρακτηριστικών των startups, τις βιωµατικές εµ ειρίες µου σε σχέση µε την ίδρυση και διοίκηση startup ε ιχειρήσεων και την ταύτιση των οµοιοτήτων µε την ελληνική ε ιχειρηµατική σκηνή. Η ιο ταιριαστή ερµηνεία ου βρήκα για το ριζοσ αστικός είναι, ώς ριζοσ αστικός ονοµάζεται αυτός ου καινοτοµεί δρώντας ενάντια στο σύνηθες. Εύχοµαι να σας έδωσα µια νέα ο τική ου τουλάχιστο ερµηνεύει ικανο οιητικά γιατί συµβαίνουν αυτά ου συµβαίνουν. Έστω και µε κακά Ελληνικά :-) Πηγές Βιβλιογραφία: The Four Steps to The Epiphany (Steve Blank) The Lean Start Up (Eric Ries) Masters of Managment (Adrian Wooldridge) Diffusion of Innovations (Everett M. Rogers) The Start Up Owner s Manual (Steve Blank & Bob Dorf) Business Model Generation (Alexander Osterwalder & Yves Pigneur) Σελίδα 61

62 Πίνακας ιάγνωσης - ιαχείρισης των Συµµετεχόντων Χρησιµο οιείς τον Πίνακα για να ιαγνώσεις τις διαθέσεις των Μερών ου θα συζητήσουν την «ιδέα» σου. Ε εξηγήσεις: Ποιος: Ονοµατε ώνυµο Θέση: Καθήκοντα Εργασίας Πώς τον ε ηρεάζει η ρόταση; Π = Πολύ Μ = Μέτρια Λ = Λίγο Ισχύς Ε ιρροή: Α (Μεγάλη) Β (Μέτρια) Γ (Μικρή) Σελίδα 62