KERAJAAN MALAYSIA JABATAN PERANCANG JALAN KEMENTERIAN KERJA RAYA KAJIAN PENGANGKUTAN BANDAR BARU BANGI (BBB) DRAF LAPORAN AKHIR Disediakan oleh, 1
SAMUDERA CONSULTING ENGINEER SAMUDERA CONSULTING ENGINEER Ahli-ahli: Felicia Ak Bisi Norhasnizah Hasbi Zarinah Abu Bakar A86377 A86547 A86622 2
ISI KANDUNGAN Halaman Objektif Kajian 1 Audit Keadaan Semasa 4 Cadangan Jangka Pendek 15 Permintaan Perjalanan Pada Masa Hadapan 24 Plan Jangka Panjang 33 Anggaran Kos Semua Projek Yang Dicadangkan 38 Plan Pelaksanaan dan Aliran Kos Projek 41 Lampiran 46 SAMUDERA CONSULTING ENGINEER 3
4
1.0 PENGENALAN 1.1 Objektif 1.1.1 Objektif kajian secara umumnya ditakrifkan seperti berikut: Menghasilkan cadangan spesifik dalam pembangunan sistem rangkaian pengangkutan yang efisien bagi Bandar Baru Bangi dan bandar berdekatan Dalam merealisasikan objektif di atas, perunding telah mengenalpasti matlamat berikut dalam melaksanakan Transport Master Plan :- Merumuskan pelan pengangkutan jangka pendek, dan jangka panjang bertepatan dengan konsep BBB dalam menyediakan jalan masuk yang selamat, efisien dan ekonomi Melaksanakan polisi dan strategi pengangkutan pengangkutan dalam memenuhi keperluan BBB, iaitu mencapai 50% perjalanan menggunakan pengangkutan awam dalam kawasan BBB Menambah jalan masuk ke BBB dengan mengintegrasikan sambungan rangkaian pengangkutan pengangkutan antara mod pengangkutan semasa dan yang sedang dirancang, termasuk kenderaan persendirian (jalan raya), KTM (rail) dan perkhidmatan bas (jalan raya bagi pengangkutan awam). 1.1.2 Semua pendekatan yang diguna pakai dalam kajian adalah berdasarkan objektif, di mana peringkat awal permodelan dilakukan tanpa mengambil kira pengaruh satu-satu polisi pengangkutan atau penyelesaian.
1.2 Latar Belakang Bandar Baru Bangi 1.2.1 BBB telah dimajukan secara berperingkat-peringkat sejak tahun 1974 yang merangkumi kawasan seluas lebih kurang 2,925 hektar (7,228 ekar). Matlamat utama pembukaan bandar ini ialah:- Untuk menjadikan kawasan BBB sebagai satu pusat pertumbuhan wilayah bagi selatan Lembah Kelang Memberi peluang yang luas kepada Bumiputera dalam kegiatan ekonomi selaras denagn Dasar Pembangunan Negara Bandar Universiti dan seterusnya pusat kajian sains 1.2.2 Pembangunan peringkat awal BBB adalah berdasarkan kepada pelan struktur yang disediakan oleh PKNS dan Jabatan Perancang Bandar dan Desa pada tahun 1974 dan selepas itu, dikaji semula pada tahun 1979 dengan matlamat untuk mewujudkan pembangunan yang sederhana (moderate growth) bagi menampung seramai 75,000 penduduk dalam tahun 2,000. 1.2.3 Pelan Perspektif Lembah Klang 1983 telah menggalakkan pertumbuhan enam pusat utama termasuk Bangi. BBB telah dikenalpasti sebagai pusat pertumbuhan utama di kawasan koridor selatan dan berperanan sebagai pusat penempatan institusi, industri ringan dan pentadbiran daerah. 1.2.4 Berikutan dengan pesatnya pembangunan BBB dan kawaan-kawasan sekelilingnya, Kerajaan Negeri dan Perbadanan telah mengkaji semula seluruh strategi perancangan dan pembangunan BBB pada tahun 1985 dengan melantik perunding swasta untuk membuat kajian dan menyediakan Pelan Struktur Bangi. Fungsi dan status BBB bukan sahaja untuk mencapai matlamat-matlamat di atas tetapi juga menjadikan sebagai sebuah wilayah (regional town) yang terbesar bagi kawasan selatan Negeri Selangor Darul Ehsan. 6
1.3 Kawasan Kajian Kawasan kajian termasuk Bandar Baru Bangi (kawasan kajian primer) secara keseluruhannya dan beberapa kawasan lain yang berada di sekitarnya seperti Kajang, Putrajaya, Kuala Lumpur, Seremban dan UKM (kawasan-kawasan kajian sekunder). 7
1.4 Kaedah Kajian Kementerian Kerja Raya Malaysia telah pun menyediakan garis panduan untuk menyediakan kajian dan perancangan pengangkutan bandar. Garis panduan ini akan digunakan dalam kajian perancangan pengangkutan BBB. Secara kasarnya ia ditunjukkan dalam Rajah 2.1 Rajah 2.1 Kaedah Kajian 1.0 AUDIT KEADAAN SEMASA Bahagian ini memfokuskan lima aspek penting yang membentuk sebahagian daripada proses perancangan pengangkutan kawasan Bandar Baru Bangi (BBB). Kajian ini boleh mengenalpasti kelemahan, potensi dan pembaikan minor 8
dan major yang mungkin untuk infrastruktur pengangkutan. Oleh itu, model pengangkutan boleh digunakan untuk menguji senario ini. Aspek-aspek berikut telah dipertimbangkan:- i. Jalan Masuk ke BBB ii. Guna Tanah di BBB iii. Tahap kecekapan sistem pengangkutan awam di BBB iv. Bancian lalu lintas v. Peluang dan halangan untuk memperbaiki keadaan pengangkutan 1.1 Jalan Masuk ke BBB Melalui Jalan Raya BBB pada masa kini disambungkan dengan kawasan sekitarnya seperti Putrajaya, Kuala Lumpur, Kajang dan Seremban. Melalui Laluan Udara Dengan terbinanya lapangan terbang antarabangsa Kuala Lumpur ataupun lebih dikenali dengan nama KLIA, ia telah mendatangkan banyak manfaat kepada negara daripada pelbagai aspek. Walaupun peranannya lebih menjurus kepada tujuan antarabangsa, namun ia juga merupakan salah sebuah laluan utama yang digunakan untuk ke MSC. Setelah rasminya pembukaan KLIA pada julai tahun *1998, syarikat penerbangan utama negara iaitu Malaysia Airlines telah memindahkan segala operasinya dari lapangan terbang Sultan Abdul Azizi Shah Subang ke KLIA. 9
Sistem pengoperasian KLIA semakin efisien apabila munculnya sebuah lagi syarikat penerbangan negara yang baru yang diberi nama Airasia. Airasia merupakan syarikat penerbangan pertama berkonsepkan kos rendah, sekaligus menjadi tarikan utama kepada semua golongan terutamanya golongan yang berpendapatan sederhana dan rendah. Operasinya juga bermula di lapangan terbang Subang dan akhirnya turut dipindahkan ke KLIA. KLIA juga adlah tumpuan semua penerbangan dari luar negara samaada sebagai laluan utama atau pun laluan persinggahan (transit). Dengan lokasinya yang strategik dan berhampiran dengan MSC, kebolahan Bandar Baru Bangi (BBB) sebagai perantara antara KLIA dan MSC dari segi laluan darat, mempunyai peluang yang sangat cerah untuk membangun pada masa akan datang. Oleh itu, pelbagai plan boleh diatur untuk merealisasikan BBB sebagai lokasi yang penting dan boleh membangun dengan pesat. 10
Laluan Komuter Pada masa kini, hanya wujud perkhidmatan komuter dan stesyennya terletak di Bangi Lama. Oleh yang demikian, jika terdapat pengguna yang ingin menaiki komuter, adalah perlu bagi mereka untuk pergi ke stesyen Bangi Lama atau stesyen komuter UKM untuk pergi ke destinasi yang dituju. Maka, permintaan untuk perkhidmatan ini adalah tinggi dan amat penting bagi pengguna awam. Perkhidmatan komuter ini memudahkan pengguna untuk pergi ke destinasi-destinasi seperti KLIA, pusat membeli-belah di kawasan Kuala Lumpur dan pusat-pusat perniagaan di mana mereka memperoleh rezeki setiap hari. Penggunaan komuter adalah lebih menjimatkan masa dan wang. Para pengguna tidak perlu bersesak di jalanan untuk pergi ke destinasi yang dituju jika menaiki komuter. Selain itu, para pengguna tidak perlu membelanjakan wang yang banyak untuk mengisi minyak dan membayar tol. Malah, pengguna akan berada dalam keadaan yang selesa sepanjang perjalanan di dalam komuter kerana ia mempunyai sistem berhawa dingin. Perkhidmatan komuter di Bangi Lama menghubungkan beberapa stesyen yang di kawasan Bandar Baru Bangi iaitu Bandar Tasik Selatan, Serdang, Kajang, UKM dan Bangi. Keadaan ini akan memudahkan pengguna untuk pergi ke KLIA dengan menaiki transit dari stesyen Bandar Tasik Selatan atau destinasi yang menyediakan perkhidmatan LRT. Selain itu, perkhidmatan komuter memudahkan pengguna pergi ke pusat membeli-belah serta tapak permainan seperti Mines Wonderland di Serdang. Kebiasaannya, pengguna yang kerap menaiki komuter ialah pengguna daripada stesyen Kajang dan UKM. 11
2.2 Guna Tanah di BBB Penggunaan tanah di Bandar Baru Bangi (BBB) telah dirancang dengan matlamat untuk memperseimbangkan semua sektor utama di bandar ini dalam usaha mewujudkan satu keharmonian di antara ciri-ciri bandar akademik, bandar institusi, dan tempat kediaman yang selesa bagi penduduk penduduknya. BBB dibahagikan kepada 16 seksyen yang dirancang untuk menampung penggunaan tanah mengikut kategori utama seperti dalam jadual 2.1. Jadual 2.1 Guna Tanah Bagi BBB Guna tanah Keluasan Hektar Ekar Peratus Perumahan Perusahaan Perniagaan Institusi Kawasan rekreasi (Aktif) Kawasan Hijau Lain-lain (parit, pembentungan 517 352 81 477 166 32 428 1278 870 200 1171 410 82 1057 25.2 17.2 3.9 23.1 8.1 1.6 20.9 & jalan) Jumlah 2053 5068 100 Kawasan perumahan yang dibina di BBB telah dirancang mengikut jenis seperti Jadual di bawah: 12
Jadual 2.2 Peratusan Berdasarkan Jenis Rumah di BBB Bil. Jenis rumah Unit Peratus (%) 1. 2. 3. Kos Tinggi Kos Sederhana Kos Rendah / Sederhana Rendah 5890 3410 6200 38 22 40 Jumlah 15500 100 Guna tanah untuk perusahaan ini melibatkan pembinaan kilang-kilang. Antara kilang-kilang besar yang terdapat di BBB adalah seperti Hitachi dan Sony. Kawasan ini tentu sekali akan menjana perjalanan sama ada tarikan atau pengeluaran. Daripada Jadual 2.1, adalah diperhatikan kawasan institusi merupakan guna tanah BBB kedua terbesar selepas perumahan. Kawasan institusi ini terletak di seksyen 11, 12, 14, 15 dan 16 BBB. Institusi yang dibina pada kawasan ini terdiri daripada agensi Kerajaan Persekutuan, Badan-Badan Berkanun dan Institusi-Institusi Kewangan Swasta. Guna tanah untuk perniagaan juga wujud hampir di setiap kawasan. Di mana rumah kedai dua tingkat dan satu tingkat banyak dibina. Ini termasuklah kawasan-kawasan seperti seksyen 1, seksyen 2, seksyen 5, seksyen 15 dan seksyen 16. 13
2.3 Tahap Kecekapan Sistem Pengangkutan Awam Di BBB Pengangkutan awam yang terdapat di BBB terdiri daripada teksi dan bas. Bas Pada masa kini, mutu perkhimatan yang disediakan adalah tidak memuaskan dari segi kawasan yang dilalui dan juga kemudahan yang disediakan. Di BBB, hanya sebahagian kawasan sahaja yang disediakan perkhidmatan ini iaitu dari seksyen 1, 16 dan UKM. Walau bagaimanapun, hanya kawasan tertentu sahaja yang dilalui oleh bas-bas tersebut. Sebagai contoh, pengguna terpaksa menaiki teksi untuk pergi ke Warta memandangkan tiada bas disediakan ke situ. Tambahan pula, penjadualan masa bas tidak efisien dan menyukarkan pengguna. Semua bas yang digunakan telah usang dan tidak diselenggarakan dengan baik menyebabkan keselesaan pengguna terjejas. Bas-bas ini boleh dikatakan menggunakan rangka lori. Bas ini mempunyai enjin di depan menyebabkan bunyi bising kepada penumpang dan sistem gantungan yang keras. Oleh itu, ia perlu diganti dengan bas yang baru mempunyai rangka bersepadu seperti rangka kereta, sistem gantungan yang lebih lembut, lantai yang rendah dan enjin di belakang. 14
Perhentian bas yang disediakan adalah tidak mencukupi, dan kedudukannya tidak strategik. Keadaan ini menyebabkan bas biasanya berhenti di bahu-bahu jalan sehingga mengganggu laluan kenderaan yang lain. Oleh hal yang demikian, keselamatan penumpang dan pengguna jalan lain terdedah kepada kecelakaan. 15
Selain itu, bilangan bas yang disediakan juga adalah terhad dan ini bertentangan dengan bilangan pengguna yang ramai. Keadaan ini telah memaksa bas-bas tersebut membawa lebih muatan penumpang. Maka, situasi ini boleh mengundang kepada kecelakaan. Teksi Bilangan teksi yang terdapat di BBB sekarang adalah tidak mencukupi. Para pengguna terpaksa menunggu lama di perhentian bas untuk mendapatkan perkhidmatan tersebut. Dari segi laluannya, teksi hanya melalui kawasan tertentu sahaja seperti Pusat Bandar. 16
2.4 Bancian Lalu Lintas 2.4.1 Persepsi Orang Ramai Pasukan Perunding telah ke BBB untuk mengetahui persepsi mereka tentang pengangkutan di BBB khasnya. Persepsi daripada mereka sangat penting kerana mereka lebih mengetahui tentang masalah yang dihadapi kerana mereka boleh dikatakan setiap hari menjana perjalanan. Daripada bancian yang telah dilakukan, hampir keseluruhan menyatakan masalah yang sama iaitu masalah pengangkutan bas awam di BBB. Sebagai contoh, jika mereka hendak ke Warta dan Wisma PKNS, mereka terpaksa menaiki teksi sebagai kaedah alternatif jika mereka tidak mempunyai kenderaan sendiri. Selain itu, masalah bas yang telah berusia dan tidak selesa juga sering dinyatakan. 2.5 Peluang dan Halangan Berdasarkan kepada pemerhatian yang telah dilakukan, terdapat wujudnya tanah kosong untuk membina jalan-jalan baru ataupun untuk melebarkan jalan yang sedia ada. 17
Halangan dalam Pengangkutan Awam Kawasan Liputan i. Kurang perkhidmatan bas disediakan menuju ke Pusat Bandar Baru Bangi. ii. Stesen komuter yang terletak di Bangi Lama tidak membantu pengguna yang ingin pergi ke Bandar Baru Bangi kerana lokasinya sangat jauh dari BBB. Kualiti Perkhidmatan i. Bas yang disediakan adalah sangat buruk dan ketinggalan zaman serta masih menggunakan sistem yang lama. ii. Selain itu, penyelenggaraan yang tidak sistematik mengurangkan lagi mutu perkhidmatan. 18
3.0 CADANGAN JANGKA PENDEK Pembukaan Putrajaya akan menambah isipadu trafik yang akan menuju ke Putrajaya. Tambahan isipadu trafik ini akan mengikuti laluan sedia ada ke Putrajaya, yang kebanyakkannya menghampiri had muatannya pada masa puncak. Beberapa pembaikan telah dikenal pasti yang akan meninggikan aliran trafik dan keselamatan jalan raya secara jangka pendek sebelum pengenalan infrastruktur yang baru. Ia adalah berkaitan dengan isu-isu pengurusan trafik, penambahan kapasiti jalan dan isu-isu bekaitan keselamatan yang pada masa kini diabaikan. Rujukan Kedudukan Isu Berkaitan A Kawasan bulatan Keselamatan Jalan Raya B Sekolah-sekolah Keselamatan Jalan Raya C Bandar Baru Bangi Perkhidmatan pengangkutan awam D Bandar Baru Bangi Keselesaaan perkhidmatan pengangkutan awam E Perhentian Bas Keselamatan jalan raya 19
RUJUKAN Semua seksyen yang mempunyai sekolah 20
Rujukan A 21
Penandaan Jalan (Road Marking) perlu diselanggara dengan baik. Garisan yang telah kabur perlu dicat semula supaya bahagian jalan boleh dilihat dengan jelas oleh pemandu. Kemalangan sering berlaku pada bulatan. Banyak kesan langgaran dapat dilihat di tepi bulatan. Tanda ini perlu bersaiz besar supaya mudah dilihat dan diletakkan pada kedudukan yang betul supaya pemandu boleh bertindak balas dengan tanda tersebut. Reflecting Sign perlu diletakkan di bulatan untuk supaya pemandu menyedari adanya selekoh di depan mereka 22
Rujukan B Zebra crossing atau jejantas perlu dibina di kawasan sekolah di semua seksyen yang mempunyai sekolah bagi menjamin keselamatan para pelajar semasa melintas jalan raya. Rujukan C 23
WISMA PKNS WARTA * Selain Warta dan Wisma PKNS, bas juga perlu disediakan untuk ke semua seksyen. 24
Bas perlu disediakan ke Warta dan Wisma PKNS kerana tempat ini tidak dilalui oleh mana-mana perkhidmatan bas setakat ini. Berdasarkan soal selidik yang telah dilakukan, penduduk terpaksa menaiki teksi untuk ke sana dan tambang yang dikenakan adalah mahal bagi mereka yang hanya berpendapatan sederhana. Adalah dicadangkan bahawa kemudahan pertukaran bas dari satu laluan ke satu laluan perlu disediakan di Seksyen 1. Bas tambahan ke Wisma PKNS dan Warta perlu disediakan, memandangkan bas ke seksyen 1 dari Kajang telah wujud sekarang. Selain itu, penduduk juga memerlukan perkhidmatan bas ke semua seksyen di BBB. Setakat ini, penduduk terpaksa menggunakan kenderaan sendiri untuk menjana perjalanan kerana sistem perkhidmatan bas tidak efisien. Bagi memudahkan para pengguna, stesen perhentian bas pusat perlu dibina di PBBB seperti yang ditunjukkan dalam rajah di bawah. Perhentian ini menyediakan rangkaian ke semua seksyen. Jenis bas yang digunakan adalah bas antara bahagian yang membawa penumpang dari satu bahagian bandar ke bahagian yang lain melalui jalan lingkaran. Kekerapan setiap bas adalah dicadangkan setiap 15 minit per bas. Masa perkhidmatan mestilah bermula sebelum pukul 6 pagi dan berakhir selepas pukul 11 malam dan hendaklah melalui jalan-jalan utama di kawasan perumahan dengan lebar koridor sekurangkurangnya 1 km. 25
Stesen bas selari dan di tepi jalan raya Selain itu, adalah dicadangkan juga perkhidmatan bas secara terus ke Kuala Lumpur, Putrajaya, KLIA dan Seremban memandangkan terdapat banyak permintaan ke destinasi ini. Rujukan D Bas awam yang digunakan telah usang dan tidak selesa untuk dinaiki. Bas ini mempunyai enjin di depan menyebabkan bunyi bising kepada penumpang dan sistem gantungan yang keras. Oleh itu, ia perlu diganti dengan bas yang baru mempunyai rangka bersepadu seperti rangka kereta, sistem gantungan yang lebih lembut, lantai yang rendah dan enjin di belakang. 26
Jenis bas yang dicadangkan Jenis bas yang digunakan sekarang 27
Rujukan E Perhentian bas di seksyen 15 dibina tanpa mempunyai kawasan berhenti seperti ditunjukkan di sebelah. Ini menyebabkan bas terpaksa berhenti pada laluan kereta. Ini boleh menghalang kenderaan lain di belakangnya dan ia juga boleh mengundang bahaya. Dengan kata lain, penyediaan ruang yang cukup untuk bas berhenti perlu. Perhentian seperti rajah di sebelah dicadang untuk dibina supaya tidak mengganggu laluan kenderaan lain. 28
4.0 Permintaan Perjalanan Pada Masa Hadapan 4.1 Model Pengangkutan Model pengangkutan sangat berguna untuk mendapatkan senario pengangkutan pada masa depan seperti mendapatkan permintaan pengangkutan dan menilai setiap cadangan projek kemudahan lalu lintas. Model ini biasanya terdiri dari empat langkah seperti yang diterangkan di bawah. PENJANAAN PERJALANAN PENAGIHAN PERJALANAN PISAH RAGAMAN PENGUMPUKAN PERJALANAN Keempat-empat model ini biasanya digunakan secara satu demi satu bermula dari pembangunan guna tanah sehinggalah kepada pengaliran lalu lintas di atas jaringan jalan. Keadaan ini rnenyebabkan model ini dikenali sebagai model empat langkah. 4.2 Penjanaan Perjalanan Model ini akan merumuskan hubungan antara guna tanah seperti luas lantai bangunan pejabat dan bilangan rumah kediaman dengan perjalanan yang keluar dan masuk ke dalam sesuatu kawasan. Oleh itu, apabila suatu kawasan akan 29
dimajukan, jumlah perjalanan yang masuk atau keluar dari kawasan yang berkenaan dapat dianggarkan. 4.2.1 Pengeluaran dan Penarikan Perjalanan Kadar penjanaan perjalanan untuk pembangunan perniagaan dan pendidikan serta pembangunan kediaman diberikan dalam Jadual 4.1 dan Jadual 4.2. Jadual 4.1 Kadar Penjanaan Perjalanan Oleh Pembangunan Perniagaan Dan Pendidikan Guna Tanah Tarikan pagi per 100m 2 luas lantai Pengeluaran petang per 100m 2 luas lantai Pejabat 3.7 orang/jam 4.05 orang/jam Hospital 1.52 orang/jam 1.32 orang/jam Pusat Membeli 0.45 orang/jam 0.95 orang/jam belah Sekolah 2.5 orang/jam 2.5 orang/jam Kolej/ Universiti 2.5 orang/jam 1.8 orang/jam Kedai 0.3 orang/jam 0.35 orang/jam Kawasan Industri 3.7 orang/jam 3.7 orang/jam 30
Jadual 4.2 Kadar Penjanaan Perjalanan Oleh Pembangunan Kediaman Guna Tanah Pengeluaran pagi per unit Tarikan petang per unit Pangsa Puri 2.11 orang/jam 1.79 orang/jam Kondominium 2.05 orang/jam 1.73 orang/jam Flat / Rumah Murah 2.51 orang/jam 2.10 orang/jam Rumah Teres Setingkat 2.21 orang/jam 1.81 orang/jam Rumah Teres 2 Tingkat 2.52 orang/jam 2.15 orang/jam Rumah Kembar 2.55 orang/jam 2.17 orang/jam Rumah Sebuah 2.65 orang/jam 2.25 orang/jam Daripada kajian berdasarkan luas lantai bangunan pejabat dan bilangan rumah kediaman, jumlah perjalanan keluar dan masuk diperolehi seperti dalam Jadual 4.3. 31
Jadual 4.3 Jumlah Perjalanan Yang Dijana Pada Waktu Pagi dan Petang Pagi Petang Zon Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Seksyen 1 445 2703 2281 445 Seksyen 2 1 2050 1723 1 Seksyen 3 4447 3603 3054 4443 Seksyen 4 1383 4908 4175 1385 Seksyen 5 1321 3463 2922 1329 Seksyen 6 0 0 0 0 Seksyen 7 1017 4532 3854 1017 Seksyen 8 449 2553 2173 449 Seksyen 9 380 749 621 380 Seksyen 10 31540 264 222 31540 Seksyen 11 29998 0 0 29998 Seksyen 12 33188 325 266 29870 Seksyen 13 29538 0 0 29538 Seksyen 14 12209 0 0 12147 Seksyen 15 8082 534 456 7715 Seksyen 16 11776 3395 2822 12168 PBBB 308 0 0 391 KL 500000 366700 500000 366700 SEREMBAN 244550 198760 244550 198760 PUTRAJAYA 230760 187300 230760 187300 KAJANG 156323 112430 156323 112430 UKM 20000 20000 20000 20000 *untuk maklumat detail, rujuk lampiran A 4.2.2 Imbangan Perjalanan Kaedah imbangan perjalanan digunakan untuk menyamakan bilangan tarikan dan bilangan pengeluaran. Terdapat empat kaedah untuk imbangan perjalanan:- i. Pembatasan Pengeluaran Jumlah pengeluaran dibiarkan malar dan jumlah tarikan dilaraskan supaya sama dengan jumlah pengeluaran. ii. Pembatasan Tarikan - Jumlah tarikan dibiarkan malar dan jumlah pengeluaran dilaraskan supaya sama dengan jumlah tarikan. 32
iii. iv. Weighted Sum of Productions and Attractions Sum to user specified value Dalam kajian ini, pembatasan pengeluaran digunakan. (rujuk lampiran B) 4.3 Pengagihan Perjalanan. Tujuan utama pengagihan perjalanan iaitu untuk mengagih-agihkan kesemua perjalanan yang bermula dari sesuatu zon ke semua zon tujuan. Maka, data yang paling penting diperlukan oleh model ini ialah jumlah keluaran perjalanan dan jumlah tarikan perjalanan. Model yang biasa digunakan untuk mengagihkan perjalanan ialah Model Graviti. Walaupun model graviti pembatasan kembar merupakan yang paling tepat, tetapi dalam kajian ini model graviti pembatasan tunggal biasa digunakan. Model Graviti secara amnya berbentuk seperti berikut: T PiAj ij = kikj t α ij Dimana, T ij = Perjalanan dari zon i ke zon j P i A j t ij = Pengeluaran zon i = Penarikan zon j = Masa atau kos perjalanan antara zon i dan zon j α = paramater yang perlu ditentukurkan. = 2.05. K i = j 1 K A j j / T α ij 33
K j = j 1 K P / T α i i ij Seperti dinyatakan sebelumnya, model pembatasan pengeluaran digunakan dan model graviti di atas dipermudahkan seperti berikut : Model Pembatasan Pengeluaran T ij = P i A / t j j j α ij A / t α ij 4.4 Pisah Ragaman Model ini pula merumuskan hubungan antara jenis kenderaan yang dinaiki oleh orang yang melakukan perjalanan dengan guna tanah, sosioekonomi, dan keadaan jaringan jalan. Oleh itu, model ini boleh menganggarkan jumlah bilangan orang yang akan menaiki kereta persendirian, menaiki bas, menaiki transit, atau menaiki motosikal. Pisah ragaman ialah analisis untuk menentukan pemisahan atau pembahagian pelaku perjalanan mengikut pilihan ragam pengangkutan masingmasing. Terdapat banyak faktor yang mempengaruhi pisah ragaman satu-satu kawasan. Di antara faktor-faktor tersebut ialah: Kadar pemilikan kenderaan peribadi Pendapatan keluarga Hampirnya tempat tinggal dan tempat kerja dari terminal pengangkutan awam 34
Masa perjalanan Kos perjalanan Kewujudan tempat letak kereta Purata pisah ragaman bagi berbagai jenis guna tanah adalah diberikan dalam jadual 4.4. Jadual 4.4: Purata Pisah Ragaman dalam Kawasan Kajian Semasa Masa Puncak Bil. Guna Tanah Pengguna Bas % Pengguna Kereta % Pengguna Motosikal % 1 Pangsapuri 39.9 45.0 15.1 2 Flat 49.5 28.3 21.7 3 Teres 1 42.1 48.5 9.4 4 Teres 2 42.1 48.5 9.4 5 Rumah Berkembar 16.2 79.4 4.4 6 Rumah Sebuah 12.1 84.0 3.9 Bagi kawasan dalam lingkungan 1.5 km dari stesyen KTM Komuter (Seksyen 3) boleh dianggarkan 15% orang akan menaiki kedua-dua ragam pengangkutan itu. Pisah ragaman bagi kereta, bas dan motosikal boleh dibuat daripada bakinya, iaitu daripada 85% pengguna-pengguna kenderaan. Kawasan yang terlibat adalah seksyen 3 seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 4.5 35
Jadual 4.5: Purata Pisah Ragaman dalam Kawasan Kajian Semasa Masa Puncak Bagi Kawasan 1.5km daripada KTM Bil. Guna Tanah Pengguna Bas % Pengguna Kereta % Pengguna Motosikal % Pengguna Komuter % 1 Pangsapuri 39.9 33.9 15.1 15 2 Flat 49.5 42.1 21.7 15 3 Teres 1 42.1 35.8 9.4 15 4 Teres 2 42.1 35.8 9.4 15 5 Rumah 16.2 13.8 4.4 15 Berkembar 6 Rumah Sebuah 12.1 10.3 3.9 15 Pisah ragaman dalam jadual 4.4 dan 4.5 akan memberikan jumlah orang menaiki masing-masing ragam pengangkutan tetapi tidak jumlah kenderaan. Oleh itu bancian muatan purata kederaan perlu dilakukan. Purata muatan kenderaan di kawasan BBB ialah seperti yang diberikan dalam jadual 4.6. Jadual 4.6: Purata Muatan Kenderaan di BBB Bil. Guna tanah Kereta Motosikal Bas 1 Pejabat Kerajaan / Swasta 1.55 1.25 75 2 Hotel 1.55 1.25 40 3 Pusat Membeli Belah 2.14 1.30 75 4 Rumah Kediaman 2.05 1.38 75 * Rujuk lampiran C 36
4.5 Pengumpukan Perjalanan Model pengumpukan perjalanan ialah satu kaedah untuk mengumpukkan perjalanan di antara zon asalan menuju ke zon tujuan kepada jaringan jalan berdasarkan lalauan yang mengambil masa yang singkat. Oleh itu, apabila semua perjalanan telah diumpukkan, aliran lalu lintas di atas jaringan jalan dapat dianggarkan. Ini bermakna perjalanan yang akan dijana oleh pembangunan yang akan dilakukan beberapa tahun akan datang dapat diumpukkan kepada jaringan jalan yang sedia ada atau yang akan dibina. Dengan ini aliran latu lintas pada masa akan datang dapat dianggarkan. Pengumpukan perjalanan ini adalah langkah yang keempat dalam menganalisis kesan lalu lintas. Memandangkan kawasan kajian adalah besar, bantuan komputer diperlukan untuk mendapatkan hasil analisis ini ialah isipadu lalu lintas bagi setiap arah pengaliran. Oleh itu keadaan lalu lintas apabila pembangunan yang dicadangkan siap kelak boleh dilihat dan dinilai. Perisian computer seperti EMME-2 dan TransCAD boleh digunakan untuk melakukan kempat-empat analisis ini. 37
5.0 CADANGAN JANGKA PANJANG Plan jangka panjang ialah perancangan pengangkutan yang melebihi 5 tahun. Kebiasaannya projek-projek yang dicadangkan adalah besar dan sukar atau belum diperlukan dalam masa yang singkat. Perlaksanaannya biasanya memerlukan masa yang panjang dan kos yang tinggi. Aktiviti- aktiviti yang terlibat dalam penyediaan plan jangka panjang ialah seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 5.1. Rajah 5.1 Aktiviti Perancangan Jangka Panjang 38
Menentukan Panduan Dasar Plan jangka panjang biasanya akan meliputi masa dari 5 hingga 20 tahun akan datang dan bertujuan untuk menyelesaikan masalah hari ini dan juga masalah yang dijangka akan timbul pada masa depan. Cadangan-cadangan yang dikemukakan mestilah bersesuaian dengan dasar-dasar dan matlamat yang hendak dicapai oleh kerajaan. Terdapat 4 objektif yang perlu dicapai dalam menentukan panduan dasar: Kecekapan ekonomi Dasar Sosial Dasar Pembangunan Dasar Alam Sekitar Menentukan Arah Pelaburan Hampir semua bandar membuat perancangan untuk tujuan berikut: Mengurangkan kesesakan jalan raya. Kadang-kadang kesesakan ini bersifat setempat disebabkan kwujudan cerutan seperti jambatan sempit atau persimpangan yang tidak cekap. Untuk mewujudkan hierarki rangkaian jalan raya yang jelas. Untuk membuka kawasna-kawasan baru kepada pembangunan Memperbaiki alam sekitar bagi satu-satu kawasan dengan membina jalan lain bagi mengalihka sebahagian lalu lintas dari kawasan berkenaan. Memandangkan pelaburan yang terlibat akan melibatkan berbilion ringgit, maka arah tujuan pelaburan mestilah ditentukan dengan tepat. Walaupun keempa-empat tujuan di atas adalah yang sudah lumrah, tetapi bagi sesuatu bandar mungkin satu daripadanya sangat mendesak. 39
Pembinaan Model Pengangkutan Model pengangkutan ialah satu rangkuman formula-formula matematik yang boleh menggambarkan bagaimana orang melakukan perjalanan dan pengangkutan dan apakah tindak balas-tindak balas yang berkaitan dalam keadaan pengangkutan sebenar. Model pengangkutan biasanya terdiri dari empat langkah: Penjanaan Perjalanan Pengagihan Perjalanan Pisah Ragaman Pengumpukan Meramalkan Keperluan Pengangkutan Apabila merancang keperluan pengangkutan, adalah perlu melihat keadaan masa depan sehingga 10 atau 20 tahun akan datang. Jumlah penumpang kenderaan awam yang akan membuat perjalan dari satu-satu zon kepada zon-zon yang lain katakan pada tahun 2020 serta isipadu lalu lintas di jalan-jalan sedia ada pada masa hadapan dan juga jalan-jalan yang hendak dicadangkan untuk dibina juga perlu diketahui nilainya. Ramalan boleh dilakukan dengan model yang telah dibina. Apa yang diperlukan ialah guna tanah dan sosio ekonomi pada masa hadapan. Maklumatmaklumat ini dijadikan data input kepada model pengangkutan yang telah dibina. Seterusnya model ini akan mengira dan mengeluarkan output berupa isipadu lalu lintas dan isipadu pergerakan penumpang pengangkutan awam pada masa depan. 40
Dengan cara ini, masalah kesesakan pada masa depan dan keperluan untuk melebarkan jalan raya, membina jalan-jalan baru dan membina kemudahan-kemudahan pengangkutan awam dapat diketahui. Penilaian Cadangan Setiap cadangan yang diberikan dalam perancangan pengangkutan bandar perlu dinilaikan untuk tujuan memilih cadangan yang terbaik. Biasanya ciri-ciri yang digunakan untuk penilaian ialah: Harga projek Kesesuaian projek dari segi menyelesaikan masalah Pulangan kewangan Harga projek boleh dianggarkan seperti diterangkan di bahagian seterusnya manakala kesesuaian projek boleh dinilai dari segi pengurangan masa perjalanan dan masa menunggu, luas kawasan yang akan terbuka dengan pembinaannya, pengurangan pencemaran udara dan kemudahan perjalanan bagi golongan berpendapatan rendah atau cacat. Pulangan kewangan pula mesti dikira dari segi penjimatan jumlah kos operasi kenderaan dan jumlah kos masa pelaku-pelaku perjalanan. Ini bermakna kos operasi kenderaan dan kos masa perlu diketahui terlebih dahulu. Pada akhirnya projek yang paling sesuai, paling berkesan dari segi kos dan paling tinggi pulangan kewangannya akan dipilih. Berikut merupakan plan jangka panjang yang dicadangkan. Melebarkan jalan 2 x 2 kepada 3 x 2 lorong - dua lorong yang sedia ada adalah untuk kenderaan biasa. 41
- lorong tambahan adalah untuk laluan kenderaan awam seperti bas dan teksi. (Rujuk rajah 5.1) Rajah 5.1 Laluan bas Membina jalan baru - Membuat jalan baru yang menghubungkan BBB dengan Pelabuhan Klang. Memandangkan Bandar Baru Bangi adalah merupakan kawasan industri dan dijangka akan berkembang pesat pada masa hadapan, maka laluan ini diperlukan untuk memudahkan sistem pengangkutan barang-barang industri dari Pelabuhan Klang terus menuju ke BBB. 42
6.0 ANGGARAN KOS Setiap pembinaan kemudahan pengangkutan samaada berupa jalan raya, jejambat, jejantas, terowong atau rel akan memerlukan perbelanjaan yang sangat besar. Oleh itu kos pembinaannya perlu dianggarkan supaya pembiayaannya semasa peringkat perlaksanaan boleh dirancangkan. Pada peringkat ini, iaitu peringkat perancangan, anggaran kos secara kasar sudah memadai. Anggaran kos boleh dilakukan dengan membandingkan harga dengan pembinaan-pembinaan yang lebih kurang serupa yang sedang dilakukan. Kos pembinaan biasanya terbahagi kepada tiga: Kos Pembinaan Kos Profesional Kos Pengambil Alihan Tanah Kadar harga pembinaan bagi projek-projek yang sedang dijalankan di Kuala Lumpur dan sekitarnya ialah seperti ditunjukkan dalam Jadual 6.1 Anggaran kos seunit adalah seperti berikut: Jadual 6.1 Anggaran kos seunit 43
Kos profesional pula ialah kos jurutera yang merekabentuk dan menyelia, arkitek dan juruukur bahan jika melibatkan bangunan, juru ukur tanah dan peguam. Biasanya kos ini ialah lebih kurang 5 % dari kos pembinaan. Kos Pengambilalihan tanah dalam bandar adalah sangat tinggi berbanding dengan luar bandar. Bagi sesetengah projek, ia boleh melebihi kos pembinaan. Anggaran harga tanah ialah: RM 2,000 RM 10,000 se meter persegi RM 250 RM 1,000 di tepi bandar 6.1 Anggaran kos Melebarkan jalan 2 x 2 kepada 3 x 2 lorong No. Jenis Kos Kadar kos per km (RM) 1 Pembinaan 8,200,000 2 Kos profesional 410,000 3 Pengambil alihan tanah 1,405,688 Jumlah 10,015,688 Membina perhentian bas (bus stop) No. Jenis Kos Bil. Harga Jumlah kos (RM) 1 Pembinaan 10 5,000.00 50,000 Jumlah 50,000 44
Membina jejantas dan zebra crossing No. Jenis Kos Bil. Harga Jumlah kos (RM) 1 Kos pembinaan jejantas 2 23,000 46,000 2 Kos pembinaan 5 200 1,000 zebra crossing Jumlah 47,000 Pembangunan untuk keselamatan jalan No. Jenis Kos Jumlah kos (RM) 1 Papan tanda 5,000 2 Reflecting sign 5,000 3 Penyelenggaraan garisan jalan 10,000 Jumlah 20,000 Pembinaan jalan dari BBB ke Pelabuhan Kelang No. Jenis Kos Kadar kos per km (RM) 1 Pembinaan 8,500,000 2 Kos profesional 425,000 3 Pengambil alihan tanah 1,500,000 Jumlah 10,425,000 45
Lampiran A Seksyen 1 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 17810 445.25 - - 445.25 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 125-263.75 223.75 - Flat / Rumah Murah 250-627.5 525 - Rumah teres setingkat 150-331.5 271.5 - Rumah teres dua tingkat 400-1008 860 - Rumah Berkembar 50-127.5 108.5 - Rumah Sebuah 130-344.5 292.5 - Jumlah 445 2703 2281 445 Seksyen 2 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 292 0.876 - - 1.022 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 412-1034.12 865.2 - Rumah teres setingkat 114-251.94 206.34 - Rumah teres dua tingkat 217-546.84 466.55 - Rumah Berkembar 85-216.75 184.45 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 1 2050 1723 1 Seksyen 3 Gunatanah Unit Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 8450 128.44 - - 111.54 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 169968 4249.2 - - 4249.2 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 23333 69.999 - - 81.6655 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 502-1059.22 898.58 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 148-327.08 267.88 - Rumah teres dua tingkat 436-1098.72 937.4 - Rumah Berkembar 158-402.9 342.86 - Rumah Sebuah 270-715.5 607.5 - Jumlah 4448 3603 3054 4442 46
Seksyen 4 Gunatanah Unit Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 54713 1367.825 - - 1367.825 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 4897 14.691 - - 17.1395 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 1118-2358.98 2001.22 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 961-2421.72 2066.15 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 48-127.2 108 - Jumlah 1383 4908 4175 1385 Seksyen 5 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 2428 89.836 - - 98.334 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 49232 1230.8 - - 1230.8 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 400-844 716 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 380-839.8 687.8 - Rumah teres dua tingkat 706-1779.12 1517.9 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 1321 3463 2922 1329 Seksyen 6 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 0-0 0 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 0 0 0 0 47
Seksyen 7 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 40683 1017.075 - - 1017.075 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 1300-2743 2327 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 710-1789.2 1526.5 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 1017 4532 3854 1017 Seksyen 8 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 17968 449.2 - - 449.2 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 437-922.07 782.23 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 564-1421.28 1212.6 - Rumah Berkembar 20-51 43.4 - Rumah Sebuah 60-159 135 - Jumlah 449 2553 2173 449 Seksyen 9 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 10264 379.768 - - 379.768 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 238-525.98 430.78 - Rumah teres dua tingkat 30-75.6 64.5 - Rumah Berkembar 35-89.25 75.95 - Rumah Sebuah 22-58.3 49.5 - Jumlah 380 749 621 380 48
Seksyen 10 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 852430 31539.91 - - 31539.91 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 36-79.56 65.16 - Rumah teres dua tingkat 73-183.96 156.95 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 31540 264 222 31540 Seksyen 11 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 810764 29998.268 - - 29998.268 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 0-0 0 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 29998 0 0 29998 Seksyen 12 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 1659177 33183.54 - - 29865.186 Kedai 1300 3.9 - - 4.55 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 147-324.87 266.07 - Rumah teres dua tingkat 0-0 0 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 33187 325 266 29870 49
Seksyen 13 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 0 0 - - 0 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 798323 29537.951 - - 29537.951 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 0-0 0 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 29538 0 0 29538 Seksyen 14 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 160935 5954.595 - - 6517.8675 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 312693 6253.86 - - 5628.474 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 0-0 0 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 12208 0 0 12146 Seksyen 15 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 56656 2096.272 - - 2294.568 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 0 0 - - 0 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 293195 5863.9 - - 5277.51 Kedai 40622 121.866 - - 142.177 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 212-534.24 455.8 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 8082 534 456 7714 50
Seksyen 16 Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 87165 3225.105 - - 3530.1825 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 17320 77.94 - - 164.54 Sekolah 106538 2663.45 - - 2663.45 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 0 0 - - 0 Kawasan Industri 156986 5808.482 - - 5808.482 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 944-2369.44 1982.4 - Rumah teres setingkat 464-1025.44 839.84 - Rumah teres dua tingkat 0-0 0 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 11775 3395 2822 12167 PBBB Gunatanah Unit / Luas Pagi Petang Tarikan Pengeluaran Tarikan Pengeluaran Pejabat 6000 222 - - 243 Hospital 0 0 - - 0 Pusat Membeli Belah 11000 49.5 - - 104.5 Sekolah 0 0 - - 0 Kolej / Universiti 0 0 - - 0 Kedai 12141 36.423 - - 42.4935 Kawasan Industri 0 0 - - 0 Pangsa Puri 0-0 0 - Flat / Rumah Murah 0-0 0 - Rumah teres setingkat 0-0 0 - Rumah teres dua tingkat 0-0 0 - Rumah Berkembar 0-0 0 - Rumah Sebuah 0-0 0 - Jumlah 308 0 0 390 51
Lampiran B PAGI Tarikan Pengeluaran Pengeluaran2 1 445 2,703 308.75 2 1 2,050 0.69 3 4447 3,603 3085.46 4 1383 4,908 959.57 5 1321 3,463 916.55 6 0 0 0.00 7 1017 4,532 705.62 8 449 2,553 311.53 9 380 749 263.66 10 31540 264 21883.37 11 29998 0 20813.49 12 33188 325 23026.80 13 29538 0 20494.32 14 12209 0 8470.96 15 8082 534 5607.53 16 11776 3,395 8170.53 PBBB 308 0 213.70 KL 500000 366,700 346914.55 SRBN 244550 198,760 169675.90 PJ 230760 187,300 160108.00 KJG 156323 112,430 108461.44 UKM 20000 20,000 13876.58 1317715 914269 914269.00 PETANG Tarikan Pengeluaran Pengeluaran2 1 2281 445 2033.94 2 1723 1 1536.38 3 2156 4443 1922.48 4 4175 1385 3722.80 5 2922 1329 2605.52 6 0 0 0.00 7 3854 1017 3436.57 8 2173 449 1937.64 9 621 380 553.74 10 222 31540 197.96 11 0 29998 0.00 12 266 29870 237.19 13 0 29538 0.00 14 0 12147 0.00 15 456 7715 406.61 16 2822 12168 2516.35 PBBB 0 391 0.00 KL 500000 366700 445844.65 SRBN 244550 198760 218062.62 PJ 230760 187300 205766.22 KJG 156323 112430 139391.55 UKM 20000 20000 17833.79 1175304 1048006 1048006 52
Masa Perjalanan Tij Zon 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 PBBB KL SRBN PJ KJG UKM 1 1 7 5 8 10 5 15 15 15 20 22 10 8 8 4 3 10 30 30 30 17 5 2 7 1 2 5 7 2 6 6 15 18 20 10 8 8 5 5 10 30 30 30 15 5 3 5 2 1 2 7 3 8 8 15 18 20 12 10 10 5 5 10 32 32 32 15 4 4 8 5 2 1 3 2 2 3 13 15 18 15 10 10 8 8 7 27 35 28 15 7 5 10 7 7 3 1 5 2 4 10 12 14 20 20 20 15 15 10 25 40 35 10 8 6 5 2 3 2 5 1 2 2 4 10 10 15 10 10 8 8 2 29 35 25 22 7 7 15 6 8 2 2 2 1 2 13 15 18 17 15 15 13 13 7 27 35 28 15 10 8 15 6 8 3 4 2 2 1 4 5 8 15 14 14 13 13 4 25 35 25 17 10 9 15 15 15 13 10 4 13 4 1 2 2 2 2 4 5 5 2 20 30 20 20 9 10 20 18 18 15 12 10 15 5 2 1 2 4 5 8 10 10 3 20 35 18 20 10 11 22 20 20 18 14 10 18 8 2 2 1 4 4 5 8 8 8 20 35 18 20 10 12 10 10 12 15 20 15 17 15 2 4 4 1 2 4 6 6 8 25 30 25 22 10 13 8 8 10 10 20 10 15 14 2 5 4 2 1 2 2 2 4 25 30 25 22 10 14 8 8 10 10 20 10 15 14 4 8 5 4 2 1 2 2 4 28 28 28 22 4 15 4 5 5 8 15 8 13 13 5 10 8 6 2 2 1 2 5 30 30 30 20 2 16 3 5 5 8 15 8 13 13 5 10 8 6 2 2 2 1 3 25 30 25 20 4 PBBB 10 10 10 7 10 2 7 4 2 3 8 8 4 4 5 3 1 22 30 25 20 10 KL 30 30 32 27 25 29 27 25 20 20 20 25 25 28 30 25 22 1 56 50 50 50 SRBN 30 30 32 35 40 35 35 35 30 35 35 30 30 28 30 30 30 56 1 53 50 40 PJ 30 30 32 28 35 25 28 25 20 18 18 25 25 28 30 25 25 50 53 1 52 32 KJG 17 15 15 15 10 22 15 17 20 20 20 22 22 22 20 20 20 50 50 52 1 17 UKM 5 5 4 7 8 7 10 10 9 10 10 10 10 4 2 4 10 50 40 32 17 1 53
Pagi Zon 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 PBBB KL SRBN PJ KJG UKM Production 1 1 0 9 3 3 0 2 1 1 65 62 68 61 25 17 24 1 1026 502 473 321 41 2703 2 1 0 7 2 2 0 2 1 1 49 47 52 46 19 13 18 0 778 380 359 243 31 2050 3 1 0 12 4 4 0 3 1 1 86 82 91 81 33 22 32 1 1367 669 631 427 55 3603 4 2 0 17 5 5 0 4 2 1 117 112 124 110 45 30 44 1 1862 911 859 582 74 4908 5 1 0 12 4 3 0 3 1 1 83 79 87 78 32 21 31 1 1314 643 606 411 53 3463 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 2 0 15 5 5 0 3 2 1 108 103 114 102 42 28 41 1 1720 841 794 538 69 4532 8 1 0 9 3 3 0 2 1 1 61 58 64 57 24 16 23 1 969 474 447 303 39 2553 9 0 0 3 1 1 0 1 0 0 18 17 19 17 7 5 7 0 284 139 131 89 11 749 10 0 0 1 0 0 0 0 0 0 6 6 7 6 2 2 2 0 100 49 46 31 4 264 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12 0 0 1 0 0 0 0 0 0 8 7 8 7 3 2 3 0 123 60 57 39 5 325 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15 0 0 2 1 1 0 0 0 0 13 12 13 12 5 3 5 0 203 99 94 63 8 534 16 1 0 11 4 3 0 3 1 1 81 77 86 76 31 21 30 1 1288 630 595 403 52 3395 PBBB 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 KL 124 0 1238 385 368 0 283 125 106 8777 8348 9236 8220 3398 2249 3277 86 139142 68055 64217 43502 5566 366700 SEREMBAN 67 0 671 209 199 0 153 68 57 4757 4525 5006 4455 1842 1219 1776 46 75418 36887 34807 23579 3017 198760 PUTRAJAYA 63 0 632 197 188 0 145 64 54 4483 4264 4717 4199 1735 1149 1674 44 71070 34760 32800 22220 2843 187300 KAJANG 38 0 379 118 113 0 87 38 32 2691 2559 2832 2520 1042 690 1005 26 42661 20865 19689 13338 1706 112430 UKM 7 0 67 21 20 0 15 7 6 479 455 504 448 185 123 179 5 7589 3712 3502 2373 304 20000 Attract 309 1 3085 960 917 0 706 312 264 21883 20813 23027 20494 8471 5608 8171 214 346915 169676 160108 108461 13877 914269 914269 54
Petang Zon 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 PBBB KL SRBN PJ KJG UKM Production 1 0 0 2 0 0 0 0 0 0 11 10 11 10 4 3 4 0 169 83 78 53 7 445 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 2 0 15 5 4 0 3 2 1 106 101 112 100 41 27 40 1 1686 825 778 527 67 4443 4 0 0 5 1 1 0 1 0 0 33 32 35 31 13 8 12 0 526 257 243 164 21 1385 5 0 0 4 1 1 0 1 0 0 32 30 33 30 12 8 12 0 504 247 233 158 20 1329 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 0 0 3 1 1 0 1 0 0 24 23 26 23 9 6 9 0 386 189 178 121 15 1017 8 0 0 2 0 0 0 0 0 0 11 10 11 10 4 3 4 0 170 83 79 53 7 449 9 0 0 1 0 0 0 0 0 0 9 9 10 9 4 2 3 0 144 71 67 45 6 380 10 11 0 106 33 32 0 24 11 9 755 718 794 707 292 193 282 7 11968 5853 5523 3742 479 31540 11 10 0 101 31 30 0 23 10 9 718 683 756 672 278 184 268 7 11383 5567 5253 3559 455 29998 12 10 0 101 31 30 0 23 10 9 715 680 752 670 277 183 267 7 11334 5543 5231 3544 453 29870 13 10 0 100 31 30 0 23 10 9 707 672 744 662 274 181 264 7 11208 5482 5173 3504 448 29538 14 4 0 41 13 12 0 9 4 4 291 277 306 272 113 75 109 3 4609 2254 2127 1441 184 12147 15 3 0 26 8 8 0 6 3 2 185 176 194 173 71 47 69 2 2927 1432 1351 915 117 7715 16 4 0 41 13 12 0 9 4 4 291 277 306 273 113 75 109 3 4617 2258 2131 1444 185 12168 PBBB 0 0 1 0 0 0 0 0 0 9 9 10 9 4 2 3 0 148 73 68 46 6 391 KL 124 0 1238 385 368 0 283 125 106 8777 8348 9236 8220 3398 2249 3277 86 139142 68055 64217 43502 5566 366700 SEREMBAN 67 0 671 209 199 0 153 68 57 4757 4525 5006 4455 1842 1219 1776 46 75418 36887 34807 23579 3017 198760 PUTRAJAYA 63 0 632 197 188 0 145 64 54 4483 4264 4717 4199 1735 1149 1674 44 71070 34760 32800 22220 2843 187300 KAJANG 38 0 379 118 113 0 87 38 32 2691 2559 2832 2520 1042 690 1005 26 42661 20865 19689 13338 1706 112430 UKM 7 0 67 21 20 0 15 7 6 479 455 504 448 185 123 179 5 7589 3712 3502 2373 304 20000 Attraction 354 1 3537 1100 1051 0 809 357 302 25084 23858 26395 23492 9710 6428 9366 245 397660 194496 183528 124327 15906 1048006 1048006 55
Lampiran C Guna tanah Seksyen 1 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 125 2.11 263.75 39.9 45 15.1 105 119 40 1 58 29 Flat 250 2.51 627.5 49.5 28.3 21.7 311 178 136 4 87 99 Teres 1 150 2.21 331.5 42.1 48.5 9.4 140 161 31 2 78 23 Teres 2 400 2.52 1008 42.1 48.5 9.4 424 489 95 6 238 69 Rumah berkembar 50 2.55 127.5 16.2 79.4 4.4 21 101 6 0 49 4 Rumah sebuah 130 2.65 344.5 12.1 84 3.9 42 289 13 1 141 10 Guna tanah Seksyen 2 Unit Jumlah 14 652 233 Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 0 2.11 0 39.9 45 15.1 0 0 0 0 0 0 Flat 412 2.51 1034.12 49.5 28.3 21.7 512 293 224 7 143 163 Teres 1 114 2.21 251.94 42.1 48.5 9.4 106 122 24 1 60 17 Teres 2 217 2.52 546.84 42.1 48.5 9.4 230 265 51 3 129 37 Rumah berkembar 85 2.55 216.75 16.2 79.4 4.4 35 172 10 0 84 7 Rumah sebuah 0 2.65 0 12.1 84 3.9 0 0 0 0 0 0 Guna tanah Seksyen 3 Unit Jumlah 12 416 224 Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal KTM Bas Kereta Msikal KTM Bas Kereta Msikal Pangsapuri 502 2.11 1059.22 33.9 38.3 12.8 15 359 406 136 159 5 198 98 Flat 0 2.51 0 42.1 24.1 18.5 15 0 0 0 0 0 0 0 Teres 1 148 2.21 327.08 35.8 41.2 8 15 117 135 26 49 2 66 19 Teres 2 436 2.52 1098.72 35.8 41.2 8 15 393 453 88 165 5 221 64 Rumah berkembar 158 2.55 402.9 13.8 67.5 3.7 15 56 272 15 60 1 133 11 Rumah sebuah 270 2.65 715.5 10.3 71.4 3.3 15 74 511 24 107 1 249 17 Guna tanah Seksyen 4 Unit Jumlah 13 866 209 Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 1118 2.11 2358.98 39.9 45 15.1 941 1062 356 13 518 258 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 0 2.21 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Teres 2 961 2.52 2421.72 42.1 48.5 9.4 1020 1175 228 14 573 165 Rumah berkembar 0 2.55 0 16.2 79.4 4.4 0 0 0 0 0 0 Rumah sebuah 48 2.65 127.2 12.1 84 3.9 15 107 5 0 52 4 Jumlah 26 1143 427 56
Guna tanah Seksyen 5 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 400 2.11 844 39.9 45 15.1 337 380 127 4 185 92 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 380 2.21 839.8 42.1 48.5 9.4 354 407 79 5 199 57 Teres 2 706 2.52 1779.12 42.1 48.5 9.4 749 863 167 10 421 121 Rumah berkembar 0 2.55 0 16.2 79.4 4.4 0 0 0 0 0 0 Rumah sebuah 0 2.65 0 12.1 84 3.9 0 0 0 0 0 0 Guna tanah Seksyen 6 Unit Jumlah 19 805 271 Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 0 2.11 0 39.9 45 15.1 0 0 0 0 0 0 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 0 2.21 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Teres 2 0 2.52 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Rumah berkembar 0 2.55 0 16.2 79.4 4.4 0 0 0 0 0 0 Rumah sebuah 0 2.65 0 12.1 84 3.9 0 0 0 0 0 0 Jumlah 0 0 0 Guna tanah Seksyen 7 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 1300 2.11 2743 39.9 45 15.1 1094 1234 414 15 602 300 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 0 2.21 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Teres 2 710 2.52 1789.2 42.1 48.5 9.4 753 868 168 10 423 122 Rumah berkembar 0 2.55 0 16.2 79.4 4.4 0 0 0 0 0 0 Rumah sebuah 0 2.65 0 12.1 84 3.9 0 0 0 0 0 0 Jumlah 25 1025 422 Guna tanah Seksyen 8 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 437 2.11 922.07 39.9 45 15.1 368 415 139 5 202 101 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 0 2.21 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Teres 2 564 2.52 1421.28 42.1 48.5 9.4 598 689 134 8 336 97 Rumah berkembar 20 2.55 51 16.2 79.4 4.4 8 40 2 0 20 2 Rumah sebuah 60 2.65 159 12.1 84 3.9 19 134 6 0 65 4 Jumlah 13 624 204 57
Guna tanah Seksyen 9 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 0 2.11 0 39.9 45 15.1 0 0 0 0 0 0 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 238 2.21 525.98 42.1 48.5 9.4 221 255 49 3 124 36 Teres 2 30 2.52 75.6 42.1 48.5 9.4 32 37 7 0 18 5 Rumah berkembar 35 2.55 89.25 16.2 79.4 4.4 14 71 4 0 35 3 Rumah sebuah 22 2.65 58.3 12.1 84 3.9 7 49 2 0 24 2 Jumlah 4 201 45 Guna tanah Seksyen 10 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 0 2.11 0 39.9 45 15.1 0 0 0 0 0 0 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 36 2.21 79.56 42.1 48.5 9.4 33 39 7 0 19 5 Teres 2 73 2.52 183.96 42.1 48.5 9.4 77 89 17 1 44 13 Rumah berkembar 0 2.55 0 16.2 79.4 4.4 0 0 0 0 0 0 Rumah sebuah 0 2.65 0 12.1 84 3.9 0 0 0 0 0 0 Jumlah 1 62 18 Guna tanah Seksyen 12 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 0 2.11 0 39.9 45 15.1 0 0 0 0 0 0 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 147 2.21 324.87 42.1 48.5 9.4 137 158 31 2 77 22 Teres 2 0 2.52 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Rumah berkembar 0 2.55 0 16.2 79.4 4.4 0 0 0 0 0 0 Rumah sebuah 0 2.65 0 12.1 84 3.9 0 0 0 0 0 0 Jumlah 2 77 22 Guna tanah Seksyen 13 Unit Pisah Ragaman Jumlah Orang Jum Kenderaan kdr prod prod Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Bas Kereta Msikal Pangsapuri 0 2.11 0 39.9 45 15.1 0 0 0 0 0 0 Flat 0 2.51 0 49.5 28.3 21.7 0 0 0 0 0 0 Teres 1 0 2.21 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Teres 2 0 2.52 0 42.1 48.5 9.4 0 0 0 0 0 0 Rumah berkembar 0 2.55 0 16.2 79.4 4.4 0 0 0 0 0 0 Rumah sebuah 0 2.65 0 12.1 84 3.9 0 0 0 0 0 0 Jumlah 0 0 0 58