Υπέρταση και Σακχαρώδης Διαβήτης Σύγχρονη Αντιμετώπιση της Αρτηριακής Υπέρτασης Π. Ζεμπεκάκης
|
|
- Ἀμβρόσιος Ουζουνίδης
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Υπέρταση και Σακχαρώδης Διαβήτης Σύγχρονη Αντιμετώπιση της Αρτηριακής Υπέρτασης Π. Ζεμπεκάκης Καθηγητής Παθολογίας Διευθυντής Α! Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη
2 Η Υπέρταση αποτελεί κύριο παράγοντα κινδύνου στην καρδιαγγειακή νόσο Biennial age-adjusted rate per 1000 patients at risk Risk ratio 22.7 Coronary Disease Stroke Peripheral Artery Disease Cardiac Failure Men Women Men Women Men Women Men Women Normotensive Hypertension Kannel WB. JAMA 1996;275:
3 Η θνητότητα από ΣΝ αυξάνεται ανάλογα με την Αρτηριακή πίεση (ΣΑΠ και ΔΑΠ) και την ηλικία IHD Mortality (Floating Absolute Risk and 95% CI) Age at Risk (y) Age at Risk (y) Usual SBP (mm Hg) Usual DBP (mm Hg) Adapted from Prospective Studies Collaboration. Lancet. 2002;360:
4
5 CV Mortality Risk Doubles With Each 20/10 mm Hg BP Increment* CV mortality risk x 4x 2x 115/75 135/85 155/95 175/105 SBP/DBP (mm Hg) *Individuals aged years, starting at BP 115/75 mm Hg. CV, cardiovascular; SBP, systolic blood pressure; DBP, diastolic blood pressure Lewington S, et al. Lancet. 2002; 60:
6 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension European Society of Hypertension European Society of Cardiology Journal of Hypertension 2013;31: Powered by
7 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Definitions and classification of office BP levels (mmhg)* Hypertension: SBP >140 mmhg ± DBP >90 mmhg Category Systolic Diastolic Optimal <120 and <80 Normal and/or High normal and/or Grade 1 hypertension and/or Grade 2 hypertension and/or Grade 3 hypertension 180 and/or 110 Isolated systolic hypertension 140 and <90 * The blood pressure (BP) category is defined by the highest level of BP, whether systolic or diastolic. Isolated systolic hypertension should be graded 1, 2, or 3 according to systolic BP values in the ranges indicated. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
8 JNC-8 Blood Pressure Classification Blood Pressure Classification Systolic blood pressure (mm Hg) Diastolic blood pressure (mm Hg) Normal < 120 < 80 Pre-hypertension Stage 1 hypertension Stage 2 hypertension > 160 > 100 Chobanian AV et al. JAMA 2003;289:
9
10 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Definitions of hypertension by office and out-of-office BP levels Category Systolic BP (mmhg) Diastolic BP (mmhg) Office BP 140 and 90 Ambulatory BP Daytime (or awake) 135 and/or 85 Nighttime (or asleep) 120 and/or h 130 and/or 80 Home BP 135 and/or 85 BP, blood pressure. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
11 Η συχνότητα της Υπέρτασης αυξάνει με την πάροδο των ετών Year Overall, % (95% CI) ( ) ( ) Men, % (95% CI) 26.6 ( ) 29.0 ( ) Women, % (95% CI) 26.1 ( ) 29.5 ( ) Kearney PM et al. Lancet 2005; 365:
12 Ο επιπολασμός του ΣΔτ2 συνεχώς αυξάνει 387 εκατομμύρια ασθενών παγκοσμίως, ζουν με ΣΔ 1 Αναμένεται να αυξηθεί σε 592 εκατομμύρια το Hazard ratio (95% CI) (με διαβήτη vs χωρίς διαβήτη) 68% των ασθενών >65 ετών με ΣΔ, πεθαίνουν από καρδιαγγειακή νόσο Κίνδυνος θνησιμότητας που σχετίζεται με τον διαβήτη (n=820,900) 3 Καρδιαγγιεκός (ΚΔ) θάνατος Θνησιμότητα κάθε αιτιολο 1. IDF Diabetes Atlas 6th Edition Centers for Disease Control and Prevention 2011; 3. Seshasai et al. N Engl J Med 2011;364:
13 Παχυσαρκία στην Ευρώπη
14 Αρτηριακή Υπέρταση και ΣΔ Η αρτηριακή υπέρταση στον ΣΔ τύπου 1 εμφανίζεται μετά την εμφάνιση της διαβητικής νεφροπάθειας Στον ΣΔ τύπου 2 η υπέρταση πολλές φορές συνυπάρχει κατά τη διάγνωση του ΣΔ και η εμφάνισή της εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο και το βάρος του ατόμου (παχυσαρκία) Οι διαβητικοί έχουν διπλάσια συχνότητα Υπέρτασης από τους μη διαβητικούς Αλλά και η συχνότητα εμφάνισης ΣΔ στους υπερτασικούς είναι περίπου διπλάσια και πλέον απ ότι στους νορμοτασικούς
15 2013 Guidelines for the Management of Arterial Hypertension European Society of Hypertension European Society of Cardiology Journal of Hypertension 2013;31:
16 Παράγοντες που επηρεάζουν την πρόγνωση του υπερτασικού ατόμου Σακχαρώδης Διαβήτης Σάκχαρο νηστείας πλάσματος 7.0 mmol/l (126 mg/dl) σε επανειλημμένες μετρήσις, ή Μετά φόρτιση σάκχαρο πλάσματος >11.0 mmol/l (198 mg/dl) HbA1C>6.5% ESC/ESH 2013 Εγκατεστημένη Καρδιαγγειακή ή Νεφρική Νόσος Αγγειοεγκεφαλική Νόσος: Ισχαιμικό ή Αιμορραγικό ΑΕΕ; Παροδικό ισχαιμικό ΑΕΕ Καρδιακή Νόσος: ΟΕΜ, Στηθάγχη, Αορτοστεφανιαία παράκαμψη, Καρδιακή ανεπάρκεια Νεφρική Νόσος: Διαβητική Νεφροπάθεια, Νεφρική Ανεπάρκεια (Κρεατινίνη Α>1.5, Γ > 1.4 mg/dl), Πρωτεινουρία (>300 mg/24 h) Περιφερική Αγγειοπάθεια Προχωρημένη Αμφιβληστροειδοπάθεια: Αιμορραγίες ή Εξιδρώματα, Οίδημα θηλής
17 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Stratification of total CV risk in categories Other risk factors, asymptomatic organ damage or disease High normal SBP or DBP Blood pressure (mmhg) Grade 1 HT SBP or DBP Grade 2 HT SBP or DBP Grade 3 HT SBP 180 or DBP 110 No other RF Low risk Moderate risk High risk 1 2 RF Low risk Moderate risk Moderate to high risk High risk 3 RF Low to moderate risk Moderate to high risk High risk High risk OD, CKD stage 3 or diabetes Moderate to high risk High risk High risk High to very high risk Symptomatic CVD, CKD stage 4 or diabetes with OD/RFs Very high risk Very high risk Very high risk Very high risk Stratification of total CV risk in categories of low, moderate, high and very high risk according to SBP and DBP and prevalence of RFs, asymptomatic OD, diabetes, CKD stage or symptomatic CVD. Subjects with a high normal office but a raised out-of-office BP (masked hypertension) have a CV risk in the hypertension range. Subjects with a high office BP but normal out-of-office BP (white-coat hypertension), particularly if there is no diabetes, OD, CVD or CKD, have lower risk than sustained hypertension for the same office BP. BP, blood pressure; CKD, chronic kidney disease; CV, cardiovascular; CVD, cardiovascular disease; DBP, diastolic blood pressure; HT, hypertension; OD, organ damage; RF, risk factor; SBP, systolic blood pressure. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
18 Υπέρταση και διαβήτης τύπου 2: πληθυσμός υψηλού κινδύνου Eπιπολασμός (%) * * * * * Nορμοτασικοί διαβητικοί άντρες Yπερτασικοί διαβητικοί άντρες Nορμοτασικές διαβητικές γυναίκες Yπερτασικές διαβητικές γυναίκες 0 Έμφραγμα μυοκαρδίου AEE/παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο Yπερτροφία της αριστερή κοιλίας * Statistically significant, hypertensive vs normotensive. LVH on ECG. The Hypertension in Diabetes Study Group. J Hypertens 1993a;11:
19 Ποσοστό καρδιαγγειακής θνησιμότητας/ έτη-ασθενών Συσχέτιση συστολικής AΠ και καρδιαγγειακού θανάτου σε ασθενείς με ΣΔ τύπου Mη διαβητικοί Διαβητικοί < Συστολική αρτηριακή πίεση (mm Hg) Stamler J et al. Diabetes Care 1993;16:
20 Βασική αιτία ΧΝΝ τελικού σταδίου ασθενών που εντάσσονται σε πρόγραμμα υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας Άλλα Σπειραματονεφρίτις Αριθμός αιμοκαθαιρόμενων (χιλιάδες) ΣΔ 10% 13% 243,524 ΑΥ 27% 281, ,240 No. ασθενών Προέκταση 95% CI United States Renal Data System. Annual data report
21 Prevalence of Hypertension in Diabetic and Nondiabetic Kidney Disease Type of Kidney Disease Prevalence (%) Diabetic 1 Type 1, microalbuminuria Type 1, macroalbuminuria Type 2, microalbuminuria Type 2, macroalbuminuria Nondiabetic 2 Glomerular 85 Vascular 100 Tubulointerstitial 62 PKD 87 1, 2, MDRD Trial. Am J Kidney Dis 28: , 1996
22 Πότε και Πως θεραπεύουμε την Υπέρταση στο ΣΔ;
23 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Initiation of lifestyle changes and antihypertensive drug treatment Other risk factors, asymptomatic organ damage or disease High normal SBP or DBP Blood pressure (mmhg) Grade 1 HT SBP or DBP Grade 2 HT SBP or DBP Grade 3 HT SBP 180 or DBP 110 No other RF 1 2 RF 3 RF OD, CKD stage 3 or diabetes No BP intervention Lifestyle changes No BP intervention Lifestyle changes No BP intervention Lifestyle changes No BP intervention Lifestyle changes for several months Then add BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes for several weeks Then add BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes for several weeks Then add BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes for several weeks Then add BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes for several weeks Then add BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes Immediate BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes Immediate BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes Immediate BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes Immediate BP drugs targeting <140/90 BP, blood pressure; CKD, chronic kidney disease; CV, cardiovascular; CVD, cardiovascular disease; DBP, diastolic blood pressure; HT, hypertension; OD, organ damage; RF, risk factor; SBP, systolic blood pressure. Symptomatic CVD, CKD stage 4 or diabetes with OD/RFs Lifestyle changes No BP intervention Lifestyle changes BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes BP drugs targeting <140/90 Lifestyle changes Immediate BP drugs targeting The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World <140/90 Powered by
24 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Blood pressure goals in hypertensive patients Recommendations SBP goal for most Patients at low moderate CV risk Patients with diabetes Consider with previous stroke or TIA Consider with CHD Consider with diabetic or non-diabetic CKD SBP goal for elderly Ages <80 years Initial SBP 160 mmhg SBP goal for fit elderly Aged <80 years SBP goal for elderly >80 years with SBP 160 mmhg DBP goal for most <140 mmhg mmhg <140 mmhg mmhg <90 mmhg DB goal for patients with diabetes <85 mmhg SBP, systolic blood pressure; CV, cardiovascular; TIA, transient ischaemic attack; CHD, coronary heart disease; CKD, chronic kidney disease; DBP, diastolic blood pressure. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
25 Επίδραση μεταβολών του τρόπου ζωής στην ΑΥ Μεταβολή Μείωση ΣΒ Αποδοχή δίαιτας DASH Μεσογειακή διατροφή Μείωση της ΣΑΠ 5 20 mmhg/10 kg μείωσης ΣΒ 8 14 mmhg Μείωση άλατος Άσκηση Περιορισμός αλκοόλ 2 8 mmhg 4 9 mmhg 2 4 mmhg JNC VII ESC/ESH 2007
26 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Lifestyle changes for hypertensive patients Recommendations to reduce BP and/or CV risk factors Salt intake Restrict 5-6 g/day Moderate alcohol intake Limit to g/day men, g/day women Increase vegetable, fruit, low-fat dairy intake BMI goal 25 kg/m 2 Waist circumference goal Exercise goals Men: <102 cm (40 in.)* Women: <88 cm (34 in.)* 30 min/day, 5-7 days/week (moderate, dynamic exercise) Quit smoking * Unless contraindicated. BMI, body mass index. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
27
28 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Monotherapy vs. drug combination strategies to achieve target BP Mild BP elevation Low/moderate CV risk Choose between Marked BP elevation High/very high CV risk Single agent Two drug combination Switch to different agent Previous agent at full dose Previous combination at full dose Add a third drug Full dose monotherapy Two drug combination at full doses Switch to different two drug combination Three drug combination at full doses Moving from a less intensive to a more intensive therapeutic strategy should be done whenever BP target is not achieved. BP, blood pressure; CV, cardiovascular. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
29 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Possible combinations of classes of antihypertensive drugs Thiazide diuretics β-blockers Angiotensin-receptor blockers Other antihypertensives Calcium antagonists ACE inhibitors Green continuous lines: preferred combinations; green dashed line: useful combination (with some limitations); black dashed lines: possible but less well tested combinations; red continuous line: not recommended combination. Although verapamil and diltiazem are sometimes used with a beta-blocker to improve ventricular rate control in permanent atrial fibrillation, only dihydropyridine calcium antagonists should normally be combined with beta-blockers. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
30 CBPM 140/90 mmhg & ABPM/HBPM 135/85 mmhg Stage 1 hypertension CBPM 160/100 mmhg & ABPM/HBPM 150/95 mmhg Stage 2 hypertension Care pathway If target organ damage present or 10-year cardiovascular risk > 20% Offer antihypertensive drug treatment If younger than 40 years Consider specialist referral Offer lifestyle interventions Offer patient education and interventions to support adherence to treatment Offer annual review of care to monitor blood pressure, provide support and discuss lifestyle, symptoms and medication
31 Aged under 55 years A Aged over 55 years or black person of African or Caribbean family origin of any age C 2 Step 1 Summary of antihypertensive drug treatment A + C 2 A + C + D Resistant hypertension A + C + D + consider further diuretic 3, 4 or alpha- or beta-blocker 5 Consider seeking expert advice Step 2 Step 3 Step 4 Key A ACE inhibitor or low-cost angiotensin II receptor blocker (ARB) 1 C Calcium-channel blocker (CCB) D Thiazide-like diuretic See slide notes for details of footnotes 1-5
32 32
33 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Hypertension treatment for people with diabetes Recommendations Mandatory: initiate drug treatment in patients with SBP 160 mmhg Additonal considerations Strongly recommended: start drug treatment when SBP 140 mmhg SBP goals for patients with diabetes: <140 mmhg DBP goals for patients with diabetes: <85 mmhg All hypertension treatment agents are recommended and may be used in patients with diabetes RAS blockers may be preferred Especially in presence of preoteinuria or microalbuminuria Choice of hypertension treatment must take comorbidities into account Coadministration of RAS blockers not recommended Avoid in patients with diabetes SBP, systolic blood pressure; DBP, diastolic blood pressure; RAS, renin angiotensin system. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
34 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension Hypertension treatment for people with nephropathy Recommendations Additonal considerations Consider lowering SBP to <140 mmhg Consider SBP <130 mmhg with overt proteinuria RAS blockers more effective to reduce albuminuria than other agents Combination therapy usually required to reach BP goals Combination of two RAS blockers Aldosterone antagonist not recommended in CKD Monitor changes in egfr Indicated in presence of microalbuminuria or overt proteinuria Combine RAS blockers with other agents Not recommended Especially in combination with a RAS blocker Risk of excessive reduction in renal function, hyperkalemia SBP, systolic blood pressure; CKD, chronic kidney disease; egfr, estimated glomerular filtration rate; RAS, renin angiotensin system. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) - J Hypertension 2013;31: Medical Education & Information for all Media, all Disciplines, from all over the World Powered by
35 American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology Clinical Practice Guidelines for Developing a Diabetes Mellitus Comprehensive Care Plan Writing Committee Cochairpersons Yehuda Handelsman MD, FACP, FACE, FNLA Zachary T. Bloomgarden, MD, MACE George Grunberger, MD, FACP, FACE Guillermo Umpierrez, MD, FACP, FACE Robert S. Zimmerman, MD, FACE ENDOCRINE PRACTICE Vol 21 No. 4 April 2015 Copyright 2015 AACE. May not be reprinted in any form without express written permission from AACE. 35
36 Q7. How should hypertension be managed? Blood Pressure Targets Parameter Blood pressure Treatment Goal Individualize on the basis of age, comorbidities, and duration of disease, with general target of: Systolic, mm Hg ~130 Diastolic, mm Hg ~80 A more intensive goal (such as <120/80 mm Hg) should be considered for some patients, provided the target can be safely reached without adverse effects from medication. More relaxed goals may be considered for patients with complicated comorbidities or those experience adverse medication effects. Copyright 2015 AACE. May not be reprinted in any form without express written permission from AACE. 36
37 Q7. How should hypertension be managed? Blood Pressure Treatment Employ therapeutic lifestyle modification DASH or other low-salt diet Physical activity Select antihypertensive medications based on BP-lowering effects and ability to slow progression of nephropathy and retinopathy ACE inhibitors or ARBs Add additional agents when needed to achieve blood pressure targets Calcium channel antagonists Diuretics Combined α/β-adrenergic blockers β-adrenergic blockers Do not combine ACE inhibitors with ARBs ACE = angiotensin converting enzyme; ARB = angiotensin II receptor blocker; BP = blood pressure; DASH = Dietary Approaches to Stop Hypertension. Copyright 2015 AACE. May not be reprinted in any form without express written permission from AACE. 37
38 JNC 8 CKD and/or DM SBP <140 mmhg DBP <90 mmhg ACEI/ARB alone or in combination with other drug class James PA et al. JAMA 2014
39 ESH/ESC CKD and/or DM SBP <140 mmhg DBP <85 mmhg 2013 ESH/ESC Guidelines. J Hypertens 2013
40 ESH/ESC Sarafidis PA & Ruilope LM. ESH Newsletter 2013, No. 55
41 KDIGO Non-diabetic adults with CKD: 140 mmhg systolic and 90 mmhg diastolic if normoalbuminuric 130 mmhg systolic and 80 mmhg diastolic if micro or macroalbuminuric Diabetic adults with non dialysis-dependent CKD: 140 mmhg systolic and 90 mmhg diastolic if normoalbuminuric 130 mmhg systolic and 80 mmhg diastolic if micro or macroalbuminuric Kidney transplant recipients: 130 mmhg systolic and 80 mmhg diastolic Elderly people with CKD: probably 140 mmhg systolic and 90 mmhg diastolic, but set targets after consideration of co-morbidities KDIGO Blood Pressure Work Group. Kidney Int Suppl 2012
42 Comparisons to Other Guidelines Non-black (no DM or CKD) Black (no DM or CKD) Diabetes JNC-7 JNC-8 ASH/ISH ESC/ESH CHEP Thiazide Thiazide ACEI, ARB, CCB, BB, thiazide Thiazide, ACEI, ARB, CCB Thiazide, CCB CCB, thiazide <60:ACEI, ARB >60:CCB, thiazide Thiazide, CCB ACEI, ARB, CCB, thiazide Thiazide, ACEI, ARB, CCB, BB Thiazide, ACEI, ARB, CCB, BB ACEI, ARB Thiazide, ACEI, ARB (BB if <60) Thiazide, ARB (BB if <60) ACEI, ARB, CCB, thiazide CKD ACEI, ARB ACEI, ARB ACEI, ARB ACEI, ARB ACEI, ARB Adapted from Salvo M et al. Ann Pharmacother 2014;48:
43 43 The Renin Angotensin System Angiotensin Receptor Blocker X AT 1 Receptor Angiotensinogen Angiotensin I X Angiotensin II Renin AT 2 Receptor ACE-inhibitor X Angiotensin Converting Enzyme Bradykinin Degradation Products Glomerulosclerosis Na/fluid retention Vasoconstriction SMC proliferation Vasodilation Antiproliferation
44 Angiotensin II plays a major role in hypertension of diabetics VSMC Angiotensinogen Fat cells Renin Aldosterone (Adrenal/cardiovascular tissues) Angiotensin I Increased blood pressure Vasoconstriction Increased SNS activity Increased ROS Decreased NO Decreased compliance Angiotensin II ACE Reduced baroreceptor sensitivity Kidney failure Stroke Increased inflammation and atherosclerosis Increased SNS activity Increased CNS RAS Heart failure Myocardial fibrosis Hypertrophy Ischaemia Increased QT interval Decreased R-R variability Increased renin production Renal fibrosis Nephropathy Albuminuria McFarlane SI, et al. Am J Cardiol 2003; 91(Suppl.): 30H-37H.
45 Ο ρόλος της Αγγειοτενσίνης II στη χρόνια νεφρική βλάβη Mechanical stress Mesangial changes Oxidative stress Proteinuria NF-κB activation Glomerular capillary pressure Single nephron GFR Angiotensin II Adhesion molecules Chemotactic factors Cell growth Apoptosis TGF-β, CTGF PAI-1 Macrophage infiltration Renal disease Adapted from B. Berk, 2001 Nephron loss Glomerulosclerosis & Tubulo-interstitial fibrosis
46 Παθολογικές διεργασίες που οδηγούν στη σπειραματική βλάβη και πρωτεινουρία Glucose Urinary protein Glycoxidation (glycation) AGEs =angiotensin AT 1 receptor Increased glomerular pressure Efferent arteriolar constriction Ang II Ang II
47 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΣΔ-2: ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΙ και Υπέρταση Sarafidis P & Lasaridis A, Am J Hypertens 2006
48 48 Η πρόοδος της διαβητικής νεφρικής νόσου Pre- Microalbuminuria Macroproteinuria End-stage renal disease GFR (ml/min) Years Albuminuria (mg/24 h) Strippoli et al. J Nephrol 2003;16:
49 49 Definition of chronic kidney disease GFR < 60 ml/min/1.73m 2 for 3 months and/or Kidney damage for 3 months Identifying kidney damage Proteinuria-microalbuminuria Urine sediment abnormalities Imaging tests Abnormalities in blood or urine composition Biopsy National Kidney Foundation. Am J Kidney Dis 2004; 43(5 Suppl 1):S65 S230
50 50 GFR definition Glomerular filtration rate (GFR) is a test used to check how well the kidneys are working Specifically, it estimates how much blood passes through the glomeruli each minute Glomeruli are the tiny filters in the kidneys that filter waste from the blood
51 51 GFR markers Plasma creatinine Plasma cystatin C Creatinine clearance Creatinine-based GFR prediction equations Cystatin C-based GFR prediction equations
52 52 Gold standard methods to estimate GFR Plasma clearance of inulin, iohexol, 51 Cr-EDTA, 125 I- iothalamate, 99m Tc-diethylenetriaminepenta-acetic acid (DTPA)
53 Implications of Doubling of Serum Creatinine Creatinine Clearance U cr V Relationship Between Serum Creatinine and GFR P cr P cr Serum Creatinine (mg/dl) GFR = glomerular filtration rate; P cr = plasma creatinine U cr = urinary creatinine; V = volume.
54 54
55 Equations-formulae that are used in determination of glomerular filtration fraction (GFR) where : Ccr: creatinine clearance MDRD: Modification of Diet in Renal Disease, Scr: serum creatinine in mg/dl, Age: age in years Weight: Body weight in Kg.
56 Chronic Kidney Disease EPIdemiology Collaboration (CKD-EPI) formula 2009 CKD-EPI Creatinine equation: 141 x min(scr/k,1)a x max(scr/k, 1) x Age {x1.159 if black} Newer equations in GFR estimation : Cystatin C serum levels or better : 2012 CKD-EPI cystatin C equation:133 x min(scysc/0.8, 1) x max (SCysC/0.8, 1) x 0.996Age {x0.932 if female}
57 Stages of Chronic Kidney Disease Stage Description GFR, ml/min/1.73 m 2 US Prevalence, 1000s US Prevalence*, % 1 G1 2G2 Kidney damage with normal or increased GFR Kidney damage with mildly decreased GFR * 3 G3a G3b Mildly to Moderately Moderately to severely decreased GFR G4 Severely decreased GFR ,6% 5 G5 Kidney failure <15 or dialysis GFR = glomerular filtration rate. Total prevalence 11%, 19.2 million *Prevalence data for stages 1 and 2 are based on NHANES III patients with persistent albuminuria and are likely underestimated. National Kidney Foundation. K/DOQI clinical practice guidelines for chronic kidney disease: evaluation, classification, and stratification. Part 4. Definition and classification of stages of chronic kidney disease. Available at: Accessed November 9, Adapted with permission from the National Kidney Foundation.
58 58 Definitions of microalbuminuria and Proteinuria Normal ( A1) Spot collection (mg/g creatinine) Timed collection (µg/min) 24-h collection (mg/24 h) < 30 < 20 < 30 Microalbuminuria (A2) (incipient nephropathy) TOD=target organ damage Macroproteinuria (A3) (clinical nephropathy) American Diabetes Association. Diabetes Care 2004; 27:S79 S83 J Hypertens 2003;21:
59 Is CKD risk factor for Cardiovascular morbidity and mortality?
60 Relative Risk of Death per GFR Level Age-Standardized Rate of Death From Any Cause (per 100 person-yr) No. of Events 25,803 11, GFR = glomerular filtration rate. 6x x Estimated GFR (ml/min/1.73 m 2 ) Go AS, et al. N Engl J Med. 2004;351: ~20x <15
61 Renal Dysfunction Predicts Increased Mortality After Acute Stroke 1.0 N = 2042, 7 ys follow -up Cumulative Survival >66 ml/min ml/min ml/min <39 ml/min CrCl <51 ml/min predicted significantly worse outcome, even after adjustment for confounders* Time to Death (years) *Adjusted for age, neurologic score, high BP or ischemic heart disease, smoking, and diuretic use; Kaplan-Meier survival analysis (log-rank test, P<.0001). MacWalter RS, et al. Stroke. 2002;33:
62 Albuminuria and Proteinuria as risk factor of CVD in CKD
63 63 The increase of proteinuria is associated with increased CV morbidity and mortality in patients with type 2 diabetes Incidence of cardiovascular events (% of patients per year) ,9x * 4,1x Normoalbuminuria Microalbuminuria Macroproteinuria * *p < 0.05 versus normoalbuminuria after adjusting for other risk markers Gimeno Orna et al. Rev Clin Esp 2003;203:
64 Proteinuria and mortality risk from Stroke and atherosclerotic CV events in type -2 DM A: U-Prot <150 B: U-Prot C: U-Prot >300 mg/l Survival curves for CV mortality Overall: P<0.001 A B C Incidence (%) P< Stroke Cardiovasc Months U-Prot, urinary protein concentration. Miettinen H et al. Stroke. 1996;27: events
65 Increased Mortality in HTN with Proteinuria in DM type-2 1,000 Standardized Mortality Ratio P- H- P- H+ Men P+ H- P+ H+ Status of hypertension (H) and proteinuria (P) in type 2 diabetes P- H- P- H+ P+ H- Women P+ H+ Wang SL et al. Diabetes Care 1996;19:
66 66 Definition, classification, and prognosis of CKD KDIGO controversy report: Kidney International (2011) 80, 17 28
67 Νεότερες απόψεις (ESH/ESC-2013) Πότε αρχίζουμε τη θεραπεία, δηλαδή σε ποια επίπεδα της ΑΠ; Ποιος είναι ο στόχος της ΣΑΠ/ΔΑΠ; Με ποια φάρμακα;
68 T27_1 Copyright 2013 Journal of Hypertension. Published by Lippincott Williams & Wilkins. 68
69 Συμπεράσματα Υπάρχει αύξηση της επίπτωσης του ΣΔ τύπου 2 παγκοσμίως (πανδημία παχυσαρκίας) - Yψηλή συχνότητα συνυπάρχουσας υπέρτασης (ιδίως ως ΜΣ) Oι ασθενείς με υπέρταση και ΣΔ -2 διατρέχουν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακής και νεφρικής νόσου, ενώ τη στιγμή της διάγνωσης του διαβήτη, πολλοί ασθενείς πάσχουν ήδη από υπέρταση, νεφροπάθεια (μικρολευκωματινουρία) και άρα διατρέχουν και υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου H πρωτεϊνουρία είναι ισχυρός προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας Η θεραπεία, συνήθως με συνδυασμό 2 ή και περισσότερων φαρμάκων, από τα οποία πρωταρχικό ρόλο έχουν οι ΑΜΕΑ και οι ΑΥΑ, ρυθμίζει την ΑΠ, βελτιώνει την πρόγνωση και παρέχει οργανοπροστασία (όσον αφορά την καρδιά, εγκέφαλο, νεφρούς και αγγεία). Στόχος της αγωγής, μετά τις σύγχρονες μελέτες, συνιστάται να είναι η ΣΑΠ και η ΔΑΠ<85-80 mmhg
70 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!!!
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ Δρ. Παντελής Α. Σαραφίδης Α Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ. Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στόχοι αντιυπερτασικής αγωγής σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο
Διαβάστε περισσότεραΈναρξη & Στόχοι Θεραπείας Αρτηριακής Υπέρτασης
Πανελλήνιa Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Θεσσαλονίκη, 16-18/2/2017 Έναρξη & Στόχοι Θεραπείας Αρτηριακής Υπέρτασης Δρ. Παναγιώτης Χ. Σταφυλάς Καρδιολόγος - ESH Hypertension Specialist
Διαβάστε περισσότεραΑρχές και στόχοι της αντι τ ϋπε π ρ ε τ ρ α τ σ α ι σ κή κ ς ή θε θ ρ ε α ρ πε π ί ε ας
Αρχές και στόχοι της αντιϋπερτασικής θεραπείας Η Συνύπαρξη Παραγόντων Κινδύνου Πολλαπλασιάζει τον Κίνδυνο Εµφάνισης Καρδιαγγειακών Συµβαµάτων Κάπνισµα Υπέρταση (ΣΠ 195 mmhg) x 1,6 x 4,5 x 3 x 16 x 6 x
Διαβάστε περισσότεραΔιαγνωστικο ς ε λεγχος στην υπε ρταση: με χρι που πρε πει να φθα νει;
Διαγνωστικο ς ε λεγχος στην υπε ρταση: με χρι που πρε πει να φθα νει; Δρ Ι. Ζαρι φης καρδιολόγος Συντ διευθυντής καρδιολογικού Νοσ Γ Παπανικολαου (Θεσσαλονι κη) Πρόεδρος ΟΕ αρτηριακής υπερτασης ΓΙΑΤΙ
Διαβάστε περισσότεραH αντιμετώπιση της υπέρτασης στο άτομο με ΣΔ και έκδηλη νεφρική νόσο
H αντιμετώπιση της υπέρτασης στο άτομο με ΣΔ και έκδηλη νεφρική νόσο Αντώνης Αλαβέρας Διευθυντής Παθολόγος Γ Παθολογικό Τμήμα Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ Διαβήτης και τελικό στάδιο νεφρικής
Διαβάστε περισσότεραΑσθενής με σακχαρώδη διαβήτη και αρτηριακή υπέρταση Τι το νεότερο το 2017; Πετίδης Κωνσταντίνος Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ
Ασθενής με σακχαρώδη διαβήτη και αρτηριακή υπέρταση Τι το νεότερο το 2017; Πετίδης Κωνσταντίνος Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Diabetes alone Hypertension Is Prevalent Among Diabetic Adults 29% 71% Diabetes
Διαβάστε περισσότεραΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΛΟΛΑΚΑ ΜΑΡΙΑ ΔΙΕΥΘ. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝ. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΡΓΟΥΣ
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΛΟΛΑΚΑ ΜΑΡΙΑ ΔΙΕΥΘ. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝ. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΡΓΟΥΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΩΣ Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΕΙΝΟ(>140/90) ΠΟΥ ΘΕΤΕΙ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΣΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ
Διαβάστε περισσότεραΠρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG
Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης
Διαβάστε περισσότεραHeart failure: Therapy in 2012 ΓΕΏΡΓΙΟΣ Κ ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ
Heart failure: Therapy in 2012 ΓΕΏΡΓΙΟΣ Κ ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Καρδιακή Ανεπάρκεια Σύνδροµο που χαρακτηρίζεται από Δοµική ή λειτουργική διαταραχή της καρδιάς Αδυναµία επαρκούς παροχής στους ιστούς Παρά
Διαβάστε περισσότεραΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»
ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΑΥ & ΣΔ: Κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως ΑΥ & ΣΔ: Βασικοί παράγοντες ανάπτυξης καρδιαγγειακής
Διαβάστε περισσότεραΝεφροπάθεια και Υπέρταση σε ασθενή με ΣΔ
Νεφροπάθεια και Υπέρταση σε ασθενή με ΣΔ Δημήτριος Β. Βλαχάκος Καθηγητής Παθολογίας - Νεφρολογίας Υπεύθυνος Νεφρολογικής Μονάδας Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» 1/3 of the population are obese
Διαβάστε περισσότεραΥπέρταση των ηλικιωµένων
Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC Hypertension Specialist of ESH Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας Υπέρταση των ηλικιωµένων Γήρανση: αγγειακές αλλαγές Αύξηση του έσω µέσου χιτώνα Matrix -
Διαβάστε περισσότεραΥπέρταση και Νεφροί: Οι βλάβες, η διάγνωση, η θεραπεία
Υπέρταση και Νεφροί: Οι βλάβες, η διάγνωση, η θεραπεία Δημήτριος Β. Βλαχάκος Αναπληρωτής Καθηγητής Νεφρολογίας B Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Νεφρολογική Μονάδα Πανεπιστημιακό Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Υπέρταση
Διαβάστε περισσότεραΚώστας Παλέτας. Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση. Παχυσαρκία και Υπέρταση. Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ
Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση Παχυσαρκία και Υπέρταση Κώστας Παλέτας Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ ιευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ Νοσοκοµείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης Ταξινόµηση Αρτηριακής
Διαβάστε περισσότεραΒ-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.
Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν. Καβάλας ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο ομιλητής έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά
Διαβάστε περισσότεραΥπέρταση σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια
Υπέρταση σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια Παντελής Α. Σαραφίδης, MD, MSc, PhD Επίκουρος Καθηγητής Νεφρολογίας Α.Π.Θ. Νεφρολογική Κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αρτηριακή Υπέρταση και ΧΝΝ Επιδημιολογία
Διαβάστε περισσότεραΑρτηριακή Υπέρταση Και Υψηλός Καρδιαγγειακός Κίνδυνος
Αρτηριακή Υπέρταση Και Υψηλός Καρδιαγγειακός Κίνδυνος Δημήτρης Π. Παπαδόπουλος-FESC Επιμελητής Καρδιολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ» Υπεύθυνος Αντιυπερτασικού Ιατρείου Clinical Hypertension Specialist
Διαβάστε περισσότεραΚαηεσθσνηήριες οδηγίες για ηην Αρηηριακή Υπέρηαζη. Γκαλιαγκούζη Δσγενία MD, PhD Β Προπαιδεσηική Παθολογική Κλινική
Καηεσθσνηήριες οδηγίες για ηην Αρηηριακή Υπέρηαζη Γκαλιαγκούζη Δσγενία MD, PhD Β Προπαιδεσηική Παθολογική Κλινική ESH/ESC 2013 Guidelines for the management of arterial hypertension Αλλαγή θεραπεσηικών
Διαβάστε περισσότεραΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας
Διαβάστε περισσότεραΥπέρταση και Διατροφή
Υπέρταση και Διατροφή Αντώνης Ζαμπέλας Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Συχνότητα εμφάνισης της υπέρτασης στην Ελλάδα. Μελέτη Αττικής
Διαβάστε περισσότεραΣακχαρώδης Διαβήτης και υπέρταση
Σακχαρώδης Διαβήτης και υπέρταση Β. ΚΩΤΣΗΣ MD, Ph.D, FESH ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΙΑΤΡΕΙΟ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ-24ΩΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ European Society Hypertension Center of Excellence Γ ΠΑΘOΛΟΓΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΥπέρταση και αγγειακή βλάβη
Υπέρταση και αγγειακή βλάβη Β. ΚΩΤΣΗΣ MD, Ph.D, FESH ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΙΑΤΡΕΙΟ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ-24ΩΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ European Society Hypertension Center of Excellence Γ ΠΑΘOΛΟΓΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΗ νεφρική ορμονική αντίδραση στην καρδιακή ανεπάρκεια, ως προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακού θανάτου
Η νεφρική ορμονική αντίδραση στην καρδιακή ανεπάρκεια, ως προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακού θανάτου Δημήτριος Β. Βλαχάκος Καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας Νεφρολογική Μονάδα Πανεπιστημιακό Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»
Διαβάστε περισσότεραΗ παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ
Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Από μόνη η παχυσαρκία αυξάνει την θνητότητα Calle EE, Thun MJ, Petrelli
Διαβάστε περισσότεραΠροενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης
Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης Παπαχρήστου Ευάγγελος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Νεφρολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) Διαταραχή της δομής ή της
Διαβάστε περισσότεραΑζιλσαρτάνη: Ο νέος, ισχυρός ανταγωνιστής υποδοχέων αγγειοτασίνης ΙΙ. Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ GW University, Washington, DC
Αζιλσαρτάνη: Ο νέος, ισχυρός ανταγωνιστής υποδοχέων αγγειοτασίνης ΙΙ Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ GW University, Washington, DC Δήλωση συμφερόντων Τιμητικές αμοιβές από: Novartis, Menarini,
Διαβάστε περισσότεραΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΕΝΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ
ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΕΝΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ Κουλούρης Ευστάθιος MD Καρδιολόγος NO CONFLICT OF INTEREST Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων «Όσο αυξάνει το νησί της γνώσης τόσο μεγαλώνει η ακτή που αντικρίζει
Διαβάστε περισσότεραSupplemental Table 1. ICD-9-CM codes and ATC codes used in this study
Supplemental Table 1. ICD-9-CM codes and ATC codes used in this study Comorbidities ICD-9-CM codes Medication ATC codes Diabetes 250 Angiotensin-converting enzyme inhibitors C09AA Ischemic heart disease
Διαβάστε περισσότεραΑρτηριακή Υπέρταση. Δημήτρης Φαρμάκης, MD, PhD, FESC Καρδιολόγος A Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ
Αρτηριακή Υπέρταση Δημήτρης Φαρμάκης, MD, PhD, FESC Καρδιολόγος A Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ The greatest danger to a man with high blood pressure lies in its discovery, because then some fool is certain
Διαβάστε περισσότεραYπέρταση σε ειδικούς πληθυσμούς Ηλικιωμένοι. Χάρης Γράσσος MD,FESC,PhD,EHS Διευθυντής Καρδιολόγος Γ.Ν.Α ΚΑΤ
Yπέρταση σε ειδικούς πληθυσμούς Ηλικιωμένοι Χάρης Γράσσος MD,FESC,PhD,EHS Διευθυντής Καρδιολόγος Γ.Ν.Α ΚΑΤ Δήλωση Συμφερόντων Ουδεμία Who is Elderly? Clinical trial,epidemiology Old=age 65-79 Very old
Διαβάστε περισσότεραΚατευθυντήριες οδηγίες στην υπέρταση. Τι αλλάζει;
Κατευθυντήριες οδηγίες στην υπέρταση. Τι αλλάζει; Τσιαχρής Δημήτριος Καρδιολόγος Μονάδα Υπέρτασης, Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Ποιοι μας κατευθύνουν στην
Διαβάστε περισσότεραSupplemental tables and figures
Supplemental tables and figures Supplemental Table S1. Demographic and clinical parameters by quartiles of white Variables blood cell count. WBC quartiles( 1 9 cells/l) Q1(.6-5.3, n=2587) Q2(5.4-6.3, n=263)
Διαβάστε περισσότεραΑρτηριακή Υπέρταση Και Στεφαναία Νόσος
Αρτηριακή Υπέρταση Και Στεφαναία Νόσος Δρ. Δημήτρης Π. Παπαδόπουλος-FESC Επιμελητής Καρδιολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ» Υπεύθυνος Αντιυπερτασικού Ιατρείου Clinical Hypertension Specialist ESH Η καρδιαγγειακή
Διαβάστε περισσότεραΣακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης
Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.
Διαβάστε περισσότεραΔιαβήτης και Στεφανιαία Νόσος
Θα πρέπει να διερευνάται η στεφανιαία νόσος στον ασυμπτωματικό διαβητικό; H πρωτογενής και δευτερογενής πρόληψη της στεφανιαίας νόσου στον διαβητικό ασθενή Βογιατζής Ιωάννης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής
Διαβάστε περισσότεραΑ. Κασιακόγιας, Κ. Τσιούφης, Δ. Τσιαχρής, Κ. Δημητριάδης, Α. Κορδαλής, Ι. Αναστασόπουλος, Δ. Τούσουλης, Χ. Στεφανάδης
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΘΕΤΗΡΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΩΝ ΣΤΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ENLIGHTN I Α. Κασιακόγιας, Κ. Τσιούφης, Δ. Τσιαχρής,
Διαβάστε περισσότεραΟΙ ΤΙΜΕΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΑΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ
ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΑΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΣΚΟΠΟΣ Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί ένα γνωστό παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Η αποδεκτή τιμή της αρτηριακής
Διαβάστε περισσότεραΠοιες υποκλινικές βλάβες πρέπει να αναζητούνται στα υπερτασικά άτομα; Η ταυτοποίησή τους αλλάζει την θεραπευτική μας στρατηγική;
Ποιες υποκλινικές βλάβες πρέπει να αναζητούνται στα υπερτασικά άτομα; Η ταυτοποίησή τους αλλάζει την θεραπευτική μας στρατηγική; Ι ω ά ν ν α Ε λ ε υ θ ε ρ ι ά δ ο υ Π α θ ο λ ό γ ο ς Α Π ρ ο π α ι δ ε
Διαβάστε περισσότεραΔευτεροπαθής υπέρταση. Αστέριος Καραγιάννης Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο
Δευτεροπαθής υπέρταση Αστέριος Καραγιάννης Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αίτια δευτεροπαθούς υπέρτασης (1) Νεφρογενή αίτια 1. Νεφραγγειακή υπέρταση
Διαβάστε περισσότεραΟρισμός της υπέρτασης:στο ιατρείο και εκτός. Χάρης Γράσσος MD,FESC,PhD Διευθυντής Καρδιολόγος Γ.Ν.Α ΚΑΤ
Ορισμός της υπέρτασης:στο ιατρείο και εκτός. Χάρης Γράσσος MD,FESC,PhD Διευθυντής Καρδιολόγος Γ.Ν.Α ΚΑΤ 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines Οδηγίες για την μέτρηση της ΑΠ Evidence Class Level I B H μέτρηση
Διαβάστε περισσότεραΗ σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση
Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση Ιωάννα Ελευθεριάδου Πανεπιστημιακή Υπότροφος Παθολόγος Α Προπαιδευτική Παθολογική
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Τζήμου Παρασκευή Νοσηλεύτρια Μ.Τ.Ν. 424 ΓΣΝΕ
ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Τζήμου Παρασκευή Νοσηλεύτρια Μ.Τ.Ν. 424 ΓΣΝΕ Σκοπός της εργασίας Καρδιονεφρικό σύνδρομο Παθοφυσιολογία Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Νεφροί Καρδιά 20% της καρδιακής
Διαβάστε περισσότεραΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ
ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Β. ΚΩΤΣΗΣ MD, Ph.D, FESH ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ-24ΩΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ, Hypertension Excellence Centre of the European
Διαβάστε περισσότεραΔιαβητική Νεφροπάθεια. Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Διαβητολογίας Α ΠΡΠ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ
Διαβητική Νεφροπάθεια Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Διαβητολογίας Α ΠΡΠ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Ο ΣΔ αποτελεί τη συχνότερη αιτία ΧΝΝ τελικού σταδίου Seminars in Dialysis 23: 129 133, 2010 Δομή
Διαβάστε περισσότεραΜακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού.
Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού. Σκούτας Δ, Καραγιάννη Δ, Σέκερη Ζ, Σιώμος Κ,Κοντόπουλος Μ, Λαζαρίδου
Διαβάστε περισσότεραΗ συνδυασμένη αντιυπερτασική αγωγή σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες. Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ
Η συνδυασμένη αντιυπερτασική αγωγή σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Σύγκρουση συμφερόντων Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων σχετικά με την ομιλία αυτή
Διαβάστε περισσότεραΕπιδημιολογία της αρτηριακής υπέρτασης: ο ρόλος της Μεσογειακής Δίαιτας
Επιδημιολογία της αρτηριακής υπέρτασης: ο ρόλος της Μεσογειακής Δίαιτας Δημοσθένης Β. Παναγιωτάκος, DrMedSci, FESC Αναπλ. Καθηγητής Βιοστατιστικής & Επιδημιολογίας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Η υπέρταση ως
Διαβάστε περισσότεραΣυµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;
Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος
Διαβάστε περισσότεραΜηχανισμοί Bλάβης Eνδοθηλίου και Mικρολευκωματινουρία
Μηχανισμοί Bλάβης Eνδοθηλίου και Mικρολευκωματινουρία Δημήτριος Βλαχάκος Επίκουρος Καθηγητής Νεφρολογίας Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Παν/μίου Αθηνών «Αττικό» Νοσοκομείο, Αθήνα Ventricular Dilation/
Διαβάστε περισσότερα1 Τ α π α ι δ ι ά κ α ι ο ι έ φ η β ο ι παρουσιάζουν μεταβολές στις τιμές της ΑΠ, με την αύξηση της ηλικίας και του ύψους
1 Τ α π α ι δ ι ά κ α ι ο ι έ φ η β ο ι παρουσιάζουν μεταβολές στις τιμές της ΑΠ, με την αύξηση της ηλικίας και του ύψους 2 Η εφηβεία αποτελεί μια περίοδο ταχεία ανάπτυξης κατά την οποία η μ ά ζ α τ ο
Διαβάστε περισσότεραΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ»
ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ» Chronic Kidney Disease Improving Patient Outcomes in the Primary Care Setting
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού:
ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού: Μοντέλα µε κλασσικούς παράγοντες κινδύνου: Μοντέλα µε νέους βιοδείκτες: Πως µεταβάλουν
Διαβάστε περισσότεραΕπιδημιολογικά. Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και ιαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα
ΕΤΟΣ Ι ΡΥΣΕΩΣ 1942 Επιδημιολογικά δεδομένα καρδιοαγγειακής νόσου στον σακχαρώδη διαβήτη Ηλίας Ν. Μυγδάλης Β Παθολογική Κλινική και ιαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα 22ο ΕτήσιοΣυνέδριο
Διαβάστε περισσότεραCirculation. 2014;129:e28-e292
Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία Σταµάτης Σ. Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία 30-40% 13% πληθυσµού παρουσιάζουν νεφρική δυσλειτουργία (AHA για τις ΗΠΑ) 6% για τις ηλικίες
Διαβάστε περισσότεραΠερίπτωση ασθενούς µε ιδιαίτερα ανθεκτική υπέρταση επιτυχώς αντιµετωπισθείσα µε απονεύρωση νεφρικών αρτηριών
Περίπτωση ασθενούς µε ιδιαίτερα ανθεκτική υπέρταση επιτυχώς αντιµετωπισθείσα µε απονεύρωση νεφρικών αρτηριών Α. Ζιάκας, Κ. Τσιούφης, Δ. Πέτρογλου, Θ. Γκόσιος, Λ. Λίλλης, Χ. Καρβούνης Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη,
Διαβάστε περισσότεραΣακχαρώδης Διαβήτης: Highlights 2015
Σακχαρώδης Διαβήτης: Highlights 2015 Δρ. Αλέξανδρος Καμαράτος, Παθολόγος-Διαβητολόγος Διευθυντής, Α Παθολογική Κλινική, Διαβητολογικό Κέντρο Ιατρείο Διαβητικού ποδιού «ΤΖΑΝΕΙΟ» Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά
Διαβάστε περισσότεραDECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα
DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα 2.5 Hazard ratio 2.0 1.5 1.0 0.5 0
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ. Φανή Παπουλίδου Νεφρολόγος ΓΝ Καβάλας
ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Φανή Παπουλίδου Νεφρολόγος ΓΝ Καβάλας 1 δισεκατομμύριο άτομα έχουν υπέρταση 1,56 δισεκατομμύρια άτομα θα έχουν υπέρταση το 2025 639 εκ
Διαβάστε περισσότεραΜη φαρμακευτική θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης
Μη φαρμακευτική θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης Αστέριος Καραγιάννης MD, FESH, FASA Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Cardiovascular disease is the leading
Διαβάστε περισσότεραΙ. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας
Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας 25.0 39.7 59% 10.4 19.7 88% 189 εκατομμύρια το 2003 324 εκατομ. Υπολογίζονται 2025 72% αύξηση 38.2 44.2
Διαβάστε περισσότεραΑΡΤΗΡΙΑΚH ΥΠEΡΤΑΣΗ. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΊ ΣΤOΧΟΙ ΜΕΤA ΤΗ ΜΕΛEΤΗ SPRINT ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΔΗΣ AN. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΙΝΙΚΗΣ ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΑΡΤΗΡΙΑΚH ΥΠEΡΤΑΣΗ. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΊ ΣΤOΧΟΙ ΜΕΤA ΤΗ ΜΕΛEΤΗ SPRINT ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΔΗΣ AN. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΙΝΙΚΗΣ ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΗYPERTENSION GUIDELINES AHA/ACC/CDC ADVISORY ALGORITHM
Διαβάστε περισσότερα«Νέες οδηγίες διάγνωσης & θεραπείες αρτηριακής υπέρτασης» Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC Hypertension Specialist of ESH
«Νέες οδηγίες διάγνωσης & θεραπείες αρτηριακής υπέρτασης» Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC Hypertension Specialist of ESH Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας Διαγνωστική προσέγγιση Μέτρηση της
Διαβάστε περισσότεραΜοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ
Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide
Διαβάστε περισσότεραΔεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Δεν έχω λάβει αμοιβή από οποιαδήποτε φαρμακευτική εταιρεία
Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων Δεν έχω λάβει αμοιβή από οποιαδήποτε φαρμακευτική εταιρεία ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΥΝ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ Δρ. Γιαννάκης Στυλιανού ΘΕΜΑΤΑ
Διαβάστε περισσότεραΑρτηριακή υπέρταση και καρδιαγγειακός κίνδυνος
Αρτηριακή υπέρταση και καρδιαγγειακός κίνδυνος Ιωάννης Γ. Στυλιάδης ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Επιμελητής Α ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ http://www.who.int/whr/2002 1. Υποσιτισμός 2. Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα http://www.who.int/whr/2002
Διαβάστε περισσότεραΑνασταλείς του Συστήματος RAAS (ACEi and ARBs) και Διαβήτης. Ι. Ε. Κανονίδης
Ανασταλείς του Συστήματος RAAS (ACEi and ARBs) και Διαβήτης Ι. Ε. Κανονίδης Το Σύστημα Ρενίνης Αγγειοτενσίνης Αλδοστερόνης The RAAS System The RAAS System Circulating System Local System Tissues containing
Διαβάστε περισσότερα6η Επιστημονική διημερίδα ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤ"Ν ΚΙΝΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ. Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC Hypertension Specialist of ESH
6η Επιστημονική διημερίδα ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤ"Ν ΚΙΝΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC Hypertension Specialist of ESH Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας Τι νεότερο στις
Διαβάστε περισσότεραΣυντηρητική ή επεµβατική αντιµετώπιση χρόνιας Στεφανιαίας Νόσου
Σεµινάριο Οµάδων Εργασίας της ΕΚΕ Θεσσαλονίκη 2013 Συντηρητική ή επεµβατική αντιµετώπιση χρόνιας Στεφανιαίας Νόσου Μηνύµατα από πρόσφατες κλινικές µελέτες COURAGE, OAT, PARR-2, STICH, ISCHEMIA Απόστολος
Διαβάστε περισσότεραCHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη;
CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; Α.Μπουγας, Β.Τερπος, Δ.Γκολιδακης, Χ.Παπαδοπουλος, Χ.Κυρπιζιδης, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ
Διαβάστε περισσότερα5- CACGAAACTACCTTCAACTCC-3 beta actin-r 5- CATACTCCTGCTTGCTGATC-3 GAPDH-F GAPDH-R
Table S1 Primers used in this work LncPPARδ-F 5- AGGATCCCAAGGCAGAAGTT -3 LncPPARδ-R 5- GAATAGAAAGGCGGGAAAGG -3 PPARδ-F 5- CACCCAGTGTCCTTCCATCT -3 PPARδ-R 5- CAGAATTGGGTGTGCTGCTT -3 ADRP-F 5- ACAACCGAGTGTGGTGACTC
Διαβάστε περισσότεραEίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2
Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»
Διαβάστε περισσότεραΠαρουσίαση ερευνητικού έργου
Παρουσίαση ερευνητικού έργου Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων B Καρδιολογική Κλινική Study of peripheral circulation in patients with Heart Failure 11/2/2016 Μπεχλιούλης Άρης, MD, PhD Kαρδιολόγος, Επιστημονικός
Διαβάστε περισσότεραΕπαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια
3η ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ / ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ 11-12 ΜΑΪΟΥ 2018, ΖΑΠΠΕΙΟ Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια Ι. Κανακάκης MD, PhD Διευθυντής Αιμοδυναμικού Τμήματος Θεραπευτική Κλινική Πανεπιστημίου
Διαβάστε περισσότεραΗ σημασία της επίτευξης των θεραπευτικών στόχων στην Αρτηριακή Πίεση Νεότερες Κατευθυντήριες Οδηγίες
10o ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑ ΙΚΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ 2011 Ο ρόλος των νεότερων έτοιμων συνδυασμών στην αντιμετώπιση της Υπέρτασης Η σημασία της επίτευξης των θεραπευτικών στόχων στην Αρτηριακή Πίεση Νεότερες Κατευθυντήριες
Διαβάστε περισσότερα2. Η Βαρύτητα Διαφόρων Γλυκαιμικών Δεικτών Νοσηλείας στην Λειτουργική Έκβαση του ΑΕΕ των Διαβητικών Ασθενών
26 2. Η Βαρύτητα Διαφόρων Γλυκαιμικών Δεικτών Νοσηλείας στην Λειτουργική Έκβαση του ΑΕΕ των Διαβητικών Ασθενών Β. Δραγουμάνος 1, Δ. Αθανασόπουλος 2, Ε. Φουστέρης 1, Δ. Αναστασόπουλος 2, Π. Φουρλεμάδης
Διαβάστε περισσότεραΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΜΠΙΒΟΛΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΜΠΕΣΑΡΤΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΑΟΡΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Χ. Λουτράδης,1
Διαβάστε περισσότεραΓΣ Στεργίου. Κέντρο Υπέρτασης, Γ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Σωτηρία
ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ - 2010 ΓΣ Στεργίου Κέντρο Υπέρτασης, Γ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Σωτηρία PROSPECTIVE STUDIES COLLABORATION Δεδομένα 1.000.000 αρρώστων 61 Mελέτες
Διαβάστε περισσότεραΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ
ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ Δημήτριος Β. Βλαχάκος Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών Υπεύθυνος Νεφρολογικής Μονάδας Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» Ο πατέρας της Νεφρολογίας Arthur Guyton
Διαβάστε περισσότεραΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»
ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» The Third National Health and Nutrition Evaluation Survey (NHANES III) Am J Prev Med 22:42 48, 2002 75% ατόμων με ΣΔ ΑΥ 29%
Διαβάστε περισσότεραΕ. Τριανταφυλλίδη Επιμελήτρια Α Καρδιολογίας. Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ
Κριτική θεώρηση των μεγάλων μελετών και των καλών μεταναλύσεων ως εργαλείου ενδείξεων για τεκμηρίωση συστάσεων στα καρδιαγγειακά νοσήματα Αρτηριακή υπέρταση Ε. Τριανταφυλλίδη Επιμελήτρια Α Καρδιολογίας
Διαβάστε περισσότεραΥπό εξέλιξη ερευνητικό έργο Καρδιοχειρουργική Κλινική Γ. Ν. Γ. Παπανικολάου
Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2018 Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Υπό εξέλιξη ερευνητικό έργο Καρδιοχειρουργική Κλινική Γ. Ν. Γ. Παπανικολάου 2017-2018 Φωτεινή Αμπατζίδου Εντατικολόγος Διευθύντρια
Διαβάστε περισσότεραΚωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ
Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο
Διαβάστε περισσότεραΚλινικά προβλήµατα στο χειρισµό της αρτηριακής υπέρτασης. Αρτηριακή υπέρταση και επίδραση. της στα αγγεία. Δρ Ι. Ζαρίφης
Κλινικά προβλήµατα στο χειρισµό της αρτηριακής υπέρτασης Αρτηριακή υπέρταση και επίδραση. της στα αγγεία Δρ Ι. Ζαρίφης ASTRAZENECA MENARINI HELLAS NOVARTIS HELLAS Stra%fica%on of CV risk in four categories
Διαβάστε περισσότεραμε το Διαβητικό πόδι Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Δ,Γουλή Σκούτας Δ,Καραγιάννη Ε,Ρογκότη Ο,Παππά Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές
Το Κάπνισμα και η σχέση του με το Διαβητικό πόδι Σκούτας Δ,Καραγιάννη Δ,Γουλή Ο,Παππά Ε,Ρογκότη Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές Χ. Διαβητολογικό Κέντρο Π.Γ.Ν.ΠαπαγεωργίουΠαπαγεωργίου
Διαβάστε περισσότεραΥπολιπιδαιµική # αγωγή σε ασθενείς µε Χρόνια Νεφρική Νόσο;
Υπολιπιδαιµική # αγωγή σε ασθενείς µε Χρόνια Νεφρική Νόσο; Νικόλαος Παπάνας Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρείο Εξωτερικό Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού Β Παθολογική Κλινική ΔΠΘ *
Διαβάστε περισσότεραΟρισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη
Ιδιοπαθής Υπέρταση Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη For adults ages 18 and older. Average of >=2 properly measured, seated
Διαβάστε περισσότερα129.2± ± ±0.4 9
Supplementary Table 1. The clinical characteristics of the 5 glucose groups based on admission serum glucose levels in AMI patients with type 2 diabetes. Groups Group 1 Group 2 Group 3 Group 4 Group 5
Διαβάστε περισσότεραΑΘΗΝΑ,, Μαρτίου Νεφρός : Αίτιο και στόχος της Υπέρτασης. Ζεµπεκάκης Παντελής. Αν. Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ. Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ.
13 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρίας Υπέρτασης ΑΘΗΝΑ,, 8-108 Μαρτίου 2012 Νεφρός : Αίτιο και στόχος της Υπέρτασης Ζεµπεκάκης Παντελής Αν. Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκη
Διαβάστε περισσότεραΔόκιμοι συνδυασμοί αντιυπερτασικών φαρμάκων. Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ
Δόκιμοι συνδυασμοί αντιυπερτασικών φαρμάκων Μιχάλης Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Οφέλη αντιυπερτασικής θεραπείας 0-10 CHF Fatal/nonfatal strokes CVD deaths Fatal/nonfatal CHD events -20-16 -30-21
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ: Η ΜΕΛΕΤΗ DECLARE
ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ: Η ΜΕΛΕΤΗ DECLARE Ευάγγελος Λυμπερόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικού Τμήματος Παν/μίου Ιωαννίνων www.bpath.gr, www.atherosclerosis.gr DISCLOSURES
Διαβάστε περισσότεραΥπέρταση και όργανα-στόχος. Οι βλάβες, η διάγνωση, η θεραπεία: «ΑΡΤΗΡΙΕΣ»
Υπέρταση και όργανα-στόχος. Οι βλάβες, η διάγνωση, η θεραπεία: «ΑΡΤΗΡΙΕΣ» Α. Πρωτογέρου Παθολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Κέντρου Υπέρτασης, Γ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής Ancient era Όργανα
Διαβάστε περισσότεραΟυρικό οξύ: έχει κλινική σημασία;
3 η Συνάντηση Ειδικών σε θέματα καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου: αμφιλεγόμενα θέματα αιχμής ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 2014 Ουρικό οξύ: έχει κλινική σημασία; Kυριάκος Δημητριάδης, MD, PhD, FESC Καρδιολόγος Επιστημονικός
Διαβάστε περισσότεραΔιάρκεια διπλής αντιαιµοπεταλιακής αγωγής µετά από οξύ στεφανιαίο σύνδροµο. Α. Ζιάκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ., Π.Γ.Ν.
Διάρκεια διπλής αντιαιµοπεταλιακής αγωγής µετά από οξύ στεφανιαίο σύνδροµο Α. Ζιάκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ., Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ ΑΣΠΙΡΙΝΗ - ΚΛΟΠΙΔΟΓΡΕΛΗ How do we treat ACS? Is prolonging
Διαβάστε περισσότεραΗ ΜΑΝΙΔΙΠΙΝΗ: ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Η ΜΑΝΙΔΙΠΙΝΗ: ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΜΑΝΙΔΙΠΙΝΗ Αποκλείει τους L-type διαύλους Ca 2+, αλλά επίσης και τους T-type
Διαβάστε περισσότεραΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΥΠΕΡΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΥΠΕΡΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ ΕΛΕΝΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙ Η ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΟΝ Θέµατα προς συζήτηση Επιδηµιολογικά
Διαβάστε περισσότεραΑ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο, Αθήνα
Eκτίμηση καρδιαγγειακής νοσηρότητας ανάλογα με τη φυσική πορεία της ανθεκτικής υπέρτασης: ανάλυση 4έτους μελέτης παρακολούθησης με τη χρήση χρονοεξαρτώμενων μεταβλητών Α.Κορδαλής, Κ.Τσιούφης, Θ.Καλός,
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Α ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΩΝΥΜΟ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ, ΑΘΗΝΑ Ο ρόλος του Β-νατριουρητικού πεπτιδίου στην πρόβλεψη της επαγόµενης
Διαβάστε περισσότεραΑγγειοτασίνης-Αλδοστερόνης
Συνδυασμοί με Βάση τους Αποκλειστάς του Συστήματος Ρενίνης-Αγγειοτασίνης Αγγειοτασίνης-Αλδοστερόνης Αλδοστερόνης και Διουρητικό Αθανάσιος Ι. Μανώλης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ασκληπιείου Βούλας
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΟΦΘΑΛΜΟΣ
ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΟΦΘΑΛΜΟΣ Σχέση ρύθμισης ΣΔ και Διαβ. Αμφ/θειας 2η Διανοσοκομειακή Εκπαίδευση Ημερίδα Οφθαλμολογίας Δημ. Καραμήτσος Επίπεδο ρύθμισης + Διάρκεια ΣΔ + Oργανισμός Ειδικές επιπλοκές ΣΔ+Μακροαγγειοπάθεια
Διαβάστε περισσότερα