ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΩΝΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Τα παιδιά περνούν μέσα από διάφορα στάδια κατά την ανάπτυξή τους. Έχουν διαφορετικές ανάγκες, συμπεριφορές και περιόδους ανάπτυξης. Φυσικά, φυσιολογικά, κινητικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Είναι σημαντικό να ληφθούν υπ όψη βιολογικοί παράγοντες Τα στάδια ανάπτυξης στις αναπτυξιακές ηλικίες μπορεί να ξεπεραστούν Η ανάπτυξη μεταξύ των παιδιών διαφέρει, πνευματικά και σωματικά Άρα, έχουμε ως κριτήριο την βιολογική ηλικία και όχι την χρονολογική όταν χωρίζουμε τα παιδιά σε γκρουπ ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (Tanner,1962) ΠΡΟΕΦΗΒΕΙΑ ΕΦΗΒΕΙΑ ΜΕΧΡΙ 11-12 ΕΤΩΝ 11-12 ΜΕΧΡΙ 16 ΕΤΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΦΗΒΕΙΑΣ 16-18 ΕΤΩΝ
ΚΛΙΜΑΚΑ TANNER I:ΚΑΘΟΛΟΥ ΤΡΙΧΟΦΥΙΑ ΟΡΧΕΙΣ-ΠΕΟΣ ΠΕΡΙΠΟΥ ΙΔΙΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΡΟΕΦΗΒΕΙΑ ΙΙ: ΣΠΟΡΑΔΙΚΗ ΤΡΙΧΟΦΥΙΑ. ΜΕΓΕΝΘΥΝΕΤΑΙ ΤΟ ΟΣΧΕΟ & ΑΛΛΑΖΕΙ ΧΡΩΜΑ. ΜΙΚΡΗ Ή ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΥΞΗΣΗ ΠΕΟΥΣ ΙΙΙ: ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΤΡΙΧΟΦΥΙΑ. ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ ΟΣΧΕΟΥ ΚΑΙ ΠΕΟΥΣ ΕΦΗΒΕΙΑ ΙV:ΗΒΙΚΗ ΤΡΙΧΩΣΗ-ΤΟΥΦΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΕΟΥΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΒΑΛΑΝΟΥ ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ ΟΣΧΕΟΥ-ΣΚΟΥΡΟ ΧΡΩΜΑ V:ΗΒΙΚΗ ΤΡΙΧΩΣΗ ΌΠΩΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΤΡΙΓΩΝΟ-ΤΕΛΙΚΗ ΜΟΡΦΉ ΠΕΟΥΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΦΗΒΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Υπάρχουν παιδιά που μεγαλώνουν φυσιολογικά και η χρονολογική με τη βιολογική ηλικία συμπίπτουν Τα παιδιά που αναπτύσσονται πρόωρα είναι ψηλότερα, βαρύτερα και δυνατότερα, με μεγαλύτερο καρδιακό όγκο και υψηλότερη πρόσληψη οξυγόνου Η γρήγορη ανάπτυξη έχει θετική επίδραση στη μυϊκή απόδοση, ενώ η καθυστερημένη ανάπτυξη έχει αρνητική Η μεγαλύτερη μυϊκή μάζα βοηθάει στη μεγαλύτερη αναερόβια ικανότητα Υπάρχει κίνδυνος πολύ σκληρής προπόνησης των «ανεπτυγμένων», αλλά και να μην έχουν αρκετό ανταγωνισμό αν προπονούνται με τους «φυσιολογικούς» και τους «αργούς» συμπαίκτες τους
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ 5-10 ΕΤΩΝ
5-6 ετών Σωματικά χαρακτηριστικά Εντυπωσιακά μεγάλο κεφάλι, κορμός κυλινδρικός, με μεγάλη κοιλιά και ίσια πλάτη. Λιγότερο αναπτυγμένα πόδια σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα και σχετικά μειωμένο ανεπτυγμένο μυϊκό σύστημα.
5-6 ετών Κινητικά χαρακτηριστικά Γρήγορη ανάπτυξη, συναρμοστικές δυσκολίες. Έναρξη βελτίωσης ταχύτητας ενέργειας. Η ικανότητα εκμάθησης νέων κινητικών δεξιοτήτων βασίζεται στη μίμηση καθημερινών κινήσεων (π.χ. πιάσιμο, μπουσούλισμα, τρέξιμο, ). Υψηλή ευκαμψία. Κουράζονται εύκολα.
5-6 ετών Ψυχολογικά-νοητικά χαρακτηριστικά Εύθραυστη συμπεριφορά εγωκεντρισμός. Μειωμένη προσοχή. Σχηματίζουν ιδέες και εξερευνούν τον κόσμο μέσω αισθήσεων και κινήσεων. Υψηλή φαντασία. Περιέργεια και ισχυρή τάση για κίνηση. Διασκεδάζουν να παίζουν. Περιορισμένη κατανόηση του χώρου. Επικέντρωση στον προπονητή.
5-6 ΕΤΩΝ- FUNDAMENTAL ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Η προπόνηση επικεντρώνεται σε μια σειρά ενεργειών και εμπειριών (πιάσιμο, τρέξιμο, ) Ποικιλία παιχνιδιών με και χωρίς μπάλα. Συναγωνιστικά παιχνίδια (π.χ. σκυταλοδρομίες) Ασκήσεις για αρχάριους Εξοικείωση με την μπάλα Ανάπτυξη συντονισμού Μικρά αγωνιστικά παιχνίδια 3ν3-4ν4 Το παιχνίδι τους: 4ν4 ή 4+1ν4+1 Η καθαρά ποδοσφαιρική προπόνηση δεν ενδείκνυται ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ
5-6 ΕΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΞΟΙΚΙΩΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΉ ΣΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ 5-6 ΕΤΩΝ Εξασφαλίζει ασφάλεια και ευχάριστο περιβάλλον. Οργανώνει και επιβλέπει παιχνίδια και ασκήσεις. Μικρές σχέσεις παιχνιδιών (3ν3,4ν4) Χρησιμοποιεί απλή γλώσσα. Φαντασία παραστατική μορφή παρουσίασης (παραμύθια, φανταστικές ιστορίες, υπερβολές, ) Αφήνει τα παιδιά να παίξουν-ελάχιστη παρέμβαση. Επίδειξη Ενθάρρυνση Παιδαγωγός
7-8 ετών Σωματικά χαρακτηριστικά Τα άκρα μεγαλώνουν περισσότερο σε σχέση με τον κορμό. Αύξηση των εσωτερικών οργάνων και καλύτερη ανταπόκριση στην προπόνηση.
7-8 ετών Κινητικά χαρακτηριστικά Εμφανής βελτίωση ταχύτητας ενέργειας (συχνότητα κινήσεων σπριντ). Βελτιωμένη ικανότητα ισορροπίας.
7-8 ετών Ψυχολογικά- νοητικά χαρακτηριστικά Περιορισμένη προσοχή και συγκέντρωση, αλλά μεγαλύτερη παρατηρητικότητα. Ισχυρή επιθυμία για μάθηση. Ικανότητα συνειρμού με γνωστά στοιχεία και ικανότητα ανασύνθεσης αυτών. Υψηλή ικανότητα μίμησης (οπτική μνήμη)
7-8 ετών Ψυχολογικά- νοητικά χαρακτηριστικά Αγάπη για το παιχνίδι και παιχνίδι για τον εαυτό τους. Θέληση για διασκέδαση. Έχουν την τάση να παρασύρονται από διάφορα ασήμαντα ερεθίσματα Πολλές φορές αρχίζουν την άσκηση πριν ο προπονητής τελειώσει την επεξήγηση του Περιορισμένη κατανόηση του χώρου. Έχουν την τάση στο δίτερμα να συγκεντρώνονται στην άμυνα η στην επίθεση
7-8 ΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Εισαγωγή στην τεχνική Μέθοδος : «παιχνίδιάσκηση - παιχνίδι». Το παιδί πρέπει να παίζει πολύ. Μικρά αγωνιστικά παιχνίδια 4ν4,5ν5 Εναλλαγή παιχνιδιών και ασκήσεων Ισορροπία στο γκρουπ ή στην ομάδα. Παιχνίδι 7ν7.
7-8 ΕΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΒΑΣΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΜΕΘΟΔΟΣ: «ΠΑΙΧΝΙΔΙΑΣΚΗΣΗ-ΠΑΙΧΝΙΔΙ» ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΉ ΣΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ 7-8 ΕΤΏΝ Εξασφαλίζει ασφάλεια και δημιουργεί ευχάριστο περιβάλλον. Επίδειξη ασκήσεων. Απλοποιημένη γλώσσα και φαντασία. Λιγότερη παρέμβαση- περισσότερο παιχνίδι. Παιδαγωγική ενθάρρυνση. Μεθοδολογική προσέγγιση. Υποτυπώδης σχηματισμός- οργάνωση ομάδας. Δημιουργία ομαδικού πνεύματος.
9-10 ετών Σωματικά χαρακτηριστικά Ρυθμός ανάπτυξης καρδιάς/αγγεία 5:1 διακοπή δραστηριότητας από τα παιδιά (Ζάκας,2010).
9-10 ετών Κινητικά χαρακτηριστικά Αυξημένη αντοχή και ταχύτητα. Βελτιωμένη συναρμογή.
9-10 ετών Ψυχολογικά - νοητικά χαρακτηριστικά Σημαντική οπτική μνήμη. Υψηλή αυτοεκτίμηση- ενθουσιασμός. Μεγαλύτερη προσοχή. Ικανότητα διαφωνίας. Θέληση για μάθηση και ανακάλυψη. Ομαδικό πνεύμα, συλλογική σκέψη.
9-10 ΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Βασική τεχνική. Απλοί τακτικοί κανόνες. Ταχύτητα, αντίδραση, συναρμογή. Αγωνιστικά παιχνίδια (μέχρι 7ν7). Ελεγχόμενη αύξηση πίεσης. Βασική οργάνωση της ομάδας- δημιουργία ομαδικού πνεύματος. Ισορροπία στο γκρουπ ή στην ομάδα. Σημασία προθέρμανσης. Μέθοδος προπόνησης: ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ.
9-10 ΕΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ,ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΜΑΔΑΣΟΜΑΔΙΚΟ ΚΛΙΜΑ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ ΣΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ 9-10 ΕΤΩΝ Μεθοδολογική προσέγγιση Διδασκαλία τεχνικής. Ρυθμιστής συναισθημάτων. Οργανωτικές και επικοινωνιακές ικανότητες. Γνώση του ποδοσφαίρου. Επίδειξη, εκτέλεση, ΔΙΟΡΘΩΣΗ. Ενθάρρυνση. Πρότυπο για τα παιδιά.
ΜΙΚΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Τα παιδιά χωρίζονται ανά ηλικία ή αγωνιστικό επίπεδο και όχι ανά φύλο. Δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών μέχρι την ηλικία των 11-12 ετών. Καλύτερη αντιμετώπιση και εκπαίδευση. Αμοιβαίος σεβασμός. Θετική επίδραση στην ανάπτυξή τους.
ΠΡΟΕΦΗΒΕΙΑ 11-12 ΕΤΩΝ «ΧΡΥΣΗ ΗΛΙΚΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ»
11-12 ετών Σωματικά χαρακτηριστικά Σημαντικές φυσιολογικές αλλαγές Εξαιρετική αναλογία δύναμης : ύψους. Ο κορμός χάνει το κυλινδρικό σχήμα, το λίπος μειώνεται και διακρίνονται οι μύες. Πλήρης μορφολογική ανάπτυξη εγκεφάλου. Γρήγορη μορφολογική και λειτουργική ανάπτυξη του οργάνου της ισορροπίας (ικανότητα μάθησης σε δύσκολες κινήσεις/δεξιότητες προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο)
11-12 ετών Κινητικά χαρακτηριστικά Αναπτυγμένη, για την ηλικία, αερόβια ικανότητα. Ταχύτητα αντίδρασης (τιμές ενηλίκων). Μεγαλύτερη βελτίωση ταχύτητας ενέργειας. Μείωση ευκαμψίας. Η συχνότητα των κινήσεων φτάνει στο μέγιστο στο τέλος των 12 ετών. Καλύτερη ισορροπία και συναρμογή. Ικανότητα εναλλαγής του ρυθμού Ικανότητα να κατευθύνουν κινήσεις (γρήγορη αντίδραση καλά αντανακλαστικά)
11-12 ετών Ψυχολογικά-νοητικά χαρακτηριστικά Ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης Αναπτυγμένη αντίληψη. Βελτιωμένη οπτική και ακουστική μνήμη. Εξωστρεφής συμπεριφορά.
11-12 ετών Ψυχολογικά-νοητικά χαρακτηριστικά Βελτίωση προσοχής- Μεγάλη παρατηρητικότητα. Ικανότητα διαλόγου-κριτικής σκέψης. Έντονο ενδιαφέρον για μάθηση. Αυτοεπιβεβαίωση. Ανάπτυξη συναγωνιστικού πνεύματος. Ομαδικό πνεύμα. «Ο παίκτης στην υπηρεσία της ομάδας».
11-12 ΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Βελτίωση τεχνικής-επιδεξιότητα. Εκμάθηση δυσκολότερων τεχνικών (π.χ. «ψαλιδάκι», tackling) Ατομική τακτική. Βασική οργάνωση ομάδας (π.χ 3-23). Ταχύτητα, αντίδραση. Συναρμογή. Core stability. Δυναμικές ασκήσεις με το βάρος του σώματος. Μέθοδος : ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
11-12 ΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Αγωνιστικά παιχνίδια 5ν5-9ν9. Δημιουργικότητα-Ατομική πρωτοβουλία. Ποιότητα. Διόρθωση. Παράλειψη αδυναμία αναπλήρωσης Παιχνίδι : 9ν9
11-12 ΕΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΜΑΔΑΣΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΣΥΝΑΡΜΟΓΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ ΣΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ 11-12 ΕΤΩΝ Μεθοδολογική σειρά: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Γνώση ποδοσφαίρου. Δημιουργία ομαδικού πνεύματος. Ποιότητα επαφής. Ικανότητες επικοινωνίας. Μάθηση μέσω παιχνιδιού. Καθοδήγηση της ομάδας. Επίδειξη, εκτέλεση, ΔΙΟΡΘΩΣΗ. Ενθάρρυνση δημιουργικότητας και πρωτοβουλίας. Παρακίνηση
13-14 ΕΤΩΝ ΕΦΗΒΕΙΑ
13-14 ετών Σωματικά χαρακτηριστικά Έντονη αύξηση του ύψους (δυσαρμονία στις κινήσεις). Επιβράδυνση των συναρμοστικών ικανοτήτων Αρχή της σεξουαλικής ωρίμανσης με την παραγωγή και έκκριση ορμονών (τεστοστερόνη) Αύξηση μυϊκής μάζας Το καρδιο-αναπνευστικό σύστημα αναπτύσσεται ομαλά Διπλασιασμός του όγκου του καρδιακού μυός αύξηση όγκου αίματος και μείωση καρδιακής συχνότητας (~ 8-9 χτύπους /min)
13-14 ετών Κινητικά χαρακτηριστικά Η ακρίβεια των κινήσεων αφήνει ερωτηματικά Ο έλεγχος του σώματος, η αίσθηση του χρόνου και ο προσανατολισμός στο χώρο μειώνονται. Η αύξηση της μάζας αύξηση μυϊκής δύναμης, ισχύος, αντοχής αύξηση του σπριντ. Σταδιακή αύξηση της ευκαμψίας.
13-14 ετών Ψυχολογικά-νοητικά χαρακτηριστικά Σύγχυση που προκαλείται από την απώλεια μιας γνωστής κατάστασης (παιδική) και εισαγωγή σε μια καινούργια άγνωστη και αβέβαιη (ήβη). Ηλικία του «Εγώ» Αντιδρούν στην κριτική των άλλων. Είναι ευαίσθητα και παρορμητικά. Διαθέτουν αυξημένη νοημοσύνη. Ζητούν εξηγήσεις
13-14 ετών Ψυχολογικά-νοητικά χαρακτηριστικά Ανταγωνιστικοί. Αντιλαμβάνονται τις δυνατότητες και τις αδυναμίες των άλλων. Παρουσιάζουν ασταθή διάθεση και έντονη ανασφάλεια Αλλαγή ενδιαφερόντων Δεν πρέπει να θεωρηθεί η φάση αυτή ως φάση κρίσης, αλλά ως φυσιολογική
13-14 ΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΜΈΘΟΔΟΣ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (μεγαλύτερη συνθετότητα) Έναρξη «μεγάλου» παιχνιδιού 11ν11 Έμφαση στη σταθεροποίηση των συναρμοστικών ικανοτήτων Δίνεται βαρύτητα στη βελτίωση ικανοτήτων της φυσικής κατάστασης και ιδιαίτερα στην αερόβια ικανότητα Ποιοτική και ακριβής εκτέλεση τεχνικής Τεχνική θέσεων. Εξάσκηση και των δύο ποδιών Διαβάθμιση αντίστασης Έναρξη υποομαδικής τακτικής
13-14 ΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Επιρρεπείς σε τραυματισμούς. Η υψηλή νοημοσύνη που διαθέτουν δίνει δυνατότητα για νέες μορφές κινητικής μάθησης Να δοθεί προσοχή στην έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις των παικτών
13-14 ΕΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΙΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΥΠΟΟΜΑΔΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΣΥΝΑΡΜΟΓΗ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ ΣΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ 13-14 ΕΤΩΝ Μεθοδολογική σειρά Γνώση της κρισιμότητας της ηλικίας. Να ληφθεί υπ όψη η ατομικότητα του καθενός. Ενθάρρυνση και όχι απόρριψη. Ποιοτική διόρθωση και ανατροφοδότηση. Ικανότητα επικοινωνίας. Διαχείριση κρίσεων και συγκρούσεων. Δημιουργία ομαδικού πνεύματος. Λύση προβλημάτων από τους ίδιους τους παίκτες.
ΟΨΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ο έφηβος με καθυστερημένη ανάπτυξη αισθάνεται μειονεκτικά, γιατί: Δε γνωρίζει πότε θα έρθει η εφηβεία. Αναρωτιέται αν έχει κάποιο πρόβλημα. Οι επιδόσεις του υστερούν. Οι ενήλικες τον αντιμετωπίζουν ακόμη ως παιδί. Εχει άγχος μήπως η καθυστέρηση είναι μόνιμη. Παραγκωνίζεται από την ομάδα συνομηλίκων. Για να αυτοδικαιωθεί καταφεύγει σε μη αποδεκτές συμπεριφορές.(τσορμπατζούδης,2003)
ΠΡΩΪΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Αρχική αμηχανία εξαιτίας των αιφνίδιων αλλαγών. Άγχος εξαιτίας των μεγάλων προσδοκιών. Πλεονεκτεί σωματικά και έχει μεγαλύτερη επιρροή στο άλλο φύλο. Έχει περισσότερες ευκαιρίες να παίξει ρόλο ενήλικα (όχι απαραίτητα θετικό). Αυτοπεποίθηση. Επιλέγονται για αρχηγικούς ρόλους. Σοβαρό πρόβλημα αυτοπεποίθησης μετά την ενηλικίωση όταν και οι καθυστερημένα ανεπτυγμένοι έφηβοι αναπτυχθούν.(τσορμπατζούδης,2003)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΖΑΚΑΣ Α.: Ανάπτυξη φυσικών ικανοτήτων σε παιδιά και εφήβους στις αθλοπαιδιές. (Θεσ/νικη,2010). ΤΣΟΡΜΠΑΤΖΟΥΔΗΣ Χ.: Εξελικτική και διδακτική προσέγγιση της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο. (Θεσ/νίκη,2003). Εκδόσεις ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ. SUCCESS IN SOCCER: Modern Youth Training (the complete guide to soccer for kids- Ages 5-12) Ralf Peter and Gerd Bode (Published by Die Deutsche Bibliothek,2006). Peter Greiber Robert Freis : THE COMPLETE KEEPER Youth Goalkeeper training from A to Z. (Published by Die Deutsche Bibliothek). Tanner, J.M., Growth at adolescence. (2nd ed.) Blackwell, Oxford. (1962). GRASSROOTS, FIFA,2011 (FIFA Education and Technical Development Department)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Dansk Boldspil-Union, Team Danmark: Age- related training, Vol. 1: 5-14 year olds SUCCESS IN SOCCER, 4, JUN 2012: Fun for all and all for fun. Thomas Staack. SUCCESS IN SOCCER, 1, JAN 2007: Little game, big results, Part 1, Claude Origer. SUCCESS IN SOCCER, 3, MAY 2007: Little game, big results, Part 2, Claude Origer.. SUCCESS IN SOCCER,2, MARCH 2008: Mental maturity: Find your players level, Lothar Linz. Θ.ΣΕΝΤΕΛΙΔΗΣ- Θ. ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: «ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ»,1993