ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ. Ευάγγελος Ι. Χατζησταματίου Καρδιολόγος

Transcript

1 ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Ευάγγελος Ι. Χατζησταματίου Καρδιολόγος

2 ΑΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Η επιδημιολογική σχέση ανάμεσα στην ΑΠ και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο είναι σταθερή, είτε η ΑΠ μετράται τυχαία στο ιατρείο, στο σπίτι, τον χώρο εργασίας ή κατά την διάρκεια 24 ωρών, με διαλείπουσα ή συνεχή καταγραφή Ο στόχος στην θεραπεία της ΑΥ είναι να μειωθεί η ΑΠ με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαττωθεί ή ιδανικά να εξαλειφθεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος που σχετίζεται με την αυξημένη ΑΠ Παρομοίως, η σωτήρια δράση της μείωσης της ΑΠ είναι σταθερή και σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από τις παρεμβάσεις που χρησιμοποιούμε για να την πετύχουμε Δυστυχώς, η αντιυπερτασική θεραπεία όπως εφαρμόζεται στις μέρες μας δεν εξαλείφει Alan H. Gradman. Sleep-Time Blood Pressure: A Validated Therapeutic Target. JACC 2011;58; τους κινδύνους που σχετίζονται με την

3 ΑΥ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Τα τελευταία χρόνια οι προσπάθειες για ακριβέστερο προσδιορισμό του κινδύνου έχουν εστιάσει, εν μέρει, στην εφαρμογή της παρακολούθησης της ΑΠ εκτός ιατρείου, με σκοπό να αυξήσουν την δειγματοληψία των μετρήσεων και να προσφέρουν μια ακριβή εκτίμηση του συνήθους φορτίου πίεσης στο οποίο εκτίθεται το καρδιαγγειακό σύστημα Επιπλέον, το ερευνητικό ενδιαφέρον έχει στραφεί στην αιτιολογική διερεύνηση των κιρκάδιων διακυμάνσεων της ΑΠ, Verdecchia καθώς P. Prognostic και value of ambulatory των blood pressure: επιπέδων current evidence and clinical της implications. Hypertension 2000;35:844 51

4 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΑΠ ΕΚΤΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ Προοπτικές μελέτες έχει αποδείξει ότι ο μέσος όρος επαναλαμβανόμενων μετρήσεων είναι ανώτερος από την ΑΠ ιατρείου, όσον αφορά την πρόβλεψη εμφάνισης των δομικών διαταραχών της υπέρτασης, όπως είναι η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας και η εμφάνιση των μειζόνων καρδιαγγειακών συμβαμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ΑΕΕ και του εμφράγματος του μυοκαρδίου Dolan E et al. Superiority of ambulatory over clinic BP measurement in predicting mortality: the Dublin outcome study. Hypertension 2005;46:156 61

5 ASH & ESH BP Cut-off Values

6 Ambulatory Blood Pressure Monitoring 1962: πρώτη αρχέγονη συσκευή 24ωρης καταγραφής ΑΠ Σήμερα έχουμε στην διάθεση μας μικρές και εύχρηστες ηλεκτρονικές συσκευές, οι οποίες μέσω της ταλαντομετρικής μεθόδου προσδιορίζουν την ΜΑΠ και με κατάλληλες εξισώσεις τις ΣΑΠ και ΔΑΠ Με κατάλληλο λογισμικό προγραμματίζουμε τις παραμέτρους της 24ωρης καταγραφής

7 ΜΗ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΝ ΑΝΩ ΑΚΡΟ ή ΑΚΡΟ ΜΕ ΣΑΠ>10 mmhg

8 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ 24ΩΡΗΣ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΠ Ενδείξεις 24ωρης περιπατητικής καταγραφής: 1.Σημαντική μεταβλητότητα στην ΑΠ ιατρείου στην ίδια επίσκεψη ή μεταξύ διαφορετικών επισκέψεων 2.Υψηλή ΑΠ ιατρείου σε άτομα με χαμηλό συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο 3.Μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις τιμές της ΑΠ ιατρείου και οικίας 4.Υποψία αντίστασης στην

9

10 24ΩΡΗ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΠ Επίπεδα μέσης ΑΠ(ΣΑΠ, ΔΑΠ, ΜΑΠ, ΔΠ)24ωρου, ημέρας και νύκτας Νυχθημέρια (κιρκάδια) μεταβλητότητα ΑΠ Βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα ΑΠ Pickering TG, Shimbo D, Haas D. Ambulatory blood-pressure monitoring. N Engl J Med 2006; 354:

11 ΚΙΡΚΑΔΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΑΠ Yuichiro Yano1, Kazuomi Kario. Nocturnal BP and CVD: a review of recent advances. Hypertension Research (2012), 1 7

12 Dipping status

13

14 CIRCADIAN CLOCK SYSTEM & HIGH NOCTURNAL BP Τα γενετικά συστατικά του κιρκάδιου ρολογιού διαδραματίζουν καίριο και ουσιαστικό ρόλο στην ρύθμιση της ΑΠ Αφαίρεση του υπερχιασματικού πυρήνα ή αποκοπή του γονιδίου Cry οδηγεί σε απώλεια της κιρκάδιας R. Daniel Rudic and David J. Fulton. Pressed for time: the circadian clock and hypertension. J Appl Physiol 107: , περιοδικότητας της

15 ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΙΡΚΑΔΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ Τα επίπεδα νορεπινεφρίνης και επινεφρίνης είναιαπ μέγιστα λίγο μετά την έγερση Η PRA κορυφώνεται κατά την διάρκεια του νυκτερινού ύπνου και είναι ελάχιστη κατά τις πρώτες απογευματινές ώρες Η αλδοστερόνη εμφανίζει υψηλές συγκεντρώσεις κατά την έναρξη της ημερήσιας δραστηριότητας και χαμηλές κατά την έναρξη της νυκτερινής ανάπαυσης Παρομοίως, τα επίπεδα τουace, AGI καιagii κορυφώνονται λίγο πριν την πρωινή έγερση Η χαμηλή ΑΠ κατά την διάρκεια της νύκτας είναι αποτέλεσμα της απόσυρσης του συμπαθητικού, της υπεροχής του παρασυμπαθητικού, της μειωμένης Angeli A, Gatti G, Masera R. Chronobiology of the hypothalamic pituitary-adrenal and renin-angiotensinaldosterone systems. Springer-Verlag; 1992: Bartter FC et al. Chronobiological aspect of PRA, plasma aldosterone and urinary electrolytes. In: Krieger DT, ed. Endocrine Rhythms. New York, NY: Raven; 1979:49 132

16

17

18

19

20

21

22

23

24 NON DIPPING ΤοNon dipping έχει συσχετιστεί με μεταβολικές διαταραχές, παχυσαρκία, υπνική άπνοια, δευτεροπαθείς μορφές υπέρτασης, υποκλινικές βλάβες οργάνων στόχων και de la Sierra A et al. Prevalence and factors associated with circadian blood pressure patterns in hypertensive patients. Hypertension 2009; 53: Marcovecchio ML et al. ABPM in obese children: role of insulin resistance. J Hypertens 2006; 24: Wolf J et al. Non-dipping pattern of hypertension and OSA syndrome. Hypertens Res 2010; 33: κυρίως με αυξημένο Pierdomenico SD et al. Arterial disease in dipper and nondipper hypertensive patients. Am J Hypertens 1997; 10: Cuspidi C et al. Cardiovascular TOD in essential hypertensives with or without reproducible nocturnal fall in blood pressure. J Hypertens 2004; 22: Fagard RH et al. Night-day blood pressure ratio and dipping pattern as predictors of death and CV events in hypertension. J Hum Hypertens 2009; 23:

25

26 REVERSE DIPPING n=575, mean age 72 years Kario K et al. Stroke prognosis and abnormal nocturnal blood pressure falls in older hypertensives. Hypertension 2001; 38:

27 EXTREME DIPPING Νυκτερινή πτώση ΑΠ >20% Επιπολασμός 20-30% Υψηλό επιπολασμό σιωπηλών εγκεφαλικών εμφράκτων, βλάβες της λευκής ουσίας, σιωπηρή μυοκαρδιακή ισχαιμία και επηρεασμένη νοητική λειτουργία συγκριτικά με τους dippers, λόγω νυκτερινής υποάρδευσης εγκεφάλου-καρδιάς Μεγαλύτερος κίνδυνος στους, de la Sierra A et al. Prevalence and factors associated with circadian blood pressure patterns in hypertensive patients. Hypertension 2009; 53:

28

29 ΧΡΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η προγραμματισμένη χορήγηση των αντιυπερτασικών φαρμάκων με βάση τον κιρκάδιο βιορυθμό του ασθενούς αυξάνει την αποτελεσματικότητα τους Το δυνητικό όφελος της

30 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η περιπατητική καταγραφή της αρτηριακής πίεσης, ολοκληρώνοντας 50 χρόνια εφαρμογής της, αποτελεί πλέον ένα καθιερωμένο και χρήσιμο εργαλείο στην διάγνωση και διαχείριση του υπερτασικού ασθενούς Τόσο οι μέσες τιμές 24ώρου, ημέρας και νύκτας, όσο και η βραχυπρόθεσμη και κιρκάδια μεταβλητότητα της ΑΠ προσφέρουν διαγνωστική και προγνωστική πληροφορία πέρα και πάνω των τιμών της αρτηριακής πίεσης ιατρείου Παρόλο που τα στοιχεία από την

31 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ