DIAGNÓSTICO e PERSPECTIVAS ENERXÉTICAS DE GALIZA. Dirección Xeral de Industria, Enerxía e Minas

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "DIAGNÓSTICO e PERSPECTIVAS ENERXÉTICAS DE GALIZA. Dirección Xeral de Industria, Enerxía e Minas"

Transcript

1 DIAGNÓSTICO e PERSPECTIVAS ENERXÉTICAS DE GALIZA Dirección Xeral de Industria, Enerxía e Minas

2 sumario O punto de partida: balance enerxético de Galiza 2004 Fluxos enerxéticos Enerxía primaria galega Enerxía primaria importada Enerxía primaria total Transformacións enerxéticas Enerxía dispoñible para o consumo Consumo Enerxético en Galiza Contribución galega ao sistema enerxético español Infraestruturas enerxéticas e perspectivas para o seu desenvolvemento

3 Diagrama de Fluxos Enerxéticos Conceptos Enerxía primaria: Enerxía primaria galega (EPG) o conxunto de produtos con orixe na nosa Comunidade susceptibles de xerar enerxía para o consumo final. Inclúe o carbón, a producida polos axentes naturais e a obtida dos residuos A enerxía primaria importada (EPI) o conxunto de produtos susceptibles de xerar enerxía para o consumo final cuxa orixe está fóra de Galiza Enerxía primaria total (EPT=EPG+EPI) representa a cantidade de que dispón realmente a Comunidade para a súa posterior transformación. Transformacións: Procesos para transformar a enerxía primaria en electricidade, calor e produtos petrolíferos dispoñibles para o consumo final. Nas devanditas transformacións existen unha serie de perdas debido ao rendemento dos distintos ciclos produtivos.

4 Diagrama de Fluxos Enerxéticos ENERXÍA PRIMARIA PERDAS DISPOÑIBLE CONSUMO IMPORTACIÓN 258 Importación η (1) Térmicas GALICIA 476 Hidráulica PETRÓLEO Cru de petróleo Minihidráulica Electricidade 86% Prod. petrolíferos (2) Eólica Calor CARBÓN % 17 Biomasa 8 Biocombustibles GAS NATURAL (3) % Cox. prod. petrol Prod. Petrolíferos BIOMASA (4) % 71 Cox. gas natural TOTAL ELECTRICIDADE % 62 Residuos TOTAL % 2 Outros (7) Total Electricidade 294 Biomasa 963 Prod. petrol. GALEGA 370 Gas natural 270 Residuos CARBÓN % 7 Carbón AUGA (5) Gran Hidráulica Outros (7) 98% Minihidráulica Total Calor BIOMASA (6) % Biocombustibles 147 EXPORTACIÓN RESIDUOS % Gasóleos Perdas electr. VENTO (5) % Gasolinas en transporte Electricidade TOTAL % 370 Fuel óleos e distribución 62 Biocombustibles 104 GLP Prod. Petrolíferos 192 Coque TOTAL 50 Querosenos Total Prod. petrol. SUMA TOTAL TOTAL

5 Fluxos Enerxéticos EPG 2004 Carbón: Auga: Lignitos pardos, tendo en conta as variacións nos stocks. Gran hidráulica: a producida en centrais con potencia superior a 10 MW. Minihidráulica: a producida en centrais con potencia inferior a 10 MW. Biomasa: Enerxía dos residuos forestais, así como outros tipos de biomasa, tales como o biogás e as lixivias negras do sector papeleiro. Residuos e enerxías residuais: Vento Residuos sólidos urbanos (RSU), residuos Marpol, aceites reciclados procedentes de vehículos e barcos, gasóleo derivado de aceites pretratados, pneumáticos, graxas animais, e enerxías residuais dos procesos produtivos.

6 Fluxos Enerxéticos EPG 2004 ENERXÍA PRIMARIA GALEGA (ktep) Carbón Auga Gran Hidráulica 483 Minihidráulica 47 Biomasa e residuos da biomasa 463 Residuos e enerxías residuais 117 Vento 370 Total enerxía primaria galega (*) (*) tendo en conta a variación dos stocks Biomasa 15,3% Enerxía primaria galega Residuos 3,8% Auga 17,5% Vento 12,2% Carbón 51,2% ENERXÍA PRIMARIA GALEGA. DISTRIBUCIÓN POR PROVINCIAS (ktep) A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Carbón Auga Gran Hidráulica Minihidráulica Biomasa e residuos da biomasa Residuos e enerxías residuais Vento Total enerxía primaria galega (*) (*) tendo en conta a variación dos stocks Ourense 13,7% Lugo 9,4% Enerxía primaria galega. Distribución por provincias Pontevedra 10,3% A Coruña 66,6%

7 Fluxos Enerxéticos EPI 2004 Cru de petróleo: Petróleo que provén dos países produtores, para a elaboración de produtos petrolíferos na refinaría da Coruña. Produtos petrolíferos: Combustibles xa elaborados ou semielaborados que se transforman nas diversas factorías. Carbón: Hulla, hulla subbituminosa e antracita, destinadas ás centrais térmicas ou a outras industrias. Gas natural: Gas importado a través da rede nacional de gasodutos e das plantas de gas natural licuado. Biomasa: Cereais e alcois utilizados para xerar bioetanol. Electricidade: Electricidade importada doutras comunidades ou países.

8 Fluxos Enerxéticos EPI 2004 ENERXÍA PRIMARIA IMPORTADA (ktep) Enerxía primaria importada (ktep) Petróleo Cru de petróleo Prod. petrolíferos Carbón Gas natural 537 Biomasa 119 Electricidade 258 Total enerxía primaria importada (*) (*) tendo en conta a variación dos stocks Cru de petróleo 50,4% Electricidade 2,6% Biomasa 1,2% Gas natural 5,3% Prod. petrolíferos 19,6% Carbón 20,9%

9 Fluxos Enerxéticos EPT 2004 No caso de Galiza, este saldo de intercambios é sempre negativo non se exporta ningún tipo de materia prima enerxética. Porén, as importacións centradas basicamente no cru de petróleo, nos produtos petrolíferos e no carbón son moi importantes. Como resumo do ano 2004: dunha enerxía primaria total de ktep un 77% ( ktep) corresponde a enerxía importada electricidade, cereais para a produción de bioetanol, cru de petróleo, gasolinas, gasóleos, fuel óleos, alcois, coque, propano e butano, gas natural, hulla, hulla subbituminosa e antracita) 23% (3.36 ktep), a produtos enerxéticos autóctonos (lignitos pardos, enerxía hidroeléctrica, enerxía eólica, biomasa e residuos da biomasa, residuos Marpol, aceites reciclados procedentes de vehículos e barcos, gasóleo derivado de aceites pretratados, pneumáticos, graxas animais e enerxías residuais dos procesos).

10 Fluxos Enerxéticos EPT 2004 ktep Enerxía Primaria Total ENERXÍA PRIMARIA TOTAL (ktep) TOTAL IMPORTACIÓN GALICIA Cru de petróleo Produtos petrolíferos Carbón (galego e importación) Gas natural (1) Electricidade importada Auga (Gran Hidráulica) Auga (Minihidráulica) Biomasa e residuos da biomasa Residuos e enerxías residuais Vento Enerxía Primaria total de orixe renovable (2) Enerxía Primaria total de orixe non renovable Enerxía Primaria Total A enerxía primaria total, calcúlase tendo en conta as variacións nos stocks (1) Para o gas natural, tómase como referencia o poder calorífico inferior (PCI) (2) Considéranse enerxías renovables a gran hidráulica e minihidráulica, o vento, a biomasa e outros residuos da biomasa Galega Importación Gran Hidráulica 3,7% ENERXÍA PRIMARIA TOTAL (Porcentaxe) Electricidade 2,0% Gas natural 4,1% Biomasa Minihidráulica 4,4% 0,4% Residuos 0,9% Vento 2,8% Cru de petróleo 38,7% Carbón 28,0% Produtos petrolíferos 15,0%

11 Fluxos Enerxéticos EPT 2004 No ano 2004, as explotacións de lignito pardo achegaron 1556 ktep. Hai unha tendencia á baixa sostida polo esgotamento das minas en explotación e a necesidade de reducir as emisións. miles t ktep Carbón galego e importado utilizado nas centrais termoeléctricas (miles toneladas) carbón galego carbón importado Carbón galego e importado utilizado nas centrais termoeléctricas (ktep) carbón galego carbón importado

12 Fluxos Enerxéticos Transformacións enerxéticas Refírese ao proceso de transformación de enerxía primaria en enerxía dispoñible para o consumo. Nunha primeira transformación realízanse os seguintes procesos: refinación do cru e dos produtos petrolíferos xeración de electricidade e calor a partir do gas natural, da auga e do vento, así como da biomasa e de residuos (descontando a biomasa e os residuos que se utilizan xunto con produtos petrolíferos como combustibles na segunda transformación) Ademais, os residuos sólidos urbanos (RSU), os pneumáticos e os aceites pretratados transfórmanse en combustible que, xunto coas enerxías residuais obtidas na primeira transformación do cru de petróleo, teñen un posterior aproveitamento enerxético. Os 119 ktep de biomasa (cereais e alcois) importada transfórmanse en 70 ktep de bioetanol, dos que 60 ktep se exportan e os 10 ktep restantes se incorporan nas gasolinas xeradas na nosa Comunidade (deles, 8 ktep consómense en Galiza e 2 ktep expórtanse). Na segunda transformación, utilízanse produtos petrolíferos, residuos e enerxías residuais obtidos na primeira, para producir calor e electricidade. Estas transformacións levan asociadas unhas perdas debidas ao rendemento dos equipos e dos procesos.

13 Fluxos Enerxéticos Transformacións enerxéticas ktep Transformacións enerxéticas en Galicia Cru e prod. petrol Carbón Hidráulica Minihidráulica Residuos e enerxía residual (*) Biomasa Gas natural Eólica Enerxía Primaria Enerxía dispoñible para consumo (*) Aos 117 ktep de enerxía primaria dos residuos, engádenselle 382 ktep de enerxías residuais obtidas nas transformacións intermedias, o que permite obter 332 ktep de enerxía final

14 Fluxos Enerxéticos Transformacións enerxéticas

15 Fluxos Enerxéticos Transformacións enerxéticas Transformación do cru de petróleo e dos produtos petrolíferos Refírese ao proceso mediante o cal o cru de petróleo e outros produtos petrolíferos xa semielaborados se transforman en combustibles dispoñibles para o seu uso. Outros produtos impórtanse xa totalmente elaborados, como, por exemplo: butano, propano, gasolinas, gasóleos e fuel óleos. CRU DE PETRÓLEO E PRODUTOS PETROLÍFEROS (ktep) Perdas e Produtos petrolíferos Importacións produtos petrolíferos obtidos sen uso enerxético con uso enerxético Cru de petróleo GLPs (1) Gasolinas Querosenos 1 50 Gasóleos Fuel óleos Coque (2) Outros (3) 0 0 Enerxías residuais (4) TOTAL (1) Butano e propano (2) Só se considera o coque importado pola refinaría da Coruña (3) Alcois, outros hidrocarburos C 3, e residuos (4) Gasóleo de baleiro, gas e fuel de refinaría obtidos no proceso de refinación

16 Transformacións enerxéticas Transformación do cru de petróleo e dos produtos petrolíferos Produtos petrolíferos obtidos Gasolinas 19,0% Querosenos 0,8% GLP 5,2% Enerxías residuais 5,9% Coque 3,7% Fuel óleos 17,9% Gasóleos 47,5% Transformacións na refinaría da Coruña ktep Entradas Saídas Cru importación Prod. petrol. bioetanol Prod. petrol. obtidos Enerxías residuais Perdas

17 Fluxos Enerxéticos Enerxía dispoñible para o consumo A enerxía dispoñible para o consumo é a resultante das sucesivas transformacións da enerxía primaria e que pode ser utilizada directamente polos consumidores finais. Da enerxía eléctrica dispoñible para o consumo, unha parte destínase á exportación, outra ao consumidor galego outra pequena porcentaxe pérdese no transporte e na distribución da propia enerxía eléctrica pola rede.

18 Fluxos Enerxéticos Enerxía dispoñible para o consumo Enerxía dispoñible para o consumo (ktep) Produtos petrolíferos (*) 49,6% Biocombustibles 0,8% Calor 20,5% Electricidade 29,1% (*) Descontados os produtos petrolíferos utilizados na 2ª transformación para xerar electricidade e calor

19 Enerxía dispoñible para o consumo Electricidade Termoeléctrica carbón Termoeléctrica produtos petrolíferos 34 Hidráulica 476 Minihidráulica 46 Eólica 357 Centrais con biomasa e residuos da biomasa (non coxeración) 17 Centrais con residuos (non coxeración) 25 Coxeración con biomasa (4) 0 Coxeración con produtos petrolíferos 129 Coxeración con gas natural 71 Coxeración con residuos e enerxías residuais 37 Outros (1) 2 Electricidade importada 258 Total Electricidade dispoñible en Galicia Calor Calor combustión gas natural 301 Calor combustión biomasa 175 Calor combustión residuos e enerxías residuais 242 Calor combustión produtos petrolíferos 870 Calor combustión carbón 7 Calor centrais de biomasa e residuos da biomasa 119 Calor coxeración produtos petrolíferos 93 Calor coxeración gas natural 69 Calor centrais residuos e enerxías residuais 28 Outros (1) 11 Total Calor Biocombustibles 70 Produtos petrolíferos (2) GLP 104 Coque 192 Querosenos 50 Fuel óleos 370 Gasolinas (3) Gasóleos Total produtos petrolíferos Total de Enerxía Dispoñible en Galicia 9.339

20 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de produtos petrolíferos Galiza importa cru de petróleo e produtos petrolíferos que se transforman na refinaría, e tamén outros produtos xa elaborados para a venda directa. Do total de produtos petrolíferos dispoñibles en Galiza (6101 ktep) unha parte (1465 ktep) destínase á xeración de electricidade e calor a restante (4636 ktep) consumo no transporte, pesca, agricultura, minas e construción (2544 ktep) para a exportación (2092 ktep).

21 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de produtos petrolíferos PRODUTOS PETROLÍFEROS EN GALICIA (ktep) Cru importado Total de produtos petrolíferos importados Total importado Produtos petrolíferos xerados en Galicia Produtos petrolíferos importados para sua venta directa Total produtos petrolíferos disponibles Consumo produtos petrolíferos para xerar electricidade 452 Consumo produtos petrolíferos para xerar calor Produtos petrolíferos disponibles (*) Exportación de produtos petrolíferos Consumo produtos petrolíferos para transporte e outros usos Total consumo prod. Petrolíferos en Galicia (*) Descontados os utilizados para xerar electricidade e calor

22 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de electricidade Distribución provisional do consumo eléctrico por sectores. Ano 2004 SECTOR ACTIVIDADE ktep % Consumo eléctrico por sectores ano 2003 según distribución DGPEM SECTOR ACTIVIDADE ktep % Primario Pesca, Agricultura, Minas 36 2,5 Secundario Terciario Industria ,3 Bombeo 18 1,2 Servizos (1) ,9 Construción 10 0,7 Transporte 3 0,2 Doméstico ,2 Consumo final de electricidade Pérdas e exportación en baixa tensión 113 Consumo bruto de electricidade (1) No Sector Servizos non se considera o consumo do Sector Transporte Primario Pesca, Agricultura, Minas 37 2,4 Secundario Terciario Industria ,4 Bombeo 13 0,9 Servizos (1) ,8 Construción 10 0,7 Transporte 3 0,2 Doméstico ,6 Consumo final de electricidade Pérdas e exportación en baixa tensión 147 Consumo bruto de electricidade (1) No Sector Servizos non se considera o consumo do Sector Transporte Consumo eléctrico por subsectores. Ano 2004 Construción e Transporte 0,9% Doméstico 21,6% Pesca, Agricultura e Minas 2,4% Servizos 17,8% Bombeo 0,9% Industria 56,4%

23 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de electricidade Potencia, xeración e consumo de electricidade nas provincias galegas A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Total Galicia Potencia Electricidade neta Potencia Electricidade neta Potencia Electricidade neta Potencia Electricidade neta Potencia Electricidade neta (MW) xerada (ktep) (MW) xerada (ktep) (MW) xerada (ktep) (MW) xerada (ktep) (MW) xerada (ktep) Termoeléctrica carbón Termoeléctrica produtos petrolíferos Hidráulica Minihidráulica Eólica Centrais biomasa e residuos biomasa (non cox.) Centrais con residuos (non coxeración) Coxeración con biomasa 0 (1) (1) 0 Coxeración con fuel óleos (2) Coxeración con gasóleos (3) Coxeración con GLP Coxeración con gas natural Coxeración con residuos e enerxías residuais (4) Outros (*) 0 (*) (*) Total Electricidade consumida (ktep) (*) Enerxía xerada con produtos petrolíferos e gas natural utilizados como apoio en centrais de biomasa e residuos (1) 0,118 ktep (2) 0,230 ktep (3) 0,251 ktep (4) 0,445 ktep 1.524

24 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de electricidade No Libro Branco para unha Estratexia e un Plan de Acción Comunitarios, a Unión Europea puxo como obxectivo para o ano 2010 a obtención dun 12% da enerxía primaria total mediante fontes de enerxías renovables. No ano 2004, o consumo de enerxía primaria en Galiza foi de ktep 1482 ktep xeráronse a partir de fontes renovables, e isto representa un 11,3%. Esta porcentaxe é lixeiramente inferior á do ano anterior (11,8%) debido principalmente á baixa pluviosidade.

25 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de electricidade Neste senso a directiva relativa á promoción de electricidade procedente de fontes de enerxía renovables, no mercado interno da electricidade, establece como meta que o 22,1% da electricidade consumida na UE proceda de fontes renovables Esta porcentaxe distribúese de forma distinta para cada Estado membro a España correspóndelle un obxectivo do 29,4%, tendo en conta a gran hidráulica, e un 17,5% se non se inclúe. En Galiza, no ano 2004, a electricidade procedente de fontes renovables supuxo o 55,2% da electricidade consumida De non terse en conta a gran hidráulica, esta porcentaxe sería do 26,3%.

26 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de electricidade Electricidade renovable respecto ao consumo non renovable 44,8% renovable 55,2% 800 Xeración eléctrica bruta 600 ktep hidráulica minihidráulica eólica biomasa centrais coxeración

27 Diagrama de Fluxos Enerxéticos ENERXÍA PRIMARIA PERDAS DISPOÑIBLE CONSUMO IMPORTACIÓN 258 Importación η (1) Térmicas GALICIA 476 Hidráulica PETRÓLEO Cru de petróleo Minihidráulica Electricidade 86% Prod. petrolíferos (2) Eólica Calor CARBÓN % 17 Biomasa 8 Biocombustibles GAS NATURAL (3) % Cox. prod. petrol Prod. Petrolíferos BIOMASA (4) % 71 Cox. gas natural TOTAL ELECTRICIDADE % 62 Residuos TOTAL % 2 Outros (7) Total Electricidade 294 Biomasa 963 Prod. petrol. GALEGA 370 Gas natural 270 Residuos CARBÓN % 7 Carbón AUGA (5) Gran Hidráulica Outros (7) 98% Minihidráulica Total Calor BIOMASA (6) % Biocombustibles 147 EXPORTACIÓN RESIDUOS % Gasóleos Perdas electr. VENTO (5) % Gasolinas en transporte Electricidade TOTAL % 370 Fuel óleos e distribución 62 Biocombustibles 104 GLP Prod. Petrolíferos 192 Coque TOTAL 50 Querosenos Total Prod. petrol. SUMA TOTAL TOTAL

28 Fluxos Enerxéticos Consumo enerxético en Galiza consumo de electricidade

29 Fluxos Enerxéticos Contribución de Galiza ao sistema enerxético español O parque galego de xeración eléctrica representa o 11,6% da potencia total española contribuíndo co 18,9% da potencia instalada no segmento das enerxías renovables - tendo en conta a gran hidráulica-, e co 20,9% se non se considera esta porcentaxes inferiores ás do ano anterior nun 2,6% e 11,1% respectivamente, debido a que no resto de España se incrementou máis a potencia instalada en enerxías renovables.

30 Fluxos Enerxéticos Contribución de Galiza ao sistema enerxético español POTENCIA ELÉCTRICA INSTALADA. ANO 2004 España (MW) Galicia (MW) % Galicia frente ao total de España Centrais en réxime ordinario Hidráulica (*) ,0 Nuclear ,0 Carbón ,5 Podutos petrol., gas natural, residuos ,1 Total réxime ordinario ,0 Centrais en réxime especial Non renovables (1) ,4 Solar 37 0,75 2,0 Eólica ,9 Hidráulica (**) ,8 Biomasa ,4 Residuos ,7 Total réxime especial ,9 TOTAL ,6 Fonte: INEGA, CNE e MITYC (1) As centrais en réxime especial non renovables son as que utilizan produtos petrolíferos, gas natural e carbón (*) Dos MW instalados en réxime ordinario, MW corresponden a gran hidráulica e 30 MW a minihidráulica (**) Dos 362 MW instalados en réxime especial, 152 MW corresponden a gran hidráulica e 210 MW a minihidráulica

31 Fluxos Enerxéticos Contribución de Galiza ao sistema enerxético español En canto á xeración eléctrica bruta, Galiza achégalle ao sistema eléctrico español o 10,6% da mesma así como o 19,6% da produción eléctrica obtida a partir de fontes renovables 19,5% da termoeléctrica con carbón.

32 Fluxos Enerxéticos Contribución de Galiza ao sistema enerxético español Xeración bruta de electricidade. Ano 2004 España (ktep) Galicia (ktep) % Galicia frente ao total de España Centrais en réxime ordinario Hidráulica (*) ,1 Nuclear ,0 Carbón ,7 Produtos petrolíferos, residuos ,2 Gas natural ,0 Gas siderúrxico ,0 Total réxime ordinario ,8 Centrais en réxime especial Gas natural ,5 Produtos petrolíferos ,0 Carbón ,0 Hidráulica 409 (**) 69 16,9 Eólica, biomasa, residuos ,2 Total réxime especial ,7 Total xeración eléctrica ,6 Xeración eléctrica orixe renovable (1) ,6 Xeración eléctrica con carbón ,5 Fonte: INEGA e MITYC

33 Infraestruturas enerxéticas electricidade parque de xeración eléctrica 2004 A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Total nº MW nº MW nº MW nº MW nº MW Centrais termoeléctricas centrais carbón centrais fuel Centrais de coxeración fuel óleo gasóleo G.L.P gas natural residuos e enerxias residuais Centrais de residuos Enerxías renovables gran hidráulica minihidráulica biomasa eólica TOTAL Fonte: INEGA

34 Infraestruturas enerxéticas electricidade parque de xeración eléctrica 2004 Potencia instalada (MW) Pontevedra Ourense Lugo A Coruña Centrais térmicas Enerxías renovables Centrais coxeración Centrais residuos

35 Infraestruturas enerxéticas electricidade centrais termoeléctricas CENTRAL EMPRESA POTENCIA (MW) GRUPOS COMBUSTIBLE. PRODUCIÓN NETA 2003 (Ktep) AS PONTES ENDESA x 350 Lignitos hulla import. 862 MEIRAMA FENOSA x 550 Lignitos hulla import. 295 SABÓN FENOSA 470 1x120+1x350 Fuelóleo 50 TOTAL

36 Infraestruturas enerxéticas electricidade eólico Evolución potencia eólica instalada en Galicia Potencia (MW) potencia anual instalada potencia total instalada Ano

37 Infraestruturas enerxéticas electricidade solar Evolución da enerxía solar fotovoltaica Evolución da enerxía solar térmica Potencia (kwp) Superficie (m2) Ano Fonte: IDAE Ano Fonte: IDAE

38 Infraestruturas enerxéticas electricidade hidráulico Gran hidráulica (P>10 MW) 36 centrais Potencia total: MW 17% potencia española 36,4 potencia galega Produción enerxética: Depende da pluviosidade do ano Pequena hidráulica (P<10 MW) 97 minicentrais Potencia total: 240 MW

39 Infraestruturas enerxéticas electricidade Infraestruturas transporte Rede de transporte (LAT>132kV) 400 kv Dúas liñas que permiten a conexión coa Meseta Norte: As Pontes Compostilla Montearenas Sur: Cartelle Trives Lomba Interconexión: Norte-Sur: As Pontes Mesón do Vento Cartelle Permite as circulacións de potencia en caso de desconexión forzosa dunha delas Liña á Mariña: As Pontes Aluminio Español Liña a Portugal: Cartelle Lindoso (Dobre circuíto) Permite intercambios enerxéticos con Portugal

40 Infraestruturas enerxéticas electricidade Infraestruturas transporte Rede de transporte (LAT>132kV) 220 kv Catro liñas asociadas á xeración das centrais hidráulicas: Belesar Montearenas Trives Tordesillas Trives La Mudarra Trives Lomba 132 kv Conexión con Asturias

41 PONTELLA VIMIANZO FERROATLANTICA DE CEE PAXAREIRAS MAZARICOS PORTO DO SO N PALMEIRA CABANA BOIRO TAMBRE I TAMBRE II ROSAL XX VILALONGA GONDOMAR CAMBADOS 2 NEG REIRA ROIS CARO LINAS BALAIDOS CITROEN C ARBALLO TIBO LOURIZAN EN CE SAR DOMA PADRO N LARACHA FIN SA (C ESURAS) REDOND EL A TUI MOS ATIOS S. PED RO DE VISMA SPV EL PUER TO EPU NOSTIAN-REP SADA ARTABRA LA GR EL A GRELA 2 EIRIS FERR OATLAN TICA-DUMBRIA INESPAL SILICIOS SABON SAN MARCOS ESTRADA SAN JORGE PON TEC ALDELAS RENFE (Redondela) PAZOS DE BORBEN S AN CAETANO SANTIAGO II FINSA PONTEAREAS SALVATERRA MEIRAMA MESON R.N.E. MESON DO VENTO EXPLT. GALLEGAS SANTA MARIÑ A BAZAN BER GONDO PEDRIDO CORNIDO ASTANO TRADEMA MEGASA VILAR DO COLO FR IEIRA CESU RAS POTO DEMO UROS ALBARELLOS LALIN C.H. CABANELAS C ASTRELO CEDEIRA EUME INTASA SIDEGASA MELIDE CARBAL LIÑO C ONCHAS FORGOSELO TEIXEIRO SALAS CAPELADA CELAN OVA ME RA TESOURO PUENTES DE GARCIA RORIGUEZ BARBANA MOURENTE PALAS FR IO L VELLE SAN CIPRIAN ALLARIZ CHANTADA PEAR ES BELESAR CAR BA-VILLALBA XINZO SAN PEDRO MAGAZOS SAN ESTEBAN FIBRANOR LUG O ALUMINA MONFORTE REG UEIRO C.H.LEBO REIRO SA RRIA CEMENTOS OURAL MONDOÑEDO VERIN XX CORG O SAN CRISTOBAL CHANDR EXA GUISTOLAS TRIVES TRIACASTELA SEQUEIROS MO NTE FURADO PONTEN OVO PONTEBIBEI SAN MAR TÍN CONSO SAN MIGUEL A RUA STA. EULALIA SAN AGUSTIN EXIMESA O BARCO SAN SEBASTIAN CAR UCEDO PONFERRADA Infraestruturas enerxéticas electricidade Infraestruturas transporte 400 kv 220 kv 132 kv

42 Infraestruturas enerxéticas electricidade evolución Térmica convencional Ciclos combinados gas Coxeración e residuos Biomasa Eólica Hidráulica Minihidráulica TOTAL (MW)

43 Infraestruturas enerxéticas electricidade evolución Novo duplo circuíto a 400 kv entre Mesón e As Pontes e ampliación da subestación de Mesón (600 MVA, 400/220 kv). Transformación a 400 kv da liña de 220 kv entre Trives e Tordesillas (Trives - Aparecida Tordesillas Madrid) e ampliación da subestación de Trives (600 MVA, 400/220 kv). Novo enlace a 400 kv en duplo circuíto entre Galiza e Asturias. Transformación a 400 kv de la línea Mesón-Belesar- Montearenas. Transformación a 400 kv de la línea Sabón-Mesón. Nueva línea a 220 kv Masgalán-Montecarrio. Nueva línea a 220 kv Atios-Montouto.

44 PONTELLA FERROATLANTICA DE CEE MAZARICOS VIMIANZO PAXAREIRAS PORTO DO SON PALMEIRA CABANA BOIRO TAMBRE I TAMBRE II ROSAL XX VILALONGA GONDOMAR CAMBADOS 2 NEGREIRA ROIS CAROLINAS BALAIDOS CITROEN CARBALLO TIBO LOURIZAN ENCE SARDOMA PADRON LARACHA FINSA (CESURAS) REDONDELA TUI MOS ATIOS S. PEDRO DE VISMA SPV EL PUERTO EPU NOSTIAN-REP SADA ARTABRA LA GRELA GRELA 2 EIRIS FERROATLANTICA-DUMBRIA INESPAL SILICIOS SABON SAN MARCOS ESTRADA SAN JORGE PONTECALDELAS RENFE (Redondela) PAZOS DE BORBEN FINSA SAN CAETANO SANTIAGO II PONTEAREAS SALVATERRA MEIRAMA MESON R.N.E. MESON DO VENTO MASGALAN EXPLT. GALLEGAS SANTA MARIÑA BAZAN BERGONDO PEDRIDO CORNIDO ASTANO TRADEMA MEGASA VILAR DO COLO FRIEIRA CESURAS POTODEMOUROS ALBARELLOS LALIN C.H. CABANELAS CASTRELO CEDEIRA EUME INTASA SIDEGASA MELIDE CARBALLIÑO CONCHAS FORGOSELO TEIXEIRO SALAS CAPELADA CELANOVA MERA TESOURO PUENTES DE GARCIA RORIGUEZ BARBANA MOURENTE PALAS FRIOL VELLE SAN CIPRIAN ALLARIZ CHANTADA PEARES BELESAR CARBA-VILLALBA XINZO SAN PEDRO MAGAZOS SAN ESTEBAN FIBRANOR LUGO ALUMINA MONFORTE REGUEIRO C.H.LEBOREIRO SARRIA CEMENTOS OURAL MONDOÑEDO VERIN XX CORGO SAN CRISTOBAL CHANDREXA GUISTOLAS TRIVES TRIACASTELA SEQUEIROS MONTE FURADO PONTENOVO PONTEBIBEI SAN MARTÍN CONSO SAN MIGUEL A RUA STA. EULALIA SAN AGUSTIN EXIMESA O BARCO SAN SEBASTIAN CARUCEDO PONFERRADA Infraestruturas enerxéticas electricidade evolución Infraestructuras necesarias Línea 400 kv Línea 220 kv Línea 132 kv

45 Infraestruturas enerxéticas Gas situación Sistema Gasista: Empresas Transportistas Rede básica Gasodutos de transporte primario (P > 60 bar) Plantas de regasificación e licuefacción Conexións cos xacementos de gas natural Conexións internacionais Almacenamentos estratéxicos Rede de transporte secundario Gasodutos de presión entre 16 e 60 bar Empresas Distribuidoras Redes de distribución Gasodutos de presión igual ou inferiro a 16 bar Gasodutos que leven o gas a un único consumidor final

46 Infraestruturas enerxéticas Gas situación

47 Infraestruturas enerxéticas Gas situación Rede de transporte Desenvolvida por Enagás, Gasgalicia, Gascoruña Gasoduto principal Ribadeo Tui Presión: 80 bar Lonxitude: 275 km Capacidade: Mter (millóns de termias) Derivacións A 80 bar Mter dende Tui Mter dende Asturias Ramal a Ourense Ramal a Ferrol Ramal á Coruña Ramal a Curtis A 16 bar Vigo Santiago Pontevedra Lugo

48 Infraestruturas enerxéticas Gas

49 Infraestruturas enerxéticas Gas Reparto de Actividades: Enagás Propietario do gasoduto Ribadeo Tui e dos ramais de 80 bar. Subministra gas natural ás redes de Gas Natural SDG Gas Natural SdG Distribuidor para o mercado industrial Dispón de: 7 ramais en APA (4bar<P<16 bar) Redes para subministrar a clientes industriais e redes domésticas de Gasgalicia Gasgalicia e Gascoruña Propietarios de ramais a menos de 4 bar Subministradores do mercado doméstico e comercial Gas Directo Subministrador de gas natural a Bergantiños a 16 bar.

50 Infraestruturas enerxéticas Gas Reganosa Clave para a estratéxica enerxética de Galiza Planta de Regasificación 2 depósitos crioxénicos de m3 de GNL Capacidade de vaporización de Mm3/h Dos gasodutos para subministración aos ciclos combinados das Pontes e Sabón-Meirama Norte: Mugardos As Pontes Guitiriz 50,3 km Capacidade de transporte: Nm3/h Sur: Mugardos Betanzos Abegondo - Sabón 70,8 km Capacidade de transporte: Nm3/h

51 Infraestruturas enerxéticas Gas Reganosa REGANOSA Endesa 10% 5% 5% 21% Unión Fenosa Grupo Tojeiro Xunta de Galicia 10% 10% 18% 21% Caixa Galicia Sonatrach Banco Pastor Caixanova

52 Infraestruturas enerxéticas Gas Reganosa

53 Infraestruturas enerxéticas Gas Reganosa

54 Infraestruturas enerxéticas Gas Reganosa

55 Infraestruturas enerxéticas Gas Desenvolvemento Ramal Mariña Lucense (67 kms)

56 Infraestruturas enerxéticas Gas Desenvolvemento Ramal do Barbanza (75 kms)

57 Infraestruturas enerxéticas Gas Desenvolvemento Ramal Muros Noia Cee

58 Infraestruturas enerxéticas Gas Desenvolvemento Outros desenvolvementos: Duplicación do gasoduto troncal Conexión Pontevedra Ourense - Ponferrada

59

ÍNDICE. 1. Introdución Metodoloxía Diagrama de fluxos enerxéticos Enerxía primaria galega... 10

ÍNDICE. 1. Introdución Metodoloxía Diagrama de fluxos enerxéticos Enerxía primaria galega... 10 00 ÍNDICE 1. Introdución.................... 5 2. Metodoloxía................... 7 3. Diagrama de fluxos enerxéticos..... 8 4. Enerxía primaria galega.......... 10 5. Enerxía primaria importada........

Διαβάστε περισσότερα

Balance Enerxético de Galicia, 2006 BALANCE ENERXÉTICO

Balance Enerxético de Galicia, 2006 BALANCE ENERXÉTICO BALANCE ENERXÉTICO DE GALICIA 2006 1 ÍNDICE 1. Introdución 2. Metodoloxía 3. Diagrama de fluxos enerxéticos 4. Enerxía primaria galega 5. Enerxía primaria importada 6. Enerxía primaria total 7. Transformación

Διαβάστε περισσότερα

O Instituto Enerxético de Galicia agradece a colaboración prestada polas seguintes empresas e entidades:

O Instituto Enerxético de Galicia agradece a colaboración prestada polas seguintes empresas e entidades: EDICIÓN E REALIZACIÓN Instituto Enerxético de Galicia (INEGA) AGRADECEMENTOS O Instituto Enerxético de Galicia agradece a colaboración prestada polas seguintes empresas e entidades: Asociación de Productores

Διαβάστε περισσότερα

BALANCE ENERXETICO 2005.qxd 13/11/07 10:59 Página 1

BALANCE ENERXETICO 2005.qxd 13/11/07 10:59 Página 1 BALANCE ENERXETICO 2005.qxd 13/11/07 10:59 Página 1 BALANCE ENERXETICO 2005.qxd 13/11/07 10:59 Página 2 BALANCE ENERXETICO 2005.qxd 13/11/07 10:59 Página 3 00 ÍNDICE 1. Introdución....................

Διαβάστε περισσότερα

Balance Enerxético de Galicia, 2002 BALANCE ENERXÉTICO

Balance Enerxético de Galicia, 2002 BALANCE ENERXÉTICO BALANCE ENERXÉTICO DE GALICIA 2002 1 ÍNDICE 1. Introducción 2. Metodoloxía 3. Diagrama de fluxos enerxéticos 4. Enerxía primaria galega 5. Enerxía primaria importada 6. Enerxía primaria total 7. Transformación

Διαβάστε περισσότερα

Balance Enerxético de Galicia, 2003 BALANCE ENERXÉTICO

Balance Enerxético de Galicia, 2003 BALANCE ENERXÉTICO BALANCE ENERXÉTICO DE GALICIA 2003 1 ÍNDICE 1. Introdución 2. Metodoloxía 3. Diagrama de fluxos enerxéticos 4. Enerxía primaria galega 5. Enerxía primaria importada 6. Enerxía primaria total 7. Transformación

Διαβάστε περισσότερα

Balance Enerxético de Galicia, 2012 BALANCE ENERXÉTICO DE GALICIA 2012

Balance Enerxético de Galicia, 2012 BALANCE ENERXÉTICO DE GALICIA 2012 BALANCE ENERXÉTICO DE GALICIA 2012 febreiro 2014 1 ÍNDICE 1. Introdución 2. Metodoloxía 3. Diagrama de fluxos enerxéticos 4. Enerxía primaria galega 5. Enerxía primaria importada 6. Enerxía primaria total

Διαβάστε περισσότερα

Balance Enerxético de Galicia, 2001 BALANCE ENERXÉTICO

Balance Enerxético de Galicia, 2001 BALANCE ENERXÉTICO BALANCE ENERXÉTICO DE GALICIA 2001 1 ÍNDICE 1. Presentación 2. Metodoloxía 3. Introducción 4. Diagrama de fluxos enerxéticos 5. Enerxía primaria galega 6. Enerxía primaria importada 7. Enerxía primaria

Διαβάστε περισσότερα

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

MINISTERIO DE TRABAJO E INMIGRACIÓN SECRETARÍA DE ESTADO DE INMIGRACIÓN Y EMIGRACIÓN DIRECCIÓN GENERAL DE INTEGRACIÓN DE LOS INMIGRANTES

MINISTERIO DE TRABAJO E INMIGRACIÓN SECRETARÍA DE ESTADO DE INMIGRACIÓN Y EMIGRACIÓN DIRECCIÓN GENERAL DE INTEGRACIÓN DE LOS INMIGRANTES MINISTERIO DE TRABAJO E INMIGRACIÓN SECRETARÍA DE ESTADO DE INMIGRACIÓN Y EMIGRACIÓN DIRECCIÓN GENERAL DE INTEGRACIÓN DE LOS INMIGRANTES 1981 :. 43 ( ) : 29.575 934 2.772.533 42 41 . 18. 981 249 010 :

Διαβάστε περισσότερα

ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA

ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA Actividade de Interese Estatístico (AIE13): Análise estatística de sectores produtivos e da estrutura económica en xeral recollida no Programa estatístico

Διαβάστε περισσότερα

A LIBERALIZACIÓN DO MERCADO ELÉCTRICO. Guía do Consumidor Cualificado de Enerxía Eléctrica

A LIBERALIZACIÓN DO MERCADO ELÉCTRICO. Guía do Consumidor Cualificado de Enerxía Eléctrica A LIBERALIZACIÓN DO MERCADO ELÉCTRICO Guía do Consumidor Cualificado de Enerxía Eléctrica D.L.: C - 1551-2003 índice 1. Introducción....5 2. Novo marco regulatorio....5 2.1. Principios fundamentais...5

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A ou B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan igual, é dicir,

Διαβάστε περισσότερα

Ámbito Científico - Tecnolóxico ESA MÓDULO 4. Unidade Didáctica 5 USO E TRANSFORMACIÓN DA ENERXÍA

Ámbito Científico - Tecnolóxico ESA MÓDULO 4. Unidade Didáctica 5 USO E TRANSFORMACIÓN DA ENERXÍA Ámbito Científico - Tecnolóxico ESA MÓDULO 4 Unidade Didáctica 5 USO E TRANSFORMACIÓN DA ENERXÍA Índice da Unidade: 1 -Enerxía...3 1.1.Formas da enerxía...3 1.2.Fontes da enerxía...4 1.3.Unidades da enerxía...7

Διαβάστε περισσότερα

Análise da cadea forestal-madeira

Análise da cadea forestal-madeira Instituto Galego de Estatística Complexo Administrativo San Lázaro San Lázaro, s/n 15703 Santiago de Compostela Tfno.: 981 541 589 (de 9.00 a 14.00 horas) Fax: 981 541 323 Contacto: http://www.ige.eu/catalogo/peticioninfo.jsp?idioma=ga

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

Una visión alberiana del tema. Abstract *** El marco teórico. democracia, república y emprendedores; alberdiano

Una visión alberiana del tema. Abstract *** El marco teórico. democracia, república y emprendedores; alberdiano Abstract Una visión alberiana del tema - democracia, república y emprendedores; - - alberdiano El marco teórico *** - 26 LIBERTAS SEGUNDA ÉPOCA - - - - - - - - revolución industrial EMPRENDEDORES, REPÚBLICA

Διαβάστε περισσότερα

NIVEL GESTIÓN. MÓDULO 2 LIBERACIÓN DEL SECTOR ELÉCTRICO. TARIFAS DE APLICACIÓN

NIVEL GESTIÓN. MÓDULO 2 LIBERACIÓN DEL SECTOR ELÉCTRICO. TARIFAS DE APLICACIÓN NIVEL GESTIÓN. MÓDULO 2 LIBERACIÓN DEL SECTOR ELÉCTRICO. TARIFAS DE APLICACIÓN TARIFA DEÚLTIMO RECURSO. A LIBERALIZACIÓN DO SECTOR ELÉCTRICO TARIFAS DE APLICACIÓN TARIFA DE ÚLTIMO RECURSO A Coruña, 16

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA PROBLEMAS TERMOQUÍMICA 1. O nafaleno (C₁₀H₈) é un composto aromático sólido que se vende para combater a traza. A combustión completa deste composto para producir

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a Física P.A.U. ELECTOMAGNETISMO 1 ELECTOMAGNETISMO INTODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. Calcúlase a resultante polo principio de superposición. Aplícase a 2ª lei

Διαβάστε περισσότερα

ECOSISTEMAS. biotopo. Biotopo + biocenose biocenose. ecosistema

ECOSISTEMAS. biotopo. Biotopo + biocenose biocenose. ecosistema ECOSISTEMAS biotopo ecosistema Biotopo + biocenose biocenose ECOSISTEMA formado pola interacción BIOTOPO conxunto de MEDIO FÍSICO FACTORES FISICOS E QUIMICOS Temperatura Ph Humidade Salinidade... BIOCENOSE

Διαβάστε περισσότερα

Uso e transformación da enerxía

Uso e transformación da enerxía Educación secundaria para persoas adultas Ámbito científico tecnolóxico Educación a distancia semipresencial Módulo 4 Unidade didáctica 5 Uso e transformación da enerxía Páxina 1 de 50 Índice 1. Introdución...3

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson 1 La teoría de Jeans El caso ás siple de evolución de fluctuaciones es el de un fluído no relativista. las ecuaciones básicas son: a conservación del núero de partículas n t + (n v = 0 (1 b Navier-Stokes

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

Plan Estratéxico Zonal do Grupo de Acción Costeira Ría de Arousa

Plan Estratéxico Zonal do Grupo de Acción Costeira Ría de Arousa Plan Estratéxico Zonal do Grupo de Acción Costeira Ría de Arousa Grupo de Acción Costeira nº 5 Ría de Arousa Plan Estratéxico Zonal NOTA: Plan Estratéxico Zonal (V1) Texto consolidado a xaneiro 2009 INDICE

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS INTRODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: a) Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. b) Calcúlase cada forza. c) Calcúlase a resultante polo principio

Διαβάστε περισσότερα

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo.

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo. XEOMETRÍA NO ESPAZO Vectores fixos Dos puntos do espazo, A e B, determinan o vector fixo AB, sendo o punto A a orixe e o punto B o extremo, é dicir, un vector no espazo é calquera segmento orientado que

Διαβάστε περισσότερα

CLAVE DE AFORRA NA AFORRO EMPRESA

CLAVE DE AFORRA NA AFORRO EMPRESA CLAVE DE AFORRO AFORRA NA EMPRESA 01 02 03 04 05 06 07 INTRODUCCIÓN FACTOR DE POTENCIA PÉRDAS DE CONDUCTORE AFORRO EN MÁQUINAS ELÉCTRICAS FORNOS ELÉCTRICOS EQUIPOS DE REFRIXERACIÓN RECOMENDACIÓNS XERAIS

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Problemas 1. Dúas cargas eléctricas de 3 mc están situadas en A(4,0) e B( 4,0) (en metros). Caalcula: a) o campo eléctrico en C(0,5) e en D(0,0) b) o potencial

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.2 Área Funcional de A Coruña. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.2 Área Funcional de A Coruña. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial ANEXO III.1.2 Área Funcional de A Coruña Plan Sectorial Galego de Solo Residencial 1 Medio Físico... 4 1.1 Medio Físico...5 2 Estrutura socioeconómica... 7 2.1 Poboación...8 2.1.1 Cuantificación, distribución

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 171 Xoves, 8 de setembro de 2016 Páx

DOG Núm. 171 Xoves, 8 de setembro de 2016 Páx DOG Núm. 171 Xoves, 8 de setembro de 2016 Páx. 39441 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS INSTITUTO ENERXÉTICO DE GALICIA RESOLUCIÓN do 10 de agosto de 2016 pola que se establecen as bases reguladoras e se anuncia

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.13 Área Funcional de Monforte. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.13 Área Funcional de Monforte. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial ANEXO III.1.13 Área Funcional de Monforte Plan Sectorial Galego de Solo Residencial 1 Medio físico... 4 1.1 Medio físico...5 2 Estrutura socioeconómica... 7 2.1 Poboación...8 2.1.1 Cuantificación, distribución

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10 14 Hz incide, cun ángulo de incidencia de 30, sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor

Διαβάστε περισσότερα

ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA

ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA ESTUDO DE SOSTIBILIDADE AMBIENTAL, IMPACTO TERRITORIAL E PAISAXÍSTICO PLAN PARCIAL S-34-R FALCOA CONCELLO DE VIGO OUTUBRO 2012 20079P002R0 [índice] [1] INTRODUCIÓN...

Διαβάστε περισσότερα

PRINCIPAIS ÁREAS DE INTERVENCIÓN

PRINCIPAIS ÁREAS DE INTERVENCIÓN PRINCIPAIS ÁREAS DE INTERVENCIÓN REGULACIÓN DAS CONDICIÓNS MARCO 5.1 Introdución - - - - - - - É importante non confundir institucións con organizacións. As institucións son as regras de xogo ; as organizacións

Διαβάστε περισσότερα

CENTRIFUGAL AIR COOLED CONDENSERS CONDENSADORES DE AIRE CENTRÍFUGOS. GPC, GMC and GSC Series. Series GPC, GMC y GSC

CENTRIFUGAL AIR COOLED CONDENSERS CONDENSADORES DE AIRE CENTRÍFUGOS. GPC, GMC and GSC Series. Series GPC, GMC y GSC CENTRIFUGAL AIR COOLED CONDENSERS GPC, GMC and GSC Series CONDENSADORES DE AIRE CENTRÍFUGOS Series GPC, GMC y GSC Key Example / Ejemplo de nomenclatura de modelos GP Direct Drive 900/100 rpm / Transmisión

Διαβάστε περισσότερα

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio.

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio. HCH HCT HCH HCT Ventiladores helicoidales murales o tubulares, de gran robustez Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice

Διαβάστε περισσότερα

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes 1.- Distancia entre dous puntos Se A e B son dous puntos do espazo, defínese a distancia entre A e B como o módulo

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.15 Área Funcional de Verín. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.15 Área Funcional de Verín. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial ANEXO III.1.15 Área Funcional de Verín Plan Sectorial Galego de Solo Residencial 1 Medio físico... 4 1.1 Medio físico...5 2 Estrutura socioeconómica... 6 2.1 Poboación...7 2.1.1 Cuantificación, distribución

Διαβάστε περισσότερα

PLAN DE EMERXENCIA EXTERIOR DE REGASIFICADORA DO NOROESTE, S.A. (REGANOSA)

PLAN DE EMERXENCIA EXTERIOR DE REGASIFICADORA DO NOROESTE, S.A. (REGANOSA) . CONSELLERÍA DE PRESIDENCIA, PLAN DE EMERXENCIA EXTERIOR DE REGASIFICADORA DO NOROESTE, S.A. (REGANOSA) 1/106 . CONSELLERÍA DE PRESIDENCIA, 1. OBXECTO E ÁMBITO Descrición xeral do establecemento IDENTIFICACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Ponte Coalbrookdale (Gran Bretaña, 779). Van principal: 30.5 m. Contido. Tema 5. Relacións

Διαβάστε περισσότερα

Nro. 01 Septiembre de 2011

Nro. 01 Septiembre de 2011 SOL Cultura La Tolita, de 400 ac. a 600 dc. En su representación se sintetiza toda la mitología ancestral del Ecuador. Trabajado en oro laminado y repujado. Museo Nacional Banco Central del Ecuador Dirección

Διαβάστε περισσότερα

Guía Formativa Máis información: Cursos de Prevención de Riesgos Laborales. Cursos de prevención de riesgos laborales

Guía Formativa Máis información:  Cursos de Prevención de Riesgos Laborales. Cursos de prevención de riesgos laborales j Máis información: www.mugatra.com Guía Formativa 2016 Cursos de Prevención de Riesgos Laborales Cursos de prevención de riesgos laborales Cursos de prevención de riesgos laborales 1. PRESENTACIÓN Páx.

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. ) Clul os posiles vlores de,, pr que triz A verifique relión (A I), sendo I triz identidde de orde e triz nul de orde. ) Cl é soluión dun siste hooéneo

Διαβάστε περισσότερα

A circunferencia e o círculo

A circunferencia e o círculo 10 A circunferencia e o círculo Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Identificar os diferentes elementos presentes na circunferencia e o círculo. Coñecer as posicións relativas de puntos, rectas e circunferencias.

Διαβάστε περισσότερα

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS Química P.A.U. ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS CUESTIÓNS NÚMEROS CUÁNTICOS. a) Indique o significado dos números cuánticos

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 21 Martes, 30 de xaneiro de 2018 Páx. 6661

DOG Núm. 21 Martes, 30 de xaneiro de 2018 Páx. 6661 DOG Núm. 21 Martes, 30 de xaneiro de 2018 Páx. 6661 III. Outras disposicións Instituto Enerxético de Galicia RESOLUCIÓN do 26 de decembro de 2017 pola que se establecen as bases reguladoras e se anuncia

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.7 Área Funcional de Lugo. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.7 Área Funcional de Lugo. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial ANEXO III.1.7 Área Funcional de Lugo Plan Sectorial Galego de Solo Residencial 1 Medio Físico... 4 1.1 Medio físico...5 2 Estrutura socioeconómica... 6 2.1 Poboación...7 2.1.1 Cuantificación, distribución

Διαβάστε περισσότερα

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse Objetivos do Projeto Arquitetura EDW A necessidade de uma base de BI mais robusta com repositório único de informações para suportar a crescente necessidade

Διαβάστε περισσότερα

Guía da rehabilitación enerxética de edificios de vivendas

Guía da rehabilitación enerxética de edificios de vivendas Guía da rehabilitación enerxética de edificios de vivendas Obxectivo e uso da guía A presente guía é unha ferramenta de consulta e traballo principalmente para os técnicos e profesionais que participan

Διαβάστε περισσότερα

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E CONFIRMACIÓN Mª Luisa Barreal López_Directora Técnica LIGAL

Διαβάστε περισσότερα

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL)

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL) L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro Condiciones de contorno. Fuerzas externas aplicadas sobre una cuerda. condición que nos describe un extremo libre en una cuerda tensa. Ecuación

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento?

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento? Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento? os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

4. TRATAMENTO ANAEROBIO DE AUGAS RESIDUAIS URBANAS EN PLANTA PILOTO

4. TRATAMENTO ANAEROBIO DE AUGAS RESIDUAIS URBANAS EN PLANTA PILOTO 4. TRATAMENTO ANAEROBIO DE AUGAS RESIDUAIS URBANAS EN PLANTA PILOTO Xoán A. Álvarez, Isabel Ruiz, Mariano Gómez e Manuel Soto Depuración de augas residuais 33 4.1. INTRODUCIÓN Desenvolvementos recentes

Διαβάστε περισσότερα

Catálogodegrandespotencias

Catálogodegrandespotencias www.dimotor.com Catálogogranspotencias Índice Motores grans potencias 3 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión y Alta tensión.... 3 Serie Y2 Baja tensión 4 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión

Διαβάστε περισσότερα

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO VII. RETS E PLNOS NO ESPZO.- Ecuacións da recta Unha recta r no espao queda determinada por un punto, punto base, e un vector v non nulo que se chama vector director ou direccional da recta; r, v é a determinación

Διαβάστε περισσότερα

Problemas resueltos del teorema de Bolzano

Problemas resueltos del teorema de Bolzano Problemas resueltos del teorema de Bolzano 1 S e a la fun ción: S e puede af irm a r que f (x) está acotada en el interva lo [1, 4 ]? P or no se r c ont i nua f (x ) e n x = 1, la f unció n no e s c ont

Διαβάστε περισσότερα

0 ANTECEDENTES E ÁMBITO DE INFLUENZA DO PROXECTO SECTORIAL ANÁLISE OBXECTIVA DO ENTORNO DEFINICIÓN DE OBXECTIVOS...

0 ANTECEDENTES E ÁMBITO DE INFLUENZA DO PROXECTO SECTORIAL ANÁLISE OBXECTIVA DO ENTORNO DEFINICIÓN DE OBXECTIVOS... ÍNDICE 0 ANTECEDENTES E ÁMBITO DE INFLUENZA DO PROXECTO SECTORIAL... 3 0.1 ANTECEDENTES... 3 0.2 DETERMINACIÓN DO ÁMBITO DE INFLUENZA... 5 1 ANÁLISE OBXECTIVA DO ENTORNO... 6 1.1 ANÁLISE OBXECTIVA DA SITUACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.11 Área Funcional de Lalín. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.11 Área Funcional de Lalín. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial ANEXO III.1.11 Área Funcional de Lalín Plan Sectorial Galego de Solo Residencial 1 Medio físico... 4 1.1 Medio físico...5 2 Estrutura socioeconómica... 7 2.1 Poboación...8 2.1.1 Cuantificación, distribución

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.4 Área Funcional de Santiago de Compostela. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.4 Área Funcional de Santiago de Compostela. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial ANEXO III.1.4 Área Funcional de Santiago de Compostela Plan Sectorial Galego de Solo Residencial 1 Medio Físico... 4 1.1 Medio Físico...5 2 Estrutura socioeconómica... 7 2.1 Poboación...8 2.1.1 Cuantificación,

Διαβάστε περισσότερα

INFORME SOSTIBILIDADE AMBIENTAL

INFORME SOSTIBILIDADE AMBIENTAL INFORME SOSTIBILIDADE AMBIENTAL 1. INTRODUCIÓN... 3 2. ANÁLISE OBXECTIVA DO ENTORNO... 5 2.1 MEDIO NATURAL... 7 2.1.1 Flora... 7 2.1.2 Fauna... 9 2.1.3 Espazos de Interese ambiental... 13 2.2 MEDIO SOCIOECONÓMICO

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA PROBLEMAS TERMOQUÍMICA 1. Para o proceso Fe 2O 3 (s) + 2 Al (s) Al 2O 3 (s) + 2 Fe (s), calcule: a) A entalpía da reacción en condicións estándar e a calor desprendida

Διαβάστε περισσότερα

Volume dos corpos xeométricos

Volume dos corpos xeométricos 11 Volume dos corpos xeométricos Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Comprender o concepto de medida do volume e coñecer e manexar as unidades de medida do S.M.D. Obter e aplicar expresións para o

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 215 Sábado 4 de setembro de 2010 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO E COMERCIO 13704 Real decreto 1088/2010, do 3 de setembro, polo

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional

Lógica Proposicional Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

Situación da maquinaria de tratamentos fitosanitarios en Galicia

Situación da maquinaria de tratamentos fitosanitarios en Galicia Situación da maquinaria de tratamentos fitosanitarios en Galicia Javier Bueno Lema Departamento de Enxeñaría Agroforestal. Escola Politécnica Superior. Campus de Lugo. Universidade de Santiago de Compostela

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B)

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B) 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A o B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan do mesmo xeito,

Διαβάστε περισσότερα

Proxecto de innovación. Convocatoria Memoria final. Resultados do proxecto.

Proxecto de innovación. Convocatoria Memoria final. Resultados do proxecto. Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa Proxecto de innovación. Convocatoria 2014. Memoria final. Resultados do proxecto. Título do proxecto Autores Nome do arquivo Uso

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 78 Luns, 24 de abril de 2017 Páx

DOG Núm. 78 Luns, 24 de abril de 2017 Páx DOG Núm. 78 Luns, 24 de abril de 2017 Páx. 18948 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS INSTITUTO ENERXÉTICO DE GALICIA RESOLUCIÓN do 17 de abril de 2017 pola que se establecen as bases reguladoras e se anuncia a convocatoria

Διαβάστε περισσότερα

Proxecto INFORME ECONÓMICO E FINANCEIRO. Informe económico e financieiro

Proxecto INFORME ECONÓMICO E FINANCEIRO. Informe económico e financieiro INFORME ECONÓMICO E FINANCEIRO Contido I. CONSOLIDACIÓN FINANCEIRA E CAMBIO DE MODELO DE CRECEMENTO E EMPREGO 7 I.1. CONTORNO ECONÓMICO 17 I.1.1. O CONTEXTO INTERNACIONAL 19 I.1.2. ECONOMÍA ESPAÑOLA 27

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: DETERMINANTES., calcula a matriz X que verifica A X = A 1 B, sendo B =

EXERCICIOS DE REFORZO: DETERMINANTES., calcula a matriz X que verifica A X = A 1 B, sendo B = EXERCICIOS DE REORZO: DETERMINANTES Pr A, lul riz X que verifi AX A B, sendo B ) Define enor opleenrio e duno dun eleeno nunh riz drd ) Dd riz A : i Clul o rngo, segundo os vlores de λ, de A λi, sendo

Διαβάστε περισσότερα

Tema 8. CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS DE CORRENTE CONTINUA Índice 1. O CIRCUÍTO ELÉCTRICO...2

Tema 8. CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS DE CORRENTE CONTINUA Índice 1. O CIRCUÍTO ELÉCTRICO...2 Tema 8. CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS DE CORRENTE CONTINUA Índice 1. O CIRCUÍTO ELÉCTRICO...2 1.1 Concepto de corrente eléctrica...2 1.1 Concepto de corrente eléctrica...2 1.2 Características dun circuíto de corrente

Διαβάστε περισσότερα

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::...

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::... Eletromagnetismo Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística Lista -.1 - Mostrar que a seguinte medida é invariante d 3 p p 0 onde: p 0 p + m (1)

Διαβάστε περισσότερα

As Mareas INDICE. 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación

As Mareas INDICE. 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación As Mareas INDICE 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación Introducción A marea é a variación do nivel da superficie libre

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.10 Área Funcional de Burela. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial

INSTITUTO GALEGO DA VIVENDA E SOLO. ANEXO III.1.10 Área Funcional de Burela. Plan Sectorial Galego de Solo Residencial ANEXO III.1.10 Área Funcional de Burela Plan Sectorial Galego de Solo Residencial 1 Medio físico... 4 1.1 Medio físico...5 2 Estrutura socioeconómica... 6 2.1 Poboación...7 2.1.1 Cuantificación, distribución

Διαβάστε περισσότερα

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS INDICE 1. Actuadores lineais 1.1. Cilindro de simple efecto 1.2. Cilindro de dobre efecto 1.3. Características principais 1.4. Construción dun cilindro 1.5. Criterios de selección

Διαβάστε περισσότερα

PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso

PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso 2017-2018 Elixir e desenvolver unha das dúas opcións. As solución numéricas non acompañadas de unidades

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10¹⁴ Hz incide cun ángulo de incidencia de 30 sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor 10

Διαβάστε περισσότερα

Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible

Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible Sociedade Galega do Medio Ambiente, S.A., SOGAMA 211 212 INDICE 1.- INTRODUCIÓN 2.- ORZAMENTO DE EXPLOTACIÓN 3.- ORZAMENTO DE INVESTIMENTOS 4.-

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS

LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS Páxina REFLEXIONA E RESOLVE Cónicas abertas: parábolas e hipérboles Completa a seguinte táboa, na que a é o ángulo que forman as xeratrices co eixe, e, da cónica e b o ángulo

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ INTRODUCCIÓN

ΕΙΣΑΓΩΓΗ INTRODUCCIÓN ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ (ΕΣΕ) KAI Η ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ 2009/38 INFORMACIÓN Y CONSULTA EN LOS COMITÉS DE EMPRESA EUROPEOS (CEE) Y LA DIRECTIVA COMUNITARIA 2009/38 Αθανάσιος

Διαβάστε περισσότερα

CIRCUÍTO ASISTENCIAL RÁPIDO PARA. pacientes con sospeita de. cancro de vexiga

CIRCUÍTO ASISTENCIAL RÁPIDO PARA. pacientes con sospeita de. cancro de vexiga CIRCUÍTO ASTENCIAL RÁPIDO PARA pacientes con sospeita cancro vexiga Coordinación Alonso Fachado, Alfonso. Subdirector xeral Planificación e Programación Asistencial. Grupo traballo Cabo Núñez, M.ª Isabel.

Διαβάστε περισσότερα

SISTEMA DOMÓTICO KNX

SISTEMA DOMÓTICO KNX SISTEMA DOMÓTICO KNX FP Área de electricidade e electrónica Pontevedra, 4-8 de setembro de 2017 Relator: Félix Rodríguez Míguez knx@felixrodriguez.eu Sistema domótico KNX 2 Índice Domótica: que é?...4

Διαβάστε περισσότερα

Sistemas e Inecuacións

Sistemas e Inecuacións Sistemas e Inecuacións 1. Introdución 2. Sistemas lineais 2.1 Resolución gráfica 2.2 Resolución alxébrica 3. Método de Gauss 4. Sistemas de ecuacións non lineais 5. Inecuacións 5.1 Inecuacións de 1º e

Διαβάστε περισσότερα

Química 2º Bacharelato Equilibrio químico 11/02/08

Química 2º Bacharelato Equilibrio químico 11/02/08 Química º Bacharelato Equilibrio químico 11/0/08 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: PROBLEMAS 1. Nun matraz de,00 litros introdúcense 0,0 10-3 mol de pentacloruro de fósforo sólido. Péchase, faise

Διαβάστε περισσότερα

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl CUANTIFICACIÖN 26/VI/2013 S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA - ESPECTROFOTÓMETRO: Cuantificación da concentración do ADN extraido. Medimos a absorbancia a dúas lonxitudes

Διαβάστε περισσότερα

MEMORIA ORZAMENTO DE EXPLOTACIÓN E CAPITAL / 2006 DA FUNDACIÓN PÚBLICA GALEGA DE MEDICINA XENÓMICA

MEMORIA ORZAMENTO DE EXPLOTACIÓN E CAPITAL / 2006 DA FUNDACIÓN PÚBLICA GALEGA DE MEDICINA XENÓMICA Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica 743 744 MEMORIA ORZAMENTO DE EXPLOTACIÓN E CAPITAL / 2006 DA FUNDACIÓN PÚBLICA GALEGA DE MEDICINA XENÓMICA OBXECTIVO De conformidade cos Estatutos da Fundación

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO. É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol).

METABOLISMO. É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol). 1.- a) Que é a gliconeoxénese? É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol). b) Indica brevemente en que consiste a glicólise, o lugar da célula

Διαβάστε περισσότερα

Opalas de Pedro II: o APL como remediação da grande mina

Opalas de Pedro II: o APL como remediação da grande mina BrunoMilanez 1 JoséAntonioPuppimdeOliveira 2 1. Introdução 2. OmunicípiodePedroIIeseuentorno 1 2 United Nations University Institute of Advanced Studies 3 percapita percapita percapita per capita percapita

Διαβάστε περισσότερα

Consellería de Vivenda e Solo

Consellería de Vivenda e Solo Consellería de Vivenda e Solo Xestur Pontevedra, S.A. 279 280 MEMORIA ORZAMENTOS 2008 I. ANTECEDENTES XESTIÓN URBANÍSTICA DE PONTEVEDRA S.A. é unha empresa pública constituida ó abeiro do Decreto 305/1990,

Διαβάστε περισσότερα