Η µετά τοκετό θυρεοειδίτιδα είναι ένα σύνδροµο προσωρινής ή µόνιµης διαταραχής της λειτουργίας του θυρεοειδούς που εµφανίζεται τον πρώτο χρόνο µετά τον τοκετό και οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή του θυρεοειδούς.
ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Συχνότητα: 1,1-21,1% Ιωδοπενικές περιοχές: 5-7% Σακχαρώδης διαβήτης: 15% (Gertein HC, Ann Intern Med 1993) Μεγάλη διακύµανση γενετικοί παράγοντες περιβαλλοντικοί παράγοντες σχεδιασµός µελετών διάρκεια παρακολούθησης
ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ νόσος Graves θυρ. Hashimoto θυρ. λοχείας ΟΡΓΑΝΟΕΙ ΙΚΑ µεταβολές χυµικής + κυτταρικής ανοσίας
ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΑ ΑΝΤΙΓΟΝΑ Θυρεοσφαιρίνη(Tg) Θυρεοειδική υπεροξειδάση (µικροσωµιακό αντιγόνο, ΤΡΟ) Υποδοχέας TSH
ΑΝΤΙΓΟΝΑ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙ ΟΥΣ Α ΕΝΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ ΘΥΡΕΟΣΦΑΙΡΙΝΗ ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΗ ΥΠΕΡΟΞΕΙ ΑΣΗ ΥΠΟ ΟΧΕΑΣ TSH
ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ Αντιθυρεοσφαιρινικά αντισώµατα (TgAb) Αντιµικροσωµιακά αντισώµατα (TPOAb) Εγκυος µε θετικά TPOAb έχει πιθανότητα εκδήλωσης θυρεοειδίτιδας 30%-52%
ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΣΩΜΙΑΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ Συνδέουν- ενεργοποιούν το συµπλήρωµα και την αντισωµατοεξαρτώµενη κυτταροτοξικότητα (ADCC) Είναι πολυκλωνικά και ετερογενή Ανήκουν και στις 4 υποκλάσεις της IgG Συνήθως είναι IgG4 και IgG1 Θέσεις σύνδεσης: υδρόφιλο τµήµα του µορίου Εύρηµα σε αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες
ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΣΩΜΙΑΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ εν αποτελούν εκλυτικό παράγοντα της νόσου Χρησιµοποιούνται ως δείκτες Έναρξη και εξέλιξη θυρεοειδοπάθειας τίτλος αντισωµάτων ικανότητα ενεργοποίησης συµπληρώµατος Parkes AB, J Clin Endocrinol Met,1994
Η ΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΩΝ anti-tpo ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ 1η εβδοµάδα ΛΕΧΩΙ ΕΣ 24 20 16 12 8 4 0 1/100 1/400 1/1600 1/6400 1/25600 1/102400 τίτλοι 1/409600 ΟΜΑ Α Α 24 20 16 12 8 4 0 ΟΜΑ Α ΟΜΑ Α Γ ΟΜΑ Α Β
Η ΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΩΝ anti-tpo ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ 3ος µήνας ΛΕΧΩΙ ΕΣ 14 12 10 8 6 4 2 0 1/100 1/400 1/1600 τίτλοι 1/6400 1/25600 1/102400 1/409600 14 12 10 8 6 4 2 0 ΟΜΑ Α ΟΜΑ Α Γ ΟΜΑ Α Β ΟΜΑ Α Α
Η ΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΩΝ anti-tpo ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΛΕΧΩΙ ΕΣ 20 16 12 8 4 0 1/100 1/400 1/1600 1/6400 1/25600 1/102400 τίτλοι 6ος µήνας 1/409600 ΟΜΑ Α Α 20 16 12 8 4 0 ΟΜΑ Α ΟΜΑ Α Γ ΟΜΑ Α Β
Η ΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΩΝ anti-tpo ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΛΕΧΩΙ ΕΣ 24 20 16 12 8 4 0 1/100 1/400 1/1600 1/6400 1/25600 1/102400 τίτλοι 9ος µήνας 1/409600 ΟΜΑ Α Α 24 20 16 12 8 4 0 ΟΜΑ Α ΟΜΑ Α Γ ΟΜΑ Α Β
ΛΕΧΩΙ ΕΣ 24 20 16 12 8 4 0 1/100 1/400 1/1600 1/6400 1/25600 1/102400 τίτλοι Η ΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΩΝ anti-tpo ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ 12ος µήνας 1/409600 ΟΜΑ Α Α 24 20 16 12 8 4 0 ΟΜΑ Α ΟΜΑ Α Γ ΟΜΑ Α Β
ΙΑΚΥΜΑΝΣΗ TPOAb ΣΤΙΣ ΛΕΧΩΙ ΕΣ ΜΕ ΜΟΝΙΜΟ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙ ΙΣΜΟ ΛΕΧΩΙ ΕΣ 5 4 3 2 1 0 1/100 1/4001/1600 1/6400 1/25600 1/102400 1/409600 τίτλοι 5 4 3 2 1 0 12ος µήνας 9ος µήνας 6ος µήνας 3ος µήνας 1η εβδοµάδα
TPOAb Ασθενείς µε υποθυρεοειδισµό αυξηµένα επίπεδα IgG1 TPOAb Jansson R, Clin Exp Immunol 1986 Ασθενείς µε υπερ- και υποθυρεοειδισµό αυξηµένη δραστηριότητα IgG2, IgG3 TPOAb Hall R, Thyroid autoimmunity 1988 Στενή συσχέτιση TPOAb και θυρεοειδίτιδας Αµφισβητείται ο κύριος ρόλος τους στην παθογένεια
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Τ-λεµφοκύτταρα πρωτεύοντα ρόλο στην παθoγένεια εκκρίνουν ιντερλευκίνες και άλλες κυτοκίνες (Utiger RD, N Engl J Med 325:278, 1991) Τ βοηθητικά λεµφοκύτταρα (CD4+) Όταν έρχονται σε επαφή µε αντιγόνα διαφοροποιούνται σε TH1 εκκρίνουν IL-2, IF-γ καιtnf-α (κυτταρική ανοσία) ΤΗ2 εκκρίνουν IL-4,-5,-6 και 10 (χυµική ανοσία)
Β-λεµφοκύτταρα παράγουν αντιθυρεοειδικά αντισώµατα αφού διεγερθούν από ΤΗ2 (CD4+) µε τις IL-4, IL-5 τα οποία στρέφονται εναντίον της υπεροξειδάσης, της θυρεοσφαιρίνης και των υποδοχέων της TSH
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Παραγωγή και άλλων αντισωµάτων έναντι στοιχείων της κυτταρικής µεµβράνης δεσµεύουν το συµπλήρωµα προσελκύουν κύτταρα φονείς (NK) προκαλώντας κυτταρόλυση Τα βοηθητικά Τ-1(CD4+) διεγείρουν το κυτταροτοξικό σκέλος ενεργοποιώντας µακροφάγα και φυσικά κύτταρα φονείς µε τη βοήθεια κυτοκινών (IF-γ,IL-2, IL-12)
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Στην ανοσολογική αντίδραση συµµετέχουν τα κυτταροτοξικά Τ-λεµφοκύτταρα (CD8+) Αναγνωρίζουν αντιγόνα στην επιφάνεια των κυττάρων στόχων που σχετίζονται µε το µείζον σύµπλεγµα ιστοσυµβατότητας (MHC) και κυρίως αντιγόνα HLA τάξης I Εκκρίνουν τοξικούς παράγοντες που καταστρέφουν τα θυρεοειδικά κύτταρα
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Η επιβίωση των θυρεοειδικών κυττάρων εξαρτάται από παράγοντες που επιταχύνουν ή επιβραδύνουν την απόπτωσή τους Σύνδεση υποδοχέων θανάτου µε διαµεµβρανικούς συνδέτες ενεργοποίηση πρωτεολυτικών ενζύµων καταστροφή του κυττάρου
Ζεύγη υποδοχέων- συνδετών που σχετίζονται µε τη θυρεοειδική αυτοανοσία και εκφράζονται από τα θυρεοειδικά κύτταρα είναι το Fas/Fas ligand και το DR4-DR5 ιέγερση του υποδοχέα CD95 (Fas) από CD95L επισπεύδει τον κυτταρικό θάνατο Η έκφραση των υποδοχέων επάγεται από ενεργοποιηµένα Β και Τ λεµφοκύτταρα (Giordano C, Science 275:960, 1997)
ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΑ
ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ιάφορα γονίδια καθορίζουν την ανοσολογική απάντηση στην οργανοειδική αυτοανοσία HLA-DR3, DR4, DR5 του MHC Τα µόρια του MHC και τα DQ αποτελούν δοµές µε ικανότητα παρουσίασης των αντιγόνων TPO, Tg στα Τ-λεµφοκύτταρα
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Προσλαµβανόµενο ιώδιο εν φαίνεται να παίζει ρόλο Χηµικές τοξίνες (methylcholanthrene) Καπνός τσιγάρου (θειοκυανικά) µεταβολίζονται από το θυρεοειδή, αναστέλουν τη µεταφορά ιωδίου και ανταγωνίζονται την ΤΡΟ στον υποδοχέα νέκρωση θυρεοεοειδικών κυττάρων διαταραχές στο µεταβολισµό θυρεοειδούς
ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Θυρεοειδικό παρέγχυµα εκτεταµένη διήθηση µε Τ-λεµφοκύτταρα (CD4+ και CD8+), µακροφάγα, κύτταρα φονείς (ΝΚ),µερικά Β-λεµφοκύτταρα Εκτεταµένη κυτταρική βλάβη σε περιοχές που εκφράζουν τον CD95 (Fas) και τον συνδέτη του CD95L
ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Λεµφοζίδια και ήπια επιθηλιακή υπερπλασία θυλακίων Ανοσοϊστοχηµεία: αυξηµένη έκφραση MHC αντιγόνων τάξεως ΙΙ στα θυλακιώδη κύτταρα
ΒΙΟΨΙΑ λεµφοζίδια
λεµφοκυτταρική διήθηση ( Τ και Β λέµφο-) ΒΙΟΨΙΑ
Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ Υπερθυρεοειδική φάση Σηµαντικά αυξηµένα κυκλοφορούντα διεγερµένα Τ-λεµφοκύτταρα Ευθυρεοειδική, υποθυρεοειδική φάση Αύξηση CD4+, µείωση CD8+ υψηλός λόγος CD4+/CD8+ βοηθητικών λεµφοκυττάρων
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ευρύ φάσµα κλινικής έκφρασης Παροδικός υπερθυρεοειδισµός (35%) Παροδικός υποθυρεοειδισµός (40%) Υπερθυρεοειδισµός ακολουθούµενος από υποθυρεοειδισµό (30%-39%) Βρογχοκήλη σε ιωδοπενικές περιοχές
ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙ ΙΣΜΟΣ 1ο- 6ο µήνα µετά τον τοκετό Αφνίδια έναρξη µικρή διάρκεια Καταστροφή του αδένα Ήπια συµπτώµατα κόπωση αίσθηµα παλµών απώλεια βάρους δυσανεξία στη ζέστη ευερεθιστότητα
ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙ ΙΣΜΟΣ 4ο 8ο µήνα µετά τον τοκετό Ελαττωµένη δραστηριότητα - κατάθλιψη Βραδυψυχισµός- εύκολη κόπωση Αδυναµία συγκέντρωσης Ξηρό δέρµα - αίσθηµα ψύχους Μόνιµος υποθυρεοειδισµός 3-5 χρόνια µετά (12% - 61%)
ΙΑΓΝΩΣΗ Αυξηµένη κλινική υποψία Ύπαρξη ΤΡΟ αντισωµάτων υποδηλώνει την εκδήλωση σε ποσοστό 30-52% FT4, TSH, TPO αντισώµατα σπινθηρογράφηµα: µειωµένη πρόσληψη
ΘΕΡΑΠΕΙΑ Προπανολόλη 40-120mg θυροξίνη
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η µετά τοκετό θυρεοειδίτιδα είναι κλινικό σύνδροµο πουχαρακτηρίζεται από παροδική ή µόνιµη δυσλειτουργία του θυρεοειδούς. Εκδηλώνεται τον πρώτο χρόνο µετά τον τοκετό. Οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή του θυρεοειδούς.
Η µετά τοκετό θυρεοειδίτιδα συσχετίζεται µε Αυξηµένο τίτλο ΤΡΟ αντισωµάτων Ιστολογικά διήθηση κατά τόπους και διάχυτα του θυρεοειδούς µε λεµφοκύτταρα Παρουσία αυξηµένων κυκλοφορούντων ενεργοποιηµένων Τ-λεµφοκυττάρων Γενετική προδιάθεση Αυξηµένο κίνδυνο µόνιµου υποθυρεοειδισµού