ΠΣΤΧΙ ΚΗ ΡΓ Ι. Σέ ζκμ: ΠλκΰλΪηηα α Ϊ εβ βμ α σηωθ η φαθδαέα θσ κ. Οθκηα πυθυηκ φκδ β ά : πδίζϋπωθ εαγβΰβ άμ : υαΰΰ ζέα ΚκυΨ ά

Transcript

1 ΡΙΣΟΣ Λ ΙΟ Π Ν ΠΙΣΗΜΙΟ Θ ΛΟΝΙΚΗ ΣΜΗΜ ΠΙΣΗΜΗ ΦΤΙΚΗ ΓΩΓΗ Κ Ι ΘΛΗΣΙΜΟΤ ΠΣΤΧΙ ΚΗ ΡΓ Ι Σέ ζκμ: ΠλκΰλΪηηα α Ϊ εβ βμ α σηωθ η φαθδαέα θσ κ Οθκηα πυθυηκ φκδ β ά : υϊΰΰ ζκμ Κα αθ κτλαμ..μ. : πδίζϋπωθ εαγβΰβ άμ : υαΰΰ ζέα ΚκυΨ ά

2 Π ΡΙ ΧΟΜ Ν 1. δ αΰπΰδεϊ.2 2.εκπσμ λΰα έαμ Μ γκ κζκΰέα πκ ζϋ ηα α 6 5.υηπ λϊ ηα α δίζδκΰλαφέα..13 1

3 1. δ αΰπΰδεϊ Η φαθδαέα θσ κμ κυ ηυκεαλ έκυ απκ ζ έ άη λα βθ πλυ β αδ έα γαθϊ κυ δμ πκζδ δ ηϋθ μ ξυλ μ. Μ κηϋθβ ηϊζδ α β ΰάλαθ β κυ πζβγυ ηκτ πκυ γα ξαλαε βλέα δ βηκΰλαφδεϊ βθ υλυπβ, α πση θα Ϋ β αθαηϋθ αδ αεσηα η ΰαζτ λβ ατιβ β πθ γαθϊ πθ απσ κιτ Ϋηφλαΰηα κυ ηυκεαλ έκυ (Amoretti & Brion, 2000). Μ ΰΪζ μ πδ βηδκζκΰδεϋμ Ϋλ υθ μ κ άΰβ αθ κ υηπϋλα ηα σ δ Ϋθαμ απσ κυμ ετλδκυμ <<παλϊΰκθ μ εδθ τθκυ>> ΰδα φαθδαέα θσ κ έθαδ β υπκεδθβ δεσ β α, βζα ά β απκυ έα φυ δεάμ λα βλδσ β αμ απσ β εαγβη λδθά απά κυ τΰξλκθκυ αθγλυπκυ. Άζζκδ παλϊΰκθ μ εδθ τθκυ πκυ πλκ δαγϋ κυθ βθ ηφϊθδ β βμ φαθδαέαμ θσ κυ ηπκλκτθ θα έθαδ κ εϊπθδ ηα, β αλ βλδαεά υπϋλ α β,β υπ λξκζβ λδθαδηέα, κ αεξαλυ βμ δαίά βμ, β παξυ αλεέα, κ πδίαλυηϋθκ κδεκΰ θ δαεσ δ κλδεσ ξ δεϊ η βθ δ ξαδηδεά θσ κ κυ ηυκεαλ έκυ, β βζδεέα ( > 40 ) εαδ κ αθ λδεσ φτζκ(amoretti & Brion, 2000). Η υ βηα δεά φυ δεά Ϊ εβ β, ευλέπμ α λσίδα ηπκλ έ θα πλκεαζϋ δ βηαθ δεϋμ υθκρεϋμ η αίκζϋμ εαδ θα πλκ α τ δ δεαθκπκδβ δεσ ίαγησ κ ηυκεϊλ δκ απσ βθ ηφϊθδ β βμ δ ξαδηδεάμ θσ κυ αφκτ πλκεαζ έ ηδα δλϊ απσ γ δεϋμ φυ δκζκΰδεϋμ η αίκζϋμ. υΰε ελδηϋθα, αυιϊθ δ βθ δεαθσ β α πθ ηυυθ εαδ βμ εαλ δϊμ θα παλϊΰκυθ Ϋλΰκ, β εαλ δϊ πλκ αλησα αδ θα αθ Ϋξ δ αυιβηϋθ μ απαδ ά δμ Ϋλΰκυ, αυιϊθ δ βθ εα αθϊζπ β γ ληέ πθ, ίκβγϊ βθ απυζ δα ίϊλκυμ, Ϋξ δ υθκρεϋμ η αίκζδεϋμ πδ λϊ δμ η δυθκθ αμ β ΰζυεσαβ κυ αέηα κμ εαδ βθ εαεά ξκζβ λσζβ, θυ παλϊζζβζα αυιϊθ δ εαδ βθ εαζά ξκζβ λσζβ. πέ βμ ίκβγϊ β λτγηδ β βμ αλ βλδαεάμ υπϋλ α βμ εαδ κυ αεξϊλκυ. πέ βμ β ηϋ λδαμ Ϋθ α βμ α λσίδα Ϊ εβ β Ϋξ δ ηέα Ϊη β πέ λα β παλϊΰκθ μ βμ αΰΰ δαεάμ ζ δ κυλΰέαμ, σππμ β αλ βλδαεά εζβλέα, πκυ ξ έακθ αδ η βθ πλσκ κ βμ αγβλκ εζάλπ βμ. εσηα, η ζϋ μ Ϋ διαθ σ δ κδ υηη Ϋξκθ μ ηϋ λδαμ Ϋθ α βμ εαγβη λδθά πηα δεά λα βλδσ β α έξαθ εαζτ λβ αΰΰ δαεά ζ δ κυλΰέα απσ σ κυμ θ έξαθ παλεά εαγβη λδθά φυ δεά λα βλδσ β α. Χαλαε βλδ δεσ παλϊ δΰηα απκ ζ έ β παλα άλβ β κυ εαγβΰβ ά Paffenbarger εαδ βμ λ υθβ δεάμ κυ κηϊ αμ κδ κπκέκδ υ ξϋ δ αθ β φυ δεά λα βλδσ β α η κ πκ κ σ ηφϊθδ βμ ηφλϊΰηα κμ κυ ηυκεαλ έκυ υπαζζάζκυμ ΰλαφ έκυ δαπδ υθκθ αμ σ δ κ πκ κ σ αυ σ ά αθ η δπηϋθκ σ α Ϊ κηα αθϋίαδθαθ η α πσ δα π λδ σ λκυμ απσ 5 κλσφκυμ βθ βηϋλα ά π λπα κτ αθ π λδ σ λα απσ 5 κδεκ κηδεϊ λϊΰπθα βθ βηϋλα ά υηη έξαθ Ϋθ κθα αγζάηα α κυζϊξδ κθ 3 υλ μ βθ ί κηϊ α. 2

4 Οδ λ υθβ Ϋμ αυ κέ υπκ βλέακυθ σ δ σ κδ απαθκτθ ζδΰσ λ μ απσ 2000 ξδζδκγ ληέ μ Ϊ εβ β βθ ί κηϊ α παλκυ δϊακυθ 64% η ΰαζτ λκ εέθ υθκ θα υπκ κτθ Ϋηφλαΰηα τΰελδ β η ε έθκυμ πκυ απαθκτθ 3 φκλϋμ π λδ σ λ μ γ ληέ μ. ηδα Ϊζζβ η ζϋ β απσ κ Λκθ έθκ, Ϊ κηα, δαπδ υγβε σ δ κ πκ κ σ ηφλϊΰηα κμ κυ ηυκεαλ έκυ ά αθ λαηα δεϊ η δπηϋθκ σ κυμ εα Ϊ κθ ζ τγ λκ ξλσθκ κυ αίία κετλδαεκυ α ξκζκτθ αθ η κπκδα άπκ φυ δεά λα βλδσ β α (Amoretti & Brion, 2000). έθαδ βηαθ δεσ σηπμ θα κθέ κυη σ δ κδ υθκρεϋμ πέ λα βμ βμ Ϊ εβ βμ θ π λδκλέακθ αδ ησθκ υΰδ έμ αθγλυπκυμ η σξκ βθ πλσζβοβ πθ εαλ δαΰΰ δαευθ υηίϊθ πθ αζζϊ εαδ ά β πϊ ξκθ μ απσ εαλ δαΰΰ δαεϊ θκ άηα α. βθ κηϊ α αυ ά πθ α γ θυθ κ σξκμ βμ Ϊ εβ βμ θ έθαδ β πλσζβοβ πθ εαλ δαΰΰ δαευθ υηίϊθ πθ αζζϊ β ί ζ έπ β κυ εαλ δαΰΰ δαεκτ υ άηα κμ υ αφ θσμ θα αθ π ιϋλξ αδ εαζτ λα δμ εαγβη λδθϋμ απαδ ά δμ εαδ αφ Ϋλκυ θα η δπγ έ β πδγαθσ β α ιϋζδιβμ βμ θσ κυ. Οδ α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ ηπκλκτθ θα πφ ζβγκτθ αθ θ αξγκτθ Ϋθα πλσΰλαηηα απκεα Ϊ α βμ η ξλά β α λσίδαμ ευλέπμ Ϊ εβ βμ. κυμ α γ θ έμ αυ κτμ β Ϊ εβ β ηπκλ έ θα η δυ δ δμ ελέ δμ βγϊΰξβμ εαδ βθ αθϊΰεβ θκ βζ έαμ. εσηα, ί ζ δυθ δ βθ δεαθσ β Ϊ κυμ θα ε ζκτθ δμ εαγβη λδθϋμ λα βλδσ β μ ξπλέμ υηπ υηα α εαδ π λδκλδ ηκτμ εαδ αυιϊθ δ βθ πκδσ β α απάμ κυμ εαδ υθκζδεϊ κ πλκ σεδηκ πδίέπ βμ κυμ. 3

5 2.εκπσμ λΰα έαμ Ο εκπσμ βμ Ϋλ υθαμ έθαδ θα αθα έι δ β γ δεά πέ λα β βμ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ. Γδα θα πδ υξγ έ κ εκπσμ βμ λΰα έαμ, δ θ λΰάγβε υ λκΰ θάμ Ϋλ υθα βμ υπϊλξκυ αμ ίδίζδκΰλαφέαμ εαδ αλγλκΰλαφέαμ πκυ Ϋξ δ αθαπ υξγ έ ΰδα κθ θ ζσΰπ γϋηα. Σα απκ ζϋ ηα α βμ Ϋλ υθαμ έθκυθ δεαθκπκδβ δεϋμ πζβλκφκλέ μ ξ δεϊ η κ υπσ ιϋ α β γϋηα, εαδ ία έακθ αδ πλπ κΰ θ έμ Ϋλ υθ μ πκυ Ϋξκυθ πλκβΰκυηϋθπμ ΰέθ δ. 4

6 3.Μ γκ κζκΰέα δ θ λΰάγβε υ λκΰ θάμ λ υθϊ εαδ π ι λΰα έα δμ υπϊλξκυ αμ ίδίζδκΰλαφέαμ εαδ αλγκΰλαφέαμ, α απκ ζϋ ηα α βμ κπκέαμ ία έακθ αδ πλπ κΰ θ έμ Ϋλ υθ μ.h αθααά β β κυμ Ϋΰδθ δμ παλαεϊ π ζέ μ : PubMed Health,google scholar, Ϋθ υπβ ίδίζδκΰλαφέα 5

7 4. πκ ζϋ ηα α Σα ζ υ αέα ξλσθδα δμ δα λδεϊ αθ π υΰηϋθ μ ξυλ μ Ϋξκυθ εαγδ λπγ έ πλκΰλϊηηα α απκεα Ϊ α βμ εαλ δκπαγυθ, δ δαέ λα η Ϊ απσ Ϋηφλαΰηα ηυκεαλ έκυ, πμ αθαπσ πα κ ηάηα βμ υθκζδεάμ γ λαπ υ δεάμ αθ δη υπδ άμ κυμ. Σα πλκΰλϊηηα α εαλ δαεάμ απκεα Ϊ α βμ (Cardiac Rehabilitation) εκπσ Ϋξκυθ θα ί ζ δυ κυθ βθ εαλ δαΰΰ δαεά ζ δ κυλΰέα,θα η δυ κυθ κθ εέθ υθκ ΰδα θϋκ Ϋηφλαΰηα ά αδφθέ δκ γϊθα κ, θα ί ζ δυ κυθ α υηπ υηα α πθ α γ θυθ, θα αγ λκπκδά κυθ ά εαδ θα αθα λϋοκυθ βθ αγβλκ εζβλυθ δεά δα δεα έα, θα ί ζ δυ κυθ βθ ουξδεά εαδ φυ δεά εα Ϊ α β πθ α γ θυθ εαδ Ϋζκμ θα ίκβγά κυθ κθ α γ θά ΰδα βθ κηαζσ λβ εκδθπθδεά παθϋθ αιβ. Σα πλκΰλϊηηα α φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ π λδζαηίϊθκυθ θβηϋλπ β εαδ επαέ υ β κυ α γ θκτμ εαδ κυμ π λδίϊζζκθ σμ κυ ξ δεϊ η βθ πϊγβ β, βθ γ λαπ έα εαδ βθ πλσΰθπ β, υ βηα δεά φυ δεά λα βλδσ β α, ουξκζκΰδεά υπκ άλδιβ εαδ εαγκ άΰβ β ΰδα βθ φαληκΰά εαθσθπθ υΰδ δθάμ δαίέπ βμ εαδ δα λκφάμ. Χ σ κ, β ΰτηθα β απκ ζ έ κ ία δεσ ηϋλκμ πθ πλκΰλαηηϊ πθ εαγυμ υηίϊζζ δ βθ πδ λκφά πθ α γ θυθ παΰΰ ζηα δεά εαδ εκδθπθδεά λϊ β, η δυθ δ δμ παλ θϋλΰ δ μ βμ υπκεδθβ δεσ β αμ, πλκ φϋλ δ υ ιέα εαδ αυ κπ πκέγβ β. εσηα πδφϋλ δ πλκ αληκΰϋμ κθ κλΰαθδ ησ ΰδα βθ πλκ α έα ά πδίλϊ υθ β απσ υξσθ ηφϊθδ β δα αλαξυθ κ ευεζκφκλδεσ εαδ α Ϊζζα υ άηα α. Σκ κδεκθκηδεσ εσ κμ πθ πλκΰλαηηϊ πθ έθαδ ξ δεϊ ξαηβζσ εαγυμ η δυθ αδ β υξθσ β α παθ δ αΰπΰάμ πθ α γ θυθ κ θκ κεκη έκ εαδ αυιϊθ αδ β λα βλδσ β Ϊ κυμ. Έλ υθ μ Ϋ διαθ σ δ κδ α γ θ έμ η Ϊ απσ κιτ Ϋηφλαΰηα κυ ηυκεαλ έκυ πκυ έξαθ θ αξγ έ πλσΰλαηηα απκεα Ϊ α βμ εαδ ξλ δϊ βε θα θκ βζ υ κτθ ε θϋκυ ά αθ ζϊξδ κδ υΰελδ δεϊ η αυ κτμ πκυ θ ά αθ θ αΰηϋθκδ πλκΰλϊηηα α φυ δεάμ λα βλδσ β αμ (Lenin, Perk, Hedback, 1991). πέ βμ κδ πλυ κδ πϋ λ οαθ η ΰαζτ λκ ίαγησ, ΰλβΰκλσ λα εαδ κηαζσ λα παΰΰ ζηα δεά λϊ β εαδ παλαΰπΰδεά λΰα έα. Σα πλκΰλϊηηα α απκεα Ϊ α βμ εαλ δκπαγυθ π λδζαηίϊθκυθ Ϋ λα Ϊ δα. Σκ πλυ κ ι εδθϊ απσ κ δϊ βηα θκ βζ έαμ εαδ π λδζαηίϊθ δ βθ θβηϋλπ β κυ α γ θά εαδ κυ π λδίϊζζκθ σμ κυ ΰδα β πϊγβ β εαγυμ ΰδα κ πλσΰλαηηα απκεα Ϊ α βμ πκυ γα αεκζκυγβγ έ κ πση θκ δϊ βηα. Γέθ αδ πλκ πϊγ δα θα αθαπ λπγ έ κ πϊ ξκθ αμ ουξκζκΰδεϊ εαδ θα απκε ά δ εδθβ δεά λα βλδσ β α. Σκ α εβ δκζσΰδκ π λδζαηίϊθ δ απζϋμ εδθά δμ υεαηοέαμ (Amoretti & Brion, 2000). 6

8 Σκ τ λκ Ϊ δκ αλξέα δ η βθ Ϋικ κ κυ α γ θά απσ κ θκ κεκη έκ εαδ δαλε έ π λέπκυ λ δμ ηάθ μ. Γέθ αδ θβηϋλπ β εαδ πλκ λκπά ΰδα υδκγϋ β β εαθσθπθ υΰδ δθάμ δαίέπ βμ, ουξκζκΰδεά θγϊλλυθ β εαδ ί ζ έπ β φυ δεάμ εα Ϊ α βμ η απζϋμ λα βλδσ β μ λ δμ φκλϋμ βθ ί κηϊ α, σππμ α εά δμ πλκγϋληαθ βμ ίϊ δ ηα, πκ άζα κ, εκζτηίβ β, α λσίδ μ α εά δμ δμ κπκέ μ υηη Ϋξκυθ κδ η ΰΪζ μ ηυρεϋμ κηϊ μ ξπλέμ θα πδίαλτθ αδ βηαθ δεϊ κ εαλ δαΰΰ δαεσ τ βηα (Amoretti & Brion, 2000). Σκ λέ κ Ϊ δκ δαλε έ 6-24 ηάθ μ εαδ Ϋξ δ πμ εκπσ βθ ηπϋ π β κυ υΰδ δθκτ λσπκυ δαίέπ βμ, βθ ουξκζκΰδεά θγϊλλυθ β εαδ β ί ζ έπ β βμ ζ δ κυλΰέαμ κυ εαλ δκαθαπθ υ δεκτ εαδ ηυκ ε ζ δεκτ υ άηα κμ. Σκ πλσΰλαηηα φυ δεάμ λα βλδσ β αμ γα πλϋπ δ θα ΰέθ αδ 3-5 φκλϋμ βθ ί κηϊ α. Π λδϋξκθ αδ α εά δμ πλκγϋληαθ βμ, α λσίδ μ α εά δμ, ηυρεϋμ δα Ϊ δμ η αθ δ Ϊ δμ ά α εά δμ η ίαλϊεδα ΰδα βθ ατιβ β ηυρεάμ τθαηβμ. Η Ϋθ α β ευηαέθ αδ κ 60-90% βμ ηϋΰδ βμ εαλ δαεάμ υξθσ β αμ ά κ 50-85% βμ ηϋΰδ βμ πλσ ζβοβμ Ο2 (Amoretti & Brion, 2000). Σκ Ϋ αλ κ Ϊ δκ απκ εκπ έ βθ υδκγϋ β β δα ίέκυ υΰδ δθκτ λσπκυ απάμ, ί ζ έπ β εαδ δα άλβ β πλκ αληκΰυθ, πζάλβμ εκδθπθδεά παθϋθ αιβ εαδ λα βλδσ β α, εαγυμ εαδ υξσθ παΰΰ ζηα δεά λϊ β. Π λδζαηίϊθ δ ΰτηθα β ΰ θδεϊ ΰυηθα άλδα ά δμ κδε έ μ α γ θυθ (Amoretti & Brion, 2000). τηφπθα η κθ Rouse (2009) 30 ζ π Ϊ ηϋ λδαμ Ϋθ α βμ λα βλδσ β α δμ π λδ σ λ μ ηϋλ μ δμ ί κηϊ αμ, σππμ κ απβλσ π λπϊ βηα, η δυθ δ κ λέ εκ α γ θ έμ η εαλ δαΰΰ δαεϊ πλκίζάηα α θα παλκυ δϊ κυθ πδ έθπ β. Η υξθά Ϊ εβ β υθ υα ησ η β δα άλβ β φυ δκζκΰδεκτ ίϊλκυμ γα ηπκλκτ θα ίκβγά δ β η έπ β κυ αεξαλυ β δαίά β, β κπκέα γ πλ έ αδ ία δεσμ παλϊΰκθ αμ ηφϊθδ βμ εαλ δαΰΰ δαευθ θκ βηϊ πθ εαδ ελέ πθ (Rouse, 2009). ΜΪζδ α παλα βλ έ αδ σ δ κ αεξαλυ βμ δαίά βμ απκ ζ έ αδ έα εαλ δαευθ πλκίζβηϊ πθ η ΰαζτ λκ πκ κ σ κ ΰυθαδε έκ πζβγυ ησ απσ σ δ κυμ Ϊθ λ μ (Rouse, 2009). Η Ϊ εβ β ΰδα α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ ε σμ απσ εαγβη λδθϋμ λα βλδσ β μ έθαδ αθαΰεαέκ θα π λδζαηίϊθ δ εαδ υθ λέ μ Ϊ εβ βμ η βθ εαγκ άΰβ β εαδ βθ πέίζ οβ παΰΰ ζηα έα (Ades, Huang & Weaver, 1992). έθαδ αθαΰεαέκ θα έθ αδ Ϋηφα β κ τπκ βμ Ϊ εβ βμ, β υξθσ β α, β δϊλε δα, βθ Ϋθ α β εαδ β α δαεά ιϋζδιβμ βμ Ϊ εβ βμ απσ τεκζβ πδκ απαδ β δεά (Ades, Huang & Weaver, 1992). 7

9 θαζυ δεκέ πέθαε μ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ α γ θυθ η φαθδαέα θσ κ. Πέθαεαμ 1 - εά δμ πκυ θ λΰκπκδκτθ δμ η ΰΪζ μ ηυρεϋμ κηϊ μ (Franklin, 1991). Στπκμ α εά ωθ υχθσ β α δϊλε δα - εά δμ η υθ ξση θκ λυγησ σππμ π λπϊ βηα, jogging, α λσίδ μ α εά δμ, πκ βζα έα, εκζτηίβ β, εππβζα έα γ πλκτθ αδ εα Ϊζζβζκδ τπκδ α εά πθ ΰδα βθ θ υθϊηπ β α σηπθ η φαθδαέα θσ κ (Franklin, 1991). - εά δμ θ υθϊηπ βμ Ϊθπ Ϊελπθ η δ δεϊ λΰση λα γα ηπκλκτ αθ θα ξλβ δηκπκδβγκτθ ΰδα αυ κτμ πκυ θ ηπκλκτθ θα υηη Ϋξκυθ α εά δμ πκυ απαδ κτθ β ξλά β πθ εϊ π Ϊελπθ ΰδα κλγκπαδ δεκτμ ζσΰκυμ (Franklin, 1991). - εά δμ η αθ δ Ϊ δμ γα πλϋπ δ θα πλαΰηα κπκδκτθ αδ η ηκλφά ευεζδεάμ πλκπσθβ βμ. ΜΫξλδ α εά δμ ε ζυθ αμ παθαζάο δμ ηπκλκτθ θα πλαΰηα κπκδβγκτθ η Ϊθ β εαδ ξπλέμ εέθ υθκ (Franklin, 1991). - ζϊξδ κ 3 φκλϋμ βθ ί κηϊ α αζζϊ σξδ υθ ξση θ μ ηϋλ μ (Rowell, 1986). -εϊπκδκδ α γ θ έμ πλκ δηκτθ θα ΰυηθΪακθ αδ εαγβη λδθϊ, εϊ δ πκυ αυιϊθ δ σηπμ κ εέθ υθκ ΰδα ηυκ ε ζ δεκτμ λαυηα δ ηκτμ (Rowell, 1986). -ΠλκγΫληαθ β εαδ α εά δμ απκγ λαπ έαμ κ Ϋζκμ κυζϊξδ κθ 10 ζ π Ϊ κδ κπκέ μ π λδζαηίϊθκυθ δα Ϊ δμ εαδ α εά δμ ζα δεσ β αμ (Pollock, Gettman, Milesis, Bah, Durstine & Johnson, 1977). - εκζκυγκτθ α εά δμ δ δεϊ ΰδα α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ, κδ κπκέ μ ε ζκτθ αδ έ υθ ξση θα έ ηϋ α απσ δαζζ δηα δεά πλκπσθβ β. Η δαζζ δηα δεά πλκπσθβ β ηπκλ έ θα Ϋξ δ δ δαέ λα υθκρεϊ απκ ζϋ ηα αΰδα α γ θ έμ η εαλ δαΰΰ δαεϊ πλκίζάηα α (Pollock, Gettman, Milesis, Bah, Durstine & Johnson, 1977). 8

10 Έθ α β ιϋζδιβ -Οδ α εά δμ πκυ πλαΰηα κπκδκτθ αδ υπσ βθ πέίζ οβ δ δευθ, ΰέθκθ αδ η ηϋ β, Ϊθ β Ϋθ α β π λέπκυ κ 40-85% βμ ηϋΰδ βμ πλσζβοβμ κιυΰσθκυ(vo2max) ά κ 55-95% βμ ηϋΰδ βμ εαλ δαεάμ υξθσ β αμ. Η αιδκζσΰβ β απσ κ βμ βμ Ϊ εβ βμ ξλβ δηκπκδ έ αδ ΰδα θα πδίζϋπ αδ β Ϋθ α β βμ Ϊ εβ βμ η ία δεσ εκπσ θα δα βλ έ αδ η αέκ πέπ κ (Thompson, 1988). -Η Ϋθ α β βμ Ϊ εβ βμ γα πλϋπ δ θα ίλέ ε ξαηβζσ λα πέπ α απσ αυ Ϊ πκυ πλκεαζκτθ ηυκεαλ δαεκέ δ ξαδηέα εαδ βηαθ δεϋμ αλλυγηέ μ (Thompson, 1988). - Η πλκ δθση θβ Ϋθ α β πθ α εά πθ πκδεέζ δ αθϊζκΰα η βθ δαγϋ δηβ πέίζ οβ εαδ κ πέπ κ λέ εκυ πθ α γ θυθ (Thompson, 1988). -Οπκδκ άπκ πλσΰλαηηα α εά πθ ΰδα πκτ υπκφϋλκυθ απσ εαλ δαΰΰ δαεϊ θκ άηα α γα πλϋπ δ θα π λδζαηίϊθ δ ηδα αλΰά αζζϊ αγ λά ιϋζδιβ πθ α εά πθ σ κθ αφκλϊ β δϊλε δα εαδ βθ Ϋθ α ά κυμ (Hartuno & Rangel, 1981). Πέθαεαμ 2 Στπκμ α εά ωθ - λσίδ μ α εά δμ. Οδ α εά δμ αυ Ϋμ ξλβ δηκπκδκτθ κυμ πθ τηκθ μ εαδ βθ εαλ δϊ ΰδα η ΰαζτ λβ ξλκθδεά π λέκ κ. πέ βμ ίκβγκτθ β εαλ δϊ θα ξλβ δηκπκδ έ εαζτ λα κ κιυΰσθκ εαδ ί ζ δυθκυθ β ευεζκφκλέα κυ αέηα κμ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -Πλκπσθβ β η αθ δ Ϊ δμ ά ίϊλβ ηπκλκτθ θα ί ζ δυθκυθ β τθαηβ εαδ ίκβγκτθ θα κυζ τκυθ ηααέ εαζτ λα. Έλ υθ μ σηπμ Ϋξκυθ έι δ σ δ θ Ϋξκυθ βθ έ δα γ δεά πέ λα β β εαλ δϊ σππμ β α λσίδα Ϊ εβ β (Pollock, Franklin, Balady, Chaitman, Fleg, Fletcher, Limacher, Pina, Stein, Williams, Bazzarre, 2000). 9

11 υχθσ β α δϊλε δα -α λσίδ μ α εά δμ σππμ κ απβλσ π λπϊ βηα, εκζτηίβ β, ζαφλτ jogging ά πκ βζα έα 3-4 φκλϋμ βθ ί κηϊ α. - λΰσ λα πλκ έγ θ αδ εαδ α εά δμ η αθ δ Ϊ δμ ΰδα β ί ζ έπ β βμ ηυρεάμ δ ξτκμ αθϊζκΰα η κ πέπ κ φυ δεάμ πϊλε δαμ πθ α γ θυθ.έλ υθ μ Ϋξκυθ έι δ σ δ κδ α εά δμ αυ Ϋμ πλκ έθκθ αδ ΰδα α γ θ έμ η εαλ δκπϊγ δ μ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -ΠΪθ α εϊθκυη κυζϊξδ κθ 5 ζ π Ϊ πλκγϋληαθ βμ ΰδα θα θ λΰκπκδά κυη β εαλ δϊ εαδ κυμ ητ μ. φάθκυη ξλσθκ η Ϊ απσ βθ Ϊ εβ β ΰδα θα ξαζϊλπ β. Μπκλκτη θα πλαΰηα κπκδά κυη βθ έ δα λα βλδσ β α η πκδκ ξαηβζσ λυγησ θυ κλέακυη π λδσ κυμ ξαζϊλπ βμ πλδθ πϋζγ δ υπ λίκζδεά εσππ β εαδ πλκ δηκτηαδ Ϊθ α θ τηα α. - Οδ α γ θ έμ η εαλ δαεϊ πλκίζάηα α αθ θδυ κυθ εκυλα ηϋθκδ ά παλκυ δϊ κυθ υηπ υηα α βμ θσ κυ πδίϊζζ αδ θα αηα ά κυθ αηϋ πμ. Ό αθ κ εαδλσμ έθαδ α σμ κδ α γ θ έμ γα πλϋπ δ θα ΰυηθΪακθ αδ πλπέ ά ίλϊ υ θυ σ αθ κ εαδλσμ έθαδ ελτκμ γα πλϋπ δ θα εαζτπ κυθ κ σηα εαδ β ητ β κυμ σ αθ αγζκτθ αδ ιπ λδεσ ξυλκ ά θα φλκθ έ κυθ θα αγζκτθ αδ π λδεσ ξυλκ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -Όζκδ κδ α γ θ έμ ηπκλκτθ θα κεδηϊ κυθ η αέαμ Ϋθ α βμ α λσίδα Ϊ εβ β κυζϊξδ κθ 2 υλ μ εαδ 30 ζ π Ϊ βθ ί κηϊ α ά πδκ Ϋθ κθβ α λσίδα Ϊ εβ β 1 υλα εαδ 15 ζ π Ϊ βθ ί κηϊ α. Η α λσίδα Ϊ εβ β σππμ κ απβλσ π λπϊ βηα έθαδ Ϋθα έ κμ Ϊ εβ βμ εα Ϊ 10

12 Έθ α β ιϋζδιβ κ κπκέκ β εαλ δϊ ξ υπϊ π λδ σ λκ εαδ ξλβ δηκπκδ έ π λδ σ λκ κιυΰσθκ απσ σ δ υθάγπμ. Ό κ πδκ λα άλδκμ έθαδ εϊπκδκμ σ κ π λδ σ λκ πφ ζ έ αδ. Σκ ζϊξδ κ πκυ ηπκλκτθ θα πλαΰηα κπκδά κυθ κδ α γ θ έμ έθαδ κυζϊξδ κθ 10 ζ π Ϊ βμ φκλϊ α λσίδαμ Ϊ εβ βμ εαγ σζβ β δϊλε δα βμ ί κηϊ αμ. - έθαδ αθαΰεαέκ κδ α γ θ έμ θα υθ δ β κπκδά κυθ σ δ πλϋπ δ θα ΰυηθΪακθ αδ η σξδ Ϋθ κθκ λυγησ εαδ θα ηβθ κ βΰκτθ κθ κλΰαθδ ησ κυμ α Ϊελα. έθαδ πλκ δησ λκ θα ε ζκτθ ηδα Ϊ εβ β η άλ ηκ λσπκ παλϊ θα κυζ τκυθ υπ λίκζδεϊ εζβλϊ. έθαδ αθαΰεαέκ θα αθαπθϋκυθ αγ λϊ εαδ θα πλαΰηα κπκδκτθ θαζζα ση θ μ α εά δμ Ϊθπ εαδ εϊ π Ϊελπθ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -Η Ϊ εβ β γα πλϋπ δ θα έθαδ πδίζ πση θβ εαδ εαγκ βΰκτη θβ απσ εϊπκδκθ δ δεσ. β δϊλε δα βμ Ϊ εβ βμ ΰέθ αδ παλαεκζκτγβ β κυ βζ ε λκεαλ δκΰλαφάηα κμ κυ α γ θά. Ολέακυη π λδσ κυμ αιδκζσΰβ βμ εαδ ε έηβ βμ βμ φυ δεάμ πϊλε δαμ πθ α γ θυθ, πκυ εαγκλέακυθ κ η Ϋπ δ α ξ δα ησ πθ πλκΰλαηηϊ πθ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ σ κθ αφκλϊ κθ τπκ, βθ δϊλε δα, β υξθσ β α εαδ βθ Ϋθ α β πθ α εά πθ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). 11

13 5.υηπ λϊ ηα α σζα α δα λδεϊ αθ π υΰηϋθα ελϊ β πλϋπ δ θα δ λυγκτθ δ δεϊ εϋθ λα απκεα Ϊ α βμ σπκυ β φυ δεά απκεα Ϊ α β εαδ λα βλδσ β α γα απκ ζκτθ ία δεκτμ παλϊΰκθ μ β υθκζδεά γ λαπ έα πθ α γ θυθ η φαθδαέα θσ κ. Η πδζκΰά πθ α γ θυθ α πλκΰλϊηηα α απκεα Ϊ α βμ ΰέθ αδ η Ϊ απσ πζάλβ δα λδεσ Ϋζ ΰξκ, υ θα π λδκλδ κτθ βηαθ δεϊ κδ πδπζκεϋμ πκυ ηπκλκτθ θα ηφαθδ κτθ εαδ βλκτθ αδ κδ εαθσθ μ α φαζ έαμ. Σκ κδεκθκηδεσ εσ κμ πθ πλκΰλαηηϊ πθ θ γα πλϋπ δ θα έθαδ δ δαέ λα υοβζσ, υ θα έθαδ πλκ δ Ϊ κυμ π λδ σ λκυμ α γ θ έμ. Σα πλκΰλϊηηα α αυ Ϊ έθαδ αθαΰεαέκ θα απκ εκπκτθ βθ πζάλβ πδ λκφά πθ α γ θυθ παΰΰ ζηα δεά λα βλδσ β α εαδ εκδθπθδεά Ϋθ αιβ. Κα αζάΰκυη πέ βμ κ υηπϋλα ηα σ δ β ατιβ β βμ δεαθσ β αμ ΰδα ε Ϋζ β ηυρεκτ Ϋλΰκυ υθκ τ αδ απσ ζϊ π β βμ υξθσ β αμ ε άζπ βμ βμ φαθδαέαμ θσ κυ. Ϋίαδα κλδ ηϋθα λπ βηα δεϊ παλαηϋθκυθ αεσηβ. Μ ζζκθ δεϋμ Ϋλ υθ μ ηπκλκτθ θα δ λ υθά κυθ α κφϋζβ βμ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ ηϋ α απσ δμ Ϊ δμ εαδ δμ απσο δμ α γ θυθ η φαθδαέα θσ κ πκυ υηη έξαθ πλκΰλϊηηα α φυ δεάμ λα βλδσ β αμ. 12

14 6. δίζδκΰλαφέα Ades, P. A., D. Huang, and S. O. Weaver. Cardiac rehabilitation and participation predicts lower rehospitalization costs. Am. Heart J. 123: , Amoretti, R. and Brion, R. (2000). Cardiologie du sport. Masson: Paris. Briffa TG, Maiorana A, Sheerin NJ, et al. Physical activity for people with cardiovascular disease: recommendations of the National Heart Foundation of Australia. Med J Aust. 2006;184(2): PMID: Fraker TD Jr, Fihn SD, Gibbons RJ, et al chronic angina focused update of the ACC/AHA 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines Writing Group to develop the focused update of the 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina. Circulation. 2007;116(23): PMID: Franklin, B. A. Exercise training and coronary collateral circula tion. Med. Sci. Sports Exerc. 23: , Hartuno, G. H. and R. Rangel. Exercise training in post-myocar-dial infarction patients: comparison of results with high risk coro nary and post-bypass patients. Arch. Phys, Med. Rehabil. 62: , Lenin, L.E., Perk, J., Hedback, B. Cardiac rehabilitation: a cost analysis. J Intern Med 1991: 230: Pollock, M. L. Franklin, B. A. Balady, G. J. Chaitman, B. L. Fleg, J.L. Fletcher, B. F. Limacher, M. Pina, I. L. Stein, R. A. Williams, M. Bazzarre, T. Resistance exercise in individuals with and without cardiovascular disease: benefits, rationale, safety and prescription. An advisory from the committee on exercise rehabilitation and prevention, council on clinical cardiology, American heart association. Circulation. 2000;101: Pollock, M. L., L. R. Gettman, C. A. Milesis, M. D. Bah, J. L. Durstine, and R. B. Johnson. Effects of frequency and duration of training on attrition and incidence of injury. Med. Sci. Sports 9:31-36,

15 Ridker PM, Libby P, Buring JE. Risk markers and primary prevention of coronary heart disease. In: Mann DL, Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Braunwald E, eds. Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 10th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2015:chap 42. Rouse, J. (2009). 9 Ways to Reduce Your Risk of Heart Disease. Retrieved from Rowell, L. B. Human Circulation: Regulation During Physical Stress. New York, Oxford University Press Inc., 1986, pp Thompson, P. D. The benefits and risks of exercise training in patients with chronic coronary artery disease. JAMA 259: , Thompson PD. Exercise-based, comprehensive cardiac rehabilitation. In: Mann DL, Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Braunwald E, eds. Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 10th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2015:chap 47. Vandvik PO, Lincoff AM, Gore JM, et al. Primary and secondary prevention of cardiovascular disease: Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed: American College of Chest Physicians evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2012;141(2 Suppl):e637S-e668S. PMID: