ΔΗΜΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΣΙΔΗΜΑΡΦΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ, ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΖΩΗ ΚΑΙ ΕΛΕΤΘΕΡΩΝ ΦΩΡΩΝ ΔΡΑΕΙ ΕΘΕΛΟΝΣΙΚΟΤ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ ΑΚΣΗ ΟΥΟΤΛΗ

Transcript

1 ΔΗΜΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΣΙΔΗΜΑΡΦΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ, ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΖΩΗ ΚΑΙ ΕΛΕΤΘΕΡΩΝ ΦΩΡΩΝ ΔΡΑΕΙ ΕΘΕΛΟΝΣΙΚΟΤ ΚΑΘΑΡΙΜΟΤ ΑΚΣΗ ΟΥΟΤΛΗ ΕΠΣΕΜΒΡΙΟ 2011 ΣΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ Μ. Πετρακάκησ, Ε. Κούτςαρη, Ι. Σοτονίδησ, Π. Σςιμενίδου

2 ΔΗΜΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΣΙΔΗΜΑΡΦΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ, ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΖΩΗ ΚΑΙ ΕΛΕΤΘΕΡΩΝ ΦΩΡΩΝ Φαιρετιςμόσ Αντιδημάρχου Κωνςταντίνου Ζέρβα ε μια ιδιαύτερα επιβαρυμϋνη περιοχό, ςτον Όρμο οφοϑλη, ςτο τϋρμα τησ παραλιακόσ οδοϑ Κϊλλασ, επικεντρώθηκε η εξϐρμηςη καθαριϐτητασ και ανϊδειξησ του χώρου, που διοργϊνωςε η Αντιδημαρχύα Περιβϊλλοντοσ, Ποιϐτητασ Ζωόσ και Ελευθϋρων Φώρων του Δόμου Θεςςαλονύκησ, ςτα πλαύςια του προγρϊμματοσ του ΚΑΪ «Καθαρύζουμε την Ελλϊδα» και τησ Παγκϐςμιασ Ημϋρασ Καθαριςμοϑ Ακτών, απϐ εθελοντϋσ. Ιδιαύτερα θα όθελα να ςταθώ ςτη θερμό ανταπϐκριςη των εθελοντών ςτο κϊλεςμα τησ Αντιδημαρχύασ. τη δρϊςη ςυμμετεύχαν οι «εθελοντϋσ πραςύνου» τησ Αντιδημαρχύασ Περιβϊλλοντοσ, οι εθελοντϋσ τησ ΦΑΝΘ, οι εθελοντϋσ τησ οδοϑ Βαφοποϑλου, ανεξϊρτητοι εθελοντϋσ, η Ελληνικό Ομϊδα Διϊςωςησ, η Γενικό Γραμματεύα Μακεδονύασ Θρϊκησ με τη διϊθεςη του ςκϊφουσ «Ακταύα», εταιρεύεσ ιδιωτών που προςϋφεραν υλικϊ καθαριςμοϑ, οι υπϊλληλοι τησ Αντιδημαρχύασ Περιβϊλλοντοσ και τησ Αντιδημαρχύασ Ανακϑκλωςησ και Καθαριϐτητασ. Όλοι μαζύ εργαςτόκαμε με κϋφι και αποφαςιςτικϐτητα για να αλλϊξουμε την ϐψη του Όρμου, ϐχι μϐνο καθαρύζοντασ, αλλϊ και φυτεϑοντασ αρμυρύκια, που αποτελοϑν το καταλληλϐτερο εύδοσ δϋνδρων για την περιοχό. Οι προςπϊθειϋσ μασ δε ςταματοϑν εκεύ. Αντλώντασ δϑναμη απϐ την ανταπϐκριςη των εθελοντών και γνωρύζοντασ τισ ανϊγκεσ για αϑξηςη των χώρων πραςύνου και για ςυνεχό βελτύωςη του αςτικοϑ μασ περιβϊλλοντοσ, θα ςυνεχύςουμε το ϋργο μασ ακϐμη πιο δυναμικϊ.

3 Ακτή Σοφούλη Θϋα τησ ςϑγχρονησ Θεςςαλονύκησ. Σοποθεςύα τησ Ακτόσ οφοϑλη (1). Αεροφωτογραφύα τησ Θεςςαλονύκησ πριν την πυρκαγιϊ του Επύ αιώνεσ η προςϋγγιςη τησ πϐλησ γινϐταν απϐ τη θϊλαςςα. Σο πλόθοσ των πλούων δεύχνει τη μεγϊλη ςημαςύα των θαλϊςςιων μεταφορών. (2) Πορτορϊνοσ του κϐλπου τησ Θεςςαλονύκησ του 1734 μ.φ. ημειώνεται το λιμϊνι «Κελλϊριον» (1)

4 1. Δράςεισ καθαριςμού του Όρμου οφούλη Σο Σμόμα Περιβϊλλοντοσ τησ Αντιδημαρχύασ Περιβϊλλοντοσ, Ποιϐτητασ Ζωόσ και Ελεϑθερων Φώρων του Δόμου Θεςςαλονύκησ, ςυντϐνιςε με επιτυχύα δϑο δρϊςεισ καθαριςμοϑ τησ παραλύασ ςτον Όρμο οφοϑλη. Η πρώτη δρϊςη πραγματοποιόθηκε ςτα πλαύςια του προγρϊμματοσ του ΚΑΪ «Καθαρύζουμε την Ελλϊδα», το ϊββατο 3 επτεμβρύου 2011 και η δεϑτερη ςτα πλαύςια του εορταςμοϑ τησ Παγκϐςμιασ Ημϋρασ Εθελοντικοϑ Καθαριςμοϑ Ακτών, το ϊββατο 17 επτεμβρύου 2011, ςτην οπούα ςυμμετεύχε με ϋντυπο πληροφοριακϐ υλικϐ και η Ελληνικό Ένωςη Προςταςύασ Θαλϊςςιου Περιβϊλλοντοσ HELMEPA. Οι παραπϊνω δρϊςεισ υλοποιόθηκαν με τη ςυνδρομό εθελοντών τησ πϐλησ και ςυνεργεύων των υπηρεςιών του Δόμου Θεςςαλονύκησ. Μετϊ τον καθαριςμϐ τησ παραλύασ ϋγινε φϑτευςη δϋντρων, ςυμβατών με τη γεωμορφολογύα τησ περιοχόσ (αρμυρύκια). Η προςπϊθεια που ϊρχιςε με τον καθαριςμϐ τησ παραλύασ ςτον Όρμο οφοϑλη εύχε διπλϐ ςκοπϐ. Απϐ τη μύα πλευρϊ αποςκοποϑςε ςτην περιβαλλοντικό αναβϊθμιςη τησ μοναδικόσ, εντϐσ ορύων του Δόμου Θεςςαλονύκησ, παραλύασ που καταλόγει ςε φυςικό ακτό κι απϐ την ϊλλη ςτην ανϊδειξη ενϐσ ςημαντικοϑ, αλλϊ υποβαθμιςμϋνου, ιςτορικοϑ και αρχαιολογικοϑ χώρου τησ Θεςςαλονύκησ. Ιδιαύτερο ενδιαφϋρον για την ανϊδειξη και αναβϊθμιςη τησ ςημαντικόσ αυτόσ παραλύασ τησ Θεςςαλονύκησ, ϋδειξε ο Αντιδόμαρχοσ Περιβϊλλοντοσ κ. Κωνςταντύνοσ Ζϋρβασ, ο οπούοσ ςυμμετεύχε ενεργϊ ςε ϐλεσ τισ φϊςεισ τησ επιχεύρηςησ καθαριςμοϑ, ενώ και ο δόμαρχοσ Θεςςαλονύκησ κ. Ιωϊννησ Μπουτϊρησ ςτόριξε με την παρουςύα και τισ οδηγύεσ του την προςπϊθεια αναβϊθμιςησ τησ περιοχόσ. Ένασ απϐ τουσ φιλϐδοξουσ ςτϐχουσ, που ϋχουν τεθεύ απϐ το Δόμο Θεςςαλονύκησ, εύναι να ενταχθεύ η ακτό οφοϑλη ςτισ ξεναγόςεισ περιπϊτουσ, που αναμϋνεται να διοργανωθοϑν ςε αρχαιολογικοϑσ και ιςτορικοϑσ χώρουσ τησ Θεςςαλονύκησ (Υωτογραφύεσ των δρϊςεων ςτο Παρϊρτημα 1). Εικϐνα 1: Δορυφορικό εικϐνα τησ ευρϑτερησ περιοχόσ τησ Ακτόσ οφοϑλη. Υαύνεται το βυθιςμϋνο φρϊγμα του λιμανιοϑ τησ Βυζαντινόσ εποχόσ «Κελλϊριον» και η περιοχό των δρϊςεων ςτο τμόμα τησ παραλύασ, που ανόκει διοικητικϊ ςτο Δόμο Θεςςαλονύκησ.

5 Να ςημειωθεύ ϐτι η παραλιακό ζώνη που ανόκει διοικητικϊ ςτο Δόμο Θεςςαλονύκησ, αποτελεύ ϋνα ςχετικϊ μικρϐ τμόμα τησ παραλύασ του Όρμου τησ ακτόσ οφοϑλη, που οριοθετεύται μεταξϑ των οδών Καθ. Ρουςςύδη και Αργοναυτών (Εικ. 1) με μόκοσ περύπου 200 μϋτρα και πλϊτοσ απϐ 2 ϋωσ 4 μϋτρα. Σο υπϐλοιπο και μεγαλϑτερο τμόμα τησ εν λϐγω ακτόσ ανόκει διοικητικϊ ςτο Δόμο Καλαμαριϊσ. 2. Η ιςτορική και αρχαιολογική ςημαςία του Όρμου οφούλη Ο Όρμοσ οφοϑλη αποτελεύ ϋναν εξαιρετικϐ φυςικϐ θαλϊςςιο ϐρμο μϋςα ςτον κϐλπο τησ Θεςςαλονύκησ, με ιδιαύτερη αρχαιολογικό και ιςτορικό ςημαςύα. την ακτό αυτοϑ του ϐρμου εύχε αναπτυχθεύ το αρχαιότερο λιμάνι του κϐλπου τησ Θεςςαλονύκησ. Σο λιμϊνι αυτϐ κατϊ τη βυζαντινό περύοδο ϋφερε την ονομαςύα «Κελλϊριον». Η αρχαύα Θϋρμη, ςτην οπούα βρϋθηκαν ύχνη οικιςμοϑ τησ νεολιθικόσ εποχόσ (5.000 π.φ.), όταν, κατϊ την περύοδο τησ αρχαώκόσ και κλαςςικόσ αρχαιϐτητασ, η ςημαντικϐτερη πϐλη - λιμϊνι τησ περιοχόσ. Απϐ το ϐνομα τησ πϐλησ αυτόσ, ςϑμφωνα με τον Ηρϐδοτο, πόρε την επωνυμύα του ο Θερμαώκϐσ κϐλποσ. Ίχνη του μεγϊλου λιμανιοϑ τησ αρχαύασ Θϋρμησ ϋχουν εντοπιςθεύ μϋςα ςτη θϊλαςςα, κϊτω απϐ το ςημερινϐ Κυβερνεύο (Παλατϊκι). ϑμφωνα με τα δεδομϋνα των αναςκαφών, τα οπούα απϐ το 1994 πραγματοποιοϑνται υπϐ την επύβλεψη του καθηγητό τησ κλαςςικόσ αρχαιολογύασ Μ. Σιβϋριου ςτο πρώην ςτρατϐπεδο Κϐδρα, εύναι πολϑ πιθανϐν ο οικιςμϐσ αυτϐσ να ταυτύζεται με τον πυρόνα τησ αρχαύασ Θϋρμησ, μιασ πϐλησ που αποτελεύτο απϐ διϊςπαρτεσ μικρϋσ κώμεσ. Εύναι γνωςτϐ ϐτι, ςτο λιμϊνι τησ Θϋρμησ ςυγκεντρώθηκε ο ςτϐλοσ του Ξϋρξη το 480 π.φ., πριν την κϊθοδϐ του ςτη Νϐτια Ελλϊδα και τη ναυμαχύα τησ αλαμύνασ. Αργϐτερα, την περύοδο του Βυζαντύου, το λιμϊνι Κελλϊριον καταλϊμβανε την περιοχό απϐ την ϊκρη του Μικροϑ Εμβϐλου ϋωσ την περιοχό του Μϑλου Αλλατύνι. Απϐ το λιμενικϐ αυτϐ ϋργο ςώζεται μϋχρι ςόμερα ο μϐλοσ, κτιςμϋνοσ με κυβϐλιθουσ, με ςυνολικϐ μόκοσ 2 χλμ. και πλϊτοσ 2μ., ο οπούοσ τώρα πλϋον βρύςκεται βυθιςμϋνοσ ςε απϐςταςη 100 μϋτρων απϐ την ακτό. Ένα τμόμα αυτοϑ του υποβρϑχιου φρϊγματοσ χρηςιμοποιόθηκε για την καταςκευό του λιμενοβραχύονα του Ναυτικοϑ Ομύλου Θεςςαλονύκησ (Εικ.1). το λιμϊνι Κελλϊριον προςορμύςτηκαν οι Αβαροςλϊβοι με τα μονϐξυλα πλοιϊρια τουσ, ϐταν πολιϐρκηςαν απϐ τη θϊλαςςα τη Θεςςαλονύκη το 615 μ.φ. Ο κύνδυνοσ απϐ τη θϊλαςςα όταν ιδιαύτερα μεγϊλοσ, γιατύ το παραλιακϐ τεύχοσ όταν χαμηλϐ και γενικϊ η οχϑρωςη τησ πϐλησ απϐ την πλευρϊ αυτό όταν αδϑνατη. τη διϊρκεια τησ πολιορκύασ μια δυνατό θϑελλα ςκϐρπιςε τα ελαφρϊ πλοιϊρια των πολιορκητών και ϋτςι εξουδετερώθηκε η απειλό ϊλωςησ τησ πϐλησ απϐ τουσ λϊβουσ. Η ςωτηρύα τησ πϐλησ αποδϐθηκε ςτη θαυματουργό παρϋμβαςη του πολιοϑχου τησ πϐλησ Αγύου Δημητρύου. Σα επϐμενα χρϐνια δεν ϋγινε καμύα ενϋργεια για την ενύςχυςη τησ οχϑρωςησ του παραλιακοϑ μετώπου και την ανϑψωςη του τεύχουσ. Η ολιγωρύα αυτό ςτον τομϋα τησ ϊμυνασ, ϋγινε η αιτύα τησ εϑκολησ ϊλωςησ τησ Θεςςαλονύκησ το 904 μ.φ. απϐ τουσ αρακηνοϑσ πειρατϋσ (Άραβεσ τησ Δϑςησ) με αρχηγϐ τον εξωμϐτη Λϋοντα τον Σριπολύτη. Σα δραματικϊ γεγονϐτα τησ πολιορκύασ και τησ ϊλωςησ τησ Θεςςαλονύκησ τα αφηγεύται με παραςτατικϐτητα, ϐπωσ ο ύδιοσ τα ϋζηςε, ο Ιωϊννησ Καμενιϊτησ, ο οπούοσ αναφϋρει ϐτι οι αρακηνού χρηςιμοπούηςαν ςαν αγκυροβϐλιο το λιμϊνι Κελλϊριον, απ ϐπου, ϐπωσ αναφϋρει, «κατϐπτευαν την πϐλη απϐ απϐςταςη». Ο ςτϐλοσ των αρακηνών με 54 πλούα, που το καθϋνα μετϋφερε 200 πολεμιςτϋσ, μπόκε ςτο Θερμαώκϐ, την Κυριακό 29 Ιουλύου του 904 μ.φ. Οι επιθϋςεισ τισ δϑο πρώτεσ μϋρεσ δεν απϋδωςαν. Σϐτε οι αρακηνού επινϐηςαν ϋνα τϋχναςμα για να κυριϋψουν την πϐλη. Αφοϑ ϋνωςαν δϑο-δϑο τα πλούα τουσ, καταςκεϑαςαν πϊνω ς αυτϊ ξϑλινουσ πϑργουσ, που το ϑψοσ τουσ ξεπερνοϑςε το ϑψοσ του θαλϊςςιου τεύχουσ, γεγονϐσ που τουσ ϋφερε ςε πλεονεκτικό θϋςη ςε ςχϋςη με τουσ αμυνϐμενουσ. Για δϋκα ημϋρεσ οι πειρατϋσ ςκϐτωναν και λεηλατοϑςαν. Οι αιχμϊλωτοι που επϋζηςαν μετρόθηκαν ςτο Φϊνδακα τησ

6 Κρότησ (Ηρϊκλειο) και βρϋθηκαν να εύναι Οι περιςςϐτεροι απϐ αυτοϑσ πουλόθηκαν ςτα ςκλαβοπϊζαρα τησ Ανατολόσ. Έτςι το ϋτοσ 904 μ.φ. υπόρξε ϋτοσ ςταθμϐσ για την ιςτορύα τησ Θεςςαλονύκησ, διϐτι η πϐλη δοκύμαςε την πρώτη εμπειρύα ϊλωςόσ τησ, η οπούα όταν ιδιαύτερα οδυνηρό. [A] [B] Εικϐνα 2: [A] O Άγιοσ Δημότριοσ ςώζει την πϐλη. [Β] Η ϊλωςη τησ πϐλησ απϐ τουσ αρακηνοϑσ (3),(4) Σο λιμϊνι ςτην περιοχό του Μικροϑ Εμβϐλου διαδραμϊτιςε ςημαντικϐ ρϐλο και ςτα νεώτερα χρϐνια. ϑμφωνα με την απογραφό του 1928, απϐ τουσ πρϐςφυγεσ τησ μικραςιατικόσ καταςτροφόσ, εγκαταςτϊθηκαν ςτη Β. Ελλϊδα (κυρύωσ αγρϐτεσ), ενώ περύπου εγκαταςτϊθηκαν ςτη Ν. Ελλϊδα (κυρύωσ αςτού). Οι περιςςϐτεροι απϐ αυτοϑσ που εγκαταςτϊθηκαν ςτη Β. Ελλϊδα πϋραςαν απϐ το λοιμοκαθαρτόριο τησ Καλαμαριϊσ, που βριςκϐταν ςτην αρχό τησ παραλύασ τησ Αρετςοϑσ. Εκεύ και ςτην ευρϑτερη περιοχό, παρϋμειναν οι πρϐςφυγεσ για μεγϊλα χρονικϊ διαςτόματα ςε πρϐχειρουσ καταυλιςμοϑσ, πριν ςκορπύςουν ςτα χωριϊ και ςτισ κωμοπϐλεισ τησ Μακεδονύασ. Σελικϊ, περιςςϐτεροι απϐ πρϐςφυγεσ ϋμειναν ςτη Θεςςαλονύκη, προςθϋτοντασ νϋα προβλόματα, δύνοντασ ϐμωσ και μύα νϋα πνοό ςτην πϐλη με τα όθη και τα ϋθιμα των Ελλόνων τησ Mικραςύασ. Επύςησ, τα χρϐνια πριν και αμϋςωσ μετϊ το Β Παγκϐςμιο πϐλεμο, η παραλύα τησ ακτόσ οφοϑλη αποτϋλεςε τϐπο ανϊπτυξησ τησ λαώκόσ μουςικόσ παρϊδοςησ τησ χώρασ μασ. ημαντικού μουςικοςυνθϋτεσ και τραγουδιςτϋσ, ϐπωσ ο Σςιτςϊνησ, Βαμβακϊρησ, Καζαντζύδησ, Κουγιουμτζόσ κ.ϊ. αναφϋρουν ςτα τραγοϑδια τουσ το Καραμπουρνϊκι. Σην εποχό αυτό, η παραλύα απϐ το «Παλατϊκι» μϋχρι το μϑλο Αλλατύνι, όταν γεμϊτη κϋντρα και ταβϋρνεσ: Καλαμϊκι, αν Ρϋμο, Ριβιϋρα, Ακταύον, Βϐςποροσ, Ποςειδώνιον, Καλαμύτςα, Παπαροϑνα, ο Μπϊρμπα Λιασ (ϐπου εμφανιζϐταν ο Β. Σςιτςϊνησ), Γλυφϊδα, τα Φελιδϐνια, το καφενεύο του Βερβελύδη και η Πεταλοϑδα. Παρϊλληλα, η θαλϊςςια περιοχό του ϐρμου οφοϑλη υπόρξε για πολλϊ χρϐνια πηγό ζωόσ για τουσ κατούκουσ τησ περιοχόσ. Μϋχρι το 1950 ο κϐςμοσ ψϊρευε ςτον κϐλπο τησ Θεςςαλονύκησ και μϋχρι τα τϋλη του 1960 ϋκανε τα μπϊνια του ςτην παραλύα τησ ακτόσ οφοϑλη. Η αυξανϐμενη ρϑπανςη του Θερμαώκοϑ Κϐλπου ώθηςε ςταδιακϊ τον κϐςμο ςτην απϋναντι ακτό τησ Περαύασ Αγύασ Σριϊδασ και ςτη ςυνϋχεια ςτισ παραλύεσ τησ Φαλκιδικόσ, με τερϊςτιο ϐμωσ οικονομικϐ κϐςτοσ για την πϐλη και τουσ κατούκουσ τησ (6). 3. Θεςμική προςταςία τησ ακτήσ Καραμπουρνάκι Σο Καραμπουρνϊκι (Μαϑρη Άκρη) ϋχει κηρυχθεύ αρχαιολογικϐσ χώροσ με απϐφαςη τησ υπουργοϑ πολιτιςμοϑ Μελύνασ Μερκοϑρη ςτισ 17 ΜαϏου 1989 (ΥΕΚ 384/ , Παρϊρτημα 2). Επιπρϐςθετα, το υμβοϑλιο τησ Επικρατεύασ, με απϐφαςη

7 του 1993, χαρακτηρύζει την παραλιακό ζώνη ςτο Καραμπουρνϊκι, ωσ περιοχό ιδιαύτερου φυςικοϑ κϊλλουσ. Σο Δημοτικϐ υμβοϑλιο τησ Καλαμαριϊσ, με ειςόγηςη του Αντιδημϊρχου τεχνικών ϋργων Δημοςθϋνη αρηγιϊννη, ϋχει ζητόςει απϐ το ΤΠΕΦΩΔΕ την αναςτολό των οικοδομικών αδειών, προκειμϋνου ο χώροσ να αναμορφωθεύ και να αναδειχθεύ το φυςικϐ περιβϊλλον. Όλεσ αυτϋσ οι προςπϊθειεσ δυςτυχώσ δεν απϋδωςαν οϑτε απϋτρεψαν αυθαιρεςύεσ και παρεμβϊςεισ ιδιωτών ενϊντια ςτην ιςτορικϐτητα και το φυςικϐ περιβϊλλον τησ περιοχόσ. Η περιβαλλοντικό υποβϊθμιςη, ςε ςυνδυαςμϐ με την καθυςτϋρηςη θετικόσ απϊντηςησ απϐ το ΤΠΕΦΩΔΕ, ϋδωςε πϊτημα ςτα ςχϋδια οικοπεδοπούηςησ τησ περιοχόσ απϐ τουσ ιδιοκτότεσ των εκτϊςεων, μεταξϑ των οπούων εύναι και η Εθνικό Σρϊπεζα (9). 4. Γεωμορφολογία του Ορμίςκου οφούλη Η περιοχό φαύνεται ϐτι παλιϊ βριςκϐταν ςτη ςυμβολό δϑο ρεμϊτων, που κατϋληγαν ςτην περιοχό. Σο πρώτο και μεγαλϑτερο εύναι το γνωςτϐ ρϋμα Αλλατύνι, ενώ το δεϑτερο και μικρϐτερο, φαύνεται να εύναι το ρϋμα του Ντεπϐ, μικρϐ κομμϊτι του οπούου ςώζεται ϋωσ ςόμερα παρϊπλευρα του κτιρύου, που ςτεγϊζει το 14 ο Γυμνϊςιο Θεςςαλονύκησ ςτο Ντεπϐ. Ρέμα Αλλατίνι Ρέμα Ντεπό Εικϐνα 3: Σοπογραφικϐσ χϊρτησ Θεςςαλονύκησ , Θεςςαλονύκη 2.300, Δόμοσ Θεςςαλονύκησ (5)

8 Ωσ προσ τη ςϑςταςη των ιζημϊτων τησ περιοχόσ, φαύνεται να ανόκουν ςε ολοκαινικϋσ αποθϋςεισ, ϐπωσ δεύχνει ο παρακϊτω χϊρτησ. Ορμύςκοσ Εικϐνα 4: Τδρογεωλογικϐσ χϊρτησ τησ ευρϑτερησ περιοχό τησ Θεςςαλονύκησ Α. Ζερβοποϑλου, π. Παυλύδησ, 2008 (10) Η υπϐ εξϋταςη παραλύα ϋχει χωριςτεύ απϐ φυςικϋσ και ανθρωπογενεύσ αιτύεσ ςε δυο τμόματα (Εικ.5). Σα δϑο αυτϊ τμόματα χωρύζονται μεταξϑ τουσ απϐ ϋνα λοφύςκο, ςτο ϑψοσ τησ οδοϑ Καπετϊν Γκϐνη και παρουςιϊζουν διαφορετικϊ χαρακτηριςτικϊ ωσ προσ τη ςϑςταςό τουσ. Έτςι, το πρώτο τμόμα αποτελεύται κυρύωσ απϐ υπολεύμματα οικοδομικών υλικών, που μεταφϋρθηκαν ςτην περιοχό κατϊ την περύοδο διαμϐρφωςησ τησ ακτόσ (μπϊζωμα), ενώ ςτη δεϑτερη παραλύα εμφανώσ υπερτερεύ η χοντρϐκοκκη ϊμμοσ μαζύ με αδρομερό υλικϊ (κροκϊλεσ). 1 η παραλύα 2 η παραλύα Εικϐνα 5: Παραλύα Ορμύςκου οφοϑλη διαιρημϋνη ςε δϑο τμόματα

9 Η μορφολογύα τησ πρώτησ παραλύασ, η οπούα χρηςιμοποιεύται ςόμερα ωσ λιμανϊκι απϐ εραςιτϋχνεσ ψαρϊδεσ, ϋχει διαμορφωθεύ ςτο μεγαλϑτερο μϋροσ τησ απϐ ανθρωπογενεύσ παρεμβϊςεισ. Η φυςικό τησ ςϑςταςη εύναι δϑςκολο να προςδιοριςτεύ, καθώσ παρατηροϑνται ςτρώςεισ απϐ παλιϊ οικοδομικϊ υλικϊ, τα οπούα εμφανύζονται και μϋςα ςτη θϊλαςςα. Σα υλικϊ αυτϊ ϋχουν διαβρωθεύ και με την επύδραςη του κυματιςμοϑ ςχηματύζουν πλϋον ϋνα νϋο υπϐςτρωμα κροκαλοπαγών ιζημϊτων. Πϊνω ςτα υλικϊ αυτϊ ϋχει αναπτυχθεύ ϋνα πλόθοσ μακροφυκών, με τισ αντύςτοιχεσ βιοκοινωνύεσ τουσ. Ένα εύδοσ που αναγνωρύςτηκε εύναι το Ulva sp., το οπούο αναπτϑςςεται ςε ρυπαςμϋνα νερϊ. τη ζώνη απϐθεςησ τησ πρώτησ παραλύασ βρύςκεται πλόθοσ φυτικών υπολειμμϊτων απϐ το θαλϊςςιο αγγειϐςπερμο Posidonia oceanicα (Εικ. 6), το οπούο προϋρχεται προφανώσ απϐ τα θαλϊςςια λιβϊδια Ποςειδωνύασ, που υπϊρχουν ςε ςχετικϊ μικρό απϐςταςη απϐ την ακτό. Η δομό τησ βιοκοινωνύασ, που ζει εκεύ, εύναι ςχετικϊ απλό και χαρακτηρύζεται κυρύωσ απϐ θρυμματοφϊγα καρκινοειδό και χερςαύα ϋντομα, ιδύωσ δύπτερα και κολεϐπτερα (Π. Παναγιωτύδησ, 2004). Ένα ϊλλο εύδοσ, που αναγνωρύςτηκε, εύναι το Cardia sp. vermilara ό fragile, το οπούο εύναι ϋνα εύδοσ μακροφϑκουσ, ιδιαύτερα νιτρϐφιλου (Εικ. 6). Αυτϊ τα φϑκη και πιθανώσ και ϊλλα, μετϊ απϐ ειδικό ϋρευνα, θα μποροϑςαν να χρηςιμοποιηθοϑν ωσ βιοδεύκτεσ για τη ρϑπανςη και την ποιϐτητα των υδϊτων του θαλϊςςιου οικοςυςτόματοσ του ϐρμου τησ Θεςςαλονύκησ. Εικϐνα 6: Μερικϊ απϐ τα φυτικϊ υπολεύμματα που εναποτύθενται ςτην ακτό (αριςτερϊ, Poseidonia oceanica/ δεξιϊ, Cardia sp.) Η μορφολογύα τησ δεϑτερησ παραλύασ παρουςιϊζει τα χαρακτηριςτικϊ μιασ αμμώδουσ παραλύασ. Αξιοςημεύωτη πϊντωσ εύναι η αλλαγό, που παρατηρόθηκε, απϐ την εναπϐθεςη πολλών κροκϊλων ςτη ζώνη κυματιςμοϑ ςτο διϊςτημα μεταξϑ των δϑο δρϊςεων καθαριςμοϑ, δηλαδό ςε διϊςτημα δεκαπϋντε ημερών. Σο γεγονϐσ αυτϐ μασ οδηγεύ ςτην υπϐθεςη, ϐτι το τμόμα αυτϐ τησ παραλύασ υφύςταται τη δρϊςη επύμονου και ςχετικϊ ιςχυροϑ κυματιςμοϑ. Άλλωςτε, πολλϊ μικρϊ και ελαφριϊ βιογενό υλικϊ βρύςκονται πϋρα απϐ τη ζώνη κυματιςμοϑ, ςτη ζώνη απϐθεςησ, γεγονϐσ που ϋρχεται να ενιςχϑςει την παραπϊνω υπϐθεςη. Ιδιαύτερο χαρακτηριςτικϐ αυτόσ τησ μικρόσ παραλύασ εύναι η ϑπαρξη πολλών διϊςπαρτων ογκϐλιθων και πλακών μϋςα ςτη θϊλαςςα, που ενδϋχεται να ϋχουν αρχαιολογικϐ ενδιαφϋρον. Σα πετρώδη αυτϊ μορφώματα χωρύζουν τη δεϑτερη παραλύα ςε δϑο ϊλλεσ μικρϐτερεσ περιοχϋσ με κοινϊ χαρακτηριςτικϊ.

10 5. Ενεργόσ ςυμμετοχή εθελοντών Ο εθελοντιςμϐσ, η προςφορϊ δηλαδό προςωπικόσ εργαςύασ και χρϐνου ςε δρϊςεισ προςταςύασ του κοινοϑ μασ περιβϊλλοντοσ, εύναι η πιο αποτελεςματικό μορφό ςυμμετοχόσ των πολιτών ςτα κοινϊ. Ο καθαριςμϐσ τησ ακτόσ οφοϑλη ςτο Καραμπουρνϊκι εύχε ςυμβολικϐ και εκπαιδευτικϐ χαρακτόρα. Η ενεργϐσ ςυμμετοχό των εθελοντών ςτη ςυγκεκριμϋνη δρϊςη ϋδωςε ςε ϐλουσ εμϊσ ϋνα ελπιδοφϐρο μόνυμα ςυνϋργειασ και υπεϑθυνησ ςτϊςησ, απϋναντι ςτισ μεγϊλεσ περιβαλλοντικϋσ προκλόςεισ των καιρών μασ. Η Αντιδημαρχύα Περιβϊλλοντοσ, Ποιϐτητασ Ζωόσ και Ελεϑθερων Φώρων του Δόμου Θεςςαλονύκησ ϋδειξε ϐτι μπορεύ να αναλϊβει με επιτυχύα το ςυντονιςμϐ περιβαλλοντικών δρϊςεων. Μπορεύ, επύςησ, να ενθαρρϑνει τισ τοπικϋσ κοινωνύεσ και τισ εθελοντικϋσ οργανώςεισ να αναπτϑξουν ςυνεργαςύεσ και να αναλϊβουν πρωτοβουλύεσ. Ο καθαριςμϐσ των ακτών εύναι ςε παγκϐςμια κλύμακα η δημοφιλϋςτερη εθελοντικό δρϊςη. ϑμφωνα με ςτοιχεύα που διαθϋτει η Ελληνικό Ένωςη Προςταςύασ Θαλϊςςιου Περιβϊλλοντοσ HELMEPA, απϐ το 1986 ϋωσ ςόμερα, 9 εκατομμϑρια περύπου εθελοντϋσ ςε 152 χώρεσ του κϐςμου, ϋχουν ςυλλϋξει πϊνω απϐ 66 χιλιϊδεσ τϐνουσ απορριμμϊτων, καθαρύζοντασ αθροιςτικϊ 300 χιλιϊδεσ χιλιϐμετρα ακτογραμμόσ. Αμάδεινη ηηπ παοαλίαπ ζηξμ Οομίζκξ Σξθξύλη Η Αμ ηιδημα οςία Πεοιβάλλξ μηξπ, Πξ ιόηηηαπ Ζωήπ & Ελερθέοωμ Χώοω μ ηξρ Δήμξρ Θεζζαλξμίκηπ ζαπ εμη μεοώμ ει όηι ηξ Σά ββαηξ 3 Σεπηεμβοίξρ 2011 κ αι ώοα 10:00πμ θα ποαγμ αηξπξιηθεί καθαοιζμόπ ηηπ παοαλίαπ ζηξμ Οομ ίζκξ Σξθξύλη, με ηη ζρμδοξμή εθελξμηώμ ηηπ πόληπ. Η δοάζη γίμεηαι ζηα πλαίζια αμάδεινηπ ηξρ ζημαμηικξύ αοςα ιξλξγικ ξύ ςώοξρ ηξρ «Κελλάο ιξρ» όομξ ρ ηηπ Θεζζαλξμίκ ηπ. Σαπ ποξζκαλξ ύμε όλξ ρπ μ α ζρ μμεηέςεηε εμεογά! (ζημείξ ζρμάμηηζηπ ζηξ Πάοκιμγκ ηξρ Express Service- ηέομα ηηπ πα οαλιακήπ ξδξύ Κάλλαπ) Εικϐνα 7: Προςκλόςεισ για τον καθαριςμϐ τησ ακτόσ οφοϑλη (δρϊςη και ) 6. Μεθοδολογία καταγραφήσ απορριμμάτων, ςτα πλαίςια τησ δράςησ Σο επιςτημονικϐ προςωπικϐ του Σμ. Περιβϊλλοντοσ, με τη ςυνδρομό ομϊδασ εθελοντών, πραγματοπούηςε καταγραφό των απορριμμϊτων, που περιςυλλϋχθηκαν κατϊ τη διϊρκεια των δϑο δρϊςεων καθαριςμοϑ του Όρμου οφοϑλη. κοπϐσ τησ καταγραφόσ αυτόσ όταν η ανϊδειξη των παρακϊτω ςημεύων: ε ποια κατηγορύα ανόκαν τα περιςςϐτερα απορρύμματα. Απϐ τι υλικϐ όταν φτιαγμϋνα. Να εντοπιςτοϑν οι πιθανϋσ πηγϋσ προϋλευςησ. Σι επιπτώςεισ μποροϑν να ϋχουν ςτο περιβϊλλον. Με ποιο τρϐπο μποροϑμε να αντιμετωπύςουμε το πρϐβλημα.

11 Παραθϋτουμε υπϐδειγμα Δελτύου Καταγραφόσ Απορριμμϊτων, που χρηςιμοποιόςαμε για την ευκολϐτερη αξιοπούηςη των πληροφοριών (εικ. 8). Εικϐνα 8: Δελτύα Καταγραφόσ Απορριμμϊτων Οι εθελοντϋσ χωρύςτηκαν ςε ομϊδεσ και ανϋλαβαν τον καθαριςμϐ ςυγκεκριμϋνου τμόματοσ τησ παραλύασ. ε κϊθε ομϊδα ορύςτηκε ϋνα ϊτομο, που αςχολόθηκε αποκλειςτικϊ με την καταγραφό των περιςυλλεχθϋντων απορριμμϊτων, ςυμπληρώνοντασ τουσ δϑο πύνακεσ του Δελτύου Καταγραφόσ. Για κϊθε ςκουπύδι, το ϊτομο που ςυμπλόρωνε τουσ πύνακεσ, ϋβαζε μια γραμμό ςτον πύνακα, που ϋδειχνε το υλικϐ του ςκουπιδιοϑ. Σα φϑλλα καταγραφόσ, μετϊ το πϋρασ τησ δρϊςησ, ςυλλϋχθηκαν απϐ τουσ ςυντονιςτϋσ για περαιτϋρω ςτατιςτικό επεξεργαςύα. Με τον τρϐπο αυτϐ, επιτεϑχθηκε η ςυλλογό ςημαντικών ςτοιχεύων για το εύδοσ και την προϋλευςη των απορριμμϊτων που περιςυλλϋχθηκαν. Οι πληροφορύεσ αυτϋσ πιςτεϑουμε ϐτι θα βοηθόςουν ςτην καλϑτερη κατανϐηςη και ορθϐτερη αντιμετώπιςη του προβλόματοσ τησ ςυςςώρευςησ απορριμμϊτων, που βλϊπτουν ςοβαρϊ το θαλϊςςιο οικοςϑςτημα του ϐρμου τησ Θεςςαλονύκησ. 7. Αποτελέςματα καταγραφήσ απορριμμάτων Κατϊ τη διϊρκεια των δϑο δρϊςεων καθαριςμοϑ τησ παραλύασ του Όρμου οφοϑλη περιςυλλϋχθηκαν ςυνολικϊ 16 m³ απορριμμϊτων, τα οπούα απομακρϑνθηκαν απϐ την περιοχό με κατϊλληλα οχόματα τησ Διεϑθυνςησ Ανακϑκλωςησ και Καθαριϐτητασ του Δόμου Θεςςαλονύκησ. Σα περιςςϐτερα απϐ αυτϊ περιςυλλϋχθηκαν με το χϋρι απϐ τουσ εθελοντϋσ. Ένα ϊλλο ςημαντικϐ μϋροσ, λϐγω κυρύωσ του ϐγκου τουσ και του βϊρουσ τουσ, περιςυλλϋχθηκαν με μηχανικϊ μϋςα, που διϋθεςε ο Δόμοσ Θεςςαλονύκησ. Σα αποτελϋςματα που προϋκυψαν, ϋπειτα απϐ ςτατιςτικό επεξεργαςύα των δεδομϋνων απϐ το Σμόμα Περιβϊλλοντοσ του Δόμου Θεςςαλονύκησ, παρουςιϊζονται ςτα παρακϊτω γραφόματα:

12 Εικϐνα 9: ϑςταςη απορριμμϊτων με βϊςη τα δελτύα καταγραφόσ Εικϐνα 10: Εκτύμηςη προϋλευςησ απορριμμϊτων

13 Με βϊςη την εκτύμηςη του Σμόματοσ Περιβϊλλοντοσ του Δόμου Θεςςαλονύκησ, τα περιςςϐτερα απορρύμματα που καταλόγουν ςτο θαλϊςςιο και παρϊκτιο περιβϊλλον τησ Θεςςαλονύκησ ϋχουν μύα κοινό πηγό, τον ϊνθρωπο. Απορρύπτονται εκεύ απϐ αδιαφορύα ό ϊγνοια ωσ ϊχρηςτα αντικεύμενα ό καταλόγουν ςτο θαλϊςςιο περιβϊλλον μϋςω των πολλών ποταμών που εκβϊλουν ςτο Θερμαώκϐ κϐλπο, των ανϋμων και των ομβρύων υδϊτων, με αποτϋλεςμα να ξεβρϊζονται ςτην ακτό και να ρυπαύνουν αιςθητικϊ την παραλύα τησ Θεςςαλονύκησ. Σο 80% αυτών των ανθρωπογενών απορριμμϊτων προϋρχονται απϐ δραςτηριϐτητεσ ςτη ςτεριϊ (μπουκϊλια, ςακοϑλεσ, ) και το υπϐλοιπο 20% απϐ δραςτηριϐτητεσ ςτη θϊλαςςα (δύκτυα, ςχοινιϊ, ). Εικϐνα 11: Πηγϋσ απορριμμϊτων με βϊςη τα ςτοιχεύα τησ HELMEPA (Ελληνικό Ένωςη Προςταςύασ Θαλϊςςιου Περιβϊλλοντοσ) 8. Παρατηρήςεισ - χόλια Διαπιςτώνουμε, ϐτι ςτον Όρμο οφοϑλη ςυςςωρεϑεται μεγϊλη ποςϐτητα ςτερεών επιπλεϐντων απορριμμϊτων, που περιφϋρονται διϊςπαρτα για μεγϊλο διϊςτημα ςτον Όρμο τησ Θεςςαλονύκησ. Σα θαλϊςςια ρεϑματα, ςε ςυνδυαςμϐ με τουσ βϐρειουσ και κυρύωσ τουσ νοτιοδυτικοϑσ ανϋμουσ, μεταφϋρουν τουσ επιπλϋοντεσ ρϑπουσ, οι οπούοι τελικϊ εγκλωβύζονται ςτα αβαθό νερϊ του Όρμου οφοϑλη. Ση ςυςςώρευςη των ρϑπων βοηθϊ και ο υποβρϑχιοσ λιμενοβραχύονασ, που καταλαμβϊνει τη δυτικό παραλύα του Μικροϑ Εμβϐλου (Καραμπουρνϊκι), εμποδύζοντασ τα αςθενό παρϊκτια ρεϑματα να καθαρύςουν την κλειςτό περιοχό του Όρμου οφοϑλη. Η νεκρό μϊζα των φυκιών και των ϊλλων οργανικών απορριμμϊτων, που ξεβρϊζονται και θϊβονται ςτην παραλύα του Όρμου, ςτη ςυνϋχεια αποςυντύθενται εύτε με αερύουσ εύτε με αναερϐβιουσ μηχανιςμοϑσ, ανϊλογα με το βϊθοσ και τη ςτρωμϊτωςη των απορριμμϊτων. Σο αποτϋλεςμα αυτόσ τησ διαδικαςύασ αποςϑνθεςησ οδηγεύ ςε ϋκλυςη δϑςοςμων αερύων, που προκαλεύ ϐχληςη ςτουσ κατούκουσ μιασ μεγϊλησ περιοχόσ ςτα ϐρια των δόμων Θεςςαλονύκησ και Καλαμαριϊσ. Η δεϑτερη παρατόρηςη αφορϊ ςτην ιδιαύτερα μεγϊλη ποςϐτητα των πλαςτικών, που ςυλλϋχτηκαν κατϊ τον καθαριςμϐ του Όρμου οφοϑλη. Η καταγραφό των απορριμμϊτων ϋδειξε, ϐτι η μιςό περύπου ποςϐτητα των ανθρωπογενών απορριμμϊτων όταν πλαςτικϊ. Ο πατϋρασ των πλαςτικών, γερμανϐσ χημικϐσ Φϋρμαν τϊουντινγκερ, το

14 1921, ϐταν δημοςύευε το πρώτο του ϊρθρο για τη ςϑνθεςη των πολυμερών (ϐλα τα πλαςτικϊ εύναι πολυμερό) ςύγουρα δε θα μποροϑςε να φανταςτεύ, ϐτι μϋςα ςε 90 χρϐνια η πρωτοποριακό ςυνθετικό ϑλη, που καταςκεϑαςε ςτο εργαςτόριϐ του, θα μετϋτρεπε τη γη ςε «πλαςτικϐ πλανότη». Σο 2010 παρόχθηςαν 300 εκατομμϑρια τϐνοι πλαςτικών (για την παραγωγό των οπούων θυςιϊςτηκε το 4% του πετρελαύου, που εξορϑχθηκε την ύδια χρονιϊ). Σα πλαςτικϊ αποτελοϑν μια ωρολογιακό βϐμβα για το θαλϊςςιο περιβϊλλον, διϐτι αποικοδομοϑνται αργϊ (δεκϊδεσ ϋτη) ςε μικροςωματύδια, που μοιϊζουν πολϑ με το πλαγκτϐν, απϐ το οπούο τρϋφονται τα ψϊρια. Απϐ ϋρευνεσ που ϋχουν γύνει, προκϑπτει ϐτι τα πλαςτικϊ μικροςωματύδια προκαλοϑν ορμονικϋσ διαταραχϋσ ςτα ψϊρια και μϋςω τησ τροφικόσ αλυςύδασ και ςτουσ ανθρώπουσ, που τρϋφονται με αυτϊ. ε οριςμϋνα ςημεύα του Ειρηνικοϑ Ωκεανοϑ η αναλογύα πλαγκτϐν και πλαςτικών μικροςωματιδύων εκτινϊςςεται ςτο εφιαλτικϐ 1 προσ 60. Εικϐνα 12: Μύα χελώνα ϋχει μπερδϋψει ϋνα κομμϊτι πλαςτικϐ με την τροφό τησ (μϋδουςεσ).

15 Η παρακϊτω φωτογραφύα δεύχνει την «ευαιςθηςύα» κϊποιων ςυμπολιτών μασ για το θαλϊςςιο περιβϊλλον. Εικϐνα 12: Παρϊνομοσ αγωγϐσ αποχϋτευςησ ςε περιοχό τησ ακτόσ οφοϑλη Διαπιςτώνουμε ϐτι διατηρεύται ακϐμη μια αναχρονιςτικό αντύληψη, που θϋλει τη θϊλαςςα ωσ φυςικϐ αποδϋκτη ϐλων των ςτερεών και υγρών αποβλότων. Ίςωσ ο τερϊςτιοσ ϐγκοσ και η ϋκταςη τησ θϊλαςςασ ϋκαναν τον ϊνθρωπο να θεωρεύ αδιανϐητο, πωσ θα μποροϑςε με οποιοδόποτε τρϐπο να διαταρϊξει κϊποιεσ ιςορροπύεσ τησ. Η θϊλαςςα ϐμωσ δεν «εξαφανύζει» τύποτα, οι ςωρού των ςκουπιδιών που «ςτολύζουν» τισ παραλύεσ μασ εύναι η θλιβερό απϐδειξη. 9. Προτάςεισ του Σμήματοσ Περιβάλλοντοσ Τιοθεςύα τησ παραλύασ του Όρμου οφοϑλη απϐ την Αντιδημαρχύα Περιβϊλλοντοσ, Ποιϐτητασ Ζωόσ και Ελευθϋρων Φώρων. Καθαριςμϐσ τησ απϐ τα φερτϊ υλικϊ ανϊ τακτϊ χρονικϊ διαςτόματα, υπϐ την εποπτεύα και το ςυντονιςμϐ του Σμ. Περιβϊλλοντοσ. Ένταξη τησ παραλύασ ςε πρϐγραμμα περιβαλλοντικόσ δρϊςησ ςε ςυνεργαςύα με ενδιαφερϐμενεσ ςχολικϋσ μονϊδεσ. ϑμφωνα με πληροφορύεσ περιούκων ο Δόμοσ Καλαμαριϊσ διενεργεύ τακτικϐ καθαριςμϐ του τμόματοσ τησ παραλύασ Καραμπουρνϊκι, που του ανόκει διοικητικϊ. Προτεύνουμε διαδημοτικό ςυνεργαςύα προσ ϐφελοσ του παρϊκτιου περιβϊλλοντοσ και των δϑο Δόμων. Ένταξη τησ παρϊκτιασ περιοχόσ του Όρμου οφοϑλη ςε ολοκληρωμϋνο πρϐγραμμα ανϊπλαςησ, που θα υποβληθεύ και θα εγκριθεύ απϐ την 9 η Εφορύα Βυζαντινών Αρχαιοτότων. Εγκατϊςταςη προκαταςκευαςμϋνου οικύςκου ςτο χώρο που βρύςκονται ςόμερα οι εγκαταλειμμϋνεσ παρϊγκεσ ψαρϊδων για τη ςτϋγαςη χώρου περιβαλλοντικών δραςτηριοτότων εκπαιδευτικοϑ χαρακτόρα. κοπϐσ αυτόσ τησ δρϊςησ εύναι να δοθεύ η δυνατϐτητα ςτα παιδιϊ Δημοτικοϑ και Γυμναςύου να ςυμμετϋχουν ςε περιβαλλοντικϊ προγρϊμματα που θα τουσ επιτρϋψει να γύνουν υπεϑθυνοι, περιβαλλοντικϊ ενόμεροι και ενεργού αυριανού πολύτεσ.

16 Λειτουργύα Μϐνιμου Κϋντρου Εποπτεύασ και Παρακολοϑθηςησ του θαλϊςςιου περιβϊλλοντοσ τησ Θεςςαλονύκησ (Όρμοσ Θεςςαλονύκησ) με κατϊλληλη ςτελϋχωςη και υποδομό, ώςτε ςε ςυνεργαςύα με ϊλλουσ επιςτημονικοϑσ φορεύσ, ϐπωσ το ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικϐ Κϋντρο Θαλαςςύων Ερευνών), να παρακολουθεύ την εξϋλιξη βαςικών χαρακτηριςτικών του θαλϊςςιου οικοςυςτόματοσ και τησ τροφικόσ κατϊςταςησ του θαλϊςςιου περιβϊλλοντοσ του Όρμου τησ Θεςςαλονύκησ. Σο πρϐβλημα των απορριμμϊτων, που καταλόγουν ςτη θϊλαςςα εύναι παγκϐςμιο, αφοϑ οι θϊλαςςεσ και οι ωκεανού δεν ϋχουν ςϑνορα και λειτουργοϑν ωσ ενιαύο ςϑςτημα. Η θαλϊςςια ρϑπανςη περιλαμβϊνει μια μεγϊλη ποικιλύα υλικών (π.χ. μεταλλικϊ κουτιϊ, πετονιϋσ ψαρϋματοσ, πλαςτικϊ μπουκϊλια, βαρϋλια πετρελαύου, δύχτυα αλιεύασ) και προϋρχεται απϐ διϊφορεσ πηγϋσ, ςυμπεριλαμβανομϋνων τησ ϊμεςησ ρϑπανςησ απϐ τουσ τουρύςτεσ, τα απϐβλητα που ρύχνουν τα αλιευτικϊ ςκϊφη, τισ ρύψεισ λυμϊτων και την παρϊνομη απϐρριψη απϐ τα πλούα. Μπορεύ ακϐμα να μεταφϋρονται μϋςω των ποταμών και των ρεμϊτων και ςτη ςυνϋχεια να εκβϊλλονται ςτισ παραλύεσ και ςτη θϊλαςςα. Ειδικϊ για τον Όρμο τησ Θεςςαλονύκησ και γενικϐτερα για το Θερμαώκϐ κϐλπο, η προςταςύα του υδϊτινου οικοςυςτόματοσ δεν εύναι πια επιλογό, αλλϊ επιτακτικό ανϊγκη για την επιβύωςό του. Εύναι καιρϐσ να ςυνειδητοποιόςουμε ϐλοι, και ιδιαύτερα η Σοπικό Αυτοδιούκηςη, πϐςο απαραύτητη για την πϐλη τησ Θεςςαλονύκησ εύναι η προςταςύα του Θερμαώκοϑ κϐλπου, η αειφϐροσ ανϊπτυξό του, καθώσ και η ενημϋρωςη των πολιτών για την εξϋλιξη του θαλϊςςιου περιβϊλλοντοσ τησ Θεςςαλονύκησ. τα πλαύςια αυτϊ χρειϊζεται η βοόθεια ϐλων, και ιδιαύτερα του κεντρικοϑ Δόμου, ο οπούοσ πρϋπει να δεύξει ϋμπρακτα το ενδιαφϋρον του και να αναλϊβει πρωτοβουλύεσ, που θα του επιτρϋψουν ςτη ςυνϋχεια να απαιτόςει το ςεβαςμϐ των ϊλλων παρϊκτιων δόμων, του κρϊτουσ και ϐλων των πολιτών, για την προςταςύα και εξυγύανςη του Θερμαώκοϑ κϐλπου.

17 ΠΗΓΕ 1. Θεςςαλονίκθ, φωτογραφίεσ Γιάννθσ Ζαρηώνθσ 2. Σο χρονικό τθσ μεγάλθσ πυρκαγιάσ : Θεςςαλονίκθ Αυγουςτοσ 1917, Αλζκα Γερολφμπου 3. Άγιοσ Δθμιτριοσ, απεικόνιςθ από τισ ςκθνζσ τθσ Μονισ Βατοπεδίου (Αόρατεσ παρενκζςεισ Γ. Κατςαβανίδου) 4. Άλωςθ τθσ Θεςςαλονίκθσ από τουσ αρακθνοφσ. Ιςτορία τθσ Θεςςαλονίκθσ 2300 χρόνια 5. Σοπογραφικόσ χάρτθσ τθσ Θεςςαλονίκθσ , Θεςςαλονίκθ 2300, Διμοσ Θεςςαλονίκθσ 6. Η Θεςςαλονίκθ μζςα από το φακό του Γιώργου Λυκίδθ, ελ Περιοδικό "Σων ερευνών ανάλεκτα" Σεφχοσ 9ο - Απρίλιοσ Θαλϊςςια οχϑρωςη τησ Θεςςαλονύκησ, Φ. Μπακιρτζόσ, ελ Ρεπορτάη του Γιώργου Χατηθλίδθ, Αγγελιοφόροσ Τδρογεωλογικόσ χάρτθσ τθσ ευρφτερθσ περιοχισ τθσ Θεςςαλονίκθσ (Α. Ζερβόπουλοσ, π. Παυλίδθσ 11. Παράκτια Οικοςυςτιματα και ανκρωπογενείσ πιζςεισ ςτισ ακτζσ (Π. Παναγιωτίδθσ, Κ. Χατηθμπίροσ, 2004)

18 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 1 ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΠΕΡΙΟΦΗ ΠΡΙΝ ΣΟΝ ΚΑΘΑΡΙΜΟ

19 ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΠΕΡΙΟΦΗ ΜΕΣΑ ΣΟΝ ΚΑΘΑΡΙΜΟ

20 ΚΑΘΑΡΙΜΟ ΣΗ ΠΑΡΑΛΙΑ ΑΠΟ ΕΘΕΛΟΝΣΕ

21 ΤΜΒΟΛΗ ΣΩΝ ΤΠΗΡΕΙΩΝ ΣΟΤ ΔΗΜΟΤ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ

22 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 2

23 Πηγή: Εθελοντικό Περιβαλλοντικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα ΠΑΙΔΙΚΗ HELMEPA