λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 1 β & 2 β Φα ηα κφπ κη λδεσμ πλκ δκλδ ησμ κζδευθ φαδθκζδευθ υ α δευθ

Transcript

1 λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 1 β & 2 β Φα ηα κφπ κη λδεσμ πλκ δκλδ ησμ κζδευθ φαδθκζδευθ υ α δευθ ζαδκζϊ κυ Θ πλβ δεσ ηϋλκμ φα ηα κφπ κη λέα αθάε δ δμ βηαθ δεσ λ μ η γσ κυμ βμ θσλΰαθβμ αθϊζυ βμ. Μ β ίκάγ δα πθ η γσ πθ θσλΰαθβμ αθϊζυ βμ υπκζκΰέα αδ β πκ σ β α θσμ υ α δεκτ ηϋ π βμ ηϋ λβ βμ ηδαμ φυ δεάμ δ δσ β αμ, β κπκέα ηφαθέα δ γ δεά υ ξϋ δ β η β υΰεϋθ λπ β κυ πλκ δκλδαση θκυ υ α δεκτ. φα ηα κφπ κη λέα αθάε δ δμ «κπ δεϋμ» η γσ κυμ θσλΰαθβμ αθϊζυ βμ, σππμ απκεαζκτθ αδ σζ μ κδ ηϋγκ κδ πκυ ία έακθ αδ β ηϋ λβ β βμ απκλλκφκτη θβμ ά επ ηπση θβμ φπ δθάμ αε δθκίκζέαμ. Φα ηα κφπ κη λέα έθαδ β ξθδεά βθ κπκέα ξλβ δηκπκδ έ αδ φπμ ΰδα β ηϋ λβ β βμ υΰεϋθ λπ βμ ξβηδευθ κυ δυθ. αλξά ζ δ κυλΰέαμ βμ η γσ κυ ία έα αδ βθ δ δσ β α πκυ ηφαθέακυθ α δαζτηα α κλδ ηϋθπθ κυ δυθ θα απκλλκφκτθ αε δθκίκζέα κλδ ηϋθκυ ηάεκυμ ετηα κμ ίαγησ αθϊζκΰκ πλκμ β υΰεϋθ λπ β βμ κυ έαμ κ ι ααση θκ δϊζυηα, τηφπθα η κ θσηκ απκλλσφβ βμ (Lambert-Beer). φα ηα κφπ κη λέα ά ηκλδαεά φα ηα κ εκπέα υπ λδυ κυμ-κλα κτ ηπκλ έ θα φαληκ γ έ σ κ Ϊξλπηα σ κ εαδ Ϋΰξλπηα δαζτηα α. Σα πλυ α απκλλκφκτθ υπ λδυ β αε δθκίκζέα (UV), θυ α τ λα αε δθκίκζέ μ κυ κλα κτ φϊ ηα κμ, υπσ βθ πλκςπσγ β σ δ γα δ ξτ δ κ θσηκμ κυ Lambert-Beer εϊγ π λέπ π β. Σκ βζ ε λκηαΰθβ δεσ φϊ ηα κυ ζ υεκτ φπ σμ δαελέθ αδ: ) βθ υπ λδυ β π λδκξά, πκυ π λδζαηίϊθ δ δμ αε δθκίκζέ μ ηάεβ ετηα κμ απσ nm ά υπ λδυ β αε δθκίκζέα (UV= Ultra Violet), ) βθ κλα ά π λδκξά (Vis= Visible) η αε δθκίκζέ μ ηάεκυμ ετηα κμ nm, πκυ π λδζαηίϊθ δ δμ Ϋΰξλπη μ αε έθ μ πκυ λ γέακυθ κ ηϊ δ ηαμ (κλα Ϋμ) Γ) βθ υπϋλυγλβ π λδκξά η αε δθκίκζέ μ ηάεκυμ ετηα κμ nm, βζα ά δμ υπϋλυγλ μ αε έθ μ (IR= Infra Red). Ο θσηκμ κυ Lambert-Beer δα υπυθ αδ πμ ιάμ: Ό αθ ηδα ζ π ά παλϊζζβζβ ηκθκξλπηα δεά αε δθκίκζέα (κλδ ηϋθκυ ηάεκυμ ετηα κμ ζ), η Ϋθ α β I 0, πλκ πέπ δ εϊγ α α κδξυηα α ευο ζέ αμ, πϊξκυμ d, βθ κπκέα υπϊλξ δ δϊζυηα κυ έαμ υΰεϋθ λπ βμ C, σ Ϋθα ηϋλκμ βμ θϋλΰ δαμ βμ αε δθκίκζέαμ απκλλκφϊ αδ απσ κ 1

2 δϊζυηα. ι λξση θβ απσ βθ ευο ζέ α αε δθκίκζέα Ϋξ δ πζϋκθ Ϋθ α β I, ηδελσ λβ βμ I 0 ζσΰπ βμ απκλλσφβ βμ. Σκ πκ κ σ βμ αε δθκίκζέαμ πκυ απκλλκφϊ αδ απσ Ϋθα δϊζυηα έθαδ αθϊζκΰκ βμ υΰεϋθ λπ βμ C κυ δαζτηα κμ εαδ κυ ηάεκυμ βμ δα λκηάμ βμ αε δθκίκζέαμ ηϋ α κ δϊζυηα (πϊξκυμ d βμ ευο ζέ αμ). Σκ φπμ π λθϊ ηϋ π θσμ ηκθκξλπηϊ κλα (Ϋθα πλέ ηα, Ϋθα φλϊΰηα ά εαδ Ϋθα φέζ λκ) ΰδα θα πδζ ΰ έ Ϋθα ηάεκμ ετηα κμ. Σκ φπμ θσμ ηάεκυμ ετηα κμ ζϋΰ αδ σ δ έθαδ ηκθκξλπηα δεσ. χάηα 1: δ λξση θβ αε δθκίκζέα απσ ευο ζέ α δαζτηα κμ πϊξκυμ d. ηαγβηα δεά Ϋεφλα β κυ θσηκυ απκλλσφβ βμ κυ Lambert-Beer, έθαδ: A d C σπκυ = log (I 0 / Ι), έθαδ β απκλλσφβ β (absorbance) ά κπ δεά πυεθσ β α, ά απσ ί β κυ δαζτηα κμ I 0 = β Ϋθ α β βμ ι λξση θβμ αε δθκίκζέαμ απσ κθ εαγαλσ δαζτ β (Ι δαζτ β ) Ι = β Ϋθ α β βμ ι λξση θβμ αε δθκίκζέαμ απσ κ δϊζυηα (Ι δαζτηα κμ ) d = κ πϊξκμ βμ κδίϊ αμ κυ δαζτηα κμ (πζϊ κμ ευο ζέ αμ) ά κ ηάεκμ δα λκηάμ βμ αε δθκίκζέαμ, cm C = β υΰεϋθ λπ β κυ δαζτηα κμ moles κυ έαμ/ L (M) = αγ λϊ πκυ ζϋΰ αδ ΰλαηηκηκλδαεά απκλλκφβ δεσ β α ά υθ ζ άμ ηκλδαεάμ απσ ί βμ εαδ Ϋξ δ ηκθϊ μ Μ -1 cm -1, υ κ πκζζαπζϊ δκ dc θα ΰέθ δ α δϊ α κ. ΰλαηηκηκλδαεά απκλλκφβ δεσ β α έθαδ κ ξαλαε βλδ δεσ βμ κυ έα πκυ βζυθ δ πσ κ φπμ απκλλκφϊ αδ υΰε ελδηϋθκ ηάεκμ ετηα κμ. (Ολδ ησμ κυ : έθαδ β απκλλσφβ β δαζτηα κμ πϊξκυμ κδίϊ αμ 1 cm εαδ υΰεϋθ λπ βμ 1 mole κυ έαμ/ L δαζτηα κμ (1 Μ) εαδ ιαλ Ϊ αδ απσ β φτ β βμ κυ έαμ εαδ κ ηάεκμ ετηα κμ βμ αε δθκίκζέαμ απκλλσφβ βμ.) 2

3 β φα ηα κφπ κη λέα ξλβ δηκπκδ έ αδ υλτ α α εαδ κ σλκμ δαπ λα σ β α Σ (Transmittance) βμ αε δθκίκζέαμ, πκυ έθ δ βθ Ϋθ α β βμ αε δθκίκζέαμ πκυ δϋλξ αδ απσ κ δϊζυηα εαδ θ απκλλκφάγβε ά η Ϊζζα ζσΰδα κ εζϊ ηα κυ φπ σμ πκυ δαπ λθϊ κ έΰηα. υ ά δ κτ αδ: I T I Γδα κ ζσΰκ αυ σ, κ Σ Ϋξ δ τλκμ απσ 0 πμ 1. δαπ λα σ β α υθ Ϋ αδ η βθ απκλλσφβ β η β ξϋ β: A log 1/ T log T Ο θσηκμ κυ Beer βζυθ δ σ δ β απκλλσφβ β έθαδ αθϊζκΰβ πλκμ β υΰεϋθ λπ β βμ κυ έαμ πκυ απκλλκφϊ. Ι ξτ δ ΰδα ηκθκξλπηα δεσ φπμ εαδ δ ξτ δ πκζτ εαζϊ αλαδϊ δαζτηα α ( 0.01 Μ) πθ π λδ σ λπθ κυ δυθ. θυ θ δ ξτ δ δμ παλαεϊ π π λδπ υ δμ: α) σ αθ κ δϊζυηα έθαδ γκζσ, βζα ά π λδϋξ δ α δϊζυ μ κυ έ μ ά έθαδ εκζζκ δ Ϋμ, κπσ υηίαέθ δ δϊξυ β, αθϊεζα β ά ε α ησμ βμ αε δθκίκζέαμ. ί) σ αθ υηίαέθ δ φγκλδ ησμ, βζα ά α ησλδα βμ δαζυηϋθβμ κυ έαμ, αφκτ δ ΰ λγκτθ επϋηπκυθ αε δθκίκζέα φγκλδ ηκτ ΰ) α πυεθϊ δαζτηα α, σ αθ β υΰεϋθ λπ β βμ δαζυηϋθβμ κυ έαμ ι π λθϊ Ϋθα υΰε ελδηϋθκ σλδκ, πκυ έθαδ δαφκλ δεσ ΰδα εϊγ κυ έα. ) σ αθ αζζϊα δ β ξβηδεά ηκλφά βμ δαζυηϋθβμ κυ έαμ ά ΰέθ αδ δκθδ ησμ, τα υιβ ά υηπζκεκπκέβ β πθ δσθ πθ βμ. ) σ αθ θ έθαδ ζ π ά β πλκ πέπ κυ α Ϋ ηβ αε δθκίκζέαμ ζσΰπ α Ϋζ δαμ ά φγκλϊμ κυ κλΰϊθκυ ηϋ λβ βμ, κπσ Ϋξκυη η ΰΪζκ τλκμ ( nm) αε δθκίκζέαμ. Ο θσηκμ κυ Beer φαλησ γβε αλξδεϊ ΰδα Ϋΰξλπηα δαζτηα α, βζα ά αυ Ϊ πκυ απκλλκφκτθ αε δθκίκζέ μ κυ κλα κτ φϊ ηα κμ. βθ π λέπ π β αυ ά β ηϋγκ κμ ζϋΰ αδ ξλπηα κη λέα. Μ βθ ιϋζδιβ βμ πδ άηβμ, Ϋΰδθ ΰθπ σ σ δ δ ξτ δ εαδ ΰδα βθ απκλλσφβ β υπ λδυ κυμ αε δθκίκζέαμ (Ϊξλπηα δαζτηα α) κπσ Ϋξκυη β φα ηα κφπ κη λέα υπ λδυ κυμ-κλα κτ (UV-Vis Spectrophotometry). Σκ ηάηα κυ ηκλέκυ πκυ υγτθ αδ ΰδα βθ απκλλσφβ β κυ φπ σμ κθκηϊα αδ ξλπηκφσλκ. ΚΪγ κυ έα β κπκέα απκλλκφϊ κλα σ φπμ φαέθ αδ Ϋΰξλπηβ σ αθ β δαπ λθϊ ά σ αθ αθαεζϊ αδ απσ αυ άθ, ζ υεσ φπμ. (Σκ ζ υεσ φπμ π λδϋξ δ σζα α ξλυηα α κυ κλα κτ φϊ ηα κμ.) Οδ κυ έ μ απκλλκφκτθ υΰε ελδηϋθα ηάεβ ετηα κμ κυ ζ υεκτ φπ σμ εαδ α ηϊ δα ηαμ αθδξθ τκυθ α ηάεβ ετηα κμ πκυ θ Ϋξκυθ 3

4 απκλλκφβγ έ. Σκ παλα βλκτη θκ ξλυηα κθκηϊα αδ υηπζβλπηα δεσ κυ απκλλκφυη θκυ ξλυηα κμ. Ο θσηκμ κυ Beer δ ξτ δ εαδ σ αθ υπϊλξκυθ π λδ σ λ μ απσ ηδα κυ έ μ Ϋθα δϊζυηα, σ β απκλλσφβ β κυ δαζτηα κμ κπκδκ άπκ ηάεκμ ετηα κμ έθαδ κ Ϊγλκδ ηα πθ απκλλκφά πθ σζπθ πθ κυ δυθ κ δϊζυηα. πκλλσφβ β η έΰηα κμ: = Χ b[x] + Τ b[y] + b[z] + Όπκυ έθαδ β ΰλαηηκηκλδαεά απκλλκφβ δεσ β α εϊγ κυ έαμ κ υπσ ιϋ α β ηάεκμ ετηα κμ εαδ b έθαδ κ ηάεκμ βμ δα λκηάμ. ε σμ απσ δμ κυ έ μ πκυ απκλλκφκτθ κ φπμ εαδ εα Ϊ υθϋπ δα έθαδ Ϋΰξλπη μ, υπϊλξκυθ εαδ κυ έ μ πκυ θ απκλλκφκτθ κ κλα σ φπμ. Γδα β φπ κηϋ λβ β πθ κυ δυθ αυ υθ πλκ φ τΰκυη δ δεϋμ ξβηδεϋμ αθ δ λϊ δμ α πλκρσθ α πθ κπκέπθ έθαδ Ϋΰξλπηα, εαδ Ϊλα ηπκλκτθ θα φπ κη λβγκτθ. Κα Ϊ εαθσθα πλκ γϋ κυη βθ Ϊξλπηβ κυ έα πκυ γϋζκυη θα η ζ ά κυη Ϋθα ά π λδ σ λα αθ δ λα άλδα πϊθ κ π λέ δα Ϋ δ υ κ ξλυηα κυ πλκρσθ κμ θα έθαδ αθϊζκΰκ βμ υΰεϋθ λπ βμ βμ Ϊξλπηβμ κυ έαμ πκυ η λκτη. Φ α απ φ ΰλαφδεά παλϊ α β βμ απκλλσφβ βμ ηδαμ κυ έαμ υθαλ ά δ κυ ηάεκυμ ετηα κμ βμ αε δθκίκζέαμ ηαμ έθ δ κ φϊ ηα απκλλσφβ άμ βμ. υ σ έθαδ ξαλαε βλδ δεσ ΰδα εϊγ κυ έα, απκ ζ έ βζα ά Ϋθα έ κμ «αυ σ β αμ», πκυ ηαμ πδ λϋπ δ θα βθ αυ κπκδά κυη. Σκ φϊ ηα απκλλσφβ βμ ηδαμ Ϊΰθπ βμ κυ έαμ ηαμ έθ δ ηδα αλξδεά πκδκ δεά δεσθα βμ Ϋθπ βμ ά ηδαμ κηϊ αμ ηϋ α βθ κηά βμ πκυ απκλλκφϊ κ φπμ. Σκ φϊ ηα απκλλσφβ βμ ηαμ έθ δ πέ βμ πζβλκφκλέ μ ΰδα κ αθ πλσε δ αδ ΰδα ηέΰηα ξλπ δευθ. θ πλσε δ αδ ΰδα δϊζυηα εαγαλάμ κυ έαμ σ ηπκλκτη θα πλκ δκλέ κυη β δαζυηϋθβ κυ έα, υΰελέθκθ αμ η α φϊ ηα α βμ ίδίζδκΰλαφέαμ. ηέα Ϋ κδα τΰελδ β σηπμ πλϋπ δ θα πλκ Ϋξκυη θα αυ έακθ αδ κδ υθγάε μ εϊ π απσ δμ κπκέ μ Ϋξ δ η λβγ έ κ φϊ ηα. Σκ φϊ ηα ηδαμ κυ έαμ αζζϊα δ η βθ αζζαΰά κυ δαζτ β εαδ βθ αζζαΰά κυ ph. α α υ π υπ α π - α π α αφ Ο εζα δεσμ λσπκμ φαληκΰάμ κυ θσηκυ βμ απκλλσφβ βμ κθ πλκ δκλδ ησ βμ Ϊΰθπ βμ υΰεϋθ λπ βμ θσμ δαζτηα κμ έθαδ η εα α ε υά βμ εαηπτζβμ αθαφκλϊμ. υ ά έθαδ ηδα υγ έα ΰλαηηά πκυ απκ ζ έ βθ ΰλαφδεά παλϊ α β κυ 4

5 θσηκυ κυ Beer εαδ ηαμ έξθ δ β η αίκζά βμ υΰεϋθ λπ βμ κυ δαζτηα κμ υθϊλ β β η β η λκτη θβ απκλλσφβ β ά βθ δαπ λα σ β α. Κα α ε υϊα αδ η β ίκάγ δα 4-5 πλσ υππθ δαζυηϊ πθ βμ κυ έαμ πκυ πλκ δκλέα αδ, α κπκέα πλϋπ δ θα παλα ε υϊακθ αδ η κθ έ δκ αελδίυμ λσπκ, σππμ εαδ κ Ϊΰθπ κ δϊζυηα. Σα δαζτηα α π λδϋξκυθ σζα βθ έ δα πκ σ β α αθ δ λα βλέπθ, αζζϊ υθ ξυμ αυιαθση θ μ ΰθπ Ϋμ πκ σ β μ βμ κυ έαμ πκυ η λϊη. Ο ζδεσμ σΰεκμ πλϋπ δ θα έθαδ πϊθ α έ δκμ. πδπζϋκθ, παλα ε υϊα αδ εαδ Ϋθα «ζ υεσ» ά «υφζσ» (blank) δϊζυηα ΰδα θα λυγηέ κυη κ ηβ Ϋθ κυ κλΰϊθκυ. Σκ «υφζσ» δϊζυηα, π λδϋξ δ σζα α αθ δ λα άλδα ε σμ βμ κυ έαμ. Σκ «υφζσ» πκηϋθπμ Ϋξ δ υΰεϋθ λπ β κυ έαμ (0) ηβ Ϋθ. εκζκυγ έ β ηϋ λβ β βμ απκλλσφβ βμ ( ) ά δαπ λα σ β αμ (% Σ) σζα α δαζτηα α εαδ β εα α ε υά βμ ΰλαφδεάμ παλϊ α βμ. ξ δϊακυη β ΰλαφδεά παλϊ α β βμ απκλλσφβ βμ (Ϊικθαμ y) υθαλ ά δ βμ υΰεϋθ λπ βμ βμ δαζυηϋθβμ κυ έαμ πκυ απκλλκφϊ (Ϊικθαμ x). Οδ πλσ υπ μ εαηπτζ μ πθ κυ δυθ πκυ ηαμ θ δαφϋλκυθ πλϋπ δ θα παθαζαηίϊθκθ αδ εϊγ φκλϊ πκυ η λϊη βθ κυ έα Ϊΰθπ βμ υΰεϋθ λπ βμ. Π δλαηα δεά δα δεα έα. Κα α ε υά πλσ υπβμ εαηπτζβμ Χ ω α π φα υ α Ο πλκ δκλδ ησμ πθ κζδευθ φαδθκζυθ η βθ ηϋγκ κ Folin-Ciocalteu ία έα αδ βθ κι έ π β πθ φαδθκζδευθ υ α δευθ αζεαζδεσ π λδίϊζζκθ η ηέΰηα φπ φκίκζφλαηδεκτ εαδ φπ φκηκζυί αδθδεκτ κιϋκμ. πκ Ϋζ ηα βμ αθ έ λα βμ έθαδ κ ξβηα δ ησμ ευαθυθ πλκρσθ πθ. Ϋθ α β κυ ευαθκτ ξλυηα κμ, η ηϋΰδ κ α 725 nm έθαδ αθϊζκΰβ βμ υΰεϋθ λπ βμ πθ φαδθκζδευθ υ α δευθ. 10 mg ΰαζζδεκτ κιϋκμ δαζτκθ αδ η γαθσζβ κΰεκη λδεά φδϊζβ πθ 10 ml, αυ σ έθαδ κ πυεθσ δϊζυηα πθ 1000 ppm (mg/l ά ηg/ml). πσ αυ σ η εα Ϊζζβζ μ αλαδυ δμ κδηϊακθ αδ πλσ υπα δαζτηα α πθ 50, 100, 200, 300, εαδ 400 mg/l κΰεκη λδεϋμ φδϊζ μ πθ 5 ml. Μ λδϋ αδ β απκλλσφβ β πθ δαζυηϊ πθ α 271 nm εαδ εα α ε υϊα αδ β πλσ υπβ εαηπτζβ. Γδα κθ πλκ δκλδ ησ πθ κζδευθ φαδθκζδευθ υ α δευθ αεκζκυγ έ αδ β παλαεϊ π δα δεα έα: κΰεκη λδεά φδϊζβ πθ 10 ml φϋλκθ αδ 0,1 ml έΰηα κμ ά 5

6 πλσ υπκυ δαζτηα κμ. εκζκυγ έ πλκ γάεβ 5 ml απ αΰηϋθκυ θ λκτ. Πλκ έγ θ αδ 0,5 ml / κμ Folin-Ciocalteu εαδ η Ϊ απσ 3 min πλκ έγ αδ 1,0 ml εκλ ηϋθκυ δαζτηα κμ Na 2 CO 3 (20% w/v) εαδ υηπζβλυθ αδ κ σΰεκμ β φδϊζβ η θ λσ. Μ Ϊ απσ παλαηκθά 1 h εκ δθσ ξυλκ η λϊ αδ β απκλλσφβ β ηάεκμ ετηα κμ 725 nm. B. εχτζδ β πθ φαδθκζδευθ υ α δευθ έΰηα κμ ιαδλ δεϊ παλγϋθκυ ζαδκζϊ κυ υΰέακθ αδ η αελέί δα 2.0 g ζαδκζϊ κυ κεδηα δεκτμ πζάθα πθ 10 ml η ίδ π σ εαπϊεδ. Μ αφϋλ αδ 1 ml απσ κ δϊζυηα κυ π λδεκτ πλκ τπκυ ( υλδθΰεδεσ κιτ mg / ml) κ παλαπϊθπ έΰηα. δ υθ αδ κ εαπϊεδ εαδ αεκζκυγ έ αθϊ υ β κυ έΰηα κμ αελδίυμ ΰδα 30 sec. Πλκ έγ θ αδ 5 ml απσ κ δαζτ β εξτζδ βμ η γαθσζβ/ θ λσ 80/20 % (V/V). εκζκυγ έ αθϊ υ β κυ έΰηα κμ αελδίυμ ΰδα 1 min. εκζκυγ έ εξτζδ β ζκυ λσ υπ λάξπθ ΰδα 15 min γ ληκελα έα πηα έκυ. β υθϋξ δα κ ηέΰηα φυΰκε θ λ έ αδ δμ 5000 rev/min ΰδα 25 min. ΠαλαζαηίΪθ αδ ηδα πκ σ β α έ β η 0.1 ml βμ υπ λε έη θβμ φϊ βμ βθ κπκέα τηφπθα η βθ παλαπϊθπ δα δεα έα ξλβ δηκπκδ έ αδ ΰδα κθ πλκ δκλδ ησ πθ κζδευθ φαδθκζδευθ υ α δευθ κυ έΰηα κμ. 6

7 λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 3 β Έζ ΰχκμ βμ κι δ π δεάμ αγ λσ β αμ ζδπαλυθ υζυθ η β υ ε υά Rancimat Θ πλβ δεσ ηϋλκμ υ υ π αχυ ω πα υ (RANCIMAT) κι έ π β πθ ζδπαλυθ υζυθ έθαδ β ετλδα αδ έα πκυ π λδκλέα δ κ ξλσθκ υθ άλβ βμ κυμ. κι έ π β πθ ζδπαλυθ υζυθ ε βζυθ αδ η βθ αθϊπ υιβ υ Ϊλ βμ κ ηάμ εαδ ΰ τ βμ. υθ πυμ β αγ λσ β α πθ ζδπαλυθ υζυθ βθ κι έ π β απκ ζ έ πκυ αέα παλϊη λκ ΰδα βθ αιδκζσΰβ β βμ πκδσ β Ϊμ κυμ. Οδ κεδηϋμ πκυ ΰέθκθ αδ ΰδα βθ ε έηβ β βμ αγ λσ β Ϊμ κυμ απκίζϋπκυθ βθ πλσίζ οβ κυ ξλσθκυ πκυ ηπκλ έ Ϋθα πλκρσθ θα παλαη έθ δ κ λϊφδ ξπλέμ θα παλα βλβγ έ αζζκέπ β πθ κλΰαθκζβπ δευθ κυ ξαλαε βλδ δευθ. Ο πλκ δκλδ ησμ κυ ίαγηκτ κι έ π βμ ΰέθ αδ η έ η ηϋ λβ β πθ πλπ κΰ θυθ πλκρσθ πθ βμ κι έ π βμ σππμ α υπ λκι έ δα έ η πλκ δκλδ ησ πθ υ λκΰ θυθ πλκρσθ πθ βμ κι έ π βμ. Μδα απσ δμ η γσ κυμ πκυ ξλβ δηκπκδκτθ αδ υλϋπμ ΰδα αυ σ κ εκπσ έθαδ β ηϋγκ κμ Rancimat. Rancimat ηϋγκ κμ Rancimat αθαπ τξγβε αλξδεϊ απσ κυμ Hadorn εαδ Zurcher (1974). Πλσε δ αδ ΰδα ηδα ΰλάΰκλβ, αυ κηα κπκδβηϋθβ ηϋγκ κ, β κπκέα πδ λϋπ δ κθ πλκ δκλδ ησ κυ ξλσθκυ παΰπΰάμ, βζα ά κυ ξλκθδεκτ δα άηα κμ πκυ α Ϋζαδα υφέ αθ αδ δμ πλυ μ αζζαΰϋμ α κλΰαθκζβπ δεϊ κυμ ξαλαε βλδ δεϊ. ηϋγκ κμ αυ ά ία έα αδ βθ παλα κξά σ δ α ζέπβ εαδ α Ϋζαδα υηπ λδφϋλκθ αδ αθϊζκΰα σ κ δμ εαθκθδεϋμ υθγάε μ, σ κ εαδ β ΰλάΰκλβ πδ αξυθση θβ κι έ π β. Μ β ηϋγκ κ Rancimat ( δεσθα 1) πλαΰηα κπκδ έ αδ Ϋθαμ ΰλάΰκλκμ, αυ σηα κμ εαδ αελδίάμ πλκ δκλδ ησμ κυ ξλσθκυ παΰπΰάμ ά δ αΰπΰάμ (induction time), βζα ά κυ ξλκθδεκτ δα άηα κμ πκυ απαδ έ αδ ΰδα θα πλκεζβγκτθ κδ πλυ μ αζζαΰϋμ α κλΰαθκζβπ δεϊ ξαλαε βλδ δεϊ πθ ζαέπθ. Μ β ηϋγκ κ αυ ά, ηπκλ έ θα αθαζυγκτθ 3 ά 6 έΰηα α ζδπαλάμ τζβμ αυ σξλκθα. Οδ εαηπτζ μ κι έ π βμ εα αΰλϊφκθ αδ υθ ξυμ έ εα αΰλαφδεσ ξαλ έ έ βζ ε λκθδεσ υπκζκΰδ ά. Σκ τλκμ κυ εα αΰλαφϋα ευηαέθ αδ απσ ηsiemens/ 7

8 cm. Πλκε δηϋθκυ θα πδ υξγ έ β κι δ π δεά υπκίϊγηδ β, α έΰηα Ϋξ αδ υοβζά γ ληκελα έα λ τηα αϋλα. γ ληκελα έα βμ υ ε υάμ ηπκλ έ θα λυγηδ έ απσ o C, θυ β λκά κυ αϋλα η αιτ 4-25 lt/h. δεσθα 1. υ ε υά Rancimat (Πβΰά: Α χ υ α υ υ Rancimat υ ε υά Rancimat ία έα δ β ζ δ κυλΰέα βμ βθ αζζαΰά βμ αΰπΰδησ β α πκυ παλα βλ έ αδ δ δεά φδϊζβ σπκυ υΰε θ λυθκθ αδ α υ λκΰ θά πλκρσθ α βμ κι έ π βμ πθ δΰηϊ πθ πκυ ι Ϊακθ αδ. Σα π λδ σ λα απσ α υ λκΰ θά π β δεϊ πλκρσθ α βμ κι έ π βμ, α κπκέα ξβηα έακθ αδ, απκ ζκτθ αδ απσ ηυληβεδεσ κιτ. Σα παλαπλκρσθ α αυ Ϊ έθαδ δαφκλ δεϊ απσ αυ Ϊ πκυ ξβηα έακθ αδ εα Ϊ β δα δεα έα κυ βΰαθέ ηα κμ ά εϊ π απσ φυ δκζκΰδεϋμ υθγάε μ απκγάε υ βμ. δμ υκ ζ υ αέ μ π λδπ υ δμ, α παλαπλκρσθ α έθαδ ευλέπμ υ λκςπ λκι έ δα, εαλίκθυζδεϊ εαδ Ϊζζα πκζδεϊ πλκρσθ α. Σα π β δεϊ αυ Ϊ πλκρσθ α η αίϊζζκυθ βθ αΰπΰδησ β α (conductivity) κυ ξυλκυ β κπκέα εα αΰλϊφ αδ αυ σηα α, κπσ ξβηα έα αδ β υπδεά εαηπτζβ κι έ π βμ. Ο ξλσθκμ πκυ αθ δ κδξ έ β ηϋΰδ β εζέ β πθ εαηπτζπθ βμ κι έ π βμ, κ βη έκ κηάμ πθ φαπ ση θπθ, αθ δ κδξ έ κθ ξλσθκ πκυ ξλ δϊα αδ ΰδα θα υηπζβλπγ έ κ αλξδεσ Ϊ δκ βμ κι έ π βμ, βζα ά κ ξλσθκ παΰπΰάμ (induction time). λξδεϊ, κ σλΰαθκ λυγηέα αδ βθ πδγυηβ ά γ ληκελα έα κι έ π βμ εαδ αφάθ αδ θα γ ληαθγ έ. β υθϋξ δα, έΰηα ζδπαλάμ τζβμ 3 g κπκγ έ αδ ΰυΪζδθκ ευζδθ λδεσ πζάθα αθ έ λα βμ (reaction vessel) κ κπκέκμ φϋλ αδ βθ δ δεά υπκ κξά βμ υ ε υάμ εαδ γ ληαέθ αδ βθ πδγυηβ ά γ ληκελα έα 8

9 κι έ π βμ. Κα σπδθ, λυγηέα αδ εα Ϊζζβζα β λκά κυ αϋλα πκυ δαίδίϊα αδ α έΰηα α ζδπαλυθ υζυθ υ θα έθαδ 4-25 lt/h. Μ βθ πέ λα β βμ γ ληκελα έαμ εαδ κυ αϋλα, κδ ζδπαλϋμ τζ μ αλξέακυθ θα κι δ υθκθ αδ εαδ α π β δεϊ πλκρσθ α βμ κι έ π βμ η αφϋλκθ αδ απσ κ λ τηα αϋλα εαδ παΰδ τκθ αδ ηϋ α κυμ πζάθ μ υπκ κξάμ (measuring vessel) κδ κπκέκδ π λδϋξκυθ 60 ml δμ ά λδμ απ αΰηϋθκ θ λσ. Οδ αζζαΰϋμ βμ αΰπΰδησ β αμ κυ απ αΰηϋθκυ θ λκτ παλαεκζκυγκτθ αδ εαδ εα αΰλϊφκθ αδ απσ Ϋθα βζ ε λσ δκ πκυ ίλέ ε αδ ηίαπ δ ηϋθκ αυ σ ( δεσθα 2). αΰπΰδησ β α η λϊ αδ msiemens/ cm εαδ παλδ Ϊθ αδ ΰλαφδεΪ υθαλ ά δ κυ ξλσθκυ γϋληαθ βμ απσ κθ εα αΰλαφϋα κλΰϊθκυ ( δεσθα 3). δεσθα 2: λξά ζ δ κυλΰέαμ βμ η γσ κυ πλκ δκλδ ηκτ βμ κι δ π δεάμ αγ λσ β αμ Rancimat. 9

10 δεσθα 3: Συπδεσ δϊΰλαηηα κυ ξλσθκυ παΰπΰάμ απσ β υ ε υά Rancimat. Χ υ Rancimat ηϋγκ κμ Rancimat ξλβ δηκπκδ έ αδ ευλέπμ ΰδα δμ παλαεϊ π αθαζτ δμ: Πλκ δκλδ ησμ βμ αθ κξάμ βθ κι έ π β δαφσλπθ ζδπαλυθ υζυθ ε έηβ β κυ ξλσθκυ απάμ δαφκλ δεϋμ υθγάε μ απκγάε υ βμ (extrapolation). Πλκ δκλδ ησμ ξλσθκυ υζζκΰάμ κυ εαλπκτ. Πλκ δκλδ ησμ δ δαέ λπθ ξαλαε βλδ δευθ θσμ ε άηα κμ. Μ ζϋ μ Ϋξκυθ έι δ σ δ υπϊλξκυθ πκδκ δεϋμ δαφκλϋμ εαδ ζαδσ θ λα κυ έ δκυ ε άηα κμ. Έζ ΰξκμ βμ απκ ζ ηα δεσ β αμ πθ δαφσλπθ αθ δκι δ π δευθ (φυ δευθ εαδ υθγ δευθ) πκυ ξλβ δηκπκδκτθ αδ ΰδα βθ πδηάευθ β κυ ξλσθκυ απάμ ζδπαλϋμ τζ μ. Χλβ δηκπκδ έ αδ πέ βμ εαδ ΰδα δ δεϋμ η λά δμ α ίδκεατ δηα. α α υ Rancimat Σα πζ κθ ε άηα α βμ η γσ κυ Rancimat έθαδ α παλαεϊ π: 10

11 ικδεκθσηβ β χλσθκυ εαδ λΰα δεσ εσ κμ: ξϋ β η Ϊζζ μ παλα κ δαεϋμ η γσ κυμ ε έηβ βμ βμ αγ λσ β αμ πθ ζαέπθ βθ κι έ π β β ηϋγκ κμ Rancimat έθαδ ηδα ΰλάΰκλβ ηϋγκ κμ πκυ θ ξλ δϊα αδ παλαεκζκτγβ β εα Ϊ β δϊλε δα κυ π δλϊηα κμ. Σκ πλκ ππδεσ κυ λΰα βλέκυ ηπκλ έ θα αθαζτ δ πκζζϊ έΰηα α κθ έ δκ ξλσθκ. ικδεκθσηβ β χλβηϊ πθ ΰδα αθαζυ δηα εαδ πλκ α έα π λδίϊζζκθ κμ: ξϋ β η Ϊζζ μ η γσ κυμ θ απαδ κτθ αδ κλΰαθδεκέ δαζτ μ ΰδα δ ζκ κ ά δμ πκυ εκ έακυθ ξλάηα α εαδ πκυ πδίαλτθκυθ κ π λδίϊζζκθ. ελέί δα απκ ζ ηϊ πθ: Έξ δ απκ δξ έ π δλαηα δεϊ σ δ υπϊλξ δ υοβζά υ ξϋ δ β η αιτ βμ αγ λσ β αμ πθ ζαέπθ πκυ η λάγβε η β ηϋγκ κ Rancimat εαδ βμ αγ λσ β αμ πκυ ε δηάγβε η Ϊ απσ απκγάε υ β πθ ζαέπθ κυμ 20 κ C η β ηϋγκ κ πλκ δκλδ ηκτ πθ υπ λκι δ έπθ. Α απ ω Ό κ η ΰαζτ λκμ έθαδ κ ξλσθκμ παΰπΰάμ σ κ εαζτ λβ έθαδ β αθ έ α β βμ ζδπαλάμ τζβμ βθ κι έ π β. α α λτγηδ β βμ γ ληκελα έαμ ΰέθ αδ η Ϋ κδκ λσπκ Ϋ δ υ β γ ληκελα έα κυ έΰηα κμ θα έθαδ αελδίάμ. υ ε υά δαγϋ δ «λυγηδ ά» γ ληκελα έαμ. Ο α ηκ φαδλδεσμ αϋλαμ πκυ δαίδίϊα αδ δμ ζδπαλϋμ τζ μ φδζ λϊλ αδ. Οδ ΰυΪζδθκδ ευζδθ λδεκέ πζάθ μ αθ έ λα βμ πλϋπ δ θα έθαδ ληβ δεϊ εζ δ κέ υ θα ηβθ δ Ϋλξ αδ α ηκ φαδλδεσμ αϋλαμ πκυ αφ θσμ θ Ϋξ δ φδζ λαλδ έ εαδ αφ Ϋλκυ θα αζζϊι δ κ ηϋΰ γκμ βμ λκάμ κυ αϋλα. Μ Ϊ απσ εϊγ ηϋ λβ β πλϋπ δ θα ΰέθ αδ εαζά εαδ πλκ ε δεά πζτ β σζπθ πθ ιαλ βηϊ πθ βμ υ ε υάμ ΰδα έ υξσθ υπκζ έηηα α ζα δκτ απσ πλκβΰκτη θκυμ πλκ δκλδ ηκτμ λκυθ πμ εα αζτ μ. Ι δαέ λβ πλκ κξά απαδ έ αδ ΰδα βθ απκφυΰά βμ δ αΰπΰάμ δσθ πθ η Ϊζζπθ απσ κ απκτθδ ά απσ κ θ λσ κδ κπκέκδ λκυθ πέ βμ πμ εα αζτ μ. Σα δϊφκλα ε τβ εαδ ιαλ άηα α βμ υ ε υάμ πλϋπ δ θα ι πζϋθκθ αδ πκζτ εαζϊ. 11

12 Π δλαηα δεά δα δεα έα Γδα κθ Ϋζ ΰξκ βμ απκ ζ ηα δεσ β αμ αθ δκι δ π δευθ πκυ ξλβ δηκπκδκτθ αδ ΰδα βθ πδηάευθ β κυ ξλσθκυ απάμ ζδπαλϋμ τζ μ, πλκ έγ θ αδ εα Ϊζζβζ μ πκ σ β μ 2 φυ δευθ εαδ 2 υθγ δευθ αθ δκι δ π δευθ έΰηα ζαδκζϊ κυ υ β υΰεϋθ λπ β κυ αθ δκι δ π δεκτ θα έθαδ 1 ppm κ Ϋζαδκ. υΰέακθ αδ 3g απσ α παλαπϊθπ 4 έΰηα α ΰυΪζδθκυμ ευζδθ λδεκτμ πζάθ μ αθ έ λα βμ (reaction vessel) κδ κπκέκδ φϋλκθ αδ δμ δ δεϋμ υπκ κξϋμ βμ υ ε υάμ εαδ γ ληαέθκθ αδ βθ πδγυηβ ά γ ληκελα έα κι έ π βμ. Οδ γ ληκελα έ μ πκυ πδζϋξγβεαθ ά αθ 160 εαδ 120 κ C. Γδα θα δαπδ πγ έ αθ α αθ δκι δ π δεϊ πδηβετθκυθ κ ξλσθκ απάμ κυ ζαδκζϊ κυ ξλβ δηκπκδ έ αδ εαδ ζαδσζα κ ξπλέμ πλκ γάεβ αθ δκι δ π δεκτ ΰδα θα υπκζκΰδ έ κ ξλσθκ παΰπΰάμ κυ δμ 2 υκ δαφκλ δεϋμ γ ληκελα έ μ. Γ ηέακθ αδ κδ πζάθ μ υπκ κξάμ (measuring vessel) η 60 ml δμ απ αΰηϋθκυ θ λκτ εαδ υθ Ϋκθ αδ σζα ιαλ άηα α βμ υ ε υάμ. 12

13 λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 4 β Πλκ δκλδ ησμ κυ ζέπκυμ πθ λκφέηπθ η β υ ε υά Soxtherm Θ πλβ δεσ ηϋλκμ εξτζδ β έθαδ ηέα ξθδεά η υλ έα φαληκΰά κθ δαξπλδ ησ ηδαμ κυ έαμ απσ Ϋθα ηέΰηα βμ η Ϊζζα λ Ϊ ά απσ Ϋθα δϊζυηϊ ά αδυλβηϊ βμ, σ κ λΰα βλδαεσ σ κ εαδ ίδκηβξαθδεσ πέπ κ. Χλβ δηκπκδ έ αδ κθ πλκ δκλδ ησ ζδπαλυθ υζυθ, βθ παλαζαίά ζδπυθ εαδ ζαέπθ σ κ απσ απδεκτμ σ κ εαδ απσ φυ δεκτμ δ κτμ, βθ παλαζαίά αδγϋλδπθ ζαέπθ, αλπηϊ πθ εαδ ξλπηϊ πθ απσ φυ δεϋμ πβΰϋμ. παλαζαίά βμ κυ έαμ ία έα αδ β η ΰΪζβ δαζυ σ β Ϊ βμ Ϋθαθ δαζτ β, κ κπκέκμ κθκηϊα αδ δαζτ βμ εξτζδ βμ ά εξυζδ δεσ υΰλσ. Σκ εξυζδ δεσ υΰλσ δαζτ δ ησθκ βθ υΰε ελδηϋθβ κυ έα εαδ σξδ α υπσζκδπα υ α δεϊ κυ ηέΰηα κμ ( εζ ε δεά δϊζυ β). σζβ λΰα έα ία έα αδ κθ θσηκ εα αθκηάμ κυ Nernst, πκυ ζϋ δ, σ αθ Ϋθα τ βηα τκ δαζυ υθ, κδ κπκέκδ θ αθαηδΰθτκθ αδ η αιτ κυμ, πλκ γ έ ηέα λέ β λ ά κυ έα ά υΰλά δαζυ ά εαδ α τκ υΰλϊ, σ β κυ έα αυ ά εα αθϋη αδ η αιτ πθ τκ δαζυ υθ, η Ϋ κδκθ λσπκ υ κ ζσΰκμ πθ υΰε θ λυ πθ βμ κυ έαμ κυμ τκ δαζτ μ θα έθαδ αγ λσμ. αθαζκΰέα πθ υΰε θ λυ πθ έθ αδ απσ κθ τπκ : K = υγ έν ω η η ου ία ον δ α ύ η Α ( C A ) υγ έν ω η η ου ία ον δ α ύ η B ( C B ) Ο Κ κθκηϊα αδ υθ ζ άμ εα αθκηάμ, β υΰεϋθ λπ βμ βμ κυ έαμ εφλϊα αδ έ g/ηκθϊ α σΰεκυ ά mol/ηκθϊ α σΰεκυ. Ωμ δαζτ βμ ξαλαε βλέα αδ κ εξυζδ δεσ υΰλσ ( βζ. κ δαζτ βμ), πκυ δαζτ δ π λδ σ λκ βθ κυ έα. Ο Κ ιαλ Ϊ αδ απσ βθ γ ληκελα έα. Σα ελδ άλδα πκυ πλϋπ δ θα πζβλ έ κ δαζτ βμ εξτζδ βμ έθαδ : Να ηβθ αθ δ λϊ η βθ κυ έα 13

14 Να δαζτ δ βθ κυ έα η ΰαζτ λκ ίαγησ απσ σ δ κ δαζτ βμ κθ κπκέκ έθαδ αλξδεϊ δαζυηϋθβ β κυ έα. αηκδίαέα δαζυ σ β α πθ τκ δαζυ υθ θα έθαδ αη ζβ Ϋα. Να έθαδ π β δεσμ υ θα ηπκλ έ θα απκηαελτθ αδ τεκζα έθαδ βηαθ δεσ πέ βμ θα αθαφ λγ έ σ δ αθ β πκ σ β α δαζτ β θ ξλβ δηκπκδβγ έ ηέα φκλϊ αζζϊ ξπλδ έ ηδελσ λ μ πκ σ β μ εαδ ξλβ δηκπκδβγ έ ΰδα π λδ σ λ μ απσ ηέα εξυζέ δμ αυιϊθ αδ κ πκ κ σ παλαζαίάμ βμ κυ έαμ. π - Έ α α Μ κθ σλκ «Ϋζαδα» ξαλαε βλέακθ αδ α πλκρσθ α πκυ αθάεκυθ δμ ιάμ λ δμ εα βΰκλέ μ : Σα υ δηα ζέπβ εαδ Ϋζαδα Σα κλυε Ϊ Ϋζαδα Σα αδγϋλδα Ϋζαδα Σβθ ξβη έα εαδ ξθκζκΰέα λκφέηπθ θ δαφϋλ δ ησθκ β πλυ β εα βΰκλέα. Μδα ζδπαλά τζβ ξαλαε βλέα αδ αθ ζέπκμ ά Ϋζαδκ αθϊζκΰα η κ αθ β γ ληκελα έα π λδίϊζζκθ κμ έθαδ λ ά ά υΰλά. δαφκλκπκέβ β αυ ά, π σ κ θ έθαδ πδ βηκθδεά, ΰδ αυ σ πκζζϋμ φκλϋμ ΰέθ αδ ξλά β εαδ πθ τκ σλπθ ξπλέμ δϊελδ β. Σα ζέπβ εαδ Ϋζαδα απκ ζκτθ αδ ευλέπμ απσ ΰζυε λέ δα ά αευζκΰζυε λσζ μ, βζα ά Ϋλ μ βμ λδ γ θκτμ αζεκσζβμ ΰζυε λσζβμ η ζδπαλϊ κιϋα. β φτ β απαθ κτθ η ΰαζτ λβ αθαζκΰέα α λδΰζυε λέ δα, κδ υθ αε δεκέ κυμ τπκδ έθκθ αδ κ ξάηα 1: CH 2 - O - CO - R CH - O - CO - R CH 2 - O - CO - R 1 CH - O - CO - R 2 CH 2 - O - CO - R 1 CH - O - CO - R 2 CH 2 - O - CO - R CH 2 - O - CO - R 2 CH 2 - O - CO - R 3 χάηα 1: υθ αε δεκέ τπκδ λδΰζυε λδ έπθ 14

15 Όππμ φαέθ αδ κυμ τπκυμ, α λέα ησλδα κυ ζδπαλκτ κιϋκμ ηπκλ έ θα έθαδ σηκδα η αιτ κυμ, κπσ κ λδΰζυε λέ δκ ξαλαε βλέα αδ πμ απζσ ά δαφκλ δεϊ κπσ ξαλαε βλέα αδ πμ ηδε σ. ΠλΫπ δ θα βη δπγ έ υ σ δ α λδΰζυε λέ δα αθάεκυθ ηδα πκζτ η ΰΪζβ κηϊ α κλΰαθδευθ θυ πθ, β κπκέα π λδζαηίϊθ δ εαλίκιυζδεϊ κιϋα (ζδπαλϊ κιϋα), φπ φα έ δα, εβλυ β υ α δεϊ, αθυ λ μ αζεκσζ μ, υ λκΰκθϊθγλαε μ, ίδ αηέθ μ, ξλπ δεϋμ. Μπκλ έ α ζδπέ δα η ίϊ β β ξβηδεά κυμ κηά θα αθάεκυθ δϊφκλ μ εα βΰκλέ μ θυ πθ, σηπμ Ϋξκυθ Ϋθα εκδθσ ξαλαε βλδ δεσ, δαζτκθ αδ κλΰαθδεκτμ δαζτ μ, σππμ κ αδγϋλαμ, κ π λ ζαρεσμ αδγϋλαμ, κ ί θασζδκ, κ ξζπλκφσληδκ, θυ έθαδ α δϊζυ α κ θ λσ. βθ δ δσ β Ϊ κυμ αυ ά ία έα αδ εαδ κ πκ κ δεσμ κυμ πλκ δκλδ ησμ. ξθδεά πκυ ξλβ δηκπκδ έ αδ κθ πλκ δκλδ ησ πθ ζδπυθ α λσφδηα έθαδ β εξτζδ β. ΰθυ β βμ π λδ ε δεσ β αμ ζέπβ ά Ϋζαδα θσμ λκφέηκυ έθαδ απαλαέ β β ΰδα θα ΰέθ δ : ε έηβ β βμ γλ π δεάμ κυ αιέαμ, εαγυμ εαδ πλκ δκλδ ησμ βμ γ ληδ δεάμ κυ αιέαμ ε έηβ β βμ πκδσ β αμ Έζ ΰξκμ θκγ έαμ κθ πλκ δκλδ ησ κυ ζέπκυμ θσμ λκφέηκυ φαλησα αδ β ηϋγκ κμ Soxhlet, εα Ϊ βθ κπκέα κ έΰηα υφέ α αδ πκζζαπζϋμ εξυζέ δμ, η γ λησ δαζτ β δ δεά υ ε υά. Σκ έΰηα έθαδ απαλαέ β κ θα έθαδ ηαξδ ηϋθκ ά αζ ηϋθκ εαδ απκιβλαηϋθκ, υ θα έθαδ πδκ τεκζβ β δϋζ υ β κυ δαζτ β ηϋ α απσ β ηϊαα κυ. τπαλιβ υΰλα έαμ κ έΰηα η δυθ δ βθ αελέί δα πθ απκ ζ ηϊ πθ. ιάλαθ β κυ έΰηα κμ πλϋπ δ θα ΰέθ αδ γ ληκελα έα ηδελσ λβ πθ 100 o C, ΰδα θα ηβθ υηίκτθ αθ πδγτηβ μ αθ δ λϊ δμ εαδ αζζκδυ δμ (π. ξ. κι έ π β ζδπαλυθ υζυθ, αθ έ λα β πθ ζδπυθ η πλπ θ μ ά Ϊεξαλα). Μ β υ ε υά Soxtherm υθ κη τ δ εα Ϊ πκζτ κ ξλσθκμ εξτζδ βμ (ξάηα 2). 15

16 χάηα 2: υ ε υά εξτζδ βμ Soxtherm Π δλαηα δεά δα δεα έα θ δ λα άλδα - Πε ε αϊ ό α α - Δείγ α γα - Δείγ α α ο - Δείγ α ί 10 g κυ έΰηα κμ κπκγ κτθ αδ βθ δ δεά φτ δΰΰα (W 1 ). α ΰυΪζδθα πκ άλδα βμ υ ε υάμ κπκγ κτθ αδ 2-3 πϋ λ μ ίλα ηκτ εαδ αυΰέακθ αδ εαδ εα αΰλϊφ αδ κ ίϊλκμ κυμ (W 2 ). Έπ δ α α πκ άλδα κπκγ κτθ αδ 150 ml π λ ζαρεκτ αδγϋλα. φτ δΰΰα η κ έΰηα κπκγ έ αδ κ δ δεσ η αζζδεσ άλδΰηα εαδ ίυγέα αδ ηϋ α κ πκ άλδ η κ δαζτ β. Σκ κπκέκ εα σπδθ κπκγ έ αδ βθ δ δεά υπκ κξά βμ SOXTHERM (ίζϋπ ξάηα). υ ε υά έγ αδ ζ δ κυλΰέα η βθ πδζκΰά κυ εα Ϊζζβζκυ πλκΰλϊηηα κμ. εξτζδ β η β υ ε υά Soxtherm π λδζαηίϊθ δ 5 Ϊ δα: 1 κ Ϊ δκ Θ ληά εξτζδ β: Ο δαζτ βμ αλξέα δ θα ίλϊα δ εαδ κ ζέπκμ αλξέα δ θα ζ υγ λυθ αδ απσ κ έΰηα. 2 κ Ϊ δκ ιϊ ηδ β: Σκ πέπ κ κυ δαζτ β η δυθ αδ εϊ π απσ β φτ δΰΰα. π λέ δα κυ δαζτ β υζζϋΰ αδ βθ ιαη θά αθϊε β βμ κ πέ π ηϋλκμ βμ υ ε υάμ. 16

17 3 κ Ϊ δκ εξτζδ β: Σκ ζέπκμ εξυζέα αδ απσ βθ παθυΰλκπκέβ β εαδ υηπτεθπ β πθ α ηυθ κυ δαζτ β εαδ υζζϋΰ αδ δαζυηϋθκ κθ π λ ζαρεσ αδγϋλα κ πκ άλδ. 4 κ Ϊ δκ ιϊ ηδ β : Ο πδπζϋκθ σΰεκμ κυ δαζτ β απκ Ϊα αδ εαδ υζζϋΰ αδ β ιαη θά απκγάε υ βμ, απ σπκυ ηπκλ έ θα αθαε βγ έ. 5 κ Ϊ δκ ιϊ ηδ β Γ: Σα πκ άλδα αθυουθκθ αδ απσ δμ έ μ γϋληαθ βμ αυ σηα α. ηδελά πκ σ β α δαζτ β πκυ παλαηϋθ δ α πκ άλδα εξτζδ βμ ηπκλ έ θα απκηαελυθγ έ η γϋληαθ β. Μ κ Ϋζκμ βμ εξτζδ βμ (αθκέΰ δ αυ σηα α κ ΰυΪζδθκ πλκ α υ δεσ βμ υ ε υάμ) αφαδλκτθ αδ α πκ άλδα αϋ πμ απσ κυμ υπκ κξ έμ βμ υ ε υάμ εαδ κπκγ κτθ αδ κ πυλδαθ άλδκ ΰδα 30 ζ π Ϊ γ ληκελα έα 100 o C. Μ Ϊ βθ πϊλκ κ πθ 30 ζ π υθ α πκ άλδα κπκγ κτθ αδ κθ ιβλαθ άλα ΰδα 15 ζ π Ϊ υ θα Ϋλγκυθ β γ ληκελα έα π λδίϊζζκθ κμ εαδ αυΰέακθ αδ (W 3 ). ΣΫζκμ υπκζκΰέα αδ β % π λδ ε δεσ β α κυ έΰηα κμ ζέπκμ απσ κθ τπκ: ( W3 W ό ί (%) W 1 2 ) x100 17

18 λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 5 β Θ πλβ δεσ ηϋλκμ Α χ υ Φζκΰκφπ κη λέα Φζκΰκφπ κη λέα ία έα αδ β ηϋ λβ β κυ φπ σμ πκυ επϋηπκυθ α Ϊ κηα θσμ η Ϊζζκυ εα Ϊ β γ ληδεά δϋΰ λ β κυμ θ σμ φζσΰαμ. Σκ ηάεκμ ετηα κμ επκηπάμ ιαλ Ϊ αδ απσ β φτ β κυ η Ϊζζκυ εαδ ηπκλ έ θα ξλβ δηκπκδβγ έ ΰδα βθ αυ κπκέβ β κυ η Ϊζζκυ (πκδκ δεά αθϊζυ β), παλϊζζβζα β Ϋθ α β βμ επ ηπση θβμ αε δθκίκζέαμ έθαδ αθϊζκΰβ βμ υΰεϋθ λπ βμ κυ η Ϊζζκυ κ πλκμ αθϊζυ β δϊζυηα εαδ ξλβ δη τ δ κθ πκ κ δεσ πλκ δκλδ ησ κυ η Ϊζζκυ η β ίκάγ δα πλσ υππθ δαζυηϊ πθ αυ κτ εαδ φαληκΰά βμ η γσ κυ βμ εαηπτζβμ αθαφκλϊμ. επκηπά βζ ε λκηαΰθβ δεάμ αε δθκίκζέαμ έθαδ απκ Ϋζ ηα απκ δϋΰ λ βμ ξαηβζσ λ μ Ϊγη μ θϋλΰ δαμ δ ΰ ληϋθπθ πηα δ έπθ (α σηπθ, δσθ πθ ά ηκλέπθ) α κπκέα εα αυ σθ κθ λσπκ απκ έ κυθ βθ π λέ δα βμ θϋλΰ δϊμ κυμ πμ φπ σθδα. δϋΰ λ β πθ πηα δ έπθ πδ υΰξϊθ αδ η δϊφκλκυμ λσπκυμ. Γδα επκηπϋμ βθ υπ λδυ β εαδ κλα ά π λδκξά, βθ π λέπ π β ηαμ, απαδ έ αδ Ϋεγ β πθ πηα δ έπθ βζ ε λδεσ πδθγάλα θαζζα ση θκυ λ τηα κμ ά β γ λησ β α ηδαμ φζσΰαμ, θσμ φκτλθκυ ά θσμ βζ ε λδεκτ σικυ. β γ ληκελα έα πηα έκυ α ξβηδεϊ πηα έ δα ίλέ εκθ αδ β ία δεά κυμ εα Ϊ α β β κπκέα έθαδ β πζϋκθ ξαηβζά εα Ϊ α β θϋλΰ δαμ. Οδ οβζσ λ μ εα α Ϊ δμ θϋλΰ δαμ κθκηϊακθ αδ δ ΰ ληϋθ μ εα α Ϊ δμ. Σα Ϊ κηα, δσθ α εαδ ησλδα τθαθ αδ θα υπϊλξκυθ κλδ ηϋθ μ ησθκ δαελδ Ϋμ εα α Ϊ δμ, κδ κπκέ μ ξαλαε βλέακθ αδ απσ υΰε ελδηϋθα πκ Ϊ θϋλΰ δαμ. Έθα ξβηδεσ έ κμ η αίϊζζ δ βθ εα Ϊ α β θϋλΰ δϊμ κυ η τκθ αμ ά ζ υγ λυθκθ αμ πκ σ θϋλΰ δαμ αελδίυμ έ κ πλκμ β δαφκλϊ θϋλΰ δαμ η αιτ πθ εα α Ϊ πθ. Ό αθ Ϋθα ξβηδεσ έ κμ απκλλκφϊ ά επϋηπ δ βζ ε λκηαΰθβ δεά αε δθκίκζέα εαδ η απέπ δ απσ ηδα εα Ϊ α β ηέα Ϊζζβ, σ β ξϋ β πκυ υθ Ϋ δ β υξθσ β α θ ά κ ηάεκμ ετηα κμ ζ βμ αε δθκίκζέαμ ξ έα αδ η β δαφκλϊ θϋλΰ δαμ η αιτ πθ υκ εα α Ϊ πθ, πμ ιάμ: 18

19 1 0 = h = hc σπκυ 1 έθαδ β θϋλΰ δα βμ οβζσ λβμ εα Ϊ α βμ εαδ 0 β θϋλΰ δα βμ ξαηβζσ λβμ εα Ϊ α βμ. Σκ c έθαδ β αξτ β α κυ φπ σμ εαδ κ h β αγ λϊ Planck (c = 3,00 x cm/s εαδ h = 6,63 x J s). α ω υ φ α α π π α α Γδα βθ παλαΰπΰά α λδπ υθ δ ΰ ληϋθπθ α σηπθ η Ϊζζκυ κ δϊζυηα ηδαμ Ϋθπ βμ κυ η Ϊζζκυ η α λϋπ αδ η β δλϊ υΰλσ α λσζυηα (κηέξζβ), λ σ α λσζυηα, α λσζυηα άΰηα κμ, αϋλδα κυ Ϋ λα Ϊ κηα η Ϊζζκυ εαδ αηϋ αζζκυ εαδ Ϋζκμ δ ΰ ληϋθα ησθκθ Ϊ κηα η Ϊζζκυ α κπκέα επϋηπκυθ απκ δ ΰ δλση θα ξαλαε βλδ δεά ΰδα κ εϊγ ηϋ αζζκ αε δθκίκζέα. παλαπϊθπ πκλ έα απ δεκθέα αδ κ παλαεϊ π ξάηα: Π δλαηα δεά δα δεα έα α α Σκ ξλβ δηκπκδκτη θκ ΰδα δμ η λά δμ φζκΰκφπ ση λκ έθαδ κυ κέεκυ JENWAY, τπκυ PFP7. κ παλαεϊ π ξάηα φαέθκθ αδ κδ γϋ δμ ζϋΰξκυ βθ πλσ κοβ κυ κλΰϊθκυ εαδ π ιβΰκτθ αδ κδ αθ έ κδξ μ ζ δ κυλΰέ μ κυμ. πέ βμ βη δυθκθ αδ κδ γϋ δμ βμ εαηδθϊ αμ εαδ κυ γαζϊηκυ αθϊη διβμ δαζτηα κμ βμ η αζζδεάμ Ϋθπ βμ, αϋλκμ εαδ εαυ έηκυ. 19

20 1. δαεσπ βμ λ τηα κμ (Power) 2. Ρτγηδ β εαυ έηκυ (Fuel adjust) 3. δαεσπ βμ αθϊφζ ιβμ (Ignition) 4. Έζ ΰξκμ εα δεκτ βη έκυ (D.P.) 5. Ρτγηδ β κλΰϊθκυ η «υφζσ» (Blank) 6. Λ π κη λ δαεά λτγηδ β υαδ γβ έαμ (Fine sensitivity) 7. Πλσξ δλβ λτγηδ β υαδ γβ έαμ (Coarse sensitivity) 8. Ογσθβ αθϊΰθπ βμ απκ ζ ηϊ πθ επκηπάμ 9. δαεσπ βμ πδζκΰάμ εα Ϊζζβζκυ κπ δεκτ φέζ λκυ (Filter select) 10. ΘΪζαηκμ αθϊη διβμ αθαζυση θκυ δαζτηα κμ, αϋλκμ εαδ εαυ έηκυ 11. Καπθκ σξκμ 12. εθ φπ άμ (Nebuliser) θ δ λα άλδα, δαζτηα α εαδ ε τβ Πλσ υπα δαζτηα α NaNO 3 & Ca(NO 3 ) ppm. Παλα ε υϊακθ αδ δαζτηα α παλαεα αγάεβμ NaNO 3 & Ca(NO 3 ) 2 υΰεϋθ λπ βμ 500 ppm Na + εαδ K +. β υθϋξ δα ΰδα εϊγ ηϋ αζζκ πλκ κδηϊακθ αδ δαζτηα α λΰα έαμ 2, 4, 6, 8 εαδ 10 ppm. Πκ άλδα αϋ πμ, κΰεκη λδεϋμ φδϊζ μ, δφυθδα. 20

21 έΰηα θ λκτ βμ ίλτ βμ εαδ ηφδαζπηϋθκυ. Ο ε θ λδεσμ πζάθαμ βμ παΰέ αμ αΰσθπθ, πκυ έθαδ λ πηϋθβ κ πέ π ηϋλκμ κυ φζκΰκφπ κηϋ λκυ, ΰ ηέα αδ η απκ αΰηϋθκ θ λσ. ζϋΰξ αδ β τπαλιβ φυ αζέ πθ αϋλκμ ηϋ α κ πζάθα εαδ απκηαελτθκθ αδ φσ κθ υπϊλξκυθ. ζ τγ λβ λκά κυ θ λκτ πλκμ βθ απκξϋ υ β ηϋ π κυ πζ υλδεκτ πζάθα βμ παΰέ αμ θ πλϋπ δ θα παλ ηπκ έα αδ. Κζ έθ αδ β ίαζίέ α κυ λυγηδ ά εαυ έηκυ πζάλπμ π λδ λϋφκθ αμ τηφπθα η βθ εέθβ β πθ δε υθ κυ λκζκΰδκτ- ιδσ λκφα. Π λδ λϋφ αδ β ίαζίέ α κυ λυγηδ ά εαυ έηκυ λ δμ λκφϋμ αθ έγ α πλκμ βθ εέθβ β πθ δε υθ κυ λκζκΰδκτ-αλδ λσ λκφα. θκέΰ αδ β λσφδΰΰα βμ φδϊζβμ εαυ έηκυ. υθ Ϋ αδ κ λ τηα η κ δαεσπ β λ τηα κμ. δαπδ υθ αδ σ δ δϋλξ αδ αϋλαμ απσ κθ εθ φπ ά. εκτΰ αδ ξαλαε βλδ δεσμ υλδΰησμ. ΠδΫα αδ εαδ ελα έ αδ αγ λσμ ΰδα 20 κ πκζτ sec. κ δαεσπ βμ αθϊφζ ιβμ. Ο δαεσπ βμ ζ υγ λυθ αδ σ αθ βθ κγσθβ ηφαθέα αδ β Ϋθ διβ FLM, πκυ βηαέθ δ σ δ β εατ δηβ τζβ Ϋξ δ αθϊο δ εαδ υφέ α αδ φζσΰα. Γδα υθκρεσ λβ απσ κ β κ σλΰαθκ αφάθ αδ θα α αγ έ ΰδα 15 min. Σκπκγ έ αδ κ εα Ϊζζβζκ φέζ λκ. Σα εκυηπδϊ λτγηδ βμ υαδ γβ έαμ λϋφκθ αδ Ϋληα αλδ λϊ. θαλλκφϊ αδ απκ αΰηϋθκ θ λσ εαδ κπκγ έ αδ β αθϊΰθπ β κυ ηβ θσμ η κ εκυηπέ λτγηδ βμ «υφζκτ». θαλλκφϊ αδ πλσ υπκ δϊζυηα πθ 10 ppm εαδ η α εκυηπδϊ ζϋΰξκυ βμ υαδ γβ έαμ ζαηίϊθ αδ γ δεά Ϋθ διβ. Π λδ λϋφ αδ κ εκυηπέ λτγηδ βμ εαυ έηκυ εα Ϊ βθ εέθβ β πθ δε υθ κυ λκζκΰδκτ- ιδσ λκφα ηϋξλδμ σ κυ ζαηίϊθ αδ ηϋΰδ β γ δεά Ϋθ διβ. Μ α εκυηπδϊ λτγηδ βμ βμ υαδ γβ έαμ κλέα αδ ηδα αυγαέλ β η ΰΪζβ δηά π.ξ π λδκξά απκ ζ έ κ παλϊγυλκ ηϋ λβ βμ πθ θ έι πθ πθ πλκ τππθ δαζυηϊ πθ εαδ πθ αΰθυ πθ. κ Ϋζκμ αθαλλκφϊ αδ απ αΰηϋθκ θ λσ ΰδα 10 min, απκ υθ Ϋ αδ κ λ τηα εαδ εζ έθ αδ β λσφδΰΰα βμ φδϊζβμ εαυ έηκυ. 21

22 πκ ζϋ ηα α Γδα κλδ ηϋθ μ π λδκξϋμ ξ δευμ ξαηβζυθ υΰε θ λυ πθ, κ επ ηπση θκ απσ β φζσΰα φπμ έθαδ υγϋπμ αθϊζκΰκ πλκμ β υΰεϋθ λπ β κυ η Ϊζζκυ κ αθαλλκφκτη θκ δϊζυηα, θυ ΰδα η ΰαζτ λ μ υΰε θ λυ δμ θ υφέ α αδ ΰλαηηδεά ξϋ β. Γδα β υΰεϋθ λπ β κυ η Ϊζζκυ β ε έηβ β κυ απκ ζϋ ηα κμ ΰέθ αδ απσ ΰλαφδεά παλϊ α β βμ αθϊΰθπ βμ πμ πλκμ β υΰεϋθ λπ β. 22

23 λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 6 β Πλκ δκλδ ησμ υΰλάμ εαδ ιβλάμ ΰζκυ Ϋθβμ, Ϋφλαμ, υΰλα έαμ εαδ πλπ ρθυθ έΰηα αζ τλκυ η φα ηα κ εκπέα ΰΰτμ υπ λτγλκυ (Near Infrared Spectroscopy) Θ πλβ δεσ ηϋλκμ π υ Φα α π α (Infrared Spectroscopy- IR) Φα ηα κ εκπέα έθαδ β η ζϋ β βμ αζζβζ πέ λα βμ η αιτ βμ τζβμ εαδ βμ αε δθκίκζκτη θβμ θϋλΰ δαμ. Σα φα ηα κ εκπδεϊ κηϋθα υξθϊ αθ δπλκ ππ τκθ αδ απσ Ϋθα φϊ ηα, ηέα ΰλαφδεά παλϊ α β βμ απσελδ βμ βμ π λδκξάμ θ δαφϋλκθ κμ πμ υθϊλ β β κυ ηάεκυμ ετηα κμ ά βμ υξθσ β αμ. ΤπΫλυγλβ Φα ηα κ εκπέα γ πλ έ αδ απσ δμ πζϋκθ υθαηδεϋμ ξθδεϋμ αθϊζυ βμ αφκτ παλϋξ δ βηαθ δεϋμ πζβλκφκλέ μ σ κ ΰδα β ηκλδαεά κηά σ κ εαδ ΰδα δμ πδφαθ δαεϋμ δ δσ β μ πθ υζδευθ. Θ πλ έ αδ βηαθ δεά φα ηα κ εκπδεά ξθδεά βθ Ολΰαθδεά Χβη έα ζσΰπ βμ υεκζέαμ ζάοβμ φα ηϊ πθ εαδ βμ τΰελδ βμ κυμ η φϊ ηα α ΰθπ υθ κλΰαθδευθ θυ πθ. Ό αθ ηδα πκ σ β α τζβμ αε δθκίκζ έ αδ η υπϋλυγλβ αε δθκίκζέα, Ϋθα πκ κ σ απσ α ησλδα πκυ Ϋξκθ αδ βθ αε δθκίκζέα δ ΰ έλκθ αδ. π δ ά, α Ϊ κηα πθ ηκλέπθ αεσηβ εαδ βθ ία δεά θ λΰ δαεά κυμ εα Ϊ α β θ παλαηϋθκυθ πκ Ϋ αεέθβ α, αζζϊ αθ δγϋ πμ ε ζκτθ εδθά δμ σθβ βμ εαδ π λδ λκφάμ, σ αθ Ϋξκθ αδ αε δθκίκζέα δ ΰ έλκθ αδ αυιϊθκθ αμ βθ θϋλΰ δα σθβ βμ εαδ π λδ λκφάμ κυμ. Γδα θα ζϊί δ ξυλα απκλλσφβ β θϋλΰ δαμ απσ α ησλδα, γα πλϋπ δ β υξθσ β α βμ πλκ πέπ κυ αμ αε δθκίκζέαμ θα υηπϋ δ η βθ υξθσ β α σθβ βμ πθ α σηπθ κυ ηκτ. Ό αθ β υπϋλυγλβ αε δθκίκζέα πλκ πϋ δ Ϋθα υζδεσ σ παλα βλκτθ αδ η αίκζϋμ κ ηάεκμ πθ ηυθ ( κθά δμ) εαγυμ εαδ βθ π λδ λκφά πθ ηκλέπθ. Οδ κθά δμ πκυ ζαηίϊθκυθ ξυλα δαελέθκθ αδ 2 εα βΰκλέ μ: κθά δμ Ϊ βμ: Σα Ϊ κηα κυ ηκτ δα κξδεϊ πζβ δϊακυθ εαδ απκηαελτθκθ αδ η αιτ κυμ εδθκτη θα εα Ϊ ηάεκμ κυ ηκτ. κθά δμ εϊηοβμ: Σα Ϊ κηα πθ ΰ δ κθδευθ ηυθ εδθκτθ αδ Ϋ δ υ θα αζζϊα δ β ΰπθέα πθ ηυθ (ξάηα 1). 23

24 Οδ ηκλδαεϋμ αζαθ υ δμ κλδ ηϋθπθ κηϊ πθ έθαδ δ δαέ λα ξαλαε βλδ δεϋμ. Γδα αυ σ εαδ β φα ηα κ εκπέα υπϋλυγλκυ έθαδ εα Ϊζζβζβ ΰδα κθ ξαλαε βλδ ησ υΰε ελδηϋθπθ κηϊ πθ Ϋθα ησλδκ (π.ξ. υ λκιτζδα, εαλίκιτζδα, αηδθκηϊ μ, δπζκέ εαδ λδπζκέ ηκέ ε.α). χάηα 1: Οδ κθά δμ πκυ ζαηίϊθκυθ ξυλα σ αθ ηδα πκ σ β α τζβμ αε δθκίκζ έ αδ η υπϋλυγλβ αε δθκίκζέα. Σα φϊ ηα α υπϋλυγλκυ Ϋξκυθ ηβηϋθβ (Ϊικθαμ ξ) κ ηάεκμ ετηα κμ βμ αε δθκίκζέαμ cm ά κθ ευηα αλδγησ βμ cm-1 ( υθβγϋ λα) εαδ αθ αΰηϋθβ βθ δαπ λα σ β α Σ(%) εαδ παθδσ λα βθ απκλλσφβ β. π χ υπ ω (Near-IR, Mid-IR, Far-IR) π λδκξά υπ λτγλπθ απκ ζ έ αδ απσ λ δμ π λδκξϋμ, Near-IR, Mid-IR, Far-IR, σππμ φαέθ αδ κ παλαεϊ π ξάηα 2: 24

25 χάηα 2: Σκ ζ ε λκηαΰθβ δεσ φϊ ηα - π λδκξά εϊ π απσ 400 cm -1 αιδθκη έ αδ πμ Άππ υπϋλυγλκ- Far-IR (15 ηm- 400 ηm), πκυ ξαλαε βλέα αδ απσ κθά δμ ξαηβζάμ υξθσ β αμ. Χαλαε βλέα αδ απσ ξαηβζά θϋλΰ δα, παλαηκλφπ δεϋμ κθά δμ εαδ γ η ζδυ δμ ζ δ κυλΰδεϋμ κθά δμ Ϊ βμ πθ ίαλϋπθ α σηπθ. - π λδκξά κ Κυλέπμ υπϋλυγλκ- Mid-IR υθάγπμ κλέα αδ πμ β π λδκξά υξθκ ά πθ πθ απσ 4000 cm -1 Ϋπμ 400 cm -1 (2 ηm 25ηm). - π λδκξά κ ΰΰτμ υπϋλυγλκ-nir υθάγπμ κλέα αδ πμ β π λδκξά υξθκ ά πθ εϊ π απσ 4000 cm -1 (0.8 ηm 2ηm). φα ηα κ εκπέα NIR έθαδ ηδα κθβ δεά ηϋγκ κμ φα ηα κ εκπέαμ (vibrational spectroscopic method) πκυ αθάε δ κ υπϋλυγλκ φϊ ηα φπ σμ εαδ πκυ έθαδ πκζτ εκθ Ϊ βθ κλα ά π λδκξά απσ π λέπκυ nm Ϋπμ 2500 nm ά cm -1 Ϋπμ 4000 cm -1 ), σπκυ κδ π λδ σ λ μ κλΰαθδεϋμ εαδ η λδεϋμ αθσλΰαθ μ θυ δμ Ϋξκυθ ιαδλ δεά αθαεζα δεσ β α ά δ δσ β μ δαπ λα σ β αμ, πλϊΰηα πκυ βηαέθ δ σ δ έθαδ γϋ β θα απκλλκφά κυθ πκζτ φπμ βθ αε δθκίκζέα NIR. αθ έγ β η β φα ηα κ εκπέα ηϋ κυ υπ λτγλκυ, α φϊ ηα α απκλλσφβ βμ κυ ΰΰτμ υπ λτγλκυ έθαδ ζδΰσ λκ ξλά δηα ΰδα αυ κπκδά δμ εαδ π λδ σ λκ ξλά δηα ΰδα πκ κ δεϋμ αθαζτ δμ θυ πθ κδ κπκέ μ π λδϋξκυθ λα δεϋμ κηϊ μ απκ ζκτη θ μ απσ ηκτμ υ λκΰσθκυ η Ϊθγλαεα, Ϊαπ κ εαδ κιυΰσθκ. 25

26 Σα ευλέαλξα φα ηα δεϊ ξαλαε βλδ δεϊ βμ φα ηα κ εκπέαμ NIR π λδζαηίϊθκυθ: δμ κθά δμ Ϊ βμ (stretching vibrations) C-H κυ η γυζέκυ (CH 3 ), δμ κθά δμ Ϊ βμ (stretching vibrations) C-H κυ η γυζ θέκυ (CH 2 ), δμ κθά δμ Ϊ βμ C-H κυ αλπηα δεκτ (aromatic C-H stretching vibrations) εαδ δμ Ο- κθά δμ Ϊ βμ (stretching vibrations). ζϊξδ α αζζϊ ιέ κυ βηαθ δεϊ φα ηα δεϊ ξαλαε βλδ δεϊ π λδζαηίϊθκυθ: η γσιυ (O- CH 3 ) σθβ β Ϊ βμ C-H, σθβ β Ϊ βμ C-H, σθβ β Ϊ βμ C-H υ ξ δαση θβ η εαλίκθτζδκ (C=O) (carbonyl associated C-H stretching), N-H απσ α πλπ κΰ θά αηέ δα εαδ υ λκ αΰά αηέ δα αηφσ λα, αζετζδα (C n H 2n+1 ) εαδ αλυζ κηϊ μ θυ πθ, Ν- απσ δμ πλπ κ αΰ έμ, υ λκ αΰ έμ, λδ κ αΰ έμ αηέθ μ, εαδ Ν- απσ Ϊζα α αηέθβμ. φα ηα κ εκπέα NIR ξλβ δηκπκδ έ αδ υξθϊ ΰδα βθ αθϊζυ β πκζυη λυθ ζδΰθέθβμ (2270 nm, cm -1 ), παλαφέθπθ εαδ ηαελϊμ αζυ έ αμ πκζυη λυθ αζεαθέπθ (2310 nm, 4329 cm -1 ), πκζυη λυθ ΰζυεσαβμ σππμ β ευ αλέθβ (2336 nm, cm -1 ), πκζυη λυθ αηδθκιϋπθ σππμ κδ πλπ θ μ (2180 nm, cm -1 ), υ α αθγλϊεπθ (2100 nm, cm -1 ), εαγυμ εαδ πλκ δκλδ ησ βμ υΰλα έαμ (1440 εαδ 1940 nm, εαδ cm -1 ) Α χ υ φα α π α υπ υ (Near Infrared NIR) H φα ηα κ εκπέα ΰΰτμ υπ λτγλκυ (Near Infrared NIR) ηπκλ έ θα ξλβ δηκπκδβγ έ κθ πκ κ δεσ πλκ δκλδ ησ βμ τ α βμ ά πθ δ δκ ά πθ πλυ πθ υζυθ ά πλκρσθ πθ, πλαΰηα δεσ ξλσθκ. Σκ υΰε ελδηϋθκ ηβξϊθβηα Ϋξ δ β υθα σ β α θα υζζϋΰ δ η απζσ εαδ αυ κηα κπκδβηϋθκ λσπκ φϊ ηα α κ ΰΰτμ υπϋλυγλκ (Near Infrared NIR) υοβζάμ πδ σ β αμ κυ πλκμ αθϊζυ β έΰηα κμ, θα υπκζκΰέα δ κθ ηϋ κ σλκ κυμ αθϊ αε Ϊ ξλκθδεϊ δα άηα α ( α κπκέα αθϊζκΰα η βθ φτ β κυ υζδεκτ έθαδ υθάγπμ 30 Ϋπμ 2 ζ π Ϊ) εαδ θα φαλησα δ δ δεκτμ αζΰκλέγηκυμ ξβη δκη λέαμ ΰδα θα παλϋξ δ κθ ξλά β ΰθπηΪ υ β πλαΰηα δεσ ξλσθκ. αε δθκίκζέα απκλλκφϊ αδ πδζ ε δεϊ απσ υζδεϊ πκυ π λδϋξκυθ ηκτμ C-H (κλΰαθδεϊ υζδεϊ), Ο- ( υηπ λδζαηίαθκηϋθκυ κυ θ λκτ), Ν- (π.ξ. πλπ θ μ), Si- H εζπ. Έ δ, α υζδεϊ αυ Ϊ ξαλαε βλέακθ αδ απσ «ξλυηα» ασλα κ ΰδα κ αθγλυπδθκ 26

27 ηϊ δ, αζζϊ η λά δηκ απσ δ δεϊ φπ ση λα ΝΙR. Σα τΰξλκθα φπ ση λα εα αΰλϊφκυθ βθ απκλλσφβ β υθαλ ά δ βμ υξθσ β αμ κυ φπ σμ βθ οβφδκπκδκτθ εαδ βθ απκγβε τκυθ πμ ηκθκ άηαθ β εα αΰλαφά κυ υζδεκτ. αε δθκίκζέα NIR απκλλκφϊ αδ ζϊξδ α απσ κθ αϋλα εαδ α αθσλΰαθα Ϊθυ λα υζδεϊ. Γδα κθ ζσΰκ αυ σ, β υζζκΰά πθ φα ηϊ πθ ηπκλ έ θα ΰέθ δ ι απκ Ϊ πμ, ηϋ π κπ δευθ δθυθ, ά η κ έΰηα υ ε υα ηϋθκ δαφαθϋμ ΰυΪζδθκ κξ έκ. Σκ φϊ ηα θσμ έΰηα κμ ηπκλ έ θα ξαλαε βλέα αδ απσ πκζζϋμ αδθέ μ απκλλσφβ βμ κδ κπκέ μ ηφαθέακθ αδ υξθσ β μ πκυ αθ δ κδξκτθ κ έ κμ εαδ κ ξβηδεσ π λδίϊζζκθ πθ ξβηδευθ ηυθ πκυ υπϊλξκυθ κ έΰηα, εαδ Ϋξκυθ Ϋθ α β πκυ υθαλ Ϊ αδ η βθ υΰεϋθ λπ ά κυμ (κδ απκλλκφά δμ NIR υπαεκτκυθ κ θσηκ πθ Beer/Lambert). κ ξάηα 3 φαέθ αδ Ϋθα φϊ ηα NIR ατηβμ ηπδ εσ κυ, σπκυ έθκθ αδ κδ ετλδ μ π λδκξϋμ απκλλσφβ βμ. Ϋθ α β βμ απκλλσφβ βμ ΰδα κ εϊγ υ α δεσ έθαδ αθϊζκΰβ η βθ π λδ ε δεσ β Ϊ κυ κ έΰηα. υπσζκδπβ αε δθκίκζέα αθαεζϊ αδ εαδ πδ λϋφ δ βθ υ ε υά σπκυ η λδϋ αδ εαδ υπκζκΰέα αδ κ πκ κ σ βμ πκυ απκλλκφάγβε. υ ε υά εα αΰλϊφ δ πκδϋμ υξθσ β μ αε δθκίκζέαμ απκλλκφάγβεαθ απσ κ έΰηα εαδ δ πκ κ σ βμ αλξδεάμ Ϋθ α βμ. Έθαμ π ι λΰα άμ υΰελέθ δ α απκ ζϋ ηα α απσ κ έΰηα η α απκ ζϋ ηα α απσ ΰθπ Ϊ έΰηα α εαδ έθ δ αηϋ πμ βθ π λδ ε δεσ β α απσ κ υ α δεσ πκυ αβ άγβε. χάηα 3: ΦΪ ηα απκλλσφβ βμ ΰΰτμ υπ λτγλκυ NIR ατηβμ ηπδ εσ κυ 27

28 β φα ηα κ εκπέα αθϊεζα βμ ΰΰτμ υπ λτγλκυ κ πκζτ εαζϊ ζ δκ λδίβηϋθκ λ σ έΰηα αε δθκίκζ έ αδ η ηδα ά π λδ σ λ μ θϋμ αυθ μ αε δθκίκζέαμ βμ π λδκξάμ 1 Ϋπμ 2.5 ηm ά Ϋπμ 4000 cm -1. δϊξυ β αθϊεζα β υηίαέθ δ σ αθ β αε δθκίκζέα δαπ λθϊ κ πδφαθ δαεσ λυηα πθ πηα δ έπθ, δ ΰ έλ δ δμ π λδκξϋμ σθβ βμ κυ πλκ δκλδαση θκυ ηκλέκυ εαδ η Ϊ ε Ϊα αδ πλκμ σζ μ δμ εα υγτθ δμ. Έ δ παλϊΰ αδ Ϋθα φϊ ηα αθϊεζα βμ, πκυ ιαλ Ϊ αδ απσ β τ α β κυ έΰηα κμ. κ φϊ ηα αθϊεζα βμ β αΰηϋθβ έθαδ κ ζκΰϊλδγηκμ κυ αθ έ λκφκυ βμ αθϊεζα βμ R, log(1/r), σπκυ R έθαδ κ ζσΰκμ βμ Ϋθ α βμ βμ αε δθκίκζέαμ, β κπκέα αθαεζϊ αδ απσ κ έΰηα, πλκμ βθ Ϋθ α β βμ αε δθκίκζέαμ πκυ αθαεζϊ αδ απσ ηδα πλσ υπβ κυ έα, σππμ κ πκζτ εαζϊ ζ δκ λδίβηϋθκ γ δδεσ ίϊλδκ ά κι έ δκ κυ ηαΰθβ έκυ. α α α Σα σλΰαθα πκυ ξλβ δηκπκδκτθ αδ ΰδα β Φα ηα κ εκπέα NIR έθαδ παλσηκδα η α σλΰαθα πκυ ξλβ δηκπκδκτθ αδ ΰδα δμ π λδκξϋμ κυ φϊ ηα κμ Τπ λδυ κυμ-κλα κτ (UV-Vis) εαδ ηϋ κυ IR (mid-ir). ΤπΪλξ δ ηδα πβΰά, Ϋθαμ αθδξθ υ άμ εαδ Ϋθα κδξ έκ δα πκλϊμ πκυ πδ λϋπ δ βθ Ϋθ α β πθ δαφκλ δευθ ηβευθ ετηα κμ θα εα αΰλϊφκθ αδ. θϊζκΰα η κ έΰηα, κ φϊ ηα ηπκλ έ θα η λβγ έ έ αθϊεζα β (reflection) έ η Ϊ κ β (transmission) (ξάηα 4). βθ πλϊιβ κ πλκμ αθϊζυ β έΰηα ίκηίαλ έα αδ η αε έθ μ δαφκλ δευθ ηβευθ ετηα κμ. Γδα εϊγ ηάεκμ ετηα κμ κλδ ηϋθ μ απσ δμ αε έθ μ απκλλκφκτθ αδ απσ υΰε ελδηϋθκυμ ξβηδεκτμ ηκτμ. Σαυ σξλκθα Ϊζζ μ αε έθ μ έθαδ δϊ παλ μ εαδ αθ αθαεζυθ αδ απσ Ϊζζκυμ ξβηδεκτμ ηκτμ. υ ά β δα δεα έα π λδΰλϊφ αδ υθάγπμ πμ αθϊεζα β NIR (NIR reflection). θ έγ α κλδ ηϋθ μ απσ δμ αε έθ μ π λθκτθ ηϋ α απσ κ Ϋδΰηα, κπσ ηδζϊη ΰδα η Ϊ κ β NIR (Transmission NIR) 28

29 χάηα 4: θϊεζβ β NIR (NIR reflection), η Ϊ κ β NIR (Transmission NIR) εαδ απκλλσφβ β. Σα φϊ ηα α πβλ Ϊακθ αδ απσ: Σκ ηϋΰ γκμ πθ πηα δ έπθ κυ Ϋδΰηα κμ Σβθ πδϋ β πέ κυ έΰηα κμ Σκ Ϋδε β δϊγζα βμ κυ έΰηα κμ Σβθ ελυ αζζδεά ηκλφά κυ Ϋδΰηα κμ Σκυμ υθ ζ Ϋμ απκλλσφβ βμ κυ έΰηα κμ Σα ξαλαε βλδ δεϊ βμ πδφϊθ δαμ κυ έΰηα κμ. Κκδθκέ ζαηπ άλ μ πυλαε υ πμ ά ΰαζααδαεκέ ζαηπ άλ μ αζκΰσθκυ ξλβ δηκπκδκτθ αδ πδκ υξθϊ πμ υλκαπθδεϋμ πβΰϋμ αε δθκίκζέαμ κ ΰΰτμ υπϋλυγλκ φϊ ηα. πέ βμ ξλβ δηκπκδκτθ αδ έκ κδ επκηπάμ φπ σμ LED κδ κπκέκδ πλκ φϋλκυθ η ΰΪζβ δϊλε δα απάμ εαδ φα ηα δεά αγ λσ β α εαγυμ εαδ η δπηϋθ μ απαδ ά δμ δ ξτκμ. φα Φα α π α NIR φα ηα κ εκπέα αθϊεζα βμ ΰΰτμ υπ λτγλκυ Ϋξ δ ΰέθ δ Ϋθα απσ α βηαθ δεσ λα λΰαζ έα ΰδα πκ κ δεκτμ πλκ δκλδ ηκτμ λκυ έθαμ πθ υ α δευθ 29

30 πκζτ εαζϊ ζ δκ λδίβηϋθπθ λ υθ. φα ηα κ εκπέα NIR Ϋξ δ ξλβ δηκπκδβγ έ, ΰδα θα η λβγ έ β π λδ ε δεσ β α δϊφκλπθ ΰ πλΰδευθ πλκρσθ πθ ( πσλκδ) εαδ απκ λκφυθ θ λσ, πλπ θ μ εαδ ζέπκμ. άη λα, ξλβ δηκπκδ έ αδ υλϋπμ ΰδα κθ πκ κ δεσ πλκ δκλδ ησ δϊφκλπθ θυ πθ πκυ π λδϋξκυθ ξαλαε βλδ δεϋμ ξβηδεϋμ κηϊ μ, (σππμ π.ξ. α εαλίκθτζδα, α υ λκιτζδα, α η γυζϋθδα ε ζ). Έθα απ σ παλϊ δΰηα έθαδ β ξλά β βμ η γσ κυ κθ πκ κ δεσ πλκ δκλδ ησ θ λκτ ηϋ α δϊφκλα λσφδηα, η ίϊ β δμ ξαλαε βλδ δεϋμ φα ηα δεϋμ απκλλκφά δμ κυ ηκλέκυ κυ θ λκτ α ηάεβ ετηα κμ 1440 nm εαδ 1930 nm. δκηβξαθέ μ λκφέηπθ, σπκυ ξλβ δηκπκδ έ αδ ε αηϋθα β φα ηα κ εκπέα NIR έθαδ ίδκηβξαθέ μ ελϋα κμ εαδ υπκπλκρσθ πθ, αζ τλπθ, δ βλυθ, ΰαζαε κεκηδευθ πλκρσθ πθ, πκ υθ ε.α., εαγυμ παλϋξ δ β υθα σ β α Ϊη πθ αθαζτ πθ κυ πλκρσθ κμ εαδ ζϋΰξκυ κυ απσ βθ αλξά ηϋξλδ Ϋζκυμ βμ παλαΰπΰάμ. πέ βμ, ξλβ δηκπκδ έ αδ ΰδα αθαζτ δμ φαληαε υ δεϊ πλκρσθ α, υ λκΰκθϊθγλαε μ εαδ π λκξβηδεϊ πλκρσθ α, ΰδα λα δ θ λΰϊ πλκρσθ α εαδ πδεέθ υθα υζδεϊ. Κα Ϊ β ηϋ λβ β ηδΰηϊ πθ υ λκΰκθαθγλϊεπθ, σππμ έθαδ α εατ δηα ά ηέΰηα α δαζυ υθ, β φα ηα κ εκπέα NIR θ η λϊ δ Ϊη α δμ δαφκλϋμ Ϊι δμ πθ υ λκΰκθαθγλϊεπθ σππμ έθαδ κδ κζ φέθ μ ά α θαφγϋθδα, αζζϊ η λϊ απκλλκφά δμ πθ ζ δ κυλΰδευθ κυμ κηϊ πθ σππμ έθαδ α η γτζδα, η γυζϋθδα, κδ κθά δμ Ϊ βμ αλπηα δευθ ηυθ C-H εαδ κδ κθά δμ παλαησλφπ βμ. Οδ αθαζκΰέ μ πθ δαφσλπθ αυ υθ απκλλκφά πθ σ αθ υ ξ έακθ αδ ξλβ δηκπκδυθ αμ δϊφκλ μ πκζυη αίζβ Ϋμ ξθδεϋμ ίαγηκθσηβ βμ παλϋξκυθ ηδα ε έηβ β υ ξϋ δ βμ βμ τθγ βμ πθ υ λκΰκθαθγλϊεπθ α δϊφκλα Ϊΰθπ α πκζτπζκεα ηέΰηα α. υΰε ελδηϋθβ η γκ κζκΰέα παλϋξ δ αξ έα εαδ υϋζδε β αθϊζυ β, ξπλέμ β ξλά β ξβηδευθ. πέ βμ, Ϋξ δ υθα σ β μ ΰδα αΰλκπ λδίαζζκθ δεϋμ φαληκΰϋμ, π λδζαηίαθκηϋθβμ αιδκζσΰβ βμ Ϊθγλαεα κ Ϋ αφκμ. θ εα α λϋφ δ κ έΰηα, αθαζτ δ πκζζϊ υ α δεϊ υΰξλσθπμ εαδ αθαζτ δ υ α δεϋμ εαδ ζ δ κυλΰδεϋμ δ δσ β μ. ΰΰτμ υπϋλυγλβ φα ηα κ εκπέα θ έθαδ δ δαέ λα υαέ γβ β ξθδεά αζζϊ πκζτ ξλά δηβ εαγυμ απαδ έ αδ ζέΰβ ά εαγσζκυ πλκ κδηα έα κυ έΰηα κμ, εϊ δ πκυ βηαέθ δ η έπ β κυ ξλσθκυ αθϊζυ βμ. έθαδ ηδα ηβ εα α λ π δεά ηϋγκ κμ, υθ πυμ α αθ δ λα άλδα εαδ α απσίζβ α ζαξδ κπκδκτθ αδ. Μ β 30

31 φα ηα κ εκπέα NIR έθαδ υθα ά β απκηαελυ ηϋθβ δΰηα κζβοέα εαδ έθαδ εαζά ΰδα πδεέθ υθα υζδεϊ. ηϋγκ κμ φα ηα κ εκπέαμ NIR φαλησα αδ η πκζτ εαζϊ απκ ζϋ ηα α ΰδα κθ πλκ δκλδ ησ βμ π λδ ε δεσ β αμ θσμ έΰηα κμ πλπ θβ εαδ υΰλα έα. Έξ δ φαληκΰά εαδ Ϊζζ μ αθαζτ δμ αζζϊ η ηδελσ λβ αελέί δα. Π δλαηα δεά δα δεα έα Χλβ δηκπκδάγβε κ ηβξϊθβηα NIR Spectra Star 2400 D (Unity Scientific, Columbia, USA), κ κπκέκ Ϋξ δ πλσ υπ μ εαηπτζ μ ΰδα κθ Ϊη κ υπκζκΰδ ησ βμ π λδ ε δεσ β αμ υΰλα έα, Ϋφλα, πλπ θ μ εαδ ζέπκμ έΰηα α ελϋα κμ εαδ η έΰηα α απκ λκφυθ, βμ π λδ ε δεσ β αμ υΰλά & ιβλά ΰζκυ Ϋθβ, Ϋφλα, εαδ υΰλα έα δϊφκλα έ β αζ τλπθ, υΰλα έα εαδ Ϋφλα δϊφκλα βηβ λδαεϊ. ίαγηκθσηβ β κυ υ άηα κμ βηδκυλΰέα πλσ υπβμ εαηπτζβμ ΰέθ αδ απσ βθ αδλέα πκυ εα α ε υϊα δ κ ηβξϊθβηα, πκυ δαγϋ δ κ εα Ϊζζβζκ ζκΰδ ηδεσ. λξδεϊ ζαηίϊθκθ αδ α φϊ ηα α κ ΰΰτμ υπϋλυγλκ η ΰΪζκυ αλδγηκτ δΰηϊ πθ λκφέηκυ (~ 30 ά π λδ σ λα) η π λδ ε δεσ β μ αθαζυ ά παλσηκδ μ η αυ Ϋμ πκυ αθαηϋθκθ αδ α έΰηα α πκυ γα η λβγκτθ. β υθϋξ δα αυ Ϊ α φϊ ηα α ξ δαση θα η α απκ ζϋ ηα α πλσ υππθ η γσ πθ πκυ Ϋξκυθ ΰέθ δ ΰδα δμ παλαπϊθπ αθαζτ δμ ( Ϋφλα, υΰλα έα, πλπ θ μ, ζέπκμ ε.α.) βηδκυλΰκτθ αδ ίδίζδκγάε μ φα ηϊ πθ απσ δμ κπκέ μ η β ζάοβ κυ φϊ ηα κμ κ ΰΰτμ υπϋλυγλκ θσμ Ϊΰθπ κυ έΰηα κμ κυ αθ έ κδξκυ λκφέηκυ υπκζκΰέακθ αδ κδ εα Ϊζζβζκδ παλϊη λκδ η φαληκΰά δ δευθ αζΰκλέγηπθ ξβη δκη λέαμ. πσ β η ζϋ β αυ ά αθαπ τ κθ αδ εαδ κεδηϊακθ αδ ιδ υ δμ, κδ κπκέ μ ξ έακυθ β η λκτη θβ αθϊεζα β η κ πκ κ σ π.ξ. βμ πλπ θβμ εαδ πθ Ϊζζπθ αθζαζτ πθ. NIR Spectra Star 2400 D Σκπκγ έ αδ κθ δ δεσ π λδϋε β ΰδα α ιβλϊ λσφδηα έΰηα αζ τλκυ (υπϊλξ δ π λδϋε βμ εαδ ΰδα υΰλϊ λσφδηα εαδ π λδϋε βμ ΰδα λ Ϊ λσφδηα πκυ θ έθαδ 31

32 ηκλφά εσθβμ), ΰ ηέακθ αμ κθ υ θα ηβθ υπϊλξκυθ ε θσμ ξυλκμ πκυ θ Ϋξ δ έΰηα. Πα υθ αμ κ εκυηπέ πκυ υπϊλξ δ βθ πέ π πζ υλϊ κυ ηβξαθάηα κμ αθκέΰ δ εαδ αυ σηα α αθκέΰ δ κ πλσΰλαηηα ξλά βμ κυ. πδζϋΰ αδ κ λσφδηκ πα υθ αμ βθ κγσθβ κυ ηβξαθάηα κμ εαδ πδζϋΰ αδ β ζάοβ κυ φϊ ηα κμ. βθ κγσθβ κυ ηβξαθάηα κμ ηφαθέα αδ κ φϊ ηα NIR κυ έΰηα κμ εαδ πέθαεα κδ δηϋμ πθ παλαηϋ λπθ πκυ υπκζκΰέ βεαθ (ΰδα κ έΰηα αζ τλκυ υΰλά & ιβλά ΰζκυ Ϋθβ, Ϋφλα, υΰλα έα εαδ πλπ θ μ). 32

33 λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 7 β Πλκ δκλδ ησμ κιτ β αμ έΰηα α ελα δκτ η φα ηα κ εκπέα FT-IR Θ πλβ δεσ ηϋλκμ Φα α π α π υ α χ α Fourier φα ηα κ εκπέα IR ίλέ ε δ φαληκΰά ευλέπμ βθ π λδκξά cm -1, π σ κ αλε Ϊ ξλά δη μ πζβλκφκλέ μ ΰδα β κηά πκζζυθ κλΰαθδευθ θυ πθ παλα βλκτθ αδ εαδ βθ π λδκξά cm -1, πκυ εαζ έ αδ Ϊππ υπϋλυγλβ (far infrared). Ϊππ υπϋλυγλβ π λδκξά έθαδ β π λδκξά βμ βζ ε λκηαΰθβ δεάμ αε δθκίκζέαμ σπκυ απκλλκφκτθ κ υ Ϋλδκ, κ λέ δκ, κδ παλαηκλφυ δμ κυ ε ζ κτ κλΰαθδευθ θυ πθ, κδ κθά δμ λϋίζπ βμ κυ εκληκτ δαφσλπθ κλΰαθδευθ θυ πθ, κδ κθά δμ δαφσλπθ ηκλδαευθ κηυθ, κδ ηκέ υ λκΰσθκυ ( cm -1 ) ε.ζπ. βθ π λδκξά σηπμ αυ ά β υαδ γβ έα κυ φα ηα κφπ κηϋ λκυ IR έθαδ π λδκλδ ηϋθβ εαδ κδ θ Ϊ δμ πθ απκλλκφά πθ πκζτ ηδελϋμ, η απκ Ϋζ ηα κ γσλυίκμ θα ε πϊα δ δμ αδθέ μ απκλλσφβ βμ. α υθαηέα πθ εκδθυθ φα ηα κφπ κηϋ λπθ IR (εαδ Ϊζζπθ η γσ πθ φα ηα κ εκπέαμ) υπ λθδεάγβε η β φα ηα κ εκπέα υπ λτγλκυ η η α ξβηα δ ησ Fourier (Fourier Transform IR Spectroscopy, F.T.-IR). αθϊζυ β εα Ϊ Fourier ά η α ξβηα δ ησμ Fourier έθαδ β αθϊζυ β ηδαμ ηαγβηα δεάμ υθϊλ β βμ ά ηδαμ π δλαηα δεϊ ζαηίαθκηϋθβμ εαηπτζβμ η β ηκλφά ηδαμ λδΰπθκη λδεάμ δλϊμ. Χλβ δηκπκδ έ αδ πμ ηϋγκ κμ πλκ δκλδ ηκτ πθ αληκθδευθ υ α δευθ θσμ πκζτπζκεκυ π λδκ δεκτ ετηα κμ. υ α α α α Φα α π α FT-IR H ξλά β πθ υπκζκΰδ υθ βθ φα ηα κ εκπέα FT - IR πλκ φϋλ δ βθ υθα σ β α αξ έαμ ζάοβμ πκζζαπζυθ φα ηϊ πθ, υπκζκΰδ ηκτ κυ ηϋ κυ σλκυ κυμ, π ι λΰα έαμ εαδ απκγάε υ βμ πθ κηϋθπθ. υ σ κ βΰ έ βθ ηϋ λβ β φα ηϊ πθ υοβζάμ πκδσ β αμ. έθαδ υθα ά πέ βμ β αφαέλ β φα ηϊ πθ (difference spectroscopy) εαδ πκηϋθπμ β αελδίάμ αθέξθ υ β πκζτ ηδελυθ η αίκζυθ πκυ 33

34 κφ έζκθ αδ σ κ βθ η αίαζζση θβ τ α β, σ κ εαδ βθ φυ δεά εα Ϊ α β κυ έΰηα κμ. τπαλιβ ίδίζδκγάεβμ φα ηϊ πθ υπ λτγλκυ παλϋξ δ βθ υθα σ β α αθϊζυ βμ κυ φϊ ηα κμ θσμ η έΰηα κμ υ α δευθ αυ Ϊ πθ πέ ηϋλκυμ υ α δευθ εαδ πκηϋθπμ βθ υθα σ β α πκ κ δεάμ αθϊζυ βμ κυ η έΰηα κμ. ΣΫζκμ, έθαδ υθα ά β η ζϋ β ηκλδαευθ αζζαΰυθ εαδ αζζβζ πδ λϊ πθ. Γδα παλϊ δΰηα, ηκέ υ λκΰσθκυ εαδ θ κηκλδαεϋμ αζζβζ πδ λϊ δμ πλκεαζκτθ υθάγπμ έ η α κπέ δμ βθ υξθσ β α απκλλσφβ βμ, έ αζζαΰά κ υθ ζ ά ηκλδαεάμ απκλλσφβ βμ. Καδ κδ τκ αυ Ϋμ φα ηα δεϋμ δαφκλϋμ ηπκλκτθ θα η ζ βγκτθ ζ π κη λυμ η βθ ξθδεά πθ φα ηϊ πθ δαφκλϊμ. Π δλαηα δεά δα δεα έα. ΜΫ λβ β βμ κζδεάμ κιτ β αμ έΰηα κμ κέθκυ η winescan Χλβ δηκπκδάγβε κ winescan Auto, κυ κπκέκυ β ζ δ κυλΰέα ία έα αδ βθ φα ηα κ εκπέα FT IR. Σκ ηβξϊθβηα έθαδ φκ δα ηϋθκ η υηίκζση λκ τπκυ Michelson πκυ κυ παλϋξ δ β υθα σ β α θα αλυθ δ σζκ κ φϊ ηα βμ υπϋλυγλβμ αε δθκίκζέαμ. winescan Auto υζζκΰά κηϋθπθ απσ σζκ κ φϊ ηα παλϋξ δ κ ηβξϊθβηα β υθα σ β α θα αθαζτ δ πκζζϋμ παλαηϋ λκυμ τθ κηκ ξλκθδεσ δϊ βηα. Μ λδεϋμ απ αυ Ϋμ δμ παλαηϋ λκυμ έθαδ : δγαθσζβ, ΰζυεσαβ / φλκυε σαβ, ηβζδεσ κιτ, π β δεά κιτ β α, κζδεά κιτ β α, p.. ΜΫ λβ β βμ κζδεάμ κιτ β αμ έΰηα κμ κέθκυ 34

35 επθδεά φδϊζβ κπκγ έ αδ 5 ml έΰηα κμ κέθκυ απσ κ κπκέκ Ϋξ δ πλκβΰκυηϋθπμ αφαδλ γ έ κ CO 2. β φδϊζβ πέ βμ πλκ έγ θ αδ 30 ml απ αΰηϋθκυ θ λκτ εαδ 1 ml έε β ευαθκτ βμ ίλπηκγυησζβμ. εκζκυγ έ κΰεκηϋ λβ β η δϊζυηα NaOH 0.1 Ν ηϋξλδ ηφϊθδ βμ ευαθκπλϊ δθβμ ξλκδϊμ. κζδεά κιτ β α υπκζκΰέα αδ απσ κθ τπκ : Οζδεά Οιτ β α (. Σ. ) = V. N / v meq/l V = α εα αθαζπγϋθ α ml κυ ΝαΟ v = α ml κυ έΰηα κμ πκυ ξλβ δηκπκδάγβεαθ Ν = β εαθκθδεσ β α κυ δαζτηα κμ κυ ΝαΟ 35

36 λΰα βλδαεά Ϊ εβ β 8 β Πλκ δκλδ ησμ πλπ ρθυθ εα Ϊ Kjeldahl Θ πλβ δεσ ηϋλκμ Οδ πλπ θ μ εαγυμ εαδ α πλκρσθ α απκδεκ σηβ βμ εαδ η αίκζδ ηκτ κυμ, απκ ζκτθ α ααπ κτξα υ α δεϊ πθ λκφέηπθ. Γδα κθ πλκ δκλδ ησ πθ πλπ ρθυθ φαλησακθ αδ υθάγπμ ηϋγκ κδ πκυ ία έακθ αδ κθ πλκ δκλδ ησ κυ κλΰαθδεκτ ααυ κυ, απσ κ κπκέκ η β ξλβ δηκπκέβ β εα Ϊζζβζπθ υθ ζ υθ έθαδ υθα σμ κ υπκζκΰδ ησμ βμ π λδ ε δεσ β αμ πλπ θ μ. Οδ ηϋγκ κδ αυ Ϋμ έθαδ δ δεϋμ ηϋγκ κδ εατ βμ δμ κπκέ μ κ κλΰαθδεσ Ϊαπ κ πλκ δκλέα αδ η β ηκλφά αηηπθέαμ (ηϋγκ κμ Kjeldahl) ά η β ηκλφά α λέκυ ααυ κυ (ηϋγκ κμ Dumas). Οδ πλπ θ μ ηπκλκτθ θα πλκ δκλδ γκτθ εαδ η β ίκάγ δα ξλπηα κη λδευθ ά φα ηα κη λδευθ η γσ πθ, θυ πδηϋλκυμ ααπ κτξα υ α δεϊ σππμ δϊφκλα αηδθκιϋα, α παλϊΰπΰα ΰκυαθδ έθβμ (ελ α έθβ & ελ α δθέθβ), α η γυζδπηϋθα παλϊΰπΰα βμ ιαθγέθβμ (εαφ θβ & γ κίλπηέθβ) εαδ κδ ίδκΰ θ έμ αηέθ μ (δ αηέθβ, υλαηέθβ ε.α.) πλκ δκλέακθ αδ θαυηδευμ ά η β ίκάγ δα ξλπηα κη λδευθ, φγκλδ ηκη λδευθ ά υΰλκξλπηα κΰλαφδευθ η γσ πθ. πέ βμ, δ ζκη λδευμ πλκ δκλέακθ αδ α ζ τγ λα αηδθκιϋα η Ϊ απσ αθ έ λα β η φκληαζ ή β (αλδγησμ φκλησζβμ) εαδ α ία δεϊ ααπ κτξα υ α δεϊ (αηηπθέα & αηέθ μ). ΜΫ π κυ πλκ δκλδ ηκτ βμ π λδ ε δεσ β αμ κλδ ηϋθα ααπ κτξα υ α δεϊ ηπκλ έ θα ΰέθ δ ε έηβ β βμ ΰθβ δσ β αμ ά βμ πκδσ β αμ αλε υθ λκφέηπθ. Γδα παλϊ δΰηα, β π λδ ε δεσ β α πλκζέθβ απκ ζ έ ελδ άλδκ ΰθβ δσ β αμ κυ πκλ κεαζκξυηκτ, θυ β π λδ ε δεσ β α υ λκιυπλκζέθβ έθαδ έε βμ βμ πκδσ β αμ πθ ελ α κ ε υα ηϊ πθ. π λδ ε δεσ β α εαφ θβ έθαδ έε βμ βμ πκδσ β αμ κυ εαφϋ, θυ β π λδ ε δεσ β α δ αηέθβ εαδ υλαηέθβ πδ λϋπ δ βθ ε έηβ β βμ πκδσ β αμ κλδ ηϋθπθ δξγυκεκηδευθ πλκρσθ πθ εαδ υλδυθ, αθ έ κδξα. Π δλαηα δεά δα δεα έα εκπσμ: Πλκ δκλδ ησμ βμ π λδ ε δεσ β αμ κυ δ Ϊζ υλκυ πλπ θ μ η β ηϋγκ κ Kjeldahl. 36

37 λχά. Κα Ϊζζβζβ πκ σ β α έΰηα κμ υπκίϊζζ αδ υΰλά εατ β η πυεθσ γ δδεσ κιτ παλκυ έα γ δδεκτ εαζέκυ εαδ γ δδεκτ ξαζεκτ. Σκ γ δδεσ κιτ αθϊΰ αδ SO 2, κ κπκέκ β υθϋξ δα αθϊΰ δ κ κλΰαθδευμ η υηϋθκ Ϊαπ κ αηηπθέα. β υθϋξ δα β αηηπθέα, αθ δ λϊ η βθ π λέ δα κυ κιϋκμ εαδ ξβηα έα δ σιδθκ γ δδεσ αηηυθδκ. Σκ ηέΰηα αφάθ αδ θα ουξγ έ γ ληκελα έα π λδίϊζζκθ κμ εαδ αεκζκτγπμ πλκ έγ αδ παλεάμ πκ σ β α πυεθκτ / κμ εαυ δεκτ θα λέκυ, υ θα ζ υγ λπγ έ β αηηπθέα, πκυ απκηαελτθ αδ (απσ αιβ η υ λα ηκτμ) εαδ η τ αδ εαγκλδ ηϋθκ σΰεκ πλκ τπκυ / κμ κιϋκμ. π λέ δα κυ κιϋκμ πλκ δκλέα αδ αζεαζδη λδευμ εαδ ζδεϊ απσ βθ πκ σ β α βμ αηηπθέαμ υπκζκΰέα αδ β εα κ δαέα π λδ ε δεσ β α κυ έΰηα κμ κλΰαθδεσ Ϊαπ κ β κπκέα αθϊΰ αδ πλπ θ μ. ΝΣΙ Ρ ΣΗΡΙ o Πυεθσ γ δδεσ κιτ ζ τγ λκ 98% w/w o ΣαηπζΫ μ Gerhardt (5g K 2 SO 4 + 0,5 g CuSO 4 5H 2 O) o ΝαΟ 32% o 3 Ο 3 o HCl 0,1N ΟΡΓ Ν -Κ ΤΗ o υ ε υά Gerhardt (ξάηα 1) o ΦδΪζβ Kjeldahl πθ 500 ml o κΰεκη λδεσμ ετζδθ λκμ πθ 25 ml o δφυθδκ αλέγηβ βμ κυ 1 ml o επθδεά φδϊζβ πθ 300 ml, o πλκξκ α πθ 50 ml υΰέακθ αδ 1,5g βηβ λδαευθ εαδ κπκγ κτθ αδ β φδϊζβ εατ βμ Kjeldahl, β υθϋξ δα πλκ έγ θ αδ 20 ml πυεθκτ γ δδεκτ κιϋκμ εαδ 2 αηπζϋ μ Kjeltabs. κδ κπκέ μ απκ ζκτθ αδ απσ 5g K 2 SO 4 εαδ 0,5 g CuSO 4 5H 2 O [Ο γ δδεσμ ξαζεσμ (CuSO 4 ) ζ δ κυλΰ έ πμ εα αζτ βμ εαδ εα Ϊ β πλκ γάεβ γ δδεκτ εαζέκυ (K 2 SO 4 ) αυιϊθ αδ κ βη έκ αϋ πμ κυ ηέΰηα κμ Ϋ δ υ θα ζα πγ έ κ ξλσθκμ βμ εατ βμ]. 37

38 χάηα 1: υ ε υά Gerhardt φδϊζβ κπκγ έ αδ βθ δ δεά βζ ε λδεά υ κδξέα εατ βμ Kjeldahl (ξάηα 2) εαδ γ ληαέθ αδ βθ αλξά άπδα (240 κ C), ΰδα 20 ζ π Ϊ, υ θα απκφ υξγ έ Ϋθ κθκμ αφλδ ησμ. β υθϋξ δα αυιϊθ αδ β γ ληκελα έα κυμ 400 κ C, εαδ β εατ β υθ ξέα αδ ΰδα 110 ζ π Ϊ, ηϋξλδ θα πδ υξγ έ πζάλβμ δατΰα β κυ ηέΰηα κμ εαδ θα πλκετο δ ευαθκπλϊ δθκμ ξλπηα δ ησμ. χάηα 1: υ κδξέα εατ βμ Kjeldahl 38

39 Κα Ϊ β δϊλε δα βμ εατ βμ κ πλπ ρθδεσ Ϊαπ κ η α λϋπ αδ δσθ α αηηπθέκυ, α κπκέα η τκθ αδ απσ κ γ δδεσ κιτ γ ρεσ αηηυθδκ τηφπθα η βθ αθ έ λα β : Α ΩΣΟΤΧ ΝΩ Ι + H 2 SO 4 ΚΑΣΑΛΤΣ (NH 4 ) 2 SO 4 + H 2 O + CO 2 + SO 2 Θ ΡΜΑΝ β υθϋξ δα β φδϊζβ εατ βμ Kjeldahl, οτξ αδ π λέπκυ 30 ζ π Ϊ. Σκπκγ έ αδ βθ δ δεά υπκ κξά βμ υ ε υάμ εαδ πλκ έγ θ αδ αυ άθ 100 ml θ λσ εαδ 75ml δαζτηα κμ εαυ δεκτ θα λέκυ 32% w/w, υ θα ζ υγ λπγ έ β αϋλδα αηηπθέα τηφπθα η βθ αθ έ λα β : (NH 4 ) 2 SO NaOH 2 NH 3 + Na 2 SO H 2 O εκζκυγ έ β απσ αιβ βμ αηηπθέαμ ίκλδεσ κιτ η απκ Ϋζ ηα αυ ά θα η α λϋπ αδ δ σιδθκ ίκλδεσ αηηυθδκ τηφπθα η βθ αθ έ λα β : NH 3 + H 3 BO 3 NH H2 BO 3 - ΣΫζκμ κ απσ αΰηα κΰεκη λ έ αδ η πλσ υπκ δϊζυηα HCl 0,1 N η πλκ γάεβ έε β λυγλκτ κυ η γυζέκυ. H 2 BO H + H 3 BO 3 ΠαλΪζζβζα ε ζ έ αδ εαδ ζ υεσμ πλκ δκλδ ησμ. Τπκζκΰδ ηκέ Μ ίϊ β β κδξ δκη λέα πθ αθ δ λϊ πθ πκυ π λδΰλϊφκθ αδ παλαπϊθπ πλκετπ δ : 39

40 mol HCl = mol NH 3 = mol N ο ίγμα Σα mol κυ HCl υπκζκΰέακθ αδ πμ ιάμ : n C HCl = => n HCl = C. (V - V o ) V σπκυ : C = β υΰεϋθ λπ β κυ πλσ υπκυ δαζτηα κμ HCl V = κ σΰεκμ κυ HCl πκυ εα αθαζυθ αδ εα Ϊ βθ κΰεκηϋ λβ β V κ = κ σΰεκμ κυ HCl πκυ εα αθαζυθ αδ κθ ζ υεσ πλκ δκλδ ησ πκηϋθπμ % Ν : % N = N (V - V o ) 1,4007 w σπκυ w = α g κυ έΰηα κμ. ΣΫζκμ β εα κ δαέα π λδ ε δεσ β α πλπ θβ κυ έΰηα κμ πλκ δκλέα αδ η πκζζαπζα δα ησ κυ % Ν η κ υθ ζ ά 6,25. Ο υθ ζ άμ 6,25 θ έθαδ υξαέκμ αζζϊ πλκετπ δ απσ κ πβζέεκ 100 / 16 = 6,25. δ δεσ λα, β δηά κυ υθ ζ ά πλκετπ δ ζαηίϊθκθ αμ υπσοβ α ιάμ: γ πλ έ αδ σ δ σζκ κ Ϊαπ κ βμ λκφάμ απαθ Ϊ αδ υπσ πλπ ρθδεά ηκλφά κδ πλπ θ μ βμ λκφάμ π λδϋξκυθ εα Ϊ ηϋ κ σλκ 16% Ϊαπ κ. βζα ά α 100 gr ηδαμ πλπ θβμ α 16 gr έθαδ Ϊαπ κ (N). 40