ΜΑΘΗΜΑ 7ο
Ογενικός(πλήρης) έλεγχος των Dickey Fuller Είδαμε προηγουμένως ότι οι τιμές της στατιστικής Τ 2δ0, Τ 3δ0 και Τ 3δ1 που χρησιμοποιήθηκαν στην παραπάνω παράγραφο εξαρτώνται από τη μορφή της εξίσωσης των Dickey Fuller αν δηλαδή στην παλινδρόμηση περιλαμβάνονται ο σταθερός όρος (δ 0 ) ή και η χρονική τάση (δ 1 ). Οι τιμές της στατιστικής Τ 2δ0, αυξάνουν όταν προστίθεται η χρονική τάση, πράγμα που σημαίνει ότι τα αποτελέσματα του ελέγχου για τη μοναδιαία ρίζα εξαρτώνται από την εξειδίκευση του υποδείγματος (μορφή της εξίσωσης των Dickey Fuller). Αν η εξειδίκευση δεν είναι σωστή, με άλλα λόγια δεν εκφράζει τη στοχαστική διαδικασία από όπου ήρθαν τα δεδομένα τότε θα έχουμε λάθος αποτελέσματα. Οι Doldado e al (1990) και ο Enders (1995) παρουσίασαν μία διαδικασία για τον έλεγχο της μοναδιαίας ρίζας όταν η διαδικασία από όπου ήρθαν τα δεδομένα δεν είναι γνωστή. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τα παρακάτω βήματα:
Βήμα 1: Εκτιμούμε την εξίσωση των Dickey Fuller στη γενική της μορφή: ΔX = δ 0 + δ 1 + δ X 2 ρ 1 + β iδx i + i= 1 e όπου: i = 1,2,...ρ ο αριθμός των χρονικών υστερήσεων. Ελέγχουμε τις υποθέσεις Ηο: δ 2 = 0 και Ηα: δ 2 < 0 αφού πρώτα κάνουμε τον έλεγχο για την εξειδίκευση του υποδείγματος (κατάλληλο αριθμό των χρονικών υστερήσεων των διαφορών της εξαρτημένης μεταβλητής με τα στατιστικά του Akaike (AIC) και Schwarz (SCH)), καθώς και τον έλεγχο αυτοσυσχέτισης των καταλοίπων με το στατιστικό LM του Lagrange.
Αν η Ηo υπόθεση απορριφθεί συμπεραίνουμε ότι δεν υπάρχει μοναδιαία ρίζα και η διαδικασία του ελέγχου τερματίζεται. Αν η Ηo υπόθεση γίνει αποδεκτή τότε προχωρούμε στο επόμενο βήμα (για τον έλεγχο της περιπλάνησης και της χρονικής τάσης). Ο έλεγχος αυτός γίνεται από τους ADF ελέγχους και συγκεκριμένα από την τιμή Τ 3δ1, συγκρίνοντάς την με την τιμή του συντελεστή δ 2 της κατανομής.
Βήμα 2: Στη συνέχεια ελέγχουμε αν υπάρχει χρονική τάση, δεδομένου ότι ο συντελεστής δ 2 = 0. Δηλαδή ελέγχουμε την υπό συνθήκη μηδενική υπόθεση δ 1 = 0 δοθέντος ότι δ 2 = 0 (ηχρονικήσειρά έχει μοναδιαία ρίζα, είναι μη στάσιμη). Οι υποθέσεις που ελέγχουμε είναι: Ηo: δ 1 = 0, (δεδομένου ότι δ 2 = 0) και Ηα: δ 1 0. Ο έλεγχος της υπόθεσης αυτής γίνεται με τη στατιστική Τ. Ο έλεγχος της υπόθεσης Ηo πρέπει να επιβεβαιωθεί ελέγχοντας και την υπόθεση Ηo: δ 1 = δ 2 = 0 με τη στατιστική Φ 3.
ΗτιμήτηςκατανομήςF υπολογίζεται από την ποσότητα που περιέχει το άθροισμα των τετραγώνων των καταλοίπων της παλινδρόμησης με τους περιορισμούς (δ 1 = 0, δ 2 = 0) και χωρίς τους περιορισμούς, ως επίσης και τους βαθμούς ελευθερίας με ν 1 = 2 (περιορισμούς) και ν 2 = η (κ + 1). Αν η Ηo υπόθεση δ 1 = 0 απορριφθεί, τότε κάνουμε ξανά έλεγχο της υπόθεσης Ηo για δ 2 = 0 χρησιμοποιώντας την τυποποιημένη κανονική κατανομή. Αν η υπόθεση Ηo για δ 2 = 0 απορριφθεί η διαδικασία του ελέγχου τερματίζεται και λέμε ότι δεν υπάρχει μοναδιαία ρίζα. Αν η υπόθεση Ηo: δ 2 = 0 γίνει αποδεκτή τότε λέμε ότι υπάρχει μοναδιαία ρίζα (δ 1 0 και δ 2 = 0) Τελικά αν η υπόθεση Ηo για δ 1 = 0, δεδομένου ότι δ 2 = 0 γίνει αποδεκτή προχωρούμε στο επόμενο βήμα.
Βήμα 3: Εκτιμάμε την εξίσωση των Dickey Fuller χωρίς τη χρονικήτάσηωςερμηνευτικήμεταβλητήδηλαδή: ΔX = δ + δ X 0 2 ρ 1 + βiδx i + i= 1 e όπου: i = 1,2,...ρ ο αριθμός των χρονικών υστερήσεων. Στη συνέχεια κάνουμε τον έλεγχο της υπόθεσης Ηo: δ 2 = 0. Ο έλεγχος της υπόθεσης αυτής γίνεται με τη στατιστική T, μόνο που στην περίπτωση αυτή οι κρίσιμες τιμές παίρνονται από τον πίνακα T 2δ0. Αν η Ηo υπόθεση απορριφθεί τότε η διαδικασία τερματίζεται και συμπεραίνουμε ότι δεν υπάρχει μοναδιαία ρίζα. Αν η υπόθεση Ηo γίνει αποδεκτή, προχωρούμε στο επόμενο βήμα.
Βήμα 4: Εδώ ελέγχεται η υπόθεση Ηo: δ 0 = 0 δεδομένου ότι δ 2 = 0. δηλαδή ελέγχουμε τη σημαντικότητα της περιπλάνησης, δοθέντος ότι η χρονική σειρά έχει μοναδιαία ρίζα. Ο έλεγχος γίνεται με τη στατιστική Τ, μόνο που οι κρίσιμες τιμές παίρνονται από τον πίνακα Τ 2δ0. Ο έλεγχος της υπόθεσης αυτής πρέπει να επιβεβαιώνεται και από την υπόθεση Ηo: δ 0 = δ 2 = 0. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούμε την κατανομή F, ενώ τις κρίσιμες τιμές τις παίρνουμε από τον πίνακα για Φ 1. Αν η υπόθεση Ηo απορριφθεί (δ 0 0), εξετάζουμε πάλι την υπόθεση Ηo: δ 2 = 0, χρησιμοποιώντας την τυπική κανονική κατανομή. Αν η υπόθεση αυτή γίνει αποδεκτή, τότε λέμε ότι υπάρχει μοναδιαία ρίζα. Ανγίνειδεκτήηαρχικήμουυπόθεσηότι δηλαδή δ 0 = 0 δεδομένου ότι δ 2 = 0 προχωρούμε στο επόμενο βήμα.
Βήμα 5: Εκτιμούμε την εξίσωση των Dickey Fuller χωρίς σταθερό όρο και χωρίς τη χρονική τάση ως ερμηνευτική μεταβλητή δηλαδή: ΔX = ρ δ 2X 1 + β iδx i + i= 1 e όπου: i = 1,2,...ρ ο αριθμός των χρονικών υστερήσεων. Στη συνέχεια ελέγχουμε την υπόθεση Ηo: δ 2 = 0. Αν η Ηo υπόθεση γίνει δεκτή, τότε λέμε ότι υπάρχει μοναδιαία ρίζα. Στην περίπτωση που απορρίπτεται η Ηo υπόθεση (δ 2 >0 ) λέμε ότι δεν υπάρχει μοναδιαία ρίζα.
Η παραπάνω διαδικασία είναι πολύ χρήσιμη για την εξακρίβωση των προσδιοριστικών όρων σταθερού όρου (δ 0 ), και χρονικής τάσης (δ 1 ), και εξετάζει αν πρέπει να υπάρχουν στην εξίσωση των Dickey Fuller για τον έλεγχο της μοναδιαίας ρίζας. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε και το εξής. Επειδή οι περισσότερες μακρο-οικονομικές χρονικές σειρές τείνουν ανοδικά, οι έλεγχοι των μοναδιαίων ριζών δείχνουν ότι οι χρονικές αυτές σειρές είναι μη στάσιμες. Μία συνηθισμένη διαδικασία που κάνουμε για να μετατρέψουμε τις ανοδικές τάσεις της χρονικής σειράς σε σταθερές είναι να δημιουργήσουμε την ποσοστιαία μεταβολή των χρονικών αυτώνσειρώνωςεξής: x = Επίσης πολλές φορές τα δεδομένα είναι εκφρασμένα σε λογαρίθμους για να μπορέσουν να συμπεριλάβουν την πολλαπλασιαστική επίδραση των χρονικών σειρών. X X X 1 1