Νέα Ταξινόμηση Αδενοκαρκινώματος του Πνεύμονα Δημήτρης Χατζημπούγιας Dr. Med., Msc
WHO 2015
rγιατι?
WHO 2004
Σύγκριση παλαιάς νέας ταξινόμησης WHO 2004 WHO 2015 Αδενοκαρκίνωμα (ΑΚΠ) ΑΚΠ μικτού τύπου Κυψελιδικό ΑΚΠ Θηλώδες ΑΚΠ Βρογχιοκυψελιδικό καρκίνωμα Μη βλεννώδες Βλεννώδες Μικτό Συμπαγές ΑΚΠ βλεννοπαραγωγό Εμβρυικό ΑΚΠ Κολλοειδές Βλεννώδες κυσταδενοκαρκίνωμα ΑΚΠ με κύτταρα signet ring Διαυγοκυτταρικό ΑΚΠ Αδενοκαρκίνωμα (ΑΚΠ) Λεπιδικό ΑΚΠ Κυψελιδικό ΑΚΠ Θηλώδες ΑΚΠ Μικροθηλώδες ΑΚΠ Συμπαγές Διηθητικό βλεννώδες ΑΚΠ Μικτό διηθητικό βλεννώδες & μη βλεννώδες ΑΚΠ Κολλοειδές ΑΚΠ Εμβρυικό ΑΚΠ Εντερικό ΑΚΠ ΑΚΠ με ελάχιστη διήθηση (ΑΕΔ) Μη βλεννώδες Βλεννώδες Προδιηθητικές βλάβες Άτυπη αδενωματώδης Υπερπλασία ΑΚΠ in situ (AIS) NEW NEW
Κατηγορίες νέας ταξινόμησης που αντικατέστησαν την χρήση του όρου BAC 1. AIS μη βλεννώδες & σπάνια βλεννώδες 2. ΑΕΔ μη βλεννώδες & σπάνια βλεννώδες 3. ΑΔΚ με λεπιδικό πρότυπο ανάπτυξης (ΑΛΠΑ) 4. Διηθητικό ΑΔΚ (ΔΑΚΠ) με συμμετέχον λεπιδικό πρότυπο ανάπτυξης (ΑΛΠΑ) (όχι επικρατές) (ΑΚΠ μικτού τύπου & BAC μη βλεννώδη προχωρημένου κλινικού σταδίου) 5. Διηθητικό βλεννώδες ΑΔΚ (BAC βλεννώδη) J Thorac Oncol. 2011 Feb;6(2):244-85. doi: 10.1097/JTO.0b013e318206a221.
Στρατηγική Διαχείριση Υλικού Βιοπτικό & Κυτταρολογικό (1) 1. Εξάντληση της δυνατότητας περαιτέρω ταξινόμησης του ΜΜΚΠ NOS σε AK ή καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο (ΚΠΕ) όπου αυτό είναι εφικτό 2. Ο όρος ΜΜΚΠ NOS να χρησιμοποιείται όσο λιγότερο γίνεται και μόνο εφόσον σαφέστερη διάγνωση δεν είναι εφικτή 3. Αν η διάγνωση γίνει με συνδυασμό ιστοχημείας/ihc, θα πρέπει να τονιστεί αν η διάγνωση βασίστηκε μόνο στην μορφολογία ή στον συνδυασμό των ευρημάτων 4. Ο παθολογοανατόμος non-sqcc, αλλά τους όρους ΜΜΚΠ NOS, AK, ΚΠΕ (κ.α.) 5. Η ορολογία της νέας ταξινόμησης ενιαία & ομοιόμορφη ταξινόμηση της νόσου καθ ημέρα πράξη, έρευνα και κλινικές δοκιμές ενιαίος διαχωρισμός σύμφωνα με το αν η διάγνωση έγινε με βάση τη μορφολογία ή μορφολογία/έξτρα τεχνικές
Στρατηγική Διαχείριση Υλικού Βιοπτικό & Κυτταρολογικό (2) 6. Βιοπτικό/κυτταρολογικό υλικό εξετάζονται μαζί => ξεκάθαρες & συγκλίνουσες διαγνώσεις
Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Σωστή Διαχείριση Ιστού για Μοριακή Εξέταση WHO 2015 7. κυτταρολογικό υλικό (υγρά υπεζωκοτικής κοιλότητας) CELL BLOCK Bobos M, EGFR FISH 8. Διεπιστημονική ομάδα υπεύθυνη συντεταγμένη & άριστη χρήση του υλικού 9. Αποτελέσματα των μοριακών εξετάσεων τμήμα της ιστοπαθολογικής/κυτταρολογικής έκθεσης (ενιαίο αρχείο) Bobos M, ALK Gene FISH
Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Σωστή Διαχείριση Ιστού για Μοριακή Εξέταση κυτταρολογικό / CELL BLOCK EGFR KRAS mutation ανάλυση βιοπτικό / TISSUE BLOCK Polymerase Chain Reaction based ανάλυση FISH CISH IHC
Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Σωστή Διαχείριση Ιστού για Μοριακή Εξέταση micro-dissection TISSUE/CELL BLOCK επαρκές υλικό για Μοριακές Εξετάσεις
Στρατηγική Διαχείριση Υλικού Βιοπτικό & Κυτταρολογικό (3) 10. ΑIS & ΑΕΔ CB ή FNAB τo μη-διηθητικό στοιχείο ΠΑΝΤΑ ως ΑΛΠΑ AIS, ή ΑΕΔ, ή ΔΑΚΠ με λεπιδικό πρότυπο
Στρατηγική Διαχείριση Υλικού Βιοπτικό & Κυτταρολογικό (4) 11. Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα Σαρκωματοειδόμορφα χαρακτηριστικά χειρουργικό παρασκεύασμα (περιοχή διαφοροποίησης) ΔΑΚ, ΚΠΕ, - ΜΜΚΠ στοιχεία υπέρ ΔΑΚΠ ΜΜΚΠ στοιχεία υπέρ KΠΕ ΜΜΚΠ NOS Υποψία νευροενδοκρινούς διαφοροποίησης, μόνο τότε IHC
in situ AK (AIS) (BAC)
Αδενοκαρκίνωμα με ελάχιστη διήθηση ΑΕΔ (ΜΙΑ)
ΑΕΔ (ΜΙΑ) Arch Pathol Lab Med. 2012;136:1194 1197; doi: 10.5858/arpa.2012-0282-CC http://www.medscape.org/viewarticle/547484_4
Αδενοκαρκίνωμα με ελάχιστη διήθηση ΑΕΔ (ΜΙΑ) >1 διηθητικές εστίες => άθροιση του % διηθητικών εστιών x μ.δ όγκου = 5mm Διαφορική Διάγνωση:
Διηθητικό Αδενοκαρκίνωμα (ΔΑΚ) κακοήθης επιθηλιακός όγκος με αδενική διαφοροποίηση, παραγωγή βλέννης ή έκφραση πνευμονοκυτταρικών δεικτών διηθητικό στοιχείο: λεπιδικό, κυψελιδικό, θηλώδες, μικροθηλώδες, συμπαγές ημιποσοτική ανάλυση / 5% προσαυξήσεις προσδιορισμό επικρατούντος ιστολογικού υποτύπου αναφορά % υπολειπόμενων υποτύπων νέες συσχετίσεις ιστολογικών μοριακών κλινικών ευρημάτων Rö, CT, MRI = 3 cm, περιφερικά. συχνά πολλαπλά πρωτοπαθή ΔΑΚ ενδοπνευμονικές μεταστάσεις
75% TTF1, napsin A AIX (IHC) & ΔΔ συσχέτιση ++TTF1=EGRF μετάλλαξης SCC p40, p63, cyt5/6 LCC βλέννη, TTF1, napsin A, Mucicarmine ιστοπαθολογία, CD56, chromogranin A, synaptophysin
NSCLC αδιαφοροποίητο 5 κύτταρα/mucicarmine+ - 2HPF/ TTF1+, naspin A+ Αδενοκαρκίνωμα συμπαγούς τύπου (Solid Adenocarcinoma) NSCLC αδιαφοροποίητο TTF1-, naspin A- <5 κύτταρα/mucicarmine+/2hpf/ ΜΕΓΑΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ
Μεγαλοκυτταρικό Καρκίνωμα
ΑΙΧ-IHC Πρωτοπαθές ΑΔΚ Μεταστατικό Καρκίνωμα + - + - TTF1 *CK20 CK7 TTF1 Napsin A *CDX2 Napsin A CK7 * +/- στο βλεννώδες ΑΔΚ ΠΕ: +CK20, +CDX2, -TTF1, -Napsin A, -CK7 Μαστός: +ER, +PR, +GCDFP15, +mammoglobin, -TTF1 Προστάτης: +PSA Merkel cell carcinoma: +CK20, +NF, -TTF1 Θύμος: +PAX8, +CD5, +CD117, -TTF1 Ουροθήλιο: +GATA3, +uroplakin2, +uroplakin3 Germ cell: +CD30, +PLAP, +afp, +βhcg
παραλλαγές ΔΑΚΠ 1. διηθητικό βλεννώδες αδενοκαρκίνωμα (ΔΒΑΚ) νεοπλασματικά καλυκοειδή ή κυλινδρικά κύτταρα με άφθονη βλέννη (βλεννώδες BAC). - κυψελιδική, θηλώδης, μικροθηλώδης, λεπιδική μορφολογία (ποτέ συμπαγής) - >10% κάθε μορφολογικό στοιχείο μικτό διηθητικό βλεννώδες/μη βλεννώδες ΑΚ - +CK7, +CK20, -TTF1, -napsin A παγκρεατικό μεταστατικό (MUC2+), ορθοκολικό (CDX2+)
παραλλαγές ΔΑΚΠ 2. Κολλοειδές ΑΚ λίμνες βλέννης γεμίζουν κυψελιδικούς χώρους με καταστροφή τοιχωμάτων τους (βλεννώδες κυσταδενοκαρκίνωμα) - λεπιδικό πρότυπο - όχι νεκρώσεις +CK20, +CDX2, +MUC2, +/-CK7, +/-TTF1, +/-napsin A παγκρεατικό μεταστατικό, ορθοκολικό κλινική συσχέτιση http://imgarcade.com/1/mucinous-carcinoma-skin/
παραλλαγές ΔΑΚΠ 4. Εντερικό ΑΚ ομοιάζει με το ορθοκολικό καρκίνωμα μορφολογικά (>50%) - περίγραπτος περιφερικός όγκος με νέκρωση - ανοσοφαινότυπος ορθοκολικού ΑΚ +CK20, +CDX2, +/- Villin, -CK7, σπάνια +TTF1 μπορεί μόνο εντερική μορφολογία IHC Διάγνωση δια του κλινικού αποκλεισμού ορθοκολικού καρκίνου http://ajcp.ascpjournals.org/content/134/6/894/f13.expansion.html
παραλλαγές ΔΑΚΠ 3. Εμβρυικό ΑΚ ομοιάζει στον εμβρυικό πνεύμονα (πνευμονικό βλάστωμα) - Low Grade με μορφολογική ομοιογένεια (νέες γυναίκες, καπνίστριες) - High Grade με ετερογένεια, τουλάχιστον 50% εμβρυικού τύπου εικόνα (άντρες καπνιστές) - Α/Α: περιφερική περίγραπτη μονήρης μάζα Low Grade: TTF1, β-catenin, Chr, Syn High Grade: αfp, glypican3, SALL4 ενδομητρίωση: +ER, +PR, -TTF1 ενδομητρικό ΑΚ: +PAX8, +ER, +PR
Διήθηση σπλαχνικού υπεζωκότα: pt2 διήθηση του έσω πετάλου του υπεζωκότα (χρώση για ελαστικές ίνες) δεν απαιτείται η ολοκληρωτική διήθηση μέχρι και την επιφάνεια. Dilemmas in Lung Cancer Staging, Sanja Dacic, MD, PhD, Arch Pathol Lab Med. 2012;136:1194 1197; doi:10.5858/arpa.2012-0282-cc Protocol for the Examination of Specimens From Patients With Primary Non-Small Cell Carcinoma, Small Cell Carcinoma, or Carcinoid Tumor of the Lung, Based on AJCC/UICC TNM, 7th edition, Protocol web posting date: October 2013, CAP
1. καρκίνωμα in situ 2. απουσία λεμφαγγειακών εμβόλων και στις 2 εστίες 3. χωρίς εξωπνευμονική μετάσταση την χρονική στιγμή της διάγνωσης ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΓΚΩΝ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ ΑΝΑΦΟΡΑ του μεγαλύτερου pt πχ pt2(m) ή pt2(5) Protocol for the Examination of Specimens From Patients With Primary Non-Small Cell Carcinoma, Small Cell Carcinoma, or Carcinoid Tumor of the Lung. Based on AJCC/UICC TNM, 7th edition Protocol web posting date: October 2013. CAP
ΔΑΚΠ & μοριακό προφίλ
Got Lungs? You re at RISK. Period. Know the Facts.