Aids. gjitha a duhet të dish për MËNYRA NGJITJEJE SIMTOMA INFORMIM-PSIKOLOGJI ANALIZA-TERAPI-STATISTIKË. Sekretaria e Përgjithshme e Brezit të Ri
|
|
- Μητροφάνης Καραβίας
- 5 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Të gjitha a duhet të dish për Aids MËNYRA NGJITJEJE SIMTOMA INFORMIM-PSIKOLOGJI ANALIZA-TERAPI-STATISTIKË + FRAGMENTE TË LIGJIT 3304/2005 Sekretaria e Përgjithshme e Brezit të Ri
2 Sekretaria e Përgjithshme e Brezit të Ri me qëllim komunikimin, informimin dhe sensibilizimin e masës së të rinjve të Greqisë për çështje shkencore dhe njëkohësisht thellësisht shoqërore, gjykoi të domosdoshëm botimin e një manuali përmbledhës por esencial informues për virusin e AIDS-it dhe njëkohësisht paraqitjen e kuadrit ligjor lidhur me «zbatimin e parimit të trajtimit të barabartë, pavarësisht nga origjina racore ose etnike, besimeve fetare apo bindjeve të tjera, invaliditetit, moshës apo orientimit seksual», i cili është në fuqi nga data 27 Janar 2005 ku, midis të tjerash, mbron edhe bartësit e virusit nga dallimet eventuale në dëm të tyre në mjedisin e punës dhe më gjerë. Pyetjet të cilat përfshihen në manual u parashtruan nga të rinjtë/rejat që morën pjesë përmes internetit në veprimtarinë e informimit dhe sensibilizimit për virusin e AIDS që realizoi Sekretaria e Përgjithshme në muajin dhjetor të vitit Tek site secili mund të gjejë manualin në formë elektronike, por edhe të ndjekë gjithë veprimtarinë përmes kanalit youtube të Sekretarisë së Përgjithshme të Brezit të Ri. Ky manual shpërndahet falas në Athinë, Selanik dhe në qytete të tjera të Greqisë, si dhe gjithashtu disponohet në anglisht, frëngjisht, shqip dhe rusisht. Urojmë që të gjithë ju që kini në dorën tuaj këtë material, ta konsideroni realisht të dobishme për luftimin e stereotipeve që synojnë të zëvëndësojnë fjalën shkencore dhe të helmojnë marrëdhëniet njerëzore. Sekretaria e Përgjithshme e Brezit të Ri do të mbështesë çdo përpjekje në këtë drejtim. σχεδιασμός/επιμέλεια έκδοσης: Κωνσταντίνος Αλεβίζος, Αλέξανδρος Πολυχρονόπουλος erratadesign@yahoo.com
3 .. Dije dhe komunikim kundër injorancës dhe stereotipeve. Mirëkuptim dhe jo ndalim. Një metodë - ilaç kundër sëmundjes së komfuzionit dhe frikës: një diskutim produktiv >
4 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι mënyra ngjitjeje [ përgjigje nga PRAKSIS ] 4
5 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Mënyra transmetimi 5
6 Mënyra transmetimi 1.Nëse dua të bëj seks me një djalë, por mesa di unë, ai nuk ka bërë seks me ndonjë vajzë tjetër, duhet të përdorim prezervativ? Së pari fakti që dikush thotë se nuk ka patur herë tjetër kontakt seksual nuk do të thotë se gjërat janë pikërisht kështu. Më tej, prezervativi nuk na mbron vetëm nga HIV (Human Immunodeficiency Virus) por edhe nga shtatzania eventuale e padëshiruar si dhe nga sëmundje të tjera seksualisht të transmetuara. Prandaj po, kurdoherë të përdoret prezervativ gjatë kontakteve seksuale, pavarësisht nga kushtet. 2.Gjatë seksit oral (gojor) duhet të përdoret prezervativi? Po, duhet të përdoret prezervativi edhe gjatë seksit oral pasi lëngjet paraspermatike dhe spermatike përmbajnë sasira të mëdha të v i r u s i t dhe në këtë mënyrë bëhen të rrezikshme për transmetimin e tij. 3.AIDS ngjitet me puthje? Jo, virusi HIV nuk ngjitet me puthjen pasi tek pështyma ekzistojnë sasira të pakonsiderueshme të virusit. Megjithëkëtë mundësitë shtohen nëse dikush ka plagë të hapur brënda gojës... psh. Afta (stomatit aftoz), gingivit e tj. 6
7 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI 4.Unë shkoj në pishinë dhe atje notojnë edhe njerëz të rritur, nëse dikush nga ata është i prekur nga AIDS, do të ngjis? Jo, nuk do të ngjisësh, virusi HIV është siç themi virus njerëzor dhe rron shumë pak minuta jashtë trupit të njeriut, pra nuk rron dhe nuk mbartet në ujë. 5.Rrezikohen fëmijët e mi të ngjisin AIDSI nga fëmijët e tjerë në shkollë që eventualisht kanë virusin? Jo askush nuk rrezikohet t i ngjitet virusi HIV nga kontakti i thjeshtë shoqeror. HIV ngjitet nëpermjet likuideve biologjikë ( gjak, spermë dhe transmetim direkt nga nëna tek fëmija përmes dhënies së gjirit ( mekimit) pra nuk është e mundur ngjitja tek fëmijët nga bashkënxënësit e tyre. 6.Çfarë duhet të bëj nëse më pëlqen një femër që nuk e njoh por dua të kryej kontakt seksual më të? Zgjidhja e vetme është përdorimi i prezervativit. Veç kësaj mund ti kërkosh të ekzaminoheni së bashku për v i r u s i n me qëllim që të siguroheni që të dy pasi edhe ajo nuk të njeh mirë. Kjo sigurisht nuk do të thotë se pas ekzaminimeve do të kryeni kontakt seksual pa prezervativ pasi prezervativi na mbron edhe nga sëmundje të tjera të cilat ngjiten nëpërmjet kontaktit seksual. 7.Përmes tatuazhit mund të ngjisë dikush AIDS nëse gjilpera nuk është sterile? Natyrisht po, mund të ngjit sepse ngjitja e v i r u s i t kryhet nëpërmjet likuideve biologjike dhe një nga këta është gjaku. 8.Nëse je dhurues gjaku duhet të kontrollohesh edhe për AIDS apo bëhet vetvetiu analiza pasi dhuron gjak? Në qoftë se dikush shkon për të dhuruar gjak patjetër që bëhet analizë për v i r u s i n dhe nëse ka problem njoftohet nga shërbimi për analiza të mëtejshme. Megjithatë nëse dikush nuk jep gjak në intervale të rregullta, është mirë të kryejë analiza. 9.Përse AIDS është më shumë i përhapur tek homoseksualët (gay)? Janë më të pakujdesshëm? 7
8 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι mënyra ngjitjeje Pikërisht, shkaku nuk është se janë më pak të kujdesshëm, madje shkaku është social, d.m.th. se ata shkëmbejnë më shpesh partnerë seksualë sesa heteroseksualët, por ky fakt në kohën e sotme përbën mit ngaqë shkëmbimi i shpeshtë i partnerëve vërrehet tashmë edhe tek heteroseksualët. Ky fakt na çon përfundimisht tek konkluzioni se AIDS na përket të gjithëve dhe të gjithë rrezikohemi njësoj prej tij. 10. Ekzistojnë ndryshime tek cilësia e prezervativëve? Si mund të dijë dikush se cilët janë më të sigurt dhe cilët jo? Është më mirë t i marrësh nga farmacia? Të gjithë prezervativët të kontrolluar me mjete elektronike, që ruhen në mjedis me hije dhe të freskët dhe shiten të ambalazhuar nga shoqeri prodhimi të afirmuara janë njësoj të sigurt. Vendi më i përshtatshëm për të blerë dikush prezervativë është farmacia, supermarketi dhe në përgjithësi aty ku prezervativët ruhen në ambiente të freskëta dhe në hije. 11. Nëse ke gingivit ( sëmundje të mishit të dhëmbëve) rrezikohesh nga seksi oral (gojor)? Rrezikohesh në kuptimin që përderisa mishrat e dhëmbëve tuaj kanë hemoragji, pra ekziston plagë e hapur, je më i predispozuar për të ngjitur v i r u s i n. 12. Është e vertetë se ngjitet v i r u s i AIDS nga pinezat që vendosin disa persona në ndënjëset e sallave të kinemasë? V i r u s i i AIDS-it është virus njerëzor dhe rron shumë pak minuta jashtë trupit të njeriut. Rrjedhimisht nuk rron dhe nuk mbartet nëpërmjet sendeve të ndryshme. 13. Prezervativi është absolutisht i sigurt apo thjeshtë pakëson rrezikun? Je 100% i sigurt kur e përdor? (sh.përkth: kësaj pyetjeje nuk i është dhënë përgjigje) 14. Përse e nënvleftësojmë akoma edhe sot kaq shumë këtë sëmundje? E snobojmë? Kur të gjithë e dimë se sa e rrezikshme është, cila është arsyeja e një sjelljeje kaq të papërgjegjshme ndaj shokut/shoqes tonë/ sonë? 8
9 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Arsyet janë të ndryshme dhe kryesisht kanë të bëjnë me mosdijën tonë dhe mungesën e informimit nga entet kompetente. E gjithë filozofia që po ndiqet është se nuk më përket mua (dhe këtu japim përgjigje të ndryshme në aparancë logjike përse nuk ka të bëjë me ne - p.sh. sepse jam straight, kam partnere të përhershme etj. ) pra nuk ekzaminohemi dhe nuk mbrohemi. 15. Është i rrezikshëm seksi anal? Seksi anal është njëlloj i rrekshëm me cilindo lloj seksi tjetër. Kjo ndodh pasi gjatë penetrimit, krijohen mikroplagë rrjepëse në vaginë, në anus kështu që lëngjet spermatike dhe paraspermatike ose ato vaginale, kalojnë më lehtë në qarkullimin e gjakut dhe ngjitet v i r u s i. 16. Një mik, homoseksual kishte marrëdhënie për një kohë të gjatë me një mbartës të AIDS-it. Kur ma tha, pësova histeri. Deklaronte i dashuruar si asnjëherë më parë dhe këmbëngulte se «tregonte kujdes». Unë mendoja gjithmonë më te këqen. Sa rrezikohej në realitet? Nga çasti që mbartësi merr mjekimin e duhur, ndiqet nga mjeku dhe që të dy së bashku marrin masa profilaktike dhe ekzaminohen rregullisht, rreziqet e ngjitjes së v i r u s i t pakësohen seriozisht. 17. Virusi i HIV mund të infektojë dikë, nëse sperma e infektuar vjen në kontakt me ndonjë plagë? Ç mundësi ekzistojnë që të ndodhë një gjë e tillë nëse plaga është e mbyllur ose ekzistojnë disa gërvishje? V i r u s i ngjitet nëpërmjet lëngjeve biologjike ( gjak, spermë dhe ngjitje direkte nga nëna tek foshnja përmes dhënies së gjirit). Kjo do të thotë se cilido lloj kombinimi i lëngjeve biologjike, është propabilisht i rrezikshëm për ngjitjen e v i r u s i t, pavarësisht nga sasia e gjakut që eksiston lokalisht. Një plagë e hapur është gjithmonë plagë e hapur dhe e predispozuar për ngjitjen e v i r u s i t. 18. Mund të ngjitesh virusin nëpërmjet seksit oral? 9
10 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι mënyra ngjitjeje Mund të ngjitësh AIDS përmes cilësdo rruge seksuale, ndryshimi i vetëm është përqindja e mundësisë së ngjitjes, ndonëse jo në shkallë shumë të madhe. Gjithësesi për shkak të hyrjes se lëngjeve paraspermatike, spermatike dhe lëngjeve vaginale në hapësirën gojore, është e mundshme ngjitja e v i r u s i t. 19. Nëse një grua shtatzan është mbartëse, cilat janë mundësitë e ngjitjes së v i r u s i t tek embrioni? Mundësitë për të ngjitur v i r u s i tek embrioni janë të shumta, prandaj për këtë është e domosdoshme të ndiqet nga mjeku gjatë gjithë kohës së shtatzanisë, kështu që është e domosdoshme të mbrohet si nëna edhe embrioni. 20. Është e mundur që një grua e martuar me një person seropozitiv të bëjnë femijë i cili të mos ketë v i r u s i n? Po është e mundur që fëmija të jetë abolutisht e sigurt me kusht që si personi seropozitiv edhe çifti, ndiqet nga mjeku para shtatzanisë dhe ndjek udhëzimet e mjekut gjatë periudhës së shtatzanisë, lindjes e tj. 21. Gjatë kontaktit seksual me partner të përhershëm për shumë vite ekziston rreziku i infektimit? Rreziku në këtë rast konsiston tek fakti se sa monogamike është marrëdhënia prej të dy palëve. Nëse kjo vertetohet si e tillë, atëhere nuk ekziston asnjë rrezik. 22. Ekziston mundësia të kesh kontakt seksual më një bartës pa përdorur prezervativ dhe të mos ngjitësh v i r u s i n? Po ekziston mundësia, por meqenëse, nga njëra anë, nuk mund të llogaritet përqindja e saj dhe, nga ana tjetër, serioziteti i sëmundjes është i madh, e mira është që në çdo rast të merren masa profilaktike. 23.Përse nuk kini asnjë person aty që të mbështes edhe pikpamjen e kundërt? Domëthënë se AIDS-i nuk shkaktohet nga v i r u s i HIV? I gjithë komuniteti shkencor ndërkombëtar mbështet me të dhëna shkëncore dhe studime shumëvjeçare se v i r u s i HIV shkakton AIDS. Nëse dikush ka të dhëna analoge shkëncore të bazuara dhe të provuara në mënyrë 10
11 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI të padiskutueshme me studime analoge për të kundërtën, është mëse i mirëpritur për t i paraqitur. Por derisa të arrihet kjo nuk mund të paraqiten si të bazuara shkëncërisht pikëpamje të cilat mbështeten në pikëpamje individuale, koinçidenca, fama ose hamendje. 24. Çfarë bëjmë kur prezervativi shpohet? Në rast se prezervativi shpohet dhe kemi frikë të bazuar se mund të kemi ardhur në kontakt me v i r u s i n, mund t i drejtohemi ndonjërës prej qendrave ekzaminuese të virusit që të informohemi nëse ka kuptim që të marrim në mënyrë profilaktike «tabletën e ditës së nesërme». Në rast të kundert duhet të bëjmë analizë gjaku në çdo spital brenda një kohe shumë të shkurtër. 25. AIDS u përket më shumë homoseksualëve apo të gjithëve? AIDS u përket të gjithëve pavarësisht seksit, preferimit seksual, klasës sociale ekonomike, racës, kombësisë. Të gjithë mund të ngjisim në çdo çast në qoftë se nuk marrim masa profilaktike, sepse të gjithë kemi jetë seksuale, të gjithë në një moment të jetës sonë mund të kemi nevojë për transfuzion gjaku. V i r u s i është virus njerëzor dhe vetëm ky fakt tregon se u përket të gjithë njerëzve. 26.AIDS ngjitet nepërmjet djersës? Jo, sasia e virusit në pështymë, në djersë dhe në lotë është kaq e vogël saqë e bën praktikisht të pamundur ngjitjen e tij. 27.Mirëmbrëma, para pak kohe kisha kontakt seksual me një prostitutë dhe gjatë aktit seksual u shpua prezervativi pa ejakulocion (hedhje të spërmës) brënda saj, e konstatuam dhe u tërhoqëm, ekziston rreziku i AIDS-it? Kam dëgjuar se prostitutat kryejnë analiza çdo 15 ditë nga mjeku? Ka ligj të tillë në Greqi? Faleminderit. Po, ashtu është, prostitutat ekzaminohen shumë shpesh nga mjeku për arsye të rrezikut të lartë që kanë nga profesioni që ushtrojnë. Por megjithëkëtë është e nevojshme të bëni analiza në ndonjë spital me qëllim që të jini i sigurt se nuk ka arsye shqetësimi. 11
12 12 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι mënyra ngjitjeje
13 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI simptomat [ përgjigje nga shoqata e seropozitëve të Greqisë «Zëri Pozitiv» ] 13
14 Symptomat 1. Në cilat raste një bartës është i sëmurë? a) Të gjithë sëmurën pas disa viteve (kjo gjë ndryshon tek njerëz të ndryshëm). b) Në qoftë se do të djagnostikohesh dhe do të mjekohesh, në thelb kurrë. 2. Vdes dikush nga AIDS? a) Nëse dikush nuk djagnostikon infeksionin, atëherë rrezikohet shumë. b) Personat e vetëm që vdesin nga HIV/AIDS në Greqi janë persona të cilët u vonuan të djagnostikohen apo të fillonin mjekimin dhe si rezultat pësuan dëmtim të pariparueshëm të sistemit mbrojtës / imunitar. 3. Cilat janë simptomat /shënjat e HIV/AIDS? a) Simptomat e infeksionit primar. b) Interval i madh kohe pa asnjë simptomë. c) Shfaqje të mundshme të AIDS: lezione kutane, heroes Zoster, pneumonia, infeksione bakteriale. 4. Kur një çift mund kryen kontakt seksual si mund të dijë çifti nëse ka virusin e HIV? Domëthënë cilat janë simptomat e para të HIV-it? Ju faleminderit për kohën tuaj. 14
15 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Simptomat e para çfaqen tek 87% e personave që infektohen nga HIV dhe demostrohen 2-3 javë pas infektimit dhe ngjajnë me shënjat e një ftohjeje të thjeshtë ose të gripit (temperaturë, dhimbje gryke, dhimbje koke, këputje). 5. Sa kohë kalon nga çasti që dikush infektohet deri tek shfaqja e sëmundjes? a) 5-15 vjet. b) Nuk ka kohë konkrete, pasi varet nga shumë faktorë: nga organizmi, nga v i r u s i dhe nga mënyra e jetesës. 6. Në sa kohë mund të kuptoj se kam ngjitur v i r u s i n me analizë gjaku? Çfarë simtomash do të çfaqen për shkak të v i r u s i t? Vetëm gay infektohen nga v i r u s i? Dhjetë (10) ditë pas simtomave të infeksionit primar ose afërsisht një muaj pas praktikës së rrezikshme seksuale ose përdorimit të shiringave për përqindjen e atyre që nuk paraqesin simptoma. Simptomat e para duken tek 87 % e personave që infektohen nga v i r u s i i HIV dhe shfaqen 2-3 javë pas infektimit dhe ngjajnë me shënjat e ftohjes së zakonshme ose gripit (temperaturë, dhimbje gryke, dhimbje koke, këputje). Të gjithë mund të infektohen nga v i r u s i, burra, gra, straight ose gay). 7. Nëse dikush ka ekzantema në lëkurë dhe plagë në gojë duhet të shqetësohet se është infektuar nga HIV? Ekzantemat në lëkurë dhe plagët në gojë nu lidhen me infeksionin nga HIV por me shumë sëmundje të tjera. 8. Ai që ka AIDS, rrezikohet më lehtë që të infektohet nga sëmundje të tjera si gripi i derrave? Po. 9.Do të doja të pyesja nëse ne vet me ndonjë mënyrë mund të kuptojmë nëse kemi AIDS. Dua të them pa ndonjë analizë. Ose nëse ekzistojnë simptoma. Gjithashtu cilat janë mënyrat e transmetimit? Diçka tjetër përveç kontaktit seksual? Dhjetë (10) ditë pas simtomave të infeksionit primar ose rreth një muaj pas praktikës së rrezikshme seksuale apo përdorimit të shiringave për ata që nuk paraqesin simptoma. Simptomat e para duken tek 87% e personave që infektohen nga v i r u s i i HIV dhe shfaqen 2-3 javë pas infektimit dhe ngjajnë me shënjat e ftohjes së thjeshtë ose gripit (temperaturë, dhimbje gryke, dhimbje 15
16 SECRÉTARIAT GÉNÉRAL À LA JEUNESSE Ι symptômes koke, përgjumje, këputje). Mënyra të tjera të ngjitjes së HIV janë: 1)Përdorim i përbashkët i shiringave kur merret doza e lëndëve narkotike, 2)tatuazh jo profesional dhe shpim i veshëve e tj. 3) shpime aksidentale me shiringa, 4) transfuzione me gjak të infektuar, 5) lindja, 6) dhënie gjiri. 10. Me ç shënja shfaqet sëmundja e AIDS dhe si evoluohet klinikisht? Shfaqen shënja në gojë, në grykë dhe në laring, temperaturë, humbje peshe, sëmundje të lëkurës, herpes, herpes i rishfaqur, lodhje, infeksione, ekzantema prej kancerit të lëkurës, simptoma neurognostike, si dhe të gjitha ato që shkaktohen nga infeksionet oportune dhe nga organizmat patogjene. 11. Sa kohë kalon që infeksioni i HIV të kalojë në AIDS? Nuk ekziston kohë konkrete sepse varet nga shumë faktorë : a) 5-15 vjet pa mjekim medikamentoz. b) Varet nga organizmi, virusi dhe mënyra e jetesës. 12. Si mund të kuptojë dikush se është infektuar nga HIV? Duke kryer testin e posaçëm të antikorpeve. 13. HIV lidhet me sëmundje të tjera që ngjiten me kontakt seksual? HIV ngjitet me të njejtën mënyrë, atëherë varet nga praktikat. Më tej sëmundjet që ngjten me kontakt seksual ndihmojnë transmetimin e HIV për shkak të lezioneve që shkaktojnë në lëkurë dhe rritjen e ngarkesës virale të HIV tek personi që është seropozitiv. 14. Si mund të dallojmë nëse dikush është prekur nga AIDS? Ekzistojnë simptoma të jashtme të dukshme? Apo duken në stad të avancuar? Shumica e njerëzve të infektuar nga HIV nuk duken të sëmurë. Në stad të avancuar shfaqet humbje peshe. 15. Si përballohet AIDS klinikisht në stadet e para? 16
17 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Përballimi i tij në stadet e para bëhet me medikamente retrovirale. Mjekimi është shumë rezultativ dhe prognoza jetësore është p.sh vjet kur je 20 vjeç. 16. Eziston pikëpamja se HIV nuk është provuar plotësisht se është shkaktari i AIDS..., mos vallë u shërbeni interesave të industrisë farmaceutike? Nuk u shërbejmë interesave të industrisë farmaceutike. Ekzistenca e virusit është provuar tej çdo dyshimi dhe njeriu që e gjeti u dekorua me çmimin Nobel të Mjekësisë. Zhvillimi klinik i sëmundjes është studjuar shumë mirë, prej saj sëmurësh dhe të çon në vdekje vetëm kur nuk përballohet. Efikasiteti i medikamenteve retrovirale është absolutisht i vërtetuar në bazë të studimeve të kryera dhe i miratuar nga Organizmi Qendror Evropian i Medikamenteve. Natyrisht shoqëritë që prodhojnë medikamente për cilëndo sëmundje, si për kancerin dhe diabetin etj. i shesin tek entet e siguracioneve dhe tek privatët. 17. Përse duke përdorur metoda ARN për gjetje gjoja të virusit të AIDS nuk njihni Dr. Kary Mullis i cili e zbuloi? Mos vallë sepse thotë se bëni gabim? PCR mat sasinë e virusit në gjak tej çdo dyshimi. Natyrisht si çdo teknologji ka mangësitë e saj. Akuzat e Dr. Mullis lidhur me faktin nëse HIV shkakton AIDS u formuluan në vitin 1995 para se mjekimi i trefishtë të tregojë efikasitetin e tij. 18. Krijimi i v i r u s i t të AIDS ishte një fabrikim i përsossur për të zhdukur njerëzit dhe në këtë mënyrë të evitohen luftërat? Nuk është prodhuar prej njerëzve dhe fatkeqësisht kjo përhapet në rajonet ku ka tronditje shoqërore dhe sidomos luftëra. 19. Medikamentet sot janë akoma shumë të shtrenjtë, shoqëritë që supozohet se duan të ndihmojnë njerëzit si e justifikojnë? Shoqeritë farmaceutike kontribuojnë me kërkimet dhe investimet që bëjnë në fushën e mjekësisë. Është Shteti ai që ka përgjegjësinë e mjekimit të të sëmurëve. 17
18 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι simtoma 20. Çmimet e medikamenteve janë të paafrushme për shumicën e seropozitivëve. Si justifikojnë shoqeritë prodhuese këtë qëndrim të tyre dhe me ç kushte do të ishin të predispozuara të ndryshonin këtë politikë të tyre të çmimeve? Natyrisht që pyetja duhet t u drejtohet shoqërive. Gjithësesi lidhur me temën e çmimit dhe mundësinë e sigurimit të medikamenteve mund të theksojmë disa gjëra. Në shtetet perendimore medikamentet jipen falas nga shteti përmes sistemeve kombëtare të shëndetit. Çmimet përcaktohen me negociata midis shoqerive dhe shtetit (kryesisht në Europë ) ose përmes regullave të tregut të lirë (p..sh. në Sh.B.A ). Çmimi i medikamentit duhet të krahasohet me shmangien e kostos që do të çonte në mungesën e mjekimit medikamentoz dhe pasojat që do sillte tek shëndeti i të sëmurëve. Nga studimet e kryera dihet se me çmimet e tanishme në Europë për çdo 1 euro mjekim shteti shpëton 3 euro shpenzime kurimi. Veç sa më sipër theksohet përmirësimi i vyer i shëndetit të personave që rrojnë me HIV. Kushtet për vendet në zhvillim janë të ndryshme dhe deri para disa viteve dekurajuese. Pas insistimit të organizatave joqeveritare, si Mjekët pa kufi, shoqeritë më të shumta farmaceutike ranë dakort të mos pretendojnë respektimin e patentës në këto vende dhe lejuan prodhimin e medikamenteve të së njejtës familje nga shoqeritë vendase ( p.sh. Brazili dhe Afrika ) ose importin nga India e gjetkë. Kjo është një arritje eveniment që shoqëritë duhet të llogaritin fitime në vendet e zhviluara dhe të mos pengojnë vendet në zhvillim të kontaktojnë me medikamentet (ku jeton 90% e personave me HIV). Vazhdojnë të ekzistojnë vështërisitë për personat që rrojnë në vende me të ardhura mesatare dhe pabarazi të mëdha shoqerore si p.sh. në Rusi. 21. Është izoluar ndonjëherë HIV? Nëse po kur, kush e realizoi dhe ku është publikuar? Gjithashtu, personat seropozitivë që humbin jetën e tyre, kanë si shkak të vdekjes në shumicën e rasteve cirozën hepatike, gjë që nuk e shkakton AIDS-i por... Hiv është izoluar në vitin 1983 nga F. Barre-Sinaussi dhe nga R.C. Gallo dhe është botuar në revistën Science. 18
19 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Shkaku i parë i vdekjes së personave seropozitivë është tuberkulozi i cili gjen terren të favorshëm tek personat ku HIV ka shkaktuar ferimin e imunitetit. Ciroza hepatike ka përqindje të mëdha në përendim, në veçanti në vendet ku personat seropozitivë kanë bashkë-infeksion hepatitin C, përqindje kjo që në Evropë arrin në 1/3 e personave seropozitivë. 19
20 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι mënyra ngjitjeje informim / psikologji 20
21 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI [ përgjigje nga ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ ] 21
22 Psikologji Informim 1. Çfarë janë medikamentet antiretrovirale? Janë medikamente kundër virusit. Medikamentet antiretroviralë nuk zhdukin virusin nga trupi por e pengojnë të shumëzohet dhe pakësojnë influencën e tij dëmprurëse tek sistemi imunitar. 2. Çfarë duhet të dijë dikush që bashkëjeton me person seropozitiv? Të jetë i informuar për mënyrat e ngjitjes së virusit dhe për mënyrat që NUK ngjitet. 3. Është shtuar vitet jetëzgjatja e të sëmurëve me infeksion HIV me aplikimin e «mjekimit antiretroviral të veprimtarisë së lartë» nga viti 1997 e deri më sot? Po. Mjekimi ul ndjeshëm nivelet e virusit në organizëm, si rezultat personi qëndron i shëndetshëm, por mund të transmetojë virusin. 4. Çfarë analiza duhet të kryejë dikush në qoftë se jeton me një person seropozitiv? Vetëm kur ekzistojnë kontakte seksuale pa prezervativ ose kur shpohet prezervativi, personi mund t i drejtohet 22
23 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Qendrës së Kontrollit që të kryejë analizën e antikorpeve për HIV 6 dri 8 javë pas një infeksioni ventual nga virusi. 5. Është e ekzagjeruar që unë t i kërkoj shokut/ shoqes për të bërë analizat për HIV? Informim Prevenim Ekzaminim 6. Janë në internet qendrat e referimit të AIDS? Sa spesh duhet të bëjmë testin? Po tek site ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ dhe në site të ndryshme prestigjioze të Organizatave Joqeveritare. Shpeshtësia është në vartësi direkte me rrezikshmërinë që ka dikush. 7. Përse nuk bëhen mësime për seksin që në fillore? Përse? Përse kemi frikë t i themi këto çështje si prindër? Përderisa kemi frikë, pra, le ta bëjë këtë gjë me imponim Shteti në shkolla!!! Këto çështje i përcakton Ministria e Arsimit. 8. Kohët e dundit mësova se një miku im shumë i mirë, është bartës. Nuk di si ta pyes, ndihem pak i hutuar. Nuk dua ta vë në pozitë të vështirë dhe vet ai nuk thotë asgjë. Nuk di se çfarë bëhet në këto raste? Djagnoza pozitive e HIV është tronditëse. Trondit marrëdhëniet e personit me vetveten dhe me mjedisin e tij. Duhet kohë që personi të pranojë realitetin e ri të jetës së tij. Ajo që mund të ofrojë miku është mbështetja morale dhe emocionale. 9. Kur ke AIDS vdes prej tij? HIV tashmë është një sëmundje kronike. 10. Pyetja ime është se si lufton shteti racizmin që përjeton një bartës p.sh. në punë. Falimenderit. Nga shoqëria po veprohet për zhdukjen e çdo lloj racizmi ndaj njerëzve që kanë HIV/AIDS. 11. Kur dikush është bartës është mirë t u rrëfehet personave reth tij apo duhet ta mbajë sekret për veten e tij? 23
24 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI / informim - psikologji Frika dhe injoranca krijojnë racizëm. Për këtë arsye duhet të mendohemi për pasojat eventuale të një apokalipsi (sh.përkth.: rrëfimi) të tillë. 12. Çfarë duhet të kenë kujdes prindërit e mosbartësve? A ekziston në Greqi kujdes për këta fëmijë? Trajnimi intereson të gjithë fëmijët. Informimi i prindërve është i domosdoshëm për mënyrat e sakta që ngjitet v i r u s i dhe për mënyrat që nuk ngjitet. Fëmijët ndiqen nga Njësitë e Infeksioneve të Veçanta. 13. Kur dikush shkon drejt stadit që të sëmurët, d.m.th. AIDS, mund të rikthehet e të jetë si më parë? D.mth. seropozitiv? Kur një person djagnostikohet se ka AIDS, në këtë rast konsiderohet se ky person ka AIDS akoma edhe kur CD4 rriten përseri apo shërohet nga sëmundja që përcaktoi se ka AIDS. 14. Çfarë duhet të bëj nëse kam djagnozë pozive ne test? Ndjekje nga mjeku në një nga Njësitë e Infeksioneve të Veçanta për të kontrolluar zhvillimin e HIV në organizmin tënd. Shërbimet e mbëstetjes psikosociale të ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ (Stacioni Konsultativ i Spitalit «Andreas Sygros») ose në linjën telefonike HIV/AIDS për informim dhe mbështetje. 15. Ekziston në Greqi Institucion për mbështetjen e bartësve të AIDS? Shërbime Mbështetjeje Psikosociale të (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ) - Stacioni Konsultativ i Spitalit «Andreas Sygros») ose në linjën telefonike HIV/AIDS. 16. Një përson seropozitiv mund të stërvitet siç stërvitet një mosbartës? Ushtrimi fizik ndihmon apo nuk lejohet tek bartësit? Ushtrimi fizik ndihmon në gjendjen e mirë fizike të trupit dhe kufizon ndryshimet metabolike eventuale nga përdorimi i medikamenteve antretroviralë. 24
25 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI 17. Bartësit me AIDS duhet të ndhekin një mënyrë konkrete të ushqyeri? Të ushqyerit e mirë është një mjet shumë i fortë për një përballim të suksesshëm të sëmundjes HIV. Konsultohuni me mjekun tuaj për ushqimet e përshtatshme për secilin prej jush. 18. Gjithashtu kam dëgjuar për disa raste, sigurisht të pakta, njerëzish të cilët kur mësojnë se janë seropozitivë tek virusi, përpiqen t ua ngjitin edhe njerëzve të tjerë... Përse vallë e bëjnë këtë dhe reagojnë ashtu? Rastet që janë regjistruar janë minimale dhe nuk kanë të bëjnë me vet virusin si infeksion por me psikopatologjinë e personit. 25
26 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι mënyra ngjitjeje [ përgjigje ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ] 26
27 Të gjitha sa duhet të dish për Aids Ι SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI analiza / mjekim / statistikë / 27
28 analiza mjekin statistikë 1. Në cilat mosha virusi i AIDS paraqet ekzaltim në vendin tonë dhe në cilin seks? a) Shumica e personave të deklaruar rishtaz seropozitivë HIV në Greqi -përfshi rastet me AIDS- u përkasin moshave midis vjeç (gra: vjeç, burra vjeç), b) tek burrat (në Greqi 80,9 % e masës se HIV seropozitivë) 2. Në fund të fundit ka mjekim apo nuk ka? Çrrënjosja e v i r u s i t me medikamentet ekzistuese nuk është e mundur. Por ekziston mjekimi i posaçëm antiretroviral, që është në gjendje të mposhtë v i r u s i n në shkallë të tillë që të rivendoset dhe të ruhet gjendja imunitare (mbrojtja), të pakësohet morboziteti dhe mortaliteti dhe të ruhet cilësia e jetesës së të sëmurëve. 3. Sa janë bartësit e virusit në Greqi? Numri i përgjithshëm i seropozitivëve me HIV (përfshi edhe rastet e AIDS) që janë deklaruar deri më është persona. 28
29 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI 4. Kam dëgjuar se përdoruesit e drogës dhe personat me ngjyrë janë shumica e personave të infektuar nga virusi? Është e vërtetë? Lidhur me përdoruesit e injeksioneve intravenoze të substancave narkotike së pari duhet të theksojmë se paraqesin përqindje të larta infeksioni me hepatit B dhe C, sëmundje që lidhen drejtpërsedrejti me zhvillimin e cirozës së mëlçisë dhe kancerit citohepatik. Kjo konsiston tek sjellja e rrezikshme e tyre ( duke përdokrur të njejtën shiringë), fakt që i rendit tek grupi me rrezikshmëri të lartë për infektim nga HIV, me përqindje të larta në disa vende (p.sh. Rusi, Portogali). Në Greqi përdoruesit e lëndeve intravenoze narkotike përbëjnë 3,3% të personave seropozitivë të deklaruar me HIV, përqindje e cila konsiderohet e ulët. Ndërkaq ky fakt nuk duhet të na vërë në gjumë dhe në plogështi lidhur me masat e profilaksisë së ngjitjes së v i r u s i t midis përdoruesve. Lidhur me personat me ngjyrë, nuk ekziston ndonjë predispozitë gjenetike që ata të prekën më lehtë nga v i r u s i HIV. Por fatkeqësisht, disa kushte dhe subvecione që konsiderohen të dhëna në vendin tonë, nuk ekzistojnë në disa vende të pazhvilluara apo vende në zhvillim nga ku kanë prejardhjen këta persona. Vështirësitë për t u kuruar, mungesa e medikamenteve, kontrolli i mangët, si dhe aneksimi shoqëror i këtyre personave janë eventualisht arsyet që këta persona janë më sensibël ndaj v i r u s i t. 5. Medikamentet spermatocide zhdukin v i r u s i n e HIV-it? Përdorimi i medikakamenteve spermatocide si mjet i vetëm i mbrojtjes nga HIV nuk rekomandohet. Do të duhet të shmanget përdorimi i spermatocideve të cilat përmbajnë nonoxynol (N-9), pasi mund të shmangin një shtatzani të padëshiruar, por nuk mbrojnë nga infeksioni HIV dhe nga sëmundje të tjera të cilat transmetohen nëpërmjet kontaktit seksual. Përkundrazi, sipas studimeve klinike, mund të shtojnë rrezikun e infektimit pasi shkaktojnë irritimin e mukuzës së vaginës dhe të zorrës së drejtë. 6. Testi PAP mund të zbulojë v i r u s i n? Testi PAP nuk është në gjendje të zbulojë v i r u s i n HIV. Me qëllim që dikush të konstatojë nëse është infektuar duhet të kryejë analizën e veçantë në Qendrën 29
30 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι analiza - terapi... e Referimit dhe Kontrollit të AIDS ose në stacionet e dhurimit të gjakut të spitaleve publike. 7. Në ç intervale kohore duhet të bëjmë analiza? Ekzaminimi për v i r u s i n e HIV duhet, sipas rregullit, të bëhet pas çdo kontakti seksual pa prezervativ apo sjellje të rrezikshme nën drejtimin e mjekut, i cili do të vlerësojë rrezikshmërinë e situatës. Ndërkaq, në grupe të caktuara të rrezikut të lartë, e mira është që ky kontroll të bëhet një herë në gjashtë muaj apo një herë në vit, me qëllim që të mos vonohet një djagnozë eventuale. Në përgjithësi rekomandohet kontrolli i gjithë masës seksualisht aktive në intervale të rregullta kohore. 8. Rezultatet e analizave janë sekrete? Përgjigjet e analizave mbrohen nga sekreti mjekësor dhe i komunikohen personalisht personit që kreu analizën. 9. Ku mund të kryejë dikush analizë për të parë nëse ka AIDS? Që të kryejë analiza për v i r u s i n e HIV dikush mund të drejtohet: Në të gjitha spitalet publike pasi të ketë komunikuar me mjekët e Njësive të Infeksioneve të Veçanta ose me mjekët e stacioneve të dhurimit të gjakut në spitale që nuk disponojnë Njësi të Infeksioneve të Veçanta, ose Në Qendrat e Referimit dhe Kontrollit të AIDS. ATHINË: Spitali i Sëmundjeve Veneriane dhe të Lëkurës «A. SYGROS» (tel ), Spitali «O EVANGELISMOS» (tel ) SELANIK: Universiteti Aristoteleio i Selanikut, Laboratori i Mikrobiologjisë i Fakultetit të Mjekësisë (tel ) PATRA: Spitali i Patrës «AGIOS ANDREAS» (tel ) KRETË: Spitali i Iraklios së Kretës «VENIZELEIO- PANANEIO» (tel ) ALEKSANDROUPOLI: IKA ( tel ,26810) 30
31 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI 10. Analizat e thjeshta të gjaku që bëjmë për Checkup ekzaminojnë edhe AIDS? Analiza e thjeshtë e gjakut si dhe analizat biokimike të zakonshme që bëjmë gjatë kontrollit rutinë nuk është në gjendje të eksplorojë AIDS. Me qëllim që dikush të konstatojë nëse është infektuar duhet të kryejë analizën e posaçme në Qendrat e Referimit dhe të Kontrollit për AIDS ose në stacionet e dhurimit të gjakut të spitaleve publike. 11. Nëse dikush vjen në kontakt me gjakun e një bartësi, çfarë duhet të bëjë? Në rastin e kontaktit dermatik me gjak të personit seropozitiv pa ndonjë zgjidhje të vijimësisë së lëkurës nuk ka rrezik për ngjitje të v i r u s i t. E njëjta gjë ndodh edhe në rastin kur gjaku gjendet në mjedis për një periudhë kohe disi të gjatë, me pasojë v i r u s i të jetë shkatërruar. Në rastin e kontaktit hemoragjik seksual, aksidenteve hemoragjikë në të cilat plekset edhe person seropozitiv ose i dyshimtë si seropozitiv për infeksion HIV, ose shpimitt /prerjes me sende të përdorura nga seropozitivi, situata duhet të vlerësohet imediatisht në ndonjën prej Njësive të Infeksioneve të Veçanta e shumta brënda orësh. Sigurisht në çdo rast konsiderohet i dhënë ofrimi i ndihmës urgjente tek vendi i ngjarjes (lavazh i imtë i plagës me sapun dhe ujë ose larje antiseptike e plagës së mukozave të syrit me solucion fiziologjik). 12. Medikamentet që duhen për mjekimin i paguan shteti? Shpenzimet për mjekimin farmaceutik të të sëmurëve me HIV/AIDS përballohen plotësisht nga entet siguruese. 13. Përse ekzistojnë më shumë raste në Afrikë? Fakti që në Afrikë vërehen rastet më të shumta e HIV/ AIDS, lidhet me kushtet zotëruese në këto vende. Personat që banojnë aty nuk e kanë të lehtë të kryejnë kurim shëndetësor dhe mjekësor - farmaceutik, nuk kryhet kontrolli dhe ndjekja e rregullt e shtatzanisë (si rezultat të kemi përngjitje të larta transmetimi direkt të virusit) dhe për arsye të kushteve, shpesh vuajnë edhe nga sëmundje të tjera të cilat rëndojnë gjendjen e shëndetit të tyre (p.sh. tuberkulozi, malarja, hepatitet). Pra është e natyrshme që të kemi përqindje më të larta të personave 31
32 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι analiza - terapi... seropozitivë me HIV në vendet e Afrikës. 14. Është e vërtetë se v i r u s i sapo del në temperaturën e mjedisit të jashtëm shkatërrohet? Në përgjithësi v i r u s i HIV është shumë i ndjeshëm në mjedisn e jashtëm dhe në kundërshtim me disa baktere dhe miciete, nuk është i aftë të riprodhohet jashtë mjedisit të tij. Pra, rreziku teorik i ngjitjes mjedisore të tij është pothuajse zero. 15. Ekziston test AIDS me pështymë? Në fakt ekziston test analize e antikorpeve kundër HIV që kryhet me marrjen e mostrave të pështymës (transudacionit të mukozës orale). Testi kryhet anonim dhe falas dhe rezultati i tij jipet në një kohë veçanërisht të shkurtër (20-25 minuta ) dhe për këtë quhet r a p i d test. Ky test është mjaft i saktë, megjithatë në rast rezultati pozitiv nevojitet një metodë e afirmuar për të bërë provën. Me qëllim që dikush të kryejë r a p i d test mund të drejtohet tek Ambulancat e MKO (sh.përkth.: Organizata Joqeveritare) PRAKSIS (tel ). 16. Sa vjet mund të jetojë një fëmijë që vuan nga AIDS? Infeksioni HIV përbën tashmë një sëmundje kronike që përballohet me mjekimin e posaçëm antiretroviral. Përgjithësisht jetëzgjatja është rritur mjaft në krahasim me vitet e kaluara. Ndërkaq mbijetesa e çdo të sëmuri individualizohet dhe varet nga fakti se sa shpejt bëhet djagnostikimi i sëmundjes, nga shkalla e pranimit nga i sëmurit i mjekimit të tij, nga ekzistenca e sëmundjeve shoqëruese etj. 32
33 33
34 SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι analiza - terapi... [Ligji 3304/2005] 34
35 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI zbatim i parimit të trajtimit të njëjtë pavarësisht nga origjina racore ose nacionale, besimeve fetare ose bindjeve të tjera, invaliditetit, moshës apo orientimit seksual 35
36 Zbatim i parimit të trajtimit të njëjtë, pavarësisht nga origjina racore ose nacionale, besimeve fetare ose bindjeve të tjera, invaliditetit, moshës apo orientimit seksual [ Teksti i plotë i Ligjit 3304/2005 disponohet në internet në adresën :Htp: // files/2538.pdf ] Neni 1 Qëllim i këtij ligji është vendosja e kuadrit të përgjithshëm të rregullimit për luftimin e dallimeve për arsye fetare ose bindjeve të tjera, invaliditetit, moshës ose orientimit seksual në sektorin e punësimit [... ] në mënyrë që të ruhet parimi i zbatimit të trajtimit të barabartë. Neni 2 Parimi i trajtimit të barabartë. 1.Ndalohet dallimi direkt apo indirekt për një nga arsyet që referohen tek neni Si dallim konceptohet edhe ngacmimi apo çdo veprim tjetër fyes, i cili demonstrohet me sjellje të padëshiruar që lidhet me një nga arsyet e nenit 1 dhe ka si synim ose rezultat fyerjen e dinjitetit të personit dhe krijimin e një mjedisi frikësues, armiqësor, poshtërues, përulës ose agresiv. Gjatë specifikimit të kuptimit të ngacmimit merren parasysh edhe doket 36
37 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI e vyrtytshme komunikuese. 3. Si dallim kuptohet gjithashtu cilido urdhër për zbatimin e trajtimit diskriminues në dëm të një personi për cilëndo arsye që përmendet te neni 1. Neni 3 Kuptimi i dallimeve. Bëhet fjalë për diskriminime për hir të racës ose origjinës etnike.: a)konsiderohet dallim direkt, kur për arsye të origjinës racore ose etnike, një person trajtohet në mënyrë më pak të favorshme sesa është trajtuar, trajtohet apo do të trajtohet një person tjetër në situatë analoge. b) Quhet dallim direkt, kur në pamje të parë një dispozitë neutrale, kriter apo praktikë mund të çojë persona me origjinë racore apo etnike të caktuar në pozita minorente në krahasim me persona të tjerë, perveç nëse dispozita, kriteri apo kjo praktikë justifikohen objektivisht nga një qëllim i mirë dhe mjetet e arritjes së tij janë të përshtatshme dhe të domosdoshme. Neni 4 Fusha e zbatimit 1.Me rezervën e paragrafit 2 të këtij neni dhe nenit 5, dispozitat e këtij kapitulli zbatohen tek të gjithë personat në sektorin publik dhe privat lidhur me: a)kushtet e punësimit dhe të angazhimit në përgjithësi, përfshi kriteret e përzgjedhjes dhe kushteve të marrjes në punë, pavarësisht nga sektori i veprimtarisë dhe nivelet e hierarkisë profesionale, si dhe kushtet e shërbimit dhe të zhvillimit profesional, b) kontaktim në të gjitha llojet dhe nivelet e orientimit profesional, formimit profesional, trajnimit dhe orientimit profesional, përfshi edhe përfitimin e përvojës praktike profesionale, c) kushtet dhe konditat e punës dhe angazhimit përfshi edhe ato që u përkasin pushimit nga puna dhe shpërblimeve. d) cilësinë e anëtarësisë dhe pjesëmarjes në organizatat e punonjësve ose të punëdhënësve ose në cilëndo organizatë profesionale përfshi edhe avantazhet që rrjedhin nga pjesmarja në to, e) mbrojtjen sociale përfshi sigurimet shoqërore dhe 37
38 EKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Ι fragmente të ligjit 3304/2005 kurimit shëndetësor, ë) imbursimet sociale, f) arsimin, g) kontaktin me disponimin dhe ofrimin e të mirave materiale dhe shërbimeve për publikun, duke përfshirë edhe strehimin. 2.Dispozitat e këtij kapitulli nuk zbatohen në rastet që parashikohet trajtim tjetër për arsye të shtetësisë dhe nuk prekin dispozitat që regullojnë hyrjen dhe qëndrimin e shtetasve të vendeve të treta ose personave pa shtetësi në territorin grek as trajtimin që lidhet me gjendjen e tyre ligjore si shtetas të vendeve të treta ose personave pa shtetësi. Neni 6. Veprimtari pozitive Nuk përbën dallim marrja ose ruajtja e masave të veçanta me qëllim parandalimin ose kundërbalancimin e disavantazheve, për arsye të origjinës racore apo etnike. Neni 13 Ofrim mbrojtjeje 1. Në rastin e mosrespektimit të parimit të trajtimit të barabartë në kuadrin e veprimtarisë administrative, tek i dëmtuari ofrohet, tej mbrojtjes gjyqësore, mbrojtje edhe në bazë të neneve 24 deri 27 të Kodit të Procedurës Administrative ( Ligji 2690/1999 Fletorja Zyrtare (ΦEK) 45 A ). 2. Përfundimi i marrëdhënies në kuadrin e sëcilës u krye fyerja, nuk përjashton mbrojtjen nga shkëlja e parimit të trajtimit të barabartë. 3. Personat juridikë të cilët kanë si qëllim garantimin e ruajtjes së parimit të trajtimit të barabartë pavarësisht nga origjina racore apo etnike, besimeve fetare ose bindjeve të tjera, invaliditetit, moshës apo orientimit seksual, mund të përfaqësojnë të dëmtuarin në gjykata dhe ta përfaqësojnë përpara cilitdo autoriteti administrativ apo organi administrativ, pasi të merret më parë miratimi i tij me dokument noterjal apo dokument privat i legalizuar për autenticitetin e firmës. 38
39 Të gjitha sa duhet të dish për AidsΙ SEKRETARIA E PËRGJITHSHME E BREZIT TË RI Neni 14. Pesha e provës 1.Kur i dëmtuari paraqet fakte se nuk u respektua parimi i trajtimit të barabartë dhe provon para gjykatës apo autoritetit kompetent administrativ fakte reale prej të cilave mund të konkludohet dallim direkt ose indirekt, pala ndërgjyqëse mbart peshën që të vërtetojë në gjykatë ose autoriteti administrativ të argumentojë se nuk ekzistuan rrethanat që përbëjnë shkëlje të këtij parimi. 2. Paragrafi i mësipërm nuk vlen në gjyqin penal. 3. Paragrafit 1 vlen edhe në rastin e paragrafit 1 të nenit të mëparshëm. Neni 15 Mbrojtja ndaj kundërmasave Mbrojtja sipas nenit 13 nënkupton edhe pushimin (nga puna) ose në përgjithësi trajtim jo të përshtatshëm të një personi, trajtim i cili demonstrohet si kundërmasë për denoncim apo kërkesë ofrimi mbrojtjeje ligjore për garantimin e respektimit të parimit të trajtimit të barabartë. Neni 16 Sanksione penale 1.Ai që, sipas ketij ligji, shkel ndalimin e trajtimit diskriminues për arsye të origjinës racore ose etnike, besimeve fetare ose bindjeve të tjera, invaliditetit, moshës apo orientimit seksual gjatë marrëdhënieve shkëmbyese për t i ofruar publikut të mira materiale apo shërbime, dënohet nga gjashtë (6) muaj deri ne tre (3) vjet burg dhe me dënim monetar nga njëmijë (1.000) deri në pesë mijë (5.000) Euro. 39
40 SECRÉTARIAT GÉNÉRAL À LA JEUNESSE Ι modes de transmission Tashmë është mjaft e keqe që ekzistojnë disa njerëz që vdesin nga AIDS, por nuk mund të lejojmë që të ekzistojnë disa njerëz që vdesin nga padituria. Elisabeth Taylor ( ) 40
Α ί τ η σ η Δ ή λ ω σ η σ υ μ μ ε τ ο χ ή ς
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ «Μ Ε Τ Α Μ Ο Ρ Φ Ω Σ Η» Γ Λ Υ Κ Ο Μ Ι Λ Ι Δ Ρ Ο Π Ο Λ Η Σ Α ί τ η σ η Δ ή λ ω σ η σ υ μ μ ε τ ο χ ή ς Πόλη ή Χωριό Σας
Διαβάστε περισσότεραLigji I Ohmit Gjatë rrjedhës së rrymës nëpër përcjellës paraqitet. rezistenca. Georg Simon Ohm ka konstatuar
Rezistenca elektrike Ligji I Ohmit Gjatë rrjedhës së rrymës nëpër përcjellës paraqitet rezistenca. Georg Simon Ohm ka konstatuar varësinë e ndryshimit të potencialit U në skajët e përcjellësit metalik
Διαβάστε περισσότεραPASQYRIMET (FUNKSIONET)
PASQYRIMET (FUNKSIONET) 1. Përkufizimi i pasqyrimit (funksionit) Përkufizimi 1.1. Le të jenë S, T bashkësi të dhëna. Funksion ose pasqyrim nga S në T quhet rregulla sipas së cilës çdo elementi s S i shoqëronhet
Διαβάστε περισσότεραSI TË BËHENI NËNSHTETAS GREK? (Udhëzime të thjeshtuara rreth marrjes së nënshtetësisë greke)*
SI TË BËHENI NËNSHTETAS GREK? (Udhëzime të thjeshtuara rreth marrjes së nënshtetësisë e)* KUSH NUK MUND TË Për shtetasit e vendeve jashtë BEsë Ata që nuk kanë leje qëndrimi ose kanë vetëm leje të përkohshme
Διαβάστε περισσότεραNDËRTIMI DHE PËRMBAJTJA E PUNIMIT
NDËRTIMI DHE PËRMBAJTJA E PUNIMIT Punimi monografik Vështrim morfo sintaksor i parafjalëve të gjuhës së re greke në krahasim me parafjalët e gjuhës shqipe është konceptuar në shtatë kapituj, të paraprirë
Διαβάστε περισσότεραFluksi i vektorit të intenzitetit të fushës elektrike v. intenzitetin të barabartë me sipërfaqen të cilën e mberthejnë faktorët
Ligji I Gauss-it Fluksi i ektorit të intenzitetit të fushës elektrike Prodhimi ektorial është një ektor i cili e ka: drejtimin normal mbi dy faktorët e prodhimit, dhe intenzitetin të barabartë me sipërfaqen
Διαβάστε περισσότεραparaqesin relacion binar të bashkësisë A në bashkësinë B? Prandaj, meqë X A B dhe Y A B,
Përkufizimi. Le të jenë A, B dy bashkësi të çfarëdoshme. Çdo nënbashkësi e bashkësisë A B është relacion binar i bashkësisë A në bashkësinë B. Simbolikisht relacionin do ta shënojmë me. Shembulli. Le të
Διαβάστε περισσότεραTregu i tët. mirave dhe kurba IS. Kurba ose grafiku IS paraqet kombinimet e normave tët interesit dhe nivelet e produktit tët.
Modeli IS LM Të ardhurat Kështu që, modeli IS LM paraqet raportin në mes pjesës reale dhe monetare të ekonomisë. Tregjet e aktiveve Tregu i mallrave Tregu monetar Tregu i obligacioneve Kërkesa agregate
Διαβάστε περισσότεραVENDIM Nr.803, date PER MIRATIMIN E NORMAVE TE CILESISE SE AJRIT
VENDIM Nr.803, date 4.12.2003 PER MIRATIMIN E NORMAVE TE CILESISE SE AJRIT Ne mbështetje te nenit 100 te Kushtetutës dhe te nenit 5 te ligjit nr.8897, date 16.5.2002 "Për mbrojtjen e ajrit nga ndotja",
Διαβάστε περισσότεραRikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës
Rikardo dhe modeli standard i tregtisë ndërkombëtare Fakulteti Ekonomik, Universiteti i Prishtinës Hyrje Teoritë e tregtisë ndërkombëtare; Modeli i Rikardos; Modeli standard i tregtisë ndërkombëtare. Teoritë
Διαβάστε περισσότεραAlgoritmet dhe struktura e të dhënave
Universiteti i Prishtinës Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike Algoritmet dhe struktura e të dhënave Vehbi Neziri FIEK, Prishtinë 2015/2016 Java 5 vehbineziri.com 2 Algoritmet Hyrje Klasifikimi
Διαβάστε περισσότεραEλληνικά για σας A0 ανάγνωση - γραφή - προφορά - τονισμός. Gjuha greke për ju A0 lëxim - shkrim - shqiptim - theksim
intro_alb_final 5/18/12 7:56 PM Page 3 Eλληνικά για σας A0 ανάγνωση - γραφή - προφορά - τονισμός Gjuha greke për ju A0 lëxim - shkrim - shqiptim - theksim ΒΙΒΛΙΟ Α0 τελείως αρχάριοι Δίγλωσση έκδοση ελληνικά
Διαβάστε περισσότεραQ k. E = 4 πε a. Q s = C. = 4 πε a. j s. E + Qk + + k 4 πε a KAPACITETI ELEKTRIK. Kapaciteti i trupit të vetmuar j =
UNIVERSIEI I PRISHINËS KAPACIEI ELEKRIK Kapaciteti i trupit të vetmuar Kapaciteti i sferës së vetmuar + + + + Q k s 2 E = 4 πε a v 0 fusha në sipërfaqe të sferës E + Qk + + + + j = Q + s + 0 + k 4 πε a
Διαβάστε περισσότεραPropozim për strukturën e re tarifore
Propozim për strukturën e re tarifore (Tarifat e energjisë elektrike me pakicë) DEKLARATË Ky dokument është përgatitur nga ZRRE me qëllim të informimit të palëve të interesuara. Propozimet në këtë raport
Διαβάστε περισσότεραELEKTROSTATIKA. Fusha elektrostatike eshte rast i vecante i fushes elektromagnetike.
ELEKTROSTATIKA Fusha elektrostatike eshte rast i vecante i fushes elektromagnetike. Ajo vihet ne dukje ne hapesiren rrethuese te nje trupi ose te nje sistemi trupash te ngarkuar elektrikisht, te palevizshem
Διαβάστε περισσότεραMODULI: Antibiotikoterapia dhe antibiotikorezistenca Antibiotikët dhe Përdorimi i Tyre
ALBANIA ASSOCIATION OF INDUSTRIAL ENVIRONMENTALISTS STATISTICAL RESEARCH CENTER, INFORMATION & TECHNOLOGY AAIE - SRC&IT Rruga Islam Alla No.64, TIRANË, Albania. http://www.srcit.org MODULI: Antibiotikoterapia
Διαβάστε περισσότεραDREJTORIA E PËRGJITHSHME E BURGJEVE STUDIM I SURVEJANCËS BIOLOGJIKE DHE TË SJELLJES TEK PERSONAT E BURGOSUR NË SHQIPËRI
DREJTORIA E PËRGJITHSHME E BURGJEVE STUDIM I SURVEJANCËS BIOLOGJIKE DHE TË SJELLJES TEK PERSONAT E BURGOSUR NË SHQIPËRI Tetor 2015 Përmbajtja Shkurtime... 5 Përmbledhje ekzekutive... 7 I. Hyrje... 9 II.
Διαβάστε περισσότεραNyjet, Deget, Konturet
Nyjet, Deget, Konturet Meqenese elementet ne nje qark elektrik mund te nderlidhen ne menyra te ndryshme, nevojitet te kuptojme disa koncepte baze te topologjise se rrjetit. Per te diferencuar nje qark
Διαβάστε περισσότεραShtrohet pyetja. A ekziston formula e përgjithshme për të caktuar numrin e n-të të thjeshtë?
KAPITULLI II. NUMRAT E THJESHTË Më parë pamë se p.sh. numri 7 plotpjesëtohet me 3 dhe me 9 (uptohet se çdo numër plotpjesëtohet me dhe me vetvetën). Shtrohet pyetja: me cilët numra plotpjesëtohet numri
Διαβάστε περισσότεραE shtunë 5 Shkurt 2011. Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011 08:30. Ώρα Έναρξης TEMATIKA: ORTOPEDIA
E shtunë 5 Shkurt 2011 Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011 Ώρα Έναρξης 08:30 Ora 2o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ ΤΙΡΑΝΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ SEMINARI I 2-të SHKENCOR I SPITALIT HYGEIA TIRANË
Διαβάστε περισσότεραREPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011
KUJDES! MOS DËMTO BARKODIN BARKODI REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011 S E S I O N I II LËNDA: KIMI VARIANTI
Διαβάστε περισσότεραREPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011
KUJDES! MOS DËMTO BARKODIN BARKODI REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA KOMBËTARE E PROVIMEVE PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2011 S E S I O N I II LËNDA: KIMI VARIANTI
Διαβάστε περισσότεραLënda: Mikroekonomia I. Kostoja. Msc. Besart Hajrizi
Lënda: Mikroekonomia I Kostoja Msc. Besart Hajrizi 1 Nga funksioni i prodhimit në kurbat e kostove Shpenzimet monetare të cilat i bën firma për inputet fikse (makineritë, paisjet, ndërtesat, depot, toka
Διαβάστε περισσότεραΓιατί η νέα γενιά Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα χάνει στη γλώσσα της; Νίκος Γογωνάς
Γιατί η νέα γενιά Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα χάνει στη γλώσσα της; Νίκος Γογωνάς Από τις αρχές της δεκαετίας του 90 και μετά, ένας μεγάλος αριθμός Αλβανών μεταναστών ήρθε στην Ελλάδα κυρίως εξαιτίας
Διαβάστε περισσότερα08:30 ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ ONKOLOGJIA Νέα Εποχή Një epokë στην Αντιμετώπιση e Re në trajtimin του Καρκίνου e tumoreve
E shtunë 20 Nëntor 2010 Σαββάτο 20 Νοεμβρίου 2010 Ώρα Έναρξης 08:30 Ora 1o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ ΤΙΡΑΝΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:: ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Νέα Εποχή στην Αντιμετώπιση του Καρκίνου SEMINARI
Διαβάστε περισσότεραDefinimi dhe testimi i hipotezave
(Master) Ligjerata 2 Metodologjia hulumtuese Definimi dhe testimi i hipotezave Prof.asc. Avdullah Hoti 1 1 Përmbajtja dhe literatura Përmbajtja 1. Definimi i hipotezave 2. Testimi i hipotezave përmes shembujve
Διαβάστε περισσότεραRekomandimi Rec (2003) i Këshillit të Ministrave drejtuar shteteve antare mbi organizimin e Kujdesit Paliativ
Rekomandimi Rec (2003) i Këshillit të Ministrave drejtuar shteteve antare mbi organizimin e Kujdesit Paliativ Pranuar nga Këshilli i Ministrave më 12 Nëntor 2003 në mbledhjen e 860-të të Zëvendësministrave.
Διαβάστε περισσότεραDistanca gjer te yjet, dritësia dhe madhësia absolute e tyre
Distanca gjer te yjet, dritësia dhe madhësia absolute e tyre Mr. Sahudin M. Hysenaj 24 shkurt 2009 Përmbledhje Madhësia e dukshme e yjeve (m) karakterizon ndriçimin që vjen nga yjet mbi sipërfaqen e Tokës.
Διαβάστε περισσότερα2.1 Kontrolli i vazhdueshëm (Kv)
Aneks Nr 2 e rregullores 1 Vlerësimi i cilësisë së dijeve te studentët dhe standardet përkatëse 1 Sistemi i diferencuar i vlerësimit të cilësisë së dijeve të studentëve 1.1. Për kontrollin dhe vlerësimin
Διαβάστε περισσότεραRepublika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo
Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare Regulatory Authority of Electronic and Postal Communications Regulatorni Autoritet
Διαβάστε περισσότεραA mund të jetë kjo HIV?
A mund të jetë kjo HIV? Një udhëzues për diagnostikimin e HIV herët Mirënjohje JUSTRI është një organizatë jo-fitimprurëse në Mbretërinë e Bashkuar e dedikuar për sigurimin e burimeve dhe arsim për ata
Διαβάστε περισσότεραPËR BARNAT NARKOTIKE, SUBSTANCAT PSIKOTROPE DHE PREKURSORË
LIGJI NR. 02/L-128 PËR BARNAT NARKOTIKE, SUBSTANCAT PSIKOTROPE DHE PREKURSORË Kuvendi i Kosovës, Në bazë të kreut 5.1(ë) dhe 9.1.26 të Kornizës Kushtetuese për Vetëqeverisje të Përkohshme në Kosovë (Rregulloren
Διαβάστε περισσότεραAISHE HAJREDINI (KARAJ), KRISTAQ LULA. Kimia Inorganike. TESTE TË ZGJIDHURA Të maturës shtetërore
AISHE HAJREDINI (KARAJ), KRISTAQ LULA Kimia Inorganike TESTE TË ZGJIDHURA Të maturës shtetërore AISHE HAJREDINI (KARAJ), KRISTAQ LULA TESTE TË MATURËS SHTETËRORE Kimia inorganike S H T Ë P I A B O T U
Διαβάστε περισσότεραEditorial. Këshilla. Mjeku i familjes. Të reja shkencore. Kuriozitete. Mjekimi i Diabetit. Revistë periodike Organ i Shoqatës së Diabetit në Shqipëri
Revistë periodike Organ i Shoqatës së Diabetit në Shqipëri Revista Për ju diabetikë është organ i Shoqatës së Diabetit në Shqipëri me adresën P.O.BOX 8275 Tiranë President i shoqatës: Florian Toti Sekretar:
Διαβάστε περισσότεραDELEGATET DHE ZBATIMI I TYRE NE KOMPONETE
DELEGATET DHE ZBATIMI I TYRE NE KOMPONETE KAPITULLI 5 Prof. Ass. Dr. Isak Shabani 1 Delegatët Delegati është tip me referencë i cili përdorë metoda si të dhëna. Përdorimi i zakonshëm i delegatëve është
Διαβάστε περισσότεραFëmijët dhe media. Një sondazh i opinionit të fëmijëve dhe të rinjve për përdorimin dhe besueshmërinë e medias
Fëmijët dhe media Një sondazh i opinionit të fëmijëve dhe të rinjve për përdorimin dhe besueshmërinë e medias Albanian Media Institute Instituti Shqiptar i Medias Dhjetor 2011 1 Ky material përmbledh rezultatet
Διαβάστε περισσότεραDrafti 1 Versioni 1. 6 Gusht 2010
Zbatimi i Planit Kombëtar për Përafrimin e Legjislacionit Mjedisor Një projekt për Shqipërinë financuar nga Bashkimi Evropian Projekt VKM për Trajtimin 1 e Ujërave të Përdorur Urbanë Drafti 1 Versioni
Διαβάστε περισσότεραUDHËZUES PARANDALIMI PËR ÇËSHTJE SHËNDETI
UDHËZUES PARANDALIMI PËR ÇËSHTJE SHËNDETI PËRMBAJTJA UDHËZUES PARANDALIMI PËR ÇËSHTJE SHËNDETI PJESA I VEPRIMET BAZË PËR PARANDALIMIN E SËMUNDJEVE FEMRAT ADOLESHENTËT Vaksinimi 4 PARANDALIMI DHE REHABILITIMI
Διαβάστε περισσότεραDetyra për ushtrime PJESA 4
0 Detyr për ushtrime të pvrur g lëd ANALIZA MATEMATIKE I VARGJET NUMERIKE Detyr për ushtrime PJESA 4 3 Të jehsohet lim 4 3 ( ) Të tregohet se vrgu + + uk kovergjo 3 Le të jeë,,, k umr relë joegtivë Të
Διαβάστε περισσότεραBuilding Excellence Through Accreditation
Building Excellence Through Accreditation Produce Smart & Safe, Together www.betaproject.eu EN EN Situation analysis of accredited laboratories & bodies of the cross-border area for the project sectors
Διαβάστε περισσότερα( ) 4πε. ku ρ eshte ngarkesa specifike (ngarkesa per njesine e vellimit ρ ) dhe j eshte densiteti i rrymes
EKUACIONET E MAKSUELLIT Ne kete pjese do te studiojme elektrodinamiken klasike. Fjala klasike perdoret ne fizike, nuk ka rendesi e vjeter ose para shekullit te XX ose jo realiste (mendojne disa studente).
Διαβάστε περισσότεραUNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI PARASHKOLLOR PUNIM DIPLOME
UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI PARASHKOLLOR PUNIM DIPLOME ZHVILLIMI DHE FORMIMI I NJOHURIVE FILLESTARE TEK FËMIJËT E MOSHËS PARASHKOLLORE MBI BASHKËSITË Mentori: Prof.
Διαβάστε περισσότεραKapitulli. Programimi linear i plote
Kapitulli Programimi linear i plote 1-Hyrje Për të gjetur një zgjidhje optimale brenda një bashkesie zgjidhjesh të mundshme, një algoritëm duhet të përmbajë një strategji kërkimi të zgjidhjeve dhe një
Διαβάστε περισσότεραÇështje të Kardiologjisë dhe të Kardiokirurgjisë Moderne (aktuale) Θέματα Σύγχρονης Καρδιολογίας & Καρδιοχειρουργικής. E Shtunë 9 Prill 2011
ΚΟΝFERENCA E 3-të SHKENCORE E SPITALIT HYGEIA TIRANË TEMATIKA: KARDIOLOGJI / KARDIOKIRURGJI 3o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ ΤΙΡΑΝΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ / ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ E Shtunë
Διαβάστε περισσότεραIndukcioni elektromagnetik
Shufra pingul mbi ijat e fushës magnetike Indukcioni elektromagnetik Indukcioni elektromagnetik në shufrën përçuese e cila lëizë në fushën magnetike ijat e fushës magnetike homogjene Bazat e elektroteknikës
Διαβάστε περισσότεραMATEMATIKË KONTROLLIMI EKSTERN I DIJES SË NXËNËSVE NË FUND TË CIKLIT TË TRETË TË SHKOLLËS FILLORE VITIT MËSIMOR 2012/2013 UDHËZIM
MATEMATIKË KONTROLLIMI EKSTERN I DIJES SË NXËNËSVE NË FUND TË CIKLIT TË TRETË TË SHKOLLËS FILLORE VITIT MËSIMOR 2012/2013 UDHËZIM Mjetet e punës: lapsi grafit dhe goma, lapsi kimik, veglat gjeometrike.
Διαβάστε περισσότεραqëllim ushqyese(fortifikimin) e miellit të grurit Një ushqyese(fortifikimin) e miellit të grurit e
Një vlerësim për industrinë e blojës në Shqipëri me qëllim rritjen e vlerave ushqyese(fortifikimin) Një vlerësim për e miellit të grurit Një industrinë e blojës në vlerësim Shqipëri për me industrinë qëllim
Διαβάστε περισσότεραTRAJNIM NË PROKURIMIN PUBLIK PËR VENDET PËRFITUESE nga IPA
TRAJNIM NË PROKURIMIN PUBLIK PËR VENDET PËRFITUESE nga IPA SIGMA është një nismë e përbashkët e OECD-së dhe e BE-së, e financuar kryesisht nga BE-ja www.sigmaweb.org Në dhjetor 007, një grup ekspertësh
Διαβάστε περισσότεραPËRMBLEDHJE DETYRASH PËR PËRGATITJE PËR OLIMPIADA TË MATEMATIKËS
SHOQATA E MATEMATIKANËVE TË KOSOVËS PËRMBLEDHJE DETYRASH PËR PËRGATITJE PËR OLIMPIADA TË MATEMATIKËS Kls 9 Armend Sh Shbni Prishtinë, 009 Bshkësitë numerike Të vërtetohet se numri 004 005 006 007 + është
Διαβάστε περισσότεραDirektiva Evropiane për Mbetjet. Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian
Direktiva Evropiane për Mbetjet Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian Direktivat e Parlamentit Evropian dhe Këshillit për Mbetjet e Rrezikshme Tiranë 2007 përgatitur nga: Kutia Postare 127, Tiranë e-mail: rec@albania.rec.org
Διαβάστε περισσότεραPërmbajtja Error! Bookmark not defined. Error! Bookmark not defined. Tape-like endoparazitës Error! Bookmark not defined.
Përmbajtja Kapitulli 1: Parazitzmi si fenomen biologjik...2 i-parazitizmi si fenomen biologjik...2 ii-parazitët dhe përbujtësit...2 iii-llojet e parazitëve...2 iv- Burimet e infestimit të kafshëve...3
Διαβάστε περισσότεραAre you a legal immigrant in the country?
Legal Offices and Administrative Support for foreign nationals living legally in the country Are you a legal immigrant in the country? Do you want to: Ü Be informed about issues relating to your and your
Διαβάστε περισσότεραPJESËMARRJA QYTETARE NË KOSOVË
NE DHE ATA PJESËMARRJA QYTETARE NË KOSOVË PJESËMARRJAQYTETARENËKOSOVË AUTORË: BesnikeKoçani TaulantHoxha MBLEDHJADHEPËRPUNIMIITËDHËNAVE: BesnikeKoçani SuzanaArni RinaKrasniqi DIZAJNDHEGRAFIKË: FidanHallaqi
Διαβάστε περισσότερα2. Përpunimi digjital i sinjaleve
2. Përpunimi digjital i sinjaleve Procesimi i sinjalit është i nevojshëm për të bartur informatat nga një skaj i rrjetit në tjetrin. Pasi që sinjalet në brezin themelor nuk mund të shkojnë larg, për transmetim,
Διαβάστε περισσότεραQARQET ME DIODA 3.1 DREJTUESI I GJYSMËVALËS. 64 Myzafere Limani, Qamil Kabashi ELEKTRONIKA
64 Myzafere Limani, Qamil Kabashi ELEKTRONKA QARQET ME DODA 3.1 DREJTUES GJYSMËVALËS Analiza e diodës tani do të zgjerohet me funksione të ndryshueshme kohore siç janë forma valore sinusoidale dhe vala
Διαβάστε περισσότεραCilat nga bashkësitë = {(1, ), (1, ), (2, )},
RELACIONET. RELACIONI BINAR Përkufizimi. Le të jenë A, B dy bashkësi të çfarëdoshme. Çdo nënbashkësi e bashkësisë A B është relacion binar i bashkësisë A në bashkësinë B. Simbolikisht relacionin do ta
Διαβάστε περισσότεραMINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPËSINOR MBROJTJEN E MJEDISIT TË KOSOVËS INSTITUTI HIDROMETEOROLOGJIK I KOSOVËS RAPORT
MINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPËSINOR AGJENCIONI PËR MBROJTJEN E MJEDISIT TË KOSOVËS INSTITUTI HIDROMETEOROLOGJIK I KOSOVËS RAPORT MONITORIMI I CILËSISË SË AJRIT NË ZONËN E KEK-ut (Janar- Qershor,
Διαβάστε περισσότεραTeoria e kërkesës për punë
L07 (Master) Teoria e kërkesës për punë Prof.as. Avdullah Hoti 1 Literatura: Literatura 1. George Borjas (2002): Labor Economics, 2nd Ed., McGraw-Hill, 2002, Chapter 4 2. Stefan Qirici (2005): Ekonomiksi
Διαβάστε περισσότεραAnaliza e qarqeve duke përdorur ligjet Kirchhoff ka avantazhin e madh se ne mund të analizojme një qark pa ngacmuar konfigurimin e tij origjinal.
Analiza e qarqeve duke përdorur ligjet Kirchhoff ka avantazhin e madh se ne mund të analizojme një qark pa ngacmuar konfigurimin e tij origjinal. Disavantazh i kësaj metode është se llogaritja është e
Διαβάστε περισσότεραShqipëria: Një vlerësim i varfërisë
Public Disclosure Authorized Raport Nr. 26213 Public Disclosure Authorized Shqipëria: Një vlerësim i varfërisë 5 nëntor 2003 Public Disclosure Authorized Njësia e Sektorit të Zhvillimit Njerëzor Rajoni
Διαβάστε περισσότεραVENDIM Nr. 379, datë PËR MIRATIMIN E RREGULLORES CILËSIA E UJIT TË PIJSHËM 1
VENDIM Nr. 379, datë 25.5.2016 PËR MIRATIMIN E RREGULLORES CILËSIA E UJIT TË PIJSHËM 1 Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës, të pikës 4, të nenit 42, të ligjit nr. 10138, datë 11.5.2009, Për shëndetin
Διαβάστε περισσότεραSUPERIORITETI DIELLOR ME TEKNOLOGJINË
SUPERIORITETI DIELLOR ME TEKNOLOGJINË E TË ARTHMES...Panele diellore te teknollogjisë Glass & Inox Si vend me mbi 45 ditë diellore me intesitet rrezatimi, 450 keh/m vit. Shqipëria garanton përdorimin me
Διαβάστε περισσότερα3. Burimet-faktorët-inputet e prodhimit?
A Kapitulli 1 1. Kuptimi i Ekonomiksit? Ekonomiksi studion anën ekonomike të jetës shoqërore dhe sjelljen e agjentëve ekonomik në shoqëri dhe kushtet ekonomike të bashkëveprimit. 2. Kush jane agjentet
Διαβάστε περισσότεραPolitika e zhvillimit rajonal Dr.Sc.Iliriana Bekteshi
Politika e zhvillimit rajonal Dr.Sc.Iliriana Bekteshi 2011 / 2012 ibekteshi 1 Industrializimi si metodë e zhvillimit të vendeve (viseve) jo mjaft të zhvilluara Kur kemi të bëjmë me industrializimi si metodë
Διαβάστε περισσότεραUDHËZIME PËR PLOTËSIMIN E FORMULARËVE TË KËRKESAVE
UDHËZIME PËR PLOTËSIMIN E FORMULARËVE TË KËRKESAVE Ministria e Brendshme PËRMBAJTJA A. UDHËZIME TË PËRGJITHSHME PËR PLOTËSIMIN E KËRKESAVE.3 B. UDHËZIME TË POSAÇME PËR PLOTËSIM SIPAS UNITETEVE...6 B1.
Διαβάστε περισσότεραLlogaritja e normës së interesit (NI ose vetem i)
Norma e interesit Rëndësia e normës së interesit për individin, biznesin dhe për shoqërine në përgjithësi Cka me të vërtetë nënkupton norma e interesit-me normë të interesit nënkuptojmë konceptin në ekonominë
Διαβάστε περισσότεραdv M a M ( V- shpejtësia, t - koha) dt
KREU III 3. MEKANIKA E LËIZJES Pas trajtimit të linjave hekurudhore, para se të kalojmë në mjetet lëvizëse, hekurudhore (tëeqëse dhe mbartëse), është më e arsyeshme dhe e nevojshme të hedhim dritë mbi
Διαβάστε περισσότεραKONKURENCA E PLOTE STRUKTURAT E KONKURENCES, TIPARET, TE ARDHURAT DHE OFERTA. Konkurenca e Plote: Tiparet. Strukturat e Konkurences dhe tiparet e tyre
STRUKTURAT E KONKURENCES, TIPARET, TE ARDHURAT DHE OFERTA Java 9 dhe 10 Alban Asllani, MSc, PhD Cand. Universiteti AAB alban.asllani@universitetiaab.com Strukturat e Konkurences dhe tiparet e tyre Tiparet
Διαβάστε περισσότεραUNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI
UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I MJEKËSISË INFERMIERI E PËRGJITHSHME Punim diplome ROLI I MOTRËS SË PATRONAZHIT NË PARANDALIMIN E KOMPLIKIMEVE TEK TË SËMURET ME DIABET MELIT Studenti: Edison
Διαβάστε περισσότεραMbrojtja Ndërkombëtare e Lirive Dhe Të Drejtave Të Njeriut Përgatiti: puqa
MBROJTJA NDËRKOMBËTARE E LIRIVE DHE TË DREJTAVE TË NJERIUT Mbrojtja Ndërkombëtare e Lirive Dhe Të Drejtave Të Njeriut Përgatiti: puqa DR. GJYLIETA MUSHKOLAJ MBROJTJA NDËRKOMBËTARE E LIRIVE DHE TË DREJTAVE
Διαβάστε περισσότεραZbatimi i Total Quality Management në Electrolux Author: Palenzo Dimche Indeks I. Deklarata e objektivave
Zbatimi i Total Quality Management në Electrolux 2011-2014 Author: Palenzo Dimche Indeks I. Deklarata e objektivave ---------------------------------------------------------------------------------- 1
Διαβάστε περισσότεραFlas dhe Shkruaj Shqip
Flas dhe Shkruaj Shqip Emri Mbiemri Klasa. Shkolla Provim Hyrës Për Shkollën Fillore 1 ΓΔΝΙΚΔ ΟΓΗΓΙΔ Σο ηεζη ασηό αποηειεί κία θαηαηαθηήρηα δοθηκαζία γηα ηελ αιβαληθή γιώζζα. Αποηειείηαη από πέληε ελόηεηες:
Διαβάστε περισσότεραRepublika e Serbisë MINISTRIA E ARSIMIT, SHKENCËS DHE E ZHVILLIMIT TEKNOLOGJIK ENTI PËR VLERËSIMIN E CILËSISË SË ARSIMIT DHE TË EDUKIMIT
Republika e Serbisë MINISTRIA E ARSIMIT, SHKENCËS DHE E ZHVILLIMIT TEKNOLOGJIK ENTI PËR VLERËSIMIN E CILËSISË SË ARSIMIT DHE TË EDUKIMIT PROVIMI PËRFUNDIMTAR PROVUES Viti shkollor 2016/2017 TESTI MATEMATIKË
Διαβάστε περισσότεραNjësitë e matjes së fushës magnetike T mund të rrjedhin për shembull nga shprehjen e forcës së Lorencit: m. C m
PYETJE n.. - PËRGJIGJE B Duke qenë burimi isotrop, për ruajtjen e energjisë, energjia është e shpërndarë në mënyrë uniforme në një sipërfaqe sferike me qendër në burim. Intensiteti i dritës që arrin në
Διαβάστε περισσότεραQark Elektrik. Ne inxhinierine elektrike, shpesh jemi te interesuar te transferojme energji nga nje pike ne nje tjeter.
Qark Elektrik Ne inxhinierine elektrike, shpesh jemi te interesuar te transferojme energji nga nje pike ne nje tjeter. Per te bere kete kerkohet nje bashkekomunikim ( nderlidhje) ndermjet pajisjeve elektrike.
Διαβάστε περισσότεραManual për Lejet e Mjedisit Aktiviteti C.3
Programi IPA 2010 i Bashkimit Evropian për Shqipërinë Asistencë Teknike për Forcimin e Kapacitetit të Ministrisë së Mjedisit në Shqipëri për Hartimin e Ligjit dhe (EuropeAid/130987/C/SER/AL) Manual për
Διαβάστε περισσότεραLIGJ PER KUADRIN RREGULLATOR TE SEKTORIT TE FURNIZIMIT ME UJE DHE LARGIMIT E PERPUNIMIT TE UJERAVE TE NDOTURA
LIGJ Nr. 8102, date 28.03.1996 (azhornuar me ligjin nr. 9352, date 3.3.2005; Ligjin Nr.9584, date 17.07.2006 dhe Ligjin nr.9915, date 12.05.2008) PER KUADRIN RREGULLATOR TE SEKTORIT TE FURNIZIMIT ME UJE
Διαβάστε περισσότεραR = Qarqet magnetike. INS F = Fm. m = m 0 l. l =
E T F UNIVERSIETI I PRISHTINËS F I E K QARQET ELEKTRIKE Qarqet magnetike Qarku magnetik I thjeshtë INS F = Fm m = m m r l Permeabililiteti i materialit N fluksi magnetik në berthamë të berthamës l = m
Διαβάστε περισσότεραUniversiteti i Prishtinës. Fakulteti Ekonomik Prishtinë, Studimet master EKONOMIKSI I ZHVILLIMIT TË KOSOVËS
Universiteti i Prishtinës Fakulteti Ekonomik Prishtinë, Studimet master EKONOMIKSI I ZHVILLIMIT TË KOSOVËS DISA TEORI DHE MODELE TË ZHVILLIMIT EKONOMIK Prishtinë 2018 1 DISA MODELE TË ZHVILLIMIT EKONOMIK
Διαβάστε περισσότερα2. DIODA GJYSMËPËRÇUESE
28 Myzafere Limani, Qamil Kabashi ELEKTONIKA 2. IOA GJYSMËPËÇUESE 2.1 IOA IEALE ioda është komponenti më i thjeshtë gjysmëpërçues, por luan rol shumë vital në sistemet elektronike. Karakteristikat e diodës
Διαβάστε περισσότεραSiguria e Rrjeteve Kompjuterike: Teknikat dhe Teknologjitë. nga Bekim Dauti
Siguria e Rrjeteve Kompjuterike: Teknikat dhe Teknologjitë nga Bekim Dauti 2015 Bekim Dauti. Të gjitha të drejtat e rezervuara. Përmbajtja në këtë e-libër nuk mund të ndryshohet, shpërndahet, postohet,
Διαβάστε περισσότεραDielektriku në fushën elektrostatike
Dielektriku në fushën elektrostatike Polarizimi I dielektrikut Njera nga vetit themelore të dielektrikut është lidhja e fortë e gazit elektronik me molekulat e dielektrikut. Në fushën elektrostatike gazi
Διαβάστε περισσότεραTreguesit e dispersionit/shpërndarjes/variacionit
Treguesit e dispersionit/shpërndarjes/variacionit Qëllimet: Në fund të orës së mësimit, ju duhet të jeni në gjendje që të : Dini rëndësinë e treguesve të dispersionit dhe pse përdoren ata. Llogaritni dhe
Διαβάστε περισσότεραEditorial. Mjeku i familjes. Këndi dietës. Të reja shkencore. Shoqata. Revistë periodike Organ i Shoqatës së Diabetit në Shqipëri
Revistë periodike Organ i Shoqatës së Diabetit në Shqipëri Revista Për ju diabetikë është organ i Shoqatës së Diabetit në Shqipëri me adresën P.O.BOX 8275 Tiranë President i shoqatës: Florian Toti Sekretar:
Διαβάστε περισσότεραPërmbajtja e Lëndës 1
Përmbajtja e Lëndës 1 Përmbajtja Kapitulli 1:Dozat e barnave, llojet dhe dallimet ndërmjet tyre... 5 Doza e Barnave... 5 Kapitulli 2: Mënyrat e aplikimit të barnave dhe ekskretimi i tyre nga organizmi...
Διαβάστε περισσότεραPërkthimi i Fjalive të Nënrenditura të Kadarese në Greqisht = Translation of the Subordinate Clauses of Kadare into Greek
Article 19 in LCPJ Përkthimi i Fjalive të Nënrenditura të Kadarese në Greqisht = Translation of the Abstrakt This article in Greek and Albanian aims at highlighting the commonalities and particularities
Διαβάστε περισσότεραUniversiteti i Prishtinës Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike. Agni H. Dika
Universiteti i Prishtinës Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike Agni H. Dika Prishtinë 007 Libri të cilin e keni në dorë së pari u dedikohet studentëve të Fakultetit të Inxhinierisë Elektrike
Διαβάστε περισσότεραKODI I TRANSMETIMIT. Draft Miratohet nga Bordi i ERE.
KODI I TRANSMETIMIT Ky dokument i emërtuar Kodi i Transmetimit është hartuar nga shoqëria OST sh.a në zbatim të dispozitave të Ligjit Nr.43/2015, datë 30/04/2015 Për Sektorin e Energjisë Elektrike dhe
Διαβάστε περισσότεραSHKOLLA SHQIPTARE E ATHINËS
Abdurahim Ashiku SHKOLLA SHQIPTARE E ATHINËS RILINDËSIT E KOHËS SONË 2 Abdurahim Ashiku SHKOLLA SHQIPTARE E ATHINËS RILINDËSIT E KOHËS SONË 2 Cikli: Njerëz që i dua - 3 Athinë 2009 - I - Abdurahim Ashiku
Διαβάστε περισσότεραENIGMA. Robert d ANGÉLY ENIGMA... nga pellazgët te shqiptarët Përmblodhi e përktheu: Xhevat LLOSHI Botimet TOENA Tiranë 1998
Robert d ANGÉLY ENIGMA nga pellazgët te shqiptarët Përmblodhi e përktheu: Xhevat LLOSHI Botimet TOENA Tiranë 1998 ENIGMA... e prejardhjes Prof. H. H. Robert d ANGELY së racës dhe të gjuhës së Pellazgëve
Διαβάστε περισσότεραAVOKATURA. VITI:VII, nr. 12 / 2011 Buletin i Odës së Avokatëve të Kosovës
AVOKATURA VITI:VII, nr. 12 / 2011 Buletin i Odës së Avokatëve të Kosovës AVOKATURA Buletin i Odës së Avokatëve të Kosovës VITI: VII - nr. 12 / 2011 Botohet çdo gjashte muaj Kryeredaktor Adem Vokshi Redaktor
Διαβάστε περισσότεραMESAZHE NGA KLASA II. ~ Modele të mësimdhënies ndërvepruese ~ Financuar nga
MESAZHE NGA KLASA II ~ Modele të mësimdhënies ndërvepruese ~ Financuar nga Prishtinë 2007 Botues: Projekti për Aftësimin e Mësimdhënësve Kosovarë Qendra për Arsim e Kosovës Shoqata Kosovare e Leximit Ballina
Διαβάστε περισσότεραPromocioni. E dijë qe gjysma e te ardhurave te mia shkojnë për reklame, por nuk e di cila është kjo gjysma. Henri Ford
Promocioni E dijë qe gjysma e te ardhurave te mia shkojnë për reklame, por nuk e di cila është kjo gjysma. Henri Ford Promocioni Komunikimi Shitja personale Promocioni i shitjes, Publiciteti Marredheniet
Διαβάστε περισσότεραDaikin Altherma. Me temperaturë të lartë
Daikin Altherma Me temperaturë të lartë Ju nevojitet sistem i ri i ngrohjes? Por... Jeni të shqetësuar për shpenzimet? Dëshironi ti mbani radiatorët ekzistues? Të shqetësuar në lidhje me efikasitetin e
Διαβάστε περισσότεραRAPORT PËR RREZIQET E SISTEMIT BANKAR NË REPUBLIKËN E MAQEDONISË PËR VITIN 2014
BANKA POPULLORE E REPUBLIKËS SË MAQEDONISË Sektori i mbikëqyrjes, rregullativës bankare dhe stabilitetit financiar Drejtoria e stabilitetit financiar dhe rregullativës bankare RAPORT PËR RREZIQET E SISTEMIT
Διαβάστε περισσότεραI. FUSHA ELEKTRIKE. FIZIKA II Rrahim MUSLIU ing.dipl.mek. 1
I.1. Ligji mbi ruajtjen e ngarkesës elektrike Më herët është përmendur se trupat e fërkuar tërheqin trupa tjerë, dhe mund të themi se me fërkimin e trupave ato elektrizohen. Ekzistojnë dy lloje të ngarkesave
Διαβάστε περισσότεραBULETINI. Boton: Fakulteti i Studimeve Islame - Prishtinë. Kryeredaktor: Prof. Dr. Qazim Qazimi. Redaktor përgjegjës: Sabri Bajgora.
BULETINI 2 Boton: Fakulteti i Studimeve Islame - Prishtinë Kryeredaktor: Prof. Dr. Qazim Qazimi Redaktor përgjegjës: Sabri Bajgora Redaksia: Sabri Bajgora Dr. Sulejman Osmani Isa Bajçinca Redaktor gjuhësor:
Διαβάστε περισσότεραAnaliza e regresionit të thjeshtë linear
Analiza e regresionit të thjeshtë linear 11-1 Kapitulli 11 Analiza e regresionit të thjeshtë linear 11- Regresioni i thjeshtë linear 11-3 11.1 Modeli i regresionit të thjeshtë linear 11. Vlerësimet pikësore
Διαβάστε περισσότεραII. MEKANIKA. FIZIKA I Rrahim MUSLIU ing.dipl.mek. 1
II.1. Lëvizja mekanike Mekanika është pjesë e fizikës e cila i studion format më të thjeshta të lëvizjes së materies, të cilat bazohen në zhvendosjen e thjeshtë ose kalimin e trupave fizikë prej një pozite
Διαβάστε περισσότεραBazat e Telekomunikacioneve
UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANËS FAKULTETI I TEKNOLOGJISË SË INFORMACIONIT DEPARTAMENTI I ELEKTRONIKËS DHE TELEKOMUNKACIONIT Sheshi Nënë Tereza, 4 - Tiranë Bazat e Telekomunikacioneve Konspekt Leksione
Διαβάστε περισσότερα