Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinifləri üçün Cəbr 9 dərsliyi

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinifləri üçün Cəbr 9 dərsliyi"

Transcript

1

2 Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinifləri üçün Cəbr 9 dərsliyi Müəlliflər: Misir Mərdanov Məmməd Yaqubov Sabir Mirzəyev Ağababa İbrahimov İlham Hüseynov Məhəmməd Kərimov Bakı: Çaşıoğlu, 0. Dərsliklə bağlı TQDK-ya daxil olan qeydlər, iradlar və təkliflər əsasında hazırlanmış YEKUN RƏY

3 Yekun rəy aşağıdakı meyarlar əsasında formalaşmışdır:. Məzmun baxımından;. Şagirdlərin yaş və fizioloji xüsusiyyətləri baxımından.. Məzmun baxımından Dərslik hazırda respublikanın ümumtəhsil məktəblərində qüvvədə olan tədris proqramı əsasında hazırlanaraq, 6 fəsildən və 40 səhifədən ibarətdir. Tədris proqramında nəzərdə tutulan mövzular dərslikdə tam əhatə olunmuş, proqramdankənar heç bir mövzu dərsliyə daxil edilməmişdir. Dərslikdəki çalışmaların əksəriyyəti düşündürücüdür. Bununla belə, dərslikdə bəzi qüsurlar da var. Bunlar aşağıdakılardır: Səhifə 3-də mövzunun adı Funksiya. Funksiyanın təyin oblastı və qiymətlər oblastı kimi verilib. Burada qiymətlər oblastı deyil, qiymətlər çoxluğu olmalıdır. Həmin səhifədə tərifdən sonra verilib: Adətən funksiyalar y=f(x), y=g(x), y=h(x) və s. kimi, onların təyin oblastı və qiymətlər çoxluğu isə uyğun olaraq D(f), D(g), D(h) və E(f), E(g), E(h) və s kimi işarə olunur. Verilmiş funksiyalarda f, h və g -nin x və y dəyişənləri arasında uyğunluq və ya qarşı qoyma qaydası olmasını, qaydaların dəyişməsi ilə f, h və g -nin də mahiyyətlərinin dəyişdiyinin qeyd edilməsi və bir neçə misal üzərində onlara aid nümunələr əsasında izahat verilməsi məqsədəuyğun hesab edilir (Məsələn: ) y=3x+4-də arqumentin hər bir qiymətini 3-ə vurub üzərinə 4 əlavə etmək, ) y=5x -da arqumentin hər bir qiymətini kvadrata yüksəldib, nəticəni 5-ə vurmaq və s. kimi izahatlar nəzərdə tutulur). Səhifə -də yuxarıdan birinci sətirdə belə bir tərif verilib: Arqumentin funksiyanı sıfra çevirən qiymətlərinə funksiyanın sıfırları və ya kökləri deyilir. Burada tərifin aşağıdakı kimi verilməsi daha məqsədəuyğundur: Arqumentin funksiyanı sıfıra çevirən qiymətlərinə funksiyanın sıfırları deyilir. əsasən Səhifə -də Artan və azalan funksiyalar mövzusunda verilmiş təriflərə k y funksiyasının artan və ya azalan olması alınmır. Bu da o deməkdir ki, x verilən tərif yalnız kəsilməz funksiyalara aiddir. Səhifə 5-də cüt və tək funksiyaların qrafiklərinin xassəsindən istifadə edərək onlara ikinci tərifin verilməsi məqsədəuyğun deyil. Burada ifadə edilmiş fikrin cüt və tək funksiyaların qrafiklərinin xassəsi kimi verilməsi daha düzgün olardı. 3

4 Səhifə 4-də şəkil 0-nin sol tərəfində belə bir izahat yazılıb: y=ax funksiyasının a>0 və a<0 olduqda, sxematik qrafikləri 0-ci şəkildə verilmişdir. y=ax (a 0) funksiyalarının qrafikləri də parabola adlanır. Burada eyni bir y=ax funksiyası üçün funksiyaların ifadəsinin yazılması düzgün deyil. Çünki burada bir y=ax funksiyasından söhbət getdiyindən, verilmiş izahatın y=ax (a 0) funksiyasının a>0 və a<0 olduqda 0-ci şəkildə verilmiş sxematik qrafikləri də parabola adlanır kimi verilməsi daha məqsədəuyğundur. Səhifə 40-da Yüksək dərəcəli birdəyişənli bərabərsizliklərin intervallar üsulu ilə həlli mövzusunda bərabərsizliklərin intervallar üsulu ilə həlli üçün həll ardıcıllığı alqoritminin verilməsi daha məqsədəuyğundur. Səhifə 44-də Modul işarəsi daxilində dəyişəni olan bərabərsizliklərin həlli mövzusunda birinci abzasda belə bir cümlə verilib: Bəzi məsələlərin həllində alınan bərabərsizliklərdə dəyişən modul və ya mütləq qiymət işarəsi daxilində də olur. Burada modul və ya mütləq qiymət ifadəsinin modul (mütləq qiymət) kimi verilməsi daha düzgün olardı. Çünki əks halda belə başa düşülə bilər ki, onların hər biri üçün ayrı işarə var. Səhifə 5-də Tənlik. Tənliyin kökləri. Tənliyin mümkün qiymətlər çoxluğu. Eynigüclü tənliklər mövzusunda Tənliyin kökləri çoxluğuna onun həlli deyilir şəklində ifadənin verilməsi düzgün deyil. Digər tərəfdən Tənliyin kökləri çoxluğu na tərif verilməsinə də ehtiyac yoxdur. Həmin səhifədə verilmiş misal 3-də a) 3x += 8 və b) 6x+8=(3x 4) tənliklərin kökləri barədə verilmiş onların heç birinin kökü yoxdur ifadəsinin onlardan birincinin həqiqi kökü, ikincinin isə heç bir kökü yoxdur kimi verilməsi daha məqsədəuyğundur. Səhifə 5-də kənar köklərin alınması ilə bağlı verilmiş izahata Tənliyin hər iki tərəfini kvadrata yüksəltdikdə kənar kök alına bilər ifadəsinin də əlavə edilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 63-də birinci sətirdə verilmiş tənliklər sisteminin hər bir həlli bu sistemin tənliklərinin qrafiklərinin ortaq nöqtəsi olur. təklifində ortaq nöqtəsi ifadəsinin ortaq nöqtəsinin koordinatları kimi verilməsi daha düzgün olardı. Həmin səhifədə dördüncü sətirdə verilmiş Kəsişmə nöqtələrinin koordinatları sistemin təqribi həlli götürülür ifadəsinin düzəlişə ehtiyacı var. Belə ki, qeyd edildiyi kimi, tənliklər sisteminin həlli onların qrafiklərinin kəsişmə nöqtələrinin koordinatlarıdır və o koordinatlar tənliyin dəqiq həllidir. Ancaq qrafiklərin qurulması zamanı və kəsişmə nöqtələrinin koordinatları təyin edilərkən müəyyən xətalara yol verildiyindən, tənliklər sisteminin qrafik üsulla həlli zamanı tapılmış həllər, sistemin təqribi həlləri hesab edilir. 4

5 y x Bu səhifədə misal -də verilib: x y 4 5 tənliklər sistemini qrafik üsulla həll edək. Həll üçün verilmiş izahatda verilib: Sistemin birinci tənliyinin qrafiki düz xətt, ikinci tənliyinin qrafiki isə mərkəzi koordinat başlanğıcında, radiusu -yə bərabər olan çevrədir. Bu fikir doğru deyil. Çünki bu tənliyə funksiya demək olmaz, onda çevrə də onun qrafiki deyil. Burada çevrə - koordinat sistemində koordinatları bu tənliyi doğru ədədi bərabərliyə çevirən nöqtələr çoxluğundan ibarət olan fiqurdur. Səhifə 65-də olan misal -in izahatında belə bir fikir bildirilib: Lakin ikinci tənlikdə y xətti iştirak etdiyindən y-i x-lə ilə ifadə etmək daha səmərəlidir. Burada y xətti iştirak etdiyindən ifadəsinin y-in dərəcəsi vahid olduğundan kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 69-da İkidərəcəli tənliklər sisteminə gətirilən məsələlər həlli başlığının Həlli ikidərəcəli tənliklər sisteminə gətirilən məsələlər kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 75-də Ardıcıllığın tərifi və onun verilmə üsulları mövzusunda ikinci abzasın üçüncü sətrində belə bir izahat verilib: Daha doğrusu, verilmiş çoxluqların hər birinin istənilən elementi natural ədədlər çoxluğunun hər bir elementinə müəyyən qayda ilə bir ədəd qarşı qoymaqla alınır. Buradan funksiyanın tərifinə görə alınır ki, (a), (b), (c), (d), (e) çoxluqlarının hər birinin elementləri natural ədədlər çoxluğunda təyin olunmuş müəyyən funksiyanın qiymətləridir. Dərsliyin birinci fəslində funksiyanın tərifi iki dəyişənin qiymətləri arasında təyin edilmiş uyğunluğa əsasən verilib. Burada isə verilmiş iki çoxluq arasında yaradılan birqiymətli uyğunluq qeyd olunub. Ona görə funksiyanın tərifinin çoxluq anlayışından istifadə etməklə aşağıdakı kimi verilməsi məqsədə uyğundur. Tərif: Tutaq ki, X və Y hansısa çoxluqlar, f isə müəyyən qayda (qanun) ilə təyin edilmiş uyğunluqdur. Əgər X çoxluğundan götürülmüş hər bir x elementinə müəyyən f qaydası ilə Y çoxluğundan yeganə y elementi qarşı qoyulubsa, onda bu çoxluqlar arasındakı uyğunluğa funksiya deyilir Səhifə 96-da 40-cu tapşırıqda a n =n 3 düsturu ilə verilmiş ardıcıllığın b) ilk n həddinin cəmini tapın tələbi qoyulub. Tövsiyə olunub ki, bu məsələnin tərsi olan İlk n həddinin cəmi düsturla verildikdə ardıcıllığın n-inci həddinin tapılması na aid də tapşırıq verilsin. Belə ki, 97-ci səhifədə 4-ci tapşırığın şərtinin İlk n həddinin cəmi S n =4n 3n düsturu ilə verilən ədədi silsilədə a, a və a n hədlərini tapın kimi verilməsi məqsədəuyğun hesab edilir. Eynilə həmin tövsiyəni Həndəsi silsiləsinin ilk n həddinin cəmi mövzusu üçün verilmiş -ci səhifədəki

6 53-cü tapşırığa da aid etmək olar. Həmçinin bu tapşırıqların həlli üçün istifadə olunan a n Sn Sn düsturunun isbatının məsələ şəklində verilməsi tövsiyə olunur. Səhifə 05-də olan q < olduqda sonsuz həndəsi silsilənin cəmi düsturu mövzusunda sonsuz həndəsi silsiləsində q < olarsa, ona sonsuz azalan həndəsi silsilə deyilir şəklində tərif verilib. Burada q < olduqda, həndəsi silsilə azalan olmaya da bilər. Məsələn, a) q, b, b) q, b nümunələrində birinci nə artan, nə də azalan həndəsi silsilə, ikinci isə artan həndəsi silsilədir. Ona görə b S, q düsturunun Sonsuz azalan həndəsi silsilənin cəmi düsturu deyil, q Sonsuz həndəsi silsilənin cəmi düsturu kimi verilməsi daha düzgün hesab edilir. Səhifə 07-də 473 nömrəli tapşırığın şərti belə verilib: 8 a) ; ; ; ; sonsuz azalan həndəsi silsiləsinin cəmini tapın. Bu ardıcıllıq sonsuz azalan həndəsi silsilə deyil. Ona görə də belə tapşırığın burada verilməsi məqsədəuyğun deyil. Səhifə 45-də Bucağın radian ölçüsü. Radian mövzusunun birinci abzasında belə bir izahat verilib: Lakin α arqumenti 80 -dən böyük olduqda da, bundan əlavə α arqumenti dərəcə ilə deyil, adsız kəmiyyət kimi, yəni ixtiyari ədəd kimi verildikdə də onun triqonometrik funksiyalarını təyin etmək olur. Bunun üçün bucağın radian ölçüsü anlayışı daxil edilir. Məlumdur ki, 7-ci sinfin həndəsə dərsliyinin -ci səhifəsində bucağın dərəcə ölçüsü haqqında Açıq bucaqdan fərqli bucağın dərəcə ölçüsü 80 -dən kiçikdir. Yəni bir həndəsi fiqur kimi bucağın dərəcə ölçüsü 80 -dən böyük deyil fikri qeyd olunub. Göründüyü kimi, bucağın dərəcə ölçüsü haqqında iki müxtəlif fikir verilmiş olur. Deməli, əvvəlcə α arqumenti təyin edildikdən sonra onun haqqında fikir söyləmək olar. Burada α arqumentinin təyin edilmədən adsız kəmiyyət kimi verilməsi düzgün deyil. Dərslikdə deyildiyi kimi, əgər Bunun üçün bucağın radian ölçüsü anlayışı daxil edilir sə, deməli α arqumenti adsız kəmiyyət deyil. Ona görə mövzunun əvvəlində yuxarıdakı ifadənin verilməsini məqsədəuyğun hesab etmək olmaz. İkincisi, 46-cı səhifədə bucağın radian ölçüsünün yazılması haqqında verilmiş fikir - Adətən, yazılışın sadə olması üçün bucağın radian ölçüsünü göstərərkən rad işarəsi buraxılır kimi düzgün ifadə edilsə də bu α arqumentinin adsız kəmiyyət olması demək deyil. Məlumdur ki, istər bucağın dərəcə ölçüsü, istərsə də radian ölçüsü çevrə qövsünə görə təyin edilir. Belə ki, qövs çevrənin hissələri ilə ifadə olunduqda onun dərəcə ilə ifadəsi, radiusun hissələri ilə ifadə olunduqda isə onun radianla ifadəsi alınır. Deməli, bucaqlar qövslərin köməyi ilə ölçülür. 45-ci səhifənin ikinci 6

7 abzasının sonunda Bu qövsün uyğun olduğu mərkəzi bucağın qiyməti yeni ölçü vahidi qəbul edilir ifadəsi verilib. Bu fikir doğrudur, ancaq həmin qövsün özünün də ölçüsünün radian olması barədə nə burada, nə də sonra elə bir fikir səslənmir. Həmin səhifədə beşinci abzasda verilib: Bilirik ki, radiusu R olan çevrənin uzunluğu R, uyğun mərkəzi bucağın dərəcə ölçüsü isə 360 -dir. Onda, radianın tərifinə görə, 360 -li bucağın dərəcə ölçüsü 7 R R olar. Yəni 360 = rad. Qeyd etmək lazımdır ki, burada 360 = rad olması faktı tam çevrə qövsünün radian ölçüsü ilə uyğun mərkəzi bucağın dərəcə ölçüsünün bərabərliyinə əsasən verilib. Yaxşı olardı ki, bu fakt uyğun mərkəzi bucağın dərəcə ölçüsü isə 360 -dir təklifinə əsasən deyil, tam çevrə qövsü 360 -yə, həm də radiana bərabər olduğundan, 360 = rad olar, yəni, tam çevrə qövsünün müxtəlif vahidlərlə ölçülməsindən alınan nəticələr eyni qövsün ölçüsünü ifadə etdiyindən onlar bərabərdir təklifinə əsaslanaraq verilsin. Səhifə 45-də radianın tərifi - Qövsünün uzunluğu radiusa bərabər olan mərkəzi bucağın ölçüsünə bir radian deyilir kimi verilib. Burada Qövsünün uzunluğu ifadəsi düzgün işlənməyib. Çünki belə çıxır ki, qövs mərkəzi bucağın bir elementidir. Radianın tərifinin Uzunluğu radiusa bərabər olan qövsə uyğun mərkəzi bucağın ölçüsünə bir radian deyilir kimi verilməsi daha məqsədəuyğun olar. Səhifə 47-də İstənilən bucağın sinus, kosinus, tangens və kotangensinin tərifi mövzusu belə bir cümlə ilə başlayıb: Qeyd edək ki, α bucağının dərəcə ölçüsü 80 -dən böyük olduqda da onun triqonometrik funksiyalarını təyin etmək olur. Mətndə ifadə edilmiş fikir, 45-ci səhifədə birinci abzasda verildiyi üçün burada Qeyd edək ki ifadəsinin Qeyd etmişdik ki şəklində verilməsi məqsədəuyğundur. Digər tərəfdən 45-ci səhifədə α bucağı üçün deyilən irad burada α bucağının dərəcə ölçüsü 80 -dən böyük olduqda ifadəsinə də aiddir. Səhifə 48-də triqonometrik funksiyaların tərifi xüsusi halda qeyd olunmuş B nöqtəsi və onun koordinatlarından istifadə etməklə aşağıdakı kimi verilib: B nöqtəsinin absisinin radiusun uzunluğuna nisbətinə α bucağının kosinusu deyilir. Ancaq tərifə əsasən B nöqtəsinin, α bucağının və deyilən radiusun harada, hansı şərtlə götürülməsi aydın deyil. Bunlara aydınlıq gətirmək üçün tərifdən əvvəl verilmiş izahata müraciət etmək lazım gəlir. Ümumiyyətlə, məlumdur ki, tərif anlaşıqlı olmalıdır, ona aydınlıq gətirmək üçün əlavə nəyinsə izah edilməsinə ehtiyac olmamalıdır, daha sonra tərif ümumi hal üçün verilməlidir. 47-ci səhifədə α bucağının təyin edilməsində radius vektoru ndan istifadə edilib. Burada B nöqtəsinin koordinatları həm də OB radius-vektorunun da koordinatlarıdır ifadəsini verdikdən sonra tərifin aşağıdakı kimi verilməsi məqsədəuyğun hesab edilir: Absis

8 oxu ilə α bucağı əmələ gətirən radius vektorun absisinin həmin vektorun uzunluğuna nisbətinə α bucağının kosinusu deyilir. Deyilən irad digər triqonometrik funksiyalar üçün verilmiş təriflərə də aiddir. Həmin səhifənin sonuncu abzasında verilib: Vahid çevrə üçün triqonometrik funksiyaların aşağıdakı təriflərini alırıq: tg ctg y x cos x, sin y, sin tg ; cos və ya cos 0 x y cos ctg. sin və ya sin 0 Göründüyü kimi, bunlar təriflər deyil, təriflərdən nəticə kimi alınmış eyniliklərdir. Səhifə 57-də istənilən α bucağı üçün cos sin () eyniliyindən sonra verilib: () eyniliyinə triqonometriyanın əsas eyniliyi deyilir. Doğrudur, ancaq məlumdur ki, burada daha iki: eyniliklər də vardır. Digər üç eynilik ( ctg tg, sin tg və cos tg, cos cos ctg kimi əsas sin ctg ) sin isə törəmə eyniliklərdir. Çünki bu eyniliklərin alınmasına diqqət yetirildikdə görünür ki, bunlardan () eyniliyi radius-vektorun koordinatlarından və Pifaqor teoremindən istifadə edilməklə, digər iki - () və (3) eynilikləri isə radius - vektorun koordinatları ilə bu vektorun absis oxunun müsbət istiqaməti ilə əmələ gətirdiyi bucaq arasındakı münasibətdən alınır. Ancaq digər üç - (4), (5), (6) eynilikləri ilk üç triqonometrik eynilik üzərində eynilik çevrilmələri aparmaqla alınan eyniliklər olduğu üçün onlar törəmə - alınma eyniliklər hesab edilir. Başqa sözlə, bu eyniliklərin alınma xüsusiyyətləri fərqli olduğundan, onlardan son üç eyniliyə triqonometriyanın əsas eyniliyi demək olmaz. Ona görə hesab edilir ki, 58-ci səhifədə verilmiş ()-(6) eyniliklərinə əsas triqonometrik eyniliklər deyilir ifadəsində ()-(6) ifadəsinin ()-(3) kimi verilməsi daha düzgün olar.. Şagirdlərin yaş və fizioloji xüsusiyyətləri baxımından Dərsliyin 3-cü fəslində 8-90-cı səhifələrdə Ardıcıllığın limiti, Ardıcıllığın limiti haqqında teoremlər və Monoton və məhdud ardıcıllığın limiti haqqında teoremlər mövzuları verilib. Bu anlayışlar Riyazi analiz kursu nun elementləri olduğundan, onların Cəbr kursuna daxil edilməsi məqsədəuyğun deyil. 8

9 Səhifə 05-dəki q < olduqda sonsuz həndəsi silsilənin cəmi düsturu nu isbatsız vermək olardı. Çünki, bu anlayışların mahiyyətinin dərk edilməsi, IX sinif şagirdlərinin yaş xüsusiyyətlərinə uyğun deyil. Dərsliyin ikinci fəslindəki Tam tənliklər və onun kökləri və Kvadrat tənliyə gətirilən məsələlər mövzularında yüksək dərəcəli (3 və 4 dərəcəli) tənliklərin yeni dəyişən daxil etməklə, onları kvadrat tənlik şəklinə gətirməklə bəzi tənliklər üçün maraqlı həll üsulları verilib. Bu qəbildən olan tənliklərə aid müxtəlif çətinlik səviyyəsində olan, düşündürücü, ulduz işarəsi ilə göstərilmiş çalışmalar həm müvafiq mövzularda, həm də II fəslə aid əlavə çalışmalar (səh. 73) başlığı altında verilib. Üçüncü fəslin ikinci paraqrafından (səh. 90) başlayaraq Ədədi silsilə anlayışına aid. Ədədi silsilənin tərifi. Ədədi silsilənin n-ci həddinin düsturu,. Ədədi silsilənin hədlərinin xassələri, 3. Ədədi silsilənin ilk n həddinin cəmi düsturu mövzuları daxil edilib. Mövzularda nəzərdə tutulan anlayışların mahiyyəti elmi əsaslarla izah olunub, onlara uyğun müvafiq düsturlar isbatları ilə birlikdə verilib. Hər bir mövzuya aid tapşırıqlar həmin düsturların tətbiqini tələb edən düşündürücü çalışmalardan ibarətdir. Dərslikdə beşinci fəslin üçüncü paraqrafı. Toplama düsturları,. İkiqat arqumentin və yarımarqumentin triqonometrik funksiyaları, 3. Triqonometrik funksiyaların cəminin və fərqinin hasilə çevrilməsi, 4. Triqonometrik funksiyaların hasilinin cəmə çevrilməsi başlıqlarından ibarətdir. Demək olar ki, burada triqonometrik eyniliklər, onların isbatları məntiqi ardıcıllıqla, elmi əsaslara istinad etməklə qüsursuz şəkildə verilib. Beşinci fəslin sonunda (səh ) V fəslə aid əlavə çalışmalar başlığı altında fəslin təkrarı və möhkəmləndirilməsi məqsədilə bir çox maraqlı, çətinlik dərəcələrinə görə bir-birindən fərqli tapşırıqların verilməsini yaxşı hal kimi qeyd etmək olar. Dərslikdə (səh. 04-8) VI-IX sinif kursunun təkrarına aid çalışmalar və IX sinif cəbr kursuna aid test çalışmaları başlıqları altında tapşırıqların verilməsi də dərsliyin yaxşı cəhətlərindən biridir. 9-cu səhifədəki Tarixi məlumat başlığı altında bir qrup məşhur riyaziyyatçılar və onların kvadrat, kub, dörddərəcəli tənliklərin həlli haqqında verdikləri düstur və nəzəriyyələr haqqında ümumu məlumat verilib. Qeyd etmək lazımdır ki, dərsliklərdə yeri gəldikcə məşhur riyaziyyatçılar və onların elmi işləri haqqında verilən məlumatlar şagirdlərdə riyaziyyata olan marağı daha da artırır. 9

10 Nəticə. Dərslikdə tədris proqramındakı mövzular tam əhatə olunub, oradakı faktlar, hər bir anlayışa dair verilən tərif və ya təkliflər özündən əvvəlki məlum faktlara əsaslanaraq elmi-metodiki baxımdan dəqiq ifadə edilib.. Dərslikdə şagirdlərin yaş xüsusiyyətləri və sadədən mürəkkəbə doğru prinsipi gözlənilməklə, maraqlı, rəngarəng tapşırıqlar verilib. 3. Dərslik qüvvədə olan tədris proqramını tam əhatə edir, şagirdlərin fənn üzrə bilik və bacarıqlarının formalaşdırılmasına imkan verir. 4. Dərsliyin forzas səhifəsində Dövlət Himni Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni haqqında 99-ci il 7 may tarixli Qanununun tələblərinə uyğun çap olunmayıb. Himnin adı ( Azərbaycan marşı ) ixtisar olunub. Həmçinin dərsliyin forzas səhifəsində Dövlət Gerbinin rəngli təsviri Dövlət Gerbi haqqında Əsasnamə nin təsdiq edilməsi barəsində Azərbaycan Respublikasının 993-cü il 3 fevral tarixli Qanununun tələblərinə uyğun çap olunmayıb. Bundan əlavə, dərslikdə Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzlərinin təsvirlərinin Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzləri haqqında Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 3-cü maddəsində verilən ardıcıllıqla (Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı, Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi və Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni) çap olunması daha məqsədəuyğun olardı. 0

RОspublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 6-cı siniпləri üçün Riyaziyyat dərslik komplekti

RОspublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 6-cı siniпləri üçün Riyaziyyat dərslik komplekti RОspublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 6-cı siniпləri üçün Riyaziyyat dərslik komplekti Müəlliflər: Sevda İsmayılova Arzu Hüseynova Bakı: Şərq-Qərb, 2015. Dərslik komplekti ilə bağlı TQDK-ya daxil olmuş

Διαβάστε περισσότερα

Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinifləri üçün Kimya dərsliyi

Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinifləri üçün Kimya dərsliyi Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinifləri üçün Kimya dərsliyi Müəlliflər: Vaqif Abbasov Abel Məhərrəmov Mütəllim Abbasov Vəli Əliyev Rəcəb Əliyev Akif Əliyev Lətif Qasımov Bakı: Aspoliqraf,

Διαβάστε περισσότερα

3. Sərbəst işlərin mövzuları və hazırlanma qaydaları

3. Sərbəst işlərin mövzuları və hazırlanma qaydaları 3. Sərbəst işlərin mövzuları və hazırlanma qaydaları Təhvil verilmə tarixi (həftə) Mövzunun adı və ədəbiyyatın şifri 1. 3 Koordinatları ilə verilmiş nöqtələrin hər üç proyeksiyasını və əyani təsvirini

Διαβάστε περισσότερα

KURS LAYİHƏSİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT AKADEMİYASI. Fakültə: QNM

KURS LAYİHƏSİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT AKADEMİYASI. Fakültə: QNM AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT AKADEMİYASI Fakültə QNM Kafedra Qaz və q/k yataqlarının işlənməsi və istismarı Qrup 2378 İxtisas T020500 KURS LAYİHƏSİ Fənn Neft və qaz yataqlarının

Διαβάστε περισσότερα

II. KINEMATIKA Kinematikaya giriş

II. KINEMATIKA Kinematikaya giriş II. KINEMTIK.1. Kinematikaya giriş Kinematika nəəri mexanikanın elə bir bölməsidir ki, burada cisimlərin hərəkəti həndəsi nöqteyi-nəərdən, yəni onların kütlələri və təsir edən qüvvələr nəərə alınmadan

Διαβάστε περισσότερα

HEYDƏR ƏLİYEV AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ

HEYDƏR ƏLİYEV AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ l i n ü ç ü HEYDƏR ƏLİYEV p a e d AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ Ç ali Çap üçün deil. Nama Qəhrəmanova Məhəmməd Kərimov İlham Hüsenov RİYAZİYYAT0 Öìóìòÿùñèë ìÿêòÿáëÿðèíèí 0-úó ñèíôè ö öí Ðèéàçèééàò

Διαβάστε περισσότερα

1.Kompleks ədədlərin ustlü şəkli və onlar üzərində əməllər. 2.Qeyri müəyyən inteqral. Dəyişənin əvəz edilmə üsulu

1.Kompleks ədədlərin ustlü şəkli və onlar üzərində əməllər. 2.Qeyri müəyyən inteqral. Dəyişənin əvəz edilmə üsulu 1 Sərəst mövzulr: 1.Kompleks ədədlərin ustlü şəkli və onlr üzərində əməllər 2.Qeyri müəyyən inteqrl. Dəyişənin əvəz edilmə üsulu 3.Hissə-hissə inteqrllm üsulu 4.Müəyyən inteqrl,onun əzi tətiqləri 5.Tənliyin

Διαβάστε περισσότερα

Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinifləri üçün Cəbr və analiгin başlanğıcı dərsliвi

Respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinifləri üçün Cəbr və analiгin başlanğıcı dərsliвi Respuliknın ümumtəhsil məktələrinin 11-ci sinifləri üçün Cər və nliгin şlnğıcı dərsliвi Müəlliflər: Misir Mərdnov Məmməd Yquov Sir Mirzəyev Ağ İrhimov İlhm Hüseynov Məhəmməd Kərimov Ədürrəhim Quliyev Bkı:

Διαβάστε περισσότερα

Mühazirə 4. HİDROGENƏBƏNZƏR ATOMLAR ÜÇÜN ŞREDİNGER TƏNLİYİNİN HƏLLİ. Nüvədən və bir elektrondan ibarət sistemlərə hidrogenəbənzər sistemlər deyilir.

Mühazirə 4. HİDROGENƏBƏNZƏR ATOMLAR ÜÇÜN ŞREDİNGER TƏNLİYİNİN HƏLLİ. Nüvədən və bir elektrondan ibarət sistemlərə hidrogenəbənzər sistemlər deyilir. Mühazirə. HİDROGENƏBƏNZƏR ATOMLAR ÜÇÜN ŞREDİNGER TƏNLİYİNİN HƏLLİ H He Nüvədə və bir eektroda ibarət sistemərə hidrogeəbəzər sistemər deyiir. + Li + Be + və s. Burada z - üvəi sıra ömrəsi r - üvədə eektroa

Διαβάστε περισσότερα

dərslik komplektinə dair İLKİN RƏY

dərslik komplektinə dair İLKİN RƏY Azərbaycan Respublikasının Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyası Ümumtəhsil fənləri üzrə dərsliklərin, dərs vəsaitlərinin və digər tədris vasitələrinin elmi-metodiki monitorinqi şöbəsi Ümumtəhsil məktəblərində

Διαβάστε περισσότερα

Е. S. C Ə F Ə R O V F İ Z İ K A

Е. S. C Ə F Ə R O V F İ Z İ K A Е. S. C Ə F Ə R O V F İ Z İ K A Abituriyentlər, orta məktəbin yuxarı sinif şagirdləri, orta məktəb müəllimləri, fizikanı sərbəst öyrənənlər üçün vəsait B A K I - 2013 Elmi redaktor: AMEA-nın Radiasiya

Διαβάστε περισσότερα

Nayma Qəhrəmanova Məhəmməd Kərimov İlham Hüseynov RİYAZİYYAT 10

Nayma Qəhrəmanova Məhəmməd Kərimov İlham Hüseynov RİYAZİYYAT 10 Nama Qəhrəmanova Məhəmməd Kərimov İlham Hüsenov RİYAZİYYAT 0 Ümumtəhsil məktəblərinin 0-cu sinfi üçün Riaziat fənni üzrə dərsliin METODİK VƏSAİTİ Bu nəşrlə bağlı irad və təkliflərinizi radius_n@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT VƏ SƏNAYE UNİVERSİTETİ MÜHƏNDİS GEOLOJİ QRAFİKA

AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT VƏ SƏNAYE UNİVERSİTETİ MÜHƏNDİS GEOLOJİ QRAFİKA AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT VƏ SƏNAYE UNİVERSİTETİ MÜHƏNDİS GEOLOJİ QRAFİKA Laboratoriya işlərinin yerinə yetirilməsinə dair METODİKİ GÖSTƏRİŞLƏR AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT VƏ SƏNAYE UNİVERSİTETİ HƏBİBOV İ.Ə.,

Διαβάστε περισσότερα

18x 3x. x + 4 = 1 tənliyinin kökləri hasilini

18x 3x. x + 4 = 1 tənliyinin kökləri hasilini 1. Mərəzləri düzucqlı üçucğın iti ucq təpələrində oln ii çevrənin əsişmə nöqtələrindən iri düzucq təpəsindədir. Üçucğın tetləri sm və sm olrs, çevrələrin əsişmə nöqtələri rsındı məsfəni ) 5, sm ) 8 sm

Διαβάστε περισσότερα

Riyaziyyat. 2. f(x) = (2x 3 4x 2 )e x funksiyasının törəməsini tapın. e) Heç biri

Riyaziyyat. 2. f(x) = (2x 3 4x 2 )e x funksiyasının törəməsini tapın. e) Heç biri Riyaziyyat 1. Beş müxtəlif rəngdə bayraq verilmişdir. Hər bir siqnal iki fərqli bayraq vasitəsilə yaradılır. Belə olan halda bayraqlardan biri yuxarı, digəri isə aşağı istiqamətdə olur. Neçə belə müxtəlif

Διαβάστε περισσότερα

Ə.A.Quliyev HƏNDƏSƏ MƏSƏLƏLƏRİ

Ə.A.Quliyev HƏNDƏSƏ MƏSƏLƏLƏRİ Ə.A.Quliyev HƏNDƏSƏ MƏSƏLƏLƏRİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin 7.7.-cu il tarixli 9 -li əmri ilə dərs vəsaiti kimi təsdiq edilmişdir. BAKI- ELM - Elmi redaktor: Musayev V.M. Fizika-riyaziyyat

Διαβάστε περισσότερα

Sabit cərəyan dövrələri

Sabit cərəyan dövrələri Fəsil VI Sabit cərəyan dövrələri ƏLVƏ İŞƏLƏMƏLƏ İştirakçılar: M - müəllim T, T - tələbələr və Ş - şagird Ɛ elektrik hərəkət qüvvəsi, sadə olaraq e. h. q r daxili müqavimət ekv ekvivalent müqavimət dövrənin

Διαβάστε περισσότερα

T.M.Pənahov V.İ.Əhmədov ÜMUMİ FİZİKA KURSU FİZİKA -1

T.M.Pənahov V.İ.Əhmədov ÜMUMİ FİZİKA KURSU FİZİKA -1 T.M.Pənahov V.İ.Əhmədov ÜMUMİ FİZİKA KURSU FİZİKA -1 Qısa mühazirə kursu Азярбайжан Республикасы Тящсил Назирлийинин 18 aprel 013-жü ил тарихли, 587 сайлы ямри иля дярс vəsaiti кими тясдиг олунмушдур.

Διαβάστε περισσότερα

E.Q. Orucov TƏTBİQİ FUNKSİONAL ANALİZİN ELEMENTLƏRİ

E.Q. Orucov TƏTBİQİ FUNKSİONAL ANALİZİN ELEMENTLƏRİ E.Q. Orucov TƏTBİQİ FUNKSİONL NLİZİN ELEMENTLƏRİ Baı 8 3 Elmi redator: BDU-u Tətbiqi riyaziyyat afedrasıı müdiri, ME-ı aademii Qasımov M.G. Rəyçilər: fizia-riyaziyyat elmləri dotoru, rofessor İsgədərov

Διαβάστε περισσότερα

Fizika-2 Fənni Üzrə İmtahan. Suallarının Cavabları

Fizika-2 Fənni Üzrə İmtahan. Suallarının Cavabları Fizika- Fənni Üzrə İmtahan Suallarının Cavabları. Optikanınəsasqanunları: işığın düz xətli yayılması qanunu. İşıq dəstələrinin qeyri-asılılıq qanunu. Optik hadisələrin ilk qanunları işıq şüalarının düz

Διαβάστε περισσότερα

Müəlliflər (əlifba sırası ilə)

Müəlliflər (əlifba sırası ilə) 1 Müəlliflər (əlifba sırası ilə) A B C Ç D E Ə Əzimə Nəsibova F G H X Xanım İsmayılova İ J K Könül İsmayılzadə Q L M Magistr OL N O Ö P R Reşad Əbilzadə S Ş Şəbnəm Nuruyeva T Təhmasib Quluzadə Turqut İsmayılov

Διαβάστε περισσότερα

FƏSİL IX ELEKROMAQNİT İNDUKSİYASI ÜÇÜN FARADEY QANUNU

FƏSİL IX ELEKROMAQNİT İNDUKSİYASI ÜÇÜN FARADEY QANUNU FƏSİL IX ELEKROMAQNİT İNDUKSİYASI ÜÇÜN FARADEY QANUNU İŞARƏLƏMƏLƏR İştirakçılar: M - müəllim T 1, T2 - tələbələr və Ş - şagird 9-1 Faradeyin induksiya anunu 9-2 Hərəkət e. h. -si 9-3 Lens anunu 9-4 İnduksiya

Διαβάστε περισσότερα

Laboratoriya işi 6. SZM şəkillərinin işlənməsi və kəmiyyətcə təhlili

Laboratoriya işi 6. SZM şəkillərinin işlənməsi və kəmiyyətcə təhlili Laboratoriya işi 6. SZM şəkillərinin işlənməsi və kəmiyyətcə təhlili 6.1. İşin məqsədi...........136 6.2. İşin məzmunu........136 6.3. Tapşırıq.........140 6.4. Metodik göstərişlər..........141 6.5. Yoxlama

Διαβάστε περισσότερα

"Proqramlaşdırma dilləri və İnformatika" fənnindən imtahan cavabları. 1. İnformasiya anlayışı, onun mövcudolma və təsvir formaları.

Proqramlaşdırma dilləri və İnformatika fənnindən imtahan cavabları. 1. İnformasiya anlayışı, onun mövcudolma və təsvir formaları. "Proqramlaşdırma dilləri və İnformatika" fənnindən imtahan cavabları. 1. İnformasiya anlayışı, onun mövcudolma və təsvir formaları. İnformasiya ifadə olunma formasından asılı olmayaraq insanlar, canlılar,

Διαβάστε περισσότερα

B.Ö.Tahirov, F.M.Namazov, S.N.Əfəndi, E.A.Qasımov, Q.Z.Abdullayeva. Riyaziyyatın tədrisi üsulları

B.Ö.Tahirov, F.M.Namazov, S.N.Əfəndi, E.A.Qasımov, Q.Z.Abdullayeva. Riyaziyyatın tədrisi üsulları B.Ö.Tahirov, F.M.Namazov, S.N.Əfəndi, E.A.Qasımov, Q.Z.Abdullayeva Riyaziyyatın tədrisi üsulları 0 0 7 14 Elmi redaktor: fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Karlen İskəndər oğlu Xudaverdiyev Rəyçilər:

Διαβάστε περισσότερα

Mühazirə 1: YMB - kimyasi haqqında ümumi məlumat və əsas anlayişlar

Mühazirə 1: YMB - kimyasi haqqında ümumi məlumat və əsas anlayişlar Fənn: Yüksək molekullu birləşmələr kimyası Müəllim: Yavər əfər qızı Qasımova Fakültə: Kimya İxtisas: Kimya müəllimliyi Kafedra: Üzvi kimya və kimya texnologiyası Təhsil pilləsi: Bakalavr Mühazirə 1: YMB

Διαβάστε περισσότερα

POLİMERLƏRİN FİZİKİ KİMYASI

POLİMERLƏRİN FİZİKİ KİMYASI E.Ə.MƏSİMOV E.Ə.MƏSİMOV POLİMERLƏRİN FİZİKİ KİMYASI POLİMERLƏRİN FİZİKİ KİMYASI H N R C H O C N H H C R C O H N R C H O C Ali məktəblər üçün dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin may 8-ci

Διαβάστε περισσότερα

MÜHAZİRƏ - 3. Karbon klasterləri: füllerenlər, nanoborular, nanoalmazlar və qrafen

MÜHAZİRƏ - 3. Karbon klasterləri: füllerenlər, nanoborular, nanoalmazlar və qrafen 21 MÜHAZİRƏ - 3 Karbon klasterləri: füllerenlər, nanoborular, nanoalmazlar və qrafen Nano aləmdə hal-hazırda mövcud olan klasterlər içərisində karbon atomundan yarananları həm sadəliyi, həm dayanıqlılığı

Διαβάστε περισσότερα

M Ü H A Z İ R Ə NANOTEXNOLOGİYALARIN TƏDBİQ SAHƏLƏRİ. NANOELEKTRONİKA: nanoobyektlər əsasında işləyən elektron qurğuları.

M Ü H A Z İ R Ə NANOTEXNOLOGİYALARIN TƏDBİQ SAHƏLƏRİ. NANOELEKTRONİKA: nanoobyektlər əsasında işləyən elektron qurğuları. 85 M Ü H A Z İ R Ə - 12-13 NANOTEXNOLOGİYALARIN TƏDBİQ SAHƏLƏRİ. NANOELEKTRONİKA: nanoobyektlər əsasında işləyən elektron qurğuları. Hazirki dövrdə nanotexnologiyalarin tədbiq sahələri dedikdə, fikrimizə

Διαβάστε περισσότερα

A.M.QAFAROV, P.H.SÜLEYMANOV, F.İ.MƏMMƏDOV

A.M.QAFAROV, P.H.SÜLEYMANOV, F.İ.MƏMMƏDOV A.M.QAFAROV, P.H.SÜLEYMANOV, F.İ.MƏMMƏDOV METROLOGİYA STANDARTLAŞDIRMA VƏ SERTİFİKATLAŞDIRMA (Metrologiya, standartlaşdırma və sertifikatlaşdırma fənnindən kurs işlərinin yerinə yetirilməsi üçün metodiki

Διαβάστε περισσότερα

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva Bakı Dövlət Universiteti Nanomaterialların n kimyəvi ə ifizikası ikas kafedrası Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva 1 NANOTEXNOLOGİYALARIN TƏDBİQ Ə QSAHƏLƏRİ. Ə Ə BİO- VƏ TİBBİ NANOTEXNOLOGİYALAR

Διαβάστε περισσότερα

Mühazirə 10: Heterozəncirli polimerlər

Mühazirə 10: Heterozəncirli polimerlər Fənn: Yüksək molekullu birləşmələr kimyası Müəllim: Yavər Cəfər qızı Qasımova Fakültə: Kimya İxtisas: Kimya müəllimliyi Kafedra: Üzvi kimya və kimya texnologiyası Təhsil pilləsi: Bakalavr Mühazirə 10:

Διαβάστε περισσότερα

9-cu sinif Kimya. Respublika Fənn Olimpiadaları. Rayon (Şəhər) mərhələsi. Soyad. Məktəb

9-cu sinif Kimya. Respublika Fənn Olimpiadaları. Rayon (Şəhər) mərhələsi. Soyad. Məktəb Respublika Fənn Olimpiadaları Rayon (Şəhər) mərhələsi Kimya Ad Soyad Məktəb 1. İmtahan müddəti 180 dəqiqədir.. 4 səhv cavab 1 düz cavabı aparır. 3. Hər sual 4 bal ilə qiymətləndirilir. 4. Nəzarətçilərə

Διαβάστε περισσότερα

C.M.QULUZADƏ R.Q.SƏRTİPZADƏ. Təqvimlərin riyazi və astronomik əsasları. Təqvimlərin riyazi və astronomik əsasları. Bakı 2013.

C.M.QULUZADƏ R.Q.SƏRTİPZADƏ. Təqvimlərin riyazi və astronomik əsasları. Təqvimlərin riyazi və astronomik əsasları. Bakı 2013. C.M.QULUZADƏ R.Q.SƏRTİPZADƏ C.M.QULUZADƏ R.Q.SƏRTİPZADƏ Təqvimlərin riyazi və astronomik əsasları Təqvimlərin riyazi və astronomik əsasları Bakı 203 2 Bakı 203 Ön söz Elmi redaktor: Ə.S. Quliyev AMEA-

Διαβάστε περισσότερα

Kurs işi. I A qrup elementləri:- alınması, xassələri, birləşmələri, tətbiq sahələri. Plan:

Kurs işi. I A qrup elementləri:- alınması, xassələri, birləşmələri, tətbiq sahələri. Plan: 1 Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Sumqayıt Dövlət Universiteti Kafedra: Ümumi və qeyri üzvi kimya Fakültə: Kimya və biologiya Ixtisas: Kimya müəllimliyi Qrup: 361 Kurs: I Tələbə: Nağıyeva İradə

Διαβάστε περισσότερα

Son illər ərzində aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olub ki, Sən demə, qədim insanlar da nanotexnologiyalar ilə məşğul olurmuş.

Son illər ərzində aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olub ki, Sən demə, qədim insanlar da nanotexnologiyalar ilə məşğul olurmuş. 1 P L A N 1. Fənnə giriş 2. Nanohissəcik və ya nanoquruluş terminləri nədir və onların hər biri haqqında qısa məlumat. 3. Nanoquruluşlarda ölçü effektləri. 4. Nanoquruluşarın alınma üsulları. 5. Nanoquruluşların

Διαβάστε περισσότερα

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva Bakı Dövlət Universiteti Nanomaterialların n kimyəvi ə ifizikası ikas kafedrası Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva MÜHAZİRƏ-4 (ardı) NANOMATERİALLARIN TƏDQİQİNDƏ İSTİFADƏ OLUNAN ÜSULLAR SKANEDICI

Διαβάστε περισσότερα

12. Elektrostatika. Elektrostatika sükunətdə olan elektrik yüklərinin qarşılıqlı təsirini və sabit elektrik cərəyanının xüsusiyyətlərini öyrənir.

12. Elektrostatika. Elektrostatika sükunətdə olan elektrik yüklərinin qarşılıqlı təsirini və sabit elektrik cərəyanının xüsusiyyətlərini öyrənir. . Elektrostatika Elektrostatika sükunətdə olan elektrik yüklərinin qarşılıqlı təsirini və sabit elektrik cərəyanının xüsusiyyətlərini öyrənir. - Elektrik yükləri Elektrik yükü cismin və ya zərrəciyin daxili

Διαβάστε περισσότερα

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva Bakı Dövlət Universiteti Nanomaterialların n kimyəvi ə ifizikası ikas kafedrası Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva MÜHAZİRƏ-4 NANOMATERİALLARIN TƏDQİQİNDƏ İSTİFADƏ OLUNAN ÜSULLAR İnsan gözünün

Διαβάστε περισσότερα

Giriş. 1. Revstal emiqramları (x = T; y = - Rlnp); 2. Şou teftoqramları (x= T; y = ); 3. Revstal aeroqramları (x = InT; y = - RTInp);

Giriş. 1. Revstal emiqramları (x = T; y = - Rlnp); 2. Şou teftoqramları (x= T; y = ); 3. Revstal aeroqramları (x = InT; y = - RTInp); Giriş Meteoroloji bölmələrdə müxtəlif hava xəritələri ilə bərabər, aeroloji müşahidələrin nəticələrinə görə də xüsusi qrafiklər, blanklar tərtib olunur ki, bunlara da aeroloji diaqramlar deyilir. Bu diaqramlar

Διαβάστε περισσότερα

RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI

RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI RESPUBLİKA MƏRHƏLƏSİ YARIMFİNAL TUR 11.03.2017 KİMYA 10-cu SİNİF 1. Məhlulun kütləsi, q m1 m2 m2 Məhlulun qatılığı, % a a b Həllolan maddənin kütləsi, q x y z x < y < z olarsa,

Διαβάστε περισσότερα

MEXANIKA VƏ MOLEKULYAR FIZIKA

MEXANIKA VƏ MOLEKULYAR FIZIKA F.A.ƏHMƏDOV MEXANIKA VƏ MOLEKULYAR FIZIKA 0 F.A.ƏHMƏDOV MEXANIKA VƏ MOLEKULYAR FIZIKA Ali məktəb tələbələri üçün dərs vəsaiti Azərbaycan Resпublikası əhsil Nazirliyinin 08.07.004- cü il tarixli 64 saylı

Διαβάστε περισσότερα

RADİOFİZİKA. Elmi redaktoru: fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, dosent N.Ə.Məmmədov AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ

RADİOFİZİKA. Elmi redaktoru: fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, dosent N.Ə.Məmmədov AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ AZƏRBAYCAN RESPBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT NİVERSİTETİ Elmi redaktoru: fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, dosent NƏMəmmədov Rəyçilər: fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor VMSalmanov fizika-riyaziyyat

Διαβάστε περισσότερα

HİDROGEN. OKSİGEN. SU. M.M.Abbasov, A.V.Zülfüqarova, S.M.Abbaszadə, V.H.Əsgərov, B.A.Aslım

HİDROGEN. OKSİGEN. SU. M.M.Abbasov, A.V.Zülfüqarova, S.M.Abbaszadə, V.H.Əsgərov, B.A.Aslım 3-4(55-56)2016 HİDROGEN. OKSİGEN. SU M.M.Abbasov, A.V.Zülfüqarova, S.M.Abbaszadə, V.H.Əsgərov, B.A.Aslım Hidrogen. Kimyəvi elementlərin dövri sisteminin ilk elementidir. Onun atomunun nüvəsində yalnız

Διαβάστε περισσότερα

YAĞLARDA HƏLL OLAN VİTAMİNLƏR Vitaminlər - hüceyrənin normal həyat fəaliyyəti üçün lazım olan ən vacib bioüzvi maddələrdir. Onlar qidanın əvəzolunmaz

YAĞLARDA HƏLL OLAN VİTAMİNLƏR Vitaminlər - hüceyrənin normal həyat fəaliyyəti üçün lazım olan ən vacib bioüzvi maddələrdir. Onlar qidanın əvəzolunmaz YAĞLARDA HƏLL OLAN VİTAMİNLƏR Vitaminlər - hüceyrənin normal həyat fəaliyyəti üçün lazım olan ən vacib bioüzvi maddələrdir. Onlar qidanın əvəzolunmaz komponentləridir. Vitaminlərin çoxusu insan və heyvan

Διαβάστε περισσότερα

Verbal hiss ə

Verbal hiss ə Verbal hissə Məntiq Bu cür tapşırıqlar ilkin göstəricilər və çıxarılmalı nəticələr baxımından bir-birindən fərqlənir. Buna görə də hər tapşırıqda olan suala xüsusi diqqət yetirin və verilən variantlardan

Διαβάστε περισσότερα

16.Aromatik k/h-rin təsnifatı. Aromatik k/h-rin izomerləri və adlanması

16.Aromatik k/h-rin təsnifatı. Aromatik k/h-rin izomerləri və adlanması 15.Tsiklik birləşmələrin fiziki və kimyəvi xassələri. 16.Aromatik k/h-rin təsnifatı. Aromatik k/h-rin izomerləri və adlanması 17. Aromatik k/h-rin alınması, fiziki- kimyəvi xassələri və tətbiq sahələri.

Διαβάστε περισσότερα

Cbp' e.ehkfh fhpekfmshsu!

Cbp' e.ehkfh fhpekfmshsu! 2015 N'kbvfn Wvwvb uf,bkbmm'n ntcnb Ntcn brb ]bcc'l'y _ dth,fk d' hbmfpb ]bcc'k'hl'y b,fh'nlbh& }'h ]bcc' 40 nfgishs.s ']fn' tlbh& }'h nfgishs.sy t]nbvfk jkeyfy lqhl mf[el,ti zfdf,s dfhlsh d' jykfhlfy

Διαβάστε περισσότερα

ELEKTROMAQNETİZMİN İNKİŞAFI

ELEKTROMAQNETİZMİN İNKİŞAFI 1 M Ü H A Z I R Ə 5 ELEKTROMAQNETİZMİN İNKİŞAFI Elektrik və maqnit hadisələri haqqında məlumatlar insanlara çox qədim zamanlardan məlum idi; ildırım, kəhrəbanın xassəsi 1 və s. qeyd etmək olar. Bundan

Διαβάστε περισσότερα

Verbal hissə. Analogiyalar

Verbal hissə. Analogiyalar Verbal hissə Analogiyalar Bu cür tapşırıqlarda tünd şriftlə göstərilmiş iki söz (başlanğıc cütlük) verilmişdir. Onların mənaları arasında müəyyən əlaqə vardır. Onların boyunca verilmiş sözü ehtimal olunan

Διαβάστε περισσότερα

Antony van Leeuwenhoek

Antony van Leeuwenhoek Nanobiotexnologiya XXI əsrin texnologiyası Mühazirə :7 Atom Qüvvət Mikroskopu Dr. İsmәt Әhmәdov Bakı Dövlәt Universiteti Nanoaraşdırmalar Mәrkәzinin aparıcı elmi işçisi Tel: 4189067 iş 3350923 mobil E-mail:

Διαβάστε περισσότερα

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti. mühəndislik ixtisasları. Aqrar fizika və riyaziyyat. f.-r.e.n., dosent Ağayev Q.Ü.

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti. mühəndislik ixtisasları. Aqrar fizika və riyaziyyat. f.-r.e.n., dosent Ağayev Q.Ü. Aərbaan Dövlə Aqrar niversiei. Fakülə: üəndislik iisasları Kafedra: Aqrar fiika və riaia Fənn: Fiika Müairəçi: f.-r.e.n., dosen Ağaev Q.Ü. Ədəbia: 1. Савельев И.В. Общий курс физики. I, II, III т.т. М.

Διαβάστε περισσότερα

C.S. ƏSGƏROV. ELEKTROMAQNIT SAHƏ NƏZƏRİYYƏSİNİN XÜSUSİ MƏSƏLƏLƏRİ monoqrafiya

C.S. ƏSGƏROV. ELEKTROMAQNIT SAHƏ NƏZƏRİYYƏSİNİN XÜSUSİ MƏSƏLƏLƏRİ monoqrafiya CS ƏSGƏROV ELEKTROMQNIT SHƏ NƏZƏRİYYƏSİNİN XÜSUSİ MƏSƏLƏLƏRİ monoqafia ZƏRNƏŞR BKI-07 CS ƏSGƏROV ELEKTROMQNIT SHƏ NƏZƏRİYYƏSİNİN XÜSUSİ MƏSƏLƏLƏRİ monoqafia ZƏRNƏŞR BKI-07 BBK 45 C-4 Rəçilə: əbacan Elmi-Tədqiqat

Διαβάστε περισσότερα

AZƏRBAYCAN XƏZƏR DƏNİZ GƏMİÇİLİYİ QAPALI SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ AZƏRBAYCAN DÖVLƏT DƏNİZ AKADEMİYASI. Dəniz naviqasiyası və menecment fakultəsi SƏRBƏST IŞ 1

AZƏRBAYCAN XƏZƏR DƏNİZ GƏMİÇİLİYİ QAPALI SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ AZƏRBAYCAN DÖVLƏT DƏNİZ AKADEMİYASI. Dəniz naviqasiyası və menecment fakultəsi SƏRBƏST IŞ 1 AZƏRBAYCAN XƏZƏR DƏNİZ GƏMİÇİLİYİ QAPALI SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ AZƏRBAYCAN DÖVLƏT DƏNİZ AKADEMİYASI Dəniz naviqasiyası və menecment fakultəsi SƏRBƏST IŞ 1 Kafedra:Tətbiqi mexanika Fənn:Materialşünaslıq və materiallar

Διαβάστε περισσότερα

ÜMUMİ FİZİKA KURSU MOLEKULYAR FİZİKA. Niftalı QOCAYEV. II Cild. Universitetlər üçün dərslik

ÜMUMİ FİZİKA KURSU MOLEKULYAR FİZİKA. Niftalı QOCAYEV. II Cild. Universitetlər üçün dərslik Niftalı QOCAYEV ÜMUMİ FİZİKA KURSU II Cild MOLEKULYAR FİZİKA Universitetlər üçün dərslik Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 01 aprel 2008-ci il tarixli 397 saylı əmri ilə tövsiyə olunmuşdur.

Διαβάστε περισσότερα

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva

Bakı Dövlət Universiteti. Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva Bakı Dövlət Universiteti Nanomaterialların n kimyəvi ə ifizikası ikas kafedrası Mühazirəçi: dosent Lalə İslam qızı Vəliyeva 1 NANOTEXNOLOGİYAYA GİRİŞ. Ş NANOTEXNOLOGİYANIN İNKİŞAF MƏRHƏLƏLƏRİ. 2 Nanoquruluşlar

Διαβάστε περισσότερα

Qeyri-üzvi kimya. (Кimya-1) 1.Kimya elmi, predmeti və əsas məsələləri.

Qeyri-üzvi kimya. (Кimya-1) 1.Kimya elmi, predmeti və əsas məsələləri. Qeyri-üzvi kimya. (Кimya-1) 1.Kimya elmi, predmei və əsas məsələləri. Kimya digər əbiə elmləri fizika, biologiya, geologiya ilə yanaşı əbiədə baş verən prosesləri öyrənən bir elmdir. Təbiə müxəlif cisimlər

Διαβάστε περισσότερα

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti. mühəndislik ixtisasları. Aqrar fizika və riyaziyyat. f.-r.e.n., dosent Ağayev Q.Ü.

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti. mühəndislik ixtisasları. Aqrar fizika və riyaziyyat. f.-r.e.n., dosent Ağayev Q.Ü. Azərbayca Dövlət Aqrar Uivrsitti. Fakültə: müədislik ixtisasları Kafdra: Aqrar fizika və riyaziyyat Fə: Fizika Müazirəçi: f.-r..., dost Ağayv Q.Ü. Ədəbiyyat:. Савельев И.В. Общий курс физики. I, II, III

Διαβάστε περισσότερα

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası Kompüter şəbəkələri

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası Kompüter şəbəkələri Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası İstehsalat proseslərinin avtomatlaşdırılması fakultəsinin İnformasiya emalının və idarəetmənin avtomatlaşdırılmiş sistemləri

Διαβάστε περισσότερα

Milli Kitabxana A.S.İSAYEV NEFT VƏ QAZ SƏNAYESİNİN İQTİSADİYYATI ÜZRƏ PRAKTİK MƏŞĞƏLƏLƏR

Milli Kitabxana A.S.İSAYEV NEFT VƏ QAZ SƏNAYESİNİN İQTİSADİYYATI ÜZRƏ PRAKTİK MƏŞĞƏLƏLƏR A.S.İSAYEV NEFT VƏ QAZ SƏNAYESİNİN İQTİSADİYYATI ÜZRƏ PRAKTİK MƏŞĞƏLƏLƏR BAKI-2008 Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası Neft və qaz sənayesinin iqtisadiyyatı üzrə

Διαβάστε περισσότερα

Sərbəst iş 5. (metiletilizopropilmetan) (2-metil 4-etil heptan)

Sərbəst iş 5. (metiletilizopropilmetan) (2-metil 4-etil heptan) Sərbəst iş 5 Baxılan Suallar: Karbohidrogenlər. Alkanlar, alkenlər, alkadienlər, alkinlər və arenlərin alınması, xassələri və təbabətdə rolu Yalnız karbon və hidrogendən ibarət olan üzvi birləşmələr karbohidrogenlər

Διαβάστε περισσότερα

Fiziki coğrafi rayonlaşdırma. Mühazirə 1 Fizikicoğrafi rayonlaşma anlayışı və geokomplekslər. Fiziki-coğrafi rayonlaşmanın təyini

Fiziki coğrafi rayonlaşdırma. Mühazirə 1 Fizikicoğrafi rayonlaşma anlayışı və geokomplekslər. Fiziki-coğrafi rayonlaşmanın təyini Mühazirə 1 Fizikicoğrafi rayonlaşma anlayışı və geokomplekslər Fiziki-coğrafi rayonlaşmanın təyini Təbii rayonların metodiki xüsusiyyətləri və prinsipləri onun təyini ilə sıx əlaqədardır. Təyininə görə

Διαβάστε περισσότερα

Skanedici zond litoqrafiyası.

Skanedici zond litoqrafiyası. Laborrattorri iya işşi i i 5. Skanedici zond litoqrafiyası. 5.1. İşin məqsədi......117 5.2. İşin məzmunu......117 5.3. Metodik göstərişlər.............130 5.4. Tapşırıq...130 5.5. Yoxlama sualları......134

Διαβάστε περισσότερα

Xələfli A.A. Redaktor: Əməkdar elm xadimi professor M.İ.İsayeva. Ali məktəb tələbələri üçün dərslik s., 53 şəkil, 7 cədvəl.

Xələfli A.A. Redaktor: Əməkdar elm xadimi professor M.İ.İsayeva. Ali məktəb tələbələri üçün dərslik s., 53 şəkil, 7 cədvəl. Xələfli A.A. BAKI- 2009 Redaktor: Əməkdar elm xadimi professor M.İ.İsayeva Ali məktəb tələbələri üçün dərslik. 2009. 181 s., 53 şəkil, 7 cədvəl. Xələfli A.A. Paleomaqnetizm. Rəyçilər: AMEA müxbir üzvü

Διαβάστε περισσότερα

FƏNN: BİOTEXNOLOGİYANIN ƏSASLARI

FƏNN: BİOTEXNOLOGİYANIN ƏSASLARI KAFEDRA: QİDA MƏHSULLARINI TEXNOLOGİYASI FƏNN: BİOTEXNOLOGİYANIN ƏSASLARI Tərtib etdi: Dos. Qədimova Natəvan Səfər qızı Plan: Suda və yağda həll olan vitaminlərin alınması və tətbiqi. B 6 vitamininin produsentləri,

Διαβάστε περισσότερα

3. Qədimdə sənətkarlar lehimləmə işlərində metal səthindən oksid təbəqəsini təmizləmək üçün hansı reaksiyadan istifadə etmişlər?

3. Qədimdə sənətkarlar lehimləmə işlərində metal səthindən oksid təbəqəsini təmizləmək üçün hansı reaksiyadan istifadə etmişlər? ##book_id=659//book_name= Kompleks birləşmələr kimyası // ##fk=124//ks=02//fn=659// sumalltest= 299 // ##Ali təhsil pilləsi: Bakalavr ##Fakültənin adı: Kimya və biologiya ##Kafedra: Ümumi kimya və KTM

Διαβάστε περισσότερα

Hazırladı: Geologiya mühəndisliyi tələbələri Bakı Design by Ali Agakishiyev

Hazırladı: Geologiya mühəndisliyi tələbələri Bakı Design by Ali Agakishiyev Hazırladı: Geologiya mühəndisliyi tələbələri Bakı 2015 1 Giriş, kursun məqsədi və vəzifəsi Struktur geologiya geotektonika elminin əsas tərkib hissələrindən biridir və Yer qabığının quruluşu,onda baş verən

Διαβάστε περισσότερα

Astronomiya. Onun bölmələri,öyrəndiyi əsas mənbələr Astrometriya a)sferik astronomiyada b)fundamental astrometriyada c)praktik astronomiyada

Astronomiya. Onun bölmələri,öyrəndiyi əsas mənbələr Astrometriya a)sferik astronomiyada b)fundamental astrometriyada c)praktik astronomiyada Astronomiya. Onun bölmələri,öyrəndiyi əsas mənbələr Astronomiya ən qədim təbiət elmidir.o,göy cisimlərini öyrənir.yunanca astron -göy cismi,ulduz, nomos -qanun,elm deməkdir.bir neçə elmi istiqamətlərdən

Διαβάστε περισσότερα

NMR-SPEKTROSKOPIYA Nüvənin spini + + Protonun maqnit sahəsində presessiyası Zeeman effekti Zeeman effekti H0 maqnit sahəsi təsirindən protonun istiqamətlənməsi Spin kvant ədədi I = ½ olan çox sayda

Διαβάστε περισσότερα

x = l divarları ilə hüdudlanmış oblastda baş verir:

x = l divarları ilə hüdudlanmış oblastda baş verir: Müazirə 3. BİRÖLÇÜLÜ POTNSİAL ÇUXURDA HİSSƏCİYİN HƏRƏKƏTİNİN ŞRDİNGR TƏNLİYİ Tutaq ki, zərrəcik sosuz üür və keçiəz ivarara üuaış fəza obastıa ərəkət eir. Beə obasta potesia çuur eyiir. Divarar keçiəz

Διαβάστε περισσότερα

Rəyçilər: İxtisas redaktoru: Asif Nəsib oğlu Məmmədov, kimya üzra elmlar doktoru, professor. Dil redaktoru:

Rəyçilər: İxtisas redaktoru: Asif Nəsib oğlu Məmmədov, kimya üzra elmlar doktoru, professor. Dil redaktoru: Rəyçilər: İxtiyar Bəhram oğlu Bəxtiyarlı, k.e.d., professor, AMEA-nın Kataliz va Qeyri-üzvü Kimya İnstitutunda laboratoriya müdiri Akif Əmiraslan oğlu Teyli, kimya üzra falsafa doktoru, Bakı şahar 83M-H

Διαβάστε περισσότερα

50-Cİ BKO 2018 NƏZƏRİ TAPŞIRIQLAR BAŞLANĞICA DÖNÜŞ İyul 2018 Bratislava, SLOVAKIYA Praqa, ÇEXİYA

50-Cİ BKO 2018 NƏZƏRİ TAPŞIRIQLAR BAŞLANĞICA DÖNÜŞ İyul 2018 Bratislava, SLOVAKIYA Praqa, ÇEXİYA 19 29 İyul 2018 Bratislava, SLOVAKIYA Praqa, ÇEXİYA www.50icho.eu NƏZƏRİ TAPŞIRIQLAR Ölkə: Paspotda göstərilən ad: Şagird kodu: Dil: 50-Cİ BKO 2018 Beynəlxalq Kimya Olimpiadası SLOVAKIYA & ÇEXİYA BAŞLANĞICA

Διαβάστε περισσότερα

İmza M.Y. İmza M.Y. KÖNÜLLÜ TĠBBĠ SIĞORTA QAYDALARI

İmza M.Y. İmza M.Y. KÖNÜLLÜ TĠBBĠ SIĞORTA QAYDALARI Razılaşdırılıb: Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidmətinin Rəisi N.C.Xəlilov Təsdiq edilmişdir: Xalq Sığorta ASC-nin İdarə Heyətinin Sədri R.T.Qurbanov İmza M.Y. İmza

Διαβάστε περισσότερα

ÜZVI KIMYADA FIZIKI TƏDQIQAT ÜSULLARI

ÜZVI KIMYADA FIZIKI TƏDQIQAT ÜSULLARI Məhərrəmov A.M., Nəsibov Ş.S., Allahverdiyev M.Ə. REDAKTOR AMEA-nın müxbir üzvü Ə.Ə.MƏCİDOV RƏYÇİ kimya elmləri doktoru, professor M.N.MƏƏRRƏMOV ÜZVI KIMYADA FIZIKI TƏDQIQAT ÜSULLARI Ali məktəblər üçün

Διαβάστε περισσότερα

Skanedici zond mikroskopunun köməyi ilə suyun mikroflorasının öyrənilməsi.

Skanedici zond mikroskopunun köməyi ilə suyun mikroflorasının öyrənilməsi. Laborrattorri iya işşi i i 8. Skanedici zond mikroskopunun köməyi ilə suyun mikroflorasının öyrənilməsi. 8.1. İşin məqsədi.......185 8.2. İşin məzmunu.......185 8.3. Metodik göstərişlər......218 8.4. Tapşırıq..........219

Διαβάστε περισσότερα

ÜMUMĠ SINAQ ĠMTAHANI 7. Riyaziyyat ixtisası üzrə SUAL KĠTABÇASI. Adı: Soyadı: ġv Seriya:

ÜMUMĠ SINAQ ĠMTAHANI 7. Riyaziyyat ixtisası üzrə SUAL KĠTABÇASI. Adı: Soyadı: ġv Seriya: ÜMUMĠ SINAQ ĠMTAHANI 7 Riyaziyyat ixtisası üzrə SUAL KĠTABÇASI Ġmtahan müddəti 90 dəqiqədir. SUAL KĠTABÇASINDA 60 ədəd sual var. 1-40 a qədər Ġxtisas: 41-50-ə qədər Məntiq 51-60- a qədər Kurikulum sualları

Διαβάστε περισσότερα

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ «AVTOMOBİL TEXNİKASI» KAFEDRASI

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ «AVTOMOBİL TEXNİKASI» KAFEDRASI AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ «AVTOMOBİL TEXNİKASI» KAFEDRASI "AVTOMOBİLLƏRİN NƏZƏRİYYƏSİ, KONSTRUKSİYA EDİLMƏSİ VƏ HESABI 2" FƏNNİNDƏN MÜHAZİRƏLƏR KONSPEKTİ

Διαβάστε περισσότερα

O caqov H.O. Nağıyev N.T. Muxtarov R.M. MM - də istifadə edilən dozimetrik cihazlar

O caqov H.O. Nağıyev N.T. Muxtarov R.M. MM - də istifadə edilən dozimetrik cihazlar O caqov H.O. Nağıyev N.T. Muxtarov R.M MM - də istifadə edilən dozimetrik cihazlar MM - də istifadə olunan dozimetrik cihazlar İonlaşdırıcı şüalanmanın aşkar edilməsi və ölçülməsi üsulları D ozimetrik

Διαβάστε περισσότερα

FÖVQƏLADƏ HALLAR NAZİRLİYİNİN AKADEMİYASI

FÖVQƏLADƏ HALLAR NAZİRLİYİNİN AKADEMİYASI FÖVQƏLADƏ HALLAR NAZİRLİYİNİN AKADEMİYASI Məmmədov Famil Zərbəliyeva Sədaqət FÖVQƏLADƏ HALLAR NAZİRLİYİNİN AKADEMİYASI Təbiət və fundamental fənlər kafedrası Məmmədov Famil Zərbəliyeva Sədaqət Qeyri-üzvi

Διαβάστε περισσότερα

QADAĞAN EDİLMİŞ MADDƏLƏR VƏ ÜSULLARIN SİYAHISI

QADAĞAN EDİLMİŞ MADDƏLƏR VƏ ÜSULLARIN SİYAHISI QADAĞAN EDİLMİŞ MADDƏLƏR VƏ ÜSULLARIN SİYAHISI QADAĞAN EDILMIŞ MADDƏLƏR VƏ ÜSULLARIN SIYAHISI Qadağan edilmiş Maddələrin və Üsulların Siyahısı ÜADA tərəfindən təsdiq edilməli, İngilis və Fransız dillərinə

Διαβάστε περισσότερα

NYU-YORK 24 SAAT İLHAMӘ QASIMOVA. sağlam və gözəl. Sağlamlıq Sağlam həyat tərzi. Məsləhət Uşaqlarda danışma. Ağız sağlamlığı Ağız qoxusu nədir?

NYU-YORK 24 SAAT İLHAMӘ QASIMOVA. sağlam və gözəl. Sağlamlıq Sağlam həyat tərzi. Məsləhət Uşaqlarda danışma. Ağız sağlamlığı Ağız qoxusu nədir? -ləhəyat sağlam və gözəl SAĞLAMLIQ VƏ GÖZƏLLİK JURNALI Sayı: 5 (16) 2012 Güvəndiyim İnsanlar Ailəm və Evimin İçidir İLHAMӘ QASIMOVA Lalə Dilanova: QADIN XÖŞBƏXTdirsə GÖZƏL görünür Qış meyvә vә tәrәvәzlәrinin

Διαβάστε περισσότερα

Bank Nəzarəti üzrə Bazel Komitəsi. Beynəlxalq pul köçürmələrinə dair ödəniş-örtülmə məlumatları ilə bağlı lazımi ehtiyat tədbirləri və şəffaflıq

Bank Nəzarəti üzrə Bazel Komitəsi. Beynəlxalq pul köçürmələrinə dair ödəniş-örtülmə məlumatları ilə bağlı lazımi ehtiyat tədbirləri və şəffaflıq Bank Nəzarəti üzrə Bazel Komitəsi Beynəlxalq pul köçürmələrinə dair ödəniş-örtülmə məlumatları ilə bağlı lazımi ehtiyat tədbirləri və şəffaflıq May, 2009 Mündəricat I. İnformasiya axını II. Beynəlxalq

Διαβάστε περισσότερα

İNSAN VƏ HEYVAN FİZİOLOGİYASI

İNSAN VƏ HEYVAN FİZİOLOGİYASI Ə.H.Əliyev, F.Ə.Əliyeva, V.M.Mədətova İNSAN VƏ HEYVAN FİZİOLOGİYASI Redaktorlar: Rəyçilər: ADPU-nin insan və heyvan fiziologiyası kafedrasının müdiri, b.e.d., prof. Ə.N.Fərəcov AMEA-nın A.Qarayev adına

Διαβάστε περισσότερα

Nanohissəciklərin müxtəlif metodlarla sintezi

Nanohissəciklərin müxtəlif metodlarla sintezi Nanobiotexnologiya Nanohissəciklərin Biosintezi Mühazirə 10 Dr. İsmət Əhmədov Bakı ı Dövlət Universitetinin Nanoaraşdırmalar mərkəzinin aparıcı elmi işçisi Tel: 4325790 ev 3350923 mobil E-mail: ismet522002@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

AZƏRBAYCAN DİLİ TARİX

AZƏRBAYCAN DİLİ TARİX A variantı Fənlərin Dostluğu Olimpiadası 9 AZƏRBAYCAN DİLİ TARİX 1. Hindistanın müstəmləkə olduğu dövrdə Avropa müstəmləkəçilərinin yerli əhalidən təşkil etdiyi ordunun əsgərlərinə verilən adın yer aldığı

Διαβάστε περισσότερα

T205 Seriyasından Çənin Qaz Örtüyü Requlyatorları

T205 Seriyasından Çənin Qaz Örtüyü Requlyatorları Bülleten 74.1:T205 D103747XAZ2 T205 Seriyasından May 2016-cı il T205 Seriyasından Çənin Qaz Örtüyü Requlyatorları Şəkil 1. T205 Çənin Qaz Örtüyü Requlyatoru Mündəricat Xüsusiyyətləri... 1 Giriş.... 2 Spesifikasiyaları...

Διαβάστε περισσότερα

6. 14,2 q R2O5 maddəsində 8 q oksigen varsa, RH3 birləş məsinin nisbi

6. 14,2 q R2O5 maddəsində 8 q oksigen varsa, RH3 birləş məsinin nisbi 1.Bəsit maddələr verilmişdir: duda (his), ozon, qrafit, oksigen, qırmızı fosfor. Bu maddələrin tərkibinə neçə kimyəvi element daxildir? A)2 B))3 C)4 D)5 E)6 2. Hansı birləşmədə hidrogenin kütlə payı ən

Διαβάστε περισσότερα

Metal və ərintilər fizikası Elmi tədqiqat laboratoriyası

Metal və ərintilər fizikası Elmi tədqiqat laboratoriyası Metal və ərintilər fizikası Elmi tədqiqat laboratoriyası 1988-ci illərdə AzMİU-da Fizika kafedrasında elmi tədqiqat işləri geniş miqyasda inkişaf edirdi. Müasir fizikanın ən aktual problemlərini əhatə

Διαβάστε περισσότερα

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ Fizika fakültəsi İstiqamətin şifri və adı : İxtisasın şifri və adı : TEM 030000 Fizika TEM 030032 Nanohissəciklərin fizikası Nanohissəciklərin

Διαβάστε περισσότερα

Mərkəzi sahə yaxınlaşmasına əsasən atomda elektronun halı nlmlm s

Mərkəzi sahə yaxınlaşmasına əsasən atomda elektronun halı nlmlm s Mühaiə 8. ATOMDA ELEKTRONN HALLARI. ATOM ORBİTALLARININ İŞARƏLƏNMƏİ Məkəi ahə aıaşmaıa əaə atomda eektou haı mm kimi kvat ədədi iə təvi edii. Atom obitaaıı işaə etmək üçü də bu kvat ədədəidə itifadə ouu.

Διαβάστε περισσότερα

QİDA TEXNOLOGİYASININ PROSES VƏ APARATLARI FƏNNİNDƏN TEST TAPŞIRIQLARI

QİDA TEXNOLOGİYASININ PROSES VƏ APARATLARI FƏNNİNDƏN TEST TAPŞIRIQLARI 98 QİDA TEXNOLOGİYASININ PROSES VƏ APARATLARI FƏNNİNDƏN TEST TAPŞIRIQLARI. Texnoloji aparaın aşından fərqi nədir? A) Mexanizləri var B) Maşının ühərriki var C)) İşçi fəzaya alikdir D) Mufası var E) Dirsəyi

Διαβάστε περισσότερα

KLİNİK LABORATOR DİAQNOSTİKA

KLİNİK LABORATOR DİAQNOSTİKA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL PROBLEMLƏRİ İNSTİTUTU AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI SƏHİYYƏ NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN TİBB UNİVERSİTETİ RAMİN BAYRAMLI YAVƏR HACIYEV KLİNİK

Διαβάστε περισσότερα

Qadınlarla əlaqəli 60 sual

Qadınlarla əlaqəli 60 sual Muhəmməd ibn Saleh əl-useymin Qadınlarla əlaqəli 60 sual Tərcümə: Turab Abdullayev Müəllif: Muhəmməd ibn Saleh əl-useymin Tərcümə: Turab Abdullayev İxtisas redaktoru: M. Qarayev Redaktor: X. Rəfili Hörmətli

Διαβάστε περισσότερα

Fəsil 7 Ətraf mühi ti n i lki n vəzi yyəti

Fəsil 7 Ətraf mühi ti n i lki n vəzi yyəti Fəsil 7 Ətraf mühi ti n i lki n vəzi yyəti MÜNDƏRİCAT 7 ƏTRAF MÜHİTİN İLKİN VƏZİYYƏTİ... 7-1 7.1 Giriş... 7-1 7.2 Geologiya, Geomorfologiya və Geoloji Təhlükələr... 7-1 7.2.1 Giriş... 7-1 7.2.2 Metodologiya...

Διαβάστε περισσότερα

AZƏRBAYCAN RESPUBLĠKASI TƏHSĠL NAZĠRLĠYĠ AZƏRBAYCAN TEXNĠKĠ UNĠVERSĠTETĠ «AVTOMOBĠL TEXNĠKASI» KAFEDRASI

AZƏRBAYCAN RESPUBLĠKASI TƏHSĠL NAZĠRLĠYĠ AZƏRBAYCAN TEXNĠKĠ UNĠVERSĠTETĠ «AVTOMOBĠL TEXNĠKASI» KAFEDRASI AZƏRBAYCAN RESPUBLĠKASI TƏHSĠL NAZĠRLĠYĠ AZƏRBAYCAN TEXNĠKĠ UNĠVERSĠTETĠ «AVTOMOBĠL TEXNĠKASI» KAFEDRASI "AVTOSERVĠSĠN ĠSTĠSMAR MATERĠALLARI" FƏNNĠNDƏN MÜHAZĠRƏLƏR KONSPEKTĠ Müəllim: dos. Allahverdiyev

Διαβάστε περισσότερα

KURS İŞİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ

KURS İŞİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ Kafedra : Ekologiya və Təbiətdən istifadə Fakültə : Kimya və Biologiya İxtisas : Ekologiya mühəndisliyi KURS İŞİ Mövzu : Sənaye qaz

Διαβάστε περισσότερα

DRENAJ, HESABATI, LAYİHƏLƏNDİRİLMƏSİ VƏ İSTİSMARI

DRENAJ, HESABATI, LAYİHƏLƏNDİRİLMƏSİ VƏ İSTİSMARI AZƏRBAYCAN MELİORASİYA VƏ SU TƏSƏRRÜFATI AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ AZƏRBAYCAN ELMİ-TƏDQİQAT HİDROTEХNİKA VƏ MELİORASİYA İNSTİTUTU ELM-İSTEHSALAT BİRLİYİ S.T.HƏSƏNOV DRENAJ, HESABATI, LAYİHƏLƏNDİRİLMƏSİ VƏ

Διαβάστε περισσότερα

Mehman Ağayev, Sultan Əliyev ÄÈÀËÈÇ

Mehman Ağayev, Sultan Əliyev ÄÈÀËÈÇ Mehman Ağayev, Sultan Əliyev ÄÈÀËÈÇ Bakı 2010 Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 20 noyabr 2009-cu il 29 saylı kollegiyasının qərarı əsasında təsdiq edilmişdir Redaktor: L.M. Hacıbəbirova Rəyçilər:

Διαβάστε περισσότερα

11-ci sinif Biologiya. Respublika Fənn Olimpiadaları. Rayon (Şəhər) mərhələsi. Soyad. Məktəb

11-ci sinif Biologiya. Respublika Fənn Olimpiadaları. Rayon (Şəhər) mərhələsi. Soyad. Məktəb Respublika Fənn Olimpiadaları Rayon (Şəhər) mərhələsi Biologiya Ad Soyad Məktəb 1. İmtahan müddəti 90 dəqiqədir. 2. 4 səhv cavab 1 düz cavabı aparır. 3. Hər sual 4 bal ilə qiymətləndirilir. 4. Nəzarətçilərə

Διαβάστε περισσότερα