ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΑΚΕΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΠΕΛΑΤΩΝ. MiFID II

Transcript

1 ΑΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΑΚΕΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΠΕΛΑΤΩΝ MiFID II Η ΑΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ ΕΠΟΠΤΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ (Αριθµ.Αδείας : 2/61/ ) 1

2 έλαβαν χώρα οι αρακάτω ενέργειες ληροφόρησης: ΠΑΡΟΧΗ ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΕΛΑΤΗ (Bάσει της Οδηγίας MiFID II για τις αγορές Χρηµατο ιστωτικών Μέσων) ε ί των εξής θεµάτων : 1) ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΟΡΙΣΜΟΙ-ΣΚΟΠΟΣ Στις 15 Μαΐου 2014 εκδόθηκε η Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρω αϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τις Αγορές Χρηµατο ιστωτικών Μέσων, η ο οία ενσωµατώθηκε στην ελληνική νοµοθεσία µε Νόµο µε ισχύ α ό την Η Οδηγία 2014/65/ΕΕ, ο Νόµος, ο Κανονισµός (ΕΕ) 600/2014 (γνωστός ως MiFIR) και οι κατ εξουσιοδότηση αυτών ράξεις α οτελούν το νέο λαίσιο ου διέ ει την αροχή ε ενδυτικών υ ηρεσιών. Το λαίσιο MiFID II α οσκο εί στην ενίσχυση της α οτελεσµατικότητας, της ανθεκτικότητας και της ακεραιότητας των χρηµατο ιστωτικών αγορών µέσω της διασφάλισης ενός ενιαίου ευρω αϊκού λαισίου αροχής ε ενδυτικών υ ηρεσιών, της ενδυνάµωσης του ανταγωνισµού και της βελτίωσης του ε ι έδου ροστασίας των ε ενδυτών Η ΑΧΟΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ. (εφεξής «η Εταιρεία») υιοθετεί και συµµορφώνεται µε τους κανόνες και τις αρχές ου ε ιβάλλονται µε το ως άνω νοµοθετικό και κανονιστικό λαίσιο, εριλαµβανοµένου του Νόµου για τις Αγορές Χρηµατο ιστωτικών Μέσων(εφεξής «ο Νόµος») ου ενσωµατώνει στην Ελληνική νοµοθεσία την Οδηγία 2014/65/ΕΕ (MiFID II ), εφαρµόζοντας τις αναγκαίες ολιτικές και διαδικασίες. Το αρόν α οτελεί ενηµέρωση των ε ενδυτών ριν α ό την υ ογραφή της Σύµβασης Παροχής Ε ενδυτικών Υ ηρεσιών και αρέχει την α αραίτητη ληροφόρηση στους υφιστάµενους ή δυνητικούς ε ενδυτές σχετικά µε την αροχή ε ενδυτικών υ ηρεσιών α ό την Εταιρεία, σύµφωνα µε τα όσα ορίζονται στον Νόµο 4514/2018 ο ο οίος ενσωµάτωσε στην Ελληνική νοµοθεσία την Οδηγία 2014/65/ΕΚ του Ευρω αϊκού Κοινοβουλίου για τις Αγορές Χρηµατο ιστωτικών Μέσων (MiFID II) και τον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ.600/2014 του Ευρω αικού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τις Αγορές Χρηµατο ιστωτικών Μέσων (MiFIR) (αναφερόµενα α ό κοινού ως «λαίσιο MiFID II») και συµ ληρώνεται α ό τους Όρους, ου εριέχονται στις ε ιµέρους συµβάσεις.. 2) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ 2.1 Πληροφορίες σχετικά µε την Εταιρεία: ΕΠΩΝΥΜΙΑ: Axon Χρηµατιστηριακή Α.Ε.Π.Ε.Υ. ΑΦΜ: ΑΡ. Γ.Ε.Μ.Η: Αρ. Αδείας Ε.Κ: 7/560/ ό ως ισχύει ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Ε ΡΑ: Σταδίου 48, Αθήνα Τ.Κ main@axonsec.gr Τηλέφωνο: FAX: Website: Mέλος: X.A Ε ο τική Αρχή: Ε ιτρο ή Κεφαλαιαγοράς, Κολοκοτρώνη 1 και Σταδίου, Αθήνα, Τηλεφωνικό κέντρο Τρό οι και µέσα ε ικοινωνίας Βασική γλώσσα ε ικοινωνίας µε την Εταιρεία ορίζεται η ελληνική και τι σύνολο του ληροφοριακού υλικού και των εγγράφων ου αρέχει η Εταιρεία είναι στην Ελληνική. Κάθε τυχόν ξενόγλωσση µετάφραση αυτών δίδεται κατό ιν αιτήµατος των ελατών και µόνον για διευκόλυνσή τους. Κύριο µέσο ε ικοινωνίας α οτελεί η γρα τή ε ικοινωνία, ωστόσο σε ερι τώσεις ό ου αυτό ορίζεται, η ε ικοινωνία µ ορεί να διεξάγεται ε ίσης µέσω τηλεφώνου, τηλεοµοιοτυ ίας (fax), ηλεκτρονικού ταχυδροµείου ή άλλου σταθερού µέσου ή αυτο ροσώ ως. Κατ εφαρµογή του Ν. 4514/2018 καθορίζονται στις σχετικές συµβάσεις η φύση, η συχνότητα και ο χρόνος υ οβολής των αναφορών ρος τους ε ενδυτές της Εταιρείας. Πριν την αροχή σε νέους ή υφισταµένους Πελάτες ε ενδυτικών υ ηρεσιών και δραστηριοτήτων ου σχετίζονται µε τη λήψη, διαβίβαση και εκτέλεση των εντολών, η ΑΧΟΝ ΑΕΠΕΥ ενηµερώνει τον Πελάτη ότι οι συνοµιλίες και η ε ικοινωνία καταγράφονται για λόγους ροστασίας των συναλλαγών. Ε ίσης αντίγραφο της καταγραφής των συνοµιλιών και ε ικοινωνίας µε τον Πελάτη είναι διαθέσιµο, κατό ιν σχετικού αιτήµατος, για µέγιστη ερίοδο έντε ετών εκτός εάν άλλως ροβλέ εται α ό το ισχύον νοµοθετικό και κανονιστικό λαίσιο. 2.3 Παρεχόµενες ε ενδυτικές και Παρε όµενες Υ ηρεσίες Η Αxon Χρηµατιστηριακή Α.Ε.Π.Ε.Υ αρέχει τις ακόλουθες ε ενδυτικές και αρε όµενες υ ηρεσίες κατά την έννοια του Παραρτήµατος Ι του ν.4514/2018 (Οδηγίας 2014/65/ΕΕ) και σύµφωνα µε την υ. αρ.7/560/ Άδειας Λειτουργίας ό ως ισχύει. Λήψη, διαβίβαση και εκτέλεση εντολών µε σκο ό την κατάρτιση συναλλαγών σε χρηµατο ιστωτικά µέσα. Εκτέλεση εντολών για λογαριασµό ελατών. ιαχείριση Χαρτοφυλακίου. Παροχή Ε ενδυτικών Συµβουλών. Το οθέτηση χρηµατο ιστωτικών µέσων χωρίς δέσµευση ανάληψης. Φύλαξη και διοικητική διαχείριση χρηµατο ιστωτικών µέσων για λογαριασµό Πελατών εριλαµβανοµένης της αροχής υ ηρεσιών θεµατοφυλακής και αροχής συναφών υ ηρεσιών ό ως η διαχείριση χρηµατικών διαθεσίµων. Παροχή ιστώσεων σε ε ενδυτή ρος διενέργεια συναλλαγής σε ένα ή ερισσότερα χρηµατο ιστωτικά µέσα, στην ο οία µεσολαβεί η ΕΠΕΥ, η ο οία αρέχει την ίστωση ή το δάνειο. Παροχή συµβουλών σε ε ιχειρήσεις σχετικά µε τη διάρθρωση του κεφαλαίου τους και την κλαδική στρατηγική και συναφή θέµατα, καθώς και αροχή συµβουλών και υ ηρεσιών σχετικά µε συγχωνεύσεις και εξαγορές ε ιχειρήσεων. Παροχή υ ηρεσιών ξένου συναλλάγµατος εφόσον συνδέονται µε την αροχή ε ενδυτικών συµβουλών. 2

3 Έρευνα στον τοµέα των ε ενδύσεων και χρηµατοοικονοµική ανάλυση ή άλλες µορφές γενικών συστάσεων ου σχετίζονται µε συναλλαγές σε χρηµατο ιστωτικά µέσα. Παροχή υ ηρεσιών σχετιζόµενων µε την αναδοχή. 2.4 Η Εταιρεία είναι µέλος του Συνεγγυητικού Κεφαλαίου Εξασφάλισης Ε ενδυτικών Υ ηρεσιών, του ο οίου σκο ός είναι η κάλυψη α αιτήσεων ελατών σε ερί τωση αδυναµίας της Εταιρείας να εκ ληρώσει τις υ οχρεώσεις της, σύµφωνα µε το εκάστοτε ισχύον νοµοθετικό και κανονιστικό λαίσιο, εξαιρουµένων µόνο τυχόν ε ενδυτικών υ ηρεσιών ου αναφέρονται στην ραγµατο οίηση συναλλαγών σε διάφορες κατηγορίες αράγωγων ροϊόντων, ό ως.χ. ε ί εµ ορευµάτων. Η Εταιρεία εφιστά την ροσοχή του Πελάτη στο εκάστοτε ροβλε όµενο α ό το νόµο όριο α οζηµίωσης ανά ε ενδυτή, το ο οίο κατά την υ ογραφή του αρόντος ανέρχεται κατ ανώτατο όριο στο οσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, καθώς και στον εκάστοτε ισχύοντα ορισµό των καλυ τόµενων α ό το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο ε ενδυτικών υ ηρεσιών. 2.5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Σύµφωνα µε το υφιστάµενο θεσµικό και κανονιστικό λαίσιο της MiFID ΙΙ, οι Ε ιχειρήσεις Ε ενδύσεων και τα Πιστωτικά Ιδρύµατα α αιτείται να θεσ ίσουν και να εφαρµόζουν Πολιτική σχετικά µε τη Σύγκρουση Συµφερόντων. Συνο τικά, η ολιτική α οφυγής σύγκρουσης συµφερόντων ου έχει θεσ ίσει η Εταιρεία έχει ως ακολούθως. Κατό ιν γρα τής αίτησης του Πελάτη, η Εταιρεία δύναται να του αράσχει εραιτέρω ληροφορίες. ΟΡΙΣΜΟΙ i) Ως σύγκρουση συµφερόντων ορίζεται κάθε ενέργεια, δραστηριότητα ή κατάσταση, συνε εία των ο οίων ενδέχεται να ζηµιωθούν το συµφέροντα του Πελάτη και ταυτόχρονα η Εταιρεία, τα καλυ τόµενα αυτής ρόσω α και κάθε άλλο ρόσω ο συνδεδεµένο µαζί της µε σχέση ελέγχου, βρίσκονται καθ' οιονδή οτε τρό ο σε κά οια α ό τις ακόλουθες καταστάσεις: Είναι ιθανό να α οκοµίσουν οικονοµικό όφελος ή να α οφύγουν οικονοµική ζηµία ή να α οκτήσουν συγκριτικό λεονέκτηµα εις βάρος Πελάτη κατά την αροχή υ ηρεσιών σε αυτόν. Έχουν διαφορετικό ή αντίθετο συµφέρον α ό το συµφέρον του Πελάτη, αναφορικά µε την έκβαση µιας υ ηρεσίας ου αρέχεται σε αυτόν ή µιας συναλλαγής ου ραγµατο οιείται για λογαριασµό του, ό ως ροκύ τει.χ. όταν το ρόσω ο αυτό θεωρήσει ως οι εντολές ου διαβιβάζει ρος εκτέλεση ο Πελάτης ενδέχεται να έχουν αρνητικό α οτέλεσµα ε ί του ροσω ικού, ή εταιρικού χαρτοφυλακίου. Έχουν οικονοµικό ή άλλο κίνητρο να ευνοήσουν δικά τους συµφέροντα, ή τα συµφέροντα άλλου Πελάτη ή οµάδας Πελατών, εις βάρος των συµφερόντων του Πελάτη. Ασκούν την ίδια ε ιχειρηµατική δραστηριότητα µε τον Πελάτη. Λαµβάνουν ή ρόκειται να λάβουν α ό τρίτο ρόσω ο αντι αροχή υ ό µορφή χρηµάτων, αγαθών ή υ ηρεσιών έραν της συνήθους ροµήθειας ή αµοιβής ου σχετίζεται µε την αρεχόµενη ρος τον Πελάτη υ ηρεσία. Χρησιµο οιούν για ίδιο όφελος το εριεχόµενο έρευνας στον τοµέα των ε ενδύσεων του Τµήµατος Οικονοµικών Αναλύσεων της Εταιρείας, ριν αυτή δηµοσιο οιηθεί στο ευρύ κοινό και αρόλο ου ροορίζεται για δηµόσια χρήση. Μεταφέρουν εµ ιστευτικές ληροφορίες ου αφορούν τις συναλλαγές του Πελάτη σε άλλο Πελάτη ή οµάδα Πελατών οι ο οίοι, ε ι ρόσθετα, µ ορεί να θεωρούνται ανταγωνιστές του ρώτου. Εν γένει, κάθε σχέση δραστηριότητα ή γεγονός ου µ ορεί να ε ηρεάσουν αρνητικά την αντικειµενική κρίση και ε αγγελµατικότητα των εργαζοµένων της Εταιρείας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, α οτελεί δυνητικά ιθανή αιτία δηµιουργίας σύγκρουσης συµφερόντων. ii) Η σύγκρουση συµφερόντων αναζητείται και εντο ίζεται ανάµεσα: α) στην Εταιρεία, τα καλυ τόµενα αυτής ρόσω α και κάθε άλλο ρόσω ο συνδεδεµένο µαζί της µε σχέση ελέγχου και στους Πελάτες, β) στους Πελάτες µεταξύ τους. iii) Η ολιτική α οφυγής σύγκρουσης συµφερόντων εφαρµόζεται για τον εντο ισµό και τη διαχείριση των συγκρούσεων συµφερόντων στις σχέσεις των ανωτέρω ροσώ ων και της Εταιρείας µε όλους τους Πελάτες, ή µεταξύ των Πελατών µεταξύ τους, ου ανακύ τουν είτε ως α οτέλεσµα της αροχής υ ηρεσιών σε αυτούς είτε µε ο οιοδή οτε άλλο τρό ο. ΑΡΧΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ i) Το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας ασκεί τα καθήκοντά του και λαµβάνει α οφάσεις µε ρωταρχικό σκο ό την εξυ ηρέτηση των συµφερόντων των Πελατών και της Εταιρείας. Σε κάθε ερί τωση, τα συµφέροντα των Πελατών ροηγούνται των συµφερόντων της Εταιρείας, των εργαζοµένων σε αυτή και ο οιουδή οτε τρίτου, εκτός βεβαίως του δηµόσιου συµφέροντος. ii) Η αροχή ε ενδυτικών και αρε όµενων υ ηρεσιών α ό την Εταιρεία στον Πελάτη ραγµατο οιείται, σε κάθε ερί τωση ό ου α αιτείται κάτι τέτοιο, α οκλειστικά και µόνο α ό στελέχη ου διαθέτουν την αντίστοιχη ιστο οίηση ε αγγελµατικής ε άρκειας. Παράλληλα, οι Υ εύθυνοι των αρµόδιων Τµηµάτων ορίζονται κατά τρό ο ώστε να εµ οδίζεται η ιθανότητα σύγκρουσης συµφερόντων ή εφαρµογής ασυµβίβαστων ρόλων, καθώς και κάθε ενδεχόµενο ταύτισης ελεγκτή και ελεγχόµενου. iii) Μεταξύ των λειτουργικών Τµηµάτων της Εταιρείας και των εργαζοµένων σε αυτά υφίστανται διαδικασίες ου εγκαθιδρύουν Chinese walls, ροκειµένου η λειτουργία τους να διέ εται α ό ανεξαρτησία και αυτονοµία. iv) Α αγορεύεται κάθε ενέργεια, δραστηριότητα, κατάσταση, σχέση, γεγονός ή συµ εριφορά ου είναι ικανά ή ενδέχεται να οδηγήσουν σε σύγκρουση συµφερόντων. v) Όλοι οι εργαζόµενοι της Εταιρείας υ έχουν αυστηρών υ οχρεώσεων τήρησης εχεµύθειας και ε αγγελµατικού α ορρήτου κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Μεταξύ των Τµηµάτων, η ε ικοινωνία, η συνεργασία και η ροή ληροφοριών ε ιτρέ εται µόνο εφόσον είναι αναγκαία για την άσκηση των δραστηριοτήτων τους. vi) Οι αρεχόµενες α ό τον Πελάτη ληροφορίες φυλάσσονται ως εµ ιστευτικές και ροστατεύονται α ό διαδικασίες ασφάλειας στα ηλεκτρονικά µέσα ε ί των ο οίων α οθηκεύονται. Κάθε Τµήµα της Εταιρείας, έχει ρόσβαση µόνο σε εκείνες της ληροφορίες ου αφορούν τον Πελάτη, οι ο οίες είναι α αραίτητες για την αροχή υ ηρεσιών ρος αυτόν. Α αγορεύεται σε όλους τους εργαζόµενους να α οκαλύ τουν ληροφορίες ου αφορούν Πελάτη και εριέρχονται εις γνώση τους, σε στελέχη άλλων Τµηµάτων και γενικώς σε αναρµόδιους. vii) Το Τµήµα Μηχανογράφησης διαχωρίζει ηλεκτρονικά τα Τµήµατα της Εταιρείας µεταξύ τους, ενώ οι χώροι φύλαξης εγγράφων ου αφορούν ληροφορίες Πελατών κλειδώνονται και η ρόσβαση σε αυτούς είναι άντα ελεγχόµενη. viii) Α αγορεύεται στους εργαζόµενους της Εταιρείας η λήψη αντι αροχών ο οιασδή οτε µορφής, ου θα µ ορούσαν να θεωρηθούν ότι δεσµεύουν και εγκλωβίζουν τους αραλή τες σε µερολη τικές συµ εριφορές και σε µη ε αγγελµατική άσκηση καθηκόντων. ix) Λαµβάνεται κάθε ρόσφορο µέτρο ώστε να α οτρέ εται η σύνδεση της αµοιβής καλυ τόµενων ροσώ ων ου, κατά κύριο λόγο, ασκούν ε ενδυτικές δραστηριότητες για λογαριασµό της Εταιρείας και της αµοιβής καλυ τόµενων ροσώ ων ου κυρίως ασκούν διαφορετική ε ενδυτική δραστηριότητα, όταν ενδέχεται να ροκληθεί σύγκρουση συµφερόντων σε σχέση µε τις δραστηριότητες αυτές. x) Εφαρµόζονται διαδικασίες και κανόνες ου καθορίζουν µε ακρίβεια τα δικαιώµατα και τις υ οχρεώσεις, τη συµ εριφορά και τον τρό ο διενέργειας συναλλαγών για όλα τα καλυ τόµενα ρόσω α της Εταιρείας. xi) Λαµβάνονται και ακολουθούνται εξειδικευµένοι κανόνες ανά λειτουργικό Τµήµα ή ανά αρεχόµενη υ ηρεσία, σε κάθε ερί τωση ό ου α αιτείται κάτι τέτοιο, µε τους ο οίους τίθενται εριορισµοί και α αγορεύσεις, ορίζονται κανόνες ε αγγελµατικής συµ εριφοράς, εντο ίζονται τα σηµεία ιθανής ανά τυξης συγκρούσεων συµφερόντων και ανα τύσσονται Chinese walls ροκειµένου να εξυ ηρετηθούν κατά το δυνατόν βέλτιστα τα συµφέροντα των Πελατών. ΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ i) Η εφαρµογή της ολιτικής α οφυγής σύγκρουσης συµφερόντων ελέγχεται καθηµερινά κατά τρό ο τακτικό ή/και έκτακτο. Κάθε 3

4 ερί τωση εντο ισµού σύγκρουσης συµφερόντων ή αραβίασης της ολιτικής καταχωρείται, εξετάζεται και αντιµετω ίζεται, ιδίως ως ρος το βαθµό κατά τον ο οίο η εντο ισθείσα κατάσταση δύναται να α οβεί ε ιζήµια για τα συµφέροντα του Πελάτη. ii) Η Εταιρεία ε ανεξετάζει εριοδικά και τουλάχιστον µία φόρα κάθε έτος την ολιτική α οτρο ής σύγκρουσης συµφερόντων ου ακολουθεί και την τρο ο οιεί, σε κάθε ερί τωση κατά την ο οία κρίνει σκό ιµο κάτι τέτοιο και ροκειµένου να διασφαλίσει υψηλότερο ε ί εδο ανεξαρτησίας στη λειτουργία των Τµηµάτων αυτής. Παράλληλα, διοργανώνει εκ αιδευτικά σεµινάρια ε ιµόρφωσης των εργαζοµένων ή ενθαρρύνει τη συµµετοχή τους σε τέτοιου είδους σεµινάρια. iii) Σε ερί τωση εντο ισµού ιθανότητας σύγκρουσης συµφερόντων η ο οία ενδέχεται, κατά την κρίση της διοίκησης της Εταιρείας, να µην αντιµετω ίζεται µε την α αιτούµενη ε άρκεια ώστε να διασφαλίζονται κατά τρό ο λήρη τα συµφέροντα του Πελάτη, η Εταιρεία γνωστο οιεί στον Πελάτη την κατάσταση ιθανής σύγκρουσης συµφερόντων και του αρέχει την ευχέρεια µη ραγµατο οίησης της συναλλαγής ή µη α οδοχής της αρεχόµενης υ ηρεσίας, ου συνδέονται µε την ιθανή σύγκρουση συµφερόντων. 3) ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΜΕΣΑ 3.1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ (ΦΥΣΗ-ΚΙΝ ΥΝΟΙ) Μετοχές Μια µετοχή α οτελεί κλάσµα του µετοχικού κεφαλαίου µιας ανώνυµης εταιρείας. Η µετοχή ως αξιόγραφο αρέχει στους ε ενδυτές-µετόχους µερίδιο α ό τα κέρδη της εταιρίας µε τη µορφή µερίσµατος καθώς και σε ορισµένες ερι τώσεις, δικαίωµα ψήφου στις ετήσιες Γενικές Συνελεύσεις των µετόχων. Οι µετοχές εκτίθενται στους κινδύνους ου αναφέρονται αναλυτικά αρακάτω και κυρίως στον ιστωτικό κίνδυνο, στον κίνδυνο ρευστότητας και στον κίνδυνο αγοράς. Ε ενδύσεις σε µετοχές εισηγµένων Εταιρειών Ο Πελάτης ου ραγµατο οιεί συναλλαγές ε ί µετοχών εταιρειών εισηγµένων ρος δια ραγµάτευση σε οργανωµένη αγορά ή ΠΜ, ροσδοκά την α οκόµιση οφέλους : α) α ό την ιθανή άνοδο της τιµής της µετοχής ου κατέχει, β) α ό την ιθανή διανοµή µερίσµατος. Τα δικαιώµατα ου αρέχονται στο µέτοχο εισηγµένης εταιρείας άρχονται µε την α όκτηση µετοχών και λήγουν µε την ώληση αυτών. Οι εισηγµένες εταιρείες κατηγοριο οιούνται, µεταξύ άλλων, ανάλογα µε την κεφαλαιο οίησή τους και µε βάση τα όρια ου θέτει η εκάστοτε αρµόδια Ε ο τική Αρχή κάθε οργανωµένης αγοράς ή ΠΜ. Εταιρείες υψηλής κεφαλαιο οίησης συνήθως χαρακτηρίζονται α ό υψηλή εµ ορευσιµότητα της µετοχής τους, ωστόσο το χαρακτηριστικό αυτό δύναται να α αντάται και σε µετοχές εταιρειών µεσαίας ή µικρής κεφαλαιο οίησης. Ε ι λέον χαρακτηριστικό των µετοχών εταιρειών υψηλής κεφαλαιο οίησης είναι η µειωµένη ιθανότητα εµφάνισης υψηλών διακυµάνσεων της τιµής τους και ακραίων α οκλίσεων σε σχέση µε τις τιµές µετοχών µεσαίας ή µικρής κεφαλαιο οίησης. Άλλα κριτήρια κατηγοριο οίησης των µετοχών εισηγµένων εταιρειών δύνανται να χρησιµο οιούνται, ροκειµένου να οµαδο οιηθούν.χ. εταιρείες ου αρουσιάζουν µεταβολές στη φύση των δραστηριοτήτων τους, ή σηµαντικές µεταβολές στα οικονοµικά τους στοιχεία, ή συνδυασµό και των δύο, ή άλλα, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ου τις διαφορο οιούν α ό τις υ όλοι ες. Η είσοδος ή η έξοδος κάθε εταιρείας σε µία κατηγορία α οφασίζεται α ό την εκάστοτε αρµόδια Ε ο τική Αρχή και µεταβάλλεται κατό ιν ε ανελέγχου και αξιολόγησης. Η διάρκεια δια ραγµάτευσης µ ορεί να οικίλει για µετοχές ενταγµένες σε διαφορετικές κατηγορίες, µε τις ερισσότερο αξιό ιστες θεωρητικά ( δηλ. αυτές της υψηλής κεφαλαιο οίησης ) να α οτελούν αντικείµενο δια ραγµάτευσης ερισσότερο και τις υ όλοι ες, λιγότερο. Αξιολόγηση κινδύνων µετοχών. Ο κίνδυνος ου ενέχουν ε ενδύσεις σε µετοχές α ορρέει είτε α ό λανθασµένες α οφάσεις της διοίκησης της εταιρείας ροκειµένου να αυξήσει την αξία της µετοχής της, είτε α ό λανθασµένη ε ιλογή διανοµής µερίσµατος στους µετόχους. Οι µετοχές εκτίθενται σε κά οιους ή σε όλους τους κύριους κινδύνους ό ως κίνδυνος αγοράς, κίνδυνος ρευστότητας, κίνδυνος εκδότη, συναλλαγµατικός κίνδυνος, συστηµατικός και ειδικός κίνδυνος (µη συστηµατικός) κίνδυνος. Ε ι λέον κίνδυνοι α ορρέουν α ό τη µεταβλητότητα της µετοχής ή ιθανά ροβλήµατα ου αντιµετω ίζει η εταιρεία στον τοµέα ου δραστηριο οιείται. Ε οµένως οι ε ενδύσεις σε µετοχές δεν έχουν εγγυηµένη α όδοση και µ ορούν να οδηγήσουν στην α ώλεια σηµαντικού οσού ή ολόκληρης της αρχικής ε ένδυσης. Υ άρχουν δύο ειδικές ερι τώσεις οι ο οίες ενέχουν και κίνδυνο µόχλευσης για τον ε ενδυτή. Η ρώτη ερί τωση αφορά την υ ηρεσία της διήµερης ίστωσης, ό ου ο ε ενδυτής δανείζεται για αγορές µετοχών αξίας µεγαλύτερης των διαθεσίµων του, µε ενέχυρο το χαρτοφυλάκιό του και µε τη δέσµευση ότι η ίστωση ρέ ει να κλείσει δυο ηµέρες µετά την ηµεροµηνία αγοράς. Ο κίνδυνος ου διατρέχει ο ε ενδυτής ισοδυναµεί µε τη µέγιστη δυνατή α ώλεια µέρους ή συνόλου του χαρτοφυλακίου του λόγω αρνητικής µεταβολής των τιµών της/ των µετοχής/ ών εντός των δυο αυτών ηµερών. Η δεύτερη ερί τωση αφορά στην υ ηρεσία της α εριόριστης χρονικά ίστωσης, ό ου ο ε ενδυτής δανείζεται για αγορές µετοχών αξίας µεγαλύτερης των διαθεσίµων του, µε ενέχυρο το χαρτοφυλάκιό του και για α εριόριστο χρόνο. Ο κίνδυνος ου διατρέχει ο ε ενδυτής ανέρχεται µέχρι και στην ολική α ώλεια του χαρτοφυλακίου του. Σενάρια Α όδοσης Μετοχής σε µεταβολή των συνθηκών µετά την αγορά του Μέσου. Θετικό Σενάριο: Θετικές συνθήκες στην αγορά και στην οικονοµία, αύξηση κερδοφορίας του εκδότη της µετοχής, θετικές ροσδοκίες των ε ενδυτών για το µέλλον, αύξηση ζήτησης για κερδοσκο ία (µετοχές).το θετικό σενάριο αναµένεται να ε ιφέρει αύξηση στις τιµές των µετοχών και κέρδη για τους ε ενδυτές σε ενδεχόµενη ώληση των διακρατούµενων µετοχών τους. Αρνητικό Σενάριο: Αρνητικές συνθήκες στην αγορά και στην οικονοµία, µείωση κερδοφορίας ή ζηµιές για τον εκδότη της µετοχής, αρνητικές ροσδοκίες ε ενδυτών για το µέλλον και αβεβαιότητα, τώση ζήτησης για κερδοσκο ία (µετοχές). Το αρνητικό σενάριο αναµένεται να ε ιφέρει τώση στις τιµές των µετοχών και ζηµίες για τους ε ενδυτές, σε ενδεχόµενη ώληση των διακρατούµενων µετοχών τους, οι ο οίες µ ορεί να φτάσουν µέχρι και το 100% του ε ενδυµένου κεφαλαίου. Θεωρητικά Σενάρια Αρχική τιµή αγοράς (ε ενδυµένο κεφάλαιο) Μεταβολή τιµής* Τελική τιµή (αξία ε ένδυσης) Κέρδος /Ζηµία α ό ενδεχόµενη ώληση Θετικό Σενάριο % Αρνητικό Σενάριο % *Οι µεταβολές της τιµής α οτελούν θεωρητικό αράδειγµα και είναι ενδεικτικές. Οι θετικές µεταβολές της τιµής δύνανται να µην έχουν συγκεκριµένο άνω όριο, ενώ οι αρνητικές µ ορεί να φτάσουν µέχρι και το -100% του αρχικού ε ενδυµένου κεφαλαίου. Οµόλογα Το οµόλογο είναι ένα χρεόγραφο ου ενσωµατώνει υ όσχεση χρηµατικής ή άλλης αροχής του εκδότη ρος τον δικαιούχο/κοµιστή σε ροκαθορισµένο χρόνο έως τη λήξη του. Η υ οχρέωση αυτή συνίσταται συνήθως στην ληρωµή του κεφαλαίου κατά τη λήξη και του τόκου στις εριόδους ου ορίζονται στους όρους της έκδοσης. Η α όδοση του οµολογιακού τίτλου εξαρτάται α ό το κου όνι του και α ό τη διαφορά µεταξύ της τιµής αγοράς και ώλησης του. Οι εκδότες µ ορεί να είναι κράτη, εταιρίες, τρά εζες, φορείς της το ικής αυτοδιοίκησης κλ. 4

5 Τα οµόλογα µ ορεί να είναι σταθερού ή κυµαινόµενου ε ιτοκίου. Όταν το ε ιτόκιο είναι κυµαινόµενο, η α όδοση των οµολόγων εξαρτάται α ό α λούς ε ιτοκιακούς δείκτες (.χ. EURIBOR) ή/και α ό σύνθετους αράγοντες ( ολύ λοκα ή δοµηµένα οµόλογα). Οι βασικοί κίνδυνοι ου συνδέονται µε τα οµόλογα είναι ο ιστωτικός κίνδυνος, ο κίνδυνος ρευστότητας και ο κίνδυνος αγοράς. Ε ενδύσεις σε Οµόλογα > Στις οργανωµένες αγορές οι ε ενδυτές µ ορούν να ε ωφεληθούν α ό την ενδεχόµενη άνοδο των τιµών των οµολόγων. Στους όρους του οµολόγου κατά την έκδοση αναφέρονται ρητά τα χαρακτηριστικά του ό ως η ονοµαστική αξία, η ηµεροµηνία λήξης, η συχνότητα ληρωµής των κου ονιών και το ε ιτόκιο του οµολόγου τα ο οία το συνοδεύουν καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του µέχρι τη λήξη του. Η Α όδοση στη Λήξη (Yield to Maturity - YTM) ορίζεται ως το οσοστό ε ί τοις εκατό της α όδοσης ενός οµολόγου ή άλλου µακρο ρόθεσµου χρεογράφου σταθερού εισοδήµατος εφόσον ο ε ενδυτής το αγοράσει και το κρατήσει µέχρι τη λήξη του. Η α όδοση υ ολογίζεται σε σχέση µε την τιµή της αγοράς, την α όδοση του κου ονιού, στην αξία α ο ληρωµής του κεφαλαίου (Redemption Value), στην διάρκεια του χρόνου µέχρι τη λήξη και στο χρόνο ου µεσολαβεί µεταξύ της συχνότητας της καταβολής των κου ονιών. Αναγνωρίζοντας τη χρονική αξία του χρήµατος, η Α όδοση στη Λήξη είναι το ροεξοφλητικό ε ιτόκιο στο ο οίο η αρούσα αξία όλων των µελλοντικών ληρωµών θα ήταν ίση µε τη σηµερινή τιµή του οµολόγου/χρεογράφου. Οι δεδουλευµένοι τόκοι (Accrued Interest) είναι οι τόκοι ου έχουν συσσωρευτεί µεταξύ µιας ληρωµής και της ε όµενης ληρωµής κου ονιού ή της ώλησης του οµολόγου. Κατά το χρόνο της ώλησης του τίτλου, ο αγοραστής ληρώνει στον ωλητή την τιµή του τίτλου λέον των δεδουλευµένων τόκων (plus Accrued Interests) ου υ ολογίζεται ολλα λασιάζοντας την τιµή του κου ονιού µε το κλάσµα της χρονικής εριόδου ου έρασε α ό την τελευταία ληρωµή κου ονιού. > Τα οµόλογα δια ραγµατεύονται µε τιµή βάσης (basis value) το εκατό (100) το ο οίο αντιστοιχεί στην ονοµαστική αξία του οµολόγου (par value ή face value ή nominal value). Κατά τη διάρκεια ζωής του, το οµόλογο µ ορεί να δια ραγµατεύεται µε τιµή άνω α ό την ονοµαστική του αξία (100) ο ότε δια ραγµατεύεται µε ανατίµηση (premium), ή κάτω α ό το 100 ο ότε το οµόλογο δια ραγµατεύεται µε έκ τωση (discount). Η τιµή των οµολόγων ε ηρεάζεται σε αρκετά µεγάλο βαθµό α ό την ιστολη τική διαβάθµισή τους. Στην αξιολόγηση των εκδοτών οµολόγων υ εισέρχονται διεθνούς κύρους Εξειδικευµένοι Οίκοι Αξιολόγησης - ΕΕΑ (Credit Rating Agencies - CRA) οι ο οίες εκτιµούν τον ιστωτικό κίνδυνο των κυβερνήσεων, των χρηµατο ιστωτικών ιδρυµάτων, των ε ιχειρήσεων και γενικά των εκδοτών χρεογράφων σταθερού εισοδήµατος. Τα α οτελέσµατα της αξιολόγησης α οτελούν ολύτιµο οδηγό για τους συναλλασσόµενους, τους α οταµιευτές και τους ε ενδυτές ου σταθµίζουν τους ιθανούς κινδύνους µη α ο ληρωµής ή της τώσης της αγοραίας τιµής των οµολόγων. Κάθε χρονική στιγµή, µ ορεί να εκτιµηθεί η εύλογη αξία (δίκαιη α οτίµηση - fair value) ενός οµολόγου. Στην ουσία υ ολογίζεται το άθροισµα της αρούσας αξίας των µελλοντικών ληρωµών τόκων µε την αρούσα αξία της ονοµαστικής αξίας του οµολόγου, την ο οία ληρώνει ο εκδότης του οµολόγου κατά τη λήξη του. > Τα οµόλογα κατηγοριο οιούνται σε α λά (µη σύνθετα) οµόλογα σταθερού ή κυµαινόµενου ε ιτοκίου και σε σύνθετα οµόλογα ου εµ εριέχουν στους όρους τους κά οιο δικαίωµα ή αράγωγο. Π Η κατηγορία των α λών (µη σύνθετων) οµολόγων (Straight Bonds or Plain Vanilla Bonds) εριλαµβάνει τέσσερα βασικά είδη : Οµόλογο χωρίς τοκοµερίδια - κου όνια (Zero - Coupon Bond): ίνει το δικαίωµα σε µια µόνο καταβολή (κατά τη λήξη) σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Εκδίδεται σε τιµή κατώτερη της ονοµαστικής αξίας και εξοφλείται στην ονοµαστική του αξία. Οµόλογο µε τοκοµερίδια-κου όνια (Coupon Bond): Εκδίδεται στην ονοµαστική του αξία και ο εκδότης είναι υ οχρεωµένος να καταβάλει την ονοµαστική αξία του οµολόγου κατά τη λήξη αυτού, ενώ ενδιάµεσα κατά τη λήξη κάθε τοκοφόρας εριόδου ληρώνει τόκο µε βάση ένα σταθερό ε ιτόκιο το ο οίο ορίζεται κατά την έκδοση του οµολόγου και δεν αλλάζει κατά τη διάρκεια ζωής του οµολόγου. Χαρακτηριστικό αράδειγµα α οτελεί το Treasury Bond, το ο οίο είναι µακρο ρόθεσµο οµόλογο του θησαυροφυλακίου των ΗΠΑ µε κατώτερη ονοµαστική αξία τα χίλια (1000) δολάρια. Συνήθως έχει λήξη 10, 20 ή 30 έτη και ληρώνει κου όνι κάθε έξι (6) µήνες µέχρι τη λήξη του, ο ότε η τελευταία ληρωµή κου ονιού συµ ί τει µε την α ο ληρωµή της ονοµαστικής του αξίας. Οµόλογο µε Κυµαινόµενο Κου όνι (Floating Rate Bond ή Floating Rate Note - FRN): Είναι ένα οµόλογο µε κου όνι, το ο οίο κυµαίνεται σύµφωνα µε κά οιο καθορισµένο ε ιτόκιο αναφοράς (reference rate). To ε ιτόκιο ενός Οµολόγου µε Κυµαινόµενο Κου όνι (Floating Rate Note), καθορίζεται ως ένα οσοστό ε ί ενός δείκτη της διατρα εζικής αγοράς.χ. +1% ε ί του Libor (London Interest Bank Rate). Αν ο δείκτης Libor µειωθεί την ηµεροµηνία ανα ροσαρµογής του ε ιτοκίου, µειώνεται και το ε ιτόκιο και το αντίστροφο. Τυ ικά, ένα FRN είναι ένα µεσο ρόθεσµο οµόλογο, µε λήξη συνήθως γύρω στα έντε έτη. Ως ε ιτόκιο αναφοράς, εκτός α ό το τρίµηνο ή εξάµηνο Libor, υιοθετείται η α όδοση του εντόκου γραµµατίου του δηµοσίου ή το 85% της µέσης α όδοσης του εντάχρονου οµολόγου του δηµοσίου ή το prime rate του ε ιτοκίου της FED. Οµόλογα χωρίς λήξη (Perpetual Bond): Είναι οµόλογα χωρίς ηµεροµηνία λήξης τα ο οία δεν εξαγοράζονται αλλά ληρώνουν ένα σταθερό κου όνι στο διηνεκές. Π Παραδείγµατα σύνθετων οµολόγων (εµ εριέχουν στους όρους τους κά οιο δικαίωµα ή αράγωγο): Ανακλήσιµο οµόλογο (Callable Bond): Κατά την έκδοση ενός οµολόγου, ο εκδότης ανακοινώνει ότι έχει δικαίωµα να το ανακαλέσει, δηλαδή να το εξαγοράσει και ριν τη λήξη του. Εάν τα ε ιτόκια της αγοράς µειωθούν ολύ τότε είναι ολύ ιθανόν να γίνει ροσφυγή στη ρήτρα ανάκλησης και ο ε ενδυτής να λάβει το αρχικό του κεφάλαιο, εφόσον υ άρχει ρήτρα εξασφάλισης του κεφαλαίου (εγγύηση), και τους τόκους µέχρι την ηµεροµηνία της ανάκλησης. Οµόλογο µε δικαίωµα ρόωρης α ο ληρωµής α ό τον ε ενδυτή (Putable Bond): Κατά την έκδοση ενός οµολόγου, αναφέρεται στους όρους ου το συνοδεύουν, ότι ο ε ενδυτής έχει δικαίωµα να α αιτήσει α ό τον εκδότη την ρόωρη α ο ληρωµή του οµολόγου σε µια ροκαθορισµένη τιµή και σε ορισµένα χρονικά διαστήµατα ριν τη λήξη του. Εάν τα ε ιτόκια της αγοράς αυξηθούν ολύ, τότε είναι ολύ ιθανόν ο ε ενδυτής να ροσφύγει στη ρήτρα ρόωρης α ο ληρωµής. Μετατρέψιµο οµόλογο / οµολογίες (Convertible Bond): Τα οµόλογα αυτά αναφέρουν στους όρους έκδοσής τους ότι µ ορούν να µετατρα ούν σε µετοχές του εκδότη άµεσα ή µετά α ό ένα καθορισµένο χρονικό διάστηµα και σε καθορισµένη τιµή µετατρο ής. Η µετατρο ή γίνεται άντα µετά α ό α αίτηση του ε ενδυτή και όχι του εκδότη. Αντίστροφα µετατρέψιµο οµόλογο / οµολογίες (Reverse Convertible Bond): To οµόλογο αυτό µ ορεί να µετατρα εί σε cash debt και µετοχές σε µια ροκαθορισµένη ηµεροµηνία. Το οµόλογο εµ εριέχει ένα ενσωµατωµένο αράγωγο ε ιτρέ οντας στον εκδότη να ασκήσει το δικαίωµα αγοράς του οµολόγου σε µια ροκαθορισµένη ηµεροµηνία ριν τη λήξη του για το υ άρχον χρέος ή µετοχές της υ οκείµενης εταιρείας. Η υ οκείµενη εταιρεία δεν ρέ ει να σχετίζεται µε κανέναν τρό ο µε τον εκδότη. Αυτή η κατηγορία οµολόγων αφορά σε οµόλογα µε µικρότερη διάρκεια και µεγαλύτερη αξία α ό τα ερισσότερα οµόλογα εξαιτίας του κινδύνου ου εµ εριέχουν για τον ε ενδυτή, ο ο οίος µ ορεί να αναγκαστεί να ρευστο οιήσει τα οµόλογα σε τίτλους µιας εταιρείας η ο οία έχει ή ρόκειται να µειώσει σηµαντικά την αξία της. οµηµένα οµόλογα (Structured Bonds): Στα οµόλογα αυτά εριλαµβάνονται ένα ή ερισσότερα α λά οµόλογα σε συνδυασµό µε ένα ή ερισσότερα αράγωγα αξιόγραφα για να συνθέσουν έτσι µια ε ιθυµητή δοµή. ηµιουργούνται συνήθως α ό τις Τρά εζες µε σκο ό να αντα οκριθούν ληρέστερα στις ανάγκες των ελατών τους. Η σκο ιµότητα ε ένδυσης σε ένα δοµηµένο οµόλογο εξαρτάται α ό το κατά όσο η ροσφερόµενη δοµή αντα οκρίνεται στις ανάγκες και στο ε ί εδο κινδύνου ου είναι διατεθειµένος να αναλάβει ο αγοραστής. Η κανονικότητα της συναλλαγής (αγοράς ή ώλησης) εξαρτάται α ό την αντα όκριση της ροσφερόµενης τιµής στην ραγµατική αξία του σύνθετου χρεογράφου. Η α οτίµηση των δοµηµένων οµολόγων α αιτεί την α οσύνθεσή τους στα ε ιµέρους συστατικά τους. Τα συγκεκριµένα είδη χρεογράφων είναι ερί λοκα και για το λόγω αυτό ρωταρχικά θα ρέ ει να χρησιµο οιούνται α ό έµ ειρους ε ενδυτές. > Αξιολόγηση κινδύνων οµολόγων. Τα οµόλογα υ όκεινται στον κίνδυνο αδυναµίας του εκδότη τους να εκ ληρώσει την αρχική και / ή την ληρωµή των τόκων ( ιστωτικός κίνδυνος). Ε ίσης υ όκεινται στη µεταβλητότητα της τιµής εξαιτίας κά οιων αραγόντων ό ως η ευαισθησία του ε ιτοκίου, η αντίληψη της αγοράς για την ιστολη τική ικανότητα του εκδότη, τη ρευστότητα της αγοράς και άλλους οικονοµικούς 5

6 αράγοντες. Όταν τα ε ιτόκια ανεβαίνουν, η αξία των εταιρικών χρεογράφων αναµένεται να µειωθεί. Πιο συγκεκριµένα τα χρεόγραφα σταθερού ε ιτοκίου µε µεγάλη διάρκεια α ο ληρωµής και χαµηλό κου όνι είναι ιο ευαίσθητα στις µεταβολές των ε ιτοκίων σε σύγκριση µε τα χρεόγραφα ου έχουν µικρότερη διάρκεια α ο ληρωµής και υψηλότερα κου όνια. Ε οµένως οι ε ενδύσεις σε οµόλογα, ανάλογα µε τον τύ ο του οµολόγου ου ε ιλέγει ο ε ενδυτής, δεν έχουν εγγυηµένη α όδοση και µ ορούν να οδηγήσουν στην α ώλεια σηµαντικού οσού ή ολόκληρης της αρχικής ε ένδυσης σε ερί τωση ου ο ε ενδυτής δεν το διακρατήσει µέχρι τη λήξη του ή ο εκδότης χρεοκο ήσει και υ άρξουν αρνητικές µεταβολές στο ε ί εδο ε ιτοκίων. Σενάρια Α όδοσης Οµολόγου σε µεταβολή των συνθηκών µετά την αγορά του Μέσου Θετικό Σενάριο: Μείωση των ε ιτοκίων της αγοράς, αύξηση κερδοφορίας του εκδότη του οµολόγου, αύξηση ιστολη τικής ικανότητας του εκδότη του οµολόγου. Το θετικό σενάριο αναµένεται να ε ιφέρει αύξηση στις τιµές των οµολόγων και κέρδη για τους ε ενδυτές σε ενδεχόµενη ώληση τον διακρατούµενων οµολόγων τους. Αρνητικό Σενάριο: Αύξηση των ε ιτοκίων της αγοράς, µείωση κερδοφορίας ή ζηµιές για τον εκδότη του οµολόγου, µείωση ιστολη τικής ικανότητας του εκδότη του οµολόγου, ιθανή χρεοκο ία εκδότη του οµολόγου. Το αρνητικό σενάριο αναµένεται να ε ιφέρει τώση στις τιµές των οµολόγων και ζηµίες για τους ε ενδυτές, σε ενδεχόµενη ώληση των διακρατούµενων οµολόγων τους, οι ο οίες µ ορεί να φτάσουν µέχρι και το 100% του ε ενδυµένου κεφαλαίου. Θεωρητικά Σενάρια Αρχική τιµή αγοράς (ε ενδυµένο κεφάλαιο) Μεταβολή τιµής* Τελική τιµή (αξία ε ένδυσης) Κέρδος /Ζηµία α ό ενδεχόµενη ώληση Θετικό Σενάριο % Αρνητικό Σενάριο % *Οι µεταβολές της τιµής α οτελούν θεωρητικό αράδειγµα και είναι ενδεικτικές. Οι θετικές µεταβολές της τιµής δύνανται να µην έχουν συγκεκριµένο άνω όριο, ενώ οι αρνητικές µ ορεί να φτάσουν µέχρι και το -100% του αρχικού ε ενδυµένου κεφαλαίου. Έντοκα Γραµµάτια Χρεόγραφα ου εκδίδονται συνήθως α ό κράτη και διατίθενται σε τιµή κάτω του άρτιου στο ο οίο ο εκδότης δεν καταβάλλει τοκοµερίδιο αλλά την άρτια αξία στη λήξη. Εκδίδονται σε χαµηλότερη τιµή της ονοµαστικής τους αξίας α οφέροντας µε αυτόν τον τρό ο θετική α όδοση κατά τη λήξη τους. Ο βασικός κίνδυνος ου συνδέεται µε τα έντοκα γραµµάτια είναι ο ιστωτικός κίνδυνος, ό ως η µείωση ιστολη τικής ικανότητας του εκδότη του έντοκο γραµµατίου ή και ιθανή χρεοκο ία εκδότη του έντοκου γραµµατίου. Μερίδια ΟΣΕΚΑ Οι ΟΣΕΚΑ είναι οµάδα εριουσίας α οτελούµενη α ό κινητές αξίες και µετρητά η ο οία ανήκει στους συµµετέχοντες σε αυτή (µεριδιούχους) εξ αδιαιρέτου. Όσοι διαθέτουν µερίδια ΟΣΕΚΑ α οκαλούνται µεριδιούχοι. Οι µεριδιούχοι µ ορούν να είναι φυσικά αλλά και νοµικά ρόσω α. Οι βασικοί κίνδυνοι µε τους ο οίους συνδέονται τα µερίδια ΟΣΕΚΑ είναι ο ιστωτικός κίνδυνος και ο κίνδυνος αγοράς. Ε ενδύσεις σε ΟΣΕΚΑ ( Οργανισµούς Συλλογικών Ε ενδύσεων οε Κινητές Αξίες) > Ο ΟΣΕΚΑ ου έχει τη µορφή αµοιβαίου κεφαλαίου (Α/Κ) είναι οµάδα εριουσίας η ο οία α οτελείται α ό µετρητά, κινητές αξίες και µέσα χρηµαταγοράς των ο οίων τα ε ιµέρους στοιχεία ανήκουν εξ αδιαιρέτου σε ερισσότερους του ενός µεριδιούχους. Ο όρος «Κεφάλαιο» χαρακτηρίζει το σύνολο του οσού ου συγκεντρώνεται α ό τους ε ενδυτές, ενώ ο όρος «Αµοιβαίο» εριγράφει το γεγονός ότι όλοι οι συνεισφέροντες (µεριδιούχοι) στη δηµιουργία της εριουσίας αυτής µοιράζονται τα κέρδη και τις ζηµιές ου µ ορεί να ροκύψουν αναλόγως του οσοστού συµµετοχής καθενός σε αυτό. Το αµοιβαίο κεφάλαιο δεν α οτελεί νοµικό ρόσω ο και οι µεριδιούχοι του εκ ροσω ούνται δικαστικώς και εξωδίκως, ως ρος τις έννοµες σχέσεις α ό τη διαχείρισή του και τα δικαιώµατά τους ε ί του ενεργητικού του, α ό την εταιρεία διαχείρισής του. Τα Α/Κ ροσδοκούν χρηµατικά οφέλη α ό τις ε ενδύσεις ου ραγµατο οιούν σε τίτλους, είτε µε την α όδοση µερισµάτων ή τόκων α ό τους τίτλους αυτούς στα Α/Κ, είτε µε την αύξηση της τιµής των τίτλων αυτών στις αγορές στις ο οίες α οτελούν αντικείµενο δια ραγµάτευσης. Τα τρία κύρια χαρακτηριστικά των Α/Κ είναι ότι (α) έχουν ως α οκλειστικό σκο ό να ε ενδύουν συλλογικά τα κεφάλαια ου συγκεντρώνουν α ό το κοινό σε κινητές αξίες ή/και σε άλλα ρευστά χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ου ροσδιορίζονται συγκεκριµένα α ό το κανονιστικό λαίσιο, (β) τα µερίδιά τους, µετά α ό αίτηση των δικαιούχων εξαγοράζονται ή εξοφλούνται, άµεσα ή έµµεσα, µε στοιχεία του ενεργητικού τους και (γ) η λειτουργία τους βασίζεται στην αρχή της κατανοµής κινδύνων. Τα Α/Κ µ ορεί ε ίσης να χάνουν χρήµατα και ε οµένως να έφτει η αξία τους. Η τιµή αγοράς ή ώλησης των µεριδίων Α/Κ µία συγκεκριµένη ηµέρα, εξαρτάται α ό την τιµή κλεισίµατος των µεριδίων των αµοιβαίων κεφαλαίων, η ο οία υ ολογίζεται α ό την εταιρεία διαχείρισης κάθε αµοιβαίου κεφαλαίου στο τέλος κάθε εργάσιµης ηµέρας και ανακοινώνεται στο ε ενδυτικό κοινό την ε όµενη εργάσιµη ηµέρα. Στην αγορά υ άρχει λήθος κατηγοριών Α/Κ α ό διάφορους χρηµατοοικονοµικούς οµίλους. Οι ιο συνηθισµένες κατηγορίες αµοιβαίων κεφαλαίων είναι οι εξής : A/K ιαχείρισης ιαθεσίµων: Ε ιτρέ ουν στους ιδιώτες να ε ιτυγχάνουν α οδόσεις ανάλογες µε αυτές ου ε ιτυγχάνουν οι ε αγγελµατίες διαχειριστές, οι ο οίοι ε ενδύουν σε µέσα χρηµαταγορών (µέσα µε ηµεροµηνία λήξης µικρότερη του ενός έτους). Αυτό γίνεται δυνατό µε ε ένδυση σε ροθεσµιακές καταθέσεις, εµ ορικά χρεόγραφα (commercial paper) και άλλα, στα ο οία συνήθως δεν έχουν ρόσβαση οι ιδιώτες. Το εισόδηµα κεφαλαιο οιείται αυτόµατα, ώστε η καθαρή αξία της ε ένδυσης να αυξάνεται συνεχώς µε ελάχιστο κίνδυνο α ώλειας του ε ενδυµένου κεφαλαίου. Α/Κ Οµολόγων: Ε ενδύουν σε κρατικά οµόλογα, οµόλογα διεθνών οργανισµών και οµόλογα ε ιχειρήσεων. Τα οµόλογα αυτά εκδίδονται σε διάφορες αγορές και νοµίσµατα και για διάφορες διάρκειες ε ιτυγχάνοντας διαφορο οίηση του κινδύνου. Τα συγκεκριµένα Α/Κ δίνουν τη δυνατότητα κεφαλαιο οίησης των τόκων (ε ανε ενδύουν άµεσα σε οµόλογα τα χρήµατα ου εισ ράττουν α ό τις ληρωµές των τόκων - κου ονιών), κάτι ου δεν είναι εφικτό σε ε ί εδο ιδιώτη-ε ενδυτή µε τις α ευθείας ε ενδύσεις σε οµόλογα. Α/Κ Μετοχών: Ε ιτρέ ουν διαφορο οίηση ε ενδύσεων µεταξύ διαφόρων χωρών, τοµέων και ε ιχειρήσεων. Προσφέρεται µεγάλη οικιλία µετοχικών Α/Κ µε διάφορα χαρακτηριστικά αγορών και αντίστοιχου κινδύνου. Η καθαρή αξία των ε ενδύσεων µεταβάλλεται σύµφωνα µε την αξία των µετοχών του Α/Κ. Τα Α/Κ δίνουν την ε ιλογή ε ανε ένδυσης ή α όδοσης µερισµάτων. Μικτά Α/Κ: Α οτελούν συνδυασµό των αρα άνω. Α/Κ Εσωτερικού: Περιλαµβάνουν όλες τις αρα άνω τέσσερις (4) βασικές κατηγορίες µε τον εριορισµό ότι όλες οι ε ενδύσεις αφορούν ελληνικούς / εγχώριους τίτλους. Α/Κ Εξωτερικού ιεθνή: Περιλαµβάνουν όλες τις αρα άνω τέσσερις (4) βασικές κατηγορίες µε τον εριορισµό ότι όλες οι ε ενδύσεις αφορούν τίτλους ου δια ραγµατεύονται σε αγορές του εξωτερικού ή έχουν εκδοθεί α ό διεθνείς εκδότες. ια ραγµατεύσιµα Α/Κ (ETFs): Τα µερίδια αυτών των Α/Κ δια ραγµατεύονται σε οργανωµένες αγορές καθ' όλη τη διάρκεια της ηµέρας. Τυ ικά η διάρθρωση αυτής της κατηγορίας Α/Κ ακολουθεί κά οιον δείκτη µετοχών ό ως S&P 500 ή Hang Seng ή ένα τοµέα αγοράς (market 6

7 sector) ό ως η ενέργεια και η τεχνολογία ή εµ ορεύµατα ό ως ο χρυσός και το ετρέλαιο. Οµολογιακά Αµοιβαία Κεφάλαια (Bond Funds): είναι αµοιβαία κεφάλαια δηλαδή σύνολο εριουσίας ου α οτελείται α ό µετρητά και χρεόγραφα. Οι α οταµιευτές ου το οθετούν τα χρήµατά τους σε αυτή την κατηγορία Α/Κ ουσιαστικά τα το οθετούν σε οµόλογα, οµολογίες και άλλους τίτλους σταθερής α όδοσης και για τον λόγο αυτό έχουν τον µικρότερο ε ενδυτικό κίνδυνο. Αµοιβαία Κεφάλαια σε εµ ορεύµατα (Commodity Funds): Είναι αµοιβαία κεφάλαια εναλλακτικών µορφών ε ένδυσης. Η συγκεκριµένη κατηγορία Α/Κ δραστηριο οιείται στην αγορά εµ ορευµάτων χρησιµο οιώντας αράγωγα ροϊόντα τα ο οία έχουν ως υ οκείµενα µέσα εµ ορεύµατα ή δείκτες εµ ορευµάτων, άρα η α όδοσή τους εξαρτάται α ό την ορεία των υ οκείµενων µέσων. > Αξιολόγηση κινδύνου σε Αµοιβαία Κεφάλαια. Ο κίνδυνος ενός αµοιβαίου κεφαλαίου εξαρτάται α ό τη σύνθεση του ενεργητικού του, την ακολουθούµενη ε ενδυτική στρατηγική και την ικανότητα του διαχειριστή να ροβεί στις βέλτιστες διαχειριστικές ρακτικές. Η ε ένδυση σε αµοιβαία κεφάλαια δεν ροσφέρει εγγυηµένη α όδοση εξαιτίας των κινδύνων των χρηµατο ιστωτικών µέσων στα ο οία ε ενδύει. Η συγκεκριµένη ε ένδυση ενέχει κίνδυνο α ώλειας σηµαντικού µέρους ή ολόκληρης της αρχικής ε ένδυσης. Α ό τα ρολεχθέντα ροκύ τει, ότι ο ε ενδυτικός κίνδυνος (µερική ή ολική α ώλεια του ε ενδυµένου κεφαλαίου) είναι υψηλός στα Μετοχικά Α/Κ λόγω της ε ένδυσης σε κινητές αξίες (µετοχές), µέσου κινδύνου µ ορούν να χαρακτηρισθούν τα Μικτά Α/Κ, ενώ στις κατηγορίες των Οµολογιακών και ιαχείρισης ιαθεσίµων ο ε ενδυτικός κίνδυνος είναι χαµηλότερος. Σενάρια Α όδοσης µεριδίων ΟΣΕΚΑ σε µεταβολή των συνθηκών µετά την αγορά του µέσου. Θετικό Σενάριο: Θετικές συνθήκες στην αγορά και στην οικονοµία, θετικές ροσδοκίες των ε ενδυτών για το µέλλον, α οτελεσµατική διαχείριση αµοιβαίου κεφαλαίου. Το θετικό σενάριο αναµένεται να ε ιφέρει αύξηση στις τιµές των αµοιβαίων κεφαλαίων και κέρδη για τους ε ενδυτές σε ενδεχόµενη ώληση τον διακρατούµενων µεριδίων τους. Αρνητικό Σενάριο: Αρνητικές συνθήκες στην αγορά και στην οικονοµία, αρνητικές ροσδοκίες ε ενδυτών για το µέλλον και αβεβαιότητα, µη α οτελεσµατική/ ζηµιογόνος διαχείριση αµοιβαίου κεφαλαίου. Το αρνητικό σενάριο αναµένεται να ε ιφέρει τώση στις τιµές των αµοιβαίων κεφαλαίων και ζηµίες για τους ε ενδυτές, σε ενδεχόµενη ώληση των διακρατούµενων µεριδίων τους, οι ο οίες µ ορεί να φτάσουν µέχρι και το 100% του ε ενδυµένου κεφαλαίου.. Θεωρητικά Σενάρια Αρχική τιµή αγοράς (ε ενδυµένο κεφάλαιο) Μεταβολή τιµής* Τελική τιµή (αξία ε ένδυσης) Κέρδος /Ζηµία α ό ενδεχόµενη ώληση Θετικό Σενάριο % Αρνητικό Σενάριο % *Οι µεταβολές της τιµής α οτελούν θεωρητικό αράδειγµα και είναι ενδεικτικές. Οι θετικές µεταβολές της τιµής δύνανται να µην έχουν συγκεκριµένο άνω όριο, ενώ οι αρνητικές µ ορεί να φτάσουν µέχρι και το -100% του αρχικού ε ενδυµένου κεφαλαίου. Παράγωγα Τα Παράγωγα α οτελούν σύνθετα και ολύ λοκα χρηµατο ιστωτικά ροϊόντα ου βασίζουν την τιµή τους και εξαρτώνται α ό άλλα βασικά µέσα «υ οκείµενα µέσα» (underlying instruments), η συνάρτηση και η σύνθεση των ο οίων α οτελούν τα αράγωγα. Τα αράγωγα διαµορφώνονται συνήθως υ ό µορφή συµβολαίων µεταξύ των µερών, µε τα ο οία συµφωνείται η εκ λήρωση των αµοιβαίως αναλαµβανοµένων υ οχρεώσεων σε ένα ή ερισσότερα µελλοντικά χρονικά σηµεία. Η αξία τους διαµορφώνεται βάσει της αξίας των υ οκειµένων µέσων, ου µ ορεί να είναι εµ όρευµα, χρηµατοοικονοµικός τίτλος, χρηµατοοικονοµικός δείκτης ή ιστωτικός κίνδυνος. Τα αράγωγα δηµιουργούνται µε στόχο να ε ιτρέψουν τη διαχείριση του εριουσιακού στοιχείου στο ο οίο βασίζονται. Η κύρια χρήση των αραγώγων είναι: Αντιστάθµιση Κινδύνου (Hedging) Τα αράγωγα ροϊόντα χρησιµο οιούνται για να αντισταθµίσουν υφιστάµενους ή µελλοντικούς κινδύνους ου ενδέχεται να ροκύψουν α ό ε ενδύσεις σε άλλα χρηµατο ιστωτικά µέσα. Για αράδειγµα, ένας ε ενδυτής ο ο οίος ε ιθυµεί να αντισταθµίσει τον κίνδυνο αγοράς στον ο οίο είναι εκτεθειµένος λόγω της θέσης του σε µετοχές (µείωση των τιµών των µετοχών), ιθανώς να θέλει να άρει µία θέση αντιστάθµισης του εν λόγω κινδύνου στην αγορά αραγώγων. Κερδοσκο ία (Speculation) Οι συναλλασσόµενοι σε αράγωγα ροϊόντα ενδέχεται να ε ιδιώκουν να α οκοµίσουν κέρδη (κερδοσκο ία). Ένας ε ενδυτής µ ορεί να ε ιθυµεί να εκµεταλλευτεί τη δυνατότητα ου αρέχουν οι ε ενδύσεις σε αράγωγα ροϊόντα, δηλαδή να άρει θέση ολλα λάσιας αξίας του ε ενδυόµενου οσού (µόχλευση), συνοδευόµενη άντα α ό την αντίστοιχη αύξηση των κινδύνων στους ο οίους εκτίθεται. Εξισορρο ητική Κερδοσκο ία (Arbitrage) Οι συναλλασσόµενοι σε αράγωγα ροϊόντα ενδέχεται να ε ιδιώκουν να α οκοµίσουν κέρδη χωρίς να αναλάβουν κανέναν κίνδυνο, εκµεταλλευόµενοι βραχυ ρόθεσµες ασυµφωνίες στις τιµές της αγοράς, δηλαδή τυχόν διαφορές ου αρουσιάζει η τιµή ενός χρηµατο ιστωτικού µέσου το ο οίο δια ραγµατεύεται σε δύο ή ερισσότερες διαφορετικές αγορές (arbitrage). Οι συναλλαγές για την ε ίτευξη εξισορρο ητικής κερδοσκο ίας α αιτούν χαµηλό κόστος συναλλαγών Τα συνήθη αράγωγα ροϊόντα διακρίνονται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: - συµφωνίες ανταλλαγής (swaps), - δικαιώµατα ροαίρεσης (options), - συµβόλαια µελλοντικής εκ λήρωσης (futures) και - ροθεσµιακά συµβόλαια (forwards), Οι βασικοί κίνδυνοι των αραγώγων είναι ο αυξηµένος κίνδυνος αγοράς, ο κίνδυνος µόχλευσης καθώς και ο νοµικός κίνδυνος. Ε ενδύσεις σε Παράγωγα Προϊόντα > Ε ενδύσεις σε Συµβόλαια Μελλοντικής Εκ λήρωσης - ΣΜΕ (Future Contracts). Το συµβόλαιο µελλοντικής εκ λήρωσης (ΣΜΕ) είναι µια συµφωνία αγοράς ή ώλησης µιας συγκεκριµένης οσότητας ου αφορά έναν υ οκείµενο τίτλο (underlying instrument) σε συγκεκριµένη µελλοντική ηµεροµηνία και σε συγκεκριµένη συµφωνηµένη τιµή. Ως υ οκείµενοι τίτλοι µ ορεί να είναι είτε εισηγµένες µετοχές (Stock future), είτε χρηµατιστηριακοί δείκτες (Index future). Οι βασικοί όροι των συµβολαίων είναι η τιµή (price), η τιµή εκκαθάρισης (Settlement price), η ηµεροµηνία λήξης / εξάσκησης (Expiration / Exercise Date), το µέγεθος (Contract size) και ο ολλα λασιαστής (multiplier). Μ ορεί να χρησιµο οιηθεί α ό τον ε ενδυτή ως αντιστάθµιση (hedging) και κερδοσκο ικά (speculation). Το χρηµατικό εριθώριο ασφάλισης και οι φορείς ου εµ λέκονται σε ένα συµβόλαιο µελλοντικής εκ λήρωσης είναι το αρχικό εριθώριο ασφάλισης (Initial margin) για την κάλυψη της µεταβλητότητας και το γραφείο συµψηφισµού (Clearing House) η εταιρεία η ο οία έχει την ευθύνη της καταγραφής, της αρακολούθησης και της ραγµατο οίησης του διακανονισµού των συναλλαγών στα αράγωγα ροϊόντα. > Ε ενδύσεις σε Συµβόλαια Προαίρεσης. ικαίωµα ροαίρεσης (Option) είναι το αράγωγο ροϊόν (derivative) µέσα α ό το ο οίο ο αγοραστής έχει το δικαίωµα - όχι όµως και την υ οχρέωση - να αγοράσει εάν ε ιθυµεί συγκεκριµένο υ οκείµενο µέσο σε µια ροκαθορισµένη 7

8 τιµή, είτε σε συγκεκριµένη ηµεροµηνία στο µέλλον είτε ριν α ό αυτή. ιαχωρίζονται σε δικαιώµατα αγοράς του υ οκείµενου µέσου (Call option) και δικαιώµατα ώλησης του υ οκείµενου µέσου (Put option). Τα υ οκείµενα µέσα είναι χρηµατιστηριακοί δείκτες (index option) και µετοχές (stock option). Η χρήση των δικαιωµάτων έχει σαν σκο ό την αντιστάθµιση κινδύνου ή την κερδοσκο ία. Αντίθετα α ό ότι συµβαίνει µε τα futures (ΣΜΕ) ο αγοραστής έχει την ευχέρεια / δικαίωµα (Option) αλλά όχι την υ οχρέωση να αγοράσει ή να ουλήσει, ανάλογα µε την ράξη, το υ οκείµενο µέσο στο µέλλον. Αντίθετα ο ωλητής του ροϊόντος, έχει άντοτε την υ οχρέωση να ουλήσει ή να αγοράσει αντίστοιχα το υ οκείµενο µέσο στην ροσυµφωνηµένη τιµή εάν ο αγοραστής εξασκήσει το δικαίωµά του. Βασικοί χαρακτηριστικοί όροι των δικαιωµάτων ροαίρεσης είναι η τιµή εξάσκησης (Exercise Price / Strike Price) του συµβολαίου στην ο οία αγοράζεται / ωλείται το υ οκείµενο ροϊόν α ό τους αντισυµβαλλόµενους, η ηµεροµηνία λήξης / εξάσκησης (Expiration / Exercise Date), το µέγεθος (Multiplier) το ο οίο ορίζει την οσότητα του υ οκειµένου ροϊόντος και η τιµή του δικαιώµατος (Premium) ου στην ουσία είναι το οσό ου εισ ράττει ο ωλητής του αντίστοιχου δικαιώµατος. Τα options διακρίνονται σε αµερικάνικου τύ ου (American style option), ό ου ο ε ενδυτής µ ορεί να το ασκήσει σε ο οιαδή οτε χρονική στιγµή ανάµεσα στις ηµεροµηνίες αγοράς και λήξης και σε ευρω αϊκού τύ ου (European style option), ό ου ο ε ενδυτής µ ορεί να το ασκήσει µόνο στη λήξη του. Κατηγοριο οιούνται σε Index options µε υ οκείµενο µέσο χρηµατιστηριακό δείκτη και σε Stock options µε υ οκείµενο µέσο µια εισηγµένη µετοχή. Στην ελληνική αγορά τα stock options είναι αµερικανικού τύ ου. > Αξιολόγηση κινδύνων αραγώγων. Οι ε ενδύσεις σε αράγωγα ροϊόντα έχουν υψηλό βαθµό κινδύνου καθώς η εκάστοτε θέση στην αγορά αραγώγων είναι ολλα λάσια των αρχικά ε ενδυµένων κεφαλαίων (µόχλευση). Τα συµβόλαια µελλοντικής εκ λήρωσης εµ εριέχουν υψηλό βαθµό κινδύνου καθώς η µόχλευση ου α ορρέει α ό αυτά σηµαίνει ότι µικρή δέσµευση κεφαλαίων µ ορεί να οδηγήσει σε ολύ µεγάλες α ώλειες ό ως ε ίσης και σε ολύ µεγάλα κέρδη. Ο ε ενδυτής ρέ ει να γνωρίζει τις υ οχρεώσεις και τις ε ι τώσεις ου α ορρέουν α ό συναλλαγές σε συµβόλαια µελλοντικής εκ λήρωσης. Αυτές αφορούν κατά κύριο λόγω τις εκάστοτε α αιτήσεις του λογαριασµού εριθωρίου ασφάλισης καθώς και το ενδεχόµενο να κληθεί ο ε ενδυτής να καταβάλλει ε ι ρόσθετα των αρχικών κεφάλαια, ροκειµένου να διατηρήσει τη θέση του. Στα δικαιώµατα ροαίρεσης, η έκθεση του αγοραστή σε κίνδυνο είναι µικρότερη α ό ότι αυτή του ωλητή, διότι αν η τιµή του υ οκείµενου τίτλου κινηθεί σε αντίθετη κατεύθυνση α ό αυτή ου ροβλέ ει ο αγοραστής, τότε αυτός έχει την δυνατότητα να µην ασκήσει το δικαίωµα. Η µεγαλύτερη ιθανή α ώλεια δε εριορίζεται στο συνολικό τίµηµα του δικαιώµατος. Σε ερί τωση όµως ου ο ε ενδυτής έχει θέση ωλητή σε δικαίωµα ροαίρεσης ο κίνδυνος ου αναλαµβάνει είναι σηµαντικά µεγαλύτερος σε σύγκριση µε τον αγοραστή, διότι υ οχρεούται να αγοράσει ή να ουλήσει τον υ οκείµενο τίτλο στην ερί τωση ου ο αντισυµβαλλόµενος (αγοραστής) ροχωρήσει σε εξάσκηση του option, καθώς και α ό το γεγονός ότι καθ' όλη τη διάρκεια διατήρησης του δικαιώµατος ο ωλητής οφείλει να καλύ τει το λογαριασµό εριθωρίου ασφάλισης, κάτι το ο οίο ενέχει κίνδυνο ρευστότητας. Κατά συνέ εια ο οιαδή οτε α ώλεια του ωλητή ενδέχεται να είναι α ό υψηλή έως α εριόριστη. > Μεταβλητότητα. Η µεταβλητότητα ενός συγκεκριµένου τίτλου - δείκτη της αγοράς εκφράζει το µέγεθος και την συχνότητα των διακυµάνσεων στην τιµή του αντίστοιχου τίτλου - δείκτη για µία συγκεκριµένη χρονική ερίοδο. Μετριέται δε υ ολογίζοντας την ετήσια τυ ική α όκλιση (standard deviation) των ηµερήσιων αλλαγών της τιµής του τίτλου / δείκτη αναφοράς. Όσο µεγαλύτερη είναι η µεταβλητότητα, τόσο µεγαλύτερο κίνδυνο ενέχει ο τίτλος ή συνολικά οι τίτλοι α ό τους ο οίους α αρτίζεται ο δείκτης της αγοράς. Ειδικότερα η µεταβλητότητα αντικατο τρίζει την αβεβαιότητα για το µέγεθος της αλλαγής στην τιµή του τίτλου. Όσο υψηλότερη είναι η µεταβλητότητα τόσο ιθανότερη είναι η κίνηση της τιµής του τίτλου εντός ενός µεγάλου εύρους τιµών. ηλαδή η τιµή του τίτλου ενδεχοµένως να κινηθεί έντονα µέσα σε µικρό χρονικό διάστηµα ρος ο οιαδή οτε κατεύθυνση (έντονα µειούµενη ή αυξανόµενη). Αντίθετα, χαµηλότερη µεταβλητότητα σηµαίνει ότι η τιµή του τίτλου συνήθως δεν έχει έντονες διακυµάνσεις, ενώ ακολουθεί αυτές του δείκτη αναφοράς. Το β (beta) ενός τίτλου ή κατά αντιστοιχία ενός χαρτοφυλακίου α οτελεί ενδεικτικό στοιχείο της µεταβλητότητάς του σε σχέση µε τις διακυµάνσεις της αγοράς. Εάν το β ενός τίτλου είναι µεγαλύτερο της µονάδας (β=1,1) η τιµή του έχει κατά 10% µεγαλύτερη µεταβλητότητα α ό το σύνολο της αγοράς. Όταν το β είναι µικρότερο της µονάδας (β=0,90) η τιµή του µεταβάλλεται κατά 10% λιγότερο α ό την αγορά. Άρα, όσο µεγαλύτερο το β τόσο υψηλότερη είναι η µεταβλητότητα του τίτλου / ροϊόντος σε σχέση µε την κίνηση της αγοράς. > Ε ενδυτικές στρατηγικές µε χρήση αραγώγων. Η βασική χρήση των αραγώγων ροϊόντων είναι η αντιστάθµιση των ε ενδυτικών κινδύνων µιας long θέσης (αγορά) στη spot αγορά. Αυτό σηµαίνει ότι όταν ένας ε ενδυτής έχει ροβεί σε αγορά τίτλων στη spot αγορά ροσδοκώντας την άνοδο της τιµής τους για να α οκοµίσει κέρδος, µέσω των αραγώγων µ ορεί να αντισταθµίσει τον κίνδυνο ανοίγοντας short θέσεις ( ώληση) σε αράγωγα ροϊόντα ου έχουν ως υ οκείµενα µέσα τους τίτλους τους ο οίους έχει αγοράσει στη spot αγορά. Έτσι σε ενδεχόµενη υ οχώρηση των τιµών των τίτλων της spot αγοράς, οι short θέσεις του ε ενδυτή στην αγορά αραγώγων θα του α οφέρουν κέρδη, το ο οία αντισταθµίζουν µέρος των α ωλειών του στη spot αγορά. Υ άρχει βέβαια η δυνατότητα κερδοσκο ίας α ό την λευρά του ε ενδυτή µε το άνοιγµα θέσεων σε αράγωγα ροϊόντα στην αγορά αραγώγων ρος µια κατεύθυνση (ανοδική ή τωτική). Εάν ο ε ενδυτής ιστεύει ότι οι τιµές θα κινηθούν ανοδικά µ ορεί να αγοράσει call options ληρώνοντας µόνο την τιµή αγοράς τους (premium) ε ί το µέγεθος των συµβολαίων ε ί τον αριθµό των συµβολαίων. Στην αντίθετη ερί τωση εάν ιστεύει ότι οι τιµές θα κινηθούν καθοδικά, µ ορεί να αγοράσει put options ληρώνοντας ε ίσης µόνο την τιµή αγοράς τους (premium) ε ί το µέγεθος των συµβολαίων ε ί τον αριθµό των συµβολαίων. Στην ερί τωση ου η αγορά κινηθεί αντίθετα µε τις ροσδοκίες του, η µέγιστη α ώλειά του ισοδυναµεί µε το άθροισµα των premium ου έχει ληρώσει για να αγοράσει τα δικαιώµατα. Αντίστοιχα εάν ο ε ενδυτής ιστεύει ότι οι τιµές θα κινηθούν ανοδικά, µ ορεί να ουλήσει put options εισ ράττοντας την τιµή ώλησής τους (premium) ε ί το µέγεθος των συµβολαίων ε ί τον αριθµό των συµβολαίων, και εάν εκτιµά ότι οι τιµές θα κινηθούν τωτικά µ ορεί να ουλήσει call options εισ ράττοντας την τιµή ώλησής τους (premium) ε ί το µέγεθος των συµβολαίων ε ί τον αριθµό των συµβολαίων. Στην ερί τωση όµως αυτή σε ενδεχόµενη κίνηση της αγοράς ρος την αντίθετη των ροσδοκιών κατεύθυνση, η µέγιστη δυνητική α ώλειά του είναι α εριόριστη. > Ε ι λέον Κίνδυνοι Παραγώγων. α)κίνδυνος Ακάλυ της Θέσης σε Παράγωγα: Είναι ο κίνδυνος ου αναλαµβάνει ο ε ενδυτής στην ερί τωση κατά την ο οία έχει ουλήσει δικαιώµατα αγοράς σε υ οκείµενα ροϊόντα τα ο οία δεν έχει στην κατοχή του. Εάν η αγορά κινηθεί ενάντια στην ροσδοκία του ε ενδυτή - ωλητή (η τιµή του υ οκείµενου ροϊόντος στη spot αγορά είναι υψηλότερη α ό την τιµή εξάσκησης του δικαιώµατος) ο αγοραστής του δικαιώµατος έχει τη δυνατότητα να εξασκήσει το δικαίωµα αυτό, µε συνέ εια ο ωλητής να είναι υ οχρεωµένος να αγοράσει το ροϊόν στη spot αγορά, σε τιµή συνήθως ολύ υψηλότερη α ό την τιµή (strike price) στην ο οία είναι υ οχρεωµένος να το ουλήσει στον αγοραστή. Κίνδυνος α ωλειών µέσω Λογαριασµών Περιθωρίου (Margin Account): Είναι ο κίνδυνος ου αναλαµβάνει ο ε ενδυτής (ο ο οίος έχει θέση στην αγορά αραγώγων) να χάσει ολόκληρο το κεφάλαιο ου έχει αρχικά ε ενδύσει. Εάν η αγορά κινηθεί ενάντια στις εκτιµήσεις του ε ενδυτή θα ζητηθεί αυτόµατα η άµεση καταβολή ε ι ρόσθετων κεφαλαίων για ασφάλιση. Υ άρχει κατά συνέ εια η ιθανότητα α ώλειας ε ι ρόσθετων κεφαλαίων έραν των αρχικών. Στην ελληνική αγορά, αδυναµία του ε ενδυτή να καλύψει τις υ οχρεώσεις του µε margin call ου έχει δεχθεί, ροκαλεί την άµεση ρευστο οίηση του χαρτοφυλακίου του α ό την ΕΧΑΕ µε συνέ εια την λήρη α ώλεια του οσού ου έχει καταθέσει στον λογαριασµό εριθωρίου του. Ο καθορισµός των κατώτερων ορίων του εριθωρίου ασφάλισης γίνεται α ό την ΕΧΑΕ και βασίζεται στην ιστορική µεταβλητότητα των τιµών των υ οκείµενων ροϊόντων. Η Εταιρεία ωστόσο δύναται να θέτει υψηλότερα όρια σαν εριθώρια ασφάλισης µε στόχο τη διασφάλιση τόσο της ίδιας, όσο και του Πελάτη. β)α όκλιση της Αγοράς των αραγώγων α ό την αγορά των υ οκείµενων αξιών: ο κίνδυνος α όκλισης των τιµών αραγώγων χρηµατο ιστωτικών µέσων α ό τις αντίστοιχες τιµές των υ οκείµενων αξιών λόγω των συνθηκών ή των κανόνων λειτουργίας της αγοράς των αραγώγων ή της αγοράς των υ οκείµενων αξιών. γ) Κίνδυνοι ε ενδυτικής ρακτικής: Σε ερί τωση ου ο ε ενδυτής έχει ε ιλέξει να δανειστεί µετοχές µε σκο ό να τις ουλήσει στην spot αγορά, ρέ ει να είναι ενήµερος ότι οι µετοχές ου δανείσθηκε µ ορεί να ζητηθεί να ε ιστραφούν ανά άσα στιγµή. Ο κίνδυνος σε αυτή την ερί τωση ροκύ τει α ό την ιθανότητα η τιµή της µετοχής στην spot αγορά τη στιγµή αγοράς ενδέχεται να είναι υψηλότερη α ό την τιµή στην ο οία έχει ωληθεί. Σε ερί τωση ου ο ε ενδυτής έχει ε ιλέξει να δανείσει µετοχές, θα ρέ ει να είναι ενήµερος ότι όταν ζητήσει την ε ιστροφή των µετοχών, αυτές ενδέχεται να του ε ιστραφούν τµηµατικά, σε µια ερίοδο µερικών ηµερών. Ο κίνδυνος ροκύ τει α ό την ενδεχόµενη αρνητική διαφορά στην 8