MOНГОЛЫН ҮНЭТ ЦААСНЫ АРИЛЖАА ЭРХЛЭГЧДИЙН ХОЛБОО ӨЗБ ҮНЭТ ЦААСААР ХИЙХ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ АРГАЧЛАЛ

Transcript

1 MOНГОЛЫН ҮНЭТ ЦААСНЫ АРИЛЖАА ЭРХЛЭГЧДИЙН ХОЛБОО ӨЗБ ҮНЭТ ЦААСААР ХИЙХ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ АРГАЧЛАЛ

2 Агуулга Эрсдэл гэж юу вэ? Эрсдэлийн менежментийн олон улсын стандарт Эрсдэлийн төрлүүд Эрсдэлийг тооцох VaR аргачлал Багцын эрсдэл тооцох Буцаан тестлэх Стресс тест 2

3 1. Эрсдэл гэж юу вэ? 3

4 Эрсдэл гэж юу вэ? Дотоод болон гадаад орчны нөлөөгөөр ирээдүйн тодорхой бус нөхцөл байдлын улмаас санхүүгийн байгууллагын үйл ажиллагааны ашиг, алдагдал хүлээх магадлалыг эрсдэл гэдэг. 4

5 Эрсдэлийн менежментийн үүсэл хөгжил Эрсдэлийг тооцох Магадлалын онол Эрсдэлийг удирдах Менежментийн ШУ 5

6 2. Эрсдэлийн менежментийн олон улсын стандарт 6

7 Эрсдэлийн менежментийн стандарт Эрсдэлийн менежментийн үйл явц нь байгууллагын стратегийн зорилго болон гадаад орчны өөрчлөлттэй уялдаатай гарч ирэх ба эрсдэлүүдийг тодорхойлох, түүнийг үнэлэх, эрсдэлийн бууруулах, хэрэгжилтэнд мониторинг хийх гэсэн үндсэн зургаан үе шатаас бүрдэнэ гэж тодорхойлжээ. (ISO/AZ/NZS 31000, 2009) 7

8 ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, ЗӨВЛӨГӨӨН 6. МОНИТОРИНГ БА ЭРГЭХ ХОЛБОО эрсдэлийг таньж мэдэх 1. ОРЧНОО ТОДОРХОЙЛОХ 1. Гадаад орчин 2. Дотоод орчин 3. Эрсдэлийн менежментийн үйл явцыг тодорхойлох 4. Эрсдэлийн шалгуурыг тодорхойлох 2. ЭРСДЭЛИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ 3. эрсдэлийн ШИНЖИЛГЭЭ Хэрхэн тохиолдох, хэзээ, хаана, яаж, яагаад Хяналтыг тодорхойлох 3. ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ Тохиолдох магадлал Тохиолдох давтамж эрсдэлийн дарааллыг тогтоох эрсдэлийн түвшинг тооцох 4. ЭРСДЭЛИЙН ҮНЭЛЭХ Шалгуурын дагуу үнэлэх Нөхцөл байдлыг тодорхойлох, үнэлэх Хариу арга хэмжээг тогтоох Дараалал тогтоох эрсдэлийг удирдах 5. ЭРСДЭЛИЙГ БУУРУУЛАХ эрсдэлийг бууруулах хэрэгслээ сонгох эрсдэлийг бууруулах, хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө боловсруулах Эх сурвалж: (ISO/AZ/NZS 31000, 2009) 8

9 Key areas of change in risk management include: 9

10 ТУЗ (role of board) Сүүлчийн томоохон санхүүгийн хямралын дараа ТУЗ-ийн эрсдэлийн удирдлагыг хорооны үүрэг нэлээд нэмэгдсэн. Уг хороо нь эрсдэлийн дуршил, хөрвөх чадвар, соёл, нөхөн олговорын асуудлыг тусгайлан анхаардаг болсон. 10

11 Эрсдэлийн менежер (role of CRO) Эрсдэл хариуцсан менежерүүдийн ажил үүргийн хуваарьт өөрчлөлт орсон. Эрсдэлийн менежерүүд хямралын дараагаар эрсдэлийн томоохон шийдвэрүүдэд оролцох болсон ба 80% нь үйл ажиллагааны тайлангаа шууд гүйцэтгэх удирдлагад тайлагнах болсон. Эрсдэлийн менежерүүд зөвхөн зээл, зах зээлийн эрсдэлийн шийдвэр гаргалтанд оролцдог байсан бол одоо шинэ бүтээгдэхүүн гаргах, томоохон стратегийн шийдвэр гаргалтанд оролцох болсон. 11

12 Size and skill level of risk team. Хямралын дараа эрсдэлийн удирдлагын албаны хэмжээ томорч, мэргэжлийн ур чадварыг нэмэгдүүлэх тал дээр анхаарах болсон. Сүүлийн 12 сарын хугацаанд гэхэд төв оффисын эрдэл хариуцсан мэргэжилтний тоог 57%-иар, салбар нэгжүүдийн хувьд 48%-иар нэмэгдүүлсэн. 12

13 Models Хямралын өмнөх эрсдэлийг хэмжих аргууд нь эрсдэлийн хэмжээг өөрийн хөрөнгөд харьцуулах замаар тооцдог ба эрсдэлүүдийн хамаарлыг тооцоонд ашигладаггүй байсан. Хямралын дагаараар 70% нь эрсдэлийг хэмжих арга зүйгээ өөрчилж бизнесийн эрсдэлийг илүү тооцох болсон. Эрсдэлийг зөвхөн VaR аргаар тооцох бус, стресс тестийг тооцоондоо илүү ашиглах болсон. 13

14 Stress testing 2008 оны судалгаагаар 13% нь формал байдлаар стресс тестийг ашигладаг гэсэн бол 2011 онд 93% стресс тестийг бүрэн ашигладаг болсон. Стратеги төлөвлөгөөндөө стресс тестийг ашиглах болсон. Стресс тест хийдээ засаглалын эрсдэлийг давхар тооцох хэрэгтэй. Стресс тестийг нэвтрүүлэх дээ програм хангамжийг түлхүү ашиглах болсон. 14

15 3. Эрсдэлийн төрлүүд 15

16 Санхүүгийн байгууллагын эрсдэлийн ангилал Банкны эрсдэл Санхүүгийн байгууллагын эрсдэл Эрсдэлийн үнэлгээ, индикатор, хяналт ба алдагдал хүлээж байсан тохиолдлуудын мэдээлэл Стратегийн эрсдэл Санхүүгийн эрсдэл Үйл явцын эрсдэл Бусад эрсдэл Бизнес шийдвэр гаргалт Муу удирдлага Өрсөлдөөн Шинэ технологи Зээлийн Зах зээлийн Хүүний Хөрвөх чадварын Актив, пассивын Системийн Үйл ажиллагаа Гамшиг Луйвар Терроризм Төслийн Гэрээний Зохицуулалт Нэр хүнд Нийтийн Хууль Орчин Засгийн газар 16 Эх сурвалж: (BIS, Amendment to the Capital Accord to incorporate market risks., 1996)

17 Аль эрсдэл чухал вэ? Ханшийн эрсдэл нэмэгдэх Зах зээлийн эрсдэл Хөрвөх чадварын эрсдэл Зээлжих чадвар буурах Зээлийн эрсдэл Үйл ажиллагааны эрсдэл нэмэгдэх Үйл ажиллагааны эрсдэл Gallati, R. R. (2003). Risk management and capital adaquacy. New York: McGraw-Hill.

18 Эрсдэлийн төрөл Зээлийн эрсдэл /credit risk/ Зах зээлийн эрсдэл /market risk/ Хүүний эрсдэл /Interest rate risk/ Гадаад валютын эрсдэл /foreign exchange risk/ Тэнцлийн гадуурх эрсдэл /off-balance-sheet risk/ Үйл ажиллагааны эрсдэл /operational risk/ Улс орны болон тусгаар байдлын эрсдэл /country risk/ Хөрвөх чадварын эрсдэл /liquidity risk/ Төлбөрийн чадварын эрсдэл /insolvency risk/ 18

19 Үнэт цаасны эрсдэлийг тооцох аргууд 2. Зах зээлийн эрсдэл Хэвийн - VaR Хэвийн бус - Стресс тест, EVT 19

20 4. Эрсдэл тооцох VaR арга 20

21 Эрсдэл тооцох VaR арга Phillipe Jorion-ны тодорхойлсноор: Value at Risk (VaR) нь өгөгдсөн итгэлцлийн түвшинд, зах зээлийн хэвийн нөхцөлд, өгөгдсөн мэдээллээс боломжит дээд алдагдлыг тооцоолох хэмжүүр юм. VaR P* * α- итгэлцлийн түвшинд харгалзах утга - ханшийн өөрчлөлтийн стандарт хазайлт Р- позицийн хэмжээ 21

22 Эрсдэл тооцох VaR аргачлалууд 1. Дельта нормаль (Delta Normal) 2. Түүхийн үүсгэвэр аргачлал (Historical simulation) 3. Монте-Карло аргачлал (Monte Carlo Simulation) 4. Жигнэсэн шаталсан дундажын экспоненциал аргачлал (EWMA) 5. GARCH аргачлал (Generalized autoregressive conditional heteroskedastic) 6. Вариаци-ковариаци аргачлал (Variance-Covarianve) 22

23 Дельта нормаль VaR аргачлал VàR òîîöîõ õàìãèéí ýíãèéí àðãà íü äåëüòà íîðìàëü (Delta Normal) àðãàчëàë þì. Ýíý àðãàчëàë íü õàíøèéí ººðчëºëò äèéã õýâèéí òàðõàëòòàé áàéäàã ãýæ çäýã áºãººä ñòàíäàðò íîðìàëü òàðõàëòûí ôóíêöûã àøèãëàäàã. Õýâèéí òàðõàëòûí ôóíêöûí õóâüä òîäîðõîé èòãýõ ò âøèí (95% áà 99%) äàõü óòãèéí õóâüä õàíøèéí õàìãèéí èõ ººðчëºëòèéã íýëíý. VaR P* * 23

24 Хэвийн тархалтийн муруй 24

25 Хувьцааны зах зээлийн эрсдэл VaR P P Хувьцааны зах зээлийн үнэ α Хэвийн тархалтанд муруйн итгэлцлийн түвшинд харгалзах утга Итгэх магадлал 99% Итгэх магадлал 95% α=2.33 α= Хувьцааны индексийн өөрчлөлтийн стандарт хазайлт 25

26 Хувьцааны зах зээлийн эрсдэл Жишээ нь: 2 сарын 16-ны өдөр 5,500,000 сая төгрөгийн хувьцаатай байсан гэж үзвэл 2 сарын 17 өдөр гэхэд хувьцааны үнийн өөрчлөлтөөс хүлээх алдагдлын хэмжээг 95%-ийн итгэх магадлалын түвшинд тооц. Үүнд: Хувьцааны үнийн өөрчлөлтийн стандарт хайзайлт 0,

27 Хувьцааны зах зээлийн эрсдэл VaR 5,500, P 201, сая төгрөгийн позицоосоо 201,2 мянган төргөгийг алдана гэдгийг 95%-ийн магадлалтайгаар хэлж чадна. N өдрийн боломжит алдагдлын хэмжээг дараах бадлаар тооцно. VaR VaR N 27

28 TOP20 35, , , , , , , % 10% 5% 0% -5% -10% TOP20-15% Top TOP20 Average 0% Stdev 1% Max 11% Min -10% 28

29 More More SHG ATR SHG ATR ATR BNG MIE BDL KEK DLG MSH NUR TCK HUN HGN SHG SHV TAS TOP20 Avera ge 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Stdev 2% 3% 3% 5% 4% 4% 3% 2% 4% 9% 3% 4% 5% 2% 1% Max 31% 18% 37% 52% 70% 73% 50% 42% 50% 257% 24% 24% 43% 14% 11% Min -31% -19% -37% -52% -70% -73% -50% -42% -49% -257% -31% -24% -55% -16% -10% 29

30 Тогтмол орлоготой үнэт цаасны зах зээлийн эрсдэл VaR P MD P Тогтмол орлоготой үнэт цаасны зах зээлийн үнэ MD - Засварлагдсан ЖДХ MD D/(1 R) α Хэвийн тархалтанд муруйн итгэлцлийн түвшинд харгалзах утга Итгэх магадлал 99% Итгэх магадлал 95% α=2.33 α= ТОҮЦ-ны өгөөжийн өөрчлөлтийн стандарт хазайлт 30

31 Жишээ 50,000,000 төгрөгийн 10%-ийн купонтой, 5 жилийн хугацаатай ба 4,21 жилийн жигнэсэн дундаж хугацаатай бондтой байсан гэж үзвэл 2 сарын 17 өдөр гэхэд бонäын өгөөжийн өөрчлөлтөөс хүлээх алдагдлын хэмжээг 95%-ийн итгэх магадлалын түвшинд тооц. Үүнд: бондын өгөөжийн өөрчлөлтийн стандарт хайзайлт 0,00125 байсан. 31

32 Жишээ VaR P MD 50,000, , сая төгрөгийн бондоосоо 394, төгрөг алдана гэдгийг 95%-ийн магадлалтайгаар хэлж чадна. 32

33 5. Багцын эрсдэл тооцох 33

34 Багцын өгөөж ба эрсдэл Багцаас хүлээгдэж буй өгөөжийг (R p ) дараах байдлаар тооцоно. n R p = X i R i i=1 Багцаас хүлээр эрсдэлийг багцийн вариацаар хэмжинэ. Энд: n δ 2 p = X 2 i δ 2 i + X i X j ρ ij δ i δ j n n i=1 i=1 j=1 R p = Активын багцын хүлээгдэж буй (дундаж) өгөөж = Нийлбэрийн тэмдэг R i = Багц дах i -р активын дундаж өгөөж X i = i-р активд хөрөнгө оруулсан активын багцын харьцаа 2 i = i-р активын өгөөжийн өөрчлөлт i j = i болон j-р активын өгөөжийн хоорондын хамаарал (ковариаци) ρ ij = i болон j-р хөрөнгүүдийн коррелиацийн коэффициент 34

35 Жишээ нь: Хөрөнгө X i R i 2 i i j ρ ij оруулалт i % % Хөрөнгө оруулалтын багцийн өгөөж: R p = = 0.112=11.2 % Хөрөнгө оруулалтын багцийн эрсдэл нь: σ 2 p = = Эндээс σ p = = = 3.53% 35

36 Багцын эрсдэлийн тооцоололт VaR p VaR 2 1 (2 VaR 1,3 2 2 VaR VaR (2 3 1,2 VaR ) (2 VaR 3,2 1 VaR VaR 3 2 ) VaR 2 ) VaRp= Багцийн VaR VaR1= 1-р хөрөнгийн VaR VaR2 = 2-р хөрөнгийн VaR VaR3 = 3-р хөрөнгийн VaR 1-р хөрөнгө 2-р хөрөнгө 3-р хөрөнгө 1-р хөрөнгө - 2-р хөрөнгө - 3-р хөрөнгө 1,2 1, 3-2,3 36

37 Жишээ VaR Алт Бонд Хувьцаа төгрөг 381,810,00 394, , Undiversified VaR 977,

38 Жишээ Дээрх хөрөнгүүдийн хувьд VaRp-г тооцож үзье. Хөрөнгүүдийн корреляцийн матриц нь дараах байдалтай байсан. Алт Бонд Хувьцаа Алт Бонд Хувьцаа - 38

39 Жишээ 381, , , VaR p ( , ,687.50) ( , ,192.75) 684,718.2 ( , ,192.75) 2 саын 17 өдөр гэхэд хамгийн ихдээ 684,718.2 төгрөгийг зах зээлийн өөрчлөлтөөс алдана гэдгийг 95%-ийн магадлалтайгаар хэлж чадна. Энэ нь хөрөнгө тус бүрээс хүлээх алдагдлаас бага байгаа буюу үүнийг diversified VaR гэнэ. 39

40 VaR аргын давуу ба сул тал Давуу тал: VaR нь ирээдүйд алдаж болох алдагдлыг хэмждэг Нийт эрсдэлийг нэг тоогоор илэрхийлдэг VaR утгуудыг бодит ашиг алдагдалтай харьцуулж болдог Банк санхүүгийн зах зээлд маш өргөн хэрэглэгддэг гэх мэт 40

41 VaR аргын давуу ба сул тал Сул тал: VaR-ын өгөгдлүүд нь өнгөрсөн хугацаанд хамаарагддаг тул ирээдүйг оновчтой илэрхийлэх албагүй. VaR нь бодит эрсдэлийг ихээр эсвэл багаар тооцох талтай. Санхүүгийн хэрэгслүүдийн үнийн өөрчлөлтийн хоорондын коррелиаци хугацааны туршид тогтвортой эсэх нь маргаантай. Зах зээлийн үнийн огцом өөрчлөлтөнд эрсдэлийг бодиттой илэрхийлж чаддаггүй. Зарим тохиолдолд мэдээллийн цар хүрээнээс хамаараад нүсэр ажил хийгдэх магадлалтай зэрэг юм. 41

42 6. VaR-ыг буцаан тестлэх 42

43 Буцаан тестлэх VaR-ын загварыг хэрэглэхдээ түүнийг үр дүнг заавал батлах хэрэгтэй. VaR-ыг батлах аргын нэг нь VaR-ын тооцоололтыг буцаан шалгах (Backtesting) ба энэ нь VaR-ын тооцоололтын бодит алдагдалтай харьцуулан шалгадаг. 43

44 VaR-ын тооцоололтын хугацааны цуваа PROUSD VARLONGUSD VARSHORTUSD PROXAU VARLONGXAU VARSHORXAU

45 Базелийн хорооноос VaR-ын тооцоололтыг буцаан шалгах зөвлөмж VaR Итгэлцлийн түвшин Тооцооллоос хэтэрсэн алдаа N хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй байх нөхцөл T=255 өдөр T=510 өдөр T=1000 өдөр 99% N < 7 1 < N < 11 4 < N < 17 97,5% 2 < N < 12 6 < N < < N < 36 95% 6 < N < < N < < N < % 11 < N < < N < < N < 92 90% 16 < N < < N < < N <

46 Монголбанкны VaR-ын тооцоололтыг буцаан шалгах зөвлөмж Бүс Тооцсон алдагдал бодит дүнгээс хэтэрсэн тоо Ногоон Бүс Шар Бүс Үржүүлэгч Өсөн нэмэгдэх магадлал 8.11% 28.58% 54.32% 75.81% 89.22% 95.88% 98.63% 99.60% 99.89% 99.97% Улаан бүс 10 буюу түүнээс дээш % Хүснэгтэд зах зээлийн эрсдэлийг дотоод загварын аргаар тооцох үед загварыг буцааж шалгахад ашиглах ногоон, шар, улаан бүсийг тодорхойлов. Дээрх хязгаарууд нь 250 ажиглалттай үед ашиглагдах бөгөөд ажиглалтын тоо 250-аас ялгаатай үед шар бүс өсөн нэмэгдэх магадлал 95 хувиас багагүй байх утгад харгалзах бөгөөд улаан бүс өсөн нэмэгдэх магадлал хувиас багагүй байх утгад харгалзана. 46

47 6. Стресс тест 47

48 Стресс тест ба сценари анализ Stress testing арга нь өнгөрсөн үед зах зээлд гарч байсан огцом өөрчлөлтүүд дахин давтагдана гэж үзээд эрсдэлийн тооцоололтыг хийдэг. Харин Scenario Analysis арга нь зах зээлд нөлөөлөгч хүчин зүйлсүүд тухайн үед ямар хандлагатай байгаагаас шалтгаалан судлаач өөрөө таамаглал дэвшүүлэн эрсдэлээ тооцдог. 48

49 Стресс тест ба сценари анализ Стресс тест гэдэг нь зах зээлийн огцом хэлбэлзэлтэй нөхцөлд ханшийн өөрчлөлт ямар байхыг тооцон гаргадаг арга юм. Базелийн хорооноос Стресс тест хийх зөвлөмж Энгийн мэдрэмтгий байдлын шинжилгээ Сценари анализийн шинжилгээ Хамгийн их алдагдлын шинжилгээ Экстремум утгын шинжилгээ 49

50 Стресс тест ба сценари анализ Аргууд Стресс тестийн Үр дүн 1 Энгийн мэдрэмтгий байдлын шинжилгээ 2 Сценари анализ (Таамаглаж буй болон түүхийн) Эрсдэлийн нэг хүчин зүйлээс хамаарч нэг болон түүнээс дээш огцом өөрчлөлтөөс шалтгаалж багцийн үнэлгээ өөрчлөгдөх Хэрэв тодорхойлон гаргасан сценари нь тохиолдоход багцын үнэлгээ өөрчлөгдөх 3 Хамгийн их алдагдал Өнгөрсөн үед тохиолдож байсан хамгийн муу сценарийг тохиолдоно гэж үзэж багцаа үнэлэнэ. 4 Экстремум утгын онол /EVT/ Экстремум утгын онолоор тархалт үүсгэж багцаас хүлээх алдагдлыг тодорхойлно. 50

51 Энгийн мэдрэмтгий байдлын шинжилгээ Худалдаа хөгжлийн банкны эрсдэлийн менежер энэ аргыг хэрэглэхийг санал болгосон. Голлох валютын ханшийн хөдөлгөөн 6% /ам.долларын эсрэг/ Бусад валютын ханшийн хөдөлгөөн 20% /ам.долларын эсрэг/ Төгрөг ам.долларын ханшийн хөдөлгөөн 10% Ам.долларын эсрэг алт, мөнгөний ханшийн хөдөлгөөн 10% Монголбанк, Валютын арилжааны мэргэжилтэнүүдийн зөвөлгөөн 2008 ХХБанк эдийн засагч Энхбаяр 51

52 Сценари анализийн шинжилгээ Огноо Хямралууд Хар даваа гариг Японы хувьцааны үнийн уналт Персийн булангын дайн Персийн булангийн дайн АНУ-ын үнэт цаасны зах зээлийн хямрал ERM Мексикийн песоны уналт* Азийн хямрал Оросын валютын ханшийн бууралт Бразилийн хямрал АНУ-ын террорист халдлага Аргентин Моргежийн зах зээлийн уналт -4.8 Нэг өдрийн өөрчлөлт % 52

53 Хамгийн их алдагдалын шинжилгээ Энэ арга нь өмнөх түүхэн мэдээлэл дээр үндэслэдэг бөгөөд хамгийн ихдээ ямар хэмжээний алдагдал хүлээж байсан гэдгийг нь тогтоогоод тийм хэмжээний өөрчлөлт болбол ямар хэмжээний алдагдал хүлээж болохыг тооцон гаргадаг арга юм. 53

54 Экстремум утгын шинжилгээ Сонгон авсан хугацааны цувааны хувьд тухайн сарын хамгийн бага утгыг түүж аваад түүн дээрээ үндэслэж Хоскинг (Hosking 1985) аргаар үнэлэж стресс үйл явдал болох ханшийн огцом өөрчлөлтийг тооцоолсон болно. y * n VaR n 1 n 1 ln n c c 2 тархалтын сүүл параметр n l тархалтын цар хүрээний параметр n l1 1 1 тархалтын байршлын параметр 54

55 Өөрчлөлтийн хувь USD/MNT GEV харьцуулсан график 0 Jan-2003 Jan-2004 Jan-2005 Jan-2006 Jan-2007 Jan USD/MNT Min GEV 99% GEV 99.5% JPY/MNT GEV õàðüöóóë ñàí ãðàô èê ª º ð ëº ëòèéí õóâü 0 Jan-2003 Jan-2004 Jan-2005 Jan-2006 Jan-2007 Jan JPY/MNT Min GEV 99% GEV 99.5% 55

56 RUB/MNT GEV õàðüöóóë ñàí ãðàô èê ª º ð ëº ëòèéí õóâü 0 Jan-2003 Jan-2004 Jan-2005 Jan-2006 Jan-2007 Jan RUB/MNT Min GEV 99% GEV 99.5% XAU/MNT GEV õàðüöóóë ñàí ãðàô èê ª º ð ëº ëòèéí õóâü 0 Jan-2003 Jan-2004 Jan-2005 Jan-2006 Jan-2007 Jan XAU/MNT Min GEV 99% GEV 99.5% 56

57 Ашигласан материалиуд Б.Мөнхзаяа Санхүүгийн байгууллагын эрсдэлийн менежмент, УБ, 2013 он Б.Мөнхзаяа Санхүүгийн хямралын үе дэх арилжааны банкны эрсдэлийн менежментийг боловсронгуй болгох аргазүй, УБ, 2014 он Andrea Resti and Andrea Sironi. (2007). Risk Management and Shareholders Value in Banking. London: John Wiley & Sons Ltd. ISO/AZ/NZS (2009). Risk management Principles and guidelines on implementation. Ollson, C. (2002). Risk Management in Emerging markets. Great Britain: Pearson Education Limited. Saunders, A. (2002). Financial instituions management. New York: Mac Grew Hill, 2nd ed. Валют зохицуулалтын тухай хууль Монголбанк, Банкны үйл ажиллагааны зохистой харьцааны үзүүлэлтийг тооцож, хяналт тавих журам 57 Mongolian Association of Securities Dealers SRO

58 Анхаарал хандуулсанд баярлалаа! Багшийн мэдээлэл Овог, нэр: Батбаатар Мөнхзаяа Байгууллагын нэр: СЭЗИС Албан тушаал: Санхүүгийн удирдлагын тэнхимийн багш И-мэйл хаяг: Тухайн байгууллагын лого 58