1 κ Γ ΝΙΚΟ ΛΤΚ ΙΟ ΗΡ ΚΛ ΙΟΤ - Κ Π Σ Ν Κ ΙΟ

Transcript

1 1 κ Γ ΝΙΚΟ ΛΤΚ ΙΟ ΗΡ ΚΛ ΙΟΤ - Κ Π Σ Ν Κ ΙΟ Θ Μ Σ Π Ν ΛΛΗΝΙΩΝ Ξ Σ ΩΝ ΣΗΝ Σ ΧΝΟΛΟΓΙ Ν ΤΝ Τ Μ ΝΟΤ DNA 2000 ΗΜ ΡΗΙΟ 5. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ: α. υηη Ϋξκυθ βθ πλέηαθ β κυ RΝ ί. έθαδ απαλαέ β μ ΰδα βθ Ϋθαλιβ βμ αθ δΰλαφάμ ΰ. υηη Ϋξκυθ β η αΰλαφά κυ DΝ. εσίκυθ κ DΝ εαγκλδ ηϋθ μ γϋ δμ () 2001 ΗΜ ΡΗΙΟ Θ Μ 2 o 2. Να π λδΰλϊο κθ λσπκ εα α ε υάμ ηδαμ cdna ίδίζδκγάεβμ. ΜκθΪ μ Π ΡΙΝΟ 2. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ υθ Ϋκυθ εκηηϊ δα κυ DNA θυ β DNA ηϊ β εσί δ εϊγ αζυ έ α κυ DNA υΰε ελδηϋθ μ γϋ δμ. (-Λ) 2001 ΟΜΟΓ Ν Ι Θ Μ 3κ 1. ξθκζκΰέα κυ αθα υθ υα ηϋθκυ DNA π λδζαηίϊθ δ σζ μ δμ ξθδεϋμ πκυ κ βΰκτθ η αφκλϊ κυ ΰ θ δεκτ υζδεκτ απσ κθ Ϋθαθ κλΰαθδ ησ κθ Ϊζζκ. Να π λδΰλϊο α Ϊ δα βμ δα δεα έαμ αυ άμ ΗΜ ΡΗΙΟ Θ Μ 3κ 1. έθ αδ κ παλαεϊ π ηάηα ηκλέκυ DNA πλκεαλυπ δεκτ ευ Ϊλκυ. 5 GAATTCTTAATGC AGATCATAAAGAATTCTAG 3 3 CTTAAGAATTACGΣTCTAGTATTTCTTAAGATC 5 Σκ παλαπϊθπ ηάηα DNA εσί αδ η EcoRI, πλκε δηϋθκυ θα θ πηα πγ έ εα Ϊζζβζκ πζα ηέ δκ πκυ Ϋξ δ εκπ έ η βθ έ δα π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β, η ζδεσ εκπσ θα δ αξγ έ ίαε άλδκ ΰδα βθ παλαΰπΰά φαληαε υ δεκτ πκζυπ π δ έκυ. Να ίλ έ βθ αζζβζκυξέα πθ αηδθκιϋπθ κυ πκζυπ π δ έκυ η ξλά β κυ παλα δγϋη θκυ ΰ θ δεκτ ευ δεα. Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ ΗΜ ΡΗΙΟ 2. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ παλϊΰκθ αδ απσ υεαλυπ δεϊ ετ αλα. (-Λ) ΜκθΪ μ 2 3. µϋγκ κμ αζυ δ π άμ αθ έ λα βμ πκζυµ λϊ βμ (PCR) πδ λϋπ δ βθ πδζ ε δεά αθ δΰλαφά µκλέπθ DNA, ξπλέμ β µ κζϊίβ β απδευθ ευ Ϊλπθ. (-Λ) ΜκθΪ μ 2 3. Μδα ΰκθδ δπµα δεά ίδίζδκγάεβ π λδϋξ δ: α. κ τθκζκ κυ m-rna θσμ κλΰαθδ µκτ ί. κ τθκζκ κυ DNA θσμ κλΰαθδ µκτ ΰ. αθ έΰλαφα θσμ µσθκ αθα υθ υα µϋθκυ πζα µδ έκυ. αθ έΰλαφα αθα υθ υα µϋθπθ ευ Ϊλπθ. 1. Σδ κθκµϊα αδ υίλδ κπκέβ β θκυεζ ρευθ κιϋπθ; 2003 Π ΡΙΝΟ 2. Οδ π λδκλδ δεϋμ παλϊΰκθ αδ απσ εαδ κ φυ δκζκΰδεσμ κυμ λσζκμ έθαδ θα α πλκ α τκυθ απσ βθ δ ίκζά «ιϋθκυ» DNA. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 1

2 3. δα δεα έα βµδκυλΰέαμ εζυθπθ ίαε βλέπθ κθκµϊα αδ. Σκ τθκζκ πθ ίαε βλδαευθ εζυθπθ απκ ζ έ β ίδίζδκγάεβ ΗΜ ΡΗΙΟ Μδα cdna ίδίζδκγάεβ π λδϋξ δ α. κ τθκζκ κυ DNA θσμ κλΰαθδ µκτ. ί. αθ έΰλαφα πθ mrna σζπθ πθ ΰκθδ έπθ πκυ εφλϊακθ αδ υΰε ελδµϋθα ετ αλα. ΰ. αθ έΰλαφα κυ mrna θσμ µσθκ ΰκθδ έκυ.. αθ έΰλαφα πκυ π λδϋξκυθ εκµµϊ δα ΰκθδ έπθ εαδ Ϊζζα µάµα α DNA Π ΡΙΝΟ δα δεα έα βµδκυλΰέαμ εζυθπθ ίαε βλέπθ κθκµϊα αδ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ ΗΜ ΡΗΙΟΤ 2. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α. υηη Ϋξκυθ βθ πλέηαθ β κυ mrna. ί. υηη Ϋξκυθ β η αΰλαφά κυ DNA. ΰ. αθαΰθπλέακυθ δ δεϋμ αζζβζκυξέ μ DNA.. υηη Ϋξκυθ βθ αθ δΰλαφά κυ DNA. 5. δ αΰπΰά αθα υθ υα ηϋθκυ DNA ίαε βλδαεσ ετ αλκ ι θδ ά κθκηϊα αδ α. ηίκζδα ησμ. ί. ηδελκϋΰξυ β. ΰ. δξθβγϋ β β.. η α ξβηα δ ησμ. Μονά ς 5 Μονά ς ΟΜΟΓ Ν Ι. Σδ π λδϋξ δ α. ηδα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ; ί. ηδα C-DNA ίδίζδκγάεβ; ΜκθΪ μ Π ΡΙΝΟ 3. πδζκΰά θσμ ίαε βλδαεκτ εζυθκυ πκυ π λδϋξ δ κ πδγυηβ σ ηάηα DNA ΰέθ αδ η α. ξλά β αθ δίδκ δευθ. ί. ξλά β δ δευθ ηκλέπθ αθδξθ υ υθ. ΰ. Ϋθαυηα πλπ ρθκ τθγ βμ.. ξλά β ίδκαθ δ λα άλπθ Θ Μ 4κ έθ αδ ηάηα ηκλέκυ DNA υεαλυπ δεκτ ευ Ϊλκυ πκυ π λδϋξ δ α υθ ξϋμ ΰκθέ δκ, ώθδκ G A A T T C A T G T T T CCCCAG G T T T A A G A A T T C C T T A A G T A C A A A GGGGTC C A A A T T C T T A A G ώθδκ κ κπκέκ έθαδ υπ τγυθκ ΰδα β τθγ β κυ παλαεϊ π π π δ έκυ, πκυ θ Ϋξ δ υπκ έ εαηδϊ λκπκπκέβ β: H 2 N - Μ γ δκθέθβ - φαδθυζαζαθέθβ - ίαζέθβ - COOH Να ΰλΪο βθ επ δεά εαδ β ηβ επ δεά αζυ έ α κυ ΰκθδ έκυ, κ πλσ λκηκ m-rna εαδ κ υλδηκ m-rna() εαδ θα κλέ α 3 εαδ 5 Ϊελα πθ παλαπϊθπ θκυεζ κ δ δευθ αζυ έ πθ αδ δκζκΰυθ αμ βθ απϊθ β ά αμ (ΜκθΪ μ 8). Να αθαφϋλ δμ δα δεα έ μ εα Ϊ βθ πκλ έα απσ κ ΰκθέ δκ κ π π έ δκ εαδ δμ π λδκξϋμ κυ ευ Ϊλκυ δμ κπκέ μ πλαΰηα κπκδκτθ αδ (). Πυμ ηπκλκτη θα βηδκυλΰά κυη Ϋθα αθα υθ υα ηϋθκ 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 2

3 πζα ηέ δκ, πκυ θα π λδϋξ δ κ υΰε ελδηϋθκ ΰκθέ δκ ξλβ δηκπκδυθ αμ βθ π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI; (ΜκθΪ μ 7). έθκθ αδ κδ παλαεϊ π αθ δ κδξέ δμ αηδθκιϋπθ εαδ επ δεκθέπθ απσ κ ΰ θ δεσ ευ δεα: Μ γ δκθέθβ UG Φαδθυζαζαθέθβ UUU αζέθβ GUU ΜκθΪ μ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ ΗΜ ΡΗΙΟΤ 2. Σδ ηπκλκτη θα π τξκυη η β ηϋγκ κ βμ αζυ δ π άμ αθ έ λα βμ πκζυη λϊ βμ (PCR) εαδ πκδ μ έθαδ κδ πλαε δεϋμ φαληκΰϋμ βμ; ΜκθΪ μ ΟΜΟΓ Ν Ι 1. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ παλϊΰκθ αδ απσ α. ητεβ μ. ί. ίαε άλδα. ΰ. δκτμ.. φυ Ϊ. 3. δ αΰπΰά κυ αθα υθ υα ηϋθκυ ηκλέκυ DNA ίαε βλδαεσ ετ αλκ-ι θδ ά κθκηϊα αδ α. ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ. ί. cdna ίδίζδκγάεβ. ΰ. ίαε βλδαεσμ εζυθκμ.. η α ξβηα δ ησμ ΗΜ ΡΗΙΟ 3. ηϋγκ κμ βμ αζυ δ π άμ αθ έ λα βμ PCR ηαμ πδ λϋπ δ α. β βηδκυλΰέα αθ δΰλϊφπθ πθ πκζυπ π δ δευθ αζυ έ πθ θσμ κλΰαθδ ηκτ. ί. βθ αθ δΰλαφά υΰε ελδηϋθπθ αζζβζκυξδυθ DNA, ξπλέμ η κζϊίβ β απθ αθυθ ευ Ϊλπθ. ΰ. κθ πλκ δκλδ ησ σζπθ πθ πηα δευθ ευ Ϊλπθ θσμ κλΰαθδ ηκτ.. κθ αθα υθ υα ησ πκζζυθ πζα ηδ έπθ απσ δαφκλ δεϊ ίαε άλδα Π ΡΙΝΟ 3. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α. παλϊΰκθ αδ απσ δκτμ. ί. έθαδ απαλαέ β μ ΰδα βθ Ϋθαλιβ βμ αθ δΰλαφάμ. ΰ. υηη Ϋξκυθ βθ αθ έ λκφβ η αΰλαφά.. παλϊΰκθ αδ απσ ίαε άλδα Π Ν ΛΗΠΣΙΚ ΗΜ ΡΗΙΟΤ 3. Γδα β βηδκυλΰέα αθα υθ υα ηϋθκυ DNA θυθκθ αδ ηάηα α DNA δαφκλ δευθ κλΰαθδ ηυθ, α κπκέα εσπβεαθ απσ βθ έ δα π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β. Ϋθπ β αυ ά ΰέθ αδ η β ίκάγ δα κυ θατηκυ α. DNA ζδεϊ β. ί. DNA πκζυη λϊ β. ΰ. RNA πκζυη λϊ β.. DNA ηϊ β. 2. Πκδα ίάηα α αεκζκυγκτθ αδ ΰδα βθ εα α ε υά ηδαμ cdna ίδίζδκγάεβμ; ΜκθΪ μ ΟΜΟΓ Ν Ι Θ Μ 4κ έθ αδ κ παλαεϊ π ηάηα DNA θσμ πλκεαλυπ δεκτ κλΰαθδ ηκτ: 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 3

4 5 CCAG ATTCAATTCAGGACGAAAAGAATTCAAC 3 3 GGTCTTAAGTTAAGTCCTGCTTTΣCTTAAGTTG 5 To παλαπϊθπ ηάηα DNA εσί αδ η π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI. Να ΰλΪο κ ηάηα DNA πκυ πλκετπ δ η Ϊ απσ β λϊ β βμ EcoRI εαδ θα δεαδκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ 8 Σκ ηάηα κυ DNA πκυ πλκϋευο η Ϊ β λϊ β βμ EcoRI η αΰλϊφ αδ. Πκδα αζυ έ α απσ αυ σ κ DNA η αΰλϊφ αδ εαδ ΰδα έ; Να ΰλΪο βθ αζζβζκυξέα κυ mrna πκυ πλκετπ δ απσ αυ ά β η αΰλαφά εαδ θα βη δυ κ 5 εαδ κ 3 Ϊελκ βμ. Πκδκδ κλΰαθδ ηκέ δαγϋ κυθ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ εαδ πκδκμ έθαδ κ φυ δκζκΰδεσμ κυμ λσζκμ; 2007 ΗΜ ΡΗΙΟ 4. Σκ πζα ηέ δκ έθαδ α. έεζπθκ ΰλαηηδεσ ησλδκ DNA. ί. έεζπθκ ευεζδεσ ησλδκ DNA. ΰ. έεζπθκ ευεζδεσ ησλδκ RNA.. έεζπθκ ΰλαηηδεσ ησλδκ RNA. Θ Μ 3 κ δκ ξθκζκΰέα η βθ αθϊπ υιβ βμ ξθκζκΰέαμ κυ αθα υθ υα ηϋθκυ DNA, β ξλά β βμ ξθδεάμ PCR εαδ βθ παλαΰπΰά ηκθκεζπθδευθ αθ δ πηϊ πθ υθ δ φϋλ δ κη έμ, σππμ β ΰ πλΰέα, β ε βθκ λκφέα εαδ β Ια λδεά. 1. Σδ πδ λϋπ δ β ηϋγκ κμ βμ αζυ δ π άμ αθ έ λα βμ βμ πκζυη λϊ βμ (PCR); (ηκθϊ μ 4) Να αθαφϋλ λ δμ πλαε δεϋμ φαληκΰϋμ βμ (ηκθϊ μ 3) Π ΡΙΝΟ 3. Ο φκλϋαμ εζπθκπκέβ βμ έθαδ α. δ δεσ Ϋθαυηκ πκυ απκεσπ δ ΰκθέ δα. ί. Ϋθα ησλδκ DNA σππμ ΰδα παλϊ δΰηα Ϋθα πζα ηέ δκ. ΰ. Ϋθαμ κλΰαθδ ησμ πκυ Ϋξ δ υπκ έ εζπθκπκέβ β.. ελα δεσμ φκλϋαμ πκυ ζϋΰξ δ δμ εζπθκπκδά δμ. ΜκθΪ μ ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ 2. Σα ίαε βλδαεϊ Ϋθαυηα πκυ εσίκυθ κ έεζπθκ DNA υΰε ελδηϋθ μ γϋ δμ κθκηϊακθ αδ α. DNA πκζυη λϊ μ. ί. DNA ηϊ μ. ΰ. π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ.. RNA πκζυη λϊ μ. 1. Πυμ ηπκλκτη θα θ κπέ κυη Ϋθα υΰε ελδηϋθκ εκηηϊ δ εζπθκπκδβηϋθκυ DNA ηέα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ; 2007 ΟΜΟΓ Ν Ι 2. Μδα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ π λδϋξ δ α. κ κζδεσ «υλδηκ» mrna θσμ κλΰαθδ ηκτ. ί. σζα α έ β RNA θσμ κλΰαθδ ηκτ. ΰ. σζκ κ ΰκθδ έπηα θσμ κλΰαθδ ηκτ.. ησθκ κλδ ηϋθα ΰκθέ δα θσμ κλΰαθδ ηκτ. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 4

5 2008 ΗΜ ΡΗΙΟ 4. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ: α. έθαδ απαλαέ β μ ΰδα βθ Ϋθαλιβ βμ η αΰλαφάμ. ί. εσίκυθ δμ πκζυθκυεζ κ δ δεϋμ αζυ έ μ κυ RNA δ δεϋμ γϋ δμ. ΰ. π λδκλέακυθ β η αΰλαφά κυ DNA.. εσίκυθ κ DNA δ δεϋμ γϋ δμ Π ΡΙΝΟ 1. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α. παλϊΰκθ αδ ησθκ απσ ητεβ μ. ί. έθαδ απαλαέ β μ ΰδα β δα δεα έα βμ αθ έ λκφβμ η αΰλαφάμ. ΰ. παλϊΰκθ αδ απσ ίαε άλδα.. έθαδ απαλαέ β μ ΰδα βθ Ϋθαλιβ βμ αθ δΰλαφάμ κυ DNA ΟΜΟΓ Ν Ι 3. Μδα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ π λδζαηίϊθ δ α. αθ έΰλαφα πκζζυθ αθα υθ υα ηϋθπθ ευ Ϊλπθ. ί. κ τθκζκ κυ DNA θσμ κλΰαθδ ηκτ. ΰ. κ τθκζκ κυ m-rna θσμ κλΰαθδ ηκτ.. αθ έΰλαφα θσμ ησθκ αθα υθ υα ηϋθκυ πζα ηδ έκυ ΗΜ ΡΗΙΟ 5. Μ α ξβηα δ ησμ ίαε βλδαεκτ ευ Ϊλκυ ι θδ ά έθαδ α. β δ αΰπΰά αθ δ υηα κμ. ί. β δ αΰπΰά DNA πζα ηδ έκυ. ΰ. β δ αΰπΰά γλ π δευθ υ α δευθ.. β δ αΰπΰά αθ έ λκφβμ η αΰλαφϊ βμ Π ΡΙΝΟ 2. Σα υίλδ υηα α ηπκλκτθ θα παλϊΰκυθ η ΰΪζ μ πκ σ β μ α. δθ κυζέθβμ. ί. δθ λφ λκθυθ. ΰ. ηκθκεζπθδευθ αθ δ πηϊ πθ.. α 1 αθ δγλυοέθβμ. 4. πδζκΰά θσμ ίαε βλδαεκτ εζυθκυ πκυ π λδϋξ δ κ αθα υθ υα ηϋθκ πζα ηέ δκ ΰέθ αδ η : α. ξλά β δ δευθ ηκλέπθ αθδξθ υ υθ. ί. ξλά β αθ δίδκ δευθ. ΰ. Ϋθαυηα πλπ ρθκ τθγ βμ.. ξλά β ίδκαθ δ λα άλπθ ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ 3. πκ δϊ αιβ έθαδ κ φαδθση θκ εα Ϊ κ κπκέκ α. εσί αδ κ DNA. ί. απκξπλέακθ αδ κδ εζυθκδ κυ DNA. ΰ. υθ Ϋκθ αδ η αιτ κυμ κδ εζυθκδ κυ DNA.. δξθβγ έ αδ κ DNA ΟΜΟΓ Ν Ι 4. η αφκλϊ αθα υθ υα ηϋθκυ ηκλέκυ DNA κ ετ αλκ ι θδ ά ζϋΰ αδ α. η α ξβηα δ ησμ. ί. υίλδ κπκέβ β. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 5

6 ΰ. απκ δϊ αιβ.. εζπθκπκέβ β Π ΡΙΝΟ 4. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α. εσίκυθ κ DNA εαγκλδ ηϋθ μ γϋ δμ. ί. παλϊΰκθ αδ απσ ίαε άλδα. ΰ. πλκ α τκυθ κ ίαε άλδκ απσ βθ δ ίκζά ιϋθκυ DNA.. σζα α παλαπϊθπ ΗΜ ΡΗΙΟ 4. δ αΰπΰά αθα υθ υα ηϋθκυ DNA ίαε βλδαεσ ετ αλκ-ι θδ ά κθκηϊα αδ α. δξθβγϋ β β ί. η α ξβηα δ ησμ ΰ. ηίκζδα ησμ. ηδελκϋΰξυ β Γ3. έθ αδ η έΰηα ηκλέπθ DNA εαδ Ϋθαμ αθδξθ υ άμ RΝ. Μονά ς 5 Να ιβΰά δ έθαδ αθδξθ υ άμ (ηκθϊ μ 2), θα π λδΰλϊο δμ δα δεα έ μ πκυ γα αεκζκυγβγκτθ πλκε δηϋθκυ κ αθδξθ υ άμ θα υίλδ κπκδά δ βθ εα Ϊζζβζβ αζζβζκυξέα DNA (ηκθϊ μ 4) εαδ θα ιβΰά πκδκμ έθαδ κ εζυθκμ κυ DNA πκυ γα υίλδ κπκδβγ έ (ηκθϊ μ 4) ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ 4. Να κλέ δ έθαδ β ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ ΟΜΟΓ Ν Ι B2. Σδ έθαδ εζπθκπκέβ β; Θ Μ έθ αδ κ παλαεϊ π έεζπθκ ηάηα DNA κ κπκέκ αθ δΰλϊφ αδ in vitro. 5 TAAGTATACTAAACGAAΣΣCATATTAT 3 3 ATTCATATGATTTGCTTAAGTATAATA 5 Κα Ϊ β δϊλε δα βμ αθ δΰλαφάμ κδ DNA πκζυη λϊ μ θ πηα υθκυθ εα Ϊ ζϊγκμ β γϋ β 12, απϋθαθ δ απσ κ θκυεζ κ έ δκ (α θέθβ) κ θκυεζ κ έ δκ C (ευ κ έθβ), αθ έ κυ θκυεζ κ δ έκυ T (γυηέθβ). Σκ ζϊγκμ αυ σ παλαηϋθ δ εαδ η Ϊ κ Ϋζκμ βμ αθ δΰλαφάμ. 1. Να ΰλΪο α έεζπθα ηάηα α DNA πκυ γα πλκετοκυθ η Ϊ κ Ϋζκμ βμ αθ δΰλαφάμ εαδ θα δεαδκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ Πσ α ηάηα α DNA γα πλκετοκυθ, αθ η Ϊ κ Ϋζκμ βμ αθ δΰλαφάμ πλκ γϋ κυη κ ηέΰηα κ Ϋθαυηκ EcoRΙ. Να δεαδκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ ΗΜ ΡΗΙΟ 2. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 6

7 α. υηη Ϋξκυθ β η αΰλαφά κυ DNA. ί. εα αζτκυθ βθ πλέηαθ β κυ mrna. ΰ. υηη Ϋξκυθ β η Ϊφλα β κυ mrna.. αθαΰθπλέακυθ δ δεϋμ αζζβζκυξέ μ DNA. 3. Σδ έθαδ: α) ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ. ί) cdna ίδίζδκγάεβ Π ΡΙΝΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ 3. Πκδκμ έθαδ κ λσζκμ βμ π λδκλδ δεάμ θ κθκυεζ Ϊ βμ EcoRI βθ ξθκζκΰέα κυ αθα υθ υα ηϋθκυ DNA; 2011 ΟΜΟΓ Ν Ι A2. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α. υηη Ϋξκυθ β η Ϊφλα β κυ RNA. ί. υηη Ϋξκυθ β η αΰλαφά κυ DNA. ΰ. έθαδ απαλαέ β μ ΰδα βθ Ϋθαλιβ βμ αθ δΰλαφάμ.. εσίκυθ κ DNA εαγκλδ ηϋθ μ γϋ δμ. B4. Σδ ηαμ πδ λϋπ δ θα εϊθκυη β ηϋγκ κμ αζυ δ π άμ αθ έ λα βμ πκζυη λϊ βμ (PCR); 2012 ΗΜ ΡΗΙΟ έθ αδ κ παλαεϊ π ηάηα ίαε βλδαεκτ DNA, κ κπκέκ επ δεκπκδ έ Ϋθα κζδΰκπ π έ δκ. ζυ έ α 1: GTTGAATTCTTAGCTTAAGTCGGGCATGAATTCTC ζυ έ α 2: CAACTTAAGAATCGAATTCAGCCCGTACTTAAGAG 3. To παλαπϊθπ ηάηα DNA εσί αδ η κ Ϋθαυηκ EcoRI, πλκε δηϋθκυ θα θ πηα πγ έ Ϋθα απσ α τκ πζα ηέ δα εαδ πκυ έθκθ αδ παλαεϊ π. Πκδκ απσ α τκ πζα ηέ δα γα πδζϋι ΰδα β βηδκυλΰέα αθα υθ υα ηϋθκυ πζα ηδ έκυ (ηκθϊ α 1); Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 4). Πσ κδ φπ φκ δ λδεκέ ηκέ γα δα πα κτθ κ πζα ηέ δκ πκυ πδζϋια εαδ πσ κδ γα βηδκυλΰβγκτθ εα Ϊ κ ξβηα δ ησ κυ αθα υθ υα ηϋθκυ πζα ηδ έκυ (ηκθϊ μ 2); ΜκθΪ μ Π ΡΙΝΟ Θ Μ έθ αδ κ παλαεϊ π π π έ δκ πκυ παλϊΰ αδ απσ Ϋθα ίαε άλδκ: HOOC η γ δκθέθβ αζαθέθβ λέθβ α παλαΰέθβ η γ δκθέθβ NH 2 1. Να ΰλΪο κ ηάηα κυ έεζπθκυ DNA πκυ επ δεκπκδ έ κ παλαπϊθπ π π έ δκ (ηκθϊ μ 2). Να κλέ κ 5 εαδ 3 Ϊελκ εϊγ αζυ έ αμ (ηκθϊ μ 2) εαδ θα αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 4). Να εαγκλέ βθ επ δεά εαδ β ηβ επ δεά αζυ έ α (ηκθϊ μ 2) εαδ θα αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 5). έθκθ αδ α επ δεσθδα : 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 7

8 αζαθέθβ GCU, α παλαΰέθβ AAU, η γ δκθέθβ AUG, λέθβ UCU. Σκ επ δεσθδκ ζάιβμ έθαδ κ: UGA. ΜκθΪ μ Μπκλ έ β παλαπϊθπ αζυ έ α θα εκπ έ απσ βθ π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI (ηκθϊ μ 1); Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 4) ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ 5. Να α α α α άζβμ Ι α, π α α, α απ υ α άζβμ ΙΙ, α π π α. (Έ α άζβμ ΙI π ). άζβ Ι άζβ ΙΙ α. θ δΰλαφά 1. πκζτ πηα ί. Μ αΰλαφά 2. DNA πκζυη λϊ β ΰ. Ωλέηαθ β 3. EcoRI. Μ Ϊφλα β. Κσοδηκ κυ DNA. 4. απαηδθϊ β βμ α θκ έθβμ 5. RNA πκζυη λϊ β 6. ηδελϊ λδίκθκυεζ κπλπ ρθδεϊ πηα έ δα. Γ. Έθα πζα ηέ δκ, πκυ ξλβ δηκπκδ έ αδ πμ φκλϋαμ εζπθκπκέβ βμ θσμ ηάηα κμ DNA, Ϋξ δ Ϋθα ΰκθέ δκ αθγ ε δεσ β αμ κ u945 αθ δίδκ δεσ αηπδεδζέθβ εαδ Ϋθα ΰκθέ δκ αθγ ε δεσ β αμ κ αθ δίδκ δεσ λαευεζέθβ. Σκ ΰκθέ δκ αθγ ε δεσ β αμ βθ λαευεζέθβ π λδϋξ δ βθ αζζβζκυξέα πκυ αθαΰθπλέα αδ απσ βθ π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI. βηδκυλΰκτη αθα υθ υα ηϋθα πζα ηδ έα η β ξλά β βμ π λδκλδ δεάμ θ κθκυεζ Ϊ βμ EcoRI. Σα αθα υθ υα ηϋθα πζα ηέ δα ξλβ δηκπκδάγβεαθ ΰδα κ η α ξβηα δ ησ ίαε βλέπθ πκυ θ έξαθ εαθϋθα πζα ηέ δκ. β υθϋξ δα α ίαε άλδα εαζζδ λΰκτθ αδ γλ π δεσ υζδεσ. Γ1. Πκδα ίαε άλδα πδακτθ, αθ κ γλ π δεσ υζδεσ βμ εαζζδϋλΰ δαμ πλκ γϋ κυη κ αθ δίδκ δεσ αηπδεδζέθβ (ηκθϊ α 1); Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 5). Γ2. Πκδα ίαε άλδα πδακτθ, αθ κ γλ π δεσ υζδεσ βμ εαζζδϋλΰ δαμ πλκ γϋ κυη κ αθ δίδκ δεσ λαευεζέθβ αθ έ βμ αηπδεδζέθβμ (ηκθϊ α 1); Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 5). 3. έθ αδ κ παλαεϊ π ηάηα DNA πκυ π λδϋξ δ α επ δεσθδα πκυ επ δεκπκδκτθ α π Ϊ πλυ α αηδθκιϋα βμ φυ δκζκΰδεάμ ί-πκζυπ π δ δεάμ αζυ έ αμ βμ HbA. 5 GTG CAC CTG ACT CCT GAG GAG 3 3 CAC GTG GAC TGA GGA CTC CTC 5 π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β DdeI αθαΰθπλέα δ βθ αζζβζκυξέα 5 CTGAG 3 3 GACTC 5 εαδ εσί δ εϊγ αζυ έ α η αιτ κυ C εαδ κυ Σ (η εα τγυθ β 5 3 ). αζζβζκυξέα πκυ αθαΰθπλέα δ β DdeI ίλέ ε αδ κ παλαπϊθπ ηάηα DNA. πσ Ϋθα Ϊ κηκ φκλϋα βμ λ παθκευ αλδεάμ αθαδηέαμ απκηκθυγβεαθ ηάηα α DNA, πκυ π λδϋξκυθ α επ δεσθδα α κπκέα επ δεκπκδκτθ α π Ϊ πλυ α αηδθκιϋα βμ ί-πκζυπ π δ δεάμ αζυ έ αμ. α ηάηα α αυ Ϊ πδ λϊ αη η βθ π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β DdeI. Πσ α ηάηα α DNA δαφκλ δεκτ ηάεκυμ γα πλκετοκυθ η Ϊ β λϊ β βμ DdeI (ηκθϊ α 1); Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 6). ΜκθΪ μ ΟΜΟΓ Ν Ι B4. Πκδα δα δεα έα κθκηϊα αδ απκ δϊ αιβ εαδ πυμ ηπκλ έ αυ ά θα πλαΰηα κπκδβγ έ; 2013 ΗΜ ΡΗΙΟ Θ Μ ΠαλαεΪ π αμ έθκθ αδ Ϋ λδμ ηκθσεζπθ μ αζυ έ μ DNA: 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 8

9 1. 5 -AAATGAAACCAGGATAAG AATTCGGGGGGC AATTCTTATCCTGGTTTCATTT AATTGCCCCCCG-3 Οδ αζυ έ μ αυ Ϋμ κπκγ κτθ αδ εα Ϊζζβζκ π λδίϊζζκθ υίλδ κπκέβ βμ. 1. Να ΰλΪο α ησλδα DNA πκυ γα πλκετοκυθ η Ϊ βθ υίλδ κπκέβ β, α κπκέα γα κθκηϊ υ π 1 εαδ υ π 2. ΜκθΪ μ 2 2. κ Ϋθα απσ α τκ υίλδ κπκδβηϋθα ησλδα DNA πκυ γα πλκετοκυθ ηπ λδϋξ αδ ΰκθέ δκ, κ κπκέκ επ δεκπκδ έ Ϋθα κζδΰκπ π έ δκ. Να ΰλΪο κ mrna πκυ γα πλκετο δ (ηκθϊ α 1) εαδ θα αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 2). ΜκθΪ μ 3 3. Σκ π π έ δκ πκυ πλκετπ δ απσ β η Ϊφλα β κυ παλαπϊθπ mrna έθαδ: H 2 N Μ γ δκθέθβ Λυ έθβ Πλκζέθβ Γζυεέθβ COOH Πκδκ έθαδ κ αθ δεπ δεσθδκ κυ trna πκυ γα κπκγ βγ έ κ λδίσ πηα η Ϊ βθ απκ τθ β κυ trna, κ κπκέκ η αφϋλ δ κ αηδθκιτ ζυ έθβ (ηκθϊ μ 2); Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 6). ΜκθΪ μ 8 4. α υίλδ κπκδβηϋθα ησλδα 1 εαδ 2 πλκ έγ αδ κ Ϋθαυηκ DNA ηϊ β. Να ΰλΪο α πδγαθϊ αθα υθ υα ηϋθα ησλδα DNA πκυ γα πλκετοκυθ απσ βθ λϊ β βμ DNA ηϊ βμ, βη δυθκθ αμ κυμ πλκ αθα κζδ ηκτμ πθ αζυ έ πθ (ηκθϊ μ 4) εαδ αδ δκζκΰυθ αμ βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 4). Ϊθ β υθϋξ δα πλκ γ έ β π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI, θα ιβΰά πσ α ηάηα α DNA γα πλκετοκυθ (ηκθϊ μ 4). ΜκθΪ μ ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ 2. τθγ β θσμ ηκλέκυ cdna εα αζτ αδ απσ κ Ϋθαυηκ α. π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β ί. DNA ηϊ β ΰ. αθ έ λκφβ η αΰλαφϊ β. DNA ζδεϊ β ΗΜ ΡΗΙΟ 3. δ αΰπΰά αθα υθ υα ηϋθκυ DNA ίαε άλδκ-ι θδ ά κθκηϊα αδ α. ηδελκϋΰξυ β ί. η α ξβηα δ ησμ ΰ. ηίκζδα ησμ. εζπθκπκέβ β ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ Θ Μ βθ δεσθα 1 έθ αδ Ϋθα πζα ηέ δκ πκυ φϋλ δ ΰκθέ δα αθγ ε δεσ β αμ α αθ δίδκ δεϊ αηπδεδζέθβ Ε όνα 1 εαδ λ π κηυεέθβ, Ϋθαθ υπκεδθβ ά εαδ αζζβζκυξέ μ ζάιβμ βμ η αΰλαφάμ. δμ γϋ δμ,, Γ 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 9

10 εαδ ίλέ εκθ αδ αζζβζκυξέ μ, κδ κπκέ μ αθαΰθπλέακθ αδ απσ δμ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α, ί, ΰ εαδ αθ έ κδξα. Σκ πζα ηέ δκ αυ σ κ ξλβ δηκπκδκτη πμ φκλϋα ΰδα βθ εζπθκπκέβ β θσμ αθγλυπδθκυ υθ ξκτμ ΰκθδ έκυ η εκπσ θα παλϊΰκυη Ϋθα κζδΰκπ π έ δκ εαζζδϋλΰ δ μ in vitro. α ίαε άλδα πκυ γα ξλβ δηκπκδβγκτθ ΰδα κθ η α ξβηα δ ησ π λδϋξκθ αδ σζκδ κδ η αΰλαφδεκέ παλϊΰκθ μ πκυ απαδ κτθ αδ ΰδα β η αΰλαφά εαδ θ π λδϋξκθ αδ πζα ηέ δα. 1. Πκδα απσ δμ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α, ί, ΰ ά έθαδ β εα Ϊζζβζβ ΰδα β ξλά β κυ πζα ηδ έκυ αυ κτ πμ φκλϋα εζπθκπκέβ βμ; (ηκθϊ α 1) Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. (ηκθϊ μ 3) 2. Μ πκδκθ λσπκ ηπκλκτη θα πδζϋικυη κυμ ίαε βλδαεκτμ εζυθκυμ πκυ Ϋξκυθ πλκ ζϊί δ πζα ηέ δκ (αθα υθ υα ηϋθκ ά ηβ) απσ κυμ εζυθκυμ πκυ θ Ϋξκυθ πλκ ζϊί δ πζα ηέ δκ; Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ 3 βθ δεσθα 2 έθ αδ ηάηα DNA κ κπκέκ π λδϋξ δ κ υθ ξϋμ αθγλυπδθκ ΰκθέ δκ πκυ πδγυηκτη θα δ αΰϊΰκυη κ πζα ηέ δκ βμ δεσθαμ Να θ κπέ βθ επ δεά αζυ έ α κυ ΰκθδ έκυ βμ δεσθαμ 2. (ηκθϊ α 1) Να ΰλΪο κ mrna εαδ θα βη δυ κθ πλκ αθα κζδ ησ κυ. (ηκθϊ μ 2) Nα αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. (ηκθϊ μ 4) ΜκθΪ μ 7 4. τηφπθα η βθ δεσθα 2, θα ΰλΪο βθ αζζβζκυξέα ηάεκυμ Ϋιδ α υΰυθ ίϊ πθ πκυ αθαΰθπλέα δ β π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β, βθ κπκέα πλκ δκλέ α κ λυ βηα 1, ΰδα βθ εζπθκπκέβ β κυ ΰκθδ έκυ. 5. Να ιβΰά ΰδα έ β εζπθκπκέβ β κυ ΰκθδ έκυ βμ δεσθαμ 2 κ πζα ηέ δκ βμ δεσθαμ 1 ηπκλ έ θα κ βΰά δ i) β βηδκυλΰέα ίαε βλδαευθ εζυθπθ πκυ παλϊΰκυθ κ κζδΰκπ π έ δκ εαδ ii) β βηδκυλΰέα ίαε βλδαευθ εζυθπθ πκυ θ παλϊΰκυθ κ κζδΰκπ π έ δκ παλσζκ πκυ π λδϋξκυθ κ αθα υθ υα ηϋθκ πζα ηέ δκ. 3. Μδα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ π λδϋξ δ α. κ τθκζκ κυ υλδηκυ mrna θσμ κλΰαθδ ηκτ ί. κ τθκζκ κυ DNA θσμ κλΰαθδ ηκτ ΰ. αθ έΰλαφα θσμ ησθκ αθα υθ υα ηϋθκυ πζα ηδ έκυ. αθ έΰλαφα σζπθ πθ cdna θσμ ευ Ϊλκυ ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ Θ Μ βθ δεόθα 2 απ δεκθέα αδ Ϋθα α υθ ξϋμ ΰκθέ δκ αθγλυπδθκυ βπα δεκτ ευ Ϊλκυ. Σκ ΰκθέ δκ αυ σ έθαδ υπ τγυθκ ΰδα βθ παλαΰπΰά κυ κζδΰκπ π δ έκυ βμ δεόθαμ 3. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 10

11 1. Να θ κπέ εαδ θα ΰλΪο βθ αζζβζκυξέα ίϊ πθ κυ πθέκυ κυ ΰκθδ έκυ βμ δεόθαμ 2 (ηκθϊ μ 2). Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 4). 2. Να ΰλΪο κ πλσ λκηκ ησλδκ κυ mrna πκυ βηδκυλΰ έ αδ απσ βθ η αΰλαφά κυ ΰκθδ έκυ βμ δεόθαμ 2 (ηκθϊ α 1). Να ΰλΪο κ υλδηκ mrna πκυ πλκετπ δ απσ β δα δεα έα βμ πλέηαθ βμ (ηκθϊ μ 2). ΜκθΪ μ 3 Έθαμ λ υθβ άμ γϋζ δ θα εζπθκπκδά δ κ ΰκθέ δκ βμ δεόθαμ 2 ΰδα θα κ η ζ ά δ. πέ βμ, γϋζ δ θα εζπθκπκδά δ κ έ δκ ΰκθέ δκ, ΰδα βθ παλαΰπΰά κυ κζδΰκπ π δ έκυ βμ δεόθαμ 3, απσ ίαε βλδαεά εαζζδϋλΰ δα η ΰΪζβ πκ σ β α. 3. Σδ έ κυμ ίδίζδκγάεβ γα πλϋπ δ θα εα α ε υϊ δ εαγ ηέα π λέπ π β (ηκθϊ μ 2); Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 4). Ο έ δκμ λ υθβ άμ Ϋξ δ βθ δϊγ ά κυ ηδα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ εαδ ηέα cdna ίδίζδκγάεβ αθγλυπδθπθ βπα δευθ ευ Ϊλπθ εαδ α τκ ησλδα αθδξθ υ Ϋμ εαδ βμ δεόθαμ Να δ λ υθά βθ εα αζζβζσ β α κυ αθδχθ υ ά εαδ κυ αθδχθ υ ά θα θ κπέα δ εϊγ ηδα απσ δμ τκ ίδίζδκγάε μ κθ ίαε βλδαεσ εζυθκ πκυ π λδϋξ δ κ υπ τγυθκ ΰκθέ δκ ΰδα β τθγ β κυ κζδΰκπ π δ έκυ βμ δεόθαμ Να ιβΰά ΰδα έ κ αλδγησμ πθ αηδθκιϋπθ κυ κζδΰκπ π δ έκυ βμ δεόθαμ 3 έθαδ δαφκλ δεσμ απσ κθ αλδγησ πθ επ δεκθέπθ κυ υλδηκυ mrna απσ κ κπκέκ πλκετπ δ. έθκθ αδ: 2015 ΗΜ ΡΗΙΟ 3. άη λα ηπκλκτη θα εα α ε υϊ κυη κ κεδηα δεσ πζάθα Ϋθα «αθα υθ υα ηϋθκ» ησλδκ DNA. Σδ έθαδ κ αθα υθ υα ηϋθκ ησλδκ DNA; 2015 Π ΡΙΝΟ 5. Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ α. παλϊΰκθ αδ φυ δκζκΰδεϊ απσ υεαλυπ δεϊ ετ αλα ί. αθαΰθπλέακυθ εαδ εσίκυθ ησλδα DΝ υΰε ελδηϋθ μ αζζβζκυξέ μ ΰ. παλϊΰκθ αδ απσ δκτμ. δ Ϊΰκθ αδ α ίαε άλδα απσ ίαε βλδκφϊΰκυμ ΟΜΟΓ Ν Ι A2. π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI α. αθαΰθπλέα δ δ δεϋμ αζζβζκυξέ μ έεζπθκυ DNA ί. εσί δ ηκθσεζπθα ησλδα DNA ΰ. παλϊΰ αδ απσ υεαλυπ δεϊ ετ αλα. αθαΰθπλέα δ δ δεϋμ αζζβζκυξέ μ RNA. A3. τθ β ηκθσεζπθπθ υηπζβλπηα δευθ αζυ έ πθ DNA κθκηϊα αδ α. απκ δϊ αιβ ί. η α ξβηα δ ησμ 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 11

12 ΰ. υίλδ κπκέβ β. εζπθκπκέβ β ΗΜ ΡΗΙΟ Π Ν ΛΗΠΣΙΚ 5. Να κλέ α αεσζκυγα: α. Μ α χβηα δ ηόμ ίαε βλέωθ (ηκθϊ μ 2) ί. Γκθδ δωηα δεά ίδίζδκγάεβ (ηκθϊ μ 3) ΰ. ΦκλΫαμ εζωθκπκέβ βμ (ηκθϊ μ 6) Π ΡΙΝΟ 2016 ΟΜΟΓ Ν Ι B4. Σδ έθαδ β απκ δϊ αιβ εαδ δ β υίλδ κπκέβ β πθ θκυεζ ρευθ κιϋπθ; Θ Μ Σκ ηάηα ίαε βλδαεκτ DNA βμ δεόθαμ 2 π λδϋξ δ ΰκθέ δκ πκυ επ δεκπκδ έ κζδΰκπ π έ δκ. Σκ έ δκ ηάηα DNA βμ δεόθαμ 2 ηπκλ έ θα εκπ έ η ηέα π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β β κπκέα αθαΰθπλέα δ βθ αζζβζκυξέα εαδ εσί δ η αιτ G-G, σππμ φαέθ αδ βθ δεόθα Να ΰλΪο κ ηάηα κυ ίαε βλδαεκτ DNA πκυ γα πλκετο δ η Ϊ β λϊ β βμ π λδκλδ δεάμ θ κθκυεζ Ϊ βμ (ηκθϊ μ 4). Να βη δυ α 5 εαδ 3 Ϊελα πθ αζυ έ πθ (ηκθϊ μ 4). ΜκθΪ μ 8 2. Να ιβΰά πκδα απσ δμ αζυ έ μ I ά II έθαδ β επ δεά αζυ έ α κυ ΰκθδ έκυ. 3. Να ΰλΪο κθ αλδγησ πθ t-rna πκυ γα ξλβ δηκπκδβγκτθ ΰδα β η Ϊφλα β κυ m-rna πκυ πλκετπ δ απσ β η αΰλαφά κυ ΰκθδ έκυ βμ δεόθαμ 2 (ηκθϊ μ 2). Να ΰλΪο α αθ δεπ δεσθδα η α π Ϊ Ϊελα πθ υκ πλυ πθ t-rna πκυ ξλβ δηκπκδάγβεαθ (ηκθϊ μ 4). 4. θ υηί έ αθ δεα Ϊ α β ίϊ βμ κ 3 κ θκυεζ κ έ δκ κυ 2 κυ επ δεκθέκυ βμ επ δεάμ αζυ έ αμ εαδ β ευ κ έθβ (C) αθ δεα α αγ έ η ΰκυαθέθβ (G), πκδα γα έθαδ β πέπ π β βμ η Ϊζζαιβμ αυ άμ κ ΰκθδ δαεσ πλκρσθ; 2017 ΗΜ ΡΗΙΟ 4. Να υΰελέθ ηδα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ απσ βπα δεσ ετ αλκ η ηέα ΰκθδ δπηα δεά ίδίζδκγάεβ απσ ηυρεσ ετ αλκ κυ έ δκυ κλΰαθδ ηκτ ΰδα βθ εα α ε υά πθ κπκέπθ ξλβ δηκπκδάγβεαθ β έ δα ηϋγκ κμ εαδ α έ δα Ϋθαυηα. (ηκθϊ μ 3) Να υΰελέθ δμ αθ έ κδξ μ cdna ίδίζδκγάε μ. (ηκθϊ μ 3) Γ2. Σκ ηάηα DNA, πκυ απ δεκθέα αδ βθ δεόθα 2, Ϋξ δ πλκετο δ η Ϊ απσ πέ λα β η θ κθκυεζ Ϊ β EcoRΙ. Να βη δυ α 5 εαδ 3 Ϊελα κυ, αδ δκζκΰυθ αμ βθ απϊθ β ά αμ. (ηκθϊ μ 4) Να ιβΰά αθ έθαδ υθα σθ κ υΰε ελδηϋθκ ηάηα θα εζπθκπκδβγ έ η β ίκάγ δα πζα ηδ έκυ ξλβ δηκπκδυθ αμ ξθκζκΰέα αθα υθ υα ηϋθκυ DNA. (ηκθϊ μ 2) 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 12

13 2017 Π ΡΙΝΟ Γ1. Πλκε δηϋθκυ θα εζπθκπκδά κυη πδζ ΰηΫθκ ηάηα DNA, εα α ε υϊ αη Ϋθα αθα υθ υα ηϋθκ πζα ηέ δκ, κ κπκέκ π λδζαηίϊθ δ: α) ΰκθέ δκ αθγ ε δεσ β αμ κ αθ δίδκ δεσ λ π κηυεέθβ ί) ΰκθέ δκ πκυ επ δεκπκδ έ Ϋθαυηκ, κ κπκέκ η α λϋπ δ βθ Ϊξλπηβ κυ έα Ϋΰξλπηκ (ηπζ ) τηπζκεκ. Σκ ΰκθέ δκ αυ σ π λδζαηίϊθ δ βθ αζζβζκυξέα πκυ αθαΰθπλέα αδ απσ βθ π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI. φκτ πλαΰηα κπκδάγβεαθ σζα α Ϊ δα παλαΰπΰάμ αθα υθ υα ηϋθκυ ηκλέκυ DNA (πζα ηδ έκυ) εαδ δ αΰπΰάμ κυ ίαε άλδα-ι θδ Ϋμ, πλκϋευοαθ: i) ίαε άλδα ξπλέμ αθγ ε δεσ β α κ αθ δίδκ δεσ λ π κηυεέθβ. ii) Ϊξλπη μ απκδεέ μ η ίαε άλδα αθγ ε δεϊ β λ π κηυεέθβ. iii) απκδεέ μ ηπζϋ ξλυηα κμ η ίαε άλδα αθγ ε δεϊ β λ π κηυεέθβ. πσ πκδα απκδεέα γα πδζ ΰκτθ α ίαε άλδα πκυ π λδϋξκυθ κ πδζ ΰηΫθκ ηάηα DNA; (ηκθϊ μ 3) Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. (ηκθϊ μ 6) (Χ π α α α π υ υ π α α α α υα α α ). ΜκθΪ μ 9 Γ3. Σδ έθαδ κδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ εαδ πκδκμ κ φυ δκζκΰδεσμ κυμ λσζκμ; 2017 ΗΜ ΡΗΙΟ Π ΡΙΝΟ ΜΤΣΙΛΗΝΗ 4. Να ΰλΪο α ξαλαε βλδ δεϊ πθ πζα ηδ έπθ πκυ α εαγδ κτθ εα Ϊζζβζα πμ φκλ έμ εζπθκπκέβ βμ. ΜκθΪ μ 8 Θ Μ βθ δεόθα 1 έθ αδ β αζζβζκυξέα βμ ηδαμ αζυ έ αμ θσμ ΰκθδ έκυ υεαλυπ δεκτ ευ Ϊλκυ πκυ επ δεκπκδ έ κζδΰκπ π έ δκ CG ΣΣCGAGTCTCACGCCCTTTGΣAACTGAGTACCTCTA δεόθα 1 Κα Ϊ β η α λκπά κυ πλσ λκηκυ m RNA αυ κτ κυ ΰκθδ έκυ υλδηκ, απκηαελτθγβε κ υθδκ: GCCCUUUG. 1. αζυ έ α βμ δεόθαμ 1 έθαδ β επ δεά ά β ηβ-επ δεά; (ηκθϊ μ 2) Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ.(ηκθϊ μ 3) 2. Πκδκμ κ πλκ αθα κζδ ησμ βμ αζυ έ αμ βμ δεόθαμ 1; (ηκθϊ α 1) Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ (ηκθϊ μ 2) ΜκθΪ μ 3 3. Να ΰλΪο κ υλδηκ mrna πκυ γα πλκετο δ απσ β η αΰλαφά κυ ΰκθδ έκυ βμ δεόθαμ 1. (ηκθϊ μ 3) Να ΰλΪο ι ξπλδ Ϊ βθ 5 αη Ϊφλα β π λδκξά κυ. (ηκθϊ μ 3) πσ πσ α αηδθκιϋα απκ ζ έ αδ κ παλαΰση θκ κζδΰκπ π έ δκ; (ηκθϊ μ 3) ΜκθΪ μ 9 4. θ υηί έ Ϋζζ δοβ τκ δα κξδευθ ίϊ πθ βθ 5 αη Ϊφλα β π λδκξά κυ ΰκθδ έκυ, πκδα γα έθαδ β πδγαθά πέπ π β βθ παλαΰπΰά κυ κζδΰκπ π δ έκυ; 5. έθαδ υθα σθ β π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β Eco RI θα εσο δ κ αθ έ κδξκ ΰκθέ δκ; (ηκθϊ α 1) Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. (ηκθϊ μ 3) 2017 Π Ν ΛΗΠΣΙΚ ΗΜ ΡΗΙΟ Π ΡΙΝΟ - ΟΜΟΓ Ν Ι 4. Σκ Ϋθαυηκ EcκRI παλϊΰ αδ απσ βθ Ϋεφλα β ΰκθδ έκυ πκυ α. έθαδ α υθ ξϋμ ί. θ κπέα αδ ευεζδεσ έεζπθκ ησλδκ DNA ΰ. υπϊλξ δ σζα α πλκεαλυπ δεϊ εαδ υεαλυπ δεϊ ετ αλα. θ κπέα αδ φυ δκζκΰδεϊ δπζκ δ Ϋμ ετ αλκ. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 13

14 Θ Μ Έ π ΰκθέ δκ Χ (α υθ ξϋμ) πκυ επ δεκπκδ έ ηδα φαληαε υ δεά πλπ θβ β κπκέα εφλϊα αδ Ϋθα αθγλυπδθκ ευ αλδεσ τπκ. πδ δυεκθ αμ βθ εζπθκπκέβ β κυ ΰκθδ έκυ αυ κτ, υθγϋ κυη κ έεζπθκ cdna κυ ΰκθδ έκυ σππμ φαέθ αδ βθ δεόθα 2. Σκ έεζπθκ cdna φϋλ δ α Ϊελα κυ εαδ ε σμ πθ π λδκξυθ κυ ΰκθδ έκυ, γϋ δμ πκυ αθαΰθπλέακυθ υκ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ ( 1 εαδ 3), κδ κπκέ μ, σ αθ πδ λϊ κυθ κ δεόθα 2 έεζπθκ cdna, αφάθκυθ α ηκθσεζπθα Ϊελα πκυ φαέθκθ αδ βθ δεόθα Πκδ μ έθαδ κδ αζζβζκυξέ μ πθ 6 α υΰυθ ίϊ πθ πκυ αθαΰθπλέα δ β εϊγ ηδα απσ δμ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ ( 1 εαδ 3) πκυ ξλβ δηκπκδάγβεαθ; 2. Πκδα απσ α παλαεϊ π θ υπϊλξκυθ κ cdna κυ ΰκθδ έκυ Χ; 1) υπκεδθβ άμ 2) ιυθδα 3) υθδα 4) 5 αη Ϊφλα β π λδκξά 5) 3 αη Ϊφλα β π λδκξά. 3. ΘΫζκυη θα θ πηα υ κυη κ cdna κυ ΰκθδ έκυ Χ κ πζα ηέ δκ βμ δεόθαμ 3. Σκ πζα ηέ δκ π λδϋξ δ δμ γϋ δμ πκυ αθαΰθπλέακυθ κδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ 1, 2, 3 εαδ 4. δμ γϋ δμ Amp εαδ Kan κυ πζα ηδ έκυ ίλέ εκθ αδ α ΰκθέ δα αθγ ε δεσ β αμ α αθ δίδκ δεϊ αηπδεδζέθβ εαδ εαθαηυεέθβ, αθ έ κδξα. δεόθα 3 βθ δεόθα 4 πκυ αεκζκυγ έ απ δεκθέακθ αδ κδ δ δεϋμ αζζβζκυξέ μ DNA πκυ αθαΰθπλέακθ αδ απσ δμ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ 2 εαδ 4 εαδ η α ίϋζβ υπκ βζυθκθ αδ κδ γϋ δμ πκυ εσίκθ αδ κδ αζυ έ μ. δεόθα 4 Πκδκ ά πκδα Ϋθαυηα γα ξλβ δηκπκδά κυη ΰδα θα εσοκυη κ πζα ηέ δκ Ϋ δ υ θα θ πηα υ δ κ DNA βμ δεόθαμ 2 εαδ θα πδ τξκυη βθ Ϋεφλα β κυ απσ κθ υπκεδθβ ά κυ πζα ηδ έκυ βμ δεόθαμ 3; (ηκθϊ μ 4) Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β β αμ. (ηκθϊ μ 6) ΜκθΪ μ 10 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 14

15 4. β υθϋξ δα βμ δα δεα έαμ εζπθκπκέβ βμ κυ ΰκθδ έκυ η α ξβηα έακυη ετ αλα κυ ίαε βλέκυ E. coli (Escherichia coli). Σα ηδ Ϊ απσ αυ Ϊ α ετ αλα εαζζδ λΰκτθ αδ γλ π δεσ υζδεσ πκυ π λδϋξ δ κ αθ δίδκ δεσ αηπδεδζέθβ ( δεόθα 5, εαζζδϋλΰ δα ) εαδ α Ϊζζα ηδ Ϊ γλ π δεσ υζδεσ πκυ π λδϋξ δ κ αθ δίδκ δεσ εαθαηυεέθβ ( δεόθα 5, εαζζδϋλΰ δα ). δεόθα 5 Να ιβΰά α απκ ζϋ ηα α βμ αθϊπ υιβμ πθ εαζζδ λΰ δυθ εαδ σππμ αυ Ϊ απ δεκθέακθ αδ βθ δεόθα 5. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 15

16 Θ Μ Σ Ο Φ ΣΟ 3 Ο Κ Φ Λ ΙΟ (Σ ΧΝΟΛΟΓΙ Ν ΤΝ Τ Μ ΝΟΤ DNA) Ο ξ σθ εαγκζδεσμ ξαλαε άλαμ κυ ΰ θ δεκτ ευ δεα ίλέ ε δ άη λα φαληκΰά: α. βθ αζυ δ π ά αθ έ λα β πκζυη λϊ βμ ί. βθ εα α ε υά αθα υθ υα ηϋθκυ DNA εα Ϊ β ΰκθδ δαεά γ λαπ έα ΰ. βθ εα α ε υά c DNA ίδίζδκγάεβμ.. βθ παλαΰπΰά φαληαε υ δευθ πλπ ρθυθ απσ δαΰκθδ δαεϊ αυα 4. ηϋγκ κμ βμ αζυ δ π άμ αθ έ λα βμ πκζυη λϊ βμ πδ λϋπ δ βθ πδζ ε δεά αθ δΰλαφά ηέαμ δ δεάμ αζζβζκυξέαμ DNA απσ Ϋθα τθγ κ ηέΰηα ηκλέπθ DNA εαδ β βηδκυλΰέα εζυθκυ η ΰΪζκυ αλδγηκτ αθ δΰλϊφπθ βμ αζζβζκυξέαμ αυ άμ. (-Λ) 2. πυα β θσμ ηκλέκυ DNA η ηέα π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β βηδκυλΰ έ δαφκλ δεσ αλδγησ γλαυ ηϊ πθ απσ ε έθκθ πκυ πλκετπ δ απσ βθ πυα β θσμ ηκλέκυ DNA κυ κησζκΰκυ ξλπηκ υηα κμ η βθ έ δα π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β. Γδα πκδκ ζσΰκ υηίαέθ δ αυ σ; (3 ηκθϊ μ) Θ Μ 3 κ. Έθα λΰα άλδκ ΰ θ δεάμ ξλβ δηκπκδκτ υ βηα δεϊ Ϋθα Ϋζ ξκμ βμ Escherichia coli πμ σ β κυ πζα ηδ έκυ πκυ ξλ δϊακθ αδ κδ πδ άηκθ μ ΰδα θα βηδκυλΰά κυθ ΰκθδ δπηα δεϋμ ίδίζδκγάε μ. Μ Ϊ απσ εϊπκδκ ξλκθδεσ δϊ βηα, κ πζα ηέ δκ ελέγβε πμ αεα Ϊζζβζκμ φκλϋαμ εζπθκπκέβ βμ εαδ Ϋπαο θα ξλβ δηκπκδ έ αδ. 1. Πκδκμ έθαδ κ λσζκμ κυ φκλϋα εζπθκπκέβ βμ βθ αθϊπ υιβ βμ ΰκθδ δπηα δεάμ ίδίζδκγάεβμ; Γθπλέα αδ Ϊζζκθ φκλϋα εζπθκπκέβ βμ ε σμ απσ α πζα ηέ δα; Πκδα α πζ κθ ε άηα α κυ εαγ θσμ; (5 ηκθϊ μ) 2. Μπκλ έ έμ θα υπκγϋ δ υθϋίβ κ Ϋζ ξκμ αυ σ, πκυ εα Ϋ β κ πζα ηέ δσ κυ αεα Ϊζζβζκ πμ φκλϋα εζπθκπκέβ βμ; (8 ηκθϊ μ) 2004 Θ Μ 4 Ο ΰκθδ έκυ έθαδ β ηβ επ δεά; α αεσζκυγα ξάηα α παλδ Ϊθκθ αδ: ηάηα DNA πλκεαλυπ δεκτ ευ Ϊλκυ, κ κπκέκ π λδϋξ αδ Ϋθα ΰκθέ δκ εαδ κ υπκεδθβ άμ κυ (α) πζα ηέ δκ πκυ πλσε δ αδ θα ξλβ δηκπκδβγ έ πμ φκλϋαμ εζπθκπκέβ βμ κυ θ ζσΰπ ΰκθδ έκυ ΰδα βθ παλαΰπΰά βμ πλπ θβμ πκυ επ δεκπκδ έ κ ευ αλσπζα ηα ίαε βλέκυ-ι θδ ά (ί). Σκ βη έκ υπκ βζυθ δ β γϋ β αθαΰθυλδ βμ βμ π λδκλδ δεάμ θ κθκυεζ Ϊ βμ EcoRI. κ ηάηα DNA απ δεκθέακθ αδ α ηκθσεζπθα Ϊελα πκυ αθαΰθπλέα δ εαδ εσί δ β EcoRI. Σα βη έα, Ν εαδ υπκ δεθτκυθ πδπζϋκθ δμ γϋ δμ αθαΰθυλδ βμ πθ π λδκλδ δευθ θ κθκυεζ α υθ BamHI, NotI εαδ HindIII αθ έ κδξα. Να απαθ ά α λπ άηα α: i) Πκδα απσ δμ τκ αζυ έ μ κυ 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 16

17 ΜκθΪ μ 3 Να δεαδκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ 7 ii) Πκδκ απσ α Ϋ λα Ϋθαυηα έθαδ εα αζζβζσ λκ ΰδα β βηδκυλΰέα αθα υθ υα ηϋθκυ DNA; ΜκθΪ μ 3 Να δεαδκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ cdna ίδίζδκγάεβ παΰελ α δεκτ ευ Ϊλκυ π λδϋξ αδ κ εζυθκμ κυ ΰκθδ έκυ βμ α1- αθ δγλυοέθβμ θυ β cdna ίδίζδκγάεβ βπα δεκτ ευ Ϊλκυ π λδϋξ αδ κ εζυθκμ κυ ΰκθδ έκυ βμ δθ κυζέθβμ βθ εα α ε υά βμ ΰκθδ δπµα δεάμ ίδίζδκγάεβμ α αθ δίδκ δεϊ ξλβ δµκπκδκτθ αδ ΰδα βθ πδζκΰά κυ ίαε βλδαεκτ εζυθκυ πκυ π λδϋξ δ Ϋθα πδγυµβ σ ΰκθέ δκ. (-Λ) τθ β κυ µκλέκυ αθδξθ υ ά µ υµπζβλπµα δεά αζζβζκυξέα κυ εζπθκπκδβµϋθκυ DNA κθκµϊα αδ υίλδ κπκέβ β. (-Λ) 2006 Οδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ: α. υθ Ϋκυθ µάµα α κυ αθα υθ υα µϋθκυ DNA µ 3-5 φπ φκ δ λδεσ µσ ί. αθαΰθπλέακυθ εαδ εσίκυθ µκθσεζπθ μ πκζυθκυεζ κ δ δεϋμ αζυ έ μ DNA, δ δεϋμ γϋ δμ ΰ. πϊακυθ κυμ µκτμ υ λκΰσθκυ µ αιτ πθ ίϊ πθ εαδ G. παλϊΰκθ αδ απσ α ίαε άλδα εαδ κ φυ δκζκΰδεσμ κυμ λσζκμ έθαδ θα α πλκ α τκυθ απσ βθ δ ίκζά «ιϋθκυ» DNA Μ πκδκ λσπκ α αθα υθ υα µϋθα πζα µέ δα δ Ϊΰκθ αδ α ίαε άλδα εαδ πυμ β υθϋξ δα πδζϋΰκυµ α ίαε άλδα πκυ Ϋξγβεαθ κ αθα υθ υα µϋθκ πζα µέ δκ; Γ θ δεά Μβξαθδεά υµίϊζζ δ β ί ζ έπ β βμ υΰ έαμ εαδ κυ λσπκυ δαίέπ βμ κυ αθγλυπκυ, βλδασµ θβ µ ΰΪζκ πκ κ σ β ξλά β ίαε βλέπθ. Να ιβΰά κ λσζκ πθ ίαε βλέπθ βθ πέ υιβ πθ παλαπϊθπ σξπθ βμ Γ θ δεάμ Μβξαθδεάμ. (ΜκθΪ μ 15) 2008 Γδα βθ εα α ε υά cdna ίδίζδκγάεβμ θ ξλβ δµκπκδ έ αδ κ Ϋθαυµκ:. αθ έ λκφβ µ αΰλαφϊ β. DNA ζδεϊ β Γ. π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β. DNA πκζυµ λϊ β Μ β ίκάγ δα πθ αθ δίδκ δευθ µδα ίδίζδκγάεβ πδζϋΰκθ αδ κδ µ α ξβµα δ µϋθκδ εζυθκδ απσ κυμ µβ µ α ξβµα δ µϋθκυμ.(-λ) Πκδα µσλδα κθκµϊακθ αδ αθδξθ υ Ϋμ εαδ πκδκμ έθαδ κ λσζκμ κυμ βθ ξθκζκΰέα κυ αθα υθ υα µϋθκυ DNA; 2009 δ αΰπΰά θσμ αθα υθ υα µϋθκυ πζα µδ έκυ µϋ α ίαε άλδκ κθκµϊα αδ: A. εα α ε υά αθα υθ υα µϋθκυ µκλέκυ DNA B. εα α ε υά ΰκθδ δπµα δεάμ ίδίζδκγάεβμ Γ. µδελκϋΰξυ β. µ α ξβµα δ µσμ µϋγκ κμ PCR (αζυ δ π ά αθ έ λα β πκζυµ λϊ βμ) πδ λϋπ δ θα α θ δΰλαφκτθ πδζ ε δεϊ δ δεϋμ αζζβζκυξέ μ DNA µ β µ κζϊίβ β εα Ϊζζβζκυ απθ αθκτ φκλϋα εζπθκπκέβ βμ. (-Λ) ΘΕΜΑ 3 ο 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 17

18 Μκλδαεσμ ίδκζσΰκμ, πλκε δµϋθκυ θα παλα ε υϊ δ δθ κυζέθβ απσ αθγλυπδθα ετ αλα κυ παΰελϋα κμ, εα α ε τα cdna ίδίζδκγάεβ, ξλβ δµκπκδυθ αμ πμ ετ αλκ - ι θδ ά κ ίαε άλδκ E. coli. Γδα κθ εκπσ αυ σ πδζϋΰ δ απσ β ίδίζδκγάεβ κθ εζυθκ µ κ πδγυµβ σ ΰκθέ δκ εαδ µίκζδϊα δ λΰα βλδαεά εαζζδϋλΰ δα ξλβ δµκπκδυθ αμ πμ πβΰά Ϊθγλαεα κθ δ αεξαλέ β ζαε σαβ. 1. Μ πκδκ λσπκ πλαΰµα κπκδ έ αδ β πδζκΰά κυ ίαε βλδαεκτ εζυθκυ πκυ π λδϋξ δ κ πδγυµβ σ ΰκθέ δκ βμ πλκρθ κυζέθβμ απσ β cdna ίδίζδκγάεβ; 2011 Θ Μ 3 Ο. Σκ πζα ηέ δκ πκυ απ δεκθέα αδ κ ξάηα ξλβ δηκπκδ έ αδ πμ φκλϋαμ εζπθκπκέβ βμ η β ξλά β ηέαμ π λδκλδ δεάμ θ κθκυεζ Ϊ βμ. κ ξάηα απ δεκθέακθ αδ πέ βμ τκ ΰκθέ δα αθγ ε δεσ β αμ αθ δίδκ δεϊ πκυ φϋλ δ κ πζα ηέ δκ, κδ υπκεδθβ Ϋμ κυμ, β γϋ β Ϋθαλιβμ αθ δΰλαφάμ κυ εαδ κδ γϋ δμ πκυ Ϋηθκυθ κ πζα ηέ δκ κδ π λδκλδ δεϋμ θ κθκυεζ Ϊ μ Ν εαδ. θ ζυθ αμ πζβλκφκλέ μ απσ κ ξάηα, θα ιβΰά πκδα π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β (Ν ά ) έθαδ εα Ϊζζβζβ ΰδα βθ εα α ε υά κυ αθα υθ υα ηϋθκυ πζα ηδ έκυ. πέ βμ, θα ιβΰά κθ λσπκ η κθ κπκέκ πδζϋΰκθ αδ α ίαε άλδα πκυ η α ξβηα έακθ αδ η κ θ ζσΰπ πζα ηέ δκ απσ ε έθα πκυ θ Ϋξγβεαθ πζα ηέ δκ. ΜκθΪ μ A1. Γδα βθ αθέξθ υ β βμ αζζβζκυξέαμ 5 GGACTCAAGTTTACATGCAACGTACGG...3 πκυ π λδϋξ αδ ΰκθδ δπµα δεά ίδίζδκγάεβ έθαδ εα Ϊζζβζκμ κ: α. θδξθ υ άμ 1: 5 -TCAACAAATG-3 ί. θδξθ υ άμ 2: 5 -TTTGAACTCA-3 ΰ. θδξθ υ άμ 3: 5 -UUCAAAUGUA-3. θδξθ υ άμ 4: 5 -CGUACGUUGC-3 3. Ϋθα αθα υθ υα µϋθκ πζα µέ δκ πκυ ξβµα έ βε µ βθ πέ λα β βμ EcoRΙ, β αζζβζκυξέα πκυ αθαΰθπλέα δ β υΰε ελδµϋθβ π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β υπϊλξ δ: α. εαµέα φκλϊ ί. µέα φκλϊ ΰ. τκ φκλϋμ. Ϋ λδμ φκλϋμ 3. Σδ έθαδ α πζα µέ δα, πυμ ξλβ δµκπκδκτθ αδ βθ ξθκζκΰέα κυ αθα υθ υα µϋθκυ DNA εαδ ΰδα πκδ μ δ δσ β Ϋμ κυμ; Πκδα ΰκθέ δα ΰθπλέα σ δ έθαδ υθα σ θα υπϊλξκυθ Ϋθα πζα µέ δκ; ΜκθΪ μ Γδα βθ εα α ε υά cdna ίδίζδκγάεβμ θ ξλβ δµκπκδ έ αδ κ Ϋθαυµκ: α. αθ έ λκφβ µ αΰλαφϊ β. ί. DNA ζδεϊ β. ΰ. π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 18

19 . DNA πκζυµ λϊ β Γδα βθ παλαΰπΰά αθγλυπδθβμ δθ κυζέθβμ απσ ίαε άλδα η β ηϋγκ κ βμ cdna ίδίζδκγάεβμ θ ξλβ δηκπκδ έ αδ:. Σκ ΰκθέ δκ βμ πλκρθ κυζέθβμ. DNA πκζυη λϊ β Γ. αθ έ λκφβ η αΰλαφϊ β. Μσλδκ αθδξθ υ άμ Θ Μ πσ αθγλυπδθκ ετ αλκ απκηκθυγβε Ϋθα ησλδκ ηδ κξκθ λδαεκτ DNA, κ κπκέκ φϋλ δ 4 γϋ δμ αθαΰθυλδ βμ απσ βθ θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI. Σκ ησλδκ υπκίϊζζ αδ in vitro 2 ετεζκυμ αθ δΰλαφάμ. 1.Πσ α ησλδα ηδ κξκθ λδαεκτ DNA υπϊλξκυθ η Ϊ κυμ 2 ετεζκυμ αθ δΰλαφάμ; Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β β αμ. ΜΟΝ 4 α αθ έΰλαφα κυ ηδ κξκθ λδαεκτ DNA πλκ έγ αδ EcoRI. Σαυ σξλκθα απσ ίαε άλδα απκηκθυγβεαθ 100 αθ έΰλαφα θσμ πζα ηδ έκυ, εα Ϊζζβζκυ ΰδα βθ ξθδεά βμ εζπθκπκέβ βμ, πκυ φϋλ δ Ϋθα ΰκθέ δκ αθγ ε δεσ β αμ κ αθ δίδκ δεσ λ π κηυεέθβ εαδ ηέα γϋ β αθαΰθυλδ βμ απσ βθ EcoRI, ε σμ βμ αζζβζκυξέαμ κυ ΰκθδ έκυ αθγ ε δεσ β αμ. α πζα ηέ δα πλκ έγ αδ EcoRI εαδ β υθϋξ δα αυ Ϊ αθαηδΰθτκθ αδ η α γλατ ηα α απσ κ ηδ κξκθ λδαεσ DNA εαδ DNA ηϊ β. ΚΪγ γλατ ηα ηδ κξκθ λδαεκτ DNA θ πηα υθ αδ πζα ηέ δκ. 2.Πσ α αθα υθ υα ηϋθα εαδ πσ α ηβ αθα υθ υα ηϋθα πζα ηέ δα βηδκυλΰκτθ αδ; Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β β αμ. ΜΟΝ 4 Όζα α πζα ηέ δα πκυ πλκετπ κυθ η αφϋλκθ αδ απκδεέα ίαε βλέπθ η εα Ϊζζβζκ γλ π δεσ υζδεσ εαδ ππϊακθ αδ εα Ϊζζβζβ γ ληκελα έα ΰδα 72 υλ μ παλκυ έα κυ αθ δίδκ δεκτ λ π κηυεέθβ. ΚΪγ πζα ηέ δκ δ Ϋλξ αδ Ϋθα ίαε άλδκ. 3.Πσ κδ ίαε βλδαεκέ εζυθκδ υπϊλξκυθ βθ εαζζδϋλΰ δα η Ϊ βθ πυα β; Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β β αμ. ΜΟΝ 4 αθϊζυ β ίϊ πθ Ϋθα απσ α γλατ ηα α κυ ηδ κξκθ λδαεκτ DNA Ϋ δι σ δ π λδϋξ αδ β αζζβζκυξέα ίϊ πθ: αζζβζκυξέα π λδϋξ δ Ϋθα αεϋλαδκ υθ ξϋμ ΰκθέ δκ πκυ επ δεκπκδ έ π π έ δκ, ηάηα θσμ Ϊζζκυ ΰκθδ έκυ, πκυ πέ βμ επ δεκπκδ έ π π έ δκ, εαγυμ εαδ κυμ υπκεδθβ Ϋμ κυμ (κδ κπκέκδ υπκ δεθτκθ αδ η Ϋθ κθα ΰλΪηηα α). 4. Να ιβΰά πκδκμ έθαδ κ υπκεδθβ άμ (1 ά 2) κυ αεϋλαδκυ ΰκθδ έκυ εαδ θα ΰλΪο βθ αζζβζκυξέα πθ αηδθκιϋπθ κυ π π δ έκυ πκυ επ δεκπκδ έ κ θ ζσΰπ ΰκθέ δκ. 5.Να ΰλΪο βθ αζζβζκυξέα πθ πλυ πθ Ϊλπθ αηδθκιϋπθ κυ π π δ έκυ πκυ επ δεκπκδ έ κ ηβ αεϋλαδκ ΰκθέ δκ, ξπλέμ θα αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. 6. αθϊζυ β κυ ηδ κξκθ λδαεκτ DNA θσμ Ϊθ λα εαδ ηδαμ ΰυθαέεαμ Ϋ δι σ δ Ϋξκυθ παθκηκδσ υπβ αζζβζκυξέα ίϊ πθ. Να ΰλΪο τκ πδγαθϋμ υΰΰ θδεϋμ ξϋ δμ πκυ ηπκλ έ θα Ϋξκυθ α Ϊ κηα αυ Ϊ εαδ θα αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜΟΝ 13 (7+2+4) αθα υθ υα µϋθκ πζα µέ δκ πκυ Ϋξ δ βµδκυλΰβγ έ µ β λϊ β βμ EcoRI β αζζβζκυξέα πκυ αθαΰθπλέα αδ απσ κ Ϋθαυµκ αυ σ υπϊλξ δ: α. Μσθκ µδα φκλϊ. ί. τκ φκλϋμ. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 19

20 ΰ. ΠκζζΫμ φκλϋμ.. Ι ξτκυθ σζα α παλαπϊθπ. 5. Σκ µσλδκ κυ cdna ξϋ β µ κ µσλδκ κυ mrna πκυ ξλβ δµκπκδάγβε πμ εαζκτπδ ΰδα β τθγ β αυ κτ: α. έθαδ υµπζβλπµα δεσ εαδ αθ δπαλϊζζβζκ. ί. Έξκυθ βθ έ δα αζζβζκυξέα ααπ κτξπθ ίϊ πθ. ΰ. έθαδ υµπζβλπµα δεσ, αζζϊ σξδ αθ δπαλϊζζβζκ.. έθαδ υµπζβλπµα δεσ εαδ αθ δπαλϊζζβζκ, κµϋθκυ σ δ εα Ϊ β τθγ β κυ cdna φαλµσ βε κ εαθσθαμ βμ υµπζβλπµα δεσ β αμ απσ κ Ϋθαυµκ DNA πκζυµ λϊ β Σµάµα θσμ ΰκθδ έκυ πκυ αθ δ κδξ έ βθ 5' αµ Ϊφλα β π λδκξά θσμ µκλέκυ RNA µπκλ έ θα ίλ γ έ: α. µσθκ cdna ίδίζδκγάε μ. ί. µσθκ ΰκθδ δπµα δεϋμ ίδίζδκγάε μ. ΰ. εαδ ΰκθδ δπµα δεϋμ εαδ cdna ίδίζδκγάε μ.. εαθϋθα απσ α παλαπϊθπ. 4. Κα Ϊ β βµδκυλΰέα αθα υθ υα µϋθκυ πζα µδ έκυ µ β ίκάγ δα βμ π λδκλδ δεάμ θ κθκυεζ Ϊ βμ EcoRI, β DNA µϊ β, σ αθ θυθ δ µάµα κυ DNA κυ σ β κ πζα µέ δκ, εα αζτ δ β βµδκυλΰέα: α. τκ φπ φκ δ λδευθ µυθ εαδ κε υ µυθ υ λκΰσθκυ. ί. Ϊλπθ φπ φκ δ λδευθ µυθ εαδ κε υ µυθ υ λκΰσθκυ. ΰ. κε υ φπ φκ δ λδευθ µυθ εαδ λδϊθ α τκ µυθ υ λκΰσθκυ.. Ϊλπθ φπ φκ δ λδευθ µυθ εαδ εαϋιδ µυθ υ λκΰσθκυ. 4. π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI απκ ζ έ αδ απσ: α. κιυλδίκθκυεζ κ έ δα ί. αµδθκιϋα ΰ. Ρδίκθκυεζ κ έ δα 2. Μ βθ απκ δϊ αιβ κυ ΰ θ δεκτ υζδεκτ αθγλυπδθκυ πµα δεκτ ευ Ϊλκυ, πσ μ πκζυθκυεζ κ δ δεϋμ αζυ έ μ πλκετπ κυθ; δ δκζκΰ έ βθ απϊθ β ά αμ. 3. µάµα DNA θσμ ξζπλκπζϊ β, πκυ πλσε δ αδ θα εζπθκπκδβγ έ, β αζζβζκυξέα πκυ αθαΰθπλέα δ εαδ εσί δ β π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI υθαθ Ϊ αδ Ϋ λδμ φκλϋμ. α. Πσ α εκµµϊ δα κυ DNA αυ κτ γα πλκετοκυθ µ Ϊ β λϊ β βμ; ί. θ α εκµµϊ δα αυ Ϊ αθαµ δξγκτθ µ πζα µέ δα α κπκέα Ϋξκυθ εκπ έ µ βθ έ δα π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β, πσ α έ β αθα υθ υα µϋθπθ πζα µδ έπθ γα πλκετοκυθ; Πκδα έθαδ β τξβ κυμ β υθϋξ δα; ΜκθΪ μ (2+6) 4. Έθα βπα δεσ εαδ Ϋθα παΰελ α δεσ ετ αλκ κυ έ δκυ αθγλυπκυ: α. Ϋξκυθ έ δ μ ά δαφκλ δεϋμ ΰκθδ δπµα δεϋμ ίδίζδκγάε μ; ί. Ϋξκυθ έ δ μ ά δαφκλ δεϋμ cdna ίδίζδκγάε μ; Να αδ δκζκΰά δμ απαθ ά δμ αμ. Γ2. Έξκυµ βθ δϊγ ά µαμ βθ ΰκθδ δπµα δεά ίδίζδκγάεβ θσμ αθγλυπκυ εαδ βθ cdna ίδίζδκγάεβ θσμ πλσ λκµκυ λυγλκευ Ϊλκυ κυ αθγλυπκυ βµ δυ µ κ τµίκζκ (+) ά ( ) δμ άζ μ ΙΙ εαδ ΙΙΙ κ γ δεσ ά αλθβ δεσ άµα υίλδ κπκέβ βμ αθ έ κδξα, πθ µκλέπθ αθδξθ υ υθ βμ άζβμ Ι 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 20

21 άζβ Ι άζβ ΙΙ άζβ ΙΙΙ θδξθ υ άμ 1 Γκθδ έκυ βμ RNA πκζυµ λϊ βμ 2 Γκθδ έκυ αζυ έ πθ ί βμ HbA 3 Γκθδ έκυ τθγ βμ κυ αθ δΰσθκυ 4 1 κυ πθέκυ ΰκθδ έκυ αζυ έ πθ α βμ HbA 5 Τπκεδθβ ά ΰκθδ έκυ αζυ έ πθ ί βμ HbA ζζβζκυξέαμ ζάιβμ µ αΰλαφάμ κυ ΰκθδ έκυ 6 αζυ έ πθ ί βμ HbA 5 αµ Ϊφλα βμ π λδκξάμ κυ ΰκθδ έκυ µδαμ 7 δ σθβμ 8 θγλυπδθκυ ΰκθδ έκυ κυ trna λέθβμ θγλυπδθκυ ΰκθδ έκυ rrna µδελάμ υπκµκθϊ αμ 9 λδίκ υµα κμ 10 Γκθδ έκυ βμ ίαε βλδαεάμ RNA πκζυµ λϊ βμ π λδκλδ δεά θ κθκυεζ Ϊ β EcoRI απκ ζ έ αδ απσ: α. κιυλδίκθκυεζ κ έ δα ί. αµδθκιϋα ΰ. λδίκθκυεζ κ έ δα. υθδα Γκθδ δπµα δεά ίδίζδκγάεβ αθγλυπκυ cdna ίδίζδκγάεβ πλσ λκµκυ λυγλκευ Ϊλκυ ΜκθΪ μ 10 Θ Μ έθ αδ υλδµκ mrna πκυ απκµκθυγβε απσ ετ αλκ αθγλυπκυ µ εκπσ β βµδκυλΰέα cdna ίδίζδκγάεβμ. Σκ mrna επ δεκπκδ έ β τθγ β π π δ έκυ µ πϋθ αµδθκιϋα. GAGUUCAUGGGACCCGAUGAGUGAGAGUUC 1. Να ΰλΪο βθ αζζβζκυξέα ίϊ πθ κυ έεζπθκυ µκλέκυ DNA πκυ παλϊΰ αδ απσ αυ σ κ mrna εα Ϊ βθ εα α ε υά βμ cdna ίδίζδκγάεβμ εαδ θα βµ δυ 5 εαδ 3 α Ϊελα βμ. Να αδ δκζκΰά βθ απϊθ β ά αμ. ΜκθΪ μ 7 2. Σκ έεζπθκ DNA πκυ πλκετπ δ έθαδ κζσεζβλκ ΰκθέ δκ πκυ π λδϋξ δ µσθκ ιυθδα. πδπζϋκθ, θ π λδϋξ δ υπκεδθβ ά. Γδα θα θ πµα πγ έ κ πζα µέ δκ, πκυ εσπβε µ βθ EcoRI, πλϋπ δ θα πλκ γϋ κυµ εα Ϊζζβζα µκθσεζπθα Ϊελα, κ 5 Ϊελκ εϊγ αζυ έ αμ εαδ θα ξλβ δµκπκδά κυµ Ϋθα υπκεδθβ ά κυ πζα µδ έκυ, αφκτ α ίαε άλδα θ παλϊΰκυθ βθ λϊ δα πκδεδζέα πθ µ αΰλαφδευθ παλαΰσθ πθ πθ υεαλυπ δευθ κλΰαθδ µυθ. Να ΰλΪο βθ αζζβζκυξέα ίϊ πθ κ µσλδκ DNA µ α µκθσεζπθα Ϊελα πκυ πλκ Ϋγβεαθ. 3. παλαεϊ π αζζβζκυξέα απκ ζ έ µάµα κυ πζα µδ έκυ πκυ γα ξλβ δµκπκδβγ έ πμ φκλϋαμ εζπθκπκέβ βμ κυ ΰκθδ έκυ πκυ επ δεκπκδ έ κ π π έ δκ. 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 21

22 Σκ πζα µέ δκ εσί αδ απσ βθ EcoRI. Να ΰλΪο κθ πλκ αθα κζδ µσ πθ αζυ έ πθ κυ παλαπϊθπ µάµα κμ εαδ α Ϊελα κυ πζα µδ έκυ µ Ϊ β λϊ β βμ EcoRI, αδ δκζκΰυθ αμ βθ απϊθ β ά αμ. 4. Σκ DNA κυ λπ άµα κμ 2 εζπθκπκδάγβε εαδ αθαµέξγβε µ αθ έΰλαφα κυ αθκδΰµϋθκυ πζα µδ έκυ θυ πλκ Ϋγβε εαδ DNA µϊ β. Να ΰλΪο α τκ δαφκλ δεϊ αθα υθ υα µϋθα πζα µέ δα πκυ µπκλ έ θα πλκετοκυθ εαδ θα ιβΰά πκδκ γα Ϋξ δ βθ δεαθσ β α θα παλϊΰ δ κ π π έ δκ µ Ϊ βθ έ κ σ κυ ίαε άλδκ ι θδ ά εαδ πκδκ σξδ. ΜκθΪ μ (2+5) 5. Πκδ μ εα βΰκλέ μ ΰκθδ έπθ (απζά αθαφκλϊ) πκυ υπϊλξκυθ κ ΰκθδ έπµα θσμ ευ αλδεκτ τπκυ θ εζπθκπκδκτθ αδ cdna ίδίζδκγάεβ; (Να µβ ζϊί υπσοβ βθ π λέπ π β βμ µ Ϊζζαιβμ εϊπκδπθ ΰκθδ έπθ.) ΜκθΪ μ 3 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ - ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΕΙΟ 22