PAU XUÑO 2015 BIOLOXÍA

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "PAU XUÑO 2015 BIOLOXÍA"

Transcript

1 PAU XUÑO 2015 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións (A e B). Só se poderá contestar unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación máxima total será de 10 puntos, estando indicada en cada cuestión a súa puntuación parcial. Tempo: 1 hora e 30 minutos OPCIÓN A 1. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 En relación coas seguintes macromoléculas: polipéptido, ácido ribonucleico e amidón. Sinale en cada caso os compoñentes moleculares que os forman. Indique, explique e represente o tipo de enlace que se establece entre os citados compoñentes. Tipos dos ácidos ribonucleicos e función dos mesmos. 2 En relación ao esquema representado na Figura 1. De que proceso se trata? En que orgánulo se desenvolve? En que tipo de células? Considera que se trata dun proceso anabólico ou catabólico? Razoe a resposta. Indique o nome das dúas partes do proceso (A e B) indicando a localización subcelular onde se realiza e explicándoos brevemente. 3 A cor do pelo vermello é recesiva fronte á cor do pelo castaño e a cor dos ollos azuis é tamén recesiva respecto á cor dos ollos marróns. Un home de pelo castaño e ollos marróns e unha muller de pelo castaño e ollos azuis tiveron dous fillos: un de pelo castaño e ollos azuis e outro de pelo vermello e ollos marróns. Indica o xenotipo dos país e dos fillos. 4 Que son os linfocitos? Enumere e explique os diferentes tipos de linfocitos que existen, indicando onde se producen, onde maduran e en qué tipo de resposta participan. Describa as características dunha reacción inflamatoria. 5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). Insulina, glicólise, citocinese, mitocondria, penicilina, ácido pirúvico, ADN, proteína, glicosa, hormonal, ARN, antibiótico, citoplasma, células, fungo 6 Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras o falsas. As respostas 6.1 As bases púricas son a adenina e a citosina 6.2 Os plásmidos utilízanse como vectores de clonación 6.3 O cariotipo é o conxunto de cromosomas dun organismo 6.4 Unha mutación nunha célula somática non se transmite á descendencia 6.5 Os enzimas aceleran as reaccións bioquímicas 6.6 A gliconeoxénese ten lugar nas células do músculo e do fígado 6.7 Os ribosomas están formados por ARNr e proteínas 6.8 O ADN de procariotas contén intróns 6.9 Un fungo é un organismo eucariota fotosintético 6.10 A vacinación é un exemplo de inmunidade activa OPCIÓN B 1. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 Describa brevemente os seguintes termos: ácido graxo saturado, molécula anfipática, colesterol, fosfolípido. 2 No interior celular pódense atopar os seguintes orgánulos: núcleo, ribosomas, aparato de Golgi, retículo endoplásmico liso, lisosomas, cloroplastos e mitocondrias. Indique a función principal de cada un dos orgánulos citados. Cales deles se corresponderían cos orgánulos presentes na Figura 2?. 3 Explique o concepto de recombinación xenética. En que tipo de células se produce e en que etapa da división celular ten lugar? Cal e a súa importancia biolóxica? 4 Que é un microorganismo? Cite un exemplo de relación beneficiosa e outro de relación prexudicial entre microorganismos e a especie humana. Que é a biotecnoloxía? Expoña un exemplo de aplicación biotecnolóxica. 5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). Fosfolípidos, transxénico, retículo endoplásmico rugoso, bacterias, xenoma, proteínas, colesterol, cromosomas, síntese, virus, anfipáticas, condensación, profase, bacteriófago, ADN Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas. As respostas As ceras son ésteres de ácidos graxos e monoalcohois Unha mutación nunha célula xerminal non se transmite á descendencia A síntese de ARNr ten lugar no citosol Na mitose prodúcese entrecruzamento e recombinación xenética Un inhibidor diminúe ou anula a actividade enzimática A β-oxidación é o proceso de síntese de ácidos graxos A parede celular vexetal está formada por celulosa O transporte pasivo non require enerxía O nucleoide é a rexión onde se atopa o ADN nas bacterias A soroterapia é un exemplo de inmunidade pasiva OPCIÓN A

2 PAU XUÑO 2015 Código: 21 BIOLOXÍA Figura 1 OPCIÓN B Figura 2 A B C

3 PAU SETEMBRO 2015 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións A e B. Só se poderá contestar a unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación máxima total será de 10 puntos, estando indicada en cada cuestión a súa puntuación parcial. Tempo: 1 hora e 30 minutos OPCIÓN A 1. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 Cal é a natureza química das enzimas? Represente graficamente e explique a relación entre a velocidade dunha reacción enzimática e a concentración de substrato. Que é o centro activo da enzima? Que é un inhibidor enzimático? 2 Identifique o tipo de célula representada na Figura 1. Indique o nome e función das estruturas numeradas do 1 ao 7. 3 Explique en que consiste a herdanza intermedia e a codominancia. Poña un exemplo de cada tipo de herdanza e realice os cruzamentos indicando os xenotipos e fenotipos das líñas parentais e a F1. 4 Que é un microorganismo? Realice unha clasificación dos principais grupos de microorganismos, poñendo un exemplo de cada un deles. Expoña dúas características importantes de cada grupo. 5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). xabóns, envoltura, oxidase, inmunodeficiencia, telómeros, catalase, material, telofase, sales, infeccións, ácidos graxos, rexións, cromosomas, organismo, peroxisoma. 6 Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas. As respostas O etanol da cervexa procede da glicosa da uva O coláxeno é unha proteína con función estrutural Algúns xenes teñen intróns, exóns e axóns O promotor dun xene atópase localizado no extremo 5' As mitocondrias conteñen ADN e ARN Os virus son estruturas acelulares A gliconeoxénese ten lugar nas células do músculo e do fígado Os plásmidos son porcións circulares de ADN que non forman parte do cromosoma bacteriano A estrutura primaria dunha proteína é a súa secuencia de nucleótidos A técnica de PCR permite a amplificación do ADN OPCIÓN B 1. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 Identifique o tipo de molécula que aparece na Figura 2. Sinale cáles son as súas unidades estruturais, indique e describa o tipo de enlace que as mantén unidas. En que compartimentos dunha célula eucariota se localiza a macromolécula representada na figura e que función desenvolve? 2 Enumere e resuma os principios da teoría celular moderna. Indique catro diferenzas entre unha célula eucariótica e unha procariota. 3 Indique que é unha mutación. Por que nalgúns casos a aparición dunha mutación puntual pode ser causa dunha enfermidade grave e outras veces non se expresa? Que diferenza hai entre mutación a nivel molecular e a nivel cromosómico?. Que papel ten a mutación no proceso da evolución das especies? Razoe a resposta. 4 En relación coa SIDA nas células eucariotas, que tipo de virus a provoca e a que grupo pertence?. Faga unha representación esquemática do ciclo vital deste virus. Como afecta ao sistema inmune? Como se transmite a enfermidade? 5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). antibióticos, ácido graxo, interfase, centrómero, bacterias, brazos, proteína, mitose, xabón, fases, base, inmunoglobulina, cromosoma, antíxeno, enfermidades Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas. As respostas Un transxénico posúe ADN estraño no seu xenoma Os ácidos nucleicos e algunhas coenzimas están formados por nucleótidos As cisternas do aparato de Golgi poden presentar ribosomas adheridos O estroma do cloroplasto contén as enzimas que interveñen no transporte electrónico As partículas F das cristas mitocondriais son complexos de ATP-sintetasas A fermentación láctica produce grandes cantidades de lactosa As cadeas de ADN son paralelas e complementarias A SIDA é o nome que recibe o virus da inmunodeficiencia en humanos A plasmólise prodúcese cando unha célula se atopa nun medio hipertónico O código xenético é un código de tripletes de aminoácidos

4 PAU SETEMBRO 2015 Código: 21 BIOLOXÍA OPCIÓN A FIGURA 1 OPCIÓN B FIGURA 2

5 CONVOCATORIA DE XUÑO OPCIÓN A 1. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 En relación ás seguintes macromoléculas: polipéptido, ácido ribonucleico e amidón. Sinale en cada caso os compoñentes moleculares que as forman. Indique, explique e represente o tipo de enlace que se establece entre os citados compoñentes. Tipos dos ácidos ribonucleicos e función dos mesmos. Compoñentes: aminoácidos, ribonucleótidos, monosacáridos (0.1x3= 0.3p) Indique enlace: enlace peptídico, enlace fosfodiester, enlace O-glicosídico (0.1x3= 0.3p) Explique o tipo de enlace (0.2x3= 0.6p) Enlace peptídico: Fórmase pola unión do C do grupo carboxilo dun aminoácido co N do grupo amino doutro aminoácido. Enlace fosfodiéster: Establécese entre o grupo fosfato situado no carbono 5 dun nucleótido e o grupo hidroxilo do carbono 3 do seguinte nucleótido. Enlace O-glicosídico: Fórmase pola unión entre dous grupos OH de los C de dous monosacáricos. Represente o tipo de enlace (0.1x3= 0.3p) Tipos de ARN: ARNm, ARNt y ARNr ( ,3= 0.5p) Función dos diferentes ARNs A función do ARN mensaxeiro é transportar a información xenética do ADN (transcrición) aos ribosomas. O ARN de transferencia é o encargado de levar os aminoácidos aos ribosomas durante o proceso de tradución. O ARN ribosómico é un dos compoñentes dos ribosomas. 2 En relación ao esquema representado na Figura 1. De que proceso se trata? En que orgánulo se desenvolve? En que tipo de células? Considera que se trata dun proceso anabólico ou catabólico? Razoe a resposta. Indique o nome das dúas partes do proceso (A e B) indicando a localización subcelular onde se realizan e explicándoos brevemente. Proceso: Fotosíntese Orgánulo: Cloroplasto Célula: Célula vexetal Tipo de proceso: É un proceso anabólico onde se produce síntese de materia orgánica a expensas da materia inorgánica, con consumo de ATP e NADPH (0.3p) Parte A: fase luminosa Parte B: fase redutora ou de fixación do CO 2 (admítse fase escura e ciclo de Calvin-Benson) Localización subcelular: Tilacoides

6 Localización subcelular: Estroma Explicación ( 0,5 + 0,5= 1p) A- Coa excitación da clorofila nos centros de reacción dos fotosistemas, xérase unha cadea de transporte electrónico que conleva a síntese de ATP (fotofosforilación) e de poder redutor (NADPH) acompañado da liberación de O 2 (fotólise) B- Fixación do CO 2 no estroma (Ciclo de Calvin-Benson). O CO 2 únese a unha molécula de ribulosa 1,5 difosfato e xéranse monosacáridos. 3 A cor do pelo vermello é recesiva fronte á cor do pelo castaño e a cor dos ollos azuis é tamén recesiva respecto á cor dos ollos marróns. Un home de pelo castaño e ollos marróns e unha muller de pelo castaño e ollos azuis tiveron dous fillos: un de pelo castaño e ollos azuis e outro de pelo vermello e ollos marróns. Indica o xenotipo dos pais e dos fillos. Nomenclatura dos xenes. Se a nomenclatura non é correcta, a pregunta non se puntuará Pelo castaño dominante C; pelo vermello recesivo c Ollos marróns dominante M; ollos azuis recesivo m Xenotipo dos pais: Pai Pelo castaño e ollos marróns CcMm (0.5p) Nai Pelo castaño e ollos azuis Ccmm (0.5p) Fillo 1 Pelo castaño e ollos azuis CCmm / Ccmm (0.5p) Fillo 2 Pelo vermello ollos marróns ccmm (0.5p) 4 Que son os linfocitos? Enumere e explique os diferentes tipos de linfocitos que existen, indicando onde se producen, onde maduran e en que tipo de resposta participan. Describa as características dunha reacción inflamatoria. Linfocitos: células inmunocompetentes que se atopan no sangue e na linfa (0.5p) Tipos: Poden ser de dous tipos: linfocitos B e linfocitos T. Os linfocitos B prodúcense e maduran na médula ósea. Son responsables da formación de anticorpos (inmunidade humoral). Os linfocitos T prodúcense na médula ósea e maduran no timo. Son responsables da inmunidade celular (1.0p) É unha resposta inespecífica fronte a unha infección ou un axente estrano. Está mediado por fagocitos que liberan mediadores que provocan os signos característicos da inflamación (0.5p) 1.5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). Na glicólise, a glicosa degrádase a ácido pirúvico A penicilina é un antibiótico producido por un fungo A citotinese é a división do citoplasma das células A insulina é unha proteína con función hormonal A mitocondria contén ADN e ARN 1.6 Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas. As respostas 1F, 2V, 3V, 4V, 5V, 6V, 7V, 8F, 9F e 10V Opción B 2. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 Describa brevemente os seguintes termos: ácido graxo saturado, molécula anfipática, colesterol, fosfolípido. Acido graxo saturado: Os ácidos graxos saturados son cadeas hidrocarbonadas que presentan unicamente enlaces

7 sinxelos e con un grupo carboxilo terminal Molécula anfipática: Molécula onde se pode diferenciar dúas rexions: unha zona hidrófoba (apolar) e unha zona hidrófila (polar) Colesterol: Lípido do grupo dos esteroides que se atopa nas membranas celulares animais. Fosfolípidos: Son ésteres de ácidos graxos con glicerina ou esfingosina e ácido fosfórico 2 No interior celular pódense atopar os seguintes orgánulos: núcleo, ribosomas, aparato de Golgi, retículo endoplásmico liso, lisosomas, cloroplastos e mitocondrias. Indique a función principal de cada un dos orgánulos citados. Cales deles se corresponderían cos orgánulos presentes na Figura 2. Núcleo: contén a información xenética. Ribosomas: síntese de proteínas (tradución do ARNm) Aparato de Golgi: procesado de proteínas e lípidos Retículo endoplásmico liso: síntese de lípidos, detoxificación Lisosomas: dixestión celular de macromoléculas. Cloroplastos: fotosíntese Mitocondria: ciclo de Krebs, fosforilación oxidativa, β-oxidación de ácidos graxos Cloroplasto e mitocondria (0,3px2) 3 Explique o concepto de recombinación xenética. En que tipo de células se produce e en que etapa da división celular ten lugar? Cal é a súa importancia biolóxica? Recombinación xenética: Intercambio de fragmentos cromosómicos entre cromosomas homólogos durante a meiose (0,7p) Tipo de células: Células xerminais Etapa: Profase I da meiose (0.3p) (0.3p) Importancia biolóxica: Produce novas combinacións alélicas e polo tanto, aumenta a variabilidade xenética (0.7p) 4 Que é un microorganismo? Cite un exemplo de relación beneficiosa e outro de relación prexudicial entre microorganismos e a especie humana. Que é a biotecnoloxía? Expoña un exemplo da aplicación biotecnolóxica Microorganismo: ser vivo ou sistema biolóxico que so pode visulaizarse cun microscopio Relación beneficiosa: relacions simbióticas, produción de alimentos, medicamentos e vacinas; papel nos ciclos da materia e cadeas tróficas Relación prexudicial: infeccións bacterianas, víricas e fúnxicas; deterioro e putrefacción dos alimentos Biotecnoloxía: aplicación de procedementos científicos e técnicos á transformación de certas materias por axentes biolóxicos para producir bens e servizos. Exemplo de aplicación biotecnolóxica: obtención de hormonas, produción de vacinas, fermentación industrial, alimentos transxénicos (calquera aplicación correcte é válida) 2.5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). Un bacteriófago é un virus que infecta bacterias

8 No RER ten lugar síntese de proteínas Durante a profase producese a condensación dos cromosomas Os fosfolípidos e o colesterol son moléculas anfipáticas Un organismo transxénico contén no seu xenoma ADN doutro ser vivo 2.6 Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas. As respostas 1V, 2F, 3F, 4F, 5V, 6F, 7V, 8V, 9V e 10V CONVOCATORIA DE SETEMBRO OPCIÓN 1 1. Cuestiones (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 Cal é a natureza química das enzimas? Represente gráficamente e explique a relación entre a velocidade dunha reacción enzimática e a concentración de substrato Que é o centro activo da enzima? Que é un inhibidor enzimático? Natureza proteica. Poden conter un componente non proteico. Representación gráfica e explicación (0,8p) Ao incrementar a concentración de substrato, a velocidade da reacción tamén aumenta, ata chegar a un límite que se corresponde coa velocidade máxima (saturación do enzima). Valorarase a explicación de todos os termos que aparecen na gráfica. Centro áctivo: É o lugar da enzima onde se une o substrato e se leva a cabo a catálise Inhibidores enzimáticos: Sustancias que interactúan con el enzima reduciendo o anulando su capacidad biocatalítica. 2 Identifique o tipo de célula representada na Figura 1. Indique o nome e función das estruturas numeradas do 1 ao 7. Célula eucariota vexetal (0,25p) 1. Aparello de Golgi: glucoxilación de lípidos e proteínas, maduración de proteínas. 2. Cloroplasto: fotosíntese 3. Mitocondria: respiración celular 4. Vacuola: Almacenamento, responsable da turxencia celular 5. Cromatina: Información xenética 6. Nucleolo: Síntese de ARNr e formación dos precursores ribosomais 7. Parede celular: Rixidez Calquera función correcta é válida Identificación das estructuras 0,1p; funcions 0.15p 3 Explique en que consiste a herdanza intermedia e a codominancia. Poña un exemplo de cada tipo de herdanza e realice os cruzamientos indicando os genotipos e fenotipos das liñas parentales e a F1 A herdanza intermedia cando un alelo domina incompletamente sobre outro, de forma que o heterocigoto expresa un fenotipo intermedio

9 Ej, prantas de Don Diego de noite. Hainas de flores vermellas (RR) e de flores brancas (BB). Cando se cruzan unha planta de flores de cor vermella (RR) cunha planta de flores de cor branca (BB), xéranse heterocigotos con flores rosas (RB). Non existe dominancia completa de ningún dos 2 alelos. (1p) No caso da codominancia, dous alelos son codominantes cando ao estar xuntos nun par alélico exprésanse os dous e o fenotipo resultante presenta as características de ambos os alelos. Ex. os grupos sanguíneos ABO. Está controlado por 3 xenes: IA que determina a presenza do antixeno A en os eritrocitos; IB que determina a presenza do antígeno B nos eritrocitos e I0 que non expresa ningún antíxeno nos eritrocitos. IA e IB son codominantes entre si e Io é recesivo con respecto aos outros 2. Cando o xen IA e o xen IB están ambos presentes, o individuo amosa o fenotipo cos antíxenos A e B simultaneamente (1p) 4 Que é un microorganismo? Realice unha clasificación dos principais grupos de microorganismos, pondo un exemplo de cada un deles. Expoña dúas características importantes de cada grupo. Son organismos que so poden ser vistos ao microscopio Características (0.4x4) Bacterias. Ausencia de núcleo, parede celular bacteriana, nutrición autótrofa ou heterótrofa. Bacilo de Koch, E. coli. Algas unicelulares.. Cloroplastos, parede celular, nutrición autótrofa. Chlorella, Diatomeas. Protozoos., Nutrición heterótrofa, sen parede. Plasmodium. Fungos unicelulares. Nutrición heterótrofa. Parede celular. Penicillium, Sacharomyces 1.5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). Os xabóns son sales dos ácidos grasos Os telómeros son as rexións terminais dos cromosomas A inmunodeficiencia favorece a aparición de infeccións no organismo Na telofase rexenérase a envoltura nuclear en torno ao material xenético O peroxisoma conten catalasa que presenta actividade oxidasa. 1.6 Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas. As respostas 1F, 2V, 3F, 4F, 5V, 6V, 7V, 8V, 9F, 10V. Opción B 2. Cuestiones (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1 Identifique o tipo de molécula que aparece na Figura 2. Sinale cales son as súas unidades estruturais, indique e describa o tipo de ligazón que as mantén unidas. En que compartimentos dunha célula eucariota localízase a macromolécula representada na figura e que función desenvolve? Molécula de ADN (0.2p) Desoxrribonucleótidos. Enlace fosfodiester. Establécese entre o grupo fosfato situado no carbono 5 dun nucleótido e o grupo hidroxilo do carbono 3 do seguinte nucleótido. (1.0p) Compartimentos: Núcleo da célula, mitocondrias e cloroplastos Función: O ADN contén unha secuencia codificada de información xenética, o cal constitúe o xenoma. Esta información transcribirase nunha molécula de ARNm. (0.8p)

10 2 Enumere e resuma os principios da teoría celular moderna. Indique catro diferencias entre unha célula eucariota e unha procariota. Principios da teoría celular 1. Todos os organismos vivos están formados por células 2. Toda célula procede doutra célula 3. A célula é a unidade estrutural dos seres vivos 4. A célula é a unidade vital que cumpre as tres funcions que caracterizan ao ser vivo Diferenzas entre célula procariota e célula eucariota (1p) (1p) PROCARIOTAS Máis sinxelas Sin núcleo Ausencia de compartimentos internos diferenciados por membranas Presencia de cápsula EUCARIOTAS Máis complexas Con núcleo Existencia de compartimentos internos diferenciados mediante membranas Ausencia de cápsula 3 Indique que é unha mutación. Por que nalgúns casos a aparición dunha mutación puntual pode ser causa dunha enfermidade grave e outras veces non se expresa? Que diferenza hai entre unha mutación a nivel molecular e a nivel cromosómico?que papel ten a mutación no proceso da evolución das especies? Razoe a resposta. As mutacións son cambios producidos no material hereditario. Porque debido a que o código xenético é dexenerado, a mutación pode xenerar tripletes sinónimos (0.2p) (0,4p) A mutación a nivel molecular, tamén chamada puntual, afecta á secuencia de nucleótidos, mentres que a mutación a nivel cromosómico afecta a estrutura dos cromosomas. (0,4p) As mutacións son fundamentais no proceso de evolución xa que para que exista evolución, é necesario que exista un proceso que permita que o ADN cambie. Respecto da súa achega á evolución, a pesar de ser normalmente negativas para o individuo, comportan un aspecto positivo para a especie, xa que achegan variabilidade á poboación. Iso permite que, se se produce un cambio no ambiente e as novas condicións son adversas para os individuos normais, a existencia de individuos mutantes fai que poida haber algúns que soporten esas condicións, e que a través deles, a especie non se extinga. É o denominado selección natural. (1p) 4 En relación coa SIDA nas células eucariotas, que tipo de virus provócao e a que grupo pertence. Faga unha representación esquemática do ciclo vital deste virus. Como afecta o sistema inmune? Como se transmite a enfermidade? E provocada polo VIH ou virus dá inmunodeficiencia humana, un retrovirus Válida calquera representación onde se indíquen as seguintes fases: 1. Fusión do virus coa membrana da célula receptora. 2. Liberación do ARN vírico. 3. Acción da transcriptasa inversa formando ADN a partir do ARN vírico. 4. Síntese de novas cadeas de ADN vírico. 5. Integración das dobres cadeas de ADN vírico no ADN do receptor. Estado de inactividade do ADN vírico como provirus. 6. Expresión do ADN vírico formándose ARNm viral. 7. Formación dás proteínas do virus. 8. Ensamblaxe de novos virus 9. Liberación de novas partículas víricas. (1 p). A infección do virus xera unha diminución da capacidade de defensa das células do sistema inmune debido a que infecta fundamentalmente aos linfocitos T4. Aínda que inicialmente a enfermidade é asintomática (seropositivo), co tempo o sistema inmune debiíítase tanto que serán xeneralizadas as infeccións microbianas e desenvolveranse certos tipos de tumores. É a fase sintomática (inmunodepresión) (0,4p).

11 A enfermidade transmítese a través do sangue, mediante relacións sexuais, (secrecións vaxinais e esperma), contaxio materno-filial (0,4p) 2.5 Terminoloxía Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados (Valoración: 1 punto, 0,2 por frase correcta). Cando un ácido graso reacciona cunha base forte, fórmase un xabón A interfase é o conxunto de fases que transcorren entre dúas mitosis consecutivas O centrómero é un estretitamento que divide o cromosoma en dous brazos Os antibióticos son exclusivos para o tratamento de enfermidades producidas por bacterias. Unha inmunoglobulina é unha proteína que produce o sistema inmunitario en resposta á presenza dunha antígeno 2.6 Test Indica (no teu caderno de exame) se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas. As respostas 1V, 2V, 3F, 4F, 5V, 6F, 7F, 8F, 9V, 10F.

FRASES. Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados.

FRASES. Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados. Agrupa de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados. Índice de contidos: XUÑO 2001...1 SETEMBRO 01...2 XUÑO 02...2 SETEMBRO 02...3 XUÑO 03...3 SETEMBRO 03...4 XUÑO 04...4 SETEMBRO 04...5

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2016 BIOLOXÍA

PAU XUÑO 2016 BIOLOXÍA PAU XUÑO 2016 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións: A e B. Só se poderá contestar unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2014 BIOLOXÍA

PAU XUÑO 2014 BIOLOXÍA PAU XUÑO 2014 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións: A e B. Só se poderá contestar a unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación

Διαβάστε περισσότερα

PROBAS DE ACCESO Á UNIVERSIDADE (PAU) CONVOCATORIA DE SETEMBRO Ano 2016 CRITERIOS DE AVALIACIÓN. BIOLOXÍA (Cód. 21)

PROBAS DE ACCESO Á UNIVERSIDADE (PAU) CONVOCATORIA DE SETEMBRO Ano 2016 CRITERIOS DE AVALIACIÓN. BIOLOXÍA (Cód. 21) PROBAS DE ACCESO Á UNIVERSIDADE (PAU) CONVOCATORIA DE SETEMBRO Ano 2016 CRITERIOS DE AVALIACIÓN BIOLOXÍA (Cód. 21) OPCIÓN A 1. Cuestións (Valoración: 8 puntos, 2 puntos por cuestión). 1. Estableza a diferenza

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS TERMINOLOXÍA ( RELACIONAR PALABRAS ) SELECTIVIDADE

EXERCICIOS TERMINOLOXÍA ( RELACIONAR PALABRAS ) SELECTIVIDADE EXERCICIOS TERMINOLOXÍA ( RELACIONAR PALABRAS ) SELECTIVIDADE 2002: 1. microfilamentos, ATP, lisosomas, triacilglicéridos, linfocitos B, microtúbulos, encimas hidrolíticos, transporte activo, glicerol,

Διαβάστε περισσότερα

Preguntas V e F (selectividade):

Preguntas V e F (selectividade): Preguntas V e F (selectividade): 2002 F- As vacinas proporcionan inmunidade artificial pasiva. F- Algúns xenes teñen intróns, exóns e axóns. F- A difusión pasiva non require transportadores. V- Os polisomas

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO. É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol).

METABOLISMO. É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol). 1.- a) Que é a gliconeoxénese? É a síntese de glicosa a partir de precursores non glicídicos (piruvato, lactato, aminoácidos, glicerol). b) Indica brevemente en que consiste a glicólise, o lugar da célula

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 BIOLOXÍA

PAU XUÑO 2012 BIOLOXÍA PAU XUÑO 2012 Código: 21 BIOLOXÍA Estrutura da proba: a proba componse de dúas opcións A e B. Só se poderá contestar a unha das dúas opcións, desenvolvendo integramente o seu contido. Puntuación: a cualificación

Διαβάστε περισσότερα

2º BAC BIOLOXÍA UNIDADES 1, 2, 3, 4 1

2º BAC BIOLOXÍA UNIDADES 1, 2, 3, 4 1 2º BAC BIOLOXÍA UNIDADES 1, 2, 3, 4 1 Nestas páxinas danse unhas indicacións sobre cada apartado do libro baseadas na información que o Grupo de traballo das PAAU proporciona na páxina web da CIUG (ciug.cesga.es).

Διαβάστε περισσότερα

BIOLOXÍA Pregunta Obrigatoria. Tódolos alumnos deben responder a esta pregunta aínda que non é eliminatoria. Valoración: 2,5 puntos

BIOLOXÍA Pregunta Obrigatoria. Tódolos alumnos deben responder a esta pregunta aínda que non é eliminatoria. Valoración: 2,5 puntos 24 BILXÍA Pregunta brigatoria. Tódolos alumnos deben responder a esta pregunta aínda que non é eliminatoria. Valoración: 2,5 puntos. a) A que grupo de biomoléculas pertencen as estructuras X, Y, Z representadas

Διαβάστε περισσότερα

8. Tampón fosfato, tampón bicarbonato. Substancias ANFÓTERAS 9. De que moléculas se trata? Como se chama o carbono nº 1?. Como se chama o enlace?

8. Tampón fosfato, tampón bicarbonato. Substancias ANFÓTERAS 9. De que moléculas se trata? Como se chama o carbono nº 1?. Como se chama o enlace? Repaso 1. Cales son os bioelementos primarios? Cales son os secundarios? Definición de oligoelementos. 2. Enlaces fortes? Enlaces débiles? 3. Estrutura da auga. Enlaces que se establecen entre as distintas

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 10: METABOLISMO

TEMA 10: METABOLISMO TEMA 10: METABOLISMO - Concepto de catabolismo e mecanismo xeral de obtención de enerxía (ATP, respiración, fermentación). Panorama xeral do catabolismo (glícidos, lípidos e aminoácidos). - Glicólise,

Διαβάστε περισσότερα

Curso A TEORÍA CELULAR. Tema 7. Bioloxía 2º Bacharelato

Curso A TEORÍA CELULAR. Tema 7. Bioloxía 2º Bacharelato Curso 2012-2013 A TEORÍA CELULAR Bioloxía 2º Bacharelato Temario CIUGA Niveis de organización dos seres vivos. Antes de empezar a falar da auga e sales minerais e das biomoléculas, é interesante explicar

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 6.- BIOMOLÉCULAS ORGÁNICAS IV: ÁCIDOS NUCLEICOS

TEMA 6.- BIOMOLÉCULAS ORGÁNICAS IV: ÁCIDOS NUCLEICOS TEMA 6.- BIMLÉCULAS RGÁNICAS IV: ÁCIDS NUCLEICS A.- Características generales de los Ácidos Nucleicos B.- Nucleótidos y derivados nucleotídicos El esqueleto covalente de los ácidos nucleicos: el enlace

Διαβάστε περισσότερα

CARACTERÍSTICAS DOS SERES VIVOS

CARACTERÍSTICAS DOS SERES VIVOS CARACTERÍSTICAS DOS SERES VIVOS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. A BIOLOXÍA (do grego «βιος» bios, vida, e «λóγος» logos, razoamento, estudo, ciencia) ten como obxecto de estudo aos

Διαβάστε περισσότερα

PROTEÍNAS. 8. Que é un aminoácido?

PROTEÍNAS. 8. Que é un aminoácido? PROTEÍNAS 1. Indique a natureza química, a función e ónde se atopan en maior abundancia as seguintes moléculas: glicóxeno, fosfolípidos, colesterol e queratina 2. En relación ás seguintes macromoléculas:

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO DEFINICIÓN :

METABOLISMO DEFINICIÓN : 1 METABOLISMO DEFINICIÓN : É o conxunto de reaccións químicas que se producen no interior das células e que conducen á transformación dunhas moléculas noutras. As distintas reaccións químicas do metabolismo

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 1: LA MATERIA DE LA VIDA

TEMA 1: LA MATERIA DE LA VIDA TEMA 1: LA MATERIA DE LA VIDA La vida y sus niveles de organización. Bioelementos y biomoléculas. Biomoléculas inorgánicas: agua y sales minerales. Biomoléculas orgánicas: glúcidos, lípidos, proteínas

Διαβάστε περισσότερα

ORIENTACIÓNS DO GRUPO DE TRABALLO

ORIENTACIÓNS DO GRUPO DE TRABALLO ORIENTACIÓNS DO GRUPO DE TRABALLO Bloque 1. A base molecular e fisicoquímica da vida Explicar o concepto de bioelemento e indicar a súa importancia biolóxica. Traballar os distintos aspectos dos monosacáridos

Διαβάστε περισσότερα

Exames de selectividade de Bioloxía

Exames de selectividade de Bioloxía Exames de selectividade de Bioloxía Anos 1998-2005 1 BIOLOXÍA.SETEMBRO-98. Pregunta Obligatoria. (2,5 puntos) Ciclo celular: La gráfica representa la variación en el contenido de ADN durante el ciclo celular.

Διαβάστε περισσότερα

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ÁCIDOS NUCLEICOS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Os ácidos nucleicos foron descubertos por Freidrich Miescher en 1869. Este científico traballando con

Διαβάστε περισσότερα

CURSO DE MICROBIOLOGÍA BÁSICA

CURSO DE MICROBIOLOGÍA BÁSICA Universidad Nacional Autónoma de éxico Facultad de Odontología Laboratorio de enética olecular CURSO DE ICROBIOLOÍA BÁSICA Diapositivas 2 Dra. Laurie Ann Ximénez-Fyvie tra. Adriana Patricia Rodríguez Hernández

Διαβάστε περισσότερα

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

ÁCIDOS NUCLEICOS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ÁCIDOS NUCLEICOS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Os ácidos nucleicos foron descubertos por Freidrich Miescher en 1869. Este científico traballando con leucocitos e espermatozoides

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

BIOLOXÍA 2º Bacharelato Colegio Hijas de Cristo Rey Mª Asunción Martín Ossorio curso ª AVALIACIÓN

BIOLOXÍA 2º Bacharelato Colegio Hijas de Cristo Rey Mª Asunción Martín Ossorio curso ª AVALIACIÓN 1ª AVALIACIÓN 1.- NIVEIS DE ORGANIZACIÓN DOS SERES VIVOS: Con este apartado preténdese que os alumnos teñan unha idea dos niveis de complexidade da materia viva, dos tamaños relativos. 2.- BIOELEMENTOS,

Διαβάστε περισσότερα

Tema 7. Glúcidos. Grados de oxidación del Carbono. BIOQUÍMICA-1º de Medicina Dpto. Biología Molecular Isabel Andrés. Alqueno.

Tema 7. Glúcidos. Grados de oxidación del Carbono. BIOQUÍMICA-1º de Medicina Dpto. Biología Molecular Isabel Andrés. Alqueno. Tema 7. Glúcidos. Funciones biológicas. Monosacáridos: nomenclatura y estereoisomería. Pentosas y hexosas. Disacáridos. Enlace glucídico. Polisacáridos de reserva: glucógeno y almidón. Polisacáridos estructurales:

Διαβάστε περισσότερα

Digestión de los lípidos

Digestión de los lípidos Digestión de los lípidos El 90% de los lípidos de la dieta está conformado por triacilglicéridos. El 10% restante está compuesto por fosfolípidos, colesterol, ésteres de colesterol y ácidos grasos libres

Διαβάστε περισσότερα

Tema 4.- Biomoléculas orgánicas II: Lípidos.

Tema 4.- Biomoléculas orgánicas II: Lípidos. Tema 4.- Biomoléculas orgánicas II: Lípidos. A.- Concepto de Lípido. Clasificación. B.- Lípidos complejos o saponificables. -Los ácidos grasos: estructura química, reacciones de esterificación y saponificación.

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amonuíaco de concentración 0,01 mol/dm³ está ionizada nun 4,2 %. a) Escribe a reacción de disociación e calcula

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 3. Lípidos. Bioq. Juan Pablo Rodríguez

TEMA 3. Lípidos. Bioq. Juan Pablo Rodríguez TEMA 3 Lípidos Bioq. Juan Pablo Rodríguez Lípidos - Definición Bajo el término Lípidos se agrupan un gran número de compuestos, de estructura química variada, que tienen la propiedad común de ser solubles

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

CATABOLISMO. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

CATABOLISMO. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. CATABOLISMO Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Nos procesos catabólicos as moléculas orgánicas degrádanse, paso a paso, ata formar outras moléculas máis

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO DE CARBOHIDRATOS

METABOLISMO DE CARBOHIDRATOS METABOLISMO DE CARBOHIDRATOS DEFINICIÓN CHO CH2OH H - C OH C = O CH2OH CH2OH D-GLICERALDEHÍDODO D-DIHIDROXIACETONADIHIDROXIACETONA IMPORTANCIA Nutrientes de mayor cantidad en los alimentos Principal fuente

Διαβάστε περισσότερα

BIOTECNOLOXÍA. Tema 17. Bioloxía 2º Bacharelato

BIOTECNOLOXÍA. Tema 17. Bioloxía 2º Bacharelato BIOTECNOLOXÍA Tema 17 Bioloxía 2º Bacharelato Temario CIUGA Tema 17 A xenómica e a proteómica. Proxecto Xenoma Humano. Enxeñaría xenética e aplicacións. Organismos modificados xenéticamente. Repercusions

Διαβάστε περισσότερα

CICLO DEL ÁCIDO GLIOXILICO SÍNTESIS DE ÁCIDOS GRASOS SÍNTESIS DE TRIACILGLICÉRIDOS

CICLO DEL ÁCIDO GLIOXILICO SÍNTESIS DE ÁCIDOS GRASOS SÍNTESIS DE TRIACILGLICÉRIDOS CICLO DEL ÁCIDO GLIOXILICO SÍNTESIS DE ÁCIDOS GRASOS SÍNTESIS DE TRIACILGLICÉRIDOS Ciclo del ácido glioxílico Generalidades Rodeo de las reacciones de descarboxilación. Modificación del ciclo de Krebs.

Διαβάστε περισσότερα

TEMA 9. Como obteñen enerxía as células a partir do alimento

TEMA 9. Como obteñen enerxía as células a partir do alimento TEMA 9. Como obteñen enerxía as células a partir do alimento As células requiren unha provisión constante de enerxía que provén da presente nas unións químicas das moléculas alimentarias. As máis importantes

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amoníaco de concentración 0,01 mol/dm 3 está ionizada nun 4,2 %. a) Escriba a reacción de disociación e calcule

Διαβάστε περισσότερα

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS Química P.A.U. ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS CUESTIÓNS NÚMEROS CUÁNTICOS. a) Indique o significado dos números cuánticos

Διαβάστε περισσότερα

Lípidos. Clasificación

Lípidos. Clasificación Lípidos Son compuestos encontrados en organismos vivos, generalmente solubles en solventes orgánicos e insolubles en agua. Clasificación Propiedades físicas aceites grasas Estructura simples complejos

Διαβάστε περισσότερα

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía MUTACIÓNS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía . As mutacións foron descritas por primeira vez en 1901 por un dos descubridores de Mendel, o botánico alemán Hugo De Vries. Hugo de Vries

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. PROTEÍNAS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. CONCEPTO As proteínas pódense definir como polímeros formados pola unión, mediante enlaces peptídicos, de unidades

Διαβάστε περισσότερα

CATABOLISMO DE GLÚCIDOS

CATABOLISMO DE GLÚCIDOS CATABOLISMO DE GLÚCIDOS FASE I FASE II FASE III PRINCIPALES RUTAS DE UTILIZACIÓN DE LA GLUCOSA Glucógeno-Almidón sacarosa (1) SE DEGRADA (5) SE ALMACENA (3) RUTA PENTOSA FOSFATO (4) (2) GLICÓLISIS Ribosa

Διαβάστε περισσότερα

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 12. Ciclo de Krebs

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 12. Ciclo de Krebs TEMA 12. Ciclo del ácido cítrico (ciclo de los ácidos tricarboxílicos o de Krebs). Importancia del ciclo de Krebs como encrucijada metabólica. Formación del ace7l- coenzima- A: el complejo piruvato deshidrogenasa.

Διαβάστε περισσότερα

14. A BASE MOLECULAR DA HERDANZA. Bioloxía 2º Bacharelato. Texto: Laura Gutiérrez Pelayo Ilustracións: Xulio Gutiérrez Roger

14. A BASE MOLECULAR DA HERDANZA. Bioloxía 2º Bacharelato. Texto: Laura Gutiérrez Pelayo Ilustracións: Xulio Gutiérrez Roger 14. BSE MOLEULR Bioloxía 2º Bacharelato D HERDNZ Texto: Laura Gutiérrez Pelayo Ilustracións: Xulio Gutiérrez Roger IUG REPLIIÓN DO DN. omentar que de tódolos modelos propostos para explicar a replicación

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA PROBLEMAS TERMOQUÍMICA 1. O nafaleno (C₁₀H₈) é un composto aromático sólido que se vende para combater a traza. A combustión completa deste composto para producir

Διαβάστε περισσότερα

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía MUTACIÓNS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía . As mutacións foron descritas por primeira vez en 1901 por un dos descubridores de Mendel, o botánico alemán Hugo De Vries. Hugo de Vries

Διαβάστε περισσότερα

XII Olimpíada de Bioloxía (Fase Autonómica Galega)

XII Olimpíada de Bioloxía (Fase Autonómica Galega) RC RB RI TOTAL PROBA TEÓRICA ACLARACIÓNS PREVIAS - O exame consta de 85 preguntas, cada unha cunha valoración de 1 punto. - As 5 últimas preguntas son para desempatar. - En cada pregunta só hai unha resposta

Διαβάστε περισσότερα

TEMA. Clasificación de proteínas Criterios de clasificación Unión de ligandos en proteínas funcionalmente activas

TEMA. Clasificación de proteínas Criterios de clasificación Unión de ligandos en proteínas funcionalmente activas TEMA Clasificación de proteínas Criterios de clasificación Unión de ligandos en proteínas funcionalmente activas Criterios de clasificación: COMPOSICIÓN HOMOPROTEÍNAS O PROTEÍNAS SIMPLES HETEROPROTEÍNAS

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ENXEÑER ERÍA A XENÉTICA Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Biotecnoloxía é a disciplina baseada na utilización de seres vivos ou os seus compoñentes, para

Διαβάστε περισσότερα

Curso LÍPIDOS. Tema 3. Bioloxía 2º Bacharelato

Curso LÍPIDOS. Tema 3. Bioloxía 2º Bacharelato Curso 2014-2015 LÍPIDOS Tema 3 Bioloxía 2º Bacharelato Temario CIUGA Tema 3 Lípidos. Concepto, clasificación e funcións biolóxicas dos lípidos. Estrutura, propiedades e funcións dos ácidos graxos. Lípidos

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. ENXEÑER ERÍA A XENÉTICA Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. A Biotecnoloxía é a disciplina baseada na utilización de seres vivos ou os seus compoñentes, para realizar determinados procesos

Διαβάστε περισσότερα

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía

MUTACIÓNS. Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía MUTACIÓNS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía . As mutacións foron descritas por primeira vez en 1901 por un dos descubridores de Mendel, o botánico alemán

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

ECOSISTEMAS. biotopo. Biotopo + biocenose biocenose. ecosistema

ECOSISTEMAS. biotopo. Biotopo + biocenose biocenose. ecosistema ECOSISTEMAS biotopo ecosistema Biotopo + biocenose biocenose ECOSISTEMA formado pola interacción BIOTOPO conxunto de MEDIO FÍSICO FACTORES FISICOS E QUIMICOS Temperatura Ph Humidade Salinidade... BIOCENOSE

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amoníaco de concentración 0,01 mol/dm 3 está ionizada nun 4,2%. a) Escriba a reacción de disociación e calcule

Διαβάστε περισσότερα

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl CUANTIFICACIÖN 26/VI/2013 S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA - ESPECTROFOTÓMETRO: Cuantificación da concentración do ADN extraido. Medimos a absorbancia a dúas lonxitudes

Διαβάστε περισσότερα

Tema 13. Xenética, meiose e bases moleculares da herdanza.

Tema 13. Xenética, meiose e bases moleculares da herdanza. Tema 13. Xenética, meiose e bases moleculares da herdanza. 1. OS beneficios da reprodución sexual (páx. 660) No reino animal, algúns vermes poden dividirse en 2 metades e cada unha rexenerar a outra metade.

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a Física P.A.U. ELECTOMAGNETISMO 1 ELECTOMAGNETISMO INTODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. Calcúlase a resultante polo principio de superposición. Aplícase a 2ª lei

Διαβάστε περισσότερα

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior.

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior. ABAU CONVOCAT ORIA DE SET EMBRO Ano 2018 CRIT ERIOS DE AVALI ACIÓN FÍSICA (Cód. 23) Elixir e desenvolver unha das dúas opcións. As solución numéricas non acompañadas de unidades ou con unidades incorrectas...

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10¹⁴ Hz incide cun ángulo de incidencia de 30 sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor 10

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Problemas 1. Dúas cargas eléctricas de 3 mc están situadas en A(4,0) e B( 4,0) (en metros). Caalcula: a) o campo eléctrico en C(0,5) e en D(0,0) b) o potencial

Διαβάστε περισσότερα

METABOLISMO DE LIPIDOS

METABOLISMO DE LIPIDOS METABLISM DE LIPIDS atabolismo de ácidos grasos.. xidación de ácidos grasos insaturados. Anabolismo. Biosíntesis de ácidos grasos. Biosíntesis de acilglicéridos. Biosíntesis de fosfolípidos. β-xidain MVILIZAIÓN

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10 14 Hz incide, cun ángulo de incidencia de 30, sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos)

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) 21 MATEMÁTICAS (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 Dada a matriz a) Calcula os valores do parámetro m para os que A ten inversa.

Διαβάστε περισσότερα

Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. PROTEÍNAS Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. CONCEPTO As proteínas pódense definir como polímeros formados pola unión, mediante enlaces peptídicos, de unidades

Διαβάστε περισσότερα

Xenética Médica. Departamento de Medicina. USC. Prof. Araújo Vilar

Xenética Médica. Departamento de Medicina. USC. Prof. Araújo Vilar Xenética Médica Os seres humanos somos xenéticamente idénticos nun 99.5% 0.5% de diferencia: 1 nucléótido por uns centos de pares de bases Esta pequena diferencia é en parte a responsable da diversidade

Διαβάστε περισσότερα

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS 1.- Cando un movemento ondulatorio se atopa na súa propagación cunha fenda de dimensións pequenas comparables as da súa lonxitude de onda prodúcese: a) polarización; b)

Διαβάστε περισσότερα

AS BIOMOLÉCULAS. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

AS BIOMOLÉCULAS. Carmen Cid Manzano. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. AS BIOMOLÉCULAS Carmen Cid Manzano. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Os compostos químicos que compartimos todos os seres vivos chámanse BIOMOLÉCULAS OS GLÍCIDOS OU AS PROTEÍNAS Auga CARBOHIDRATOS OS

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amoníaco de concentración 0,01 mol/dm 3 está ionizada nun 4,2%. a) Escriba a reacción de disociación e calcule

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS INTRODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: a) Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. b) Calcúlase cada forza. c) Calcúlase a resultante polo principio

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A ou B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan igual, é dicir,

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO

Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO PROBLEMAS FASE GAS 1. A 670 K, un recipiente de 2 dm 3 contén unha mestura gasosa en equilibrio de 0,003 moles de hidróxeno, 0,003 moles de iodo e

Διαβάστε περισσότερα

ENLACE QUÍMICO CUESTIÓNS ENLACE IÓNICO. 1. Considerando o elemento alcalinotérreo do terceiro perquíodo e o segundo elemento do grupo dos halóxenos.

ENLACE QUÍMICO CUESTIÓNS ENLACE IÓNICO. 1. Considerando o elemento alcalinotérreo do terceiro perquíodo e o segundo elemento do grupo dos halóxenos. QQuímica P.A.U. ELACE QUÍMICO 1 ELACE QUÍMICO CUESTIÓS ELACE IÓICO 1. Considerando o elemento alcalinotérreo do terceiro perquíodo e o segundo elemento do grupo dos halóxenos. a) Escribe as súas configuracións

Διαβάστε περισσότερα

ÁCIDOS ORGÁNICOS MAS COMUNES

ÁCIDOS ORGÁNICOS MAS COMUNES ÁCIDOS ORGÁNICOS MAS COMUNES Los nombres triviales de los ácidos carboxílicos se designan según la fuente natural de la que inicialmente se aislaron. Se clasificaron así: Nombres de los ácidos carboxílicos

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Constitución molecular de la célula

Tema 1. Constitución molecular de la célula Inorgánicas Agua Sales minerales: Ca 3 (PO 4 ) 2, CaCO 3, SiO 2 Aniones: Cl -, (CO 3 ) 2-, (PO 4 ) 3-, (SO 4 ) 2-, (NO 3 ) - Cationes: K +, Na +, Mg 2+, Ca 2+ Gases: O 2, CO 2 Orgánicas Glúcidos Lípidos

Διαβάστε περισσότερα

Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS 1. A luz do Sol tarda 5 10² s en chegar á Terra e 2,6 10³ s en chegar a Xúpiter. a) O período de Xúpiter orbitando arredor do Sol. b) A velocidade orbital

Διαβάστε περισσότερα

Código: 25 PAU XUÑO 2014 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B

Código: 25 PAU XUÑO 2014 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B PAU XUÑO 2014 Código: 25 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos (1 cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como solución

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II PAU Código: 6 XUÑO 01 MATEMÁTICAS II (Responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio 3= puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ELECTROQUÍMICA 1 ELECTROQUÍMICA

Química P.A.U. ELECTROQUÍMICA 1 ELECTROQUÍMICA Química P.A.U. ELECTROQUÍMICA 1 ELECTROQUÍMICA PROBLEMAS REACCIÓNS 1. Por oxidación do ión bromuro con ión permanganato [tetraoxomanganato(vii)] no medio ácido, obtense bromo (Br 2) e o sal de manganeso(ii):

Διαβάστε περισσότερα

A circunferencia e o círculo

A circunferencia e o círculo 10 A circunferencia e o círculo Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Identificar os diferentes elementos presentes na circunferencia e o círculo. Coñecer as posicións relativas de puntos, rectas e circunferencias.

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA

Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA Química P.A.U. TERMOQUÍMICA 1 TERMOQUÍMICA PROBLEMAS TERMOQUÍMICA 1. Para o proceso Fe 2O 3 (s) + 2 Al (s) Al 2O 3 (s) + 2 Fe (s), calcule: a) A entalpía da reacción en condicións estándar e a calor desprendida

Διαβάστε περισσότερα

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 15. Biosíntesis de ácidos grasos

Bioquímica Estructural y Metabólica. TEMA 15. Biosíntesis de ácidos grasos . Biosíntesis de ácidos grasos, triacilgliceroles y fosfolípidos de membrana. Reacciones de la síntesis de ácidos grasos. La sintasa de ácidos grasos. Regulación coordinada de la síntesis y la degradación

Διαβάστε περισσότερα

Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio CMPM001. Proba de. Código. Matemáticas. Parte matemática. Matemáticas.

Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio CMPM001. Proba de. Código. Matemáticas. Parte matemática. Matemáticas. Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio Proba de Matemáticas Código CMPM001 Páxina 1 de 9 Parte matemática. Matemáticas 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test.

Διαβάστε περισσότερα

PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso

PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso PROBA DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE (ABAU) CONVOCATORIA DE XUÑO Curso 2017-2018 Elixir e desenvolver unha das dúas opcións. As solución numéricas non acompañadas de unidades

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS SATÉLITES 1. O período de rotación da Terra arredor del Sol é un año e o radio da órbita é 1,5 10 11 m. Se Xúpiter ten un período de aproximadamente 12

Διαβάστε περισσότερα

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Ponte Coalbrookdale (Gran Bretaña, 779). Van principal: 30.5 m. Contido. Tema 5. Relacións

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. PRIMEIRA PARTE (Parte Común) ), cadradas de orde tres, tales que a 21

MATEMÁTICAS. PRIMEIRA PARTE (Parte Común) ), cadradas de orde tres, tales que a 21 PRIMEIRA PARTE (Parte Común) (Nesta primeira parte tódolos alumnos deben responder a tres preguntas. Unha soa pregunta de cada un dos tres bloques temáticos: Álxebra Lineal, Xeometría e Análise. A puntuación

Διαβάστε περισσότερα