Ερωτήσεις ανάπτυξης. ** Η συνάρτηση είναι παραγωγίσιµη στο R και η ευθεία (ε) είναι εφαπτοµένη της C στο σηµείο (0, (0)). Μετακινούµε τη C παράλληλα προς τους άξονες, όπως φαίνεται στο σχήµα, και ονοµάζουµε g τη συνάρτηση η οποία αντιστοιχεί στη C g. α) Να βρείτε µια σχέση η οποία να συνδέει τις συναρτήσεις και g. β) Με βάση την προηγούµενη σχέση να δείξετε ότι g (x 0 ) = (x 0 - ) για κάθε x 0 R. γ) Να βρείτε την g ().. ** Η γραφική παράσταση C της συνάρτησης = x και η εφαπτοµένη της (ε) στο σηµείο Α (, ) φαίνονται στο διπλανό σχήµα. Αν x 0 είναι το σηµείο τοµής των C και (ε): x x 0 y 0 C Α (ε) x α) να βρείτε το σηµείο x 0. β) να αποδείξετε ότι η κλίση της εφαπτοµένης της y C στο x 0 είναι τετραπλάσια της κλίσης της εφαπτοµένης της C στο Α.. ** ίνεται η συνάρτηση = x - 8x + 7, x R. α) Να δείξετε ότι το πλησιέστερο σηµείο της C (x 0, (x 0 )) στον άξονα xx είναι το σηµείο της που έχει παράλληλη εφαπτοµένη στον άξονα xx. β) Να βρείτε το x 0 και την ελάχιστη απόσταση. 6
. ** Να βρείτε την εξίσωση του κύκλου του διπλανού σχήµατος. 5 y 5 0 x 5. ** ίνεται η συνάρτηση µε = αx + βx. Να βρείτε τα α και β ώστε η C να διέρχεται από το σηµείο (, -9) και να έχει στο σηµείο αυτό εφαπτοµένη παράλληλη στον άξονα xx. 6. ** ίνεται η συνάρτηση = e x, x R. α) Να βρεθεί η εξίσωση της εφαπτοµένης (ε) της C στο σηµείο (0, ). Να παραστήσετε γραφικά την C και την (ε). β) Με χρήση του ερωτήµατος (α), να βρείτε µια προσέγγιση του αποτελέσµατος e -0,05. Να συγκρίνετε την προσέγγιση που βρήκατε µε το αποτέλεσµα που δίνει ένας υπολογιστής τσέπης. Σηµείωση: Η παραπάνω άσκηση θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για µια εισαγωγή στην έννοια του διαφορικού. 7. ** ίνονται οι συναρτήσεις = e x και g = e -x. α) Να εξετάσετε αν οι εφαπτοµένες των C και C g στα σηµεία (x 0, (x 0 )) και (x 0, g (x 0 )) αντίστοιχα µε x 0 =, είναι κάθετες. β) Να εξετάσετε αν ισχύει το ίδιο για κάθε x 0 R. 8. ** ίνονται οι συναρτήσεις = e -x και g = - lnx. Να αποδειχθεί ότι η ευθεία που ορίζεται από τα σηµεία στα οποία οι γραφικές τους παραστάσεις τέµνουν τους άξονες, είναι κοινή τους εφαπτοµένη. 7
9. ** Να βρεθούν οι εφαπτοµένες της γραφικής παράστασης της = x, οι οποίες φέρονται από το σηµείο Α (0, ). 0. ** ίνεται η συνάρτηση = lnx, x > 0. Ποια γωνία σχηµατίζει µε τον άξονα xx η εφαπτοµένη της C στο σηµείο τοµής της µε τον άξονα xx;. ** Έστω η συνάρτηση = ln (x + x + ). Να εξετάσετε αν η C έχει οριζόντια εφαπτοµένη, αφού αποδείξετε ότι x + x + > 0.. ** ίνεται η εξίσωση = + x. α) Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτοµένης της C στο σηµείο Α (8, 5). β) Να βρείτε τα σηµεία τοµής της εφαπτοµένης µε τους άξονες.. ** ίνονται οι συναρτήσεις = x και g = lnx, µε x > 0. e α) Να αποδείξετε ότι υπάρχει x 0 ώστε (x 0 ) = g (x 0 ). β) Να αποδείξετε ότι (x 0 ) = g (x 0 ). γ) Να βρεθεί η εξίσωση της κοινής εφαπτοµένης τους στο σηµείο αυτό.. ** Αν,,, είναι παραγωγίσιµες συναρτήσεις και = να αποδείξετε ότι = +., 8
5. ** Εξηγήστε γιατί η παρακάτω διαδικασία οδηγεί σε άτοπο x = x x = x + x + x +... + x, άρα (x ) = + + + δηλαδή x προσθετέοι x x... x, x φορές x = x + x +... + x, άρα x = x, εποµένως =!!! x φορές 6. ** Να βρείτε τις παραγώγους των παρακάτω συναρτήσεων: α) = x lnx β) g = συν x - γ) h (t) = e -t t 7. ** O όγκος ενός κύβου αυξάνει µε ρυθµό,5 cm /sec. Να βρείτε το ρυθµό αύξησης της επιφάνειάς του όταν ο όγκος είναι 7 cm. ίνονται Όγκος κύβου πλευράς α: V = α Εµβαδόν επιφάνειας κύβου πλευράς α: Ε = 6α 8. ** Ένα σηµείο κινείται σε άξονα και η θέση του τη χρονική στιγµή t καθορίζεται από τη συνάρτηση s (t) = t - t -. Να υπολογίσετε: α) την ταχύτητά του κατά τη χρονική στιγµή t = sec β) την επιτάχυνσή του κατά τη χρονική στιγµή t = sec γ) πότε η ταχύτητα είναι 0. 9. ** Η θέση ενός κινητού που κινείται σε άξονα δίνεται από τη συνάρτηση s (t) = ln (t + ), t 0 (ο χρόνος µετράται σε sec). α) είξτε ότι η κίνηση είναι επιβραδυνόµενη. β) Να βρεθεί το µέτρο της ταχύτητας και της επιβράδυνσης του κινητού τη χρονική στιγµή t 0 =. 9
0. ** Έχει παρατηρηθεί ότι πίνοντας ένα αναψυκτικό µε καλαµάκι, µια αναρρόφηση διαρκεί περίπου sec και η ποσότητα του αναψυκτικού που καταναλώνεται κατά την αναρρόφηση είναι ίση µε την ποσότητα που χωρά στο καλαµάκι. Το ποτήρι έχει διάµετρο cm και το καλαµάκι έχει διάµετρο 0, cm και ύψος 5 cm. Να βρεθεί η ταχύτητα µε την οποία κατεβαίνει η στάθµη του αναψυκτικού στο ποτήρι σε κάθε αναρρόφηση. ίνεται ο όγκος κυλίνδρου ύψους h και ακτίνας βάσης r: V = π r h. 0