ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΙΙ Ακ. έτος 2013-14 ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ Μια ομάδα διεργασιών που προκαλούν, κατευθύνουν και βοηθούν στην διατήρηση της επιθυμητής συμπεριφοράς για την επίτευξη ενός στόχου Διαστάσεις της παρακίνησης: Πρόκληση / δραστηριοποίηση Κατεύθυνση Επιμονή / διατήρηση Δεν ταυτίζεται με την εργασιακή απόδοση Είναι πολύπλευρη και δεν σχετίζεται μόνο με τις αμοιβές 1
ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ Κεντρική ιδέα: Οι διάφορες ανάγκες κάθε ατόμου μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες παρακίνησης Πυραμίδα αναγκών του Maslow Ιεραρχική διάρθρωση: Κάθε επίπεδο αναγκών λειτουργεί παρακινητικά αφού πρώτα καλυφθούν τα προηγούμενα ΑΥΤΟ- ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗΣ ΚΥΡΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ 2
ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΜΕΣΩ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Κεντρική ιδέα: Ο βαθμός παρακίνησης ενός εργαζόμενου είναι μεγαλύτερος όσο πιο πολύ εναρμονίζονται (ταιριάζουν) οι ικανότητες και τα χαρακτηριστικά του στον οργανισμό Δύο βασικά χαρακτηριστικά σχετίζονται με την παρακίνηση Επιθυμία/Ενδιαφέρον για επίτευγμα Τάση για εκδήλωση άγχους/ανησυχίας Παρακινητικές ικανότητες (μπορούν να αναπτυχθούν) Συναισθηματικός έλεγχος (δυνατότητα προσήλωσης στο καθήκον ανεξάρτητα από τη συναισθηματική κατάσταση) Έλεγχος παρακινητικής διάθεσης (δυνατότητα προσήλωσης στο καθήκον ακόμα και εάν το καθήκον δεν είναι πλέον τόσο ενδιαφέρον) ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΜΕΣΩ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΩΝ Κεντρική ιδέα: Οι άνθρωποι θέλουν να πετυχαίνουν στόχους γιατί έτσι ενισχύεται το αίσθημα της επιτυχίας Προϋποθέτει προσωπική δέσμευση η οποία προκύπτει όταν ο στόχος... 1....είναι επιθυμητός και 2. θεωρείται εφικτός (συνδέεται με την αυτοπεποίθηση) Η κυρίαρχη θεωρία στο πεδίο της οργανωσιακής συμπεριφοράς και διοίκησης 3
ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΜΕΣΩ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΩΝ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΜΕΣΩ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΩΝ Για να είναι αποτελεσματικός ο στόχος πρέπει να διαθέτει τα εξής: Να είναι συγκεκριμένος Να είναι σχετικά δύσκολος αλλά εφικτός Να υπάρχει ανάδραση(feedback) για τον βαθμό επιτυχίας Στόχοι υπέρβασης (stretch goals) Κάθετοι: Πρόκληση επίτευξης υψηλότερης απόδοσης σε υπάρχουσες εργασίες Οριζόντιοι: Πρόκληση επέκτασης καθηκόντων / εργασιών Οι στόχοι καθορίζονται ιδανικά μαζί με τους εργαζόμενους 4
ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΜΕΣΩ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΩΝ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΕΣ ΑΝΤΑΜΟΙΒΕΣ Κεντρική ιδέα: Ο εργαζόμενος θεωρεί ότι αμείβεται δίκαια όταν επιτυγχάνει έναν λόγο ανταμοιβών προς προσπάθεια αντίστοιχο με αυτό των υπόλοιπων Αναντιστοιχία ανταμοιβών-προσπάθειας Ανταμοιβές < προσπάθεια :Οδηγεί σε δυσαρέσκεια και μείωση καταβαλλόμενη προσπάθειας και απόδοσης Ανταμοιβές > προσπάθεια: Αύξηση προσπάθειας και απόδοσης (αλλά μόνο προσωρινά) Και στις δύο περιπτώσεις βέβαια μπορεί να υπάρξει και εξορθολογισμός για να μειωθεί η αίσθηση αδικίας Ιδανικά δεν πρέπει να υπάρχει αναντιστοιχία μέσα στον οργανισμό (Πρόβλημα της δίκαιης αμοιβής) 5
ΘΕΩΡΙΑ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ Προσπάθεια Προσδοκία Ικανότητες & Δυνατότητες Απόδοση Ανταμοιβές Λειτουργικότητα Υποκίνηση Εργασιακή απόδοση Αξία ανταμοιβών Ρόλος & Ευκαιρίες Προσδοκία: Η πεποίθηση ότι αυξημένη προσπάθεια θα οδηγήσει σε αυξημένη απόδοση Λειτουργικότητα αμοιβών: Η πεποίθηση ότι η αυξημένη απόδοση θα οδηγήσει σε ανάλογη ανταμοιβή ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ Σύμφωνα με την θεωρία των προσδοκιών για να υπάρξει αποτελεσματική παρακίνηση πρέπει: Να ενισχυθούν παράλληλα: 1. η πεποίθηση των εργαζομένων ότι η αυξημένη προσπάθεια οδηγεί σε βελτίωση της απόδοσης και 2. οι αντίστοιχες ικανότητες Να παρέχονται ανταμοιβές που έχουν αξία για τον συγκεκριμένο εργαζόμενο (cafeteria-style benefit plans) Να είναι ξεκάθαρα συνδεδεμένη απόδοση και ανταμοιβές Αμοιβή βάσει απόδοσης (για να είναι επιτυχής πρέπει να εφαρμόζεται σε όσο το δυνατόν περισσότερα επίπεδα) Αμοιβή σε μορφή μετοχών 6
ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κεντρική ιδέα: Όσο πιο ενδιαφέρον είναι το αντικείμενο εργασίας τόσο μεγαλύτερη η παρακίνηση Επέκταση εργασίας σε διαφορετικά/νέα καθήκοντα (job enlargement) Εμπλουτισμός εργασίας (job enrichment) ανάθεση επιπλέον ευθυνών και εκχώρηση εξουσίας προσπάθεια επίτευξης εργασιών σε υψηλότερο επίπεδο Για να είναι αποτελεσματικός ο εμπλουτισμός πρέπει να απευθύνεται σε άτομα με υψηλή ανάγκη επιτεύγματος και ανάπτυξης Ποικιλία απαιτούμενων ικανοτήτων προσόντων Ταυτότητα καθήκοντος Σημασία καθήκοντος Αυτονομία Ανάδραση ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ενίσχυση νοήματος καθήκοντος Ενίσχυση αισθήματος ευθύνης για τα αποτελέσματα Γνώση για τα πραγματικά αποτελέσματα Υψηλή Ανάγκη για Επίτευγμα και Ανάπτυξη Υψηλή εσωτερική παρακίνηση Απόδοση υψηλή ποιότητας Υψηλός βαθμός ικανοποίησης από την εργασία Χαμηλός δείκτης αποχώρησης 7
ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Συνδυασμόςκαθηκόντων για την επίτευξη ολοκληρωμένου αποτελέσματος Στηνπαροχή υπηρεσιών καλό είναι ο εργαζόμενος να έρχεται σε άμεση επαφή με τον πελάτη Πρέπει να υπάρχει συνεχής ενημέρωση για τα αποτελέσματα της εργασίας ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ Ποικιλία καθηκόντων Ταυτότητα καθήκοντος Ποικιλία καθηκόντων Αυτονομία Ανάδραση Ανάδραση Σταδιακή εκχώρηση εξουσίας και ευθυνών Αυτονομία 8