Α' ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Στην πρώτη κλίση νήκν : Αρσενικά συνίρετ σε -ς κι -ης : τμίς / μθητὴς Αρσενικά συνηρημέν σε -ῆς : Ἑρμῆς Θηλυκά συνίρετ σε - κι -η : χώρ / τιμὴ Θηλυκά συνηρημέν σε - κι -η : μνᾶ / συκῆ ΑΣΥΝΑΙΡΕΤΑ ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ ΑΡΣΕΝΙΚΟ/ΘΗΛΥΚΟ ς, ης, ᾳ, ῃ ν, ην, ᾰ/η, η ς/ης, ης ᾳ/ῃ, ῃ ν, ην, η ι ις ς ι ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ Έχν τις κτλήξεις τ συνίρετ(εκτός τ ρσενικών π λήγν σε -ς).τίζτι στη λήγσ κι σε όλες τις πτώσεις περισπώντι. Εξίρεση: βορές - βορρᾶς. ΚΑΝΟΝΕΣ Γενικοί i. Η γενική πληθυντικού κι στ ρσενικά κι στ θηλυκά τίζετι στη λήγσ κι πίρνει περισπμένη. Εξιρούντι κι τίζτι στην πρλήγσ τ εξής: τησίι > τησί, χρήστης > χρήστ ii. Η κτάληξη -ς κι στ δυο γένη κι στς δυο ριθμούς είνι πάντοτε «μκρόχρη». π.χ. στρτιώτς, γλώσσς Κνόνες Αρσενικών i. έχν τη γενική ενικού σε - ii. έχν τη κλητική ενικού σε -ᾰ κι το βρχύχρο, όσ λήγν σε: -της, -άρχης, -πώλης, -τρίβης, -μέτρης, -ώνης, -λάτρης τ εθνικά > π.χ. Πέρσης > Πέρσ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το όνομ «δεσπότης» στην κλητική ενικού νεβάζει τ τόνο > δέσποτ. iii. Εχν τ δίχρ φήεντ, ι, υ: βρχύχρ όσ λήγν σε: -ῠτης (προερχόμεν πό ρήμτ π.χ. λύτης ) -ῐδης (εὐπτρίδης ) -ᾰτης (ἁμξηλάτης ) μκρόχρ όσ λήγν σε: -ῑτης (τεχνίτης) -ᾱτης (όσ δηλώνν κτγγή: Ἐλεάτης) -ῡτης (όσ δεν προέρχτι πό ρήμτ π.χ. πρεσβύτης) Κνόνες Θηλυκών σε -: i. ότν πριν πό το - υπάρχει φήεν ή ρ το -ᾱ λέγετι κθρό κι διτηρείτι σε όλες τις πτώσεις. Το - υτό είνι μκρόχρο. Εξιρούντι κι έχν τo - βρχύχρο τ: γῖ / γρῖ μῖ / μυῖ / μοῖρ πεῖρ / πρῷρ σπεῖρ / σφῖρ / σφῦρ
ii. iii. iv. κι τ προπροξύτ: π.χ. εὐγένει ότν πριν πό - υπάρχει σύμφο, εκτός τ ρ, το -ᾰ λέγετι μη κθρό, είνι βρχύχρο κι μεττρέπετι στη γενική κι δοτική ενικού σε -η. Πράδειγμ: θύελλ / θυέλλης / θυέλλη γλῶσσ / γλώσσης / γλώσσῃ στην ιτιτική κι την κλητική ενικού το - είνι ό,τι κι στην ομστική. Πράδειγμ: ἱέρειᾰ > βρχύ > άρ: ἱέρειᾰν / ὦ ἱέρειᾰ σημίᾱ > μκρό > άρ: σημίν / ὦ σημί στη γενική πληθυντικού τίζτι στη λήγσ κι πίρνν περισπμένη. Πράδειγμ: θλσσῶν ἐνεργειῶν σφιρῶν ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΣΥΝΑΙΡΕΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Α ΚΛΙΣΗΣ. ΑΡΣΕΝΙΚΑ τμίς τμί τμίᾳ τμίν τμί πολίτης πολίτ πολίτῃ πολίτην πολῖτ μθητὴς μθη μθη μθη μθη Ατρείδης Ατρείδ Ατρείδῃ Ατρείδην Ατρείδη τμίι τμιῶν τμίις τμίς τμίι πολῖτι πολι πολίτις πολίτς πολῖτι μθητὶ μθη μθητῖς μθη μθητὶ Ατρεῖδι Ατρειδῶν Ατρείδις Ατρείδς Ατρεῖδι β. ΘΗΛΥΚΑ σε > γεν. -ς σημί σημίς σημίᾳ σημίν σημί γενεὰ γενεᾶς γενεᾷ γενεὰν γενεὰ ἐνέργει ἐνεργείς ἐνεργείᾳ ἐνέργειν ἐνέργει μοῖρ μοίρς μοίρᾳ μοῖρν μοῖρ τῖς σημῖι σημιῶν σημὶις σημὶς σημῖι γενεὶ γενεῶν γενεῖς γενεὰς γενεὶ ἐνέργειι ἐνεργειῶν ἐνεργείις ἐνεργείς ἐνέργειι μοῖρι μρῶν μοίρις μοίρς μοῖρι
γ. ΘΗΛΥΚΑ σε >γεν. -ης, η >γεν. -ης θύελλ θυέλλης θυέλλῃ θύελλν θύελλ γλῶσσ γλώσσης γλώσσῃ γλῶσσν γλῶσσ νίκη νίκης νίκῃ νίκην νίκη ψυχὴ ψυχῆς ψυχῇ ψυχὴν ψυχὴ τῖς θύελλι θυελλῶν θυέλλις θυέλλς θύελλι γλῶσσι γλσσῶν γλώσσις γλώσσς γλῶσσι νῖκι νικῶν νίκις νίκς νῖκι ψυχὶ ψυχῶν ψυχῖς ψυχὰς ψυχὶ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Α' ΚΛΙΣΗΣ Ἑρμῆς Ἑρμοῦ Ἑρμῇ Ἑρμῆν Ἑρμῆ ἀμυγδλῆ ἀμυγδλῆς ἀμυγδλῇ ἀμυγδλῆν ἀμυγδλῆ μνᾶ μνᾶς μνᾷ μνᾶν μνᾶ Ἑρμῖ Ἑρμῶν Ἑρμῖς Ἑρμᾶς Ἑρμῖ τῖς ἀμυγδλῖ ἀμυγδλῶν ἀμυγδλῖς ἀμυγδλᾶς ἀμυγδλῖ μνῖ μνῶν μνῖς μνᾶς μνῖ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Τ συνηρημέν: Ἑρμές > ῆς κι ἀμυγδλέ -> ῆ διτηρούν σε όλες τις πτώσεις κι μετά τη συνίρεση τις κτλήξεις τ συνίρετ. Εξιρείτι το σιστικό βορές π έχει διπλούς τύπς κι συνηρημένς κι συνίρετς. Ότν όμς είνι συνηρημένο έχει διπλό -ρ-: βορρᾶς, ενώ συνίρετο έχει έν -ρ-: βορές. Έχει δε μόνο ενικό ριθμό. Επίσης μόνο ενικό έχει το θηλυκό συνηρημένο: γῆ.
Β ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΣΥΝΑΙΡΕΤΑ Ουδέτερ ος ε Ουδέτερ ς ΚΑΝΟΝΕΣ Τ δευτερόκλιτ συνίρετ σιστικά είνι ρσενικά κι θηλυκά σε -ος κι έχν τις ίδιες κτλήξεις σε ενικό κι πληθυντικό ριθμό. Σχημτίζν την κλητική ενικού χρίς κτάληξη > π.χ. ἄνθρπε. Τ δέτερ συνίρετ σιστικά έχν τρεις πτώσεις όμες (.-ιτ.-κλ.) κι στς δύο ριθμούς. Οι άλλες δύο πτώσεις είνι κνές με τ ρσενικά κι θηλυκά. Το - τ δετέρ στη β κλίση είνι βρχύχρο > π.χ. δῶρᾰ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ κρπὸς κρποῦ κρπῷ κρπὸν κρπὲ νῆσος νήσ νήσ νῆσ νῆσε μνημεῖ μνημεί μνημεί μνημεῖ μνημεῖ κρποὶ κρπῶν κρποῖς κρποὺς κρποὶ τῖς νῆσ νήσ νήσ νήσς νῆσ μνημεῖ μνημεί μνημεί μνημεῖ μνημεῖ ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ
Συνηρημέν ομάζτι τ δευτερόκλιτ σιστικά π είχν άλλο -ο- ή -ε- πριν πό τ χρκτήρ -ο- κι συνιρέθηκν σε όλες τις πτώσεις π.χ. πλόος -> πλοῦς, το ὀστέ - ὀσν Ουδέτερ ς ν ν ν ν Ουδέτερ ς ΚΑΝΟΝΕΣ Οι κτλήξεις τ συνηρημέν διφέρν πό εκείνες τ συνίρετ στην ομστική, ιτιτική κι κλητική ενικού. Στις πτώσεις υτές το -ο- κι το -ε- συνιρούντι με τ χρκτήρ -ο- σε > -- Τ πλά συνηρημέν πίρνν στη λήγσ πντού περισπμένη. Αν όμς είνι σύνθετ τίζτι στην πρλήγσ διτηρώντς τ τισμό της ομστικής ενικού > π.χ. ἔκπλς > ἔκπλ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ περίπλς περίπλ περίπλ περίπλν περίπλ πρόχς πρόχ πρόχ πρόχν πρόχ ὀσν ὀσ ὀσ ὀσν ὀσν περίπλ περίπλ περίπλ περίπλς περίπλ τῖς πρόχ πρόχ πρόχ πρόχς πρόχ ὀστᾶ ὀσ ὀσ ὀστᾶ ὀστᾶ
ΑΤΤΙΚΗ Β ΚΛΙΣΗ (ΑΤΤΙΚΟΚΛΙΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ) Ουδέτερ ς / ς Ουδέτερ ς ς ς ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ἅλς ἅλ ἅλ ἅλ / ἅλς τῖς ἅλ ἅλ ἅλς ἅλς ἅλ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: i. H κλητική ενικού είνι όμ με την ομστική. ii. Tο -- υπάρχει σ' όλες τις κτλήξεις. iii. Yπάρχει -- όπ στ συνίρετ υπάρχν κτλήξεις : - κι -. iv. O τισμός τ πτώσε κολθεί την ομστική. v. Όσ τίζτι στη λήγσ, οξύντι (εξιρούντι : Κῶς, ὀρφῶς, λγῶς).