СОВРЕМЕНИ ТЕНДЕНЦИИ ВО РАЗВОЈОТ НА ГОЛЕМИ ТУРБОГЕНЕРАТОРИ И ХИДРОГЕНЕРАТОРИ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "СОВРЕМЕНИ ТЕНДЕНЦИИ ВО РАЗВОЈОТ НА ГОЛЕМИ ТУРБОГЕНЕРАТОРИ И ХИДРОГЕНЕРАТОРИ"

Transcript

1 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Златко Маљковиќ, Универзитет во Загреб, Факултет за електротехника и компјутери, Хрватска Лидија Петковска Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје, Факултет за електротехника и информациски технологии, Македонија СОВРЕМЕНИ ТЕНДЕНЦИИ ВО РАЗВОЈОТ НА ГОЛЕМИ ТУРБОГЕНЕРАТОРИ И ХИДРОГЕНЕРАТОРИ КУСА СОДРЖИНА Врз база на најсовремената достапна литература, а особено според дискусиите во Студискиот Технички Комитет А1 за време на последното меѓународно советување на CIGRE, што се одржа во Париз во септември 2008 година, современите тенденции во развојот и градбата на (нај)големите синхрони генератори привлекуваат огромен интерес во меѓународната научна јавност, а особено во развојните институции на (нај)големите светски производители на синхрони машини. Во трудот е презентиран преглед на тенденценциите во развојот на најголемите турбогенератори и хидрогенератори во светот досега. Најнапред ќе биде даден осврт на сегашните развојни проекти што се изведуваат во најреномираните компании од ова подрачје. Според најновите научни сознанија, ќе бидат дискутирани предвидувањата и тенденциите во развојот на големите турбогенератори и хидрогенератори, или во поопшт случај, на синхроните машини. Во овој прегледен труд ќе бидат наведени поважните ограничувања при производството на овие најголеми извори на електрична енергија; притоа, посебно внимание ќе биде обрнато на граничните моќности и на испитувањата на најголемите турбогенератори ладени со воздух, наместо со водород. Клучни зборови: Турбогенератор; Хидрогенератор; Развој; Гранична моќност; Ладење. 1. ВОВЕД 1.1 Историски развој на градбата на турбогенератори и хидрогенератори Првата термоелектрана во светот е изградена во раните 1880-ти години. Од тогаш, бројот на електрани со турбогенератори системски се зголемувал, заедно со сите иновации во конструкцијата и материјалите. Истовремено, истите трендови биле следени и во градбата на електраните со хидрогенератори. Кон средината на 70-тите години на минатиот век, заедно со порастот на светската економија, нагло се зголемува бројот на инсталирани големи генератори и започнува нивниот забрзан развој. Во последниве декади забележителна е зголемената потреба за изградба на електрични централи со (по)големи моќности, поради неколку суштински причини: просторни проблеми на локациите каде се тие сместени; еколошки проблеми; финансиски проблеми. Во поново време, со развојот на пазарот на електрична енергија се појавила потреба за едноставни генераторски системи со пониска почетна цена и со висок степен на искористување, но исто така и со подобрено управување и регулација, а особено со поедноставно одржување. A1-1R 1/12

2 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 2/12 Врз база на овие барања, за потребите на термоелектраните на јаглен, биле развиени комби генераторски блокови со двополни турбогенератори за моќност од 1000 MW ладени со вода, како и за моќност од 700 MVA индиректно ладени со водород. Зголемување на моќноста на генераторите било овозможено со развојот на разладните технологии (како например директно ладење на статорските намотки), како и со поместување на границите и ограничувањата во производството на роторите. Најголемиот според моќноста турбогенератор (ТГ) е инсталиран во нуклеарната електрана Chooz & Civaux во Франција и тој работи повеќе од една деценија; тоа е четириполен ТГ со моќност 1710 MVA [1]. Градбата на генератори со (по)големи моќности може да се реализира со зголемување на димензиите и/или со зголемување на специфичните магнетни и електрични оптоварувања, што следува од следниве изрази кои вообичаено ги користат проектантите. Изразот за привидната моќност на генераторот во зависност од димензиите е: S = (1) 2 CD Ln i Дефиницијата и изразот за Есоновата 'константа' C, изразена во (kva min/m 3 ) е: C= 1,163 fab 10 1,05AB 10 (2) 4 4 n S δ1 S δ1 каде е: S (kva) привидна моќност; D (m) внатрешен дијаметар на статорот; L i (m) идеална должина на пакетот на статорот; n (min -1 ) номинална брзина на вртење; f n коефициент на намотување на статорската намотка; A S (A/m) линиска густина на струјата (струен облог на статорот); B δ1 (T) магнетна индукција на основниот хармоник во воздушниот зјај. Идеалната должина на статорскиот пакет L i е нешто помала од стварната должина на статорот L, поради присуството на радијалните канали за ладење во пакетот; од друга страна, познато е дека ефективната должина на железото на статорот L fe секогаш е помала од стварната должина L, поради коефициентот на пололнување на железото k fe. Есоновата 'константа' C во суштина не е константа (затоа е посебно означена), бидејќи таа зависи од ефикасноста на ладење на генераторот. При проектирање на турбогенераторите се тргнува од специфичните механички и топлински оптоварувања што може да ги поднесе роторот. Струјните оптоварувања на генераторот се изразуваат преку струјниот облог на статорот A S и на роторот, т.е. на возбудата A f. Магнетните оптоварувања се дефинираат преку големината на индукцијата во воздушниот зјај B δ, водејќи при тоа сметка индукцијата во железото на статорот да не ја премине вредноста на заситување, како на пример 1,8 Т. Големината на дијаметарот на роторот е ограничена со механичките напрегања во венецот на роторот, напрегањата во забите, како и во капите на роторот, при брзини на 'побег', односно излегување од синхронизам. Двополните турбогенератори имаат точно дефинирано ограничување на големината на дијаметарот на роторот, на пример преку ограничување на максимално дозволената периферна брзина поради максимално дозволените центрифугални сили што може да ги поднесе телото на роторот, односно роторските капи. Ако на пример за максимална периферна брзина се усвои v = 230 m/s и ако се допушти зголемување на брзината на вртење до 1,2n s, тогаш максималниот (дозволен) дијаметар на роторот на еден двополен турбогенератор ќе изнесува околу 1,2 m за 50 Hz. Познато е дека должината на генераторот е ограничена со вибрациите на роторот. Од друга страна, големите топлински оптоварувања зависат првенствено од големата густина на струја во возбудната намотка (на роторот) и од магнетните оптоварувања во венецот на роторот. Од овие факти произлегува дека моќноста на турбогенераторот е ограничена главно со геометријата на роторот, затоа што линиските струјни оптоварувања во роторот се поголеми отколку во статорот A f > A S. За да се постигне моќност од 2000 MVA, потребно е значително да се зголемат специфичните струјни и магнетни оптоварувања. Кај генераторите во класична изведба, тоа е можно само со зголемување на линиските оптоварувања на статорот A S и роторот A f ; меѓутоа, кај суперпроводните генератори тоа може да се постигне и со зголемување на специфичните

3 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 3/12 магнетни оптоварувања. Позначително зголемување на струјниот облог се постигнува само со поефикасно ладење. Ова може да се постигне само со едноставно воведување на водород како разладен флуид наместо воздух, и со директно ладење на намотките; притоа вообичаено, роторската намотка се лади со водород, а статорската намотка со дејонизирана вода. Постои пример на инсталиран турбогенератор во работа, во кој е применето одведување на топлината со директно ладење на намотката на роторот со вода, но поради комплицираната изведба, во понатамошниот развој на најголемите турбогенератори, ова решение е практично напуштено. Развојот на системите за ладење на најголемите турбогенератори, може да се следи преку ладењето на роторската намотка. Во првите турбогенератори намотката на роторот била сместена во канал, прицврстена со клин и индиректно ладена со разладен медиум преку телото (венецот) на роторот. Подоцна биле воведени конструктивни решенија за директно ладење на дел од намотката сместен во каналот, што било направено на два начина. Пик ап (pick-up) систем: клиновите на роторот биле обработени така што биле опфатени со разладното средство во воздушниот зјај; на тој начин, разладниот медиум преку системот на разладни канали поминувал низ самата намотка по целата должина на машината, а потоа се враќал назад во воздушниот зјај. Радијална вентилација: ладењето на роторската намотка се обезбедило со посебно конструктивно решение на склопот на роторските капи; притоа биле отворени дополнителни радијални канали во делот на намотката на роторот поставени во самиот канал (радијален поджлебен канал). Следното подобрување било постигнато со директно ладење на главата на роторската намотка со изведба на аксијални канали во самите проводници на челните врски. Денешните современи решенија на ладење на роторската намотка во принцип се сведуваат на ладење со комбиниран систем на радијални и аксијални разладни канали во самата намотка, и тоа како во деловите сместени во роторските канали така и во челните врски. Главна цел притоа е да се намалат загубите на моќност и бучавата при ладење; тоа се постигнува со рамната и мазна површина на роторот (неназабен ротор), што разладниот медиум ја опфаќа и лади со оптимална количина на разладното средство. На овој начин, ако кај класичните турбогенератори што биле ладени со воздух можеле да се постигнат вредности на линиското оптоварување на статорот до A/m, тогаш со поефикасно ладење (директно со водород) се постигнуваат вредности од A/m, додека при директно ладење со вода, овој износ е уште поголем. 2. ТУРБОГЕНЕРАТОРИ 2.1. Тенденции во развојот на турбогенератори Со зголемување на димензиите и/или специфичните густини на моќност (линиското оптоварување и индукцијата) може да се зголеми моќноста на генераторот. При зголемување на димензиите на генераторот се оптимира односот на должината на статорскиот пакет и роторскиот, односно статорскиот дијаметар (L/D); се користат поиздржливи материјали, големи лежишта и тн. На пример, зголемувањето на дијаметарот го зголемува напрегањето на роторот, додека зголемувањето на должината на роторот ги зголемува вибрациите. При зголемување на напонот или струјата во статорските намотки, потребно е да се промени изолацијата и тн. Сите овие барања не можат да бидат успешно решени само во една фирма. Така, кон крајот на минатиот век, во Европа се случиле интересни процеси на здружување [10] на големи реномирани фирми производители на турбогенератори, според шемата прикажана на слика 1.

4 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 4/12 Слика 1. Процес на здружување на европските фирми за производство на турбогенератори Во 1988 година е формирана швајцарско-германско-шведската компанија АВВ од фирмите АВВ и АЅЕА (слика 1). Денешната компанија Alstom Power во 2000 година е добиена со спојување на фирмите Alstom Energy (која порано го носела името GEC Alstom Energy [10]) и ABB Power Generation; во почетокот, пред да го добие денешното име, во период од околу 1 година името на новата компанија било ABB ALSTOM POWER Ltd Турбогенератори со воздушно ладење Посебно интересни се тенденциите во развојот на турбогенераторите ладени со воздух. Поради проблемите со водородот како разладно средство, потребата од посебна постројка за водород и нејзиното одржување, во светот постои перманентна тенденција да се зголемува моќноста на турбогенераторите кои се ладат само со воздух. Во компанијата ABB Alstom Power [1] се развиени ТГ со моќности до 500 MVA; тоа се постигнало со зголемување на дијаметарот на роторот за 9%, должината на машината за 17% и големината на струјното оптоварување за 20%, при едновремено усовршување на разладниот систем. Така, на пазарот се појавил турбогенератор TOPAIR25 со моќност 480 MVA. изведен од постојниот 300 MVA тургогенератор TOPAIR23, и двата ладени само со воздух. Изолацијата Micadur на статорската намотка е предвидена за класа Н (Micadur class H); изолацијата на роторската намотка е за класа F; притоа, за изолација на каналите се користи Nomex, додека помеѓу проводниците во каналите и во челните врски се користи појачана стаклено-пластична изолација. Во референцата [7] од 2000 год. авторите најавиле перспективи за развој на ТГ за моќност 480 MVA ладен со воздух; меѓутоа многу подоцна во 2006 год. [13] истите автори само спомнуваат иден можен развој на ТГ со моќности 340 и 400 MVA, базиран врз десетгодишното искуство со серијата од 90 произведени ТГ-и со воздушно ладење за моќност од 300 MVA Alstom Кон средината 80-тите години од минатиот век, две големи фирми за производство на ТГ и (швајцарската АВВ за двополни и француската Alstom за четворополни генератори), за тогашниот брз пораст на бројот на нуклеарни електрани во Франција, развиле потполно нова серија на турбогенератори. Подоцна, кога двете фирми се здружиле во една компанија и кога настанала групацијата Alstom, било очекувано дека тие ќе го продолжат заедничкиот развој втемелен на нивните претходни успеси постигнати во меѓусебната кооперација. Производната линија денес е поделена на повеќе места: во Швајцарија се проектираат двополните генератори, а во Франција четворополните; центарот за производство на статорот за двополните ТГ е во Полска, за четворополните во Франција, додека во Швајцарија се произведуваат роторите. За електраните што се планирани да проработат во 2011/2012 година се развиваат двата вида турбогенератори (2р=2 и 2р=4) со зголемени моќности, и тоа: до 1400 MVA за 2р=2 наменети за термоелектрани на јаглен; до 2000 MVA за 2р=4 за работа во нуклеарни електрани. Есоновата 'константа' на искористување достигнува вредности од 40 kva min/m 3 и за двете изведби (2р=2 и 2р=4). Меѓутоа, ако турбогенераторот е ладен со воздух, оваа константа е и до 10 пати помала. Затоа, во овие конструктивни изведби било применето ладење со водород,

5 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 5/12 за ладење на намотката на роторот и на пакетот на статорот, но исто така и за одведување на топлината од додатните загуби поради виорните струи во доменот на челните врски. Директното ладење на статорската намотка со вода е главен предуслов за постигнување на големи моќности при зададени димензии на машината. Кај двополните генератори логиката на зголемување на моќноста ги зема предвид следниве факти: куќиштето е со стандардни димензии; распонот на моќности на генераторот е 'покриен' со три стандардизирани дијаметри на роторот и со различни должини на пакетот; лежиштата се поставени на посебно постоље за да го изолираат вратилото од вибрациите на куќиштето; применето е двонасочно аксијално ладење на намотките на роторот, потпомогнато со радијален вентилатор на страната на возбудата; применет е систем за статичка возбуда, чии што главни одлики се брзо дејствување и едноставна технологија. Освен овие новитети во конструкцијата, во изведбата се применети и други, претходно проверени и докажани во праксата како добри, конструктивни зафати, и тоа: главата на намотките на статорот е прицврстена со прстени, но притоа е овозможено нејзино аксијално истегнување и регулација на цврстината на самата потпора на намотката; шупливите статорски проводници (прачки) на намотката низ кои струи водата за ладење, имаат внатрешност од челик што не рѓосува; применети се конусни притисни плочи; како и еднократен и трикратен систем на прицврстување. Типичните номинални големини за овие двополни турбогенератори од серијата GIGATOP се: 934 MW (или 1167 MVA при фактор на моќност 0,8); 50 Hz, 27 kv, ОКВ (Однос на Куса Врска) 0,51; притисок на водородот во системот за ладење 5 bar; степен на полезно дејство 98,88 %; статичка возбуда [2]. Кај четворополните генератори логиката на зголемување на моќноста ги зема предвид следниве факти: куќиштето е стандардизирано; применети се вертикални ладилници; распонот на моќностите на генераторот за двете фреквенции (50Hz и 60Hz) е 'покриен' со стандардни дијаметри на роторот и со различни должини на пакетот; вградени се штитови на лежиштата; се користи еднократно и трокружно радијално-попречно ладење на роторот (а во денешно време и повеќекратно аксијално) со аксијални вентилатори на двата краја; приклучоци (проводници) на страната на возбудницата, а по потреба и на двата краја на генераторот. Бесконтактната возбуда се реализира со возбудница поставена конзолно на роторот; притоа, намотката на индуктот на возбудницата и диодите се сместени во метален прстен во облик на звоно, поставен на крајот на роторот; еднонасочната возбуда е на статорот на возбудницата. Засиленото прицвстување на главата на намотката на статорот се постигнува со примена на цврст надворешен прстен од фиберглас, на кој главата на намотката се прицврстува со посебни стеги; со оваа техника се овозможува дополнителна крутост на системот за прицврстување, но и флексибилност, затоа што при загревање се овозможува аксијално ширење на намотката. Типичните номинални големини за четворополните турбогенератори од серијата GIGATOP се: 1550 MW (или 1722 MVA при фактор на моќност 0,9); 50 Hz, 27 kv, ОКВ (Однос на Куса Врска) 0,38; притисок на водородот во системот за ладење 3,8 bar; степен на полезно дејство 98,93 %; бесконтатна возбуда; двојна приклучна кутија. Критичен проблем кај (нај)големите двополни турбогенератори е загревањето на краевите на статорскиот пакет во подвозбуден режим на работа. За да се реши овој проблем, подолг низ на години за статорот се користат ламелирани притисни плочи, составени од лимови импрегнирани со смола и притиснати под вакуум. Континуитаниот напредок во развојот на двополните турбогенератори поттикнал истражување на дополнителни можни подобрувања во изведбата на притисните плочи: едно можно решение е да се зголеми попречното растојание помеѓу соседните лимови; другото можно решение е да се изведат процепи од дното на каналот до средината на венецот на статорот. Со овие две решенија се намалува големината на индуцираните виорни струи од аксијалната компонента на магнетниот флукс; и двете можни подобрувања денес се интегрирани во производниот процес на ТГ-ите. Исто така, на веќе инсталираните ТГ-и кои се во погон, може да се заменат постојните плочи Elektrosila Проектите за развој на 4-полни турбогенератори со моќност од 1200 MW и повеќе, кои во моментов се изведуваат во големата руска фирма Elektrosila, се темелат врз примената на

6 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 6/12 разладен систем водород вода; притоа, намотката на статорот е директно ладена со вода, додека намотката на роторот и статорскиот пакет се директно ладени со водород. Претходно, овој ист систем веќе бил применет при изведбата на 18 четворополни турбогенератори со моќност од 1000 MW и за напон од 24 kv. Овие ТГ-и веќе 20 години успешно работат во нуклеарните електрани во Русија и Украина. Просечниот степен на полезно дејство на овие генератори е 99.83%. За да се произведат поголеми турбогенератори (за моќности 1200 MW и 1500 MW) со исти карактеристики на издржливост како овој прототип, било потребно малку да се зголемат димензиите на активните делови (како на пример дијаметарот и должината на роторот, а со тоа и дијаметарот и должината на статорот). Освен тоа, проектантите и конструкторите во Elektrosila дополнително го засилиле и подобриле ладењето (посебно на роторската намотка); на тој начин, и при новата зголемена моќност, биле обезбедени истите топлински карактеристики како кај моделот на прототипот со моќност од 1000 MW. Денес во Elektrosila се подготвуваат проекти за развој на 4-полни турбогенератори со номинална излезна моќност од 1200 MW и од 1500 MW. Турбогенераторите се со воздушно ладење. Во разгледување се две изведби за самовентилација и ладење на каналите на роторската намотка: во едната се одведува гасот (воздухот) од воздушниот зјај помеѓу роторот и статорот; во другата воздухот се собира од роторските канали за ладење. И двете изведби имаат приближно еднаква ефикасност и економичност Siemens Фирмата Siemens има планиран развој на најголемите турбогенератори ладени со водород и вода во светот. Тоа се 4-полни генератори со моќност до 2222 MVA, чиј шематски приказ е даден на слика 2, и 2-полни генератори за моќност од 1500 MVA. Притоа, во нивната конструкција се применети сите новитети како и кај другите производители на (нај)големите турбогенератори, како на пример во фирмата Alstom Power. Во конструктивното решение на Siemens [12], прикажано на слика 2, се применети различни димензии на прачките во горниот и долниот слој на статорската намотка за да се изедначат температурите по висината на каналот; притоа, долниот слој (поблиску до воздушниот зјај и со подобрено ладење) има помал пресек. Слика 2. Шематски приказ на најголемиот 4-полен турбогенератор со моќност 2222 MVA 2.6. General Electric Во General Electric (GE) се планира градба на 4-полни турбогенератори со моќности и до 25% поголеми од денес постоечките. Технолошките предизвици на GE се насочени кон избор на повисок степен на полезно дејство или кон зголемување на физичките димензии на генераторите. Во GE уште во 1978 год. е произведен четворополен турбогенератор со најголема моќност од 1559 MVA за 60 Hz. Треба да се подвлече дека во 1994 год. во Јапан бил произведен 4-полен турбогенератор со моќност 1540 MVA за 50 Hz. Исто така, во General Electric е проектиран ТГ со 10% зголемена струја и 17% зголемен влезен момент, со зголемени физички димензии за толку колку што допуштаат фабричките производни ограничувања (околу 10%). Овој генератор има ознака ESBWR, и се очекува дека неговата излезнаа моќност ќе биде зголемена за околу 25%. Големината и тежината на

7 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 7/12 генераторот ESBWR се на граница на фабричките ограничувања во фирмата. Статорот заедно со намотката има маса од околу 480 t; изолацијата на статорската намотка е Micapal, додека главата на статорската намотка е прицврстена со напреднатата техника TetraLoc. Роторот е изведен (искован) во едно парче, а возбудната намотка се лади со радијална циркулација на воздух. Возбудниот систем е статички и се напојува од стегалките на генераторот; регулацијата на возбудата се изведува со трикратна редундација (back-up) Hitachi Најголемите веќе произведени 4-полни турбогенератори на компанијата Hitachi имаат моќност 1570 MVA, односно 1230 MVA за 2-полна изведба. Оваа компанија планира да произведува 4-полни турбогенератори со моќност до 2000 MVA. Развојот на моќностите на најголемите Hitachi турбогенератори во последните 6 декади е прикажан на слика 3 [5]. Слика 3. Најголеми Hitachi турбогенератори Ладењето на 4-полните ТГ-и со најголеми моќности, како и на помалите 2-полни ТГ-и се изведува со радијална вентилација на роторот; меѓутоа, најголемите 2-полни ТГ-и се ладат со т.н. pick-up систем на вентилација, опишан во точка 1.1. Главата на намотките е прицврстена со помош на лизгачко лежиште што овозможува ширење на намотките во аксијален правец поради загревање при оптоварување [5]. Проектите на генераторите што се изведуваат во оваа фирма се карактеризираат со детални топлинско-вентилациски анализи, во кои влијанијата на роторот и на статорот меѓусебно се испреплетуваат. Притоа, за анализа на додатните загуби во статорските прачки се користат 3D презентации; со нивна помош се оптимира преплетувањето и транспозицијата на парцијалните проводници. Во иднина фирмата планира да развие проект на 4-полен турбогенератор со моќност приближно 2000 MVA (1800 MW), 60 Hz и за номинални напони 24 kv до 27 kv; намотката на статорот ќе биде директно ладена со вода, додека роторската намотка и пакетот на статорот ќе бидат ладени со водород. Во роторот водородот би циркулирал радијално. Возбудниот систем ќе биде статички Toshiba Во развојните одделенија на Toshiba, врз база на техниките развиени и применети во тековните проекти, проектиран е турбогенератор 1000 MW; меѓутоа, користени се потполно нови и проверени технологии. Номиналните податоци на овој генератор се 1120 MVA, 27 kv, 50 Hz, фактор на моќност 0,9; за 60 Hz номиналниот напон на генераторот е 25 kv. Добивањето на поголема моќност е постигнато со зголемување на димензиите на генераторот и/или со зголемување на специфичните оптоварувања (линиското струјно оптоварување струен облог и густината на флуксот магнетна индукција). При зголемување на димензиите се оптимира односот на должината на статорскиот пакет и дијаметарот на роторот, а со тоа и на статорот (L/D); се користат поиздржливи материјали за роторот, поголеми лежишта и тн. Оптимиран е попречниот пресек на роторот, така што просторот во кој се сместени проводниците максимално е искористен; за

8 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 8/12 прицврстување на намотката се користат дводелни прстени. За ладење на роторската намотка се користи адаптиран систем за директно ладење со водород со радијален проток. За статорскиот пакет е усвоена е технологија со ориентирани магнетни лимови, чии што специфични загуби во железото, мерени со Епштајнов апарат се само 1,38 W/kg при индукција од 1,86 T и фреквенција 60 Hz. Статорската намотка е изведена од шупливи парцијални проводници со преплетување и е директно ладена со вода; за изедначување на распределбата на температурата, пресекот на горниот и долниот слој се различни. Намотката на статорот е со класа на изолација F. Бидејќи статорската намотка е ладена со вода, загубите во бакарот се исто така мали. Фабричките испитувања покажале дека сите гарантирани вредности се постигнати, а степенот на полезно дејство на генераторот изнесува 99,00 %. Дополнително е оптимирана конструкцијата за прицврстување на челните врски на статорските намотки и на бакарниот екран во просторот на челните врски; статорскиот пакет е со еластично прицврстување. Понатаму, усвоено е компактно куќиште, а роторските капи се изведени од аустенитен челик со 18% Mn и 18% Cr. Во генераторот со моќност од 1000 MW е применет проверениот во пракса систем за прицврстување на главата на намотките на статорот: системот може да се движи аксијално, додека во радијален и тангенцијален правец е цврсто прикрепен. Поголемиот дел од конструктивните особености и подобрувања на овој генератор се прикажани на слика 4 [6]. Слика 4. Подобрувања во големите Toshiba турбогенератори ладени со водород За турбогенератори со моќности поголеми од 400 MVA за статорската намотка веќе подолго време се користи директно ладење со вода. Меѓутоа, применувајќи ги сите наброени конструктивни подобрувања и усвојувајќи ладење со водород, можело да се постигнат повисоки вредности на специфичните оптоварувања и повисок коефициент на полезно дејство (кпд), споредено со турбогенераторите ладени со вода. За таа цел бил развиен изолациски систем на статорската намотка со висока топлинска водливост и со подобрен оптимиран проток на водородот. Така во Toshiba бил развиен двополен турбогенератор индиректно ладен со водород за моќност 710 MVA, напон 20,5 kv при фреквенција 50 Hz и фактор на моќност 0,85; при моќност 563,3 MVA и фактор на моќност 0,9 ефикасноста достигнува вредност 99,19% [11] Doosan Во електроенергетскиот систем на Кореја е забележителен порастот на потрошувачката на електрична енергија. Со оглед на фактот дека енергетските извори во земјата се ограничени, во Кореја е потребно не само проширување на системот, туку и зголемување на неговата ефикаснот. За да може да се задоволат овие барања, во корејската фирма за производство на турбогератори Doosan Heavy Industries and Constuction започнале да ги зголемуваат моќностите на постојните ТГ-и инсталирани во електраните. Истовремено се работи на развој на нови (по)големи ТГ-и. Во поново време Doosan планира да гради ТГ-и со моќност од 1222 MVA, наменети за електрани на фосилни горива. Најголемиот досега развиен и произведен двополен ТГ во Doosan има моќност од 978 MVA и е инсталиран во термоелектраната на фосилни горива Yeoung Heung. Во поново време, во Doosan ја зголемуваат моќноста на постојните ТГ-и над

9 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 9/ MVA. Генераторот 1222 MVA, 30 kv има 5% поголема должина и 0,8% поголем дијаметар на роторот, во споредба со генераторот 978 MVA, 25 kv. Техничките решенија за зголемување на напонот и струјата што се применети во Doosan се: ладење на статорската намотка во една јамка (контура); посебен систем за зацврстување на главата на статорската намотка, т.н. тетра; прицврстување на прачките на намотките во каналите со опруги; високонапонска изолација од класа F; директно ладење на проводниците со водород; дијагонален систем за вентилација на роторот. Заради зголемените димензии на роторот (должината на пакетот и дијаметарот) применети се следните решенија: за роторот се користат материјали со најголема цврстина; се применува посебен разладен систем; роторските капи се од легура со 18% Mn и 18% Cr Mitsubishi На слика 5 е прикажан на дијаграм на историскиот развој на големите турбогенератори произведени во фирмата Mitsubishi во последниве 5 децении и со планови за следната декада, до 2020 год. Развојот на турбогенераторите се базира на истражувањата спроведени на модел. Слика 5. Историски развој на најголемите Mitsubishi турбогенератори Моделот на еден 4-полен турбогенератор е направен со идентичен попречен пресек и со иста глава на намотките како и во оригиналниот турбогенератор, меѓутоа со помала должина која е само 1/5 од оригиналната должина. На овој модел биле изведувани различни испитувања, како на пример трополна ударна куса врска со номинален напон, двополна куса врска, напонски испитувања, вртење со брзина 1,2n s и др. 3. ХИДРОГЕНЕРАТОРИ 3.1. Развој на хидрогенераторите Најголемите хидрогенератори спаѓаат во електричните машини со најголеми димензии, па така според податоците од Voith Siemens Hydro најголемиот ладен со вода хидрогенератор во светот е со моќност 840 MVA и е инсталиран во Кина (Three Gorges); најголемиот ладен со воздух хидрогенератор има моќност 805 MVA и е инсталиран во Венецуела (Guri). Од аспект на димензиите, хидрогенераторот со најголем дијаметар на статорот од 18,808 m е инсталиран во САД (Gran Coulee III), додека генераторот со најголема голжина на магнетното јадро од 3,8 m работи во Венецуела (Guri). Најголема моќност по пол 31,7 MVA имаат хидрогенераторите инсталирани во Кина (Guangzhou II) Alstom Power Во компанијата Alstom Power развиена е серија хидрогенератори до моќност 800 MVA, базирани врз искуството здобиено при реализација на проектите во најголемите хидроцентрали

10 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 10/12 во светот Itaipu во Бразил и Three Gorges во Кина. Развиени биле и применети статорски намотки ладени со вода. Притоа, континуираниот развој на вентилациските системи овозможил да се произведуваат хидрогенератори (ХГ) со моќности поголеми од 30 MVA/пол. За посебни намени, на пример за брзоодни генератори со моќности поголеми од 400 MVA, била развиена посебна серија на генератори ладени со вода. Биле развиени и хидрогенератори за цевни агрегати за моќности 40 MVA до 60 MVA, од кои повеќе од 15 се вградени само во Кина. Во кооперација и соработка и со други производители на ХГ-и, во тек е развојот на најголемиот хидрогенератор за проектот Rio Madeira во Бразил [13] Andritz VA TECH HYDRO Andritz VA TECH HYDRO е компанија формирана од фирмите Escher Wyss, Voest, Elin i Sat, и е членка на групацијата ANDRITZ од 2006 год. Позната е уште од 1970 година по производство на големи мотор генераторски единици, со моќности поголеми од 200 MW, наменети за реверзибилни електрани. Нивни понови производи се мотор генератори со променлива брзина на вртење; мотор генератор со моќност 331 MVA (265 MW) и со брзина на вртење 333 (+4/ 10%) min -1 е вграден во електраната Goldisthal во Германија. Оваа компанија произведува и цевни агрегати со хидрогенератори; најголемиот досега произведен генератор има моќност 82 MVA и е проектиран за брзина на вртење 100 min -1 [14] Elektrosila Компанијата OJSC "Power Machines Branch Electrosila" денес е еден од најголемите производители на (нај)големи хидрогенератори. Од почетокот на нивната работа во 1925 год. до денес фирмата произвела околу 700 хидрогенераторски единици. Производната програма опфаќа ХГ-и за сите брзини на вртење, од спороодни за 55,6 min -1, до брзоодни за 750 min -1. Притоа, хидрогенераторите за моќности до 417 MW се произведуваат во изведба со индиректно ладење на статорската и роторската намотка, додека за поголемите моќности до 720 MW се изведуваат со статорска намотка директно ладена со вода и роторска намотка директно ладена со диригиран (насочен) воздух. Номиналниот напон е до 18 kv, а статорската намотка има две изведби: брановита (со прачки) и јамкаста. Првиот поголем хидрогенератор во Русија бил пуштен во работа во 1964 во електраната Краснојарскаја; во централата биле монтирани 12 исти единици, секоја со моќност 500 MW при брзина на вртење 93,75 min -1. Генераторите се задвижувале со Francis турбини. Интересен е податокот за релативно големиот отвор на статорот од 16,1 m (за тоа време), при аксијална должина на пакетот од 1,85 m. Подоцна, овие ХГ-и биле реконструирани. Во 1977 год. бил изграден агрегат 640 MW (max. 720 MW) за брзина на вртење 142,8 min -1 ; димензиите на овој генератор се 11,85 m внатрешен дијаметар на статорот и 2,75 m висина на статорскиот пакет. За потребите на руската електрана Евенкијскаја во фаза на проект и развој е единица со моќност 1000 MW и брзина на вртење 107,1 min -1. Планирана е инсталација на 8 идентични хидрогенератори [16]. Димензиите на генераторот се: внатрешен дијаметар на статорот 16 m и висина (должина) на статорскиот пакет 3,1 m. Системот за ладење на сите генератори е ист: статорска намотка ладена со вода и роторска намотка ладена со диригиран воздух. За аргентинската електрана Piedra del Aguila компанијата произвела хидрогенератори со индиректно ладење на статорската и роторската намотка. Изработени се 4 единици секоја со моќност 370,5 (max. 408,5 MW) и брзина 125 min -1. Првиот агрегат е инсталиран во 1989 год. Димензиите на статорот се 12 m внатрешен дијаметар и 2,8 m висина на пакетот. Во 2006 год. е произведен хидрогенератор со нешто поголема моќност 375 MVA (max. 416,7 MW) и брзина 150 min -1 за мексиканската хидроелектрана El Cajon; неговите димензии се 10,84 m дијаметар на статорот и 3 m висина на статорскиот пакет. Денес во "Power Machines Branch Electrosila" се користат модерни материјали: тенка термостабилна изолација класа F за намотката на статорот, за магнетното јадро ладновалани динамо лимови изолирани со модерен тенок изолациски лак, немагнетен материјал за крајните плочи на половите, како и тефлонски носечки и водечки лежишта [15].

11 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 11/ Voith Siemens Hydro Со компанијата Siemens се поврзани најголемите хидрогенератори во светот, како што се во Itaipu во Бразил (824 MVA; 18 kv; 90,9 min -1 ; дијаметар на статорот 16 m), Grand Coulee во САД (826 MVA; 15 kv; 85,7 min-1; дијаметар 18,8 m) и Three Gorges во Кина (840 MVA; 20 kv; 75 min -1 ; статор со дијаметар 18,5 m). Најголемиот хидрогенератор ладен со вода има моќност 824 MVA и е инсталиран во електраната Three Gorges, додека генераторот ладен со вода има моќност 805 MVA и е инсталиран во Guri. Најголема моќност по пол е постигната кај ХГ инсталиран во во Guangzhou II во Кина, и изнесува 31,7 MVA/пол. Се користи VPI систем за ладење под името Micalastic. Статорските прачки се пресувани и сушени на температура помеѓу 140 C и 160 C. Главата на намотките е прицврстена со среден прстен, со прстен со радијална потпора и со низ на горни и долни вметоци. Пакетот на статорот е прицврстен на посебен начин, така што е 'слободен' во радијален правец и на тој начин се избегнати деформациите ('buckling') поради температурните дилатации. Освен тоа, во механичката конструкција и лежиштата се направени уште низа на усовршувања и подобрувања [16]. 4. ЗАКЛУЧОК На 42. советување CIGRE во Париз во 2008 година беше одржана "Giga-Watt Generation Panel Session". Во трудот се прикажани прегледно најинтересните детали и заклучоци од оваа дискусија. Презентирани се подетално конструктивните особености на најголемите во светот инсталирани турбогенератори и хидрогенератори. Исто така, дискутирани се идните развојни планови на најголемите светски производители на генераторски агрегати. Целта на овој труд е да ги презентира на стручната јавност најсовремените светски достигнувања во оваа област. Во светот денес, најголемите генераторски агрегати ги произведуваат моќни компании кои настанале со спојување на поранешни големи и реномирани фирми, кои самостојно не можеле да опстанат во изострените пазарни услови. Често пати со интеграција на повеќе фирми можно е да се обедини производството на генераторите заедно со изградбата и на погонскиот дел на електраните. Тенденциите во развојот на турбогенераторите се да се достигнат моќности од 2000 MVA во 4-полна изведба за нуклеарни електрани и моќности од 840 MVA за спороодни хидрогенератори. Често моќноста на хидрогенераторите се искажува по пол, така што идниот развој оди кон вредности поголеми од 30 MVA/пол. Турбогенераторите ладени со воздух ќе се развиваат до 400 MVA, додека хидрогенераторите за цевни агрегати ќе достигнуваат моќности од ред на големина до 80 MVA. Тенденциите во градбата на реверзибилни електрани одат кон примена на асинхрони генератори со мала процентуална (%) можност за регулација на брзината заради подобра ефикасност и во моторен и во генераторски режим. 5. ЛИТЕРАТУРА [1] J.-L. Seichepine. "Evolutions recentes des turbo-alternateurs", RGE, Revue Generale de l electricite, No. 11, 1992, p.p [2] R. Joho, Y. Sabater, H. Ferretto, D. Abraham, W. Ferens. "Hydrogen/Water - Cooled Turbo-generators: A Mature Technology on the Move", ALSTOM, CIGRE Paris 2008, A1-117, Panel Session, p.p [3] M. Duk Seo, S. Han Lee, D. Heon Kim, Se Wook Oh, C. Whie Cho. "Tandem Compound 2 Pole 1222 MVA Generator for Fossil Power Plant", CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, p.p [4] O. Antonjuk, E. Gurevich. "Four-Pole Turbogenerators with an Output Capacity of 1200 MW and Higher", Branch Electrosila of the OJSC Power Machines in Saint Petersburg, Russia, CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, p.p [5] K. Hattori, K. Takahashi, S. Tohnosu, K. Miyakawa. "State-of-the-art Technology for Large Turbine Generators", Hitachi Ltd. Japan, CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, p.p [6] H. Ito. "Evolution of Large Fossil Fired Turbo-generator", Toshiba Corporation Japan, CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, p.p [7] R. Joho, J. Baumgartner, T. Hinkel, C.-E. Stephan, M. Jung. "Type-tested Air-cooled Turbo-generator in the 500 MVA Range", CIGRE Paris 2000, paper , p.p [8] S. Ru Gang, R.M. Booth, B. Guigues, M. Verrier. "Design and experience feed back for 3000 rpm 1000 MW nuclear power station in China", CIGRE Paris 2000, paper , p.p [9] A. Bock, R. Joho, T. Baumann, C.-E. Stephan. "Trends in Insulation Systems for Generator HV- Windings", CIGRE Paris 2002, paper , p.p. 1-4.

12 MAKO CIGRE 2009 A1-1R 12/12 [10] M. Iseli, K. Mayor, Y. Sabater, M. Verrier, B. Zimmerli. "Air-Cooled Turbogenerator Series for a Changing Market", CIGRE Paris 2002, paper , p.p [11] T. Kitajima, H. Ito, S. Nagano, Y. Kazao. "The World s Largest Capacity Turbine Generators with Indirect Hydrogen-Cooling', CIGRE Paris 2004, paper A1-106, p.p [12] L. Montgomery, K. Sedlazeck. "Generators > 1200 MW", Siemens, CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, p.p [13] R. Joho, C. Picech, K. Mayor. "Large Air-Cooled Turbogenerators Extending the Boundaries", CIGRE Paris 2004, paper A1-106, p.p [14] K. Scherer. "Applications for Large Generators", VA TECH HYDRO, Austria, CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, pp. 1. [15] Y. Degusarov. "Generator Development Panel Session Hydrogenerators", Elektrosila, Russia, CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, p.p [16] T. Hildinger. "Generator Presentation VOITH SIEMENS HYDRO", CIGRE Paris 2008, SC A1 Panel Session, p.p [17] E. I. Gurevich, N. D. Pinchuk. "Experimental study of the latest design of the powerful air-cooled turbogenerator stator', CIGRE Paris 2008, paper A1-103.

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба 4МОМ0 ЈАКОСТ АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел ) наставник:.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба γ 0 ( специфична тежина) 0 ak() G γ G ΣX0 ak() G γ ak ( ) γ Аксијалната сила и напонот, по

Διαβάστε περισσότερα

Извори на електрична енергија

Извори на електрична енергија 6 Извори на електрична енергија 6.1. Синхрон генератор За трансформација на механичка во електрична енергија денес се употребуваат, скоро исклучиво, трифазни синхрони генератори со фреквенција од 50 Hz,

Διαβάστε περισσότερα

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации Динамика и стабилност на конструкции Задача 5.7 За дадената армирано бетонска конструкција од задачата 5. и пресметаните динамички карактеристики: кружна фреквенција и периода на слободните непригушени

Διαβάστε περισσότερα

РЕВИТАЛИЗАЦИЈА И ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ГЕНЕРАТОРИТЕ ВО ХЕ ТИКВЕШ И ХЕ ВРБЕН

РЕВИТАЛИЗАЦИЈА И ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ГЕНЕРАТОРИТЕ ВО ХЕ ТИКВЕШ И ХЕ ВРБЕН ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 м-р Зоран Милојковиќ КОНЧАР-ГИМ-Загреб, Р.Хрватска Проф.м-р Дионис Манов д-р Влатко Чингоски АД ЕЛЕМ, Скопје КУСА СОДРЖИНА РЕВИТАЛИЗАЦИЈА И ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ

Διαβάστε περισσότερα

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Факултет: Градежен Предмет: ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Напрегање на смолкнување е интензитет на сила на единица површина, што дејствува тангенцијално на d. Со други зборови,

Διαβάστε περισσότερα

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година)

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Septemvri 7 g ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Задача 1. На сликата е прикажан 4 kv преносен вод со должина L = 18 km кој поврзува ЕЕС со бесконечна моќност и една електрична

Διαβάστε περισσότερα

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8 Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8.1. Паралелна работа на синхроните генератори Современите електроенергетски системи го напојуваат голем број на синхрони генератори кои работат паралелно.

Διαβάστε περισσότερα

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ диј е ИКА ски ч. 7 ч. Универзитет Св. Кирил и Методиј Универзитет Машински Св. факултет Кирил и Скопје Методиј во Скопје Машински факултет МОМ ТЕХНИЧКА МЕХАНИКА професор: доц. др Виктор Гаврилоски. ТОРЗИЈА

Διαβάστε περισσότερα

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите)

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите) 37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 основни училишта 8 мај 03 VII одделение (решенија на задачите) Задача. Во еден пакет хартија која вообичаено се користи за печатење, фотокопирање и сл. има N = 500

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите) 46 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 0 април 03 година (решенија на задачите Задача Tочкаст полнеж е поставен во темето на правиот агол на правоаголен триаголник како што е прикажано на слика Јачината

Διαβάστε περισσότερα

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - БИТОЛА - Отсек за сообраќај и транспорт - ДОДИПЛОМСКИ СТУДИИ - ECTS М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО ПРИЛОГ ЗАДАЧИ ОД ОПРЕДЕЛУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ Сите потрошувачи за својата работа ангажираат активна моќност, а некои од нив и реактивна моќност во ЕЕС извори на активната моќност се генераторите, синхроните компензатори, синхроните мотори, кондензаторските

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014 Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Влажен воздух 1 1 Влажен воздух Влажен воздух смеша од сув воздух и водена пареа Водената пареа во влажниот воздух е претежно во прегреана состојба идеален гас.

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Михаил Дигаловски Крсте Најденкоски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Тане Петров Бучим ДООЕЛ - Радовиш ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите) 46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 3 април 3 III година (решенија на задачите) Задача. Хеликоптер спасува планинар во опасност, спуштајќи јаже со должина 5, и маса 8, kg до планинарот. Планинарот испраќа

Διαβάστε περισσότερα

Предизвици во моделирање

Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање МОРА да постои компатибилност на јазлите од мрежата на КЕ на спојот на две површини Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање

Διαβάστε περισσότερα

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА 20140300978 ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈА ( СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА БР. 87/12) Член 1 Во мрежните правила

Διαβάστε περισσότερα

шифра: Филигран Истражувачки труд на тема: Анализа на мала хидроцентрала Брајчино 2

шифра: Филигран Истражувачки труд на тема: Анализа на мала хидроцентрала Брајчино 2 шифра: Филигран Истражувачки труд на тема: Анализа на мала хидроцентрала Брајчино 2 Битола, 2016 Содржина 1. Вовед... 2 2. Поделба на хидроцентрали... 3 2.1. Поделба на хидроцентрали според инсталирана

Διαβάστε περισσότερα

Технички Факултет Битола. Талевски Николче

Технички Факултет Битола. Талевски Николче Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Технички Факултет Битола Талевски Николче МЕТОДИ ЗА ОПРЕДЕЛУВАЊЕ НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ И ПАРАМЕТРИТЕ НА АСИНХРОН МОТОР СО КАФЕЗЕН РОТОР, ВГРАДЕН

Διαβάστε περισσότερα

СТУДИЈА НА РЕАЛЕН СЛУЧАЈ НА ВЛИЈАНИЕТО НА ДИСПЕРЗИРАНОТО ПРОИЗВОДСТВО ВРЗ СН ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА

СТУДИЈА НА РЕАЛЕН СЛУЧАЈ НА ВЛИЈАНИЕТО НА ДИСПЕРЗИРАНОТО ПРОИЗВОДСТВО ВРЗ СН ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Методија Атанасовски Љупчо Трпезановски Технички Факултет, Битола СТУДИЈА НА РЕАЛЕН СЛУЧАЈ НА ВЛИЈАНИЕТО НА ДИСПЕРЗИРАНОТО ПРОИЗВОДСТВО ВРЗ СН ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА

Διαβάστε περισσότερα

ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ

ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Иле Георгиев Македонски Телеком а.д. Скопје ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ КУСА СОДРЖИНА Во

Διαβάστε περισσότερα

ДИНАМИЧКИ РЕЖИМ НА РАБОТА НА ВЕТЕРНА ФАРМА

ДИНАМИЧКИ РЕЖИМ НА РАБОТА НА ВЕТЕРНА ФАРМА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Миле Јончевски Миле Спировски Благоја Стеваноски Технички факултет Битола ДИНАМИЧКИ РЕЖИМ НА РАБОТА НА ВЕТЕРНА ФАРМА КУСА СОДРЖИНА Во трудот се анализирaни динамичките

Διαβάστε περισσότερα

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ НН трифазни мрежи се изведуваат со три или четири спроводника мрежите со четири спроводника можат да преминат во мрежи со пет спроводника, но со оглед што тоа во пракса се прави во објектите (кај потрошувачите),

Διαβάστε περισσότερα

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД.

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ВО ПРЕЗЕНТАЦИЈАТА ЌЕ ПРОСЛЕДИТЕ ЗАДАЧИ ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ ПЛОШТИНА И ВОЛУМЕН НА ГЕОМЕТРИСКИТЕ ТЕЛА КОИ ГИ ИЗУЧУВАМЕ ВО ОСНОВНОТО ОБРАЗОВАНИЕ. СИТЕ ЗАДАЧИ

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Климент Наумоски Александар Пауноски Елизабета Силјановска Атанасова Елена Јовановска Александар Костевски АД МЕПСО Скопје ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110

Διαβάστε περισσότερα

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љубомир Николоски Крсте Најденкоски Михаил Дигаловски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Зоран Трипуноски Раде Кончар - Скопје ПОДОБРУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА Тарифен систем за ДС на ЕВН Македонија 2014 година (rke.org.mk) Надоместок за користење на дистрибутивниот систем плаќаат сите потрошувачи, корисници на дистрибутивниот сите

Διαβάστε περισσότερα

АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ Катедра за техничка механика и јакост на материјалите

АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ Катедра за техничка механика и јакост на материјалите УНИВЕРЗИТЕТ Св. КИРИЛ иметодиј ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ СКОПЈЕ Катедра за техничка механика и јакост на материјалите http://ktmjm.gf.ukim.edu.mk АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ 17.02.2015 АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ КОГА??? АКСИЈАЛНО

Διαβάστε περισσότερα

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Стипе Ќурлин Антун Андриќ ХОПС ОПТИМИЗАЦИЈА НА ЗАГУБИТЕ НА ПРЕНОСНАТА МРЕЖА ОД АСПЕКТ НА КРИТЕРИУМОТ НА МИНИМАЛНИ ЗАГУБИ НА АКТИВНА МОЌНОСТ СО ПРОМЕНА НА АГОЛОТ НА

Διαβάστε περισσότερα

ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ

ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Јовица Вулетиќ Јорданчо Ангелов Мирко Тодоровски Факултет за електротехника и информациски технологии Скопје ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА

Διαβάστε περισσότερα

Ветерна енергија 3.1 Вовед

Ветерна енергија 3.1 Вовед 3 Ветерна енергија 3.1 Вовед Енергијата на ветерот е една од првите форми на енергија која ја користел човекот. Уште старите Египќани ја користеле за задвижување на своите бродови и ветерни мелници. Ваквиот

Διαβάστε περισσότερα

ИСПИТУВАЊЕ НА СТРУЈНО-НАПОНСКИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ФОТОВОЛТАИЧЕН ГЕНЕРАТОР ПРИ ФУНКЦИОНИРАЊЕ ВО РЕАЛНИ УСЛОВИ

ИСПИТУВАЊЕ НА СТРУЈНО-НАПОНСКИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ФОТОВОЛТАИЧЕН ГЕНЕРАТОР ПРИ ФУНКЦИОНИРАЊЕ ВО РЕАЛНИ УСЛОВИ . СОВЕТУВАЊЕ Охрид, - октомври 29 Димитар Димитров Факултет за електротехника и информациски технологии, Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје ИСПИТУВАЊЕ НА СТРУЈНО-НАПОНСКИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ФОТОВОЛТАИЧЕН

Διαβάστε περισσότερα

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Јовица Вулетиќ Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа

Διαβάστε περισσότερα

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007 АНАЛИЗА НА ТРАНЗИЕНТИ ПОЈАВИ КАЈ СПЕЦИЈАЛНИ ТРАНСФОРМАТОРИ

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007 АНАЛИЗА НА ТРАНЗИЕНТИ ПОЈАВИ КАЈ СПЕЦИЈАЛНИ ТРАНСФОРМАТОРИ ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 27 Марија Чундева-Блајер Снежана Чундева Љупчо Арсов Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје АНАЛИЗА НА ТРАНЗИЕНТИ ПОЈАВИ КАЈ СПЕЦИЈАЛНИ ТРАНСФОРМАТОРИ

Διαβάστε περισσότερα

ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА

ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4 септември Бранко Наџински Илија Хаџидаовски Макстил АД ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА КУСА СОДРЖИНА Во овој труд е разгледан

Διαβάστε περισσότερα

СИСТЕМ СО ТОПЛИНСКИ УРЕД КОЈ КОРИСТИ ОБНОВЛИВИ ИЗВОРИ НА ЕНЕРГИЈА

СИСТЕМ СО ТОПЛИНСКИ УРЕД КОЈ КОРИСТИ ОБНОВЛИВИ ИЗВОРИ НА ЕНЕРГИЈА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Никола Петковски Верка Георгиева Факултет за електротехника и информациски технологии - Скопје СИСТЕМ СО ТОПЛИНСКИ УРЕД КОЈ КОРИСТИ ОБНОВЛИВИ ИЗВОРИ НА ЕНЕРГИЈА КУСА

Διαβάστε περισσότερα

4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал.

4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал. 4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал. 1 2 Претворањето на процесната величина во мерен сигнал се изведува со помош на мерен претворувач. Може да се каже дека улогата на претворувачот е претворање на енергијата

Διαβάστε περισσότερα

SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Жан Кипаризоски Howard Industries, Laurel, MS, USA SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ КУСА СОДРЖИНА SFRA (sweep frequency

Διαβάστε περισσότερα

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ Предавање. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ. Еднодимензионална случајна променлива При изведување на експеримент, случајниот настан може да има многу различни реализации. Ако ги знаеме можните реализации и ако ја знаеме

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева Нуклеарно магнетна резонанца Нуклеарно магнетна резонанца техника на молекулска спектроскопија дава информација за бројот и видот на атомите

Διαβάστε περισσότερα

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=?

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=? Задачи за вежби тест плоштина на многуаголник 8 одд На што е еднаков збирот на внатрешните агли кај n-аголник? 1. Одреди ја плоштината на паралелограмот, според податоците дадени на цртежот 2. 3. 4. P=?

Διαβάστε περισσότερα

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007 СОВРЕМЕН СТАТИЧКИ ВОЗБУДЕН СИСТЕМ ЗА СИНХРОН ГЕНЕРАТОР СО ДИГИТАЛЕН РЕГУЛАТОР НА НАПОН

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007 СОВРЕМЕН СТАТИЧКИ ВОЗБУДЕН СИСТЕМ ЗА СИНХРОН ГЕНЕРАТОР СО ДИГИТАЛЕН РЕГУЛАТОР НА НАПОН ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 007 Борчо Костов АД Електрани на Македонија - Скопје СОВРЕМЕН СТАТИЧКИ ВОЗБУДЕН СИСТЕМ ЗА СИНХРОН ГЕНЕРАТОР СО ДИГИТАЛЕН РЕГУЛАТОР НА НАПОН КУСА СОДРЖИНА Паралелно

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 29 Антон Чаушевски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Томе Бошевски МАНУ МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ

Διαβάστε περισσότερα

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Мерни мостови и компензатори V. Мерни мостови и компензатори V.. Мерни мостови. Колкава е вредноста на отпорот измерен со Томпсоновиот мост ако се: Ω,, Ω 6 и Ω. Колкава процентуална грешка ќе се направи

Διαβάστε περισσότερα

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 II година (решенија на задачите)

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 II година (решенија на задачите) 45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 1 II година (решенија на задачите) 1 Координатите на два точкасти полнежи q 1 = + 3 µ C и q = 4µ C, поставени во xy рамнината се: x 1 = 3, 5cm; y 1 =, 5cm и x = cm; y

Διαβάστε περισσότερα

ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА НОВ СИСТЕМ ЗА НЕПРЕКИНАТО НАПОЈУВАЊЕ ВО МЕПСО

ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА НОВ СИСТЕМ ЗА НЕПРЕКИНАТО НАПОЈУВАЊЕ ВО МЕПСО 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Зоран Митиќ Биљана Каева-Котевска Стефко Јаневски АД МЕПСО-Скопје ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА НОВ СИСТЕМ ЗА НЕПРЕКИНАТО НАПОЈУВАЊЕ ВО МЕПСО КУСА СОДРЖИНА Еден од најважните приоритети

Διαβάστε περισσότερα

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љупчо Караџинов Факултет за електротехника и информациски технологии, Универзитет Светите Кирил и Методиј Скопје Гоце Стефанов Факултет за електротехника Радовиш,Универзитет

Διαβάστε περισσότερα

ХАВАРИСКИ СТОП НА ХИДРОГЕНЕРАТОРОТ ВО ХЕЦ САПУНЧИЦА И АНАЛИЗА НА НАСТАНОТ И ОШТЕТУВАЊАТА

ХАВАРИСКИ СТОП НА ХИДРОГЕНЕРАТОРОТ ВО ХЕЦ САПУНЧИЦА И АНАЛИЗА НА НАСТАНОТ И ОШТЕТУВАЊАТА 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Вангел Фуштиќ, Крсте Најденкоски, Иван Куковски, Невенка Китева-Роглева Универзитет Св.Кирил и Методиј, Факултет за електротехника и информациски технологии ХАВАРИСКИ

Διαβάστε περισσότερα

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирка Попниколова Радевска Благоја Арапиноски Технички Факултет, Битола Драган Видановски ЕЛЕМ, Подружница РЕК Битола ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА

Διαβάστε περισσότερα

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај I година (решенија на задачите)

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај I година (решенија на задачите) 56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 Скопје, мај 03 I година (решенија на задачите) Задача. Експресен воз го поминал растојанието помеѓу две соседни станици, кое изнесува, 5 km, за време од 5 min. Во

Διαβάστε περισσότερα

ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ 3. СТАБИЛНОСТ НА КОНСТРУКТИВНИТЕ ЕЛЕМЕНТИ

ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ 3. СТАБИЛНОСТ НА КОНСТРУКТИВНИТЕ ЕЛЕМЕНТИ ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ 3. СТАБИЛНОСТ НА КОНСТРУКТИВНИТЕ ЕЛЕМЕНТИ Општо Елементите на дрвените конструкции мора да се пресметаат така да се докаже дека конструкцијата во целина со доволна сигурност

Διαβάστε περισσότερα

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА 3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА Цел: Учениците/студентите да се запознаат со равенки за пресметка на: агли, периметар, плоштина, волумен на триаголна призма, како од теоретски аспект, така

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Преглед - МКС EN ISO 14683:2007 Топлински мостови во градежништво Линеарни коефициенти на премин на топлина Упростен метод и утврдени вредности Thermal bridges in

Διαβάστε περισσότερα

Заземјувачи. Заземјувачи

Заземјувачи. Заземјувачи Заземјувачи Заземјување претставува збир на мерки и средства кои се превземаат со цел да се обезбедат нормални услови за работа на системот и безбедно движење на луѓе и животни во близина на објектот.

Διαβάστε περισσότερα

ИСКОРИСТУВАЊЕ НА ЕНЕРГИЈАТА НА ВЕТРОТ ВО ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО. Проф. д-р Влатко Стоилков

ИСКОРИСТУВАЊЕ НА ЕНЕРГИЈАТА НА ВЕТРОТ ВО ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО. Проф. д-р Влатко Стоилков ИСКОРИСТУВАЊЕ НА ЕНЕРГИЈАТА НА ВЕТРОТ ВО ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО Проф. д-р Влатко Стоилков 1 Содржина 1. Вовед 4 1.1. Потреба од пристап кон електрична енергија 5 1.2. Главни проблеми во руралните средини 5 1.3.

Διαβάστε περισσότερα

ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001

ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001 ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001 Рубин Талески Ристо Ачковски Електротехнички факултет, Скопје ПРИМЕНА НА ТРАНСФОРМАТОРИТЕ ЗА РЕГУЛАЦИЈА НА НАПОН ВО ДИСТРИБУТИВНИТЕ МРЕЖИ КУСА СОДРЖИНА Во трудот

Διαβάστε περισσότερα

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ-СКОПЈЕ Катедра за бетонски и дрвени конструкции ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖНИ КОНСТРУКЦИИ Доцент д-р Тони Аранѓеловски ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ СТРУКТУРА НА ДРВОТО Дрвото е биолошки,

Διαβάστε περισσότερα

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 III година (решенија на задачите)

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 III година (решенија на задачите) 45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА III година (решенија на задачите Рамнострана стаклена призма чиј агол при врвот е = 6 поставена е во положба на минимална девијација за жолтата светлина Светлината паѓа

Διαβάστε περισσότερα

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 009 м-р Методија Атанасовски Технички Факултет, Битола д-р Рубин Талески Факултет за Електротехника и Информациски Технологии, Скопје ИСТРАЖУВАЊЕ НА ЕФИКАСНОСТА НА МАРГИНАЛНИТЕ

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Цел:. Што мислиш? Колку многу триаголници со основа a=4см и висина h=3см можеш да нацрташ? Линк да Видиш и Направиш Mathcast за Што мислиш? Нацртај точка

Διαβάστε περισσότερα

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај IV година (решенија на задачите)

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај IV година (решенија на задачите) 56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 Скопје, мај 03 IV година (решенија на задачите) Задача. Птица со маса 500 лета во хоризонтален правец и не внимавајќи удира во вертикално поставена прачка на растојание

Διαβάστε περισσότερα

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНАТА ЕНЕРГИЈА КАЈ ИНДУСТРИСКИ ПОТРОШУВАЧИ И ТЕХНИЧКИ-ЕКОНОМСКИТЕ ПРИДОБИВКИ ОД НЕА

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНАТА ЕНЕРГИЈА КАЈ ИНДУСТРИСКИ ПОТРОШУВАЧИ И ТЕХНИЧКИ-ЕКОНОМСКИТЕ ПРИДОБИВКИ ОД НЕА 7. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 2 4 октомври 2011 Слободан Биљарски,,Елма инг,, Берово Ванчо Сивевски,,Бомекс Рефрактори,, Пехчево Александар Ласков,,Факултет за електротехника и информациски технологии,, Скопје

Διαβάστε περισσότερα

Деформабилни каркатеристики на бетонот

Деформабилни каркатеристики на бетонот УКИМ Градежен Факултет, Скопје Деформабилни каркатеристики на бетонот проф. д-р Тони Аранѓеловски Деформабилни карактеристики на бетонот Содржина: Деформации на бетонот под влијание на краткотрајни натоварувања

Διαβάστε περισσότερα

Избор на димензии и конфигурација на мрежестиот заземјувач во ТС 220/6 Антеа Албанија

Избор на димензии и конфигурација на мрежестиот заземјувач во ТС 220/6 Антеа Албанија 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Ристо Ачковски, Мирко Тодоровски, Факултет за електротехника и информациски технологии Скопје Живко Богдановски ТИМЕЛПРОЕКТ Скопје Избор на димензии и конфигурација

Διαβάστε περισσότερα

I. Теорија на грешки

I. Теорија на грешки I. Теорија на грешки I.. Вовед. Еден отпорник со назначена вредност од 000 Ω, измерен е со многу точна постапка и добиена е вредност од 000,9Ω. Да се одреди номиналната вредност на, конвенционално точната

Διαβάστε περισσότερα

ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Размена на топлина. проф. д-р Мери Цветковска

ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Размена на топлина. проф. д-р Мери Цветковска ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Размена на топлина Енергетска ефикасност Енергетски Обука за енергетски карактеристики контролори на згради Зошто се воведува??? Што се постигнува??? Намалена енергетска интензивност Загадување

Διαβάστε περισσότερα

Решенија на задачите за I година LII РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНИТЕ УЧИЛИШТА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 16 мај 2009.

Решенија на задачите за I година LII РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНИТЕ УЧИЛИШТА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 16 мај 2009. LII РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНИТЕ УЧИЛИШТА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 16 мај 009 I година Задача 1. Топче се пушта да паѓа без почетна брзина од некоја висина над површината на земјата.

Διαβάστε περισσότερα

7.1 Деформациони карактеристики на материјалите

7.1 Деформациони карактеристики на материјалите 7. Механички особини Механичките особини на материјалите ја карактеризираат нивната способност да се спротистават на деформациите и разрушувањата предизвикани од дејството на надворешните сили, односно

Διαβάστε περισσότερα

Методина гранични елементи за инженери

Методина гранични елементи за инженери Методина гранични елементи за инженери доц. д-р Тодорка Самарџиоска Градежен факултет УКИМ -Скопје Типовина формулации со гранични елементи директна формулација: Интегралната равенка е формулирана во врска

Διαβάστε περισσότερα

2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ

2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ . КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ Современата мерна техника располага со големо количество разнородни мерни уреди. Одделните видови мерни уреди имаат различни специфични својства, но и некои заеднички

Διαβάστε περισσότερα

5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1

5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1 5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1 5.1. ОБРАБОТУВАЧКИ СИСТЕМ И ПРОЦЕС ЗА ОБРАБОТКА СО РЕЖЕЊЕ 5.1.1. ОБРАБОТУВАЧКИ СИСТЕМ ЗА РЕЖЕЊЕ Обработувачкиот систем или системот за

Διαβάστε περισσότερα

нумеричка анализа и симулација на преминување на возило преку вертикална препрека на пат

нумеричка анализа и симулација на преминување на возило преку вертикална препрека на пат нумеричка анализа и симулација на преминување на возило преку вертикална препрека на пат Елениор Николов, Митко Богданоски Катедра за воена логистика Воена академија Скопје, Р. Македонија elenior.nikolov@ugd.edu.mk

Διαβάστε περισσότερα

Секундарните еталони се споредуваат (еталонираат) со примарните, а потоа служат за проверка (споредба или калибрирање) на работните еталони.

Секундарните еталони се споредуваат (еталонираат) со примарните, а потоа служат за проверка (споредба или калибрирање) на работните еталони. ЕТАЛОНИ општ дел Тоа се мерни средства (уреди) наменети за верифицирање на мерните единици. За да се измери некоја големина потребно е да се направи нејзина споредба со усвоена мерна единица за таа големина.

Διαβάστε περισσότερα

ПРИЛОГ 5.Б: УПРАВУВАЊЕ СО СПЕКТАРОТ НА ЛОКАЛНАТА ЈАМКА СОДРЖИНА

ПРИЛОГ 5.Б: УПРАВУВАЊЕ СО СПЕКТАРОТ НА ЛОКАЛНАТА ЈАМКА СОДРЖИНА ПРИЛОГ 5.Б: СОДРЖИНА 1 Вовед... 2 2. Техники применливи на претплатничкиот кабел... 2 2.1 Услуги во основниот (говорен) опсег... 2 2.2 xdsl техники... 4 2.3 SDSL/HDSL група... 4 2.4 ADSL група... 5 2.5

Διαβάστε περισσότερα

DRAFT ЗАДАЧИ ЗА ВЕЖБАЊЕ АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ

DRAFT ЗАДАЧИ ЗА ВЕЖБАЊЕ АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ Градежен факултет Скопје Катедра за Техничка механика и јакост на материјалите Предмет: Јакост на материјалите http://ktmjm.gf.ukim.edu.mk 27.11.2008 ЗАДАЧИ ЗА ВЕЖБАЊЕ АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ 1. Апсолутно

Διαβάστε περισσότερα

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Апстракт Вовед:Болести на крвта можат да настанат кога

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет КУСА

Διαβάστε περισσότερα

БРЗ ДИЗАЈН НА ПРОТОТИП НА УПРАВУВАЧ И ИЗРАБОТКА НА ДИНАМИЧКИ МОДЕЛ ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ХАРДВЕР ВО ЈАМКА НА БРЗИНСКИ СЕРВОМЕХАНИЗАМ

БРЗ ДИЗАЈН НА ПРОТОТИП НА УПРАВУВАЧ И ИЗРАБОТКА НА ДИНАМИЧКИ МОДЕЛ ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ХАРДВЕР ВО ЈАМКА НА БРЗИНСКИ СЕРВОМЕХАНИЗАМ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ БИТОЛА Електротехнички отсек Александар Јуруковски БРЗ ДИЗАЈН НА ПРОТОТИП НА УПРАВУВАЧ И ИЗРАБОТКА НА ДИНАМИЧКИ МОДЕЛ ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ХАРДВЕР ВО ЈАМКА

Διαβάστε περισσότερα

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, (07), 9 9 ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ Весна Целакоска-Јорданова Секој природен број поголем од што е делив самo со и сам со себе се вика прост број. Запишани во низа,

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на преодниот период на прекинувачите кај Н топологија на сериски резонантен конвертор при работа со уред за индукционо загревање

Анализа на преодниот период на прекинувачите кај Н топологија на сериски резонантен конвертор при работа со уред за индукционо загревање 7. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 2 4 октомври 2011 Гоце Стефанов Василија Шарац Дејан Милчевски Електротехнички факултет - Радовиш Љупчо Караџинов ФЕИТ - Скопје Анализа на преодниот период на прекинувачите кај Н топологија

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ НА DC/DC КОНВЕРТОРИ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ЕДНОНАСОЧНИ МОТОРИ СО КОМПЈУТЕРСКА СИМУЛАЦИЈА COMPUTER SIMULATION AND MODELING OF DC/DC CONVERTERS

МОДЕЛИРАЊЕ НА DC/DC КОНВЕРТОРИ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ЕДНОНАСОЧНИ МОТОРИ СО КОМПЈУТЕРСКА СИМУЛАЦИЈА COMPUTER SIMULATION AND MODELING OF DC/DC CONVERTERS МОДЕЛИРАЊЕ НА DC/DC КОНВЕРТОРИ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ЕДНОНАСОЧНИ МОТОРИ СО КОМПЈУТЕРСКА СИМУЛАЦИЈА Гоце СТЕФАНОВ 1, Влатко ЧИНГОСКИ 2, Елена СТЕФАНОВА 3 1 Електротехнички факултет Радовиш, УГД Штип, gce.stefnv@ugd.edu.mk

Διαβάστε περισσότερα

ТЕХНИЧКА МЕХАНИКА 1. код: 312 ВОВЕД ВО ПРЕДМЕТОТ ОРГАНИЗАЦИЈА НА ПРЕДМЕТОТ ЦЕЛИ НА ПРЕДМЕТОТ ОСНОВНА ЛИТЕРАТУРА

ТЕХНИЧКА МЕХАНИКА 1. код: 312 ВОВЕД ВО ПРЕДМЕТОТ ОРГАНИЗАЦИЈА НА ПРЕДМЕТОТ ЦЕЛИ НА ПРЕДМЕТОТ ОСНОВНА ЛИТЕРАТУРА Универзитет Св. Кирил и Методиј Машински факултет - Скопје код: 1 ВОВЕД ВО ПРЕДМЕТОТ наставник: Кабинет: 07 Приемни термини: понеделник и вторник - 16 часот ЦЕЛИ НА ПРЕДМЕТОТ 1. изучување на услови за

Διαβάστε περισσότερα

АНАЛИЗА НА ПОЈАВИ ВО АВТОТРАНСФОРМАТОР 400/115 kv, 300 MVA

АНАЛИЗА НА ПОЈАВИ ВО АВТОТРАНСФОРМАТОР 400/115 kv, 300 MVA ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 Милош Буквиќ, дипл.ел.инж. Александар Шекерински,дипл.ел.инж. м-р Вилма Миновска, дипл.технолог АД МЕПСО АНАЛИЗА НА ПОЈАВИ ВО АВТОТРАНСФОРМАТОР 400/115 kv, 300

Διαβάστε περισσότερα

Мали модуларни системи за централно греење и ладење базирани на обновливи извори на енергија

Мали модуларни системи за централно греење и ладење базирани на обновливи извори на енергија Мали модуларни системи за централно греење и ладење базирани на обновливи извори на енергија Прирачник Автори: Рецензенти: Доминик Руц, Кристијан Дошекал, Мортен Хофмајстер, Лин Лаурберг Јенсен Рита Мергнер,

Διαβάστε περισσότερα

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007 ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 Проф. д-р Мито Златаноски, дипл. ел. инж. Доц. д-р Атанас Илиев, дипл. ел. инж. Софија Николова, дипл. ел. инж. Факултет за електротехника и информациски технологии

Διαβάστε περισσότερα

Доц. д-р Наташа Ристовска

Доц. д-р Наташа Ристовска Доц. д-р Наташа Ристовска Класификација според структура на скелет Алифатични Циклични Ароматични Бензеноидни Хетероциклични (Повторете ги хетероцикличните соединенија на азот, петчлени и шестчлени прстени,

Διαβάστε περισσότερα

ВЛИЈАНИЕ НА ВИСОКОНАПОНСКИ ВОДОВИ ВРЗ ЗАЗЕМЈУВАЧКИОТ СИСТЕМ НА КАТОДНАТА ЗАШТИТА НА ЦЕВКОВОДИТЕ

ВЛИЈАНИЕ НА ВИСОКОНАПОНСКИ ВОДОВИ ВРЗ ЗАЗЕМЈУВАЧКИОТ СИСТЕМ НА КАТОДНАТА ЗАШТИТА НА ЦЕВКОВОДИТЕ ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 007 Владимир Талевски, дипл. ел. инж. ГА-МА А.Д. Систем оператор за пренос на природен гас Скопје Проф. д-р Мито Златаноски, дипл. ел. инж. Софија Николова, дипл. ел.

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Преглед - MKС ЕN ISO 6946 Компоненти и елементи од згради Топлински отпори и коефициенти на премин на топлина Метод на пресметка - ( Building components and building

Διαβάστε περισσότερα

ЗБИРКА ЗАДАЧИ ПО ТЕОРИЈА НА ДВИЖЕЊЕТО НА МОТОРНИТЕ ВОЗИЛА

ЗБИРКА ЗАДАЧИ ПО ТЕОРИЈА НА ДВИЖЕЊЕТО НА МОТОРНИТЕ ВОЗИЛА УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ МАШИНСКИ ФАКУЛТЕТ СКОПЈЕ МИЛАН ЌОСЕВСКИ ЗБИРКА ЗАДАЧИ ПО ТЕОРИЈА НА ДВИЖЕЊЕТО НА МОТОРНИТЕ ВОЗИЛА Z v t T Gt Tt 0 Rt Rat Rvt rd Tvt Tat Xt e Zt X Скопје, 2016

Διαβάστε περισσότερα

Рекуперација на отпадна топлина од кондензатори кај индустриски ладилни постројки

Рекуперација на отпадна топлина од кондензатори кај индустриски ладилни постројки Униврезитет Св. Климент Охридски Битола Технички факултет - Битола Рекуперација на отпадна топлина од кондензатори кај индустриски ладилни постројки Магистерски труд Кандидат Сазданов Благој Ментор: Проф.

Διαβάστε περισσότερα

ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА

ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА Вежби ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА РОТАЦИОНИ ЛУШПИ ТОВАРЕНИ СО РОТАЦИОНО СИМЕТРИЧЕН ТОВАР ОСНОВНИ ВИДОВИ РОТАЦИОНИ ЛУШПИ ЗАТВОРЕНИ ЛУШПИ ОТВОРЕНИ ЛУШПИ КОМБИНИРАНИ - СФЕРНИ - КОНУСНИ -ЦИЛИНДРИЧНИ - СФЕРНИ

Διαβάστε περισσότερα

БРЗ ДИЗАЈН НА ПРОТОТИП НА УПРАВУВАЧ И ИЗРАБОТКА НА ДИНАМИЧКИ МОДЕЛ ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ХАРДВЕР ВО ЈАМКА НА БРЗИНСКИ СЕРВОМЕХАНИЗАМ

БРЗ ДИЗАЈН НА ПРОТОТИП НА УПРАВУВАЧ И ИЗРАБОТКА НА ДИНАМИЧКИ МОДЕЛ ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ХАРДВЕР ВО ЈАМКА НА БРЗИНСКИ СЕРВОМЕХАНИЗАМ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ БИТОЛА ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ ЕЛЕКТРОТЕХНИЧКИ ОТСЕК МАГИСТЕРСКИ ТРУД БРЗ ДИЗАЈН НА ПРОТОТИП НА УПРАВУВАЧ И ИЗРАБОТКА НА ДИНАМИЧКИ МОДЕЛ ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ХАРДВЕР ВО ЈАМКА НА БРЗИНСКИ

Διαβάστε περισσότερα

Предавање 3. ПРОИЗВОДНИ ТЕХНОЛОГИИ Обработка со симнување материјал (режење) Машински факултет-скопје 2.4. ПРОЦЕСИ ВО ПРОИЗВОДНОТО ОПКРУЖУВАЊЕ

Предавање 3. ПРОИЗВОДНИ ТЕХНОЛОГИИ Обработка со симнување материјал (режење) Машински факултет-скопје 2.4. ПРОЦЕСИ ВО ПРОИЗВОДНОТО ОПКРУЖУВАЊЕ Предавање 3 ПРОИЗВОДНИ ТЕХНОЛОГИИ Обработка со симнување материјал (режење) Машински факултет-скопје 2.4. ПРОЦЕСИ ВО ПРОИЗВОДНОТО ОПКРУЖУВАЊЕ Во структурата на индустриските системи на различни нивоа се

Διαβάστε περισσότερα

Факултет за електротехника и информациски технологии - ФЕИТ, Универзитет Св. Кирил и Методиј, Скопје, Република Македонија

Факултет за електротехника и информациски технологии - ФЕИТ, Универзитет Св. Кирил и Методиј, Скопје, Република Македонија 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Вилма Миновска МЕПСО, Скопје, Република Македонија Крсте Најденковски Христина Спасевска Маргарита Гиновска Факултет за електротехника и информациски технологии -

Διαβάστε περισσότερα

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Школа млади физичари 39, (2014) p. 1-12 НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Наце Стојанов 1. ВОВЕД Kомпјутерските симулации, гледано воопштено, се прават заради разбирањете на својствата на објектите или

Διαβάστε περισσότερα

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври ДМС Софтвер "WINDOWS" за дистибутивните системи

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври ДМС Софтвер WINDOWS за дистибутивните системи ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 Оливер Мирчевски, дипл.ел.инж Влатко Манев дипл.ел.инж Неоком А.Д., Скопје М-р Бранислав Брбаклиќ, дипл. инг. ДМС Група, Нови Сад Вон.Проф. Д-р Весна Борозан Факултет

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Факултет за Деловна Економија и Организациони Науки Магистерски труд Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Кандидат: Деспина Петреска Ментор:

Διαβάστε περισσότερα

ОСНОВИ НА ХИДРОТЕХНИКА ДЕЛ 5 МЕЛИОРАЦИИ

ОСНОВИ НА ХИДРОТЕХНИКА ДЕЛ 5 МЕЛИОРАЦИИ ОСНОВИ НА ХИДРОТЕХНИКА ДЕЛ 5 МЕЛИОРАЦИИ СОДРЖИНА 1. ПРЕДМЕТ НА ИЗУЧУВАЊЕ И ПОДЕЛБА 2. ПОТРЕБНИ ИСТРАГИ ЗА ПРОЕКТИРАЊЕ НА МЕЛИОРАТИВНИ СИСТЕМИ 3 ХИДРОТЕХНИЧКИ МЕЛИОРАЦИИ 3.1 НАВОДНУВАЊЕ 3.1.1 Општо 3.1.2

Διαβάστε περισσότερα

НАДЗЕМНИ И КАБЕЛСКИ ВОДОВИ

НАДЗЕМНИ И КАБЕЛСКИ ВОДОВИ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ - СКОПЈЕ ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ РИСТО К. АЧКОВСКИ НАДЗЕМНИ И КАБЕЛСКИ ВОДОВИ (ПРЕДАВАЊА) СКОПЈЕ, 01 ГОДИНА Глава I, Општо за надземните водови

Διαβάστε περισσότερα

ЗБИРКА НА ОДБРАНИ РЕШЕНИ ЗАДАЧИ ОД ОБЛАСТА НА СИНТЕЗАТА НА СИСТЕМИ НА АВТОMАТСКО УПРАВУВАЊЕ

ЗБИРКА НА ОДБРАНИ РЕШЕНИ ЗАДАЧИ ОД ОБЛАСТА НА СИНТЕЗАТА НА СИСТЕМИ НА АВТОMАТСКО УПРАВУВАЊЕ Универзитет Св. Кирил и Методиј - Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии - Скопје ЕЛИЗАБЕТА ЛАЗАРЕВСКА ЗБИРКА НА ОДБРАНИ РЕШЕНИ ЗАДАЧИ ОД ОБЛАСТА НА СИНТЕЗАТА НА СИСТЕМИ НА АВТОMАТСКО

Διαβάστε περισσότερα