ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Άννα Μπατιστάτου Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
ΠΑΓΚΡΕΑΣ Στοιχεία Ανατομίας-Φυσιολογίας Το πάγκρεας δημιουργείται από δυο ξεχωριστές καταβολές, που στην πορεία συνενώνονται Η κοιλιακή καταβολή δημιουργείται ως μέρος του αναπτυσσόμενου ηπατικού πόρου και σχηματίζει κυρίως την κεφαλή του παγκρέατος Η ραχιαία καταβολή είναι μεγαλύτερη και σχηματίζει το σώμα, την ουρά και το πρόσθιο τμήμα της κεφαλής
Το φυσιολογικό πάγκρεας των ενηλίκων συνίσταται από δυο μοίρες: την εξωκρινή μοίρα, που περιλαμβάνει το σύστημα των αδενοκυψελών, που διατάσσονται σε λόβια και αδειάζουν το περιεχόμενό τους σε πόρους με συνεχώς αυξανόμενο μέγεθος και τελικά στον κύριο παγκρεατικό πόρο (του Wirsung, καταλήγει στο φύμα του Vater) και τον επικουρικό παγκρεατικό πόρο (του Santorini) και την ενδοκρινή μοίρα
Τα κύτταρα των κυψελίδων είναι μεγάλα, πολυγωνικά με άφθονο κυτταρόπλασμα το οποίο είναι γεμάτο από ηωσινόφιλα ζυμογόνα κοκκία Οι πόροι επενδύονται από κυβικά κύτταρα
Η ενδοκρινής μοίρα αντιπροσωπεύεται κυρίως από τα νησίδια του Langerhans (συνιστούν το 1-2% του παγκρέατος στον ενήλικα), που είναι στρογγυλές, συμπαγείς δομές με αυξημένη αγγείωση και συνίστανται κυρίως από τα ακόλουθα κύτταρα: Β-κύτταρα: εκκρίνουν ινσουλίνη και αποτελούν το 70% του κυτταρικού πληθυσμού των νησιδίων Α-κύτταρα: εκκρίνουν γλουκαγόνο και αποτελούν το 5-20% του κυτταρικού πληθυσμού των νησιδίων D-κύτταρα: εκκρίνουν σωματοστατίνη και αποτελούν το 5-10% του κυτταρικού πληθυσμού των νησιδίων PP-κύτταρα: εκκρίνουν παγκρεατικό πολυπεπτίδιο και αποτελούν το 1-2% του κυτταρικού πληθυσμού των νησιδίων
Ab για γλουκαγόνο Ab για ινσουλίνη
Τα ενδοκρινικά κύτταρα (εκτός από τα Β-κύτταρα) σε ανοσοϊστοχημικό έλεγχο είναι θετικά για νευροενδοκρινικούς δείκτες χρωμογρανίνη συναπτοφυσίνη ειδική των νευρώνων ενολάση (NSE) και νευροϊνίδια
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Οι όγκοι του παγκρέατος διακρίνονται σε νεοπλάσματα της εξωκρινούς και νεοπλάσματα της ενδοκρινούς μοίρας Τα νεοπλάσματα της εξωκρινούς μοίρας είναι στη μεγάλη πλειοψηφία τους επιθηλιακής αρχής και διακρίνονται σε καλοήθη, οριακής κακοηθείας και κακοήθη, καθώς και σε συμπαγή ή κυστικά
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΩΚΡΙΝΟΥΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Αδενοκαρκίνωμα των πόρων Είναι το πιο συχνό κακόηθες νεόπλασμα του παγκρέατος (85% των περιπτώσεων) Αποτελεί την πέμπτη σε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο στις ΗΠΑ, μετά από τα καρκινώματα του πνεύμονα, του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη Εμφανίζεται σε ηλικίες 60-68 ετών, με μια μικρή υπεροχή στους άντρες. Η συχνότητά του συνεχώς αυξάνει τις τελευταίες δεκαετίες Δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για την αιτιοπαθογένειά του, ωστόσο υπάρχει σαφής συσχέτιση μεταξύ καπνίσματος και ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος
Αδενοκαρκίνωμα των πόρων Η κλινική εικόνα εξαρτάται από την εντόπιση Νεοπλάσματα της κεφαλής εμφανίζονται με προοδευτικό ίκτερο και άλγος, ωστόσο η διάγνωση συνήθως τίθεται αργά όταν το νεόπλασμα έχει ήδη επεκταθεί πέρα από το πάγκρεας Τα νεοπλάσματα του σώματος και της ουράς αναπτύσσονται ύπουλα, χωρίς συμπτώματα και συνήθως έχουν δώσει μεταστάσεις όταν διαγνωστούν Στο 25% των ασθενών σχετίζονται με περιφερική φλεβοθρόμβωση
Μακροσκοπική εικόνα: Το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος εντοπίζεται στην κεφαλή στα 2/3 των περιπτώσεων και στο σώμα και την ουρά στο υπόλοιπο 1/3 Στο 20% των περιπτώσεων είναι πολυεστιακό Είναι ασαφώς περιγεγραμμένο, σκληρό, με κιτρινόφαιη επιφάνεια διατομής Η εξωπαγκρεατική επέκταση είναι συχνή
Μικροσκοπική εικόνα: Μικροσκοπικά τα νεοπλάσματα διακρίνονται σε πτωχά, μέτρια και καλά διαφοροποιημένα Χαρακτηρίζονται από την παρουσία αδενικών σχηματισμών και πολύ συχνά εμφανίζουν περινευρική διήθηση Τυπική επίσης είναι η μεγάλη κυτταρολογική ατυπία (εκσεσημασμένη πυρηνική πλειομορφία, απώλεια προσανατολισμού, εμφανή πυρήνια, άφθονες μιτώσεις) σε συνδιασμό με τη μικρή αρχιτεκτονική ατυπία Με ειδική χρώση PAS αναγνωρίζεται η παρουσία βλέννης
ΤΑΧΕΙΑ ΒΙΟΨΙΑ Πολύ δύσκολη η διαφορική διαγνωση μεταξύ καλά διαφοροποιημένου αδενοκαρκινώματος και χρόνιας παγκρεατίτιδας ΠΡΟΣΟΧΗ σε: Κυτταρολογικά χαρακτηριστικά στους αδενικούς σχηματισμούς Περινευρική διήθηση
Σε ανοσοϊστοχημικό έλεγχο τα νεοπλασματικά κύτταρα είναι θετικά στις κερατίνες (7,8,18,19, 15/16, 17 και σπανιότερα στις 5/6,10,13), και το ΕΜΑ Συνήθως εκφράζουν και τους δείκτεs CEA, CA19-9, B72.3 και άλλα pancreatic cancer-associated antigens
Άλλοι μικροσκοπικοί τύποι αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος Αδενοπλακώδες καρκίνωμα Ογκοκυτταρικό καρκίνωμα Διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα Καρκίνωμα signet ring Βλεννώδες καρκίνωμα
Αρχικά μεθίσταται στους περιπαγκρεατικούς λεμφαδένες Οι πιο συχνές θέσεις απομακρυσμένων μεταστάσεων είναι το ήπαρ, το περιτόναιο, οι πνεύμονες, τα επινεφρίδια, τα οστά, το δέρμα και το ΚΝΣ Η πρόγνωση είναι πολύ πτωχή, με μόνο το 10% των ασθενώνναεπιζούντονπρώτοχρόνομετάτη διάγνωση
Με βάση κλινικές και μοριακές μελέτες πιστεύεται σήμερα ότι το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος ακολουθεί μια αλληλουχία πολυσταδιακής εξέλιξης από χαμηλόβαθμη σε υψηλόβαθμη δυσπλασία και τελικά σε διηθητικό αδενοκαρκίνωμα Το 2001 προτάθηκε ο όρος pancreatic intraepithelial neoplasia (PanIN) και ορίστηκαν σαφή κριτήρια για τη διάγνωση αυτών των αλλοιώσεων
Pancreatic intraepithelial neoplasia (PanIN) Οι αλλοιώσεις PanIN χαρακτηρίζονται από προοδευτικά αυξανόμενη κυτταρολογική και αρχιτεκτονική ατυπία και διακρίνονται σε PanIN/L-1Α: Ενδοπορική αλλοίωση που συνίσταται από ψηλά κυλινδρικά κύτταρα χωρίς ατυπία ή σχηματισμό θηλών. Υπάρχουν αντιρρήσεις για το αν πραγματικά είναι νεοπλασματικής φύσεως, γι αυτό και ως συνώνυμο χρησιμοποιείται ο όρος «mucinous duct lesion
PanIN/L-1Α
PanIN/1B: Ενδοπορική αλλοίωση με ελάχιστη κυτταρολογική ατυπία, αλλά πρώϊμες αλλοιώσεις της αρχιτεκτονικής με αναδιπλώσεις του βλεννογόνου και ελάχιστη ψευδοστοιβαδοποίηση
PanIN/2: Ενδοπορική αλλοίωση με κυτταρολογική ατυπία, αλλά και ψευδοστοιβαδοποίηση
PanIN-3(CIS) : Ενδοπορική αλλοίωση με θηλώδες πρότυπο αρχιτεκτονικής, αρκετά κυβοειδή κύτταρα, κυτταρολογική ατυπία, νεκρώσεις, μιτώσεις και απώλεια της πολικότητας
Pancreatic intraepithelial neoplasia (PanIN) Οι αλλοιώσεις PanIN-1Α και PanIN-1Β αποτελούν συχνά τυχαίο εύρημα (ως και στο 40% των μη νεοπλασματικών αδένων). Το ίδιο και η αλλοίωση PanIN-2. Θεωρείται λοιπόν ότι η παρουσία τους στερείται κλινικής σημασίας Η αλλοίωση PanIN-3 είναι πολύ σπάνια σε μη νεοπλασματικό πάγκρεας (<5%), αλλά αναγνωρίζεται στο 40-50% των περιπτώσεων με διηθητικό αδενοκαρκίνωμα των πόρων. Πιστεύεται ότι είναι κλινικά σημαντική αλλοίωση που μεταπίπτει/συνυπάρχει με διηθητικό αδενοκαρκίνωμα
Pancreatic intraepithelial neoplasia (PanIN) Υπάρχουν και μοριακά δεδομένα που υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία της πολυσταδιακής εξέλιξης. Παρατηρούνται γενετικές αλλοιώσεις σε ογκογονίδια και ογκοκατασταλτικά γονίδια Πρώϊμες: Μεταλλάξεις σε k-ras, HER-2/neu, prostate stem cell antigen, υπερέκφραση MUC-5 και fascin Ενδιάμεσες: Απενεργοποίηση p16, υπερέκφραση MUC-1 και cyclin D1 Όψιμες: Μεταλλάξεις σε p53 και BRCA2, απενεργοποίηση του pancreatic carcinoma locus 4, υπερέκφραση των Ki67, 14-3-3σκαι mesothelin
Pancreatic intraepithelial neoplasia (PanIN) Στη διαφορική διάγνωση περιλαμβάνονται η αντιδραστική ατυπία, η πλακώδης/μεταβατικού τύπου μετάπλαση, η καρκινοποίηση των πόρων από παρακείμενο διηθητικό αδενοκαρκίνωμα Η πιο δύσκόλη διαφορική διάγνωση, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά είναι από ενδοπορικά θηλώδη βλεννώδη νεοπλάσματα (intraductal papillary mucinous neoplasms) Τα τελευταία ορίζονται ως μακροσκοπικά ορατά νεοπλάσματα, μη-διηθητικά, επιθηλιακής αρχής, που παράγουν βλέννη, εντοπίζονται στον κύριο παγκρεατικό πόρο ή τους κλάδους του και σχηματίζουν μάζα μδ >1 εκ
Αναπλαστικό καρκίνωμα (πλειόμορφο, σαρκωματόμορφο ή αδιαφοροποίητο) Στις περισσότερες περιπτώσεις εξορμάται από τους πόρους Συνιστά το 7% των κακοήθων νεοπλασμάτων της εξωκρινούς μοίρας Προσβάλλει συνήθως άνδρες >50 ετών Μορφολογικά διακρίνονται τρεις τύποι: Πλειόμορφο Από ατρακτόμορφα κύτταρα Από μικρά στρογγυλά κύτταρα Θετική ανοσοαντίδραση (εστιακά) σε κερατίνη, EMA, CEA Πολύ πτωχή πρόγνωση
Γιγαντοκυτταρικός όγκος
Γιγαντοκυτταρικός όγκος
ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΒΛΑΣΤΩΜΑ: Το πιο συχνό νεόπλασμα του παγκρέατος σε παιδιά
Κυστικά νεοπλάσματα του παγκρέατος Τα πρωτοπαθή κυστικά νεοπλάσματα είναι σπάνια Τα πιο συχνά είναι τα ορώδη κυστικά νεοπλάσματα που συνιστούν περίπου το 25% όλων των κυστικών όγκων του παγκρέατος και το 1-2% όλων των νεοπλασμάτων της εξωκρινούς μοίρας Με βάση την τελευταία ταξινόμηση κατά WHO διακρίνονται σε: Ορώδες κυσταδένωμα (ονομάζεται και glycogen-rich) Με βάση τα μακροσκοπικά χαρακτηριστικά διακρίνεται σε ορώδες μικροκυστικό αδένωμα και ορώδες μακροκυστικό αδένωμα και σε: Ορώδες κυσταδενοκαρκίνωμα
Το ορώδες μικροκυστικό κυσταδένωμα εντοπίζεται συνήθως στην κεφαλή ή την ουρά και παρουσιάζεται ως μεγάλη πολύχωρη μάζα που συνίσταται από πολλές μικρές κυστικές κοιλότητες γεμάτες διαυγές (ορώδες) υγρό Οι μικροκύστεις επενδύονται από μονόστιβο αποπλατυσμένο ή κυβοειδές επιθήλιο που περιέχει άφθονο γλυκογόνο (PAS+, PASdiastase-) Σε ανοσοϊστοχημικό έλεγχο τα νεοπλασματικά κύτταρα είναι θετικά στα: CK7,8,18,19, εστιακά στα: B72.3 και Ca19-9 και αρνητικά στα: CK14, CK20, CEA, p53
Ορώδες μικροκυστικό αδένωμα
Ορώδες μικροκυστικό αδένωμα
Αν αναγνωριστούν κακοήθη χαρακτηριστικά πυρηνική ατυπία διηθητική ανάπτυξη μεταστάσεις τότε μιλάμε για ορώδες κυσταδενοκαρκίνωμα
Βλεννώδη κυστικά νεοπλάσματα Οι βλεννώδεις κυστικοί όγκοι του παγκρέατος είναι σπάνια νεοπλάσματα που χαρακτηρίζονται από Αυξημένη επίπτωση στις γυναίκες ( : =10:1) Απουσία επικοινωνίας με το σύστημα των πόρων του παγκρέατος Χαρακτηριστικό στρώμα, που μοιάζει με αυτό της ωοθήκης
Οι βλεννώδεις κυστικοί όγκοι εντοπίζεται συνήθως στο σώμα ή την ουρά και παρουσιάζεται ως μεγάλες πολύχωρες κυστικές μάζες, οι οποίες επενδύονται από ψηλό κυλινδρικό επιθήλιο, που παράγει βλέννη και σχηματίζει θηλές. Συχνά συνυπάρχει αποτιτάνωση του τοιχώματος της κύστης. Με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τα νεοπλάσματα αυτά διακρίνονται σε καλοήθη (βλεννώδες κυσταδένωμα), οριακής κακοήθειας και κακοήθη (βλεννώδες κυσταδενοκαρκίνωμα, όταν αναγνωριστεί σαφής διήθηση του τοιχώματος)
Πολλοί ερευνητές έχουν δείξει ότι ιστολογικά καλοήθεις βλεννώδεις κυστικοί όγκοι μπορεί να εξαλλαγούν σε κακοήθεις αν δεν εξαιρεθούν πλήρως Καθώς είναι δυνατόν ένα μικρό μόνο μέρος όγκου να εμφανίζει στοιχεία κακοήθειας πρέπει να γίνεται εκτεταμένη δειγματοληψία και μικροσκοπική εξέταση
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΥΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Είναι πολύ πιο σπάνια από εκείνα της εξωκρινούς μοίρας Εμφανίζονται στους ενήλικες και εντοπίζονται στο σώμα ή την ουρά του παγκρέατος Τόσο μακροσκοπικά όσο και μικροσκοπικά μοιάζουν με τους καρκινοειδείς όγκους του πεπτικού σωλήνα, με τους οποίους άλλωστε έχουν κοινή νευροενδοκρινική προέλευση Μακροσκοπικά εμφανίζονται ως οζίδια ρόδινου χρώματος που δεν περιβάλλονται από κάψα
Μικροσκοπικά συνίστανται από μικρά, σχετικά ομοιόμορφα κυβοειδή κύτταρα με κεντρικούς πυρήνες και οξεόφιλο ή αμφίφιλο λεπτοκοκκώδες κυτταρόπλασμα Το πρότυπο αρχιτεκτονικής μπορεί να είναι συμπαγές, gyriform, αδενικό ή μη χαρακτηριστικό Το στρώμα είναι αγγειοβριθές και μπορεί να εναποτίθεται αμυλοειδές Με την αιματοξυλίνη-ηωσίνη τίθεται η διάγνωση «όγκος ενδοκρινούς μοίρας/από νησιδιακά κύτταρα του παγκρέατος»
Συνήθως οι όγκοι από τα νησιδιακά κύτταρα του παγκρέατος συνθέτουν τις αντίστοιχες παγκρεατικές ορμόνες Ωστόσο μερικοί είναι μη λειτουργικοί Ανοσοϊστοχημικά υπάρχουν «πανενδοκρινικοί» δείκτες: NSE, χρωμογρανίνη Α και Β, συναπτοφυσίνη, οπιοειδή πεπτίδια και δείκτες ειδικοί για κάθε πεπτίδιο: ινσουλίνη, γλουκαγόνο, PP κλπ
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΥΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Πολλά σύνδρομα σχετίζονται με όγκους από κύτταρα των νησιδίων, αλλά εδώ θα σχολιάσουμε μόνο τα πιο χαρακτηριστικά το ινσουλίνωμα (υπερινσουλινισμός) το γαστρίνωμα (σύνδρομο Zollinger-Ellison) και την πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία (MEN)
Αδένωμα ενδοκρινούς μοίρας παγκρέατος
Αδένωμα ενδοκρινούς μοίρας παγκρέατος Μπορεί να είναι μη λειτουργικό Αν παράγει ινσουλίνη, τότε προκαλεί υπογλυκαιμία Αν παράγει γαστρίνη, τότε οδηγεί στο σ. Zollinger-Ellison
Ινσουλίνωμα (όγκος από Β-κύτταρα) Συνήθως πρόκειται για μονήρη, καλοήθη ενδοπαγκρεατικά νεοπλάσματα Στο 10% των περιπτώσεων είναι κακοήθη και διαγιγνώσκονται μόνο με βάση την τοπική διήθηση και τις απομακρυσμένες μεταστάσεις, γιατί ιστολογικά δε διαφέρουν από τα καλοήθη νεοπλάσματα Τα νεοπλασματικά κύτταρα εκκρίνουν ινσουλίνη και προκαλούν υπογλυκαιμία. Τα υπογλυκαιμικά επεισόδια ανακουφίζονται αμέσως με τη λήψη γλυκόζης. Στην κυκλοφορία ανιχνεύονται ψηλά επίπεδα ινσουλίνης
Ινσουλίνωμα: Ανοσοϊστοχημική χρώση για ινσουλίνη
Γαστρίνωμα (σύνδρομο Zollinger-Ellison) Είναι νεόπλασμα από κύτταρα G που παράγουν γαστρίνη Εντοπίζεται στο πάγκρεας, στους περιπαγκρεατικούς ιστούς, στο τοίχωμα του δωδεκαδακτύλου και την πυλωρική μοίρα του στομάχου
Γαστρίνωμα (σύνδρομο Zollinger-Ellison) Το σύνδρομο Zollinger-Ellison οφείλεται στην υπερπαραγωγή γαστρίνης και χαρακτηρίζεται από αυξημένες γαστρικές εκκρίσεις και έλκη στομάχου και δωδεκαδακτύλου Το 1/3 των ασθενών εμφανίζει διάρροιες Στις σποραδικές περιπτώσεις τα νεοπλάσματα είναι μονήρη και πάνω από τα μισά έχουν επεκταθεί τοπικά ή δώσει μεταστάσεις κατά το χρόνο της διάγνωσης Όταν εμφανίζονται σε συνδυασμό με σύνδρομο ΜΕΝ Ι, είναι πολυεστιακά, εντοπίζονται κυρίως στο δωδεκαδάκτυλο και συνήθως είναι καλοήθη
Γαστρίνωμα
Γαστρίνωμα
Σύνδρομα ΜΕΝ (Multiple Endocrine Neoplasia) Τα σύνδρομα Πολλαπλής Ενδοκρινικής Νεοπλασίας (ΜΕΝ) κληρονομούνται με σωματικό επικρατούντα χαρακτήρα και χαρακτηρίζονται από υπερπλασία ή νεοπλασματική εξεργασία σε περισσότερους από έναν ενδοκρινείς αδένες
Σύνδρομo ΜΕΝ I (Werner s syndrome): Χαρακτηρίζεται από Αδενώματα υπόφυσης Νεοπλάσματα ενδοκρινούς μοίρας παγκρέατος (κυρίως γαστρίνωμα) Υπερπλασία των κύριων κυττάρων του παραθυρεοειδούς
Αδένωμα υπόφυσης
Αδένωμα ενδοκρινούς μοίρας παγκρέατος
Υπερπλασία παραθυρεοειδούς
Σύνδρομo ΜΕΝ ΙI (germline mutations in the RET proto-oncogene): MEN IIα (Sipple s syndrome):χαρακτηρίζεται από Υπερπλασία των κυττάρων C και μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς Φαιοχρωμοκύττωμα των επινεφριδίων Υπερπλασία των κύριων κυττάρων του παραθυρεοειδούς
Μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς
Φαιοχρωμοκύττωμα επινεφριδίων
Υπερπλασία παραθυρεοειδούς
MEN IIβ (Gorlin s syndrome): Χαρακτηρίζεται από Μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς Φαιοχρωμοκύττωμα των επινεφριδίων Γαγγλιονευρώματα βλεννογόνων
Μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς
Φαιοχρωμοκύττωμα επινεφριδίων
Γαγγλιονεύρωμα
Στο πάγκρεας αναπτύσσονται σπάνια και Λεμφώματα Καλοήθεις μεσεγχυματικοί όγκοι (πχ λεμφαγγείωμα, αιμαγγείωμα, schwannoma) Σαρκώματα (πχ λιποσάρκωμα, λειομυοσάρκωμα) Μεταστατικοί όγκοι συνήθως από επέκταση νεοπλάσματος του παχέος εντέρου ή νεφρού Αιματογενείς μεταστάσεις εξαιρετικά σπάνιες (σε γενικευμένη καρκινωμάτωση)
SAINT PANCRAS Also known as Pancritas; Pancratius Memorial 12 May Profile 14 year old orphan, brought to Rome by his uncle. Convert. Martyred with Saint Nereus, Saint Achilleus, and Saint Domitilla. Pope Vitalian sent his relics from the cemetery of Calepodius in Rome to England as part of the evangelization of England, so they would have relics of the Church at large, and to install in altars in new churches. Saint Augustine of Canterbury dedicated the first Church in England to Saint Pancras, and subsequent churches throughout England are similarly named for him. Died martyred by beheading c.304 at Rome