ГУРАВДУГААР АЖИЛ Гэрлийн туйлшрал судлан Малюсын хуулийг шалгах

Transcript

1 ГУРАВДУГААР АЖИЛ Гэрлийн туйлшрал судлан Малюсын хуулийг шалгах Ажлын зорилго: Энэхүү ажлаар гэрлийн туйлшралын үзэгдэлтэй танилцан, туршлагаар Малюсын хуулийг шалгахад оршино. Хэрэглэгдэх багаж: Гэрэл үүсгүүр, фотометр, туйлшруулагч, шинжлэгч хавтгай, оптик суурь Онолын хэсэг: Гэрэл нь цахилгаан соронзон долгион /ЦСД/ бөгөөд үүсгүүр нь атом молекулууд юм. Ердийн гэрэл нь олон тооны атом молекулуудын хугацааны хувьд санамсаргүй цацаргалтыг хийх ЦСД-уудын нийлбэр учир когерент бус долгион байна. Нөгөө талаас ЦСД нь цахилгаан ба соронзон орон нь перпендикуляр хавтгайнууд дээр хэлбэлзэх хөндлөн долгион юм (1-зургийг үз). Байгалийн буюу ердийн гэрэл үүсгэгч нь атом молекулуудын эмх цэгцгүй санамсаргүй цацралтуудын үр дүн учир Фазын хувьд хамааралгүй когерент бус байхын зэрэгцээ атом молекул бүрээс 1-р зураг. Энд E -цахилгаан орны хүчлэг вектор, B - соронзон орны индукцийн вектор, K -Долгион вектор буюу гэрлийн долгион тархах чиглэлийг тодорхойлно. Цахилгаан орны хүчлэг вектор хэлбэлзэх хавтгайг хэлбэлзлийн хавтгай, соронзон орны индукцийн вектор хэлбэлзэх хавтгайг туйлшралын хавтгай гэж нэрлэх бөгөөд тэдгээр нь хоорондоо перпендикуляр байна. цацруулах долгионуудын хэлбэлзлийн хавтгайнууд нь ( E вектор хэлбэлзэх хавтгай) хоорондоо хамааралгүй янз бүрийн чиглэлд байрлах болно. Ердийн гэрлийн цацралын өмнөөс хэсэг хугацаанд ажиглалт хийхэд хэлбэлзлийн хавтгайнууд нь боломжит бүх чиглэлд жигдхэн байрлах олон тооны долгионуудын урсгал ажиглагдана (-р зураг). Ийм гэрлийг ердийн 3-р зураг буюу туйлшраагүй гэрэл гэнэ. Туйлшраагүй гэрлээс тодорхой нэг хавтгайтай параллель хавтгайнууд дээр хэлбэлзэх долгионуудыг ялган авснаар шугаман туйлширсан гэрэл үүснэ. Туйлширсан гэрлийг: -р зураг

2 1. Хос хугарах үзэгдэл. Олон үеэс ойлгох 3. Анизтроп шингээлтийн үзэгдлийг ашиглан гарган авдаг. Туйлширсан долгионыг перпендикуляр хавтгайнууд дээр туйлширсан хоѐр долгионы нийлбэр мэтээр задалж болно (3-р зураг). Гэрэл туйлшруулагчаар нэвтрэхдээ долгион бүрийн хэлбэлзлүүд перпендикуляр хоѐр хавтгайд хуваагдан проекцлогдож нэг проекц нь нэвтэрдэг байна. Иймд ердийн гэрэл туйлшруулагчаар шугаман туйлширсан гэрэл болон нэвтрэхдээ эрчим нь хоѐр дахин буурдаг. Туйлширсан гэрлийг шинжлэхдээ шинжлэгч гэх дахин нэг туйлшруулагчаар нэвтрүүлж шинжилдэг. Шинжлэгчээр нэвтрэх гэрлийн эрчим нь туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайнууд буюу туйлширсан гэрлийн хэлбэлзлийн хавтгай ба нэвтэрсэн гэрлийн хэлбэлзлийн хавтгайнуудын хоорондох өнцгөөс хамаарна. болох учир Гэрлийн долгионы эрчим нь долгионы далайцын квадратад пропорционал байна. ~ E x ~ E гэдгээс E E cos x E E болно.энэхүү гарсан илэрхийлэл нь Мальюсын хууль юм. Үүнээс харвал шинжлэгчээс гарах гэрлийн эрчим () нь туйлшруулагчаас гарсан гэрлийн эрчмийг ( ) туйлшруулагч болон шинжлэгчийн гол хавтгайн хоорондох өнцгийн косинусын квадрат ( Хэмжих дараалал: )-аар үржүүлсэнтэй тэнцүү байна. 4-р зураг. Энд -ийн хэлбэлзлийн хавтгай нь туйлшруулагчийн гол хавтгай, Х тэнхлэг шинжлэгчийн гол хавтгай болно. 5-р зураг. Малюсын хууль 1. а. Гэрэл үүсгүүрийг залгана. b. Туйлшруулагч, шинжлэгчийг багшийн зааврын дагуу байрлуулна. c. Туйлшруулагч шинжлэгчийн гол хавтгайн хоорондох өнцөг байхад максимум эрчим 9-1 байхаар variable түлхүүрээр тохируул. d. Өнцгийг 9 эсвэл -9 -д тохируулж фотометрийн заалтыг zero adjust-аар тэглэнэ.

3 . Туйлшруулагчийг өнцөгт тохируулан шинжлэгчийг хасах 9 -с эхлэн 1 -аар нэмэгдүүлэн эргүүлж фотометрийн заалтыг хэмжиж авна. 3. Хэмжилтийг -9, 9 хүртэл хийж хэмжилтийн хүснэгтэнд бичиж авна. 4. Хэмжилтийн үр дүнгийн дунджаас хамгийн их эрчим -ийг сонгож авна. 5. Малюсийн хуулиар f( x) болох учир ft ( ) харьцангуй эрчмийн туршилтаас олсон үр дүнг график дээр байгуулж f ( ) онолоор байгуулсан графикаар байгуулсан дүнтэй харьцуулан дүгнэлт хийнэ. Хэмжилтийн хүснэгт n < > f туршлага ( ) f онол ) ( Хэмжилт хийсэн:...он...сар...өдөр Багшийн гарын үсэг...

4 График байгуулах жишээ Шалгах асуултууд: 1. Ямар гэрлийг шугаман туйлширсан гэрэл гэх вэ? Байгалийн ба туйлширсан гэрэл ямар ялгаатай вэ? Туйлшралын хавтгай, хэлбэлзлийн хавтгайн тодорхойлолтыг өг.. Туйлширсан гэрэл гарган авах ямар аргуул байдаг вэ? Тэдгээр нь ямар физикийн үзэгдэл дээр тулгуурладаг вэ? 3. Туйлшруулагч ба шинжлэгч гэж юу вэ? 4. Мальюсын хуулийг томъѐолж тайлбарла. 5. Гол хавтгайнууд нь хоорондоо α өнцөг үүсгэсэн туйлшруулагч ба шинжлэгч дундуур эрчимтэй байгалийн гэрэл нэвртүүлэхэд гэрлийн эрчим хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? a) cos b) 1 cos c) sin 6. Туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайнуудын хоорондох өнцөг 6 С бол туссан байгалийн гэрлийн эрчим хэд дахин буурах вэ? a) 8 дахин b) 4 дахин c) дахин 7. Туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайн хоорондох өнцөг ямар үед нэвтэрсэн гэрлийн эрчим байх вэ? a) 3 b) 6 c) 9 8. Хоѐр туйлшруулагчийн тэнхлэг хоорондоо 6 -ийн өнцгөөр байрласан бол тэдгээрийг нэвтэрсэн гэрлийн эрчим туссан гэрлийнхээс хэд дахин бага байх вэ?

5 a) 4 дахин b) 8 дахин c) дахин d) 3 дахин 9. Туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайнуудын хоорондох өнцөг 45 С бол уг a) дахин багасна b) дахин ихсэнэ c),7 дахин багасна 1. Туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайнуудын ямар өнцгөөр байрласан тохиолдолд нэвтэрсэн гэрлийн эрчим хамгийн их байх вэ? a) 9 b) 45 c) 11. Дүрс нь стерео кинонд бодит мэт ажиглагддаг нь ямар физик үзэгдэлд тулгуурласан бэ? a) Гэрлийн туйлшралын үзэгдэл b) Интерференцийн үзэгдэл c) Дифракцын үзэгдэл 1. Туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайнуудын хоорондох өнцөг С бол туссан байгалийн гэрлийн эрчим хэд дахин буурах вэ? a) 8 дахин b) 4 дахин с) өөрчлөгдөхгүй 13. Туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайнуудын хоорондох өнцөг 3 С бол уг a).75 дахин багасна b).33 дахин ихсэнэ c).33 дахин багасна 14. Туйлшруулагч ба шинжлэгчийн гол хавтгайнуудын хоорондох өнцөг 9 С бол уг a).75 дахин багасна b).33 дахин ихсэнэ c) нэвтрэхгүй Ажлын (тооцоололт ба хамгаалалтын) ерөнхий үнэлгээ.../ /