AN OVERVIEW ON THE UP-TO-DATE RESEARCH IN THE FIELD OF SEISMIC HAZARD FOR THE THERITORY OF REPUBLIC OF MACEDONIA

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "AN OVERVIEW ON THE UP-TO-DATE RESEARCH IN THE FIELD OF SEISMIC HAZARD FOR THE THERITORY OF REPUBLIC OF MACEDONIA"

Transcript

1 ДГКМ ДРУШТВО НА ГРАДЕЖНИТЕ КОНСТРУКТОРИ НА МАКЕДОНИЈА MASE MACEDONIAN ASSOCIATION OF STRUCTURAL ENGINEERS subj.-no. Partizanski odredi 24, P. Box 560, 1001 Skopje Macedonia Радмила ШАЛИЌ 1, Зоран МИЛУТИНОВИЌ 2 ПРЕГЛЕД НА ДОСЕГАШНИТЕ ИСТРАЖУВАЊА ВО ОБЛАСТА НА СЕИЗМИЧКИОТ ХАЗАРД ЗА ТЕРИТОРИЈАТА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА РЕЗИМЕ Рефератот преставува генерална синтеза на сите досегашни истражувања во полето на сеизмичките хазардни анализи за територијата на Република Македонија, преку синтезата на важечките карти за сеизмичко зонирање, користените расположиви податоци (каталози на земјотреси, геолошки и тектонски податоци), имплементираните модели на сеизмички извори, користените зависности на атенуација на земјотресното дејство и добиени резултати. Дадениот преглед, во генерална смисла ги опфаќа и најновите истражувања во областа (Шалиќ и Милутиновиќ, 2015). Клучни зборови: Сеизмички хазард, Прописи, Македонија Radmila SALIC 1, Zoran MILUTINOVIC 2 AN OVERVIEW ON THE UP-TO-DATE RESEARCH IN THE FIELD OF SEISMIC HAZARD FOR THE THERITORY OF REPUBLIC OF MACEDONIA SUMMARY This paper presents a general synthesis of all previous research in the field of seismic hazard analysis for the Republic of Macedonia, through the synthesis of all legal maps for seismic zoning, available data used (catalogs of earthquakes, geological and tectonic data), implemented models of seismic sources, GMPEs (Ground Motion Prediction Equations) used and obtained results. This given review in a general terms covers the latest research in the field (Salic and Milutinovic, 2015). Key words: Seismic hazard, Codes, Macedonia 1 2 Assist. Prof. PhD, Institute of Earthquake Engineering and Engineering Seismology (UKIM-IZIIS), University Ss. Cyril and Methodius, Skopje, Republic of Macedonia, r_salic@pluto.iziis.ukim.edu.mk Prof. PhD, Institute of Earthquake Engineering and Engineering Seismology (UKIM-IZIIS), University Ss. Cyril and Methodius, Skopje, Republic of Macedonia, zoran@pluto.iziis.ukim.edu.mk

2 1. ВОВЕД Процесот на дефинирање на сеизмичкиот хазард за територијата на Република Македонија датира од средината на минатиот век и еволуира заедно со мапите на сеизмичко зонирање преку имплементацијата и развојот на прописите за проектирање (Табела 1), но и преку бројните национални и интернационални научно-истражувачки проекти. Барањата во поглед на сеизмичката стабилност на објектите биле адресирани уште при првите официјални прописи за проектирање од 1948 година, односно со Привремените технички прописи за оптоварување на згради (ПТП, Дел-2, бр , 12 Јули 1948). Веднаш по катастрофалниот земјотрес во Скопје во 1963 година бил донесен Правилникот за технички прописи за градење во сеизмички подрачја (Службен лист на СФРЈ бр. 39/64) кој во употреба бил се до донесувањето на сеуште важечкиот Правилник за техничките нормативи за изградба на објекти од високоградбата во сеизмички подрачја од 1981 година (Службен лист на СФРЈ бр. 31/81 (Амандмани 49/82, 29/83, 21/88 и 52/90)). Сл. 1. Официјални карти на сеизмичко зонирање (Шалиќ и Милутиновиќ, 2012) Карти со максимално очекувани интензитети биле интегрален дел од сите официјални прописи за проектирање. Картите биле резултат на користење на различни методологии за определување на сеизмичкиот хазард базирани на расположивите сеизмолошки податоци со променливи и во принцип непознати нивоа на поузданост. Мапираните максимално очекувани интензитети биле изразени во различни интензитетни скали (MCS, MSK-64) и биле резултат на различни методологии за оценка на сеизмичкиот хазард, детерминистичка (1950) па се до веројатносна (1987/90). Сеизмичката карта од 1950 година, поврзана со прописите од 1948 година е базирана на компилација на максимално случените земјотресни интензитети со временска референца од година. Основа за изработката на оваа карта е картата од 1948 година. Скопскиот земјотрес од 1963 година покажал неконзистентности и слабости во одредени сегменти на прописите од 1948 година што било главна причина за донесувањето на Правилникот за технички прописи за градење во сеизмички подрачја во 1964 година (Службен лист на СФРЈ бр. 39/64). Долго време по неговото донесување составен дел на Правилникот била картата од 1950 година се до 1979 година кога за територијата на Република Македонија била заменета со картата на сеизмичко реонирање (Службен весник на СРМ бр. 2/79). Компилираната карта од 1967 година за целата територија на СФРЈ иако донесена никогаш не била законски легализирана. Генезата на знаењето како и развојот и примената на новите методологии, низ временска дистанца резултира со потценување или натценување на нивоата на сеизмичкиот хазард во одредени територии на државата. Очигледните разлики во териториите со максимално очекувани интензитети (Слика 1) резултираат со потценување/натценување на нивоата на сеизмичките проектни параметри. Влијанието на овие промени врз постојната физичка и социоекономска средина ќе биде потребно детално да се евалуира и согласно да бидат превземени

3 соодветни мерки за намалување на ризикот од очекуваните сеизмички дејства, посебно во регионите со потценет сеизмички хазард. Пропис 1948: Привремени технички прописи за оптоварување на згради (ПТП), Дел-2, бр , 12 јули : Правилник за технички прописи за градење во сеизмички подрачја, Службен лист на СФРЈ бр. 39/ : Правилник за техничките нормативи за изградба на објекти од високоградбата во сеизмички подрачја, Службен лист на СФРЈ бр. 31/81 (Амандмани 49/82, 29/83, 21/88 и 52/90). Карта на сеизмичко зонирање 1948: Карта на сеизмичко зонирање на ФНР Југославија (Службен весник на ФНРЈ, бр. 61/48, 17 јуни 1948). 1950: Сеизмолошка карта на СФР Југославија Автор: Ј. Михајловиќ Основа: Компилација на интензитетите на случените земјотреси од година) 1967: Инженерско-геолошка карта на СФР Југославија (1:500,000), Сојузен геолошки завод, Белград Автори: П. Чубриловиќ, Л. Палавестриќ и Т. Николиќ Основа: Компилација на сеизмолошките податоци за територијата на СФР Југославија, интензитети по MCS скалата. 1979: Карта на сеизмичко реонирање на СР Македонија (1:600,000), Службен весник на СРМ бр. 2/79. Автор: Д. Хаџиевски Основа: Компилација на сеизмолошките податоци за територијата на СР Македонија, интензитети по MCS скалата. 1982: Привремена сеизмолошка карта на СФР Југославија (1:1,000,000) Автори: М. Јанковиќ, С. Вучиниќ, В. Шупиќ, Д. Цвијановиќ, Д. Скоко, Д. Хаџиевски, В. Рибариќ, М. Вукашиновиќ Основа: Компилација на сеизмолошките податоци за територијата на СФР Југославија, интензитети по MCS скалата. 1987: 1990: Сеизмолошки карти на СФРЈ (1:1,000,000) за повратни периоди од: 50, 100, 200, 500, 1000 и 10,000 години. Автор: Сеизмолошка асоцијација на СФРЈ, Основа: Компилација на сеизмолошките податоци за територијата на СФР Југославија, интензитети по MSK-64 скалата. Табела 1. Синтеза на важечки карти на сеизмичко зонирање (Шалиќ и Милутиновиќ, 2012) Паралелно со развојот и имплементацијата на официјалните карти на сеизмичкиот хазард, во рамките на повеќето национални, регионални и интернационални проекти се правени евалуации на сеизмичкиот хазард со најчеста цел изработка на планови за справување и митигација на катастрофи, урбанистичко планирање, но и дефинирање на сеизмички проектни параметри за одредени конструкции од особена важност. Во понатамошниот текст на овој реферат ќе бидат генерално дискутирани и проанализирани неколку карактеристичните студии за сеизмички хазард изработени за територијата на

4 Република Македонија во генерална компарација со најновите истражувања од Шалиќ и Милутиновиќ (2015). 2. РАСПОЛОЖИВИ ПОДАТОЦИ Во сите студии на сеизмичкиот хазард од особена важност се расположивите и поуздани податоци за сеизмичноста на регионот и истите воедно се главна основа за веродостојно моделирање на земјотресниот феномен. Поузданите податоци од историската и инструментална сеизмичност (каталозите на земјотреси), геолошките и тектонски подлоги/податоци се основа на сите анализи на сеизмичкиот хазард Каталози на земјотреси Во изминатите декади, на национално и регионално ниво, во континуитет биле правени и се уште се прават напори за комплетирање и подобрување на базите на податоци за случените земјотреси. Во оваа смисла биле изработени повеќе национални и регионални каталози на земјотреси, со различен квалитет, комплетност, опфат на временски периоди и формат на податоци. Овие разлики секако се должат пред се на користењето на различните методологии за евидентирање/лоцирање на земјотресите, квалитетот и интерпретацијата на историските податоци, но и квалитетот и густината на расположивите сеизмолошки мрежи. Еден од првите поголеми регионални успеси во доменот на интегрирањето на сеизмолошките бази на податоци е реализацијата на интернационалниот UNDP/UNESCO проект Survey of the Seismicity of the Balkan Region во рамките на кој е направена компилација, верификација и унификација на сите постоечки земјотресни бази на податоци за Балканот, а се со цел одредување на сеизмичкиот хазард. Елаборирани се сите епицентри на земјотресите од (Дел-1) и земјотресите до 1901 (Дел-2) (Shebalin et al., 1974). Во прилог на истиот проект, експертите од сите тогашни Балкански држави (Југославија, Албанија, Грција, Бугарија, Романија и Турција) изработиле интегрирана документација за тогашните сознанијата во областа на тектонските карактеристики и трендови во неотектонските движења. Во доменот на каталозите на земјотреси изработени се: каталог на земјотреси со максимален интензитет I 5 за периодот ; нехомоген каталог за земјотреси со максимален интензитет I<5 за периодот ; каталози на земјотреси со епицентрален интензитет I 7 за периодот и пред 1801; заедно со коментари и основни хипоцентрални парамери. Исто така во склоп на овој проект се предложени и емпириски формули кои ја поврзуваат магнитудата, интензитетот и фокалната длабочина за поедини области, заедно со сет од 500 исосеизмички карти со коментари (со оригинални и генерализирани изосеисти). Квалитетот на овој проект е оценет на многу високо ниво и дел од неговите резултатите се користат и реферираат и ден денеска. По завршувањето на проектот Survey of the Seismicity of the Balkan Region во Балканските држави започнува интензивен процес на значајно подобрување на квалитетот и густината на сеизмолошките мрежи, како и процес на размената на сеизмолошките податоци на регионално и светско ниво. Сеизмолошката обсерваторија при Природно математичкиот факултет во Скопје (ПМФ), од нејзиното постоење (1951 г.) е задолжена и овластена национална установа со една од примарните дејности да врши следење на сеизмичката активност, истата да ја анализира и каталогизира и на годишно ниво објавува во Сеизмолошки Билтен. Синтезна форма на историскиот (со Mm магнитуда) и инструменталниот каталог (со ML магнитуда) е последно објавена за потребите на Просторниот план на Република Македонија во 1998 година. Во функција на следењето на сеизмичката активност во Република Македонија раководена од Сеизмолошката обсерваторија при ПМФ, изградена е мрежа од сеизмолошки станици со аналогни сеизмографи и телеметриски станици со дигитални сеизмометри. Главниот републички центар се наоѓа во Скопје, а регионалните центри се наоѓаат во Охрид и во Валандово. Освен во овие три града сеизмолошки станици има и во: Дебар, Крушево, Битола, Штип, Берово и Крива Паланка.

5 Во последната деценија се направени неколку обиди преку проектите за хармонизирање на картите на сеизмичкиот хазард на регионално и европско ниво да се хармонизираат и каталозите на земјотреси со компилација на расположивите податоци во националните и каталозите на поузданите интернационални агенции. Неколку регионални проекти ќе бидат споменати во овој домен: GSHAP (1999) Global Seismic Hazard Assessment Program; ESC- SESAME (2002) Unified Hazard model for the European-Mediterranean Region; BSHAP (2011) Harmonization of Seismic hazard Maps for the Western Balkan Countries; и SHARE (2012) Seismic Hazard Harmonization in Europe. Анализите во најновите истражувања од Шалиќ и Милутиновиќ (2015) реферираат на хармонизираните каталози на земјотреси продукти на проектот NATO SfP кои преставуваат отсечоци од оригиналните каталози за подрачјето од интерес на анализата и го опфаќаат периодот од -479 до 2010 година, со унификација на земјотресните настани на Mw магнитудната скала Геолошки податоци Геолошката наука на територијата на Република Македонија има долга традиција, а е поврзана пред се со рударската активност. Првите геолошки податоци на научна основа се сретнуваат во првата половина на XIX век, а првите печатени геолошки трудови за овие простори се среќаваат кај A. Bue ( ) и Viksenel (1842). Територијата на Република Македонија се карактеризира со изразито сложена геолошка градба. Според геолошката еволуција и геолошкиот состав, можат да се најдат карпи од речиси сите геолошки ери и периоди од преткамбриумот па се до најмладиот квартерен период. Низ синтеза на регионални истражувања, изработени се и достапни геолошки дигитални карти за Република Македонија и регионот во соодветен размер, кои нудат солидна геолошка основа за анализите на сеизмичкиот хазард (Сет од основни геолошки карти /вкупно 24/ за територијата на Република Македонија во мерка 1:100,000) Тектонски податоци За територијата на Република Македонија е достапен фонд на повеќе истражувања поврзани со тектонската и неотектонската градба, но и повеќе регионални истражувања во полето на геодинамичките процеси. Во овој дел ќе бидат споменати неколку основни труда, чии резултати се од директен интерес за дефинирањето на моделите во анализите на сеизмичкиот хазард. Основата на тектонските истражувања и тектонската регионализација на Република Македонија е дадена од Арсовски и презентирана низ повеќе публикации, во синтезна форма објавена во 1997 годинa. Во доменот на тектониката, реализирани се и повеќе детални истражувања посебно за Вардарската зона, бидејќи како тектонска единица со својата внатрешна градба, литофацијални карактеристики, застапеност на магматските, метаморфните и седиментните комплекси, како и стилот на тектонските единици, се издвојува од останатите тектонски единици, како на територијата на Македонија така и во целиот Балкански регион. Посебно се различни мислењата во поглед на протегањето на оваа зона на север презентирани во истражувањата на повеќе автори (Даскалов, 2011). Основата на неотектонските истражувања и неотектонската регионализација на Република Македонија е дадена од Арсовски и Петковски (1975). Понатаму повеќе истражувачи имаат дадено придонес во полето на неотектониката, а од интерес за анализите сеизмичкиот хазард. Во овој поглед можат да се споменат истражувањата на Јанчевски (1997) каде преку својата докторска дисертација дава класификација на раседните структури по генеза, старост и морфологија како и најновите истражувања на Домурџанов и соработниците (2005) во која се презентирани најновите сознанија во областа на тектониката и неотектониката. Во последата декада се прават напори и со други алтернативни методи (пр. GPS мерења), да се потврдат одредени тектонски процеси и пореалистично дефинираат одредени тектонски и неотектонски параметри, Burchfiel et al. (2006).

6 Во овој контекст треба да се споменат и регионалните напори, во рамките на повеќе истражувачки проекти од областа на сеизмичкиот хазард, да се ре-евалуира сеизмогенетскиот капацитет на раседните структури и нивното мапирање, што во основа преставува многу комплексна задача на интегрирање и интерпретација на релевантни сеизмолошки, геолошки, геофизички, палеомаглентски, палеосеизмолошки, геодетски и др. податоци, GSHAP (1999), ESC-SESAME (2002), BSHAP (2011) и SHARE (2012). Сл. 3. Карактеристични модели на активни раседни структури Во најновите истражувања од Шалиќ и Милутиновиќ (2015) е користен сетот и параметрите за раседните структури изработени во рамките на SHARE проектот, што во основа се темели на податоците на Домурџанов и соработници (2005). 3. МОДЕЛИ И КАРАКТЕРИСТИКИ НА СЕИЗМИЧКИТЕ ИЗВОРИ Во рамките на повеќето истражувачки и апликативни проекти за оцена на сеизмичкиот хазард се користени различни модели за карактеризирање на сеизмичките извори. Просторното и параметарско дефинирање на изворите секако директно зависи од користената методологија, расположивите податоци и знаењето поврзано со тектонските процеси во регионот. Потребно е да се напомене и дека секое од моделирањата вклучува и одреден степен на субјективност и лична оцена на истражувачот во различни нивоа во дефинирањето на параметрите. # Модел Година Автор/и 1. IZIIS Михаилов* 2. IZIIS Милутиновиќ и соработници 3. IZIIS Стаматовска и соработници** 4. GSHAP 1999 Giardini, Grünthal, K. Shedlock, Zhang 5. BSHAP 2011 Akkar, Glavatovic, Hoxha, Kuk, Zoranic, Garevski, Kovacevic 6. SHARE 2012 Giardini, Woessner, Danciu, Crowley, Cotton, Grünthal, Pinho, Valensise & SHARE consortium 7. М Шалиќ и Милутиновиќ 8. М Шалиќ и Милутиновиќ 9. М Шалиќ и Милутиновиќ * За компаративна анализа е избран само моделот бр. 6 (површински извори) ** За компаративна анализа е прикажан интегриран модел од повеќе студии Табела 2. Листа на карактеристични модели на сеизмички извори Просторниот распоред на моделите на сеизмички извори графички е прикажан на Слика 4. Разликите во просторното дефинирање на површинските сеизмичките извори се евидентни односно обидите на авторите да ја дефинираат сеизмичноста и инкорпорираат разните непоузданости во расположивите сеизмички параметри.

7 Модел: IZIIS-1 Модел: IZIIS-2 Модел: IZIIS-3 Модел: GSHAP Модел: BSHAP Модел: SHARE Модел: М1 Модел: М2 Модел: М3 Сл. 4. Карактеристични модели на сеизмички извори Во повеќето стидии за сеизмичкиот хазард Михаилов (1978), Стаматовска и соработници (1999), SHARE (2012) и др., покрај моделирањето на просторот со површински извори, се извршени и анализи со моделирање на линиски извори или модели со комбинација од површински и линиски извори. Високиот спепен на субјективитет кој е присутен во моделирањето на сеизмичките извори и индиректно дефинирањето на нивните карактеристични параметри (λ, b, М max ) кои како такви имаат големо влијание врз конечните резултати во анализите на сеизмичкиот хазард и нивната просторна дистрибуција, беше една од главните причини за избор на нова методологија/процедура (Шалиќ и Милутиновиќ, 2015) која во најголема можна мерка ќе ја намали субјективноста во овој домен и обезбеди поверодостојно одредување на сеизмичкиот хазард (модели: М1, М2 и М3). 4. ЗАВИСНОСТИ ЗА АТЕНУАЦИЈА НА ЗЕМЈОТРЕСНОТО ДЕЈСТВО Изборот на зависностите на атенуација на земјотресното дејство е од особена важност за анализите на сеизмичкиот хазард со (нај)големо влијание врз конечните резултати.

8 Во изминатите декади се развиени голем број на емпириски релации за атенуација на земјотресното дејство (Douglas, 2001, 2002, 2008, 2011), со основна цел скалирање на параметарот од интерес (најчесто забрзувањето) за инженерски цели. Атенуационите зависности во најголем број на случаи имаат слична форма, со магнитуда и растојание до изворот како независни променливи. Параметрите се одредени со фитување на релациите (регресиони анализи) во сетовите од расположиви податоци, најчесто PGA. Но, споредбата на различни атенуациони закони развиени за исти и/или слични региони укажува на значителна разлика во предвидувањето на земјотресното дејство, на што секако влијание имаат и различните методи на моделирање и техники на процесирање. Изборот на адекватни зависности за атенуација на земјотресното дејство во анализите на сеизмичкиот хазард е голем предизвик и како таков бил и е од посебен интерес на истражувачите во Институтот на земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија (УКИМ- ИЗИИС) во Скопје, особено по формирањето на регионалните бази на податоци од силни земјотреси: Бања Лука (1969), Фриули (1976), Црна Гора (1979), Копаоник (1980), Гевгелија (1990) и Битола (1994). Врз основа на овие сетови на податоци развиени се повеќе закони за атенуација на земјотресното дејство: Наумовски (1984), Стаматовска и Петровски (1991, 1994), Стаматовска (1988, 2002), Маниќ (1998, 2002) и др. Паралелно со национално развиените зависности за атенуација на земјотресното дејство во научно-истражувачките проекти скоро секогаш алтернативно се користеле и атенуациони релации развиени врз поголеми сетови од податоци за региони со слични тектонски карактеристики. Многу често како алтернатива во досегашните истражувања се користени надминатата атенуација на Esteva (1970), односно Ambraseys et. al (1996), Sabetta & Pugliese (1996) и др. И покрај постоењето на одреден број на регионално развиени зависности за атенуација на земјотресното дејство, недоволниот број на регионални податоци за силните земјотреси, квалитативно и квантитативно поврзани со карактеристиките на тектонските структури во кои се генерирани земјотресите, упатува на користење на новите генерации на атенуациони модели развиени за пошироки региони со слични геолошки и тектонски карактеристики, односно модели прифатени и користени во светски рамки (NGA Project, EERI, 2008; SHARE Project, 2012). Анализите во најновите истражувања на Шалиќ и Милутиновиќ (2015) реферираат на четири современи атенуациони релации, предложени од Segou и Akkar (2010) во рамките на SHARE проектот за валидни модели за територијата на Европа, Пан-Европскиот модел на Akkar и Bommer (2010, односно 2012), глобалните модели на Boore и Atkinson (2008) и Cauzzi и Faccioli (2008), како и италијанскиот атенуационен модел на Bindi et al. (2009), кои покрај магнитудата и растојанието, користат и други параметри (вид на расед, тип на локални почвени услови, и др.) како независни променливи Со цел следење на локалната сеизмичност, но и динамичкиот одговор на одредени конструкции од посебна и инженерска важност, во Република Македонија е инсталирана и мрежа за силни земјотреси со повеќе од 100 активни акцелерометри. Во моментов за следење на локалната сеизмичност (забрзувањето на тлото) во функција се вкупно 52 акцелерометри (27 дигитални и 25 аналогни). За мрежата за силни земјотреси е задолжен Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија (УКИМ-ИЗИИС) од Скопје. Во рамките на NATO SfP и SfP проектите за хармонизација на картите на земјите од Западен Балкан, постојната дигитална мрежа на акцелерометри е проширена со 21 дигитален акцелерометар од најновата генерација (Guralp CMG-5T) со трансфер на податоци во реално време. 5. МЕТОДИ ЗА ОПРЕДЕЛУВАЊЕ НА СЕИЗМИЧКИОТ ХАЗАРД Мапираните максимално очекувани интензитети во официјалните карти на сеизмичкото зонирање биле резултат на различни методологии за определување на сеизмичкиот хазард, детерминистичка (1950), па се до веројатносна (1987/90). Детали попрецизно околу користената методологијата, математичките модели на сеизмичките извори и другите параметри на анализите не се публикувани за пошироката научна јавност.

9 Останатите студии на сеизмички хазард, реализирани во рамките на националните и меѓународните истражувачки проекти во основа ја користат класичната веројатносната методологија за определување на сеизмичкиот хазард со исклучок на ограничен број на студии каде е користена детерминистичката методологија. Анализите во најновите истражувања на Шалиќ и Милутиновиќ (2015) се изработени со користење на веројатносната методологија за определување на сеизмичкиот хазард, со компаративни анализи на три различни модели со различен пристап во дефинирањето на сеизмичките хазардни параметри односно моделирање на просторната сеизмичност, а се со цел редуцирање на субјективноста при класичното зонирање. 6. РЕЗУЛТАТИ Иако наведените регионални студии се изработени на високо професионално и стручно ниво, за територијата на Република Македонија добиените резултати на наведените регионални студии треба да бидат третирани како индикативни бидејки за истите се користени: - Релативно мала (макро) резолуција на влезните сетови на податоци; - Релативно ниска географската резолуција на мапирањата; и, - Различен сет на атенуации, кој варира од студија до студија. Карактеристична е генезата на моделирањето на сеизмичноста, која ја менува парадигмата дека носител на сеизмичноста на територијата на Република Македонија е Вардарската зона, во парадигма дека Јужниот Балкан е во екстензија и дека сеизмичноста се реализира (и ќе биде реализирана) низ систем на нормални раседи сместени по правецот истокзапад. Поткрепата на предходното е содржана во користените каталози на земјотреси, меѓутоа и со најновите сознанија за современите тектонски процеси добиени со анализите на регионалните GPS мерења (Burchfiel et al., 2006, 2008a, 2008b; Думурџанов и соработници 2004, 2005), како и резултатите на SESAME и BALKAN-OQ проектите. Анализата на минималните и максималните резултати добиени од меѓународните студии на сеизмичкиот хазард (GSHAP/BSHAP/SHARE) и конечните резултати од трите анализирани модели со истражувањата на Шалиќ и Милутиновиќ (2015) (М1, М2 и М3) укажуваат на релативно добро поклопување со просечни разлики од Сл. 5. Споредба со резултатите на регионалните cca 30%. студии (PGA, ПП475); ПП = Повратен Период Како што беше напоменато и претходно, во споредбите помеѓу регионалните и националните студии на сеизмичкиот хазард се очекувани разлики заради различната резолуција во која истите се изработуваат, резолуцијата на мапирањата и користените сетови на атенуациони зависности.

10 Од погореспоменатите анализи, за компарација се издвоени резултатите добиени за 4 селектирани урбани подрачја (Табела 3). Се напомнува дека истражувањата продолжуваат за потребите на дефинирање на картата на сеизмичко зонирање и дека прикажаните вредности се прелиминарни и подложни на ревизија. GSHAP и BSHAP-1 резултатите ги идентификуваат источните и западните делови на Македонија како региони со најголема сеизмичка опасност (слики 5а и 5в). Централниот дел на Македонија е зона на најмали сеизмички влијанија. Исклучок е зоната на зголемени сеизмички влијанија лоцирана во областа на Гњилане (GSHAP, слика 5а) која во BSHAP-1 резултатите (слика 5в) мигрира јужно и го опфаќа Скопје и поширокиот регион околу него. Град Регионални студии GSHAP/BSHAP/SHA RE Модели М1/М2/М3 Скопје (0.32) Охрид (0.38) Пехчево (0.35) Прилеп (0.22) Табела 3. Споредба на М1/М2/М3 со GSHAP/BSHAP/SHARE резултатите за карактеристичните градови Вредностите се изразени во PGA (g) за ПП475 (10% во 50 години) (0.xx) абсолутен максимум Западна Македонија SHARE, M1, M2 и M3 моделите ја издвојуваат како регион на највисок, односно северо-источниот дел (околу Крива Паланка) како регион со најнизок сеизмички хазард. Ориентацијата на просторната дистрибуција на сеизмичкиот хазард регионалните (GSHAP, BSHAP-1 и SHARE) модели ја мапираат доминантно по С-Ј (север-југ) правецот. M1, М2 и М3 моделите ја мапираат по СИ-ЈЗ (североисток-југозапад) правецот, кој што е апроксимативно ортогонален на правецот на протегање на Вардарската зона за која досега се сметаше дека е еден од главните носители на сеизмичкиот хазард во Република Македонија. Индикативен факт генериран со резултатите на М1/М2/М3 (слики 5б, 5г и 5ѓ) моделите, поткрепен со резултатите на SHARE (слика 5д) е дефицитот на историска сеизмичост во крајниот северо-источен дел на Ќустендилската раседна зона, односно регионот на Славишкиот и Ќустендилскиот расед, кои и двата според Dumurdzanov et al. (2005) се активни раседи со слаба морфолошка евиденција за неодамнешна активност и активен расед за чии движења постои геолошка евиденција, соодветно. Имајќи ги во предвид наведените три факти: 1) Дефицит на историска сеизмичност демонстрирана со резултатите на М1/М2/М3 моделите за анализа на сеизмичкиот хазард; 2) Постоење на активни раседни структури формирани во раниот миоцен (Dumurdzanov et al., 2005); и 3) механизмот и интервалот на настанување на катастрофални земјотреси во подрачјето на Македонско-Бугарскиот граничен појас (Milev и Vassileva; 2007), постои реална основа да се предпостави дека регионот Ќустендил - Крива Паланка - западно е и во услови на потенцијално кинематичко вклештување. Наведената предпоставка треба да се верифицира со постојниот фонд на инструментални сеизмолошки податоци, како и податоците добиени од современите сеизмолошки мрежи инсталирани во регионот (Македонија, Србија, Бугарија). Определени елементи врз кои се изведени последните два заклучоци се делумно поткрепени и со интерпретациите на резултатите на GPS мерењата (Думурџанов 2004, 2005; Burchfiel, 2006; Kotzev, 2008). Несомено, последните истражувања на Шалиќ и Милутиновиќ (2015), преку добиените резултати и изведени заклучноци, нудат солидна основа за понатамошни истражувања во полето на сеизмичкиот хазард, со крајна цел извогвување на национален анекс во прилог на Европските прописи. ЛИТЕРАТУРА Шалиќ, Р. (2015). Современ пристап за определување на сеизмичкиот хазард во Република Македонија. Институт за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија (УКИМ- ИЗИИС), Докторска дисертација, Март, 2015.

Предизвици во моделирање

Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање МОРА да постои компатибилност на јазлите од мрежата на КЕ на спојот на две површини Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање

Διαβάστε περισσότερα

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - БИТОЛА - Отсек за сообраќај и транспорт - ДОДИПЛОМСКИ СТУДИИ - ECTS М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО ПРИЛОГ ЗАДАЧИ ОД ОПРЕДЕЛУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Факултет: Градежен Предмет: ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Напрегање на смолкнување е интензитет на сила на единица површина, што дејствува тангенцијално на d. Со други зборови,

Διαβάστε περισσότερα

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации Динамика и стабилност на конструкции Задача 5.7 За дадената армирано бетонска конструкција од задачата 5. и пресметаните динамички карактеристики: кружна фреквенција и периода на слободните непригушени

Διαβάστε περισσότερα

год. III / бр. 15 / јуни 2013 / СПИСАНИЕ НА КомораТА на овластени архитекти и овластени инженери на македонија ISSN X

год. III / бр. 15 / јуни 2013 / СПИСАНИЕ НА КомораТА на овластени архитекти и овластени инженери на македонија ISSN X год. III / бр. 15 / јуни 2013 / СПИСАНИЕ НА КомораТА на овластени архитекти и овластени инженери на македонија ISSN 1857-7 44X Д-р Горан Марковски Професор на Градежниот факултет, Универзитет "Св. Кирил

Διαβάστε περισσότερα

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ диј е ИКА ски ч. 7 ч. Универзитет Св. Кирил и Методиј Универзитет Машински Св. факултет Кирил и Скопје Методиј во Скопје Машински факултет МОМ ТЕХНИЧКА МЕХАНИКА професор: доц. др Виктор Гаврилоски. ТОРЗИЈА

Διαβάστε περισσότερα

Доц. д-р Наташа Ристовска

Доц. д-р Наташа Ристовска Доц. д-р Наташа Ристовска Класификација според структура на скелет Алифатични Циклични Ароматични Бензеноидни Хетероциклични (Повторете ги хетероцикличните соединенија на азот, петчлени и шестчлени прстени,

Διαβάστε περισσότερα

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите)

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите) 37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 основни училишта 8 мај 03 VII одделение (решенија на задачите) Задача. Во еден пакет хартија која вообичаено се користи за печатење, фотокопирање и сл. има N = 500

Διαβάστε περισσότερα

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД.

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ВО ПРЕЗЕНТАЦИЈАТА ЌЕ ПРОСЛЕДИТЕ ЗАДАЧИ ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ ПЛОШТИНА И ВОЛУМЕН НА ГЕОМЕТРИСКИТЕ ТЕЛА КОИ ГИ ИЗУЧУВАМЕ ВО ОСНОВНОТО ОБРАЗОВАНИЕ. СИТЕ ЗАДАЧИ

Διαβάστε περισσότερα

ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ

ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ VIII СТРУЧНО СОВЕТУВАЊЕ СО МЕЃУНАРОДНО УЧЕСТВО ЗРГИМ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 13 15. 11. 2015 година Крушево ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ Зборник

Διαβάστε περισσότερα

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ НН трифазни мрежи се изведуваат со три или четири спроводника мрежите со четири спроводника можат да преминат во мрежи со пет спроводника, но со оглед што тоа во пракса се прави во објектите (кај потрошувачите),

Διαβάστε περισσότερα

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година)

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Septemvri 7 g ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Задача 1. На сликата е прикажан 4 kv преносен вод со должина L = 18 km кој поврзува ЕЕС со бесконечна моќност и една електрична

Διαβάστε περισσότερα

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Апстракт Вовед:Болести на крвта можат да настанат кога

Διαβάστε περισσότερα

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирка Попниколова Радевска Благоја Арапиноски Технички Факултет, Битола Драган Видановски ЕЛЕМ, Подружница РЕК Битола ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА

Διαβάστε περισσότερα

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба 4МОМ0 ЈАКОСТ АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел ) наставник:.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба γ 0 ( специфична тежина) 0 ak() G γ G ΣX0 ak() G γ ak ( ) γ Аксијалната сила и напонот, по

Διαβάστε περισσότερα

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА 20140300978 ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈА ( СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА БР. 87/12) Член 1 Во мрежните правила

Διαβάστε περισσότερα

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА Тарифен систем за ДС на ЕВН Македонија 2014 година (rke.org.mk) Надоместок за користење на дистрибутивниот систем плаќаат сите потрошувачи, корисници на дистрибутивниот сите

Διαβάστε περισσότερα

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ Предавање. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ. Еднодимензионална случајна променлива При изведување на експеримент, случајниот настан може да има многу различни реализации. Ако ги знаеме можните реализации и ако ја знаеме

Διαβάστε περισσότερα

МЕТОДОЛОГИЈА ЗА ОПРЕДЕЛУВАЊЕ РЕАЛЕН ПРЕСМЕТКОВЕН МОДЕЛ ЗА ПОСТОЕЧКИ КОНСТРУКЦИИИ СО АМБИЕНТАЛНИ ВИБРАЦИСКИ МЕРЕЊА

МЕТОДОЛОГИЈА ЗА ОПРЕДЕЛУВАЊЕ РЕАЛЕН ПРЕСМЕТКОВЕН МОДЕЛ ЗА ПОСТОЕЧКИ КОНСТРУКЦИИИ СО АМБИЕНТАЛНИ ВИБРАЦИСКИ МЕРЕЊА ДГКМ ДРУШТВО НА ГРАДЕЖНИТЕ КОНСТРУКТОРИ НА МАКЕДОНИЈА MASE MACEDONIAN ASSOCIATION OF STRUCTURAL ENGINEERS СИ-6 Partizanski odredi 24, P. Box 560, 1001 Skopje Macedonia Елена ДУМОВА-ЈОВАНОСКА 1, Горан МАРКОВСКИ

Διαβάστε περισσότερα

SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Жан Кипаризоски Howard Industries, Laurel, MS, USA SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ КУСА СОДРЖИНА SFRA (sweep frequency

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014 Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Влажен воздух 1 1 Влажен воздух Влажен воздух смеша од сув воздух и водена пареа Водената пареа во влажниот воздух е претежно во прегреана состојба идеален гас.

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Преглед - МКС EN ISO 14683:2007 Топлински мостови во градежништво Линеарни коефициенти на премин на топлина Упростен метод и утврдени вредности Thermal bridges in

Διαβάστε περισσότερα

С О Д Р Ж И Н А

С О Д Р Ж И Н А Број 29 Год. LXVI Понеделник, 1 март 2010 Цена на овој број е 380 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk С О Д Р Ж И Н А Стр. 502. Правилник за начинот и мерењето на изложеноста на професионално

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет КУСА

Διαβάστε περισσότερα

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од:

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од: Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на Република Македонија бр.16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите) 46 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 0 април 03 година (решенија на задачите Задача Tочкаст полнеж е поставен во темето на правиот агол на правоаголен триаголник како што е прикажано на слика Јачината

Διαβάστε περισσότερα

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Школа млади физичари 39, (2014) p. 1-12 НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Наце Стојанов 1. ВОВЕД Kомпјутерските симулации, гледано воопштено, се прават заради разбирањете на својствата на објектите или

Διαβάστε περισσότερα

СТУДИЈА НА РЕАЛЕН СЛУЧАЈ НА ВЛИЈАНИЕТО НА ДИСПЕРЗИРАНОТО ПРОИЗВОДСТВО ВРЗ СН ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА

СТУДИЈА НА РЕАЛЕН СЛУЧАЈ НА ВЛИЈАНИЕТО НА ДИСПЕРЗИРАНОТО ПРОИЗВОДСТВО ВРЗ СН ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Методија Атанасовски Љупчо Трпезановски Технички Факултет, Битола СТУДИЈА НА РЕАЛЕН СЛУЧАЈ НА ВЛИЈАНИЕТО НА ДИСПЕРЗИРАНОТО ПРОИЗВОДСТВО ВРЗ СН ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА

Διαβάστε περισσότερα

НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА

НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА 1. МОТИВАЦИЈА (1) Досегашната пракса во рамките на изготвувањето

Διαβάστε περισσότερα

Податоците презентирани во извештајот не ги одразуваат мислењата и ставовите на донаторите на проектот. Проектот Мојот пратеник е поддржан од:

Податоците презентирани во извештајот не ги одразуваат мислењата и ставовите на донаторите на проектот. Проектот Мојот пратеник е поддржан од: МОЈОТ ПРАТЕНИК 1 ГРАЃАНСКА АСОЦИЈАЦИЈА МОСТ ул. Стрезово, бр.7 1000 Скопје, Р Македонија www.most.org.mk e-mail: most@most.org.mk Печатено во Скопје, март 2008 Податоците презентирани во извештајот ги

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Климент Наумоски Александар Пауноски Елизабета Силјановска Атанасова Елена Јовановска Александар Костевски АД МЕПСО Скопје ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110

Διαβάστε περισσότερα

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8 Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8.1. Паралелна работа на синхроните генератори Современите електроенергетски системи го напојуваат голем број на синхрони генератори кои работат паралелно.

Διαβάστε περισσότερα

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ПРИРОДНИ И ТЕХНИЧКИ НАУКИ Институт за рударство Катедра за површинска експлоатација

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ПРИРОДНИ И ТЕХНИЧКИ НАУКИ Институт за рударство Катедра за површинска експлоатација УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ПРИРОДНИ И ТЕХНИЧКИ НАУКИ Институт за рударство Катедра за површинска експлоатација АНКИЦА ИЛИЈЕВА СТОШИЌ, дипл. руд. инж. ДИЗАЈНИРАЊЕ НА РАБОТНИТЕ КОСИНИ НА

Διαβάστε περισσότερα

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА 3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА Цел: Учениците/студентите да се запознаат со равенки за пресметка на: агли, периметар, плоштина, волумен на триаголна призма, како од теоретски аспект, така

Διαβάστε περισσότερα

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука не го одлага нејзиното извршување.

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука не го одлага нејзиното извршување. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија, врз основа на член 22, алинеја 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на РМ бр. 16/2011 и 136/11 ) и член 21 од Правилникот за начин и

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите) 46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 3 април 3 III година (решенија на задачите) Задача. Хеликоптер спасува планинар во опасност, спуштајќи јаже со должина 5, и маса 8, kg до планинарот. Планинарот испраќа

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева Нуклеарно магнетна резонанца Нуклеарно магнетна резонанца техника на молекулска спектроскопија дава информација за бројот и видот на атомите

Διαβάστε περισσότερα

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, (07), 9 9 ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ Весна Целакоска-Јорданова Секој природен број поголем од што е делив самo со и сам со себе се вика прост број. Запишани во низа,

Διαβάστε περισσότερα

ХИДРОГЕОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОКОЛИНАТА НА ДОЈРАНСКОТО ЕЗЕРО И МОЖНОСТИ ЗА ИСКОРИСТУВАЊЕ НА ПОДЗЕМНИТЕ ВОДИ

ХИДРОГЕОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОКОЛИНАТА НА ДОЈРАНСКОТО ЕЗЕРО И МОЖНОСТИ ЗА ИСКОРИСТУВАЊЕ НА ПОДЗЕМНИТЕ ВОДИ ХИДРОГЕОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОКОЛИНАТА НА ДОЈРАНСКОТО ЕЗЕРО И МОЖНОСТИ ЗА ИСКОРИСТУВАЊЕ НА ПОДЗЕМНИТЕ ВОДИ 1 Војо Мирчовски, 1 Дељо Каракашев, 1 Гоше Петров, 2 Владо Мирчовски 1 Факултет за рударство,

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски

Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски Економски факултет Скопје Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје e-mail: borce@eccf.ukim.edu.mk,

Διαβάστε περισσότερα

Тарифен став (денари) Пресметковна. Тарифно Потрошувачи на висок Единица величина. напон 35 kv * 35 kv 10 kv Моќност kw 943,62 994,66 767,14.

Тарифен став (денари) Пресметковна. Тарифно Потрошувачи на висок Единица величина. напон 35 kv * 35 kv 10 kv Моќност kw 943,62 994,66 767,14. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на Република Македонија бр.16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

Заземјувачи. Заземјувачи

Заземјувачи. Заземјувачи Заземјувачи Заземјување претставува збир на мерки и средства кои се превземаат со цел да се обезбедат нормални услови за работа на системот и безбедно движење на луѓе и животни во близина на објектот.

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλα Εργασίας. Работни Листови. Εκπαιδευτικό Υλικό

Φύλλα Εργασίας. Работни Листови. Εκπαιδευτικό Υλικό Εκπαιδευτικό Υλικό Φύλλα Εργασίας Работни Листови Έργο: «Διασυνοριακή συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας για τη χρήση της εκπαιδευτικής τεχνολογίας στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» Проект: «Ποгранична

Διαβάστε περισσότερα

ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ТУРИСТИЧКАТА ПОБАРУВАЧКА ВО ДОЈРАНСКИОТ РЕГИОН

ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ТУРИСТИЧКАТА ПОБАРУВАЧКА ВО ДОЈРАНСКИОТ РЕГИОН За цитирање: Петревска, Б. (2013). Предвидување на туристичката побарувачка во Дојранскиот регион, Зборник на трудови од научната трибина Туризмот во Дојранскиот регион, стр. 101-112. Билјана Петревска

Διαβάστε περισσότερα

Методина гранични елементи за инженери

Методина гранични елементи за инженери Методина гранични елементи за инженери доц. д-р Тодорка Самарџиоска Градежен факултет УКИМ -Скопје Типовина формулации со гранични елементи директна формулација: Интегралната равенка е формулирана во врска

Διαβάστε περισσότερα

ПРИРАЧНИК ЗА ПОДГОТOВКА НА ПЛАН ЗА УПРАВУВАЊЕ СО РЕЧЕН СЛИВ

ПРИРАЧНИК ЗА ПОДГОТOВКА НА ПЛАН ЗА УПРАВУВАЊЕ СО РЕЧЕН СЛИВ 33 ПРИРАЧНИК ЗА ПОДГОТOВКА НА ПЛАН ЗА УПРАВУВАЊЕ СО РЕЧЕН СЛИВ Прирачникот за подготовка на план за управување со речен слив е изработен во рамките на проектот Интегрирано управување со екосистемот во

Διαβάστε περισσότερα

1. Вовед во енвиронментална информатика

1. Вовед во енвиронментална информатика 1. Вовед во енвиронментална информатика Енвиронменталната информатика е дел од применетата информатика и поддржува методи и процедури на информатичката техологија кои придонесуваат во анализата на податоци

Διαβάστε περισσότερα

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 009 м-р Методија Атанасовски Технички Факултет, Битола д-р Рубин Талески Факултет за Електротехника и Информациски Технологии, Скопје ИСТРАЖУВАЊЕ НА ЕФИКАСНОСТА НА МАРГИНАЛНИТЕ

Διαβάστε περισσότερα

СЦЕНАРИЈА ЗА КЛИМАТСКИ ПРОМЕНИ ЗА МАКЕДОНИЈА

СЦЕНАРИЈА ЗА КЛИМАТСКИ ПРОМЕНИ ЗА МАКЕДОНИЈА УНИВЕРЗИТЕТ НА НОВА ГОРИЦА ЦЕНТАР ЗА АТМОСФЕРСКИ ИСТРАЖУВАЊА СЦЕНАРИЈА ЗА КЛИМАТСКИ ПРОМЕНИ ЗА МАКЕДОНИЈА ПРЕГЛЕД НА МЕТОДОЛОГИЈА И РЕЗУЛТАТИ ДОЦ.Д Р КЛЕМЕН БЕРГАНТ НОВА ГОРИЦА, СЛОВЕНИЈА, СЕПТЕМВРИ 2006

Διαβάστε περισσότερα

I. Теорија на грешки

I. Теорија на грешки I. Теорија на грешки I.. Вовед. Еден отпорник со назначена вредност од 000 Ω, измерен е со многу точна постапка и добиена е вредност од 000,9Ω. Да се одреди номиналната вредност на, конвенционално точната

Διαβάστε περισσότερα

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување.

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика (Службен весник на Република Македонија бр.16/11,136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври ДМС Софтвер "WINDOWS" за дистибутивните системи

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври ДМС Софтвер WINDOWS за дистибутивните системи ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 Оливер Мирчевски, дипл.ел.инж Влатко Манев дипл.ел.инж Неоком А.Д., Скопје М-р Бранислав Брбаклиќ, дипл. инг. ДМС Група, Нови Сад Вон.Проф. Д-р Весна Борозан Факултет

Διαβάστε περισσότερα

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ ЧЕТВРТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 6 9 септември 004 д-р Ристо Ачковски, дипл ел инж Електротехнички факултет, Скопје Сашо Салтировски, дипл ел инж АД Електростопанство на Македонија, Скопје АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА

Διαβάστε περισσότερα

нумеричка анализа и симулација на преминување на возило преку вертикална препрека на пат

нумеричка анализа и симулација на преминување на возило преку вертикална препрека на пат нумеричка анализа и симулација на преминување на возило преку вертикална препрека на пат Елениор Николов, Митко Богданоски Катедра за воена логистика Воена академија Скопје, Р. Македонија elenior.nikolov@ugd.edu.mk

Διαβάστε περισσότερα

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=?

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=? Задачи за вежби тест плоштина на многуаголник 8 одд На што е еднаков збирот на внатрешните агли кај n-аголник? 1. Одреди ја плоштината на паралелограмот, според податоците дадени на цртежот 2. 3. 4. P=?

Διαβάστε περισσότερα

ОБУКА ЗА ЕНЕРГЕТСКИ КОНТРОЛОРИ

ОБУКА ЗА ЕНЕРГЕТСКИ КОНТРОЛОРИ CeProSARD ISO 9001:2008 ISO 14001:2004 ОБУКА ЗА ЕНЕРГЕТСКИ КОНТРОЛОРИ Скопје, Март - Мај 2014 5 Изработка на извештај Предавач: Алекса Томовски, дипл. маш. инж. 5.1 Изработка на извештај за спроведената

Διαβάστε περισσότερα

5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1

5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1 5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1 5.1. ОБРАБОТУВАЧКИ СИСТЕМ И ПРОЦЕС ЗА ОБРАБОТКА СО РЕЖЕЊЕ 5.1.1. ОБРАБОТУВАЧКИ СИСТЕМ ЗА РЕЖЕЊЕ Обработувачкиот систем или системот за

Διαβάστε περισσότερα

Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија. Милан Елисковски. Апстракт

Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија. Милан Елисковски. Апстракт Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија Милан Елисковски Апстракт Животното осигурување има многу значајна улога во финансискиот сектор особено во развиените

Διαβάστε περισσότερα

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ-СКОПЈЕ Катедра за бетонски и дрвени конструкции ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖНИ КОНСТРУКЦИИ Доцент д-р Тони Аранѓеловски ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ СТРУКТУРА НА ДРВОТО Дрвото е биолошки,

Διαβάστε περισσότερα

ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА

ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА Вежби ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА РОТАЦИОНИ ЛУШПИ ТОВАРЕНИ СО РОТАЦИОНО СИМЕТРИЧЕН ТОВАР ОСНОВНИ ВИДОВИ РОТАЦИОНИ ЛУШПИ ЗАТВОРЕНИ ЛУШПИ ОТВОРЕНИ ЛУШПИ КОМБИНИРАНИ - СФЕРНИ - КОНУСНИ -ЦИЛИНДРИЧНИ - СФЕРНИ

Διαβάστε περισσότερα

ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ

ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ VIII СТРУЧНО СОВЕТУВАЊЕ СО МЕЃУНАРОДНО УЧЕСТВО ЗРГИМ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 13 15. 11. 2015 година Крушево ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ Зборник

Διαβάστε περισσότερα

Забелешки кон Уредбата за дополнување

Забелешки кон Уредбата за дополнување 05.04.2017 Забелешки кон Уредбата за дополнување Граѓанска иницијатива О2 коалиција за чист воздух бул. Партизански одреди бр.72a/41 1000 Скопје contact@o2koalicija.mk Скопје, 05.04.2017 година Граѓанска

Διαβάστε περισσότερα

Здравствени ефекти од цврстите честички

Здравствени ефекти од цврстите честички Институт за јавно здравје на Република Македонија Здравствени ефекти од цврстите честички Политички импликации за земјите од источна Европа, Кавказ и Централна Азија Aпстракт Овој труд ги сумира доказите

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 29 Антон Чаушевски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Томе Бошевски МАНУ МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ

Διαβάστε περισσότερα

Национална Стратегија за води

Национална Стратегија за води Национална Стратегија за води (2011-2041) Октомври,2011 Влада на Република Македонија, Влада на Република Словенија Министерство за Животна Средина и Просторно Планирање на Република Government of the

Διαβάστε περισσότερα

налазе се у диелектрику, релативне диелектричне константе ε r = 2, на међусобном растојању 2 a ( a =1cm

налазе се у диелектрику, релативне диелектричне константе ε r = 2, на међусобном растојању 2 a ( a =1cm 1 Два тачкаста наелектрисања 1 400 p и 100p налазе се у диелектрику релативне диелектричне константе ε на међусобном растојању ( 1cm ) као на слици 1 Одредити силу на наелектрисање 3 100p када се оно нађе:

Διαβάστε περισσότερα

Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски

Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски Апстракт Пазарот на капитал има многу значајна улога во финансискиот сектор особено во развиените економии.

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Деспина Петреска Кратка биографија: Деспина Петреска е родена 1986 година во Прилеп. Завршила додипломски

Διαβάστε περισσότερα

Модел на општински информациски систем за управување со цврстиот отпад (SWIS) УПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА 2016.

Модел на општински информациски систем за управување со цврстиот отпад (SWIS) УПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА 2016. Модел на општински информациски систем за управување со цврстиот отпад (SWIS) УПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА 2016. Содржина 1. Вовед... 7 1.1. Важноста на податоците во областа на управувањето со отпад... 9 1.2.

Διαβάστε περισσότερα

ПОДГОТВИТЕЛНА СТУДИЈА

ПОДГОТВИТЕЛНА СТУДИЈА ПОДГОТВИТЕЛНА СТУДИЈА ЗА ИЗРАБОТКА НА НАЦИОНАЛЕН КАТАСТАР НА ПОДЗЕМНИТЕ ВОДИ (PREPARATORY STUDY ON NATIONAL REGISTER OF GROUNDWATER) Скопје, 2016 НАСЛОВ:ПОДГОТВИТЕЛНА СТУДИЈА ЗА ИЗРАБОТКА НА НАЦИОНАЛЕН

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

4. Оваа Одлука влегува во сила со денот на објавувањето во Службен весник на Република Македонија, а ќе се применува од 1 јули 2018 година.

4. Оваа Одлука влегува во сила со денот на објавувањето во Службен весник на Република Македонија, а ќе се применува од 1 јули 2018 година. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика (Службен весник на Република Македонија бр.16/11,136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

КВАЛИТЕТОТ НА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ ВО ДОЛНОПОЛОШКИОТ РЕГИОН

КВАЛИТЕТОТ НА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ ВО ДОЛНОПОЛОШКИОТ РЕГИОН Оригинален научен труд Original Scientific Article КВАЛИТЕТОТ НА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ ВО ДОЛНОПОЛОШКИОТ РЕГИОН Маргита ДАБЕВСКА-КОСТОСКА 1, Џавит ФЕЈЗУЛИ 1, Миле СРБИНОВСКИ 2, Муртезан ИСМАИЛИ 3 & Сузана АЛИУ

Διαβάστε περισσότερα

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување.

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука, не го одлага нејзиното извршување. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на РМ бр. 16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14, 151/14 и 33/15),

Διαβάστε περισσότερα

ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Апстракт Целта на овој труд е да го испита влијанието на осигурувањето врз економскиот раст, со емпириска анализа за Република

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Факултет за Деловна Економија и Организациони Науки Магистерски труд Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Кандидат: Деспина Петреска Ментор:

Διαβάστε περισσότερα

Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија

Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија Д-р Никица Мојсоска-Блажевски nikica.mojsoska@finance.gov.mk М-р Марјан Петрески marjan.petreski@finance.gov.mk Труд презентиран на Конференцијата:

Διαβάστε περισσότερα

Горан Санев. еден коринтски арибалос од скопје

Горан Санев. еден коринтски арибалос од скопје УДК: 904-033.6(497.711) -06 Горан Санев еден коринтски арибалос од скопје Клучни зборови: коринтски арибалос, архајски период, црнофигурално вазно сликарство, Повардарје, Скопје, Халкидики Во текот на

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ПРИМЕНЕТА МАТЕМАТИКА Штип ВАСИЛКА ВИТАНОВА МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА МАГИСТЕРСКИ ТРУД Штип, 14 UNIVERSITY "GOCE DELCEV" - STIP FACULTY

Διαβάστε περισσότερα

BEC - TSB. www.bec-tsb.eu

BEC - TSB. www.bec-tsb.eu IPA Cross -Border Programme Greece - The former Yugoslav Republic of Macedonia 2007-2013 FROM NEIGHBORHOOD TO PARTNERSHIP www.bec-tsb.eu BEC - TSB Cooperation for the Establishment of a "Business and Employment

Διαβάστε περισσότερα

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ПО ИНФОРМАТИКА. Катедра за математика. Сања Пачемска

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ПО ИНФОРМАТИКА. Катедра за математика. Сања Пачемска УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ПО ИНФОРМАТИКА Катедра за математика ЕФЕКТИ ОД ПРИМЕНАТА НА ИНФОРМАТИЧКО КОМПЈУТЕРСКАТА ТЕХНОЛОГИЈА ВО НАСТАВАТА ПО МАТЕМАТИКА МАГИСТЕРСКИ ТРУД ШТИП, мај 01 Комисија

Διαβάστε περισσότερα

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Јовица Вулетиќ Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ

ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ БИТОЛА ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ БИТОЛА студиска програма по ИНФОРМАТИКА И КОМПЈУТЕРСКА ТЕХНИКА Втор циклус ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ -Магистески

Διαβάστε περισσότερα

ПРИМЕНЕТИ МЕТОДИ НА ИСТРАЖУВАЊЕ НА ПОЈАВИ И НАОЃАЛИШТА НА ЗЛАТО ВО Р. МАКЕДОНИЈА

ПРИМЕНЕТИ МЕТОДИ НА ИСТРАЖУВАЊЕ НА ПОЈАВИ И НАОЃАЛИШТА НА ЗЛАТО ВО Р. МАКЕДОНИЈА ПРИМЕНЕТИ МЕТОДИ НА ИСТРАЖУВАЊЕ НА ПОЈАВИ И НАОЃАЛИШТА НА ЗЛАТО ВО Р. МАКЕДОНИЈА Виолета Стефанова *, Виолета Стојанова * Апстракт Во овој труд се опфатени методите на проспекција на појавите на злато,

Διαβάστε περισσότερα

АНТРОПОМЕТРИСКИ КАРАКТЕРИСТИКИ КАЈ ДЕЦАТА ОД ОСНОВНИТЕ УЧИЛИШТА ANTHROPOMETRIC CHARACTERISTICS OF PRIMARY SCHOOL CHILDREN

АНТРОПОМЕТРИСКИ КАРАКТЕРИСТИКИ КАЈ ДЕЦАТА ОД ОСНОВНИТЕ УЧИЛИШТА ANTHROPOMETRIC CHARACTERISTICS OF PRIMARY SCHOOL CHILDREN РЕЗИМЕА ОД ОДБРАНЕТИ ДОКТОРСКИ И МАГИСТЕРСКИ ТЕЗИ РЕЗИМЕА ОД ОДБРАНЕТИ ДОКТОРСКИ И МАГИСТЕРСКИ ТЕЗИ ABSTRACT FROM DEFENDED DOCTORAL AND POST- GRADUATED THESES АНТРОПОМЕТРИСКИ КАРАКТЕРИСТИКИ КАЈ ДЕЦАТА

Διαβάστε περισσότερα

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ПРИРОДНИ И ТЕХНИЧКИ НАУКИ КАТЕДРА ЗА ГЕОЛОГИЈА И ГЕОФИЗИКА МАГИСТЕРСКИ ТРУД КОРЕЛАЦИЈА ПОМЕЃУ РЕАЛНАТА ГЕОЛОШКА СРЕДИНА И ГЕОЕЛЕКТРИЧНИОТ МОДЕЛ Ментор: Проф.

Διαβάστε περισσότερα

Модели за декарбонизација во електроенергетскиот сектор

Модели за декарбонизација во електроенергетскиот сектор Модели за декарбонизација во електроенергетскиот сектор Република Македонија Поддршка за ниско-јаглероден развој во Југоисточна Европа (ПНЈР) Модели за декарбонизација во електроенергетскиот сектор Република

Διαβάστε περισσότερα

ОЦЕНКА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ТУРБО КРУЖНИ КРСТОСНИЦИ

ОЦЕНКА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ТУРБО КРУЖНИ КРСТОСНИЦИ Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Технички факултет - Битола - Отсек за сообраќај и транспорт - ГРЕДОСКА НАТАША, дипл. сообр. инж. ОЦЕНКА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ТУРБО КРУЖНИ КРСТОСНИЦИ Магистерски

Διαβάστε περισσότερα

Остава на монети од археолошкиот локалитет Баргала II (каталог)

Остава на монети од археолошкиот локалитет Баргала II (каталог) Остава на монети од археолошкиот локалитет Баргала II (каталог) Билјана Јовановска Републички завод за заштита на спомениците на културата - Скопје Трајче Нацев Завод за заштита на спомениците на културата

Διαβάστε περισσότερα

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Стипе Ќурлин Антун Андриќ ХОПС ОПТИМИЗАЦИЈА НА ЗАГУБИТЕ НА ПРЕНОСНАТА МРЕЖА ОД АСПЕКТ НА КРИТЕРИУМОТ НА МИНИМАЛНИ ЗАГУБИ НА АКТИВНА МОЌНОСТ СО ПРОМЕНА НА АГОЛОТ НА

Διαβάστε περισσότερα

4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал.

4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал. 4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал. 1 2 Претворањето на процесната величина во мерен сигнал се изведува со помош на мерен претворувач. Може да се каже дека улогата на претворувачот е претворање на енергијата

Διαβάστε περισσότερα

Предавање 3. ПРОИЗВОДНИ ТЕХНОЛОГИИ Обработка со симнување материјал (режење) Машински факултет-скопје 2.4. ПРОЦЕСИ ВО ПРОИЗВОДНОТО ОПКРУЖУВАЊЕ

Предавање 3. ПРОИЗВОДНИ ТЕХНОЛОГИИ Обработка со симнување материјал (режење) Машински факултет-скопје 2.4. ПРОЦЕСИ ВО ПРОИЗВОДНОТО ОПКРУЖУВАЊЕ Предавање 3 ПРОИЗВОДНИ ТЕХНОЛОГИИ Обработка со симнување материјал (режење) Машински факултет-скопје 2.4. ПРОЦЕСИ ВО ПРОИЗВОДНОТО ОПКРУЖУВАЊЕ Во структурата на индустриските системи на различни нивоа се

Διαβάστε περισσότερα

DEMOLITION OF BUILDINGS AND OTHER OBJECTS WITH EXPLOSIVES AND OTHER NONEXPLOSIVES MATERIALS

DEMOLITION OF BUILDINGS AND OTHER OBJECTS WITH EXPLOSIVES AND OTHER NONEXPLOSIVES MATERIALS Ристо Дамбов * РУШЕЊЕ НА ЗГРАДИ И ДРУГИ ГРАДЕЖНИ ОБЈЕКТИ СО ПОМОШ НА ЕКСПЛОЗИВНИ И НЕЕКСПЛОЗИВНИ МАТЕРИИ РЕЗИМЕ Во трудот се преставени основните параметри и начини за рушење на стари згради. Ќе се прикажат

Διαβάστε περισσότερα

ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА

ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4 септември Бранко Наџински Илија Хаџидаовски Макстил АД ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА КУСА СОДРЖИНА Во овој труд е разгледан

Διαβάστε περισσότερα

ПРИМЕНА НА МЕНАЏМЕНТ НА РИЗИК ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА ОДЛУКИ ВО ЕНЕРГЕТСКИ КОМПАНИИНАПАТСТВИЈА

ПРИМЕНА НА МЕНАЏМЕНТ НА РИЗИК ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА ОДЛУКИ ВО ЕНЕРГЕТСКИ КОМПАНИИНАПАТСТВИЈА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Невенка Китева Роглева Вангел Фуштиќ Факултет за електротехника и информациски технологии Ева Шуклева ЕВН-Македонија ПРИМЕНА НА МЕНАЏМЕНТ НА РИЗИК ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА

Διαβάστε περισσότερα

Ветерна енергија 3.1 Вовед

Ветерна енергија 3.1 Вовед 3 Ветерна енергија 3.1 Вовед Енергијата на ветерот е една од првите форми на енергија која ја користел човекот. Уште старите Египќани ја користеле за задвижување на своите бродови и ветерни мелници. Ваквиот

Διαβάστε περισσότερα

Гоце Јанкулоски ТРАНСФОРМАЦИСКОТО ЛИДЕРСТВО КАКО ГЕНЕРАТОР НА УСПЕХОТ НА РАБОТЕЊЕТО - МАГИСТЕРСКИ ТРУД -

Гоце Јанкулоски ТРАНСФОРМАЦИСКОТО ЛИДЕРСТВО КАКО ГЕНЕРАТОР НА УСПЕХОТ НА РАБОТЕЊЕТО - МАГИСТЕРСКИ ТРУД - УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ - ШТИП МБА - Менаџмент Гоце Јанкулоски ТРАНСФОРМАЦИСКОТО ЛИДЕРСТВО КАКО ГЕНЕРАТОР НА УСПЕХОТ НА РАБОТЕЊЕТО - МАГИСТЕРСКИ ТРУД - Штип, февруари 2015 година

Διαβάστε περισσότερα

ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ

ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Иле Георгиев Македонски Телеком а.д. Скопје ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ КУСА СОДРЖИНА Во

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ НА ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ КОМУТАЦИИ СО MATLAB/Simulink

МОДЕЛИРАЊЕ НА ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ КОМУТАЦИИ СО MATLAB/Simulink 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Александра Крколева Јовица Вулетиќ Јорданчо Ангелов Ристо Ачковски Факултет за електротехника и информациски технологии Скопје МОДЕЛИРАЊЕ НА ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ КОМУТАЦИИ

Διαβάστε περισσότερα