Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΘΕΜΑ ο Α.Τι λέγεται δειγµατικός χώρος ενός πειράµατος τύχης; Μονάδες. Πώς ορίζεται η διάµεσος ενός δείγµατος ν παρατηρήσεων; (ν θετικός ακέραιος) Μονάδες 4 B. Αν η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιµη, να αποδείξετε ότι: ( ) cf (x) ' cf (x), c IR Μονάδες 8 Γ. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν σαν Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ), γράφοντας στο τετράδιο σας την ένδειξη (Σ) ή (Λ) δίπλα στον αριθµό της ερώτησης.. Αν Α είναι το πεδίο ορισµού µιας συνάρτησης f και υπάρχει x0 το οποίο ισχύει x x0 o A για lim f (x) f (x ) τότε η f δεν είναι συνεχής στο Α. Μονάδες. Ένα τοπικό ελάχιστο µιας συνάρτησης µπορεί να είναι µεγαλύτερο από ένα τοπικό της µέγιστο. Μονάδες. Η διάµεσος της κανονικής κατανοµής συµπίπτει µε τη µέση τιµή της. Μονάδες 4. O συντελεστής µεταβολής (CV) είναι µέτρο σχετικής διασποράς. Μονάδες. Η διακύµανση εκφράζεται µε τις µονάδες µε τις οποίες εκφράζονται οι παρατηρήσεις. Μονάδες
ΘΕΜΑ ο ίνεται η συνάρτηση f (x) x + lnx α. Να βρείτε το πεδίο ορισµού της. β. Να υπολογίσετε την παράγωγό της. γ. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση δεν έχει ακρότατα. δ. Να υπολογίσετε το όριο: xf (x) x lim Μονάδες Μονάδες Μονάδες 7 Μονάδες 8 ΘΕΜΑ ο Ο χρόνος εργασίας 80 υπαλλήλων µιας εταιρείας, που εργάζονται από εως 0 χρόνια, έχει ταξινοµηθεί σε ισοπλατείς κλάσεις. Είναι γνωστό ότι το ύψος του ορθογωνίου του ιστογράµµατος συχνοτήτων που αντιστοιχεί στην τέταρτη κλάση είναι 0, η συχνότητα της δεύτερης κλάσης είναι τετραπλάσια από τη συχνότητα της τρίτης κλάσης, η σχετική συχνότητα της πρώτης κλάσης είναι 0% και ο αριθµός των υπαλλήλων που εργάζονται τουλάχιστον χρόνια είναι 40. α. Να παραστήσετε τα παραπάνω δεδοµένα σε έναν πίνακα συχνοτήτων (απολύτων, σχετικών, αθροιστικών και αθροιστικών σχετικών). Μονάδες 8 β. Να κατασκευάσετε το ιστόγραµµα αθροιστικών σχετικών συχνοτήτων και το αντίστοιχο πολύγωνο. Μονάδες 8 γ. Να υπολογίσετε το ποσοστό των υπαλλήλων που εργάζονται λιγότερο από χρόνια. Μονάδες 4
δ. Πόσα το πολύ χρόνια πρέπει να εργάζεται ένας υπάλληλος, ώστε να είναι µεταξύ των 60 υπαλλήλων µε τα λιγότερα χρόνια εργασίας; Μονάδες ΘΕΜΑ 4 ο Για τα ενδεχόµενα Α, Β ενός δειγµατικού χώρου Ω, που αποτελείται από ισοπίθανα απλά ενδεχόµενα, είναι Ν(Α) Ν(Β) Ν(Ω) Έστω R το εύρος του δείγµατος των παρατηρήσεων: Α. Να αποδείξετε ότι: α. 0 < R β. R P(A B) + P(Α Β ) Ρ(Α), Ρ(Β), Ρ(Α Β), Ρ(Α Β) Μονάδες 4 Μονάδες 7 P(A)x P(B), αν x Β. Αν η συνάρτηση f (x) είναι συνεχής P(A B)+, αν x στο IR να αποδείξετε ότι: α. Ρ(Β) Ρ(Α Β) + β. R γ. Ρ(Α Β) και Ρ(Α Β) 0 Μονάδες 7 Μονάδες 4 Μονάδες
Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ ο Α.. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελίδα 9.. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελίδα 87. Β. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελίδα 0. Γ. Σ, Σ, Σ, 4 Σ, Λ ΘΕΜΑ ο α. Πρέπει x > 0, οπότε το πεδίο ορισµού είναι το διάστηµα Α ( 0, + ) β. Είναι f (x) (x + lnx) (x ) + (lnx) x + x µε x > 0 γ. Η f είναι παραγωγίσιµη στο διάστηµα Α (0, + ) µε f (x) x + x > 0. Εποµένως η συνάρτηση είναι γνησίως αύξουσα και άρα δεν έχει ακρότατα. δ. Με x είναι x x + xf (x) x x () ()(x + ) (x + ) οπότε xf (x) lim lim (x + ) 4 x x
ΘΕΜΑ ο Το εύρος του δείγµατος είναι R 0 και το πλάτος των κλάσεων είναι R c. κ Έτσι οι κλάσεις είναι: µε κεντρικές τιµές αντίστοιχα: [, 0), [0, ), [, 0), [0, ), [, 0) 7,,,, 7,,,, 7, Από τα υπόλοιπα δεδοµένα προκύπτουν κατά σειρά οι σχέσεις: Ακόµα: Είναι ν 4 0 (), ν 4 ν (), f % 0 () και ν + ν 4 + ν 40 (4) ν + ν + ν + ν 4 + ν ν ν + ν + ν + ν 4 + ν 80 (4) ν + ν 40 () ν ν f % 00 0 00 8 ν 80 ν, και η () δίνει ν. Από την () βρίσκουµε ν 8 και από την (4) ν, έτσι συµπληρώνουµε τη στήλη των ν i : 8,, 8, 0, µε σύνολο 80. Οι σχετικές συχνότητες f i % προσδιορίζονται από τον τύπο f i % ν ν i 00, i,,, 4, και είναι κατά σειρά: 0, 40, 0, 7,,, µε σύνολο 00. Οι αθροιστικές συχνότητες Ν i προσδιορίζονται από τις σχέσεις: Ν ν, Ν i Ν i + ν i, i,, 4, και είναι κατά σειρά: 8, 40, 48, 78, 80. Πάλι, οι αθροιστικές σχετικές συχνότητες είναι: F % f %, F i % F i % + f i %, i,, 4, και βρίσκουµε κατά σειρά: 0, 0, 60, 97,, 00. Στη συνέχεια συµπληρώνουµε τον πίνακα συχνοτήτων: Κλάσεις [ -, - ) Κεντρικές Τιµές x i Πίνακας συχνοτήτων Συχνότητες ν i Σχετικές συχνότητες f i % Αθροιστικές συχνότητες N i Αθροιστικές σχετικές συχνότητες F i % [, 0 ) 7, 8 0 8 0 [0, ), 40 40 0 [, 0) 7, 8 0 48 60 [0, ), 0 7, 78 97, [, 0) 7,, 80 00 ΣΥΝΟΛΟ 80 00
β. Το ιστόγραµµα αθροιστικών σχετικών συχνοτήτων µε το αντίστοιχο πολύγωνο φαίνονται στο σχήµα: F i % 00 97, Ποσοστό (Fi%) υπαλλήλων 8, Γ 7 60 0 0 O γ. ος τρόπος. Το ζητούµενο ποσοστό βρίσκεται από το πολύγωνο συχνοτήτων από τη διαδροµή ΑΒΓ. Ξεκινώντας από το σηµείο Α(, 0) πηγαίνουµε κάθετα στον άξονα Ox µέχρι το αθροιστικό διάγραµµα και µετά παράλληλα στον άξονα Ox µέχρι το σηµείο Γ(0, 8,). H τεταγµένη 8, του Γ είναι το ζητούµενο ποσοστό. ος τρόπος. Το πλάτος του διαστήµατος [0, ) είναι τα του πλάτους της κλάσης [0, ), εποµένως το ποσοστό των υπαλλήλων που αντιστοιχεί στο διάστηµα [0, ) είναι τα του f 4%, δηλαδή, 7,, Έτσι το ζητούµενο ποσοστό είναι f % + f % + f % +,% 8,% δ. ος τρόπος. Επειδή 60 ν + ν + ν +, οι 60 υπάλληλοι µε τα λιγότερα χρόνια εργασίας είναι αυτοί που ανήκουν στις τρεις πρώτες κλάσεις και οι πρώτοι της τέταρτης κλάσης οι οποίοι καλύπτουν διάστηµα πλάτους. Εποµένως τα 0 ζητούµενα χρόνια είναι 0+. ος τρόπος. Στο ίδιο συµπέρασµα καταλήγουµε µε την παρατήρηση ότι οι 60 υπάλληλοι είναι το 7% του συνόλου, και εργαστούµε µε το αθροιστικό διάγραµµα (µπλε διαδροµή στο σχήµα), όπως υποδεικνύει το σχολικό βιβλίο στην εφαρµογή της σελίδας 77 Α 0 0 0 x i Χρόνος εργασίας Β
4 ΘΕΜΑ 4 ο Ν( Α) Ν( Β) Η ισότητα Ν(Α) Ν(Β) Ν(Ω) δίνει Ν( Ω) Ν( Ω) Ρ(Α) Ρ(Β) + ή Ρ(Α) Ρ(Β) () ή Έτσι, Ρ(Β) < Ρ(Α). Επειδή έχουµε Εποµένως οπότε Α Β Β και Α Α Β Ρ(Α Β) Ρ(Β) και Ρ(Α) Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) Ρ(Β) < Ρ(Α) Ρ(Α Β) () R Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) () α. Από την () είναι: Ρ(Α Β) < Ρ(Α Β) 0 < Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) 0 < R Ακόµα Ρ(Α Β) και Ρ(Α Β) 0, οπότε Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) R Άρα 0 < R β. Έχουµε κατά σειρά: R Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) [ Ρ(Α) + Ρ(Β) Ρ(Α Β) ] Ρ(Α Β) [ Ρ(Α) Ρ(Α Β) ] + [ Ρ(Β) Ρ(Α Β ] Ρ(Α Β) + Ρ(Β Α) Ρ(Α Β) + Ρ(Β Α ) [ τύπος: Β Α Β Α ] Ρ(Α Β) + Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) + Ρ(Α (Β ) ) Ρ(Α Β) + Ρ(Α Β ) ος τρόπος. Από διάγραµµα Venn παρατηρούµε ότι Α Β ( Α Β) Ω Α Β Α Β ( Α Β) Είναι: Ρ(Α Β) + Ρ(Α Β ) Ρ(Α Β) + Ρ(Α ) Ρ(Α Β ) [Ρ(Α) Ρ(Α Β)] + [ Ρ(Α)] [ Ρ(Α Β)] Ρ(Α) Ρ(Α Β) + Ρ(Α) + Ρ(Α Β)] Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) R 4
Β α. Η f (x) είναι συνεχής στο IR, οπότε lim f (x) f () ή x lim f (x) P(A B) + x Με x έχουµε: (4) Άρα, P(B) + x P(B) () P(A)x P(B) P(B)x + x P(B) P(B)() + ()[P(B) + ] P(B) + P(A)x P(B) lim f (x) lim lim[p(b) + ] P(B) + x x x και η (4) δίνει, τελικά, το ζητούµενο: Ρ(Β) + Ρ(Α Β) + ή β. Η () λόγω της () δίνει: Ρ(Β) Ρ(Α Β) + Ρ(Α) Ρ(Α Β) + Από την () προκύπτει: R Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) [ Ρ(Α) + Ρ(Β) Ρ(Α Β)] Ρ(Α Β) () Ρ(Α) + Ρ(Β) Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) + + Ρ(Α Β) + Ρ(Α Β) γ. Αν υποθέσουµε ότι Ρ(Α Β) <, τότε θα είναι R Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) <, άτοπο, από το Ββ, και επειδή Ρ(Α Β) αποµένει: Ρ(Α Β). Τέλος R Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) Ρ(Α Β) 0.