ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2017 Μείωση Επανεισαγωγών Η σημασία του Ενημερωτικού Σημειώματος Εξόδου (Εξιτηρίου) ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ
Δήλωση συμφερόντων Ο ομιλητής έχει λάβει τιμητική αμοιβή την τελευταία διετία από τις: MSD,Novartis,Boehringer,Elpen,Pfizer,Astra,Menarini, Speciphar
Heart failure accounts for up to 4% of hospital admissions as a primary diagnosis North America (2 countries) Europe (22 countries) Asia (3 countries) 1.8 3.0% 0.3 3.7% 0.8 1.2% Latin America (3 countries) 1.6 2.1% Africa (1 country) 0.7% Middle East (1 country) 1.3% Australasia (2 countries) 1.4 1.5%
CHF:ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ USA 5.800.000 ασθενείς(2% πληθυσμού) ΗΛΙΚΙΕΣ: <55 ΕΤΩΝ 1-2%>>>>10% ΑΝΩ ΤΩΝ 75 ΕΤΩΝ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ:>650.000 ΝΕΟΙ ασθενείς,277.000 θάνατοι ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΗ: 30% πιθανότητα εντός 3μήνου,50% πιθανότητα εντός 6μήνου ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ: εντός νοσοκομείου:4-7%, σε 1 έτος: 30%,σε 5 έτη:>50% No 1 αιτία εισαγωγής σε νοσοκομεία (ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΜΑΖΙ!!) ΚΟΣΤΟΣ 2012: 30.7 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΔΟΛΛΑΡΙΑ ΕΥΡΩΠΗ(ESC) 15.000.000 ασθενείς Νο 1 αιτία εισαγωγών σε νοσοκομεία Liu et al,cardiology Clinics,2014
ΚΟΣΤΗ ΓΙΑ CHF ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ 2012 (σε εκατομμύρια δολλάρια) ΧΩΡΑ ΑΕΠ %ΑΕΠ σε Δ.ΥΓΕΙΑ Cook et al.,intern.journal of Cardiology 2013 ΔΑΠΑΝ. ΥΓΕΙΑΣ ΑΜΕΣΑ CHF ΕΜΜΕΣΑ CHF ΣΥΝΟΛΟ CHF USA 15.684.000 17.9 2.800.486 20.900 9.800 30.700 ΓΕΡΜΑΝ 3.399.589 11.1 376.054 5.340 2.040 7.380 ΙΣΠΑΝΙΑ 1.349.351 9.4 127.436 1.810 810 2.620 ΕΛΛΑΔΑ 249.099 10.8 26.987 383 149 533 UK 2.435.174 9.3 226.947 3.223 1.461 4.684 ΠΟΡΤΟΓΑ 212.454 10.4 22.004 312 127 440 ΙΤΑΛΙΑ 2.013.263 9.5 191.282 2.716 1.208 3.924 ΦΙΛΑΝΔ 250.024 8.9 22.135 314 150 464 ΣΟΥΗΔΙΑ 525.742 9.4 49.201 699 315 1.014
Circ Heart Fail. 2013;6:606-619 Forecasting the Impact of Heart Failure in the United States A Policy Statement From the American Heart Association
Projected direct costs of total cardiovascular disease by type of cost (2012 $ in billions). Go A S et al. Circulation. 2014;129:e28-e292 Copyright American Heart Association, Inc. All rights reserved.
ΚΟΣΤΗ ΑΜΕΣΑ ΝΟΣΗΛΕΙΕΣ (75%!! του άμεσου κόστους, 50% πιθανότητα επανεισαγωγής σε 6 μήνες) ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓ.ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ(πχ IACD) ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΕΜΜΕΣΑ Απώλεια παραγωγικότητας λόγω νοσηρότητας και θνησιμότητας συντάξεις
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΛΕΙΩΝ ΜΕΣΗ ΗΛΙΚΙΑ: 70-75 έτη 40-50% ΓΥΝΑΙΚΕΣ (μεγαλύτερης ηλικίας και αυξημένο ποσοστό HFpEF αλλά με ίδια πρόγνωση) ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ: 4 (USA)- 9 HMEΡΕΣ (EFHS II) 50-55% ΗFrEF - 45-50 % HFpEF 20% ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΗ CHF (ΟΣΣ,μυοκαρδίτιδα,οξεία βαλβιδοπάθεια) 80% ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΠΡΟΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ Συμμόρφωση ασθενούς:αλάτι,υγρά,αλκοόλ,φαρμακευτική αγωγή Ιατρογενής: αλλαγή/μείωση ΦΑ CHF,προσθήκη άλλων φαρμάκων Λοιμώξεις,(ιδίως αναπνευστικού),αναιμία,θυρεοειδοπάθειες,wrf Αρρυθμίες,στεφανιαία σύνδρομα
55-60 % EIΣΑΓΩΓΩΝ:κατακράτηση υγρών >60% :έναρξη συμπτωμάτων για περισσότερο από 7 ημέρες!
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ? ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (2% ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ) ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΕΣ (>από όλους τους καρκίνους μαζί, επανεισαγωγή 50% στο 6μηνο) ΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ(>50% 5 ετία) ΜΕ ΜΕΓΑΛΑ ΚΟΣΤΗ (Ελλαδα:533.000.000 ευρω 2012) ΑΣΘΕΝΗΣ ΝΟΣΟΚ.ΙΑΤΡΟΣ ΕΞΩΝΟΣΟΚ.ΙΑΤΡΟΣ
For heart failure patients making the transition from hospital to home, a discharge summary that:a) gets to their primary doctors quickly and b) contains detailed and useful information can mean the difference between recovering quickly or returning to the hospital, according to 2 new studies ftom Yale (Circ Cardiovasc. Quality Outcomes,2015)
Hospital Variation in Quality of Discharge Summaries for Patients Hospitalized With Heart Failure Exacerbation Η ανομοιογένεια στην ποιότητα των ενημερωτικών σημειωμάτων εξιτηρίου δεν φαίνεται να έχει σχέση με το είδος του Νοσοκομείου (Πανεπιστημιακό, τριτοβάθμιας περίθαλψης, κοινοτικό ή επαρχιακό). 1502 εξιτήρια από 1640 ασθενείς που εξήλθαν ζώντες: 33% προωθήθηκε σε θεράποντες, 31% ανέφεραν κατάσταση εξόδου, 15% ανέφεραν ΣΒ εξόδου, 0% περιείχε πλήρεις πληροφορίες JAMA. 2009;301:1671 1680 Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 2015;8:77-86.
Παρακολούθηση μετά το εξιτήριο Το ελλειπές ενημερωτικό σημείωμα εξόδου σχετίζεται με δυσμενή πορεία του ασθενούς, ενώ οι συχνότερες παραλείψεις αφορούν την: -σύνδεση του ασθενούς με το κατάλληλο εξωτερικό ιατρείο, -την απουσία χρονικού προγραμματισμού επανεκτίμησης, -την απουσία διασύνδεσης με κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας -την απουσία προγραμματισμού βιοχημικών και άλλων παρακλινικών εξετάσεων Ειδικότερα, η παράληψη αναγραφής του απαραίτητου κλινικοεργαστηριακού ελέγχου μετά την έξοδο του ασθενούς ανευρίσκεται σε ποσοστό 66% έως 75% των εξιτηρίων. Βέβαια, το κυριότερο μειονέκτημα των ενημερωτικών σημειωμάτων εξόδου είναι η απουσία παροχής πληροφοριών για τον τρόπο και το κέντρο παρακολούθησης ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια σε εξωτερική βάση Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 2015; 8:109-111.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΠΟΨΗ Σημαντικά προβλήματα στην παρακολούθηση των ασθενών σε εξωτερική βάση είναι: Α) η μη σωστή ενημέρωση των ασθενών για την πάθησή τους και την σπουδαιότητα του δικού τους ρόλου στην λήψη των θεραπευτικών αποφάσεων(πχ καθημερινό ζύγισμα/μέτρηση ΑΠ/ΚΣ επικοινωνία με τον θεράποντα π.χ.mail/fax ανά 7ήμερο ιδίως τον πρώτο κρίσιμο μήνα) Β) στην διστακτικότητα του εξωνοσοκομειακού ιατρού(άγνοια?φόβος?) στο να παρεμβαίνει/τιτλοποιεί την συσταθείσα από το νοσοκομείο ΦΑ
Δόση Έναρξης (mg) Αναστολείς Μετατρεπτικού Ενζύμου Αγγειοτασίνης Μέγιστη Δόση (Στόχος) (mg) Καπτοπρίλη 6,25 t.i.d 50 t.i.d Εναλαπρίλη 2,5 b.i.d 10-20 b.i.d Λυσινοπρίλη 2,5-5,0 o.d. 20-35 o.d. Ραμιπρίλη 2,5 o.d. 5 b.i.d Τραντολαπρίλη 0,5 o.d. 4 o.d. Αναστολείς υποδοχέα Αγγειοτασίνης Καντεσαρτάνη 4 o.d. 32 o.d. Βαλσαρτάνη 40 b.i.d 160 b.i.d. Λοζαρτάνη 50 o.d. 150 o.d. Ανταγωνιστές του υποδοχέα των αλατοκορτικοειδών Επλερενόνη 25 o.d. 50 o.d. Σπιρονολακτόνη 25 o.d. 25-50 o.d. Β-αποκλειστές Βισοπρολόλη 1,25 o.d. 10 o.d. Καρβεδιλόλη 3,125 b.i.d 15-50 b.i.d Μετοπρολόλη (βραδείας αποδέσμευσης) `1,5/25 o.d. 200 o.d. Νεμπιβολόλη 1,25 o.d. 10 o.d. Ιβαμπραδίνη* Αναστολείς If καναλιών 2.5-5 b.i.d. o.d.: Μία φορά ημερησίως, b.i.d: Δύο φορές ημερησίως, t.i.d: Τρεις φορές ημερησίως * Σε ένδειξη IIa με συγχορήγηση β-αποκλειστή, IIb σε μονοθεραπεία
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΕΝΑ ΣΩΣΤΟ ΕΞΙΤΗΡΙΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ?? Α) ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ Β) ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΜΕΤΑ
Πληροφορίες εξιτηρίου ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια Ι (ΝΟΣΗΛΕΙΑ) Διάγνωση και αιτία επιβαρυντικός παράγοντας καρδιακής ανεπάρκειας και συννοσηρότητες Αναγραφή κλινικού επιπέδου βαρύτητας του ασθενούς κατά την είσοδο του στο νοσοκομείο (κατηγορία ΝΥΗΑ) Υπερηχοκαρδιογραφικά ευρήματα και επίπεδα νατριουρητικών πεπτιδίων που πιστοποιούν την διάγνωση Αντίγραφο ηλεκτροκαρδιογραφήματος με αναφορά εύρους QRS, καρδιακού ρυθμού, παρουσίας κολποκοιλιακού ή δεσμιδικού αποκλεισμού σκέλους. Αποτελέσματα βιοχημικού ελέγχου και αιματολογικού ελέγχου (ουρία, κρεατινίνη, αιμοσφαιρίνη, BNP ή NT-proBNP και ηλεκτρολύτες εξόδου) Σωματικό βάρος εξόδου («Ξηρό βάρος ασθενούς») Αρτηριακή πίεση και καρδιακή συχνότητα εξόδου Φάρμακα και δοσολογία εντός νοσοκομείου και μετά την έξοδο. Αν δεν χορηγηθούν αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτασίνης ή εναλλακτικά ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτασίνης, β-αποκλειστές ή αναστολείς αλατοκορτικοειδών να αναγράφεται η αιτία Οδηγίες τιτλοποίησης αγωγής και αιτιολόγηση τυχούσας χορήγησης μικρότερων δόσεων Ονόματα Καρδιολόγων και ιατρών άλλων ειδικότητων που εξέτασαν τον ασθενή, μαζί με το πόρισμα της εξέτασης τους Ενημέρωση του ασθενούς για τα στοιχεία επικοινωνίας με το Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας του Νοσοκομείου, καθώς και άλλων Ιατρείων Καρδιακής Ανεπάρκειας της περιοχής κατοικίας του ασθενούς
Πληροφορίες εξιτηρίου ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια ΙΙ (ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ) Οδηγίες στόχων: αρτηριακής πίεσης, καρδιακής συχνότητας και σωματικού βάρους Προτροπή για καθημερινή παρακολούθηση ΑΠ/ΚΣ και σωματικού βάρους και επί απότομης αύξησής του (περισσότερο από δυο κιλά σε τρεις ημέρες) επικοινωνία με θεράποντα ιατρό. Προτροπή για διακοπή καπνίσματος και σύνδεση με ανάλογα κέντρα Χορήγηση περιληπτικών διατροφικών οδηγιών Οδηγίες αποφυγής κατηγοριών φαρμάκων (πχ NSAIDS,κορτιζόνη,β2-διεγέρτες ) Αναγραφή οδηγίας για ετήσιο αντιγριππικό εμβολιασμό Οδηγίες για λήψη και παρακολούθηση αντιπηκτικής αγωγής, επί ενδείξεων καθώς και επισήμανση προσοχής σε περιπτώσεις συγχορηγήσεων με άλλα θεραπευτικά σχήματα (πχ αντιβιoτική αγωγή) Διαστρωμάτωση αρρυθμιολογικού κινδύνου και επί ενδείξεως προγραμματισμός εμφύτευσης συσκευής διαχείρισης καρδιακού ρυθμού (απινιδωτή αμφικοιλιακού βηματοδότη) Οδηγίες για ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟ σε εξωτερικό ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας με προσκόμιση ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ, ο οποίος και να καθορίζεται
Patient Heart failure matters Patient page of Hellenic Society of Cardiology http://www.hcs.gr/content/enimerosi_asthenon Speaker
Heart Failure Matters
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!! EYXAΡΙΣΤΙΕΣ Xριστίνα Χρυσοχόου, Αικατερίνη Αυγεροπούλου, Αναστασία Κίτσιου, Ευάγγελος Οικονόμου, Χρήστος Κωνσταντίνος Αντωνίου, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Αλέξανδρος Δούρας, Κωνσταντίνος Τεντολούρης, Κωνσταντίνος Τσιούφης, Σταύρος Κάκουρος
Ευχαριστίες Xριστίνα Χρυσοχόου, Αικατερίνη Αυγεροπούλου, Αναστασία Κίτσιου, Ευάγγελος Οικονόμου, Χρήστος Κωνσταντίνος Αντωνίου, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Αλέξανδρος Δούρας, Κωνσταντίνος Τεντολούρης, Κωνσταντίνος Τσιούφης, Σταύρος Κάκουρος.
EuroHeart Failure Survey II (EHFS II European Heart Journal (2006)
Medication Use: Beta-Blockers 100% 90% P<0.0001 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Czech Rep. Finland France Germany Hungary Italy Netherlands Slovenia ALL Survey 1 65.3% 77.8% 56.3% 43.6% 57.7% 49.2% 46.8% 51.8% 56.0% Survey 2 73.7% 87.9% 60.4% 68.1% 84.3% 61.2% 48.2% 65.7% 69.0% Survey 3 91.3% 95.8% 74.4% 85.0% 85.9% 87.6% 74.6% 87.0% 85.5% S2 vs. S1 : P=0.001 S3 vs. S2 : P=0.0002 S3 vs. S1 : P<0.0001
Medication Use: ACE Inhibitors & Angiotensin II RA 100% 90% 80% P<0.0001 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Czech Rep. Finland France Germany Hungary Italy Netherlands Slovenia ALL Survey 1 28.1% 17.3% 33.8% 31.4% 46.3% 31.8% 27.4% 31.2% 31.0% Survey 2 47.1% 31.0% 43.7% 50.6% 58.6% 53.5% 42.9% 63.0% 49.2% Survey 3 76.1% 59.3% 78.9% 72.8% 80.6% 70.9% 66.5% 83.0% 74.6% S2 vs. S1 : P<0.0001 S3 vs. S2 : P<0.0001 S3 vs. S1 : P<0.0001
Outpatient Management of Heart Failure in the United States, 2006 2008 Tex Heart Inst J 2014;41(3):253-61