ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 26-28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 ΙΩΑΝΝΙΝΑ Β.Πρασόπουλος Δ/τής Πυρηνικής Ιατρικής- PET/CT ΥΓΕΙΑ- ΜΗΤΕΡΑ Tuesday, March 10, 15
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΟΝΟΦΩΤΟΝΙΑΚΗ (γ,x) ΕΠΙΠΕΔΗ / ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΚΗ (Planar / SPECT) ΠΟΖΙΤΡΟΝΙΑΚΗ(e + ) ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (PET) Μονοφωτονιακά Ραδιοϊσότοπα : 99m Tc, 201 Tl, 67 Ga, 131,123 I, 111 In Aνατοµική-Λειτουργική Απεικόνιση Ποζιτρονιακά Ραδιοϊσότοπα 18 F, 15 O, 13 N, 11 C, 82 Rb, 68 Ga Μοριακή-Χηµική Απεικόνιση Tuesday, March 10, 15
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟ ΜΟΡΙΟ Tuesday, March 10, 15
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ PET
Κλινικές εφαρµογές ΡΕΤ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Tuesday, March 10, 15
ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΑ ΡΕΤ Δόση(mCi) T 1/2 Κλάσµα(EF) Παραγωγή Απόσπασης 13 NH3 20 10min 80% Cyclotron 82 Rb 60 78sec 50-60% Generator H 2 15 O 60 2min 100% Cyclotron 18 FDG 10 110min 1-3% Cyclotron Tuesday, March 10, 15
82 Rb PET(min) PET/CT(min) Scout 5 1 Gated 8 8 Rest 8 8 Attenuation 8 1 Pharmaceutical 7 7 Stress 8 8 Total 44 33 Tuesday, March 10, 15
A, Normal stress and rest 82Rb PET images. B, Resting end-diastolic (ED) and end-systolic (ES) gated images, showing uniformly good contractility.
13N Ammonia PET images demonstrating anterior and lateral defects during pharmacological stress and significant improvement at rest, consistent with ischemia. SA, short axis; HLA, horizontal long axis; VLA, vertical long axis (courtesy of Dr. H Schelbert, UCLA School of Medicine, CA).
Table 6 Diagnostic Accuracy of PET Myocardial Perfusion Imaging for CAD Sensitivity (%) Specificity (%) No. Patients Agent Author 95 100 50 NH3, 82Rb Gould et al 94 95 195 82Rb Demer et al 93 78 202 82Rb Go et al 97 100 45 NH3 Schelbert et al 93 100 49 NH3 Yonekura et al 98 93 146 82Rb Williams et al 84 88 81 82Rb Stewart et al 95 95 25 NH3 Tamaki et al 93 92 791 Average Tuesday, March 10, 15
F-18 flurpiridaz
Στεφανιαία εφεδρεία (Myocardial Flow Reserve) Tuesday, March 10, 15
Βιωσιµότητα
FDG
Seminars in NUCLEAR MEDICINE October 2000
Seminars in NUCLEAR MEDICINE October 2008
Seminars in NUCLEAR MEDICINE January 2002
FDG ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Συνδυασµός ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ/ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Λειτουργία Αριστερής Κοιλίας! 25 Μελέτες, Ν=722, Mismatch, CABG/ Angioplasty B. «H βελτίωση συσχετίζεται πλήρως με την έκταση του βιώσιμου μυοκαρδίου» Tuesday, March 10, 15
Seminars in NUCLEAR MEDICINE January 2002
FDG ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Συνδυασµός ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ/ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Λειτουργία Αριστερής Κοιλίας! 25 Μελέτες, Ν=722, Mismatch, CABG/ Angioplasty Σε 3-4 ημέρες: Σε 8 εβδομάδες: Γ. Μετά Αγγειοπλαστική Βελτίωση αιμάτωσης (μέγιστη) Βελτίωση συσταλτικότητας Tuesday, March 10, 15
FDG ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Συνδυασµός ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ / ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Συµπτώµατα Καρδιακής Ανεπάρκειας! Di Carli, Am. J. Cardiol, 1994. Ν=93 FDG Uptake Matched NYHA III / IV βελτίωση σε Ι/ II 20% Mismatched NYHA III / IV βελτίωση σε Ι/ ΙΙ 60% Tuesday, March 10, 15
Seminars in NUCLEAR MEDICINE October 2000
Γιατί PET/CT! Ακριβής τοποθέτηση! Διόρθωση απορρόφησης,γρήγορη+ακριβής! Διόρθωση αναπνευστικών κινήσεων! Cardiac gated! Δυνατότητα στεφανιαίας αγγειογραφίας > 16 slices! Calcium scoring! Κοιλιογραφία µε σκιαγραφικό Tuesday, March 10, 15
ΣΑΡΚΟΕΙΔΩΣΗ
ΣΑΡΚΟΕΙΔΩΣΗ Βιβλιογραφικά <5% των ασθενών µε σαρκοείδωση έχουν καρδιακή συµµετοχή Αυτοψία: καρδιακή συµµετοχή στο 20-25% των ασθενών 2,4% στη µαύρη φυλή, 0,85% στη λευκή φυλή 15-25% των θανάτων ασθενών µε σαρκοείδωση οφείλονται στην καρδιακή συµµετοχή Tuesday, March 10, 15
ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΣΑΡΚΟΕΙΔΩΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ 99 m Tc-MIBI 63,6% 67 Ga 36,3% 18 FDG-PET 98% Okumura W, et al, JNM 2004;45:1989-98 ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 18 FDG-PET 87,5% 38,5% MRI 75% 76,9% Ohira H, et al, Eur J Nucl Med Mol Imaging 2008; 35:983-41 Tuesday, March 10, 15
ΑΚΤΙΝΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ;
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ PET/CT Μικρή διαθεσιµότητα Περιορισµένα επιστηµονικά δεδοµένα Υψηλό κόστος Μη κάλυψη από ασφαλιστικό σύστηµα Tuesday, March 10, 15
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
FDG ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Συνδυασµός ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ / ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Πρόγνωση! Di Carli, Am. J. Cardiol, 1994. Ν=93 FDG Uptake Επαναγγείωση Θνητότητα 12% σε 13.6 µήνες Φαρµακευτική Θνητότητα 50% σε 13.6 µήνες Tuesday, March 10, 15
FDG Συνδυασµός ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ/ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Λειτουργία Αριστερής Κοιλίας! 25 Μελέτες, Ν=722, Mismatch, CABG/ Angioplasty Α. " E.F > 35% βελτίωση 18% " E.F < 35% βελτίωση 32% Tuesday, March 10, 15
Follow-up 12-29 months
Seminars in NUCLEAR MEDICINE January 2002
ΕΞΕΛΙΞΗ του ΡΕΤ τα τελευταία χρόνια
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ/CT Combined 82 Rb Cardiac PET / 64 detector CT Angiography Initial Experience A.M.Groves et al. (UCL London) EJNM&MI, S171, Oct 2007 Tuesday, March 10, 15
a,b The 3 mm-thick maximum-intensity projection and the 3D volume rendering from multidetector CT coronary angiography show a substantial lesion (arrows) in the proximal segment of the left anterior descending coronary artery. c This lesion (arrow) is confirmed with invasive coronary angiography. d The hemodynamic relevance is shown with 82 Rb-PET myocardial perfusion imaging as a reversible perfusion defect in the anterior and septal segments. e The combination of the multidetector CT and PET myocardial perfusion data sets shows substantial stenosis (arrow) in the left anterior descending coronary artery, and myocardial ischemia (color-coded as yellow). Reprinted from Groves, A. M. et al. First experience of combined cardiac PET/64-detector CT angiography with invasive angiographic validation (Figure 1). Eur. J. Nucl. Med. Mol. Imaging 36(12), 2027 2033 2009, with kind permission from Springer Science+Business Media. Tuesday, March 10, 15
FDG ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Συνδυασµός ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ / ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Πρόγνωση N=573, Παρακολούθηση 12-25 μήνες Mismatched: Θνητότητα 24% Matched: Θνητότητα 10% Tuesday, March 10, 15
Seminars in NUCLEAR MEDICINE January 2002
PET/CT: CHALLENGE FOR NUCLEAR CARDIOLOGY Schwaiger et al. THE JOURNAL OF NUCLEAR MEDICINE Vol. 46 No. 10 October 2005
Seminars in NUCLEAR MEDICINE October 1998
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΡΑΔΙΟÏΣΟΤΟΠΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΣΕ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ Α. ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΙΘΑΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Ατοµα µε άτυπα ενοχλήµατα ή µη διαγνωστικό ΗΚΓ κοπώσεως Γυναίκες µε ψευδώς θετική δοκιµασία κοπώσεως LBBB Σύνδροµο WPW Διάταση αριστεράς κοιλίας Εκτίµηση της στεφανιαίας νόσου για τη µελλοντική θεραπευτική αγωγή Tuesday, March 10, 15
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΡΑΔΙΟÏΣΟΤΟΠΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΣΕ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ Β. ΓΝΩΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ Ισχαιµία Εµφραγµα Εκτίµηση βαρύτητας Εκτίµηση εκτάσεως Πρόγνωση Ελεγχος βιωσιµότητας Ελεγχος της εξελίξεως της στεφανιαίας νόσου Γ. ΠΡΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΩΣ Tuesday, March 10, 15
The Journal of Nuclear Medicine 41.8.8/2000
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ P E T Ευαισθησία Διακριτική ικανότητα Καλύτερη στατιστική Καλύτερη αντίθεση (contrast) Τεχνικές διόρθωσης για την εξασθένηση φωτονίων Tuesday, March 10, 15
Εκτίµηση της βιωσιµότητας του µυοκαρδίου Είναι η διερεύνηση της βιωσιµότητας του µυοκαρδίου µετά έµφραγµα σηµαντική; Η εκτίµηση βιωσιµότητας είναι απαραίτητη σε όλους τους ασθενείς µε χαµηλό κλάσµα εξωθήσεως; Υπάρχει µια ιδεώδης µέθοδος για την εκτίµηση της µυοκαρδιακής βιωσιµότητας; Ποια είναι η φυσική εξέλιξη ασθενών µε EF και βιώσιµο µυοκάρδιο; Υπάρχει ιδανικός χρόνος για επαναγγείωση µετά την επιβεβαίωση ύπαρξης βιώσιµου ιστού; Πως επιδρά η ύπαρξη βιώσιµου ιστού στον περαιτέρω θεραπευτικό χειρισµό του ασθενούς; Είναι η αριστερά κοιλία τόσο µεγάλη για επαναγγείωση; Tuesday, March 10, 15
Measurement of Ventricular Volumes and Function. A Comparison of Gated P E T and Cardiovascular Magnetic Resonance. JNM Vol 43 No 6 806-810 : 2002 The agreement between PET and CMR suggests useful information regarding function and volumes may obtained from a standard PET protocol Tuesday, March 10, 15
Gated FDG-18 PET: Determination of global and regional left ventricular function and myocardial tissue characterization G.Saab et al JNC 2003;10:297-303
PET vs SPECT PET ( + ) - Επισήµανση φυσικών βιολογικών µορίων - Διόρθωση απορρόφησης - Βελτιωµένη χωρική διακριτική ικανότητα - Βελτιωµένη ευαισθησία - Δυνατότητα ποσοτικοποιήσεων - Χαµηλότερη απορροφούµενη δόση - Σύντοµος χρόνος επανάληψης µελέτης Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ 8 µελέτες [4 Rb, 3 NH3, 1 Rb+NH3] - N=791, Gold std=στεφανιογραφία Ευαισθησία 93%, Ειδικότητα 91% 3 µελέτες [ 2 Rb, 1 NH3] + Tl201 - N=264, Gold std=στεφανιογραφία PET SPECT-Tl Ευαισθησία 91% 81% Ειδικότητα 93% 84% Tuesday, March 10, 15
PET vs SPECT PET ( - ) - Αποκλειστικά φαρµακευτική κόπωση - Ταχείες διαδικασίες παρασκευής - Ταχείες διαδικασίες ελέγχων - Περιορισµένη διαθεσιµότητα - Υψηλό κόστος Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ( + ) - Ευαίσθητες, Ειδικές - Καλή προγνωστική αξία - Επιτρέπουν ποσοτικοποιήσεις - Προκλινική σηµασία ( - ) - Διαθεσιµότητα - Κόστος - Οργάνωση Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ [Ν=153, Rb] κφ ήπια σοβαρή 3ετής Επιβίωση ισχαιµία ισχαιµία Χωρίς Συµπτώµατα 94% 58% 45% ΑΝΑΛΟΓΗ SPECT Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ peak flow CORONARY RESERVE (CR)= --------------- rest flow Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ! Αποτελεσµατικότητα φαρµακευτικής κόπωσης! Εκτίµηση ενδοθηλιακής λειτουργίας! Ανίχνευση διάχυτων αγγειακών βλαβών! Έκταση ισχαιµίας σε πολυαγγειακή νόσο! Επίπτωση βλάβης από κάθε αγγείο! Έλεγχος θεραπείας Διαβήτης Δυσλιπιδαιµία Υπέρταση Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ ΜΕΘΟΔΟΣ " Πρόσληψη Rb µετά φαρµακευτική αγγειοδιαστολή ή µετά από cold pressure " Πρόσληψη Rb σε ηρεµία " Διόρθωση διαφοράς δόσεων κφ >2:1 Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ Μειονεκτήµατα " Μείωση κλάσµατος απόσπασης σε µεγάλη αύξηση ροής " Αδρός υπολογισµός Η 2 0, ΝΗ 3 Διαµερισµατική ανάλυση Tuesday, March 10, 15
ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΡΕΤ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ( + ) - Ευαίσθητες, Ειδικές - Καλή προγνωστική αξία - Επιτρέπουν ποσοτικοποιήσεις - Προκλινική σηµασία ( - ) - Διαθεσιµότητα - Κόστος - Οργάνωση Tuesday, March 10, 15
ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ
Oxygen-15 water
N-13 ammonia
Rubidium-82