اقذاهات تغذیهای اساسی بهبود سالهت و تغذیه هادر نوساد شیزخوار و کودک خزدسال

Transcript

1 اقذاهات تغذیهای اساسی بهبود سالهت و تغذیه هادر نوساد شیزخوار و کودک خزدسال I

2 اقذاهات تغذیهای اساسی بهبود سالهت و تغذیه هادر نوساد شیزخوار و کودک خزدسال دانشکذه پزستاری و هاهایی تبزیش دانشگاه علوم پششکی تبزیش II

3 اٶشكبض سٹؾ ؾبظٲبٴ خٽبٶی ثٽساقز زض ؾب 2013 سحز ٷٹاٴ: Essential nutrition actions: improving maternal, newborn, infant and young child health and nutrition. ا ٢ ساٲبر س صیٻای اؾبؾی: ثٽجٹز ؾالٲز ٸ س صیٻ ٲبزض ٶٹظاز قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٤ ذطزؾب ؾبظٲبٴ خٽبٶی ثٽساقز 2013 اٶشكبضار ؾبظٲبٴ خٽبٶی ثٽساقز ح ٣ ٹ ٠ سطخٳٻ ٸ اٶشكبض ثٻ ظثبٴ بضؾی ضا ثٻ زاٶك بٺ ٯٹ دعق ٧ ی سجطیع زاٶك ٧ سٺ دطؾشبضی ٸ ٲبٲبیی ا ب ٶٳٹزٺ اؾز ٦ ٻ سٷٽب ٲؿئٹ ثطای اٶشكبض بضؾی ٲیثبقس. ا ٢ ساٲبر س صیٻای اؾبؾی زؾشٹضاٮ ٳ ټبی WHO ٲشطخٳیٵ: 2 1 عیعٺ طقجب ذٯیٯی خٳیٯٻ ٲٯ ٧ ٹسی طیجب ٯیعازٺ قطجآثبز ٲیٷب بٮكی ب ٳٻ زاٶك ط دطٸاٶٻ ٢ ٽطٲبٶی ٶؿت ٸیطاؾشبضاٴ: 7 ٶسا زٸٮشرٹاٺ عیعٺ طقجب ذٯیٯی ثب ٶ بضر: عیعٺ طقجب ذٯیٯی ٶبقط آٶالیٵ: زاٶك ٧ سٺ دطؾشبضی ٸ ٲبٲبیی سجطیع زاٶك بٺ ٯٹ دعق ٧ ی سجطیع ؾب سطخٳٻ ٸ اٶشكبض :2016 PhD 1 2 دػٸټكی ٯٹ س صیٻ اؾشبزیبض زاٶك بٺ ٯٹ دعق ٧ ی سجطیع ٲط ٦ ع سح ٣ ی ٣ بر ت یعی ٧ ی ٸ سٹاٶجركی زاٶك ٧ سٺ دطؾشبضی ٸ ٲبٲبیی سجطیع. ٦ بضقٷبؼ اضقس ٲبٲبیی ٹ ټیئز ٯٳی زاٶك ٧ سٺ دطؾشبضی ٸ ٲبٲبیی سجطیع. ٦ بضقٷبؼ 3 اضقس ٲبٲبیی زاٶك بٺ آظاز اؾالٲی چبٮٹؼ ٦ بضقٷبؼ 4 اضقس ٲبٲبیی زاٶك بٺ ٯٹ دعق ٧ ی ثبث ثیٳبضؾشبٴ ضٸحبٶی ٸاحس سٹؾ ٻ سح ٣ ی ١ ثبٮیٷی ٦ بضقٷبؼ 5 اضقس ٲبٲبیی ٦ بضقٷبؼ 6 اضقس ٲبٲبیی زاٶك بٺ ٯٹ دعق ٧ ی سجطیع MD PhD 7 ٯٹ س صیٻ اؾشبزیبض زاٶك بٺ ٯٹ دعق ٧ ی سجطیع ٲط ٦ ع سح ٣ ی ٣ بر ت یعی ٧ ی ٸ سٹاٶجركی زاٶك ٧ سٺ دعق ٧ ی سجطیع. اٸٮٹیز اظ ٶ ط سطسیت ٶب ٶٹیؿٷس بٴ ٸخٹز ٶساضز III

4 ت ام خذا لاتلت ج خ ا ذگاى گشاهی ؾٹءس صیٻ زض سٳبٲی اق ٧ ب آٴ ٲؿش ٣ یٱ یب یطٲؿش ٣ یٱ اضسجب سٷ بسٷ ی ثب ٯ ٳسٺ ٲط ٨ ٸ ٶبسٹاٶی زض ؾطاؾط زٶیب زاضز. زض ؾب 2011 زض ٦ خٽبٴ حسٸز 101 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾب زاضای ٦ ٱٸظٶی ٸ 165 ٲیٯیٹٴ زچبض ٦ ٹسبټی ٢ س ثٹزٶس. زض ټٳبٴ ظٲبٴ حسٸز 43 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾب ٲجشال ثٻ ايب ٻٸظٴ یب چب ٢ ی ثٹزٶس. ٯ ؾٹءس صیٻ ٲؿش ٣ یٳب ثب زضیب ز صایی ٶب ٦ ب ی ٸ ټٳچٷیٵ ثب ثیٳبضی زض اضسجب ثٹزٺ اٲب ثٻ ٹض یطٲؿش ٣ یٱ ثٻ ٹاٲ ظیبزی اظ خٳٯٻ اٲٷیز صای ذبٶٹاض ٲطا ٢ جز ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ ذسٲبر ؾالٲز ٸ ٲحی ٲطسج ٲیث قس.ب ایٵ ٶٹقشٻ ذالنٻ كطزٺای اظ ضاټٷٳبی WHO زض ٲٹضز ٲساذالر س صیٻای ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷس ٦ ٻ 1000 ضٸظ اٸ ظٶس ی ضا ٲٹضز ټس ٢ طاض زازٺ ٸ خٷجٻټبی ٲرشٯ س صیٻ ٦ ٹز ٤ زض قطای جی ی ٸ اؾشثٷبیی ٲث ٲٹاضز اٸضغاٶؿی ٹٶز HIV ٸ اؾٽب ټٳچٷیٵ س صیٻ ظٶبٴ ؾٷیٵ ثبضٸضی زض ٸي یز یعیٹٮٹغی ٥ ٲرشٯ ضا دٹقف ٲیزټس. ثب سٳط ٦ ع زض ایٵ ثؿشٻی ا ٢ ساٲبر س صیٻای اؾبؾی ؾیبؾش عاضاٴ ٲیسٹاٶٷس ٲط ٨ ٸٲیط قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٤ ضا ٦ بټف زټٷس ضقس ٸ س ٧ بٲ یعی ٧ ی ضٸاٶی ٸ ٶیع ؾٹزٲٷسی ضا ا عایف زټٷس. اټٳیز س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ظٶبٴ زض ؾٷیٵ ثبضٸضی طٸٺ ٲشطخٳیٵ ضا ثطآٴ زاقز سب دؽ اظ اٶشكبض online ان ایٵ ٦ شبة دیكٷٽبز سطخٳٻ طٸټی ٸ طاټٱؾبظی اٲ ٧ بٴ زؾشطؾی آؾبٴ ثٻ سطخٳٻ ٦ شبة ثطای ٦ ٯیٻ ال ٢ ٻٲٷساٴ ثٻٸیػٺ دػٸټك طاٴ ٲسضؾبٴ زاٶكدٹیبٴ ٸ ٦ بض ٦ ٷبٴ ٶ ب اضائٻ ذسٲبر ؾالٲشی اظ طی ١ اٶشكبض online ٲ طح قٹز ٦ ٻ ٲٹضز اؾش ٣ جب ټٳ ٧ بضاٴ ٢ طاض ط ز. دؽ اظ اذص ٲدٹظ ضؾٳی اظ ؾبظٲبٴ ثٽساقز خٽبٶی ٸ اٶدب ټٳبټٷ یټبی الظ ثب طٸٺ سطخٳٻ ٸ ضیبؾز ٲحشط زاٶك ٧ سٺ دطؾشبضی ٲبٲبیی سجطیع ٦ بض سطخٳٻ ٦ شبة ٲٷشكطقسٺ زض ؾب 2013 ٲیالزی قطٸ ٸ دؽ اظ 6 ٲبٺ اسٳب یب ز. اثشسا ټط ٢ ؿٳز اظ ٦ شبة سٹؾ زٸ ٶ ط اظ ا ب سطخٳٻ قس. ٲشٹٴ سطخٳٻقسٺ سٹؾ طٸٺ ٲشطخٳیٵ ٦ ٯٳٻ ثٻ ٦ ٯٳٻ ثب ٲشٵ انٯی ٦ شبة ٲ بث ٣ ز زازٺ قس. زضٶٽبیز ټط ٢ ؿٳز اظ ٦ شبة سٹؾ ی ٧ ی اظ ٲشطخٳیٵ ثبظثیٷی ٲدسز طزیس. اظآٶدبیی ٦ ٻ سٷٽب ٲشٵ ثی ٯ ٶبٲٻ ٶبٶٹقشٻ اؾز ثب ٸخٹز ٶٽبیز سٹخٽی ٦ ٻ زض سطخٳٻ ٸ ٸیطایف ایٵ ٦ شبة ثٻ ٦ بض ض شٻ اؾز ثیق ٥ اقشجبټبسی زض ٲشٵ ٸخٹز زاضز. ذٹاټكٳٷسیٱ ٶ طار ذٹز ضا اظ طی ١ ایٳی )farshbafa@tbzmed.ac.ir( ثب ٲب زضٲیبٴ صاضزٺ ٸ زض خٽز انالح اقشجبټبر ٲب ضا یبضی طٲبییس. طٸٺ ٲشطخٳیٵ IV

5 فهزست V V V اذشهبضار س ٣ سیط ٸ سك ٧ ط دیك شبض ذالنٻ اخطایی چبٮفټبی س صیٻای زض خٽبٴ ثرف 1. سٹنیٻټب ٲٷ ١ ٸ قٹاټس ثطای ا ٢ ساٲبر س صیٻای 1. ٲساذالر ثطای قیطذٹاضاٴ ذطزؾب )0-5 ٲبٺ( 1.1.قطٸ ٹضی قیطزټی 1.2.قیطزټی اٶحهبضی 1.3.ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز ثطای س صیٻ ٲٷبؾت قیطذٹاضاٴ ثب ٸظٴ ٦ ٱ سٹٮس 1.4.س صیٻ قیطذٹاض زض ظٲیٷٻ ٸیطٸؼ ٶ ٣ م ایٳٷی اٶؿبٶی 2. ٲساذالر ثطای قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب )6-23 ٲبٺ( 2.1.سساٸ قیطزټی 2.2.س صیٻ س ٧ ٳیٯی 2.3.اؾش بزٺ اظ دٹزضټبی ضیعٲ صی چٷس بٶٻ ثطای ٷیؾبظی صاټبی ذبٶ ی ٲٹضز ٲهط سٹؾ قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب 6-23 ٲبټٻ 2.4.ٲ ٧ ٳ یبضی ٸیشبٲیٵ A ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب 2.5.ٲ ٧ ٳ یبضی ٸیشبٲیٵ A زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ثیٳبضی ؾطذ ٥ 2.6.ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸظاٶٻ آټٵ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲبټٻ 2.7.ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸی ثطای زضٲبٴ اؾٽب 2.8.زؾشیبثی ثٻ زضیب ز ثٽیٷٻ یس زض ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب 2.9.زضٲبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٹءس صیٻ حبز قسیس زضٲبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٹءس صیٻ حبز ٲشٹؾ ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ حٳبیز اظ ٦ ٹز ٦ بٴ 6 ٲبټٻ ٶب 14 ؾبٮٻ آٮٹزٺ ثٻ HIV ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ حٳبیز زض اٸضغاٶؽټب 3. ٲساذالر ټس ٳٷس زض ظٶبٴ ؾٷیٵ ثبضٸضی 3.1.ٲ ٧ ٳ یبضی ٲشٷبٸة آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ زض ظٶبٴ ثب زٸضٺټبی ٢ ب س ی 4. ٲساذالر ټس ٳٷس زض ظٶبٴ ثبضزاض 4.1.ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸظاٶٻ ثب آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثطای ظٶبٴ ی ثبضزاضی 4.2.ٲ ٧ ٳ یبضی ٲشٷبٸة آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثطای ظٶبٴ ثبضزاض یطآٶٳی ٥ V

6 ٲ ٧ ٳ یبضی ٸیشبٲیٵ A زض ظٶبٴ ثبضزاض 4.4.ٲ ٧ ٳ ټبی ٦ ٯؿیٱ زض ظٶبٴ ثبضزاض 4.5.زؾشیبثی ثٻ زضیب ز ثٽیٷٻ یس زض ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ 4.6.ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ حٳبیز اظ ظٶبٴ ثبضزاض زض ٲٹاضز اٸضغاٶؽ ٲساذالر خٽبٶی 5.1. ٷیؾبظی آضز ٷس ٸ شضر ؾبیط ٲساذالر ٲؤثطثط ضٸی س صیٻ ٲٷبث ثرف 2. اثطثركی ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ثب ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ : قٹاټس ٸ زالی سٹؾ ٻ قٹاټس ثطای اثطار ٲساذالر س صیٻای چٻ چیعی الظ اؾز ٦ ٻ ثساٶیٱ سأثیطثطٶبٲٻټبی س صیٻای ثط ضٸی چٻ ٦ ؿبٶی سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹز ق ٧ ٲٷحٷی دبؾد ٦ سا اخعا اظ چٻ ٲؿیط/ ثب چٻ اؾبؾی زض ثطٶبٲٻټبی ٲؤثط ٸاضز ٲیقٹز ثطآٸضز زؾشیبثی ثٻ ثٽجٹز س صیٻای ٸ ٲٷبث ټٳطاٺ ٲٷبث يٳبیٱ اٮعاٲبر ٲٷبث ا ال بسی ٸ ٲحبؾجبر آیب ؾ ٹح ٲٷبث ثب ٲیعاٴ ثٽجٹز زض اضسجب ټؿشٷس 7.1. اٮعاٲبر ثطای ثطٶبٲٻ: ٲحسٸزیزټب ٸ ټكساضټب 7.2. اٮعاٲبر ذبل ثطای طحضیعی ثطٶبٲٻټبی آسی ٸ س ٣ ٹیز ثطٶبٲٻټبی ٲٹخٹز ثطٶبٲٻټبی اٶش ٣ ب ٸخٻ 8.1. ٲ ٧ بٶیؿٱټب س ٣ بيب ٸ ا عایف دٹ زض طز 8.2. دٹقف ثطٶبٲٻ ٸ ٦ ثطر ٲٷبث 8.3. سأثیط ثط دیبٲسټبی س صیٻای 8 4. اضسجب ثب ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٲؿش ٣ یٱ اخعا ٸ ظٲیٷٻ ثطای 32 ثطٶبٲٻ ثب زازٺټبی ٲ ٣ بیؿٻای ذالنٻ اٶش ٣ ب ٸخٻ/ ثطٶبٲٻټبی ٲكطٸ اٶش ٣ ب ٸخٻ ٲ بٮ بر ٲٹضزی 1 ثطٶبٲٻ س صیٻ 1 يٳیٳٻ ٣ 3 زض ٶؿرٻ آٶالیٵ ایٵ زؾشٹضاٮ ٳ زض زؾشطؼ اؾز. VI

7 اختصارات ٦ ٳیشٻ اخطایی ثطای ټٳبټٷ ی ثبٶ ٥ سٹؾ ٻ آؾیبیی ؾٷسض ٶ ٣ م ایٳٷی ا ٦ شؿبثی ٦ بضٲٷسAnganwadi يسضسطٸٸیطٸؼ طح ثیٳبضؾشبٴ زٸؾشساض ٦ ٹز ٤ ثطٶبٲٻ ذبٶٹازٺ Bolsa ضٸی ٧ طز از ب یب شٻ سٹؾ ٻ ثطٸٶٻای ثطای ثٽجٹز س صیٻ ثطٶبٲٻ از ب یب شٻ س صیٻ ثٷ الز ٶٳبیٻ سٹزٺ ثسٶی ٦ ٳیشٻ دیكط ز ضٸؾشبیی ثٷ الز س صیٻ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ اٶش ٣ ب ٸخٻ ٲكطٸ ضٸظ ؾالٲز ٦ ٹز ٤ دطٸغٺ ؾالٲز ٸ س صیٻ خبٲ ٻ ٦ بضٲٷس ؾالٲز ٸ س صیٻ خبٲ ٻ ٦ بضٲٷس ؾالٲز خبٲ ٻ بنٯٻ ا ٳیٷبٴ ؾبٶشیٲشط ٲط ٦ ع س صیٻ خبٲ ٻ سطٸیحزټٷسٺ س صیٻ خبٲ ٻ ثطٶبٲٻ س صیٻ خبٲ ٻ )ؾٷ ب ( ٦ س ثیٵاٮٳٯٯی طيٻ خبی عیٵټبی قیط ٲبزض ثطٶبٲٻ س ٣ ٹیز ضٸحی ٦ ٹز ٤ ثطٶبٲٻ سٹؾ ٻ ٸ ث ٣ بی ٦ ٹز ٤ اٲشیبظ حٳبیز اظ ٦ ٹز ٤ اٶش ٣ ب ٸخٻ Administrative Committee on Coordination Asian Development Bank Agenced Exécution des Travauxd Intérêt Public contre le Sous-emploi Acquired immunodeficiency syndrome Atención Integral a la Niñez en la Comunidad Anganwadi worker Antiretroviral imentacãobolsaa Baby-friendly Hospital Initiative BolsaFamiliaProgramme Barangay Integrated Development Approach for Nutrition Improvement Bangladesh Integrated Nutrition Programme Body-mass index Bangladesh Rural Advancement Committee Community-based nutrition l cash transfercondition Child health day Community Health and Nutrition Project Community health and nutrition worker Community health worker Confidence interval centimetre Community nutrition centre Community nutrition promoter (Bangladesh) Community Nutrition Programme (Senegal) International Code of Marketing of Breastmilk Substitutes Pastorate ProgrammeChild Child Survival and Development Programme Child Support Gran Cash transfer ACC ADB AGETIP AIDS AIN-C ANW ARV BA BFHI BFP BIDANI PBI BMI ACB CBN CCT CHD CHN CHNW CHW CI cm CNC PC CNP Code CPP CSD CSG CT VII

8 زؾیٮیشط ٲسیطیز ذ ط بخ ٻ ٸ ثرف اٲٷیز صا قیطزټی اٶحهبضی س ٧ بٲ ثٻ ٲٹ ٢ ٦ ٹز ٤ اؾشطاسػی سٹؾ ٻ دیكط شٻ ٸؾی ٦ شبثربٶٻ اٮ ٧ شطٸٶی ٧ ی قٹاټس ثطای ا ٢ ساٲبر س صیٻای ا ٢ ساٲبر س صیٻای اؾبؾی اؾشطاسػی سٹؾ ٻ دیكط شٻ ؾبظٲبٴ صا ٸ ٦ كبٸضظی ثطٶبٲٻ ؾالٲز ذبٶٹازٺ ٲ بز سٳب ٸ ٢ ز ط سٹٮیس ٶبذبٮم ثٹٲی زضآٲس ٶبذبٮم ٲٯی زٸٮز اسیٹدی زٸٮز ټٷس ٢ س ثطای ؾٵ z score ثطٶبٲٻ سٹؾ ٻ ؾالٲز ٦ بضٲٷس سٹؾ ٻ ؾالٲز ذبٶٹاض ٸیطٸؼ ٶ ٣ م ایٳٷی اٶؿبٶی ثطٶبٲٻ ثرف خٳ یز س صیٻ ٸ ؾالٲز دطٸغٺ سٹؾ ٻ ثرف ؾالٲز طح اؾشطاسػی ٥ ثرف ؾالٲز دطٸغٺ ثطٶبٲٻ از ب یب شٻ س ٧ بٲ ٦ ٹز ٤ آٶٳی ٣ ط آټٵ ثبٶ ٥ سٹؾ ٻ ثیٵاٮٳٯٯی س صیٻ ٦ ٹز ٤ زض ٲٹاضز اٸضغاٶؽ ؾبظٲبٴ ثیٵاٮٳٯٯی ٦ بض زضٲبٴ از ب یب شٻ ثیٳبضی ٦ ٹز ٤ ٸاحس ثیٵاٮٳٯٯی طٸٺ ٲكبٸضٺ ثیٵاٮٳٯٯی ٸیشبٲیٵA ثطٶبٲٻ ٲكشط ٤ حٳبیز اظ س صیٻ ٦ یٯٹ ٦ بٮطی decilitre Disaster Risk Management and Food curity SectorS Exclusive breastfeeding Early childhood development Extended Enhanced Outreach Strategy utrition electronic library of evidence for actions Essential nutrition action reach StrategyEnhanced Ou Familias en Acción Food and Agriculture Organization Family Health Programme Full-time equivalent Gram Gross domestic product Gross national income Government of Ethiopia IndiaGovernment o Height-for-age z score Hogarescomunitarios Health Extension Programme Health extension worker Household Human immunodeficiency virus Health and Nutrition Population Sector Programme ojecthealth Sector Development P Health Sector Strategic Plan pment Scheme Integrated Child Devel Project Iron deficiency anaemia International Development Bank Infant feeding in emergencies zationinternational Labour Organ Integrated management of childhood illness International unit International vitamin A Consultative Group Support ProgrammeJoint Nutritio Kilocalorie dl DRMFSS EBF ECD EEOS elena ENA EOS FA FAO FHP FTE g GDP GNI GoE GoI HAZ HC HEP HEW HH HIV HNPSP HSDP HSSP ICDS IDA IDB IFE ILO IMCI IU IVACG JNSP Kcal VIII

9 ٦ یٯٹ ط ٮیشط ٸظٴ ٦ ٱ سٹٮس ٦ بضٲٷس ثٽساقشی ظٴ ٲشط ٲیٯی ط سك ٧ یالر ٦ ٹچ ٥ ٲیٯیٮیشط دٹزض ضیعٲ صی ٸظاضر ثٽساقز ٲحی ٸؾ ثبظٸ ٲط ٦ ع ٲٯی ثطای آٲبض ثٽساقشی اٶشطٸ ٦ ٹٮیز ٶ ٧ طٸظاٴ ؾبظٲبٴ یطزٸٮشی زدبضسٳبٴ س صیٻ ثطای ؾالٲز ٸ سٹؾ ٻ ز شط ٲٯی دبیف س صیٻ ثطٶبٲٻ ٲٯی س صیٻ ٶؿجز قبٶؽ ٶٳ ٥ ټبی ذٹضا ٦ ی ټیسضاؾیٹٴ ٲدسز ثطٶبٲٻ زضٲبٴ ؾطدبیی ؾبظٲبٴ ؾالٲز ؾطسبؾط آٲطی ٧ ب ؾٹءس صیٻ دطٸسئیٵ-اٶطغی ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ٢ ؿٳز زض ٲیٯیٹٴ س ییط ٶٳطار زضنس ثطٶبٲٻ ب قج ٧ ٻ ؾالٲز ٲ بز ضسیٷٹ زضیب ز سٹنیٻقسٺ ٲبزٺ صایی ثطٶبٲٻ اخشٳب ی حٳبیز... ذ ط ٶؿجی صای زضٲبٶی آٲبزٺ ثطای اؾش بزٺ ؾٹءس صیٻ حبز قسیس ٦ ٳیشٻ ٲساٸ س صیٻ اٶحطا اظ اؾشبٶساضز ٶ بضر ٸ آٲٹظ ثطای ٲساضؼ ٸ خٹاٲ زض ٲٹضز صا ٸ س صیٻ ٳٹٲی ٶ بضر ٸ آٲٹظ ثبٶٹی ثطای ٲساضؼ ٸ خٹاٲ زض ٲٹضز صا ٸ دطٸغٺ س صیٻ Kilogram Litre Low birth weight Lady health worker Metre Milligram micro-enterprises Millilitre Micronutrient powder Ministry of Health cumferencemid upper-arm ci National Center for Health Statistics erocolitisnecrotizing en Nongovenmental organization Department of Nutrition for Health and Development National Nutrition Monitoring Bureau tion ProgrammeNational Nutr Odds ratio Oral rehydration salts apeutic ProgrammesOutpatient The Pan American Health Organization n-energy malnutritionprote Pregnant and lactating women Parts per million Percentage points change Productive Safety Net Programme tinol equivalentr Recommended nutrient intake Red de Protección Social Programme Relative risk Ready to use therapeutic food Severe acute malnutrition Standing Committee on Nutrition Standard deviation Surveillance and Education for Schools and Communities on Food and General Nutrition Second Surveillance and Education for Schools and Communities on Food and al Nutrition ProjectGene Kg l LBW LHW m mg MICS ml MNP MoH MUAC NCHS NEC NGO NHD NNMB NNP OR ORS OTP PAHO PEM PLW ppm ppt PSNP RE RNI RPS RR RUTF AM SCN SD SECALINE SEECALINE IX

10 ٳٹٲی ثطٶبٲٻ س صیٻزضٲبٶی ProgrammeTherapeutic Feeding TFP ثطٶبٲٻ از ب یب شٻ س صیٻ اؾشبٴ Tamil Nadu Integrated Nutrition Programme TINP سبٲیٯٷبزٸ زض خٷٹة ټٷس س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٲٹضز ټس Targeted Supplementary Feeding TSF ٲٳبٮ ٥ ٲشحسٺ ثطیشبٶیب United Kingdom UK آغاٶؽ ٲٽبخطر ٲٯ ٲشحس Refugee AgencyUnited Nations UNHCR نٷسٸ ٠ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲٯ ٲشحس United Nations Children s Fund UNICEF زاٶك بٺ ٲٯ ٲشحس United Nations University UNU Family Nutrition Improvement Programme ثطٶبٲٻ ثٽجٹز س صیٻ ذبٶٹازٺ UPGK یسیٷٻ ٦ طزٴ خٽبٶی ٶٳ ٥ Universal salt iodization USI ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A Vitamin A deficiency VAD ضاث ؾالٲز ضٸؾشب Village health communicator VHC زاٸ ٯت ؾالٲز ضٸؾشب teervillage health volu VHV ٸظٴ سٹٮس ذیٯی ٦ ٱ Very low birth weight VLBW ٸظٴ ثطای ؾٵ z score Weight-for-age z score WAZ ثبٶ ٥ خٽبٶی World Bank WB ٲدٳ خٽبٶی ؾالٲز World Health Assembly WHA ؾبظٲبٴ خٽبٶی ثٽساقز World Health Organization WHO X

11 تقذیز و تشکز ایٵ زؾشٹضاٮ ٳ سحز ضاټٷٳبیی )NHD( ثب ټٳ ٧ بضی ٶعزی ٥ Francesco Branca زثیط زدبضسٳبٴ س صیٻ ثطای ؾالٲز ٸ سٹؾ ٻ GaleaGauden ٸ دیك یطی اظ ثیٳبضیټبی یط ٸا یطزاض سٽیٻ قسٺ اؾز. Kwok-Cho Tang اظ ٸاحس اضس ٣ بی ؾالٲز زدبضسٳبٴ Ma.del Carmen Casanovas اظ ٸاحس ضاټٷٳبی ثطٶبٲٻ ٸNHD / قٹاټس ٦ بض ثط ضٸی ٲ ٣ سٲٻ ٸ ٢ ؿٳز 1 ضا ثب ټٳ ٧ بضی Chizuru Nishida Hannah Neufeld KaiaEngesveen Luz Maria De-Regil Juan Pablo Pena-Rosas Zita Weise-Prinzo ٸ زدبضسٳبٴ ؾالٲز ٲبزض ٶٹظاز ٦ ٹز ٤ ٸ ٶٹخٹاٴ ثٽساقز ټٳبټٷ ٩ ٶٳٹز. ٸ ٶیع NHD اظ Bernadette Daelmans ٸMontgomery Margaret Jessica White John Mason طٲؿیطی قٽط ٶیٹاٸضٮئبٴ ٸ ایبالرٲشحسٺ Jennifer Crum ٢ ؿٳز اٲطی ٧ ب اظ زاٶك ٧ سٺ اظ زدبضسٳبٴ ثٽساقز ٳٹٲی اظ آة ثٽؿبظی ٸ Tulane 2 ٸ ت زؾشٹضاٮ ٳ ٸ ٶیع يٳبیٱ ضا سٽیٻ ٶٳٹزٺ ٸ زض سٽیٻ ٢ ؿٳز 1 ثرفټبی ٲطسج ثب س صیٻ قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٤ ذطزؾب ټٳ ٧ بضی ٶٳٹزٶس. اظ Peggy Henderson خٽز ٸیطایف زؾشٹضاٮ ٳ ؾذبؾ عاضی ثٻ ٳ ٲیآیس. XI

12 پیشگفتار ایٵ عاض خٽز ا ال ضؾبٶی ثحث زض ٲدٳ خٽبٶی ثٽساقز زض ضاث ٻ ثب طح اخطای خبٲ س صیٻ ٲبزض 1 قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٤ ذطزؾب سٽیٻ قسٺ اؾز ٸ ی ٥ ذالنٻای اظ ضاټٷٳبی ؾبظٲبٴ خٽبٶی ثٽساقز زض ٲٹضز ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٲؤثط اؾز. ایٵ یبززاقز خٷجٻټبی ٲرشٯ HIV س صیٻ ٦ ٹز ٤ زض قطای جی ی ٸ اؾشثٷبیی ٲث ٲٹاضز اٸضغاٶؿی ٹٶز ٸ اؾٽب ټٳچٷیٵ س صیٻ ظٶبٴ ؾٷیٵ ثبضٸضی زض ٸي یز یعیٹٮٹغی ٥ ٲرشٯ ضا دٹقف ٲیزټس. ټٳچٷیٵ اضظ ثٻ ٦ بض یطی چٷیٵ ثطٶبٲٻټب ضا زض ی ٥ ضٸ از ب یب شٻ ٸ ثب ٦ ی یز ٸ قسر ٦ ب ی ثحث ٲی- ٦ ٷس. ثطای اٸٮیٵ ثبض ټؿز ٦ ٻ WHO چٷیٵ ثطٶبٲٻ ذالنٻ ٸ ؾبظٲبٴیب شٻای ثٻ نٹضر ٲطحٯٻای ثط اؾبؼ زٸضٺ ظٶس ی طاټٱ ٲی ٦ ٷس. ا ٯت زؾشٹضاٮ ٳ ټبی 24( اظ )14 ش ٦ طقسٺ زض ایٵ ٶٹقشٻ اذیطا ثٻ زٶجب طآیٷسټبی زؾشٹضاٮ ٳ خسیس WHO ٲبٶٷس ضاٺټبی ٲٹا ١ ثب ثٽشطیٵ ٳٯ ٧ طز سأ ٦ یس ثط اؾش بزٺ ٲٷبؾت اظ قٹاټس سٽیٻ یب ثٻضٸظضؾبٶی قسٺ اؾز. ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ قٹاټس خٽز ٶكبٴ زازٴ دیبٲسټبی ٲٽٱ خٽز سهٳیٱ یطی ثب زض ٶ ط ط شٵ س بز ٦ ٯی ثیٵ ذ طار ٸ ٹایس اضظټب ٸ سطخیحبر ٸ ټعیٷٻټب طاټٱ ٲی طزز. ضسجٻثٷسی اضظیبثی اظ ضٸ سٹنیٻټب سٹؾ ٻ ٸ اضظقیبثی )GRADE( خٽز اضظیبثی ٦ ی یز قٹاټس ٸ س ٣ ٹیز سٹنیٻټب اؾش بزٺ ٲیقٹز. ٦ طآیٷس سٹؾ WHO ټٳطاٺ ثب ٸ ی ٻ قٷبؾبٶی ٦ ٳیشٻ ثطضؾی زؾشٹضاٮ ٳ WHO اخطا ٲیقٹز. خٽز س صیٻای ثٻضٸظضؾبٶی زض ظٲبٴ ٸا ٢ ی ضا ثٻ ضاٺ اٶساذز ؾیبؾش عاضاٴ ٲكب ؾالٲشی.)eLENA 2 ( elena قٹاټس ظٲیٷٻای اؾز. WHOٸ WHOزض ؾب 2011 elena اؾشبٶساضز حط ٻای ثبال ثسٸٴ س بضو ٲٷب ثب ٶ بضر ٦ شبثربٶٻ اٮ ٧ شطٸٶی ٧ ی قٹاټس زض ٲٹضز ا ٢ ساٲبر ی ٥ اثعاض ؾبزٺ ٲجشٷی ثط ٸة ثطای زاٶك بټیبٴ ٸ ٲكبض ٦ یٵ سٹؾ ٻ حبٸی ٮیٷ ٥ ټبیی ثٻ سٹنیٻ س صیٻای قطٸ ثٻ خٳ آٸضی قسٺ ٸٮی ټٷٹظ ٲٹيٹ ضاټٷٳبی WHO ٶكسٺ اؾز. ٲجشٷی ثط قٹاټس ټٳچٷیٵ قبٲ ٲٹيٹ بسی زض ایٵ ظٲیٷٻ اؾز ٦ ٻ ٦ سا قٹاټس طآیٷس زؾشٹضاٮ ٳ ثب اٶشكبض آٴ ذبسٳٻ ٶٳییبثس ثٯ ٧ ٻ ثب اٶشكبض ٸ ٦ ٳ ٥ ثٻ ؾیبؾش عاضاٴ خٽز اٶ جب ٠ زازٴ زؾشٹضاٮ ٳ ثب ظٲیٷٻ ټط ٦ كٹضی ازاٲٻ ٲییبثس. اثعاضټبی ٳٯیبسی ايب ی قبٲ سدعیٻٸسحٯی ټعیٷٻ ٸ XII

13 OneHealth اثطثركی ټعیٷٻ ا ٯت ٲٹضز ٶیبظ ټؿز. ټعیٷٻ سٹؾ ٶط ا عاض ٶكبٴ زازٺ ٦ ٻ سٹاٲب ٲیقٹز 1 سٹؾ آغاٶؽټبی ٲرشٯ ٲٯ ٲشحس ٸ ثبٶ ٥ خٽبٶی سٽیٻ قسٺ اؾز. اټٳیز اخطا سٷٽب زض ٲ ٣ یبؼ ٲساذالسی ٦ ٻ قٹاټس ضا دبیٻضیعی ٦ طزٺاٶس سٹؾ ؾطیټبی اٸ ؾٹءس صیٻ ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ چبحقسٺ 2 سٹؾ الٶؿز ثیبٴ قسٺ اؾز. ایٵ یبززاقز ټٱظٲبٴ ثب ؾطی زٸ الٶؿز ٦ ٻ ثٻضٸظضؾبٶی قٹاټس ثط اؾبؼ ثطٶبٲٻټب ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷس چبح ٲیقٹز. WHO ذٹقٷٹز اؾز ٲشص ٦ ط قٹز ٦ ٻ اآلٴ ټٳبټٷ ی ٦ بٲٯی زض س صیٻ خبٲ ٻ زض اٸٮٹیزټبی ثطٶبٲٻ ٸخٹز زاضز. سٹا ١ ؿشطزٺ زض ٲٹضز "چٻ چیعی اٶدب زټیٱ" ی ٧ ی اظ ٹاٲ ٲٹ ٣ یز زض ٲ ٣ یبؼ صاضی حط ٦ ز س صیٻای ثٹزٺ اؾز ٦ ٻ س ٽس ؿشطزٺسط ثسٸٴ ؾبث ٣ ٻ زٸٮزټب ا بء ٦ ٷٷسٺټب ٸ حبٲیبٴ سٹؾ ٻ ضا خٽز ثٽجٹز س صیٻ ثطای زؾشیبثی ثٻ اټسا خٽبٶی س صیٻ زض ؾب ٦ ٻ 2025 سٹؾ ٲدٳ خٽبٶی ثٽساقز سسٸیٵ قسٺ ثٻ ٸخٹز آٸضزٺ اؾز. Oleg Chestnov ٲ بٸٴ زثیط ٦ ثیٳبضیټبی یط ٸا یطزاض ٸ ؾالٲز ضٸاٴ Horton R. Maternal and child undernutrition: an urgent opportunity. Lancet, 2008, 371(9608):179. XIII

14 خالصه اجزایی ؾٹءس صیٻ زض سٳبٲی اق ٧ ب آٴ ٲؿش ٣ یٱ یب یطٲؿش ٣ یٱ اضسجب سٷ بسٷ ی ثب ٯ ٳسٺ ٲط ٨ ٸ ٶبسٹاٶی زض ؾطاؾط زٶیب زاضز. زض ؾب 2011 زض ٦ خٽبٴ حسٸز 101 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾب زاضای ٦ ٱٸظٶی ٸ 165 ٲیٯیٹٴ زچبض ٦ ٹسبټی ٢ س ثٹزٶس. زض ټٳبٴ ظٲبٴ حسٸز 43 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾب ٲجشال ثٻ ايب ٻٸظٴ یب چب ٢ ی ثٹزٶس. ٯ ؾٹءس صیٻ ٲؿش ٣ یٳب ثب زضیب ز صایی ٶب ٦ ب ی ٸ ټٳچٷیٵ ثب ثیٳبضی زض اضسجب ثٹزٺ اٲب ثٻ ٹض یطٲؿش ٣ یٱ ثٻ ٹاٲ ظیبزی اظ خٳٯٻ اٲٷیز صای ذبٶٹاض ٲطا ٢ جز ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ ذسٲبر ؾالٲز ٸ ٲحی ٲطسج ٲیث قس.ب زضحبٮی ٦ ٻ ا ٯت ٲساذالر س صیٻ اظ طی ١ ثرف ؾالٲز اضائٻ ٲیقٹز ٲساذالر ثرف یط ؾالٲز ٶیع ٲیسٹاٶس حبیع اټٳیز ثبقس. ا ٢ ساٲبر س صیٻای ثبیس ٯ ٲرشٯ ضا خٽز ضؾیسٴ ثٻ س ییط ٢ بث ح ٲٹضز ټس ٢ طاض زټس ٦ ٻ ایٵ ٶیبظ ثٻ ضٸی ٧ طز چٷسثركی زاضز. ایٵ ٶٹقشٻ ذالنٻ كطزٺای اظ ضاټٷٳبی WHO زض ٲٹضز ٲساذالر س صیٻای ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷس ٦ ٻ 1000 ضٸظ اٸ ظٶس ی ضا ٲٹضز ټس ٢ طاض ٲیزټس. ثب سٳط ٦ ع زض ایٵ ثؿشٻی ا ٢ ساٲبر س صیٻای اؾبؾی ؾیبؾش عاضاٴ ٲیسٹاٶٷس ٲط ٨ ٸٲیط قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٤ ضا ٦ بټف زټٷس ضقس ٸ س ٧ بٲ یعی ٧ ی ضٸاٶی ٸ ٶیع ؾٹزٲٷسی ضا ا عایف زټٷس. لؼوت I ٲساذالسی ضا اضائٻ ٲی ٦ ٷس ٦ ٻ زض حب حبيط سٹؾ WHO سٹنیٻ ٲیقٹز )خسٸ ن حبر 8 سب 9 ضا ثجیٷیس( زالی ٲٷ ٣ ی ٸ قٹاټس ضا ثطای ټط ی ٥ ذالنٻ ٶٳٹزٺ ٸ ا ٢ ساٲبر ٲٹضز ٶیبظ خٽز اخطای آٴټب ضا سٹنی ٲی ٦ ٷس. زؾشٹضاٮ ٳ اظ ضٸی ٧ طزی ثطای زٸضٺ ظٶس ی اظ ٢ ج اظ ٮ ٣ بح سب ؾطسبؾط زٸ ؾب اٸ ظٶس ی اؾش بزٺ ٲی ٦ ٷس. ثطذی اظ ٲساذالر ٶیبظ ثٻ ض شبضټبی ٦ ب ی اظ خٳٯٻ قطٸ قیطزټی ثال بنٯٻ ث س اظ ظایٳبٴ قیطزټی اٶحهبضی ثٻ ٲسر قف ٲبٺ ٸ ؾذؽ ازاٲٻ قیطزټی سب زٸ ؾب ٸ ثیكشط زاضز. ثطای ایٵ ٦ ٻ ٲساذالر ثٻ ٹض ٲٹ ٣ یزآٲیعی اٶدب قٹٶس ٶیبظ ثٻ ا ٢ ساٲبسی خٽز اضس ٣ بء ض شبضټبی ؾبٮٱ ټؿز: ثٻ ٸخٹز آٸضزٴ ٲحی حٳبیز ٦ ٷٷسٺ اظ خٳٯٻ ٲحی ثیٳبضؾشبٶی ٲؿب س ٦ بض ٦ ٷبٴ ٲبټط ثٽساقشی حٳبیز ٦ طزٴ زض ؾ ح خبٲ ٻ ٸ ٲح ٦ بض ٸ ٲحب ز اظ سأثیطار سدبضی ٸ ؾبیط اثطار ٲٷ ی. ؾبیط ٲساذالر ٶیبظ ثٻ سٽیٻ طآٸضزٺټب زض ٲ ٣ بزیط ٦ ب ی ثطای ټٳٻ ا طاز ٶیبظٲٷس: ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵ A دٹزضټبی ضیعٲ صی چٷس بٶٻ ٸ صاټبی زضٲبٶی آٲبزٺ ثطای ٲهط. 1

15 ٶٹقشٻ حبيط قطای ی ضا ٲكرم ٲی ٦ ٷس ٦ ٻ ٲساذالر ثبیس زض آٴ اضائٻ قٹٶس ٲبٶٷس قیٹ ٲك ٧ الر س صیٻای ٲرشٯ یب ٸ ٢ ٹ ٸي یزټبی ذبل ٲبٶٷس ح ٹض ثیٳبضی ظٲیٷٻای ) ٹٶز HIV ؾطذ ٥ اؾٽب ( ٸ قطای اٸضغاٶؿی. ایٵ ٶٹقشٻ ثب ٲساذالسی ؾطٸ ٦ بض زاضز ٦ ٻ اظ طی ١ ثرف ؾالٲز اضائٻ ٲیقٹز زضحبٮی ٦ ٻ قٷبذز ؾبیط ٲساذالسی ٦ ٻ اظ طی ١ ؾبیط ثرفټب ) ٦ كبٸضظی آة ٸ نٷ ز آٲٹظ ٸ دطٸض ٸ یطٺ( اضائٻ ٲیقٹٶس ٶیع اثطار ٲٽٳی زض س صیٻ زاضٶس. ی ٥ اقبضٺ ذبل ٷیؾبظی صایی ټؿز ٲساذٯٻای ٦ ٻ ٶیبظ ثٻ زض یطی ثرف ؾالٲز ٸ ٦ بض ٦ ٷبٴ زض ؾیؿشٱ صایی زاضز. لؼوتII سدعیٻٸسحٯی اظ ٲساذالر ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ثب ټس ثٽجٹز س صیٻ طاټٱ ٲی ٦ ٷس ٸ ٶكبٴ ٲیزټس ٦ ٻ چ ٹٶٻ ٲساذالر ٲؤثط ٲیسٹاٶٷس ثب ی ٥ ضٸ از ب یب شٻ اضائٻ قٹٶس. ایٵ ثرف ٶكبٴ ٲیزټس ٦ ٻ چ ٹٶٻ ا ٢ ساٲبر س صیٻای اؾبؾی سٹيیح زازٺ قسٺ زض ثرف اٸ زض ثطٶبٲٻټبیی ثب ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ زض ٲحی ټبی ٲرشٯ دیبزٺ قسٺاٶس دیبٲسټب چٻ ثٹزٺاٶس ٸ ثطضؾی قٹاټس ثطای ٶؿجز زازٴ س ییطار زض دیبٲسټبی س صیٻای ثٻ بٮیزټبی ثطٶبٲٻ. ظٲیٷٻټبیی زض ٲٹضز ؾیط س ٧ بٲٯی قٹاټس ثطٶبٲٻای زازٺ ٲیقٹز ٸ اٮعاٲبسی ثطای آیٷسٺ سطؾیٱ ٲیقٹز. 2

16 چالشهای تغذیهای در سطح جهاى ؾٹءس صیٻ زض سٳبٲی اق ٧ ب آٴ ٲؿش ٣ یٱ یب یطٲؿش ٣ یٱ اضسجب سٷ بسٷ ی ثب ٯ ٳسٺ ٲط ٨ ٸ ٶبسٹاٶی زض ؾطاؾط زٶیب زاضز. ایٵ ٸي یز ثب زٸضٺ دطیٶبسب ٸ ثیٳبضیټبی ٹٶی ٸ ٶیع ثیٳبضیټبی ٲعٲٵ ٲطسج ٲیثبقس. زض ؾب ٦ ٹسبټی 2011 ٢ س زض ٦ خٽبٴ حسٸز 101 ثٹزٶس. زض ټٳبٴ ظٲبٴ حسٸز ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط ؾب زاضای ٸ ٦ ٱٸظٶی 43 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط ؾب ٲجشال ثٻ 5 ايب ٻٸظٴ ٲیٯیٹٴ زچبض یب چب ٢ ی ثٹزٶس )1(. حسٸز %90 ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ٦ ٹسبټی ٢ س سٷٽب زض ٦ كٹض 36 ظٶس ی ٲی ٦ ٷٷس ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 2 ؾب ثیكشطیٵ طٸٺ سحز سأثیط ؾٹءس صیٻ ټؿشٷس 1 )2(. ٶعزی ٥ ثٻ 20 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ضٶح ٲیثطٶس ٦ ٻ قطای سٽسیس ٦ ٷٷسٺ ظٶس ی اؾز ٦ ٻ ٶیبظ ثٻ زضٲبٴ ٹضی زاضز. ؾب اظ ؾٹءس صیٻ حبز قسیس زض ؾب 6/ ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾب ا ٯت ثب ٯ ٢ بث دیك یطی اظ ٢ جی دٷٹٲٹٶی اؾٽب ٲبالضیب ٸ ٲك ٧ الر ٶٹظازی خبٴ ثبذشٷس )3 4(. )ؿىل 1 ( حسٸز %90 اظ ایٵ ٲط ٨ ټب زض ٦ كٹض 42 اس ب ٠ ا شبزٶس ٸ ٶه ٲط ٨ ټب زض ؾطاؾط خٽبٴ سٷٽب زض ٲط ٨ ټب ټٳطاټی زاضز )2 6(. ٦ كٹض ثٻ 6 ٸ ٢ ٹ ٲیدیٹٶسز )5(. ؾٹءس صیٻ ثب ثیف اظ ایٵ ی ٥ ؾٹ ثٽجٹز ٳٯ ٧ طز قیطزټی اٶحهبضی س صیٻ س ٧ ٳیٯی ثٻ ٲٹ ٢ ٸ ٦ ب ی ټٳطاٺ ثب سساٸ قیطزټی ثٻ ٲسر 2 ؾب یب ثیكشط ٲیسٹاٶس ؾبالٶٻ ظٶس ی 1/5 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾب ضا ٶدبر زټس )7(. ٶبضؾبیی ضقس ی ظٶس ی زاذ ضحٳی ٸ س صیٻ ي ی زض زٸ ؾب اٸ ظٶس ی ٹا ٢ ت ٶبٲ ٯٹثی زض ٦ زٸضٺ ظٶس ی زاضٶس. ض شبضټبی قیطزټی ٲٷبؾت ٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٶٻ سٷٽب ٶ ٣ ف چكٳ یطی زض ثٽجٹز ؾالٲز ٸ س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ای ب ٲی ٦ ٷٷس ټٳچٷیٵ ٹایس ٹالٶیٲسر ٢ بث ٲالح ٻای زض زٸضٺ ثٯٹ ٸ ثعض ٨ ؾبٮی زاضٶس. سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹز ٦ ٻ ټط ؾب 13 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ثب ٲحسٸزیز ضقس زاذ ضحٳی ثٻ زٶیب ٲیآیٷس )2(. ؾبظٲبٴ خٽبٶی ثٽساقز )WHO( سرٳیٵ ٲیظٶس ٦ ٻ حسٸز 190 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾب )%33/3 خٳ یز ؾٷیٵ دیف اظ ٲسضؾٻ( قت ٦ ٹضی ٲیثبقٷس زچبض ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ ټؿشٷس A ٦ ٻ اظ ایٵ ثیٵ 5/2 حسٸز.)9( ٲجشال ثٻ ٲیٯیٹٴ قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب خٽز حٳبیز اظ ضقس ؾطی ٸ ٲ ٣ بثٯٻ ثب ٹٶزټب ٶیبظ ثیكشطی ثٻ ٸیشبٲیٵ A زاضٶس. ٦ ٳجٹز قسیس ٸیشبٲیٵ )VAD( A زض ایٵ ؾٵ ٲیسٹاٶس ثب ث اذشالالر ثیٷبیی ٦ ٱذٹٶی ٸ ي ایٳٷی ثب ا عایف ذ ط ثیٳبضی ٸ ٲط ٨ ٸٲیط ٶبقی اظ ؾطذ ٥ یب اؾٽب قٹز )10(. 1 -ٲٹ ٢ چبح ایٵ عاض ایٵ آٲبض ثٻ ضٸظضؾبٶی ذٹاټٷس قس. 3

17 ؿىل 1. ت صیغ ج ا ی ػلل هشي هیش دس هیاى و دواى صیش 5 ػال )8 4 2( 2010 دٷٹٲٹٶی % 14 دٷٹٲٹٶی %4 ٹاضو ظایٳبٴ دیف اظ ٲٹ س %14 %14 آؾ ی ٧ ؿی ظایٳبٶی %9 ؾبیط ٲك ٧ الر %16 %14 ؾذؿیؽ ٶٹظازی %6 %4 ٲك ٧ الر زی ط %2 ثیٳبضیٽبی یطٸا یطزاض %14 %5 14 ٶبټٷدبضی%ټبی ٲبزضظازی %3 نسٲبر ٲبالضیب %7 %2 HIV/AIDS %14 %10 ؾطذ ٥ %1 %14 ٦ عاظ ٶٹظازی %1 اؾٽب %1 اؾٽب %35 ٲط ٨ ٸ ٲیط ظیط 5 ؾب زض خٽبٴ ثب ؾٹء س صیٻ ټٳطاټی زاضٶس. 9/8 ټٳچٷیٵ ٲك ٧ ٯی ثطای WHO ظٶبٴ اؾز. سرٳیٵ ٲیظٶس ٲیٯیٹٴ ظٴ ٲجشال ثٻ قت ٦ ٹضی VAD ټؿشٷس ٦ ٻ ٲك ٧ ٲطسج ثب ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A ٲیثبقس )11(. آټٵ قبی سطیٵ ٦ ٳجٹز س صیٻای اؾز ٦ ٻ حسٸز 2 ٲیٯیٹٴ ظٴ زض ؾطاؾط زٶیب زچبض ایٵ ٦ ٳجٹز ټؿشٷس. WHO سرٳیٵ ٲیظٶس ٦ ٻ 469 ٲیٯیٹٴ ظٴ زض ؾٷیٵ ثبضٸضی ٸ حسٸز 600 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ؾٷیٵ ٲسضؾٻ ٸ دیف اظ ٲسضؾٻ زض ؾطاؾط زٶیب ٲجشال ثٻ ٦ ٱذٹٶی ټؿشٷس ٦ ٻ حسا ٢ ٶیٳی اظ ایٵ ٲٹاضز ثٻ ٦ ٳجٹز آټٵ ٶؿجز زازٺ ٲیقٹز )آٶٳی ٣ ط آټٵ( )13(. قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب ثٻ زٮی ا عایف ٶیبظ ثطای ضقس ؾطی ٸ ضغیٱټبیی ٦ ٻ ثب ث ٦ بټف خصة ٦ ب ی آټٵ ٲیقٹٶس زض ٲ طو ذ ط سٹؾ ٻ آٶٳی ٣ ط آټٵ ټؿشٷس )14 15(. ٦ ٳجٹز آټٵ ثب یب ثسٸٴ آٶٳی 4

18 ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٹا ٢ ت ٶبٲ ٯٹة ٸ ٲٽٱ ؾالٲشی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ا ٱ اظ ا عایف ٲط ٨ ٸٲیط دطیٶبسب سأذیط س ٧ بٲ یعی ٧ ی ٸ ضٸاٶی دیبٲسټبی ٲٷ ی ض شبضی ٦ بټف ٳٯ ٧ طز قٷٹایی ٸ ثیٷبیی ٸ اذشال زض ٳٯ ٧ طز یعی ٧ ی زاقشٻ ثبقس )16(. ثطذی اظ اثطار ٲٷ ی ٦ ٳجٹز آټٵ ی اٸای زٸضاٴ ٦ ٹز ٦ ی یط ٢ بث ثط كز اؾز ٸ ٲیسٹاٶس ٲٷدط ثٻ ٳٯ ٧ طز ي ی زض ٲسضؾٻ ٦ بټف ط یز ٦ بض یعی ٧ ی ٸ ٦ بټف ؾٹزٲٷسی زض ٲطاح ث سی ظٶس ی قٹٶس )3 19( ٦ ٹسبٺ ٢ سی ٲبزض ٸ آٶٳی ٣ ط آټٵ ٦ ٻ ٲیسٹاٶس ؾجت ا عایف ذ ط ٲط ٨ ٲبزض زض ظایٳبٴ قٹز ٲؿئٹ حسا ٢ %18 اظ ٲط ٨ ٲبزض زض ٦ كٹضټبی ثب زضآٲس دبییٵ ٸ ٲشٹؾ ټؿز )20(. ٲیعاٴ آٶٳی ی زٸ زټٻ اذیط ثٻ ٹض ٲحؿٹؼ ثٽجٹز ٶیب شٻ اؾز )21(. ؾٹءس صیٻ ٲبزض ټٳچٷیٵ احشٳب ٸظٴ ٦ ٱ سٹٮس ضا ا عایف ٲیزټس ٦ ٻ ثٻٶٹثٻ ذٹز احشٳب ٲط ٨ ٸٲیط ٶٹظازی ٶبقی اظ ٹٶزټب ٸ آؾ ی ٧ ؿی ضا ظیبز ٲی ٦ ٷس )22(. آٶٳی ټٳچٷیٵ ثب ا عایف ذ ط ٲط ٨ ٸٲیط ٲبزضی ټٳطاٺ اؾز )23(. س ٣ طیجب %50 ظٶبٴ ثبضزاض زض زٶیب )56 ٲیٯیٹٴ( آٶٳی ٥ ټؿشٷس )4(. ثٻ ذب ط ایٵ ٦ ٻ زذشطاٴ ٶٹخٹاٴ ٸ ظٶبٴ ؾٷیٵ ثبضٸضی آټٵ ضا اظ طی ١ ذٹٶطیعی ٲبټیبٶٻ اظ زؾز ٲیزټٷس ٸ چٹٴ ضغیٱ صایی آٴټب ثب ٦ بټف خصة آټٵ ټٳطاٺ اؾز آٴټب ثٻ ٹض ٸیػٺ ٲؿش س ٦ ٳجٹز آټٵ ټؿشٷس 10(.)24 23 زض ؾب % اظ ثعض ؿبالٴ زض ؾٷیٵ 20 ؾب ٸ ثیكشط زاضای ايب ٻٸظٴ ثٹزٶس )قبذم سٹزٺ ثسٶی )BMI( )25kg/m 2 )%34 اظ ٲطزاٴ ٸ %35 اظ ظٶبٴ(. قیٹ چب ٢ ی زض خٽبٴ ثیٵ ؾب ټبی 1980 ٸ 2008 ٶعزی ٥ زٸ ثطاثط قسٺ اؾز. زض ؾب % اظ ظٶبٴ زض زٶیب چب ٠ ثٹزٶس )BMI( )30kg/m 2 )297 ٲیٯیٹٴ ثبالی ؾٵ 20( زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب %8 زض ؾب ) (. ػلل ػ ءتغزی ٯ ؾٹءس صیٻ ٲؿش ٣ یٳب ثٻ زضیب ز صایی ٶب ٦ ب ی ټٳچٷیٵ ثٻ ثیٳبضی اٲب ثٻ ٹض یطٲؿش ٣ یٱ ثٻ ٹاٲ ظیبزی اظ خٳٯٻ اٲٷیز صای ذبٶٹاض ٲطا ٢ جز ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ ذسٲبر ؾالٲز ٸ ٲحی ٲطسج ٲیقٹز. زضحبٮی ٦ ٻ ا ٯت ٲساذالر س صیٻ اظ طی ١ ثرف ؾالٲز اضائٻ ٲیقٹز ٲساذالر ثرف یط ؾالٲز ٶیع ٲیسٹاٶس ٲٽٱ ثبقس. ا ٢ ساٲبر س صیٻای ثبیس ٯ ٲرشٯ ضا خٽز ضؾیسٴ ثٻ س ییط ٢ بث ح ٲٹضز ټس ٢ طاض زټس ٦ ٻ ایٵ ٶیبظ ثٻ ضٸی ٧ طز چٷسثركی زاضز. صهاىت ذی هذاخالت آٶبٮیعټبی خسیس ثب اؾش بزٺ اظ اؾشبٶساضزټبی ضقس )27( WHO اټٳیز زٸ ؾب اٸ ظٶس ی ثٻ ٷٹاٴ دٷدطٺ طنز ثطای اضس ٣ ب ضقس ضا سبئیس ٲی ٦ ٷٷس )ؿىل 2(. ی ٥ ٸیػ ی ٲٽٱ اؾشبٶساضزټبی WHO ایٵ اؾز ٦ ٻ آٴټب 5

19 ٲك ٧ ذیٯی ثعض ٨ سط ؾٹءس صیٻ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ثبٸض ٢ جٯی ضا ی 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی آق ٧ بض ٲی ٦ ٷٷس ٸ اضسجب ثیٵ ٲیعاٴ ؾٹءس صیٻ ٲكبټسٺقسٺ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٸ قیٹ ٸظٴ ٦ ٱ سٹٮس ٸ سط ٤ ظٸزضؼ قیطزټی اٶحهبضی ضا ٶكبٴ ٲیزټٷس. ایٵ یب شٻټب ٶیبظ ثطای ٲساذالر ٢ ج اظ سٹٮس ٸ اٸای ظٶس ی ضا خٽز دیك یطی اظ ٶبضؾبیی ضقس ٦ ٻ ٳسسب ی زٸ ؾب اٸ ظٶس ی اس ب ٠ ٲیا شٷس ضا ذب طٶكبٴ ٲی ٦ ٷٷس ٦ ٻ ٲكشٳ ثط اضس ٣ بی ض شبضټبی س صیٻای ٲٷبؾت قیطذٹاض ٲیثبقس )28(. ثبظ طزاٶسٴ ٶٹا ٢ م ا ٦ شؿبثی زض ایٵ ؾٷیٵ ث سا ٲك ٧ ٲیثبقس. اؾشطاسػیټب ثطای ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای ٸ ضقس زض ٦ ٹز ٦ بٴ ثبیس قبٲ ٲساذالر خٽز ثٽجٹز س صیٻ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ثبقس قطٸ ظٸزټٷ ب قیطزټی ثب قیطزټی اٶحهبضی ثٻ ٲسر 6 ٲبٺ اضس ٣ ب ٲحب ز ٸ حٳبیز اظ سساٸ قیطزټی ټٳطاٺ ثب س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٲٷبؾت اظ 6 ٲبٺ سب زٸ ؾب ٸ ثیكشط ٸ ٲ ٧ ٳ یبضی ضیعٲ صی ٷیؾبظی ټس ٳٷس ٸ ٲ ٧ ٳ ټبی صایی زض ظٲبٴ الظ. ؿىل 2. ت ظین صهاى ا حشاف سؿذ داد ای حاكل اص 54 تشسػی )27(. الذاهات تغزی ای ت كی ؿذ ثشای ص اى ؿیشخ اساى و دواى خشدػال زض ؾب 1999 WHO ثب ټٳ ٧ بضی UNICEF ٸ BASICS ٲساذالر ٲؤثط ٳٯی زض زؾشطؼ ٸ اٲ ٧ بٴ- دصیط ضا دیكٷٽبز ٶٳٹز )29(. ایٵ ٲساذالر ټٳطاٺ ثب ٲساذالسی خٽز ٦ بټف ٹٶزټب ٲبٶٷس ثٽؿبظی آة بيالة ٸ ثٽساقز ثٽشطیٵ ٶشیدٻ ضا زاقز. 6

20 ثب سٳط ٦ ع ضٸی ثؿشٻ ا ٢ ساٲبر س صیٻای اؾبؾی )ENAs( ثطٶبٲٻټبی ؾالٲشی ٲیسٹاٶٷس ٲط ٨ ٸٲیط قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٤ ضا ٦ بټف زټٷس ضقس ٸ س ٧ بٲ یعی ٧ ی ٸ ضٸاٶی ٸ ٶیع ؾٹزٲٷسی ضا ثٽجٹز ثركٷس. ایٵ ا ٢ ساٲبر اؾبؾی دیبٲسټبی س صیٻای اٸٮٹیززاض ظیط ضا ح ب ز اضس ٣ ب ٸ حٳبیز ٲی ٦ ٷٷس: قیطزټی اٶحهبضی ثطای قف ٲبٺ اٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٦ ب ی قطٸ زض 6 ٲبټ ی ثب سساٸ قیطزټی ثٻ ٲسر زٸ ؾب ٲطا ٢ جز س صیٻای ٲٷبؾت اظ ثچٻټبی ثیٳبض ٸ زچبض ؾٹءس صیٻ زضیب ز ٦ ب ی ٸیشبٲیٵ A ثطای ظٶبٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ زضیب ز ٦ ب ی ٸیشبٲیٵ آټٵ ثطای ظٶبٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ زضیب ز ٦ ب ی یس سٹؾ ټٳٻ ا بی ذبٶٹاض. ا ٢ ساٲبر دیكٷٽبزقسٺ خٽز ٶی ثٻ دیبٲسټبی س صیٻای اٸٮٹیززاض قبٲ ا ٢ ساٲبسی اؾز ٦ ٻ ٦ بض ٦ ٷبٴ ؾالٲشی ٲیسٹاٶٷس اخطا ٦ ٷٷس ٲبٶٷس ٲكبٸضٺ خٽز س صیٻ س ٧ ٳیٯی دبیف ٸ اضس ٣ بی س صیٻ ب ضقس ٸ ٲساذالر ٲجشٷی ثط صا ٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی. زض ټٳبٴ ظٲبٴ ٲسیطاٴ ؾالٲز خٽز ٶی ثٻ ټس زضیب ز ٦ ب ی ٸیشبٲیٵ A ثطای ظٶبٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ثطای ظٶبٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲیسٹاٶٷس زضیب ز ضٸظاٶٻ صاټبی ٷی اظ ٸیشبٲیٵ A ٸ قیطزټی ٦ ب ی اضائٻ ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵ A ثب زٸض ثبال ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ زچبض ٹٶز آٲٹظ ٦ بض ٦ ٷبٴ خٽز قٷبؾبیی ٸ زضٲبٴ VAD ثبٮیٷی ٸ طاحی ی ٥ ثطٶبٲٻ ثطای ٲ ٧ ٳ یبضی دیك یطاٶٻ ٸیشبٲیٵ A ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ظٶبٴ زض زٸضٺ دؽ اظ ظایٳبٴ زض خٳ یزټبی زض ٲ طو ذ ط ثبالی.VAD ثٽجٹز س صیٻ قبٲ ا ٢ ساٲبسی زض سؿٽیالر ؾالٲشی ٸ ؾ ٹح خبٲ ٻ اؾز. زض ؾ ح ٲٷ ٣ ٻ ایٵ ا ٢ ساٲبر ٲیسٹاٶس قبٲ دبیف س صیٻ قٷبؾبیی ظیط طٸٺټبی خٳ یشی زض ٲ طو ذ ط ٲك ٧ الر س صیٻای ثٻضٸظ ٦ طزٴ ؾیبؾزټب ٸ دطٸس ٧ ټبی س صیٻای ٸ طاټٱ ٶٳٹزٴ ٲٷبث ٸ اثعاض خٽز دیبزٺؾبظی بٮیزټبی س صیٻای زض سؿٽیالر ؾالٲشی ٸ ؾ ح خبٲ ٻ اؾز. زض سؿٽیالر ؾالٲشی ENAs ثبیس زض ی ټٳٻ سٳبؼټب ثب ظٶبٴ ثبضزاض قیطزٺ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ آٴټب اٶدب قٹز. زض ذبضج اظ سؿٽیالر زض خبٲ ٻ دی یطی ٲبزضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ حٳبیز اظ ٦ بض ٦ ٷبٴ ٸ طٸٺټبی خبٲ ٻ يطٸضی ټؿز. سدطثٻ ظیبزی اظ ظٲبٴ اٶشكبض ٦ ؿت ENAs قسٺ اؾز سك ٧ ط ٸ ٢ سضزاٶی اظ اخطای ایٵ ا ٢ ساٲبر ٸ ؾبیط ا ٢ ساٲبر ثطای حٳبیز اظ دیبٲسټبی س صیٻای اٸٮٹیززاض ثٻ ٳ ٲیآیس. ایٵ سدطثٻ ٲٷدط ثٻ ا ٢ طاض ثٻ ایٵ ٶ ٧ شٻ قسٺ ٦ ٻ ا ٢ ساٲبر س صیٻای ثطای ظٶبٴ قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٲیسٹاٶٷس ثٻ ثٽجٹز ؾالٲز ٸ ٦ بټف ٲط ٨ ٸٲیط زض ٲیبٴ ایٵ طٸٺټب ٦ ٳ ٥ ٦ ٷٷس. سدطثٻ ٦ ؿت قسٺ زض آٲبزٺ ٶٳٹزٴ ایٵ ٲشٵ ٲ یس ثٹزٺ اؾز. اذیطا ؾطی- 7

21 2008 ټبیی زض ٲٹضز س صیٻ زض الٶؿز زض ؾب 9/ ثٻ طاټٱ ٦ طزٴ قٹاټس ٢ ٹی خٽز ثطٶبٲٻټبی دیبزٺؾبظی ا ٢ ساٲبر اٸٮٹیززاض ٦ ٳ ٥ ٶٳٹزٺ اؾز. ٦ شبثربٶٻ اٮ ٧ شطٸٶی ٧ ی قٹاټس ثطای ا ٢ ساٲبر س صیٻای WHO)ENAs( ا ال بسی ضا ثب ټس طاحی ثطٶبٲٻټبیی خٽز ح ب ز اضس ٣ ب ٸ حٳبیز اظ ا ٢ ساٲبر س صیٻای اٸٮٹیززاض ٢ بث زؾشطؾی ٢ طاض ٲیزټس. ٲحشٹای ایٵ ٲشٵ ثٻ زٸ ثرف س ٣ ؿیٱ ٲیقٹز.لؼوت I زض دیطاٲٹٴ زٸضٺټبی ظٶس ی ؾبظٲبٴزټی ٲیقٹز ٸ سٹنیٻټبی ٲٹخٹز WHO ثطای قطای اٸٮٹیززاض ضا اضائٻ ٲی ٦ ٷس ٸ زالی ٲٷ ٣ ی آٴټبضا سٹيیح ٲیزټس. قٹاټس زض ٲٹضز ٲساذالر س صیٻای ٲؿش ٣ یٱ ٸ ٲساذالر ٲطسج ثب ؾالٲز ٸ ؾبیط ٲساذالر ثب اثطی ثط ضٸی س صیٻ اضائٻ ٲیقٹز ٦ ٻ قبٲ ٲساذالر زض ؿىل 3 ثط ضٸی ظٶبٴ قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب اؾز. ؿىل 3. ت ث د تغزی دس د س ای هختلف ص ذگی قیطزټی اٶحهبضی ثٻ ٲسر س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٦ ب ی اظ ٲبٺ قكٱ ٲ ٧ ٳ یبضیطیعٲ صیټب زض نٹضر ٮعٸ سساٸ قیطزټی ضغیٳ صایی ٦ ب ی اظ ٶ ط اٶطغی ٸ ٲٹاز ٲ صی قطٸ ٹضی قجطزټی قف ٲبٺ ضغیٱ صایی ٸ ضیع ٲ صیټب ی ثبضزاضی ضغیٱ صایی ٸ ضیع ٲ صیټب ی ؾبٮٳٷسی سٹنیٻ ضغیٱ صایی دیف اظ ثبضزاضی ثطای زذشطاٴ ٶٹخٹاٴ ٸ ظٶبٴ سٹنیٻ ضغیٱ صایی ثطای ٶٹخٹاٶبٴ ٲ ٧ ٳ یبضی ضیعٲ صیټب زض نٹضر ٮعٸ ذٹضا ٦ یټبی ٲسضؾٻ لؼوت II سدعیٻٸسحٯیٯی اظ ٲساذالر ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ثب ټس ثٽجٹز س صیٻ طاټٱ ٲی ٦ ٷس ٲیزټس ٸ ٶكبٴ ٦ ٻ چ ٹٶٻ ٲساذالر ٲؤثط ٲیسٹاٶٷس زض ی ٥ ضٸ از ب یب شٻ اضائٻ قٹٶس. WHO دس ه سد ؿ ا ذ تشای الذاهات تغزی ای واس هیو ذ WHO ٶیبظ ثطای ثٽجٹز طآیٷس سٹؾ سٹنیٻټبی ٲطسج ثب ؾالٲز ضا ٦ ٻ سٹؾ ثٽشطیٵ قٹاټس زض زؾشطؼ سٹؾ ٻ ٲییبثٷس سكریم ٲیزټس. ٦ ٳیشٻ WHO ثطضؾی زؾشٹضاٮ ٳ ضا زض ؾب 2007 سأؾیؽ ٶٳٹز ٦ ٻ 8

22 دطٸؾیدطټبیی ضا خٽز ا ٳیٷبٴ اظ س بث ١ زؾشٹضاٮ ٳ ټبی WHO ثب ثٽشطیٵ ٳٯ ٧ طز ثب سأ ٦ یس ثط اؾش بزٺ ٲٷبؾت اظ قٹاټس سٹؾ ٻ زازٺ ٸ دیبزٺ ٶٳٹزٺ اؾز )30(. زض س ٣ ٹیز س ٽس خٽز اضائٻ ضاټٷٳبی ٲطثٹ ٻ ثطای ثطٶبٲٻټبیی ٦ ٻ اظ ط یز ؾیبؾز عاضی ٲجشٷی ثط قٹاټس زض ٦ كٹضټبی ٹ حٳبیز ٶٳٹزٺ ٸ سٹؾ ٻ ٲیزټٷس زدبضسٳبٴ س صیٻ ثطای ؾالٲز ٸ سٹؾ ٻ WHO اذیطا طٸٺ ٲكبٸضٺ سرههی ضاټٷٳبی س صیٻ WHO ضا ثب ٦ بضقٷبؾبٶی اظ دبٶ ٲكبٸضٺ WHO ٸ ؾبیط ٦ بضقٷبؾبٴ زض ظٲیٷٻ ادیسٲیٹٮٹغی س صیٻ ثٽساقز ٳٹٲی ت ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ دیبزٺؾبظی ثطٶبٲٻ ضا ثٷیبٴ ٶٽبزٺ اؾز. ا ب اظ ټٳٻ خبی زٶیب ټؿشٷس ٸ ٶٳبیٷسٺ ی ٸؾی ی اظ ؾٹاث ١ ٸ سرهمټب ټؿشٷس. ثط اؾبؼ سٳط ٦ ع اذیط زض ٲٹضز ا عایف ٶیبظ ثطای زؾشٹضاٮ ٳ ټبی ٲجشٷی ثط قٹاټس خٽز حٳبیز اظ ٦ كٹضټبی ٹ ثطای اخطا ٸ سٹؾ ٻ ا ٢ ساٲبر س صیٻای طٸٺ ٲكبٸضٺ سرههی ضاټٷٳبی س صیٻ WHO زؾشٹضاٮ ٳ ټبیی زض ظٲیٷٻ س صیٻ سٹؾ ٻ زازٺ ٸ ثٻضٸظضؾبٶی ٶٳٹزٺ اؾز. ثطای ایٷ ٧ ٻ ایٵ زؾشٹضاٮ ٳ ټب زض حٳبیز اظ ٦ كٹضټبی ٹ ٲؤثط ثبقٷس ثبیس ثٻ ٹض ٸؾی ی ٲٷشكط قٹٶس سب ایٵ ٦ ٻ سهٳیٱ یطاٴ ٲٳٯ ٧ ز ٸ آغاٶؽټبی ا ب ٦ ٷٷسٺ ا ال بسی خٽز اٶشربةټبی ٲٷبؾت ثطای ټط ٦ كٹض زاقشٻ ثبقٷس. elena ؾبظٲبٴ خٽبٶی ثٽساقز )31( خٽز اضائٻ خبی بټی آٶالیٵ ثطای ٢ طاض زازٴ ٸ اٶشكبض سٹنیٻټبی ٲجشٷی ثط قٹاټس ټٳچٷیٵ ؾبیط ا ال بر ٸ اثعاض ٯٳی ثطای دیبزٺؾبظی ٸ/ یب ؿشط ا ٢ ساٲبر س صیٻای زض ٦ كٹضټبی ٹ سٹؾ ٻ زازٺ قسٺ اؾز. عیٷٻټبی ؾیبؾز عاضی ٲجشٷی ثط قٹاټس ٯٳی ٸ ټٳطاٺ ثب ثٽشطیٵ ٳٯ ٧ طز ٲیسٹاٶس ثٻ ٦ كٹضټب زض اٶشربةټبی ٲٷبؾت ثطای ثب ز ذبل ذٹز ٦ ٳ ٥ ٶٳٹزٺ ٸ زؾشیبثی ثٻ دیبٲسټبی ٢ بث سٹخٻ ثٽساقز ٳٹٲی ضا اضس ٣ ب زټس. ٦ كٹضټبی ثب زضآٲس ٲشٹؾ ٸ دبییٵ ٲٷبث ٲحسٸزی خٽز ثطآٸضزٺ ٦ طزٴ چبٮفټبی ثٽساقز ٸ س صیٻ زاضٶس. آٴټب ٶیبظ ثٻ سهٳیٱ یطی ٲجشٷی ثط قٹاټس ثطای اٸٮٹیزثٷسی اؾش بزٺ اظ ٲٷبث ذٹز ثٻ ٹض ٦ بضآٲس زض ا ٢ ساٲبسی زاضٶس ٦ ٻ اثطثركی آٴټب زض ٦ كٹضټبی زی ط ثٻ اثجبر ضؾیسٺ ثبقس ٸ زض یٵحب ثب ٶیبظټبی ذبل ذٹزقبٴ ٸ ١ زازٺ ثبقٷس. زض ٤ ٲٷ ١ ثیٹٮٹغی ٥ ثطای ا ٢ ساٲبر ٲرشٯ ٸ ٹاٲ ض شبضی ٸ ظٲیٷٻای ٦ ٻ ٲیسٹاٶٷس ثٻ ٹض ٲثجز یب ٲٷ ی اثطثرف ثبقٷس ٲٹ ٣ یز ا ٢ سا ټٳطاٺ ثب اؾش بزٺ اظ زؾشٹضاٮ ٳ ټبی س صیٻای ٲطسج ثطای اؾش بزٺ ٦ ٷٷس بٴ ٶٽبیی زؾشطؾی آؾبٴ ثٻ عیٷٻټبی ٲجشٷی ثط قٹاټس ٸايح ٸ ز ٢ ی ١ ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷس ٸ ٲیسٹاٶس زض سٹؾ ٻ ثطٶبٲٻ س صیٻای اخطا ٸ س ٣ ٹیز اؾش بزٺ قٹز. 9

23 References 1. UNICEF, WHO, World Bank. UNICEF-WHO-World Bank Joint child malnutrition estimates. New ork, Geneva & Washington DC, UNICEF, WHO & World Bank, 2012 ( accessed 27 March 2013). 2. Black RE et al. Maternal and child undernutrition: global and regional exposures and health consequences. Lancet, 2008, 371(9608): WHO. Child epidemiology, published on the website of the WHO Department of Maternal, Newborn, Child and Adolescent Health ( adolescent/epidemiology/child/en/index.html, accessed 2 July 2012). 4. WHO. World health statistics 2013: a wealth of information on global public health. Geneva, WHO, Inter-agency Child Mortality Estimation Group, published on the website of the WHO Department of Maternal, Newborn, Child and Adolescent Health ( maternal_child_adolescent/en/, accessed 19 April 2012). 6. Liu et al. for the Child Health Epidemiology Reference Group of WHO and UNICEF. Global, regional, and national causes of child mortality: an updated systematic analysis for 2010 with time trends since Lancet, 2012, 379: Jones G et al. How many child deaths can we prevent this year? Lancet, 2004, 362: WHO, Global Health Observatory ( accessed 17 March 2013). 9. WHO. Global prevalence of vitamin A deficiency in populations at risk : WHO Global database of vitamin A deficiency. Geneva, WHO, Sommer A, West KP Jr. Vitamin A deficiency: health, survival, and vision. New ork, Oxford University Press, Lozoff B, Jimenez E, Wolf AW. Long-term developmental outcome of infants with iron deficiency. New England Journal of Medicine, 1991, 325: WHO. Iron deficiency anaemia: assessment, prevention, and control. A guide for programme managers. Geneva, WHO, WHO, Centers for Disease Control. Worldwide prevalence of anaemia : WHO global database of anaemia. Geneva, WHO, Institute of Medicine. Dietary reference intakes for vitamin A, vitamin K, arsenic, boron, chromium, copper, iodine, iron, manganese, molybdenum, nickel, silicon, vanadium, and zinc. Washington DC, National Academy Press, Dewey KG, Brown KH. Update on technical issues concerning complementary feeding of young children in developing countries and implications for intervention programs. Food and Nutrition Bulletin, 2003, 24(1): Algarيn C et al. Iron deficiency anemia in infancy: long-lasting effects on auditory and visual system functioning. Pediatric Research, 2003, 53: Lozoff B et al. Poorer behavioral and developmental outcome more than 10 years after 11

24 treatment for iron deficiency in infancy. Pediatrics, 2000, 105:E Haas JD, Brownlie T. Iron deficiency and reduced work capacity: a critical review of the research to determine a causal relationship. Journal of Nutrition, 2001, 131(2S 2): 676S 688S, discussion 688S 690S. 19. Iannotti LL et al. Iron supplementation in early childhood: health benefits and risks. American Journal of Clinical Nutrition, 2006, 84: WHO. Mortality and burden of disease attributable to selected major risks. Geneva, WHO, 2009 ( report_full.pdf, accessed 17 May 2013). 21. United Nations System SCN. Progress in nutrition: sixth report on the world nutrition situation. Geneva, United Nations System SCN Secretariat, WHO, UNICEF. Countdown to 2015 decade report ( ): taking stock of maternal, newborn and child survival. Washington DC, WHO & UNICEF, Ramakrishnan U, ip R. Experiences and challenges in industrialized countries: control ofiron deficiency in industrialized countries. Journal of Nutrition, 2002, 132:820S 824S. 24. Pala K, Dundar N. Prevalence and risk factors of anaemia among women of reproductive age in Bursa, Turkey. Indian Journal of Medical Research, 2008, 128(3): Finucane MM et al. National, regional, and global trends in body-mass index since 1980: systematic analysis of health examination surveys and epidemiological studies with 960 country-years and 9.1 million participants. Lancet, 2011, 337(9765): WHO. Global status report of noncommunicable diseases Geneva, WHO, WHO. The WHO child growth standards ( accessed 27 March 2013). 28. Victora CG et.al. Worldwide timing of growth faltering: revisiting implications for interventions. Pediatrics, 2010, 125:e473 e WHO, BASICS, UNICEF. Nutrition essentials: a guide for health managers. Geneva, WHO, WHO. Handbook for guideline development. Geneva, WHO, WHO. e-library of evidence for nutrition actions ( accessed 27 March 2013). 11

25 الذاهات تغزی ای هثت ی تش ؿ ا ذ دس د س ای ص ذگی طٸٺ ټس ؾ ح ٲساذٯٻ ا ٢ ساٲبر ٲجشٷی ثط قٹاټس ٲحشٹا/ ٲ یبض قطٸ ٹضی قیطزټی ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز زض سؿٽیالر ٸ ټٳٻ ٦ كٹضټب قیطذٹاضاٴ )5- قیطزټی اٶحهبضی ؾ ح خبٲ ٻ ټٳٻ ٦ كٹضټب 0 ٲبٺ( اخطای طح ثیٳبضؾشبٴ زٸؾشساض ٦ ٹز ٤ اخطای ٦ س ثیٵاٮٳٯٯی طيٻ خبی عیٵټبی قیط ٲبزض حٳبیز اظ ٲبزض س صیٻ قیطذٹاضاٴ ثب ٸظٴ ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز ټٳٻ ٦ كٹضټب ٦ ٹز ٦ بٴ ٲشٹٮسقسٺ ٦ ٱ سٹٮس ثب ٸظٴ> 2500g س صیٻ قیطذٹاض ثب ظٲیٷٻ HIV ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز اظ ٲبزضاٴ HIV ٲثجز ټٳٻ ٦ كٹضټب ٦ ٹز ٦ بٴ اظ ٲبزضاٴ HIV ٲثجز ٲشٹٮسقسٺ ٸ قیطذٹاضاٴ سساٸ قیطزټی ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز زض سؿٽیالر ٸ ټٳٻ ٦ كٹضټب ٦ ٹز ٦ بٴ ؾ ح خبٲ ٻ اخطای ٦ س ثیٵاٮٳٯٯی طيٻ ذطزؾب )6-23 ٲبٺ( خبی عیٵټبی قیط ٲبزض س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٲٷبؾت ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز اظ س صیٻ ټٳٻ ٦ كٹضټب س ٧ ٳیٯی ٲٷبؾت اؾش بزٺ اظ دٹزضټبی ضیعٲ صی خٳ یزټبیی ٦ ٻ قیٹ آٶٳی زض %20 چٷس بٶٻ ثطای ٷیؾبظی صاټبی 2 ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط یب ؾب ذبٶ ی ٲهط ی سٹؾ قیطذٹاضاٴ ثیكشط اؾز ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب 6-23 ٲبټٻ A ٸي یز ٸیشبٲیٵ A ٲ ٧ ٳ یبضی ٸیشبٲیٵ زض خٳ یزټبیی ٦ ٻ قیٹ قت ٦ ٹضی %1 قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-59 ٲبټٻ زض ٦ ٹز ٦ بٴ یب ٲبټٻ ثبالسط اؾز یب زض خبټبیی ٦ ٻ قیٹ ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A )ضسیٷٹ ؾطٲی 0/70µmol/l یب ٦ ٳشط( زض قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ %20 یب ثیكشط اؾز. ٲ ٧ ٳ یبضی ٸیشبٲیٵ ثطای A ټٳٻ ٦ كٹضټب ټٳٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾطذ ٥ ثٻ ؾطذ ٥ ٦ ٳجٹز آټٵ ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸظاٶٻ آټٵ ثطای 23-٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ضغیٱ صایی حبٸی 12

26 صاټبی ٷیقسٺ ثب آټٵ ٶیؿز 6 ٲبټٻ یب خبټبیی ٦ ٻ قیٹ آٶٳی ثیكشط اظ %40 اؾز. ٸي یز ضٸی ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ټٳٻ ٦ كٹضټب ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ٲجشال ثٻ اؾٽب اؾٽب %20 ٦ ٳجٹز یس ٲ ٧ ٳ یبضی یس ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ٦ ٳشط اظ ذبٶٹاضټب زؾشطؾی ثٻ ٶٳ ٥ یسزاض زاضٶس سب ظٲبٶی ٦ ٻ ثطٶبٲٻیسیٷٻ ٦ طزٴ ٶٳ ٥ اضس ٣ بء یبثس ؾٹءس صیٻ حبز قسیس زضٲبٴ ثؿشطی ٸ ؾطدبیی ټٳٻ ٦ كٹضټب ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٹءس صیٻ حبز قسیس ؾٹءس صیٻ حبز قسیس ؾٹءس صیٻ حبز ٲشٹؾ زضٲبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٹءس صیٻ حبز ټٳٻ ٦ كٹضټب ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ٲشٹؾ ؾٹءس صیٻ حبز ٲشٹؾ س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ HIV ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ حٳبیز اظ ٦ ٹز ٦ بٴ 6 ٲبټٻ سب 14 ؾبٮٻ ٲجشال ټٳٻ ٦ كٹضټب ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ HIV ثٻ HIV س صیٻ زض ٲٹاضز اٸضغاٶؽ ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ حٳبیز اظ ٦ كٹضټبیی زض ٸي یز اٸضغاٶؽ ٦ ٹز ٦ بٴ زض ٸي یزټبی اٸضغاٶؽ ظٶبٴ زض ؾٷیٵ ٦ ٳجٹز آټٵ ٸ ٲ ٧ ٳ یبضی ٲشٷبٸة آټٵ ٸ ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ قیٹ آٶٳی زض ثبضٸضی اؾیس ٹٮی ٥ اؾیس ٹٮی ٥ زض ظٶبٴ ثب ؾی ٧ ټبی ثیٵ ظٶبٴ یطثبضزاض ؾٷیٵ ثبضٸضی %20 یب ثیكشط اؾز ٢ ب س ی ظٶبٴ ثبضزاض ٦ ٳجٹز آټٵ ٸ ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸظاٶٻ ثب آټٵ ٸ ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ آٶٳی زض ظٶبٴ اؾیس ٹٮی ٥ اؾیس ٹٮی ٥ ثطای ظٶبٴ ی ثبضزاض %40 یب ثیكشط اؾز ثبضزاضی ٲ ٧ ٳ یبضی ٲشٷبٸة آټٵ ٸ ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ قیٹ آٶٳی زض اؾیس ٹٮی ٥ ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ظٶبٴ ثبضزاض ٦ ٳشط اظ %20 اؾز یطآٶٳی ٥ A ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A ٲ ٧ ٳ یبضی ٸیشبٲیٵ زض ظٶبٴ خٳ یزټبیی ٦ ٻ قیٹ قت ٦ ٹضی ثبضزاض زض ظٶبٴ ثبضزاض %5 یب ثیكشط اؾز یب زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ %5 یب ثیكشط اؾز ٸي یز ٦ ٯؿیٱ ٲ ٧ ٳ یبضی ٦ ٯؿیٱ زض ظٶبٴ ثبضزاض ټٳٻ ٦ كٹضټب. ټٳٻ ظٶبٴ ثبضزاض ٲرهٹنب آٴټبیی ٦ ٻ زض ٲ طو ذ ط ثبالسط ټیذطسبٶؿیٹٴ ټؿشٷس 13

27 %20 ٦ ٳجٹز یس ٲ ٧ ٳ یبضی یس ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ٦ ٳشط اظ قیطزٺ ذبٶٹاضټب زؾشطؾی ثٻ ٶٳ ٥ یسزاض زاضٶس سب ظٲبٶی ٦ ٻ ثطٶبٲٻیسیٷٻ ٦ طزٴ ٶٳ ٥ اضس ٣ بء یبثس س صیٻ زض ٲٹاضز اٸضغاٶؽ ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ حٳبیز ثطای ٦ كٹضټبیی زض ٸي یز اٸضغاٶؽ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ زض ٸي یز- ټبی اٸضغاٶؽ خٽبٶی ٸي یز ضیعٲ صی ٷیؾبظی آضز ٷس ٸ شضر ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ آضز قسٺ سٹٮیس ثٻ ٹض نٷ شی ٲطست سٹؾ طٸٺټبی ثعض ٨ خٳ یشی ٲهط ٲیقٹز 14

28 تخؾ I ت كی ا دالیل ه غمی ؿ ا ذ تشای الذاهات تغزی ای ذف اص ایي تخؾ اسای ت كی ای فؼلی WHO دس ساتغ تا تغزی هادساى و دواى دس عی د س ای ص ذگی وچ یي ؿ ا ذ صهی ای آى هیتاؿذ. دس ایي لؼوت هذاخالت هؼتمین تغزی ای اسای ؿذ ت ػظ تخؾ ػالهت تحث هیؿ د دس ػیي حال تلذیك هیگشدد و ػایش هذاخالت اسای ؿذ ت ػظ ا اػی اص تخؾ ا )وا سصی آب فاضالب آه صؽ...( یض اثشات ه وی تش تغزی داس ذ. 15

29 1 هذاخالت در گزوه شیزخواراى خزدسال )0-5 هاهه( شزوع فوری شیزدهی توصیه WHO ثچٻټب ضا ثال بنٯٻ ث س اظ سٹٮس حسا ٢ ثٻ ٲسر ی ٥ ؾب ز زض سٳبؼ دٹؾز ثٻ دٹؾز ثب ٲبزضاٶكبٴ ٢ طاض زټیس ٸ ٲبزضاٴ ضا سكٹی ١ ٶٳبییس ٦ ٻ ظٲبٴ آٲبز ی طظٶسقبٴ ثطای قیطزټی ضا سكریم زټٷس ٸ زض نٹضر ٶیبظ دیكٷٽبز ٦ ٳ ٥ ٶٳبییس )1(. زالی ٲٷ ٣ ی ٸ قٹاټس WHO ٸUNICEF سٹنیٻټبیی زض ٲٹضز قطٸ ٹضی قیطزټی زض ؾب 1989 اضائٻ ٶٳٹزٺ اؾز ٸ قٹاټس زض ؾب 1989 ثٻضٸظضؾبٶی قسٺ اؾز. قٹاټس ثطای اټٳیز قطٸ ٹضی زض ظٲیٷٻ سٳبؼ دٹؾز ثٻ دٹؾز ٲدسزا زض ؾب 2007 ثٻ ٹض ؾیؿشٳبسی ٥ ثطضؾی قس. ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ سأثیط ٲثجز ٢ طاض زازٴ قیطذٹاضاٴ ثال بنٯٻ ث س اظ سٹٮس سٹؾ ٲبزضاٴ ثط ضٸی ؾیٷٻ ضا ټٱ ثط احشٳب قیطزټی اٶحهبضی )EBF( ثٻ ٲسر 1 سب 4 ٲبٺ ظٶس ی ٸ ټٱ ثط ٲسرظٲبٴ ٦ ٯی قیطزټی قیطذٹاض ٶكبٴ زاز.ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ټٳچٷیٵ ٶكبٴ زاز ثچٻټبیی ٦ ٻ اضسجب ثیكشطی ثب ٲبزضاٶكبٴ زاقشٷس ط سط ٲبٶسٺ ٸ طیٻ ٦ ٳشطی زاقشٷس )2(. ی ٥ ٲطٸض ٦ ٹ ٦ طاٴ زض ٲٹضز ثؿشٻټبی از ب یب شٻ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ خٽز اضس ٣ بء ؾالٲز ٲبزض ٸ ٶٹظاز ٶكبٴ زاز ٦ ٻ ثطٶبٲٻ- ضیعی ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ اثط ٲثجز ثط ضٸی قطٸ قیطزټی زض ی ٥ ؾب ز اٸ سٹٮس زاقز )3(. قطٸ ٹضی اٶحهبضی ثٹزٴ ٸ ٲسر قیطزټی ضا اضس ٣ بء ٲیثركس اٲب اضسجب ثیٵ قطٸ ٹضی قیطزټی ٸ اضس ٣ بء ؾالٲز ټٷٹظ ثٻذٹثی ٲ ٯٹ ٶكسٺ اؾز. ثب ٸخٹز ایٵ ٲ بٮ ٻای اذیط زض ٷب )4( قٹاټسی اظ ی ٥ اضسجب ٯیشی ثیٵ قیطزټی ٹضی ٸ ٦ بټف ٲط ٨ ٸٲیط ٶٹظازی ٶبقی اظ ٹٶز زض قیطذٹاضاٴ ذطزؾب اٶؿبٴ ضا ٶكبٴ زاز. سٹنیٻ ثطای قطٸ ٹضی قیطزټی اظ ؾب 1989 اظ ثیبٶیٻ ٲكشطUNICEF/٤ WHO زض ٲٹضز ح ب ز اضس ٣ ب ٸ حٳبیز اظ قیطزټی: ٶ ٣ ف ذبل ؾطٸیؽټبی ذسٲبر ثٻ ٲبزض ٶكبر ط شٻ اؾز )5(. ثیبٶیٻ ثٻضٸظضؾبٶی قسٺ 1989 قبٲ زٺ ب ثطای قیطزټی ٲٹ ١ ٲیثبقس ٻ ب چٽبض "ثٻ ٲبزضاٴ ٦ ٳ ٥ ٦ ٷیس قیطزټی ضا زض ٶیٱ ؾب ز اٸ سٹٮس قطٸ ٦ ٷٷس" ٲیثبقس. ٲطٸض ثٻضٸظضؾبٶی قسٺ ٶشیدٻ یطی ٦ طزٺ اؾز ٦ ٻ ٲبٺ ثٻ زٸضٺای سب 180 ضٸش ظٶس ی ا ال ٠ ٲیقٹز 16

30 سٳبؼ ٹضی قیطزټی ضا ټٱ ثال بنٯٻ ث س اظ سٹٮس ٸ ټٱ زض زٸ سب ؾٻ ٲبٺ ث سی ا عایف ٲ ٧ یسٴ ٲیزټس. ذٹزثٻذٹزی ٲٳ ٧ ٵ اؾز سب ثیٵ 45 ز ٢ ی ٣ ٻ سب 2 ؾب ز ث س اظ سٹٮس اس ب ٠ ٶی شس اٲب سٳبؼ دٹؾز ثٻ دٹؾز ثٻٲحى اٲ ٧ بٴ ثبیس ث س اظ سٹٮس قطٸ قٹز. ثب سٹخٻ ثٻ ایٷ ٧ ٻ قیطذٹاض زض سٳبؼ ٶعزی ٥ ثب ٲبزض اؾز ٲی- سٹاٶس ټط ظٲبٴ ٦ ٻ ٶكبٶٻټبی آٲبز ی ط شٵ دؿشبٴ ٲبزض ٸخٹز ٶساضز )6(. ضا زاضز ٲ ٧ یسٴ ضا قطٸ ٦ ٷس سٹخیٻ ٯٳی ثطای اخجبض ٦ ٹز ٤ خٽز ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ )2( دیكٷٽبز زاز ٦ ٻ زض خٹاٲ نٷ شی ضٸسیٵټبی ثیٳبضؾشبٴ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ ٹض چكٳ یطی اضسجب ٹضی ثیٵ ٲبزض ٸ قیطذٹاض ثب اثطار ظیبٴثرف ٲرش ٶٳبیس. آٴ ټٳچٷیٵ ٶكبٴ زاز ثچٻ- ټبیی ٦ ٻ ثیكشط ثب ٲبزضاٶكبٴ زض اضسجب ثٹزٶس ثب سٳبؼ ٹضی دٹؾز ثٻ دٹؾز ط سط ٲبٶسٺ ٸ ٦ ٳشط طیٻ ٦ طزٶس. ثچٻټب ثٻ احشٳب ثیكشط قیط ٲبزض زضیب ز ٶٳٹزٺ ٸ ثٻ ٲسر ٹالٶیسطی قیطزټی قسٶس. )ثطای ا ال اظ ذالنٻ ٲطٸضټبی ؾیؿشٳبسی ٥ زض ٲٹضز قطٸ ٹضی قیطزټی جذ لI-1 ضا ثجیٷیس( 17

31 جذ ل ؿواس 1-I: هش س ػیؼتواتیه دس ه سد ؿش ع ف سی تغزی تا ؿیش هادس :Cochrane Review سٳبؼ دٹؾز ثب دٹؾز ظٸزټٷ ب ثطای ٲبزضاٴ ٸ قیطذٹاضاٴ سبظٺ ٲشٹٮسقسٺ آٴټب قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز )2(: ٲبزضاٴ ایٵ طٸٺ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ا طاز حبيط زض طٸٺټبی ٦ ٷشط سٳبی ثیكشطی ثطای س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض ثبظٺی ظٲبٶی 1 سب 4 ٲبٺ ث س اظ ظایٳبٴ زاقشٷس ( OR=1.82 زٺ ٲ بٮ ٻ( ٲبزضاٶی ٦ ٻ اظ سٳبؼ دٹؾز ثب دٹؾز اؾش بزٺ ٦ طزٶس زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲبزضاٴ زض طٸٺټبی ٦ ٷشط ثطای زٸضٺی ظٲبٶی ٹالٶیسطی ثٻ قیطزټی ازاٲٻ زازٶس. )ثب ٲیبٶ یٵ 42/55 ضٸظ( )7 ٲ بٮ ٻ( :Cochrane Review ثؿشٻټبی ٲساذٯٻای خبٲ ٻ ٲحٹض )community_based( ثطای ٦ بټف ثیٳبضی ٸ ٲط ٨ ٸ ٲیط ٲبزض ٸ قیطذٹاض ٸ ثٽجٹز دیبٲسټبی ٶٹظازی قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز: )3( ثؿشٻټبی ٲساذٯٻای خبٲ ٻٲحٹض )community-based( سأثیط آٲبضی ٲ ٷبزاضی ثط آ بظ قیطزټی زض ی ٥ ؾب ز اٸ ث س اظ سٹٮس زاقشٻاٶس RR( ٲیبٶ یٵ ; 1/94 6 ٲ بٮ ٻ( :WHO قٹاټس ثطای زٺ ب ٲٹ ٣ یز زض س صیٻ ثب قیط ٲبزض قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز )6( سٳبؼ ظٸزټٷ ب س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا ټٱ زض ظٲبٴ ث س اظ ظایٳبٴ ٸ ټٱ 2-3 ٲبٺ ث س ا عایف ٲیزټس. )11 ٲ بٮ ٻ( : 1.2 ؿیشد ی ا حلاسی تا ؿیش هادس توصیه WHO 6 ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ سٹنیٻ خٽبٶی زض حی ٻی ؾالٲز ٸ ثٽساقز ٳٹٲی قیطذٹاضاٴ ثبیس زض ٲبٺ اٸ ظٶس ی ذٹز ثٻ نٹضر اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض س صیٻ قٹٶس سب ثٻ ؾالٲز س ٧ بٲ ٸ ضقس ثٽیٷٻ زؾز یبثٷس. )7( دالیل ه غمی ؿ ا ذ ی ٧ ی اظ ٲؤثطسطیٵ ٸ ٹ ٠ اٮ بزٺسطیٵ ٲساذالر دیك یطی زض س صیٻ ثب قیط ٲبزض اؾز ٦ ٻ زض ټٳطاټی ثب س صیٻی %19 س ٧ ٳیٯی ٲٷبؾت اظ دشبٶؿی ٦ بټف ٲٹضسبٮیشٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب ثٻ ٲیعاٴ ثطذٹضزاض اؾز )8(. 6 ٲبٺ س صیٻی اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ثطای زؾشیبثی ثٻ ؾالٲز ثٽیٷٻی ٲبزض ٦ ٹز ٤ ٸ قیطذٹاض سٹنیٻ ٲی- طزز.قطٸ س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض/ EBF اظ ظٲبٴ سٹٮس ثٻخع زض ٲٹاضز اؾشثٷب اظ ٶ ط دعق ٧ ی اٲ ٧ بٴدصیط اؾز ٸ EBF اظ ٶٹ ٶبٲحسٸز ٲیسٹاٶس سٹٮیس قیط طاٸاٴ ضا ثٻ زٶجب زاقشٻ ثبقس.قٹاټس اظ ٲٹضز ؾیؿشٳبسی ٥ زض ؾب 2001 ثط سأثیط EBF ثطای 6 )زض ٲ ٣ بث 3 سب 4( ٲبٺ ضٸی ؾالٲز ٲبزضی ٸ قیطذٹاضی ط شٻقسٺاٶس. 6 زض ایٵ ٲ بٮ ٻ ٲطٸضی چٷیٵ ٶشیدٻ ط شٻ قس ثیٳبضیټبی ٹاضقی زض قیطذٹاضاٶی ٦ ٻ ثٻ ٲسر ٲبٺ ثٻ 4 3 نٹضر اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض س صیٻ قسٺ ثٹزٶس )زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲبٺ س صیٻ سب ٦ ٻ ثطای آٴټبیی سط ٦ یجی ثب 18

32 قیط ٲبزض زاقشٷس ی ٷی اظ قیط ٲبزض ٸ قیط زی ط س صیٻ قسٶس( قیٹ ٦ ٳشطی زاقز. ټٳیٵ ٲبزضاٶی ٦ ٻ ثطای 6 ٲبٺ س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ذٹز اٶدب زازٺ ثٹزٶس آٲٷٹضٺی ٶبقی اظ قیطزټی ضا ثٻ ٲسر ٹالٶیسطی سدطثٻ ٦ طزٺ ثٹزٶس )9(. ٲصا ٦ طٺی سرههی 2001 ایٵ بیسٺ ضا زض ثطزاقز ٦ ٻ ایٵ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ثٻ ٲٷ ٹض ثطضؾی ٦ بیز صایی س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض )10( ثطای 6 ٲبٺ )7( ٲٹضز آٶبٮیع ٸ سدعیٻٸسحٯی ٢ طاض یطز. ثط اؾبؼ ایٵ ٶشبیح WHO چٷیٵ سٹنیٻ ٦ طز ٦ ٻ س صیٻی اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ثطای 6 ٲبٺ ٸ ؾذؽ اؾش بزٺ اظ صاټبی س ٧ ٳیٯی ٸ زض س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثٻ نٹضر ټٱظٲبٴ نٹضر دصیطز )11(. ٲٹضز ؾیؿشٳبسی ٥ 2001 ثٻٲٷ ٹض زض ثط یطی 6 ٲ بٮ ٻ زی ط ثٻضٸظضؾبٶی ٸ زض ؾب 2009 ٲٷشكط قس )12(. ایٵ ٶشبیح ٲبٶٷس صقشٻ ثط دیكٷٽبز ٸ سٹنیٻی WHO ثط EBF ثٻ ٲسر قف ٲبٺ ثٻ ٲٷ ٹض ثٽجٹز ؾالٲز سأ ٦ یس زاقشٻاٶس. )ثطای ٲكبټسٺی ذالنٻای اظ ٲطٸضټبی ؾیؿشٳبسی ٥ ثطEBF ثٻ جذ ل 1-2 ٲطاخ ٻ ٦ ٷیس( الذاهاتی دس ج ت حفظ استما حوایت اص تغزی تا ؿیش هادس اؾشطاسػی خٽبٶی س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٸ قیطذٹاضاٴ ٦ ٻ سٹؾ ٲدٳ )WHA( ثٽساقز خٽبٶی ٸ ټیئز اخطایی Unicef زض ؾب 2002 دصیط شٻ قس چٽبضچٹثی ضا ثطای ا ٢ ساٲبر زض خٽز ح اضس ٣ ب ٸ حٳبیز اظ قیطزټی طاټٱ ٲی ٦ ٷس. ایٵ اؾشطاسػی ثط دبیٻی اثعاضټبی ٦ ٯیسی خٽبٶی ٦ ٻ قبٲ ٲٹاضز ظیط اؾز طحضیعی طزیسٺ اؾز: ٦ س ثیٵاٮٳٯٯی ثبظاضیبثی ٸ سدبضر ٲحهٹالر خبی عیٵ قیط ٲبزض ٸ ٲش ب ٢ ت آٴ ٶشبیح ٸاثؿشٻی ٲدٳ خٽبٶی ثٽساقز )اضخب زازٺقسٺ ثٻ ٦ س( اثش ٧ بض ثیٳبضؾشبٴ زٸؾشساض ٦ ٹز ٤ )BHI( ٽسٶبٲٻی ح ٲبزضی قٳبضٺی 183 ٸ ؾبظٲبٴ ثیٵاٮٳٯٯی ٦ بض )ILO( اؾشطاسػی خٽبٶی چٽبض ټس ٲؤثط ٸ ٦ بضثطزی ا ٽبضٶبٲٻ یب ا الٲیٻی declaration( ( innocenti زضظٲیٷٻی ح اضس ٣ ب ٸ حٳبیز اظ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا زٸثبضٺ سهسی ١ ٦ طزٺ ٸ الٸٺ ثط ایٵ اټسا زی طی ضا ٶیع ثطای س صیٻ قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب قبٲ ٲیقٹز: 1- اٶشهبة ی ٥ ټٳبټٷ ٦٩ ٷٷسٺ ٲٯی ثطای س صیٻ ثب قیط ٲبزض ا ٳیٷبٴ اظ ایٷ ٧ ٻ ټط ؾیؿشٱ ٸ سأؾیؿبسی ٦ ٻ ذسٲبر ٲبزضی ضا اضائٻ ٲیزټس ثٻ نٹضر ٦ بٲ سٳب -2 زٺ ب ٲٹ ٣ یز قیطزټی ضا ثٻ اخطا ٲی صاضز 19

33 زازٴ ثبظذٹضز ثٻ ٦ س سهٹیت ٢ بٶٹٴ ثطای ح ح ٣ ٹ ٠ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثطای ظٶبٴ قب سٹؾ ٻ اخطا ٶ بضر ٸ اضظیبثی ی ٥ ذ ٲكی ثب ؾیبؾز خبٲ ثط س صیٻی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ا ٳیٷبٴ اظ ایٵ ٲ ٯت ٦ ٻ ثٽساقز ٸ ؾبیط ثرفټب س صیٻ سب زٸؾبٮ ی یب ثیكشط ضا ح ٸ حٳبیز ٦ طزٺ ٸ آٴ ضا اضس ٣ ب ٲیثركس. اضس ٣ بی س صیٻ س ٧ ٳیٯی ټٳطاٺ ثب قیطزټی ثٻ نٹضر ثٻ ٲٹ ٢ ٦ ب ی ؾبٮٱ ٸ ٲشٷبؾت سٽیٻ ی ٥ ضاټٷٳب زض خٽز س صیٻی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٸاخس قطای ؾرز اؾشثٷبیی زض ٶ ط ط شٵ ٢ ٹاٶیٵ خسیس یب ؾبیط ٲ یبضټب ثٻ ٷٹاٴ خعئی اظ ؾیبؾز خبٲ س صیٻی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ثٻ ٲٷ ٹض زؾشیبثی ثٻ س صیٻی ٲٷبؾت قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ثٻ ٦ كٹضټب سٹنیٻ ٲیقٹز ٦ ٻ ا ٢ ساٲبسی ضا زض ٲحسٸزٺی ؾیبؾز ؾیؿشٱټبی ثٽساقشی ٸ خبٲ ٻ نٹضر زټٷس جذ ل 2-I: هش س ای ػیؼتواتیه دس ه سد تغزی ی ا حلاسی تا ؿیش هادس :Kakumag Kramer ظٲبٴ ثٽیٷٻی س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض: ی ٥ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز )9(: قیطذٹاضاٶی ٦ ٻ ثطای 6 ٲبٺ ثٻ نٹضر اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض س صیٻ قسٶس ٶؿجز ثٻ آٴټبیی ٦ ٻ اظ 4-3 ٲبټ ی ثب ضٸ سط ٦ یجی ثب قیط ٲبزض س صیٻ قسٶس ٲٹضثیسیشٻ ٶبقی اظ ٹٶز ٹاضقی ضا ثٻ ٲیعاٴ ٦ ٳشطی سدطثٻ ٦ طزٺ ثٹزٶس. )16 ٲ بٮ ٻ( عاض WHO اظ ٲصا ٦ طٺی سرههی ٸ ٸیػٺ زض ٲٹضز ٹ ٲسر ثٽیٷٻی س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض چٷیٵ سٹنیٻ ٦ طز )7(: س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ثٻ ٲسر 6 ٲبٺ ثٻ ټٳطاٺ آ بظ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ثٻ ټٳطاٺ سساٸ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ث س اظ 6 ٲبټ ی )ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض دبییٵ ثٻ آٴ اقبضٺ قسٺ اؾز(. اؾشطاسػی خٽبٶی ثطای س صیٻی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب : ٹ ٲسر ثٽیٷٻی س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض )ثط دبیٻی ٲصا ٦ طٺی ٸیػٺ( ش ٦ ط قسٺ اؾز )زض دبضا طا 9( )11(: ٦ بټف ذ ط ٹٶز ٹاضقی ٸ ٲٹضسبٮیشٻی ٶبقی اظ سٳب ٯزټب ثطای ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ٲٷحهطا ثب قیط ٲبزض س صیٻ قسٶس نط ٶ ط اظ ایٷ ٧ ٻ زؾشٻ زٸ چٻ ظٲبٶی اظ قیط ط شٻ قسٶس. :Cochrane review ظٲبٴ ثٽیٷٻی س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض )ٲطٸض(: قبٲ ایٵ ٲ بٮت ثٹز: )12( قیطذٹاضاٶی ٦ ٻ سب 6 ٲبٺ ٲٷحهطا اظ قیط ٲبزض س صیٻ قسٶس زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب قیطذٹاضاٶی ٦ ٻ اظ 3 یب 4 ٲبټ ی ثٻ نٹضر سط ٦ یجی س صیٻ قسٶس ٲٹضثیسیشٻی ٦ ٳشطی ضا اظ ٹٶز ٹاضقی سدطثٻ ٦ طزٶس )6 ٲ بٮ ٻی زی ط اظ ٲطٸض زض 2001 ايب ٻ قسٶس( )22 ٲ بٮ ٻ( 21

34 اؾشطاسػی اضس ٣ بی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ ٳٯ ٧ طزټبی س صیٻای الٶؿز (دیٹؾز 1 ٸة( قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز )13(: ٲكبٸضٺی طٸټی EBF ضا زض ٹ زٸضٺی ٶٹظازی ;OR( 3/88 ; 6 ٲ بٮ ٻ( ٸ زض ؾٵ 6 ٲبټ ی 5/19;OR( ; 5 ٲ بٮ ٻ( ا عایف زاز. ٲكبٸضٺی اٶ طازی EBF ضا زض ٹ زٸضٺی ٶٹظازی ;OR( 3/15 ; 15 ٲ بٮ ٻ( ٸ زض ؾٵ 6 ٲبټ ی ;OR( 1/93; 9 ٲ بٮ ٻ( ا عایف زاز. ٦ بضثطز ضؾبٶٻټبی خٳ ی EBF ضا زض ی ٥ ٲبټ ی ثٻ ٲیعاٴ %48-70 زض 4 ٲبټ ی %24-31 ٸ زض 6 ٲبټ ی %7-12 زض خٳ یز ٲٹضز ٲٹاخٽٻ ا عایف زاز. )1 ٲ بٮ ٻ( :Cochrane Review حٳبیز ثطای ٲبزضاٴ س صیٻ ٦ ٷٷسٺ اظ قیط ذٹز )ٲطٸض( قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز :)14( ټط ٶٹ حٳبیز اظ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثطای ٲبزضاٴ )سرههی یب یطسرههی ٸ بٲیبٶٻ( اظ سأثیط ثٻ ؾعایی ضٸی EBF زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ؾبیط اٶٹا س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثطذٹضزاض ثٹز )ثٻ ٷٹاٴ ٲثب ضٸ سط ٦ یجی( )20 ٲ بٮ ٻ( )ٲ بٮ بسی ٦ ٻ زض آٴټب ٲساذالر سٷٽب زض ٹ زٸضٺی آٶشٻ ٶبسب نٹضر ٲیدصیط ز زض ٶ ط ط شٻ قسٶس( ثطٶبٲٻټبیی ٦ ٻ آٲٹظټبی س صیٻ ثب قیط ٲبزض WHO یب یٹٶیؿ اؾش بزٺ ٦ طزٶس ٲعیز ٲ ٷبزاضی زض ا عایف ٹ ٲسر س صیٻی اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ٶكبٴ زازٶس )6 ٲ بٮ ٻ( Spiby ٸ ټٳ ٧ بضاٴ: ٲطٸضی ؾیؿشٳبسی ٥ زض ظٲیٷٻی آٲٹظ ٸ ٲساذالر ٳٯ ٧ طزی ٲجشٷی ثط قٹاټس سٹؾ ٲشرههیٵ ثرف ؾالٲز ٸ ٲكبٸضاٴ س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض ٲٹضز ٹ ٲسر س صیٻ ثب قیط ٲبزض اٶدب ٲیقس قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز )15(: اظ ٲیبٴ ٲ بٮ بسی ٦ ٻ ٲٹضز ٲطٸض ٸ ثطضؾی ٢ طاض ط شٷس ټیچ ضٸی ٧ طز ٲٷ طزی ٶشٹاٶؿشٻ ثٹز اثط ٲثجز زائٳی ثط ٹ ٲسر س صیٻ ثب قیط ٲبزض ا ٳب ٦ ٷس )9 ٲ بٮ ٻ(. وذ تیيالوللی ػشض جایگضیي ای ؿیش هادس ټس اظ ایٵ ٦ س ایٵ اؾز ٦ ٻ ثب ضٸٶس سساض ٤ س صیٻی ٦ ب ی ٸ ؾبٮٱ ثطای قیطذٹاضاٴ اظ ضاٺ ح ٸ اضس ٣ بی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ ټٳچٷیٵ س ٳیٵ ٦ طزٴ اؾش بزٺی زضؾز ٸ نحیح اظ طآٸضزٺټبی خبی عیٵ قیط ٲبزض زض ظٲبٶی ٦ ٻ اؾش بزٺ اظ آٴټب يطٸضی اؾز ٸ زض قطای ی ٦ ٻ ا ال بر ٦ ب ی اظ ایٵ ٲحهٹالر زض زؾشطؼ اؾز ٸ ثبظاضیبثی ٸ اٶشكبض آٴټب ثٻ نٹضر ٲٷبؾت نٹضر ٲی یطز ټٳ ٧ بضی ٦ ٷس. 21

35 ٷبنط انٯی ایٵ ٦ س ٲٹاخٽٻ ثب ا ال بر ٸ آٲٹظ اضائٻی سٹنیٻټب ٸ ٶ ٧ بر اضس ٣ بزټٷسٺی آ بټی ٲبزضاٴ ٸ ٦ بض ٦ ٷبٴ ثرف ؾالٲز ثطچؿت ظزٴ ٸ ٦ ی یز ٸ اخطا ٸ ٶ بضر ثط ایٵ دطٸؾٻ اؾز. ثطای ثٻ حسا ٦ ثط ضؾبٶسٴ ټٳ ٧ بضی ٦ ٻ ایٵ ٦ س ٲیسٹاٶس زض خٽز ثٽجٹز س صیٻ ثب قیط ٲبزض اٶدب زټس اضائٻی ٲثب ټبیی اظ ٯ س ٲٹ ٣ یز یب س ٢ جٹ ٶ بضر ٦ كٹضی ثط اخطای ایٵ دطٸؾٻ ثبیس نٹضر دصیطز )18 ٸ 17(. ٦ بضذبٶٻټب یب قط ٦ زټبی ٲشرٯ زض ایٵ ظٲیٷٻ ثبیس سٹؾ ٶٽبزټبی زٸٮشی ٦ ٻ اظ ط ایٵ ٦ س ٸازاض ثٻ اخطای ٢ ٹاٶیٵ ٲیقٹٶس سحز ٲدبظار ٢ طاض یطٶس. ٢ طاض ط شٵ سٳبٲی قط ٦ زټبیی ٦ ٻ زض ظٲیٷٻی سٹٮیس قیط ثطای قیطذٹاضاٴ بٮیز ٲی ٦ ٷٷس زض ی ٥ ٢ بٮت س ییٵقسٺ سٹؾ ایٵ ٦ س ثطای بٮیزټبی طٸ ٲحهٹالسكبٴ ٲیسٹاٶس ثب ایدبز ا ٳیٷبٴ اظ ایٵ ٲ ٯت ٦ ٻ ثٻ ټیچ ٦ بضذبٶٻای ٲعیز ٶب بزالٶٻای اضائٻ ٶٳیقٹز ثطای ایٵ قط ٦ زټب ؾٹزٲٷس ثبقس )19(. ت ث د ػالهت حفظ هادسی دس هحل واس ح ٲبزضی زض ٲحی ٦ بض ثطای ح ؾالٲز ٸ اٲٷیز ا ٢ شهبزی ظٶبٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ آٴټب ٲؿئٯٻی اؾبؾی ثٻ قٳبض ٲیضٸز. ایٵ سٹا ١ ٸ ضيبیز ٦ ٻ ٶیبظټبی اؾبؾی ٸ دبیٻی ح ٲبزضی زض ٲح ٦ بض ضا سٷ یٱ ٲی ٦ ٷس زض اؾشبٶساضزټبی ثیٵاٮٳٯٯی ٦ بض ؾبظٲبٴ خٽبٶی ٦ بض ٲٷ ٧ ؽ قسٺ اؾز. ثؿیبضی اظ ٦ كٹضټب ٢ طازاز قٳبضٺی 183 ح ٲبزضی ضا سهٹیت ٦ طزٺ ٸ ؾبیط ٦ كٹضټب ث ی اظ ٢ ٹاٶیٵ آٴټب ضا دصیط شٻاٶس )20(. ٲشرههیٵ ثرف ؾالٲز ٶ ٣ ف ٲٽٳی زض ظٲیٷٻی حٳبیز اظ ٸي ٢ ٹاٶیٵ ٲٷبؾت ٸ ٲ ٯٹة زضظٲیٷٻی ح ٲبزضی ثط ٽسٺ زاضٶس ٸ ثیٳبضؾشبٴټب ٸ ؾبیط ٲ ٧ بٴټبی اضائٻزټٷسٺی ذسٲبر ؾالٲز ثبیس زض اضائٻی ٲطذهی ٲبزضی ٸ حٳبیز اظ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثطای دطؾٷ ذٹز بٮیز ٦ ٷٷس. سٳب ظٶبٴ قب ثبیس ثطای ح س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض ظٲبٴ ثبظ كز ثٻ ٦ بض ٲٹضز حٳبیز ٢ طاض یطٶس ٸ زض ٲح ٦ بض ٶیع ثبیس ثب زازٴ ی ٥ اؾشطاحز ضٸظاٶٻی ٦ ٹسبٺ ټٳطاٺ ثب دطزاذز ح ٣ ٹ ٠ ثطای قیطزټی ثٻ قیطذٹاضقبٴ یب زٸقیسٴ ٸ شذیطٺی قیط ٲٹا ٣ ز قٹز )21 24( اتتىاس تیواسػتاى د ػتذاس و دن )1 26( 25 WHO ٲطٸض قٹاټسی زض ظٲیٷٻی حٳبیز اظ اخطای 10 ب ثطای س صیٻ ٲٹ ١ ثب قیط ٲبزض ازاضٺ ٦ طز )27( ٸ ی ٥ ثٻضٸظضؾبٶی زض ایٵ ظٲیٷٻ زض حب اخطاؾز. ٲطٸضی ثط ا ٢ ساٲبر ٸ ٲساذالر زض خٽز اضس ٣ بی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٶكبٴ زټٷسٺ ایٵ ٲ ٯت اؾز ٦ ٻ BFH زض ظٲیٷٻی ا عایف ٲیعاٴټبی ٲطثٹ ثٻEBF ٲؤثط اؾز )28(. BFHI اظ ی ٥ دطٸؾٻی سبئیس ؾیؿشٳبسی ٥ ثطای س ٳیٵ ایٵ ٲ ٯت ٦ ٻ اؾشبٶساضزټبی قسیس آٴ ٲٹضز حٳبیز ٢ طاض ٲی یطٶس ثطذٹضزاض اؾز. ثؿیبضی اظ ثیٳبضؾشبٴټب ٦ ٻ زض صقشٻ ٲٹ ١ ثٻ ٦ ؿت سأییسیٻی BFHI قسٺ 22

36 ثٹزٶس زض حب حبيط ٲ یبضټبی ایٵ ٷٹاٴ ضا ٶساقشٻ ٸ ٶیبظ ثٻ ٦ ؿت سأییسیٻ ٲدسز ټؿشٷس. ضاٺاٶساظی ٲدسز BFHI ثٻ ټٳچٷیٵ ٶیبظٲٷس ٷدبیف ؾبذشٳبٶی یب ٲ ٧ بٶی الظ ثطای ٲكبٸضٺ زض ٲٹضز س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ خٷجٻټبی ٦ ٯیٷی ٧ ب ٲسیطیز قیطزټی ٲیثبقٷس. ٲٷ ٹض اخطای ٶ بضر ثط ٲ یبضټبی BFHI ثط اؾبؼ ی ٥ ٲجٷبی ضٸسیٵ ٲالح بر الظ ثبیس ٷدبٶسٴ ٲ یبضټب زض ؾیؿشٱ ا شجبضثركی ثیٳبضؾشبٴټب نٹضر یطز )29(. ها س حوایت ج ت تغزی ه اػة ؿیشخ اساى دس ػغح جاهؼ تؼ یالت ظٲیٷٻی زض ٲكبٸضٺی ٶ ط ثٻ ٶ ط زض ٲٹضز س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض اضس ٣ بی EBF ثؿیبض ٲؤثط اؾز. ٲكبٸضٺ ثب ٲبزض زض ٹ ثبضزاضی ثال بنٯٻ ث س اظ سٹٮس ٦ ٹز ٤ ٸ زض ٮح بر ٦ ٯیسی زض ٹ زٸضٺی دؿز ٶبسب اثطی ٲ ٷبزاض ٸ ٳسٺ ثط ٲیعاٴټبیEBF زاضز. ٲسض ٤ ٸ ٹاٺ اثطثركی ٲالح بر ثط سٳطیٷبر س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٶؿجز ثٻ سأثیطار ثیٹٮٹغی ٥ ٸ ض شبضی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثط ؾالٲز ٦ ٳشط ٲكرم قسٺ اؾز. ثٽشطیٵ ا ٢ ساٲبر ثطای ا عایف EBF ٸ زض ٶشیدٻ ثٽجٹز ؾالٲز زض ؾطی Lancet ضٸی ٦ ٳجٹز س صیٻی ٦ ٹز ٤ ٸ ٲبزض سحز ٲطٸض ٢ طاض ط شٻ اؾز )3( ایٵ ٲطٸض ٶكبٴ زاز ٦ ٽٳكبٸضٺ زض EBF اضس ٣ بی اثطی ٦ بضثطزی زاضز. ٲ بٮ ٻی ایٵ زض خطیبٴ ٲ ٣ بیؿٻای زازٺټب ثب طٸٺټبی ٦ ٷشط ٲٹضز ٲ ٣ بیؿٻ ٢ طاض ط شٷس. ا عایف EBF زض ٹ زٸضٺی ٶٹظازی ;OR( 3/88 ;CI 7/22 )2/09 ٸ زض ؾٵ 6 ٲبټ ی ( ;OR ;CI 5/19-1/90 )14/15 زیسٺ قس. ٲكبٸضٺ ثب ٲبزض زض ٹ حبٲٯ ی ثال بنٯٻ ث س اظ سٹٮس ٦ ٹز ٤ ٸ زض ٮح بر ٦ ٯیسی زٸضٺی دؽ اظ سٹٮس اثطی ٳسٺ ٸ ٲ ٷبزاض ثط EBF زاقشٻ اؾز. اضس ٣ بی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثب ٦ ٳ ٥ ضؾبٶٻټبی خٳ ی اثطثركی زض اثط ا عایف EBF زض ٹ زٸضٺی 6 ٲبټٻی دؽ اظ سٹٮس ثب ٲحسٸزٺی %7 ٸ %70 زض ا طاز ٲٹاخٽٻ یب شٻ ٶكبٴ زاز ایٵ ٲٹيٹ ثیكشطیٵ سأثیط ضا زض ٲبزضاٴ قیطذٹاضاٴ 1 سب 4 ٲبټٻ زاقشٻ اؾز )13(. ٲ بٮ بسی ٦ ٻ ثٻ ٹض ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ٲبزضاٴ اذشهبنی آٴټب سأثیط زض خطیبٴ آٲٹظ آٲٹظ ٸ ٲكبٸضٺ ضا ضٸی ٸظٴ ٦ ٹز ٤ ثطضؾی س صیٻ ثب قیط ٲبزض طٸٺټبی ٦ ٷشط زض 4 ٲبټ ی ٸظٴ ثیكشطی زاقشٷس )31(. Cochrane review ثیٳبضیټبی ٶٹظاز خبٲ ٻ اظ طی ١ ٲبزض ٸ ضٸی ٲدٳٹ ٻای د ٧ یحټب دیكٷٽبز اظ ٸ ٲیزټس ثؿشٻټبی اؾشطاسػیټب ٲجشٷی ثط ٲساذٯٻ زاز ٦ ٻ ٶكبٴ ٲی ٦ طزٶس ٢ طاض ط شٻ ثٹزٶس زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٦ ٹز ٦ بٴ ٲٷ ٹض ثٻ خبٲ ٻ دیك یطی اظ ٲط ٨ ٸ ٦ ٻ ٲعایبی ی ٧ ذبضچٻ ٦ طزٴ ٲطا ٢ جزټبی ٲبزض ٸ ٶٹظاز زض اضائٻ قٹز. س سازی اظ اٲ ٧ بٴدصیط ضا آٴټب ٲحی اؾز ثٻ نٹضر د ٧ یحټبیٳؤثط ثطای سحٹی ثٻ ٸؾیٯٻای ا طاز قب زض ثرف ؾالٲز خبٲ ٻ )CHWs( زضثیبٸضٶس )3(. ثحث ٸ چبٮف انٯی زض ظٲیٷٻی ؾالٲز ٳٹٲی ایٵ اؾز ٦ ٻ چ ٹٶٻ ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز ثب ٦ ی یز زض ٲٹضز س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا ثب ٲطا ٢ جزټبی ثٽساقشی اٸٮیٻ ثٻ ٶحٹی ی ٧ ذبضچٻ ٦ ٷٷس ٦ ٻ اظ دٹقف خٽبٶی آٴ قبٲ 23

37 ٸیعیزټبی ذبٶ ی زض ٹ زٸضٺ ثحطاٶی اٸٮیٵ ټ شٻ ٸ اٸٮیٵ ٲبٺ سٹٮس ی ٷی ظٲبٶی ٦ ٻ ٲبزضاٴ ثیكشطیٵ سٳبی ضا ثطای ضټب ٦ طزٴ EBF زاضٶس ا ٳیٷبٴ حبن ٦ ٷٷس. اظ ٲطٸض ٦ ٹ ٦ طاٴ خسیسسطی زض ظٲیٷٻی حٳبیز اضائٻ قسٺ ثٻ ٲبزضاٶی ٦ ٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ضا ثب قیط ذٹز س صیٻ ٲی ٦ ٷٷس )32( چٷیٵ زضیب ز قس ٦ ٻ ٸ ٢ شی ٲبزضاٴ ټط ٹٶٻ حٳبیز )سرههی یب بٲیبٶٻ( زض ظٲیٷٻی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا زضیب ز ٲی ٦ ٷٷس یب سحز ثطٶبٲٻټبی آٲٹظ قیطزټی ٦ ٻ سٹؾ WHO/UNICEF طحضیعیقسٺ ٢ طاض ٲی یطٶس ایٵ ٲؿئٯٻ اثط ٲثجشی ثط ٹ ٲسر EBF ا ٳب ٲی ٦ ٷس. ایٵ عاض سأ ٦ یس ٦ طزٺ اؾز ٦ ٻ ٢ ٹیسطیٵ سأثیط ضا ظٲبٶی ٲیسٹاٴ ٦ ؿت ٦ طز ٦ ٻ اضائٻزټٷس بٴ ذسٲبر ؾالٲز زض ذال ی ٥ ټٳ ٧ بضی ثب ا بی خبٲ ٻ بٮیز ٦ ٷٷس ٸ دیب ټبی ثبثز اضائٻ زټٷس ٸ حٳبیزټبی ٳٯی ٸ ٢ بث اخطایی ضا نٹضر زټٷس ثٻ ٹٶٻای ٦ ٻ ا ٳیٷبٴ حبن قٹز ٦ ٻ ٲبزضاٶی ٦ ٻ زض ظٲیٷٻی س صیٻ ثب قیط ٲبزض زچبض ٲك ٧ الر قسٺاٶس زض ظٲبٴ ٮعٸ اضخب زازٺ ٲیقٹٶس. ثٻټطحب ی ٥ ٲ بٮ ٻی ٲطٸضی ؾیؿشٳبسی ٥ اظ ٲ بٮ بر ٲساذٯٻای )RCT( ٸ یطٲساذٯٻای )Non-RCT( ثب طٸٺټبی ٦ ٷشط ٸ ٲ بٮ بر ٢ ج ٸ ث س ) ٦ ٹټٹضر ٸ ٲ ٣ ی( )ثٻ نٹضر ٦ ٯی 9 ٲ بٮ ٻ( زض ظٲیٷٻی ثطضؾی سأثیط آٲٹظ ٲشرههیٵ ثرف ؾالٲز ٸ آٲٹظزټٷس بٴ ب زض ظٲیٷٻی سٳطیٷبر ٲطثٹ ثٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض چٷیٵ ٶكبٴ زاز ٦ ٻ اظ ٲیبٴ ٲ بٮ بر ٲٹضز ثطضؾی ٢ طاض ط شٻ ټیچ ضٸی ٧ طزی ثٻ سٷٽبیی ٶشٹاٶؿز ثٻ نٹضر زائٳی ثط ٹ ٲسر س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٲؤثط ٸا ٢ قٹز )15(. 1.3 ها س حوایت تشای تغزی ی ه اػة ؿیشخ اساى تا صى ون گام ت لذ توصیه WHO 1- قیطذٹاضاٴ ثب ٸظٴ ٦ ٱ ټٷ ب سٹٮس )LBW( قبٲ ٶٹظازاٴ زاضای ٸظٴ ثؿیبض ٦ ٱ ټٷ ب سٹٮس )VLBW( ثبیس ثب قیط ٲبزض س صیٻ قٹٶس. 2- قیطذٹاضاٴLBW قبٲ آٴ زؾشٻ ٦ ٻ VLBW ټؿشٷس ٦ ٻ ٶٳیسٹاٶٷس ثب قیط ٲبزض ذٹز س صیٻ قٹٶس ثبیس ثب اؾش بزٺ اظ قیط طز اټسا ٦ ٷٷسٺ س صیٻ قٹٶس. )زض سأؾیؿبسی ٦ ٻ اٲ ٧ بٶبر ثبٶ ٥ قیط ؾبٮٱ زض زؾشطؼ ټؿشٷس ٸ یب ٲیسٹاٶٷس زض زؾشطؼ ٢ طاض ث یطٶس(. 3- قیطذٹاضاٴ LBW قبٲ ٶٹظازاٴ ٦ ٻ VLBW ٶٳیسٹاٶٷس ثب قیط ٲبزضقبٴ یب قیط طز اټسا ٦ ٷٷسٺ س صیٻ قٹٶس ا ط ٯیط ٱ س صیٻ ثب قیط ذك ٥ ٶٹظازی اؾشبٶساضز ٲٹ ١ ثٻ ٸظٴ یطی ٶكسٶس ثبیس ثب قیط ذك ٥ دطٺسط س صیٻ قٹٶس. 4- قیطذٹاضاٴ LBW قبٲ ٶٹظازاٴ ٦ ٻ VLBW ٲٹ ١ ثٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ذٹز یب طز اټسا ٦ ٷٷسٺ ٶكٹٶس ثبیس اظ ظٲبٴ سطذیم سب ؾٵ 6 ٲبټ ی ثب قیط ذك ٥ اؾشبٶساضز س صیٻ قٹٶس 24

38 5- قیطذٹاضاٴVLBW ٦ ٻ ثب قیط ٲبزض ذٹز یب طز اټسا ٦ ٷٷسٺی قیط س صیٻ ٲیقٹٶس ٶجبیس ثٻ نٹضر ضٸسیٵ قیطټبی ٦ ٳ ٧ ی ثط دبیٻی قیط بٸ یب س ٣ ٹیز ٦ ٷٷسٺټبی قیط اٶؿبٴ زازٺ قٹز. ثٻ قیطذٹاضاٴ ٦ ٻ VLBW ٯیط ٱ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٲٹ ١ ثٻ ا عایف ٸظٴ ٶكسٺاٶس ثبیس ٷی ٦ ٷٷسٺټبی قیط اٶؿبٴ ٸ سطخیحب اٶٹا ی ٦ ٻ ثط دبیٻی قیط اٶؿبٶی سٽیٻ قسٺاٶس زازٺ قٹز. )33( سٹنیٻټبیWHO قبٲ ٲ ٧ ٳ ټب )ٸیشبٲیٵ D ٦ ٯؿیٱ آټٵ ٸیشبٲیٵA ٸ ضٸی( ظٲبٴ ٸ چ ٹٶ ی آ بظ س صیٻ )زض اٸٮیٵ طنز ث س اظ سٹٮس ٸ ٢ شی قیطذٹاض اظ ٶ ط ٦ ٯیٷی ٧ ی ثب اثجبر اؾز( ٹ ٲسر ثٽیٷٻی EBF )6 ٲبٺ( چ ٹٶ ی س صیٻ )ثب ٦ بح یب ٮٹٮٻ زض نٹضر ٶیبظ( ٸ سٷبٸة س صیٻ )ٲ ٳٹال ثط اؾبؼ س ٣ بيب( )33( ٶیع ٲی طزز. قیطذٹاضاٴ ٦ ٻ LBW ٢ بزض ثٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ټؿشٷس ثبیس زض اٸٮیٵ ظٲبٴ ٲٳ ٧ ٵ ث س اظ ظایٳبٴ ٦ ٻ اظ ٶ ط ٦ ٯیٷی ٧ ی زض ٸي یز ثب ثجبسی ٢ طاض زاضٶس زض دؿشبٴ ٲبزض ٢ طاض زازٺ قٹٶس ٸ ثبیس سب ؾٵ 6 ٲبټ ی ٲٷحهطا ثب قیط ٲبزض س صیٻ قٹٶس. قیطذٹاضاٴ ٦ ٻ LBW ٶیبظ زاضٶس سب ثب ی ٥ قیٹٺی س صیٻ زټبٶی خبی عیٵ قیط ثرٹضٶس ثبیس ثب ٦ ٳ ٥ ٷدبٴ یب ٢ بق ١ س صیٻ قسٺ ٸ ثبیس ثط اؾبؼ ٶكبٶٻټبی طؾٷ ی قیطذٹاض س صیٻ قٹٶس ثٻ اؾشثٷبء ظٲبٶی ٦ ٻ قیطذٹاض ثٻ ٲسر ثیكشط اظ 3 ؾب ز اظ آذطیٵ ٸ سٺی س صیٻا زض ذٹاة ثبقس. اٶدب ٸ اخطای ایٵ سٹنیٻټب ثٻ ٦ بټف ٲٹضسبٮیشٻ ٸ ٲٹضثیسیشٻی قسیس ٲیبٴ قیطذٹاضاٴ ٦ ٳ ٥ ٶشیدٻ زض خٽز ضقس ٸ س ٧ بٲ هجی آٴټب ؾٹزٲٷس اؾز. دالیل ه غمی ؿ ا ذ ٸ زض ٲی ٦ ٷس ٲعایبی ٲٽٳی زضظٲیٷٻی ٲٹضسبٮیشٻ ) ٦ بټف 18 زضنسی( ٹٶزټبی قسیس یب اٶشطٸ ٦ ٹٮیز ٶ ٧ طٸظاٴ/ NEC ) ٦ بټف 60 زضنسی( ٸ اٲشیبظار س ٧ بٲ ٲ عی )5/2 اٲشیبظ ثیكشط( زض ضاث ٻ ثب س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب قیط ذك ٥ زیسٺ قس.سٷٽب يطض ٸ آؾیت ٲكٽٹز ٹ / ٢ س ٦ ٳشط زض ٶٻ ٲبټ ی زض ی ٥ ٲ بٮ ٻ ثٹز. س صیٻی قیطذٹاضاٴ LBW ثب قیط طز اټسا ٦ ٷٷسٺ ثب ثطٸظ ٦ ٳشط ٹٶزټب ٸNEC زض ٹ ا ٢ بٲز اٸٮیٻ زض ثیٳبضؾشبٴ زض ثسٸ سٹٮس ټٳطاٺ اؾز. ټیچ اثط ٲ ٷبزاضی ثط ٲٹضسبٮیشٻ اٲشیبظار س ٧ بٲ شټٷی ٸ ٸي یز آٶشطٸدٹٲشطی ٥ زض ؾٵ 18 ٲبټ ی ٸخٹز ٶساقز. الذاهات تشای حفظ استما حوایت اص تغزی ی ه اػة ؿیشخ اساى LBW )12-15 ا ٢ ساٲبسی ٦ ٻ ثٻ نٹضر ذالنٻ زض ایٵ ٢ ؿٳز زضثبضٺیEBF آٸضزٺ قسٶس )ن حبر زض ٲٹضز س صیٻ قیطذٹاضاٴLBW ٶیع نس ٠ ٲی ٦ ٷٷس. 25

39 1.4 تغزی ؿیشخ اساى دس صهی یش ع مق ایو ی ا ؼا ی )HIV( توصیه WHO 1- ٲبزضاٶی ٦ ٻ ثٻ ٹٶز قٷبذشٻقسٺ ثب HIV ٲجشال ټؿشٷس ثبیس خٽز ٦ بټف ذ ط اٶش ٣ ب HIV اظ طی ١ قیط ٲبزض ثٻ نٹضر ٲبزا اٮ ٳط سحز زضٲبٴ يس ضسطٸٸیطٸؾی ٢ طاض یطٶس یب اظ ٲساذالر دطٸ یال ٦ ؿی ARV اؾش بزٺ ٦ ٷٷس. زض ٲحی ټبیی ٦ ٻ ٲ ٣ بٲبر زٸٮشی سهٳیٱ ط شٻاٶس ٦ ٻ ذسٲبر ؾالٲز ٦ ٹز ٤ ٸ ٲبزض ضا قیطزټی ٸ ٲساذالر ARV ضا ثٻ ٷٹاٴ اؾشطاسػی ٦ ٻ ثٻ قیطذٹاضاٴ ٲشٹٮس قسٺ اظ ٲبزضاٴ قٷبذشٻ قسٺ ثب ٹٶز HIV ثیكشطیٵ قبٶؽ ث ٣ بی ثسٸٴ HIV ضا اضس ٣ بء ثركیسٺ ٸ حٳبیز ٦ ٷٷس. 2- ٲبزضاٶی ثب ٹٶز قٷبذشٻقسٺیHIV )ٸ آٴټبیی ٦ ٻ قیطذٹاضاٶكبٴ ٲجشال ثٻ ٹٶز ٶكسٶس یب ٸي یز اثشالی آٴټب ثٻ HIV ٶبٲكرم اؾز( ثبیس ثٻ قیطذٹاضاٴ ذٹز ثٻ ٲسر 6 ٲبٺ اٶحهبضا قیط ٲبزض ثسټٷس ٸ ث س اظ آٴ صاټبی س ٧ ٳیٯی ٲٷبؾت ضا زض ټٳطاټی ثب سساٸ قیطزټی سب دبیبٴ 12 ٲبټ ی قیطذٹاض ٸاضز ضغیٱ صایی اٸ ٦ ٷٷس. س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا سٷٽب ظٲبٶی ٲیسٹاٴ ٦ ٷبض صاقز ٦ ٻ اظ اٲ ٧ بٴ طاټٱ ٦ طزٴ س صیٻی ٦ ب ی ٸ ضغیٱ صایی ؾبٮٱ ثسٸٴ قیط ٲبزض ا ٳیٷبٴ حبن قسٺ ثبقس. 3- ٲبزضاٶی ٦ ٻ ثٻ HIV آٮٹزٺ ټؿشٷس ٸ سهٳیٱ ثٻ ٢ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا زض ټط ظٲبٶی زاضٶس ثبیس ایٵ ٦ بض ضا ثٻ نٹضر سسضیدی ٸ ی ی ٥ ٲبٺ اٶدب زټٷس. ٲبزضاٴ یب قیطذٹاضاٶی ٦ ٻ دطٸ یال ٦ ؿیARV زضیب ز ٲی ٦ طزٶس ثبیس دطٸ یال ٦ ؿی ضا سب ی ٥ ټ شٻ ث س اظ ٦ بٲ ٢ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ازاٲٻ زټٷس. ٢ ٶب ٽبٶی ٸ ی ٥ ثبضٺی قیط ٲبزض سٹنیٻ ٶٳیقٹز. 4- ظٲبٶی ٦ ٻ ٲبزض آٮٹزٺ ثٻ HIV سهٳیٱ ثٻ ٢ قیطزټی زض ټط ظٲبٴ ٲی یطز قیطذٹاضاٴ ثبیس ثٻٲٷ ٹض ح ضقس ٸ س ٧ بٲ ٶطٲب ذٹز اظ صای خبی عیٵ ؾبٮٱ ٸ ٦ ب ی ثٽطٺ ثجطٶس. 5- ٲبزضاٶی ٦ ٻ ٹٶز HIV آٴټب ٲحطظ ٲیثبقس زض قطای ٸیػٺ سٷٽب ثبیس قیطذٹاض ذٹز ضا ٦ ٻ ثٻ HIV آٮٹزٺ ٶیؿز یب ٸي یز اثشالی اٸ ثٻ HIV ٶبٲكرم اؾز ضا ثب قیط ذك ٥ سدبضی ثٻ ٷٹاٴ صای خبی عیٵ س صیٻ ٦ ٷٷس. 6- ٲبزضاٶی ٦ ٻ ٲجشال ثٻ HIV ټؿشٷس ٲٳ ٧ ٵ اؾز زٸقیسٴ قیط یب حطاضر زازٴ قیط ٲبزض ضا ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ قیٹٺی س صیٻی ٲٹ ٢ شی ٲٹضزاؾش بزٺ ٢ طاض زټٷس. 7- ا ط قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٲجشال ثٻ HIV ثبقٷس ٲبزضاٴ آٴټب ٢ ٹیب سكٹی ١ ٲیقٹٶس سب س صیٻی اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ضا ثطای 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی ٸ ؾذؽ ازاٲٻی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا ثٻ ټٳبٴ نٹضر ٦ ٻ ثطای خٳ یز ٳٹٲی سٹنیٻ قسٺ اؾز سب زٸؾبٮ ی قیطذٹاض یب ث س اظ آٴ ازاٲٻ زټٷس )34(. 26

40 دالیل ه غمی ؿ ا ذ )34( ضاټٷٳبټبی س صیٻی قیطذٹاض ٸ HIV زض اٶشكبض زازٺټبی خسیس WHO زض ؾب 2001 زضظٲیٷٻی دی یطی اظ اٶش ٣ بHIV اظ ضاٺ ٲبزض ثٻ ٦ ٹز ٤ ٸ اقبضٺټبی ؾیبؾی آٴټب ٷدبٶسٺ قسٺ: HIV WHO 2006 ٶشیدٻ یطیټب ٸ سٹنیٻټب زض ؾب ضاټٷٳبی ٸ س صیٻی قیطذٹاض ضا ثٻضٸظضؾبٶی ٦ طز. سدطثٻی ثطٶبٲٻای ٲ ٷبزاض ٸ ٹاٺ حبن اظ ٲ بٮ ٻ ٲطثٹ ثٻ HIV ٸ س صیٻ قیطذٹاض ثب ټٱ از ب قسٶس ٸ اظ 2010 آٴ دؽ ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ضاټٷٳبی ٲٷ ٧ ؽ قس زض قطای ٸیػٺ ا ٦ ٷٹٴ چٷیٵ ٶشیدٻ یطی قسٺ ٦ ٻ HIV ٲساذالر ARV ثطای ٲبزض آٮٹزٺ ثٻ یب قیطذٹاض ٲٹاخٽٻ یب شٻ ثبHIV ثٻ ٹض ٲ ٷبزاضی ذ ط اٶش ٣ ب دؽ اظ ظایٳبٴ HIV ضا اظ طی ١ قیط ٲبزض ٦ بټف ٲیزټس. ایٵ ٹاٺ ٶ ٧ بر ظیبزی ضا ثطای ایٷ ٧ ٻ ظٶبٴ ٲجشال ثٻ HIV چ ٹٶٻ ثبیس قیطذٹاضاٴ ذٹز ضا س صیٻ ٦ ٷٷس ٸ ٦ بض ٦ ٷبٴ ثرف ثٽساقز چ ٹٶٻ ثبیس آٴټب ضا حٳبیز ٦ طزٺ ٸ ثٻ آٴټب ٲكبٸضٺ زټٷس زض ثطزاقز. ان ٦ ٯیسی 7 ظٲیٷٻؾبظ سٹنیٻ ٲجشٷی ثط قٹاټس ٦ ٻ زض ثبال آٸضزٺ قسٶس طزیس.ایٵ انٹ اظ ی ٧ ؿطی 9 اضظټب ضا ٲٷ ٧ ؽ ٲی ٦ ٷٷس ٦ ٻ ظٲیٷٻؾبظ ٲٽیب قسٴ ٲطا ٢ جز زض ٲحی ټبی اخطای ثطٶبٲٻ اؾز. ایٵ انٹ ٦ ٯیسی ذ بة ثٻ ؾیبؾز صاضاٴ زاٶك بټیبٴ ٸ ٦ بض ٦ ٷبٴ ثرف ؾالٲز ٲ طح ٲیقٹز. اك ل ولیذی دس ه سد HIV تغزی ی ؿیشخ اس 1- ٲش بز ٦ طزٴ دیك یطی اظ HIV ثٻٸؾیٯٻی ح قیطذٹاض اظ ؾبیط ٯ ٲط ٨ ٸٲیط 2- ٷدبٶسٴ ٲساذالر HIV زض ؾطٸیؽټبی ؾالٲز ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ 3- سٷ یٱ سٹنیٻټبی ٲٯی یب ظیط طٸٺ ٲٯی ثطای س صیٻی قیطذٹاض زض قطای HIV 4- ٸ ٢ شی ARVټب )ثٻ نٹضر ٹضی( زض زؾشطؼ ٶیؿشٷس س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٲٳ ٧ ٵ اؾز ټٳچٷبٴ ثطای قیطذٹاضاٶی ٦ ٻ اظ ٲبزض ٲجشال ثٻ ٹٶز HIV ثٻ زٶیب آٲسٺاٶس ثب قبٶؽ ظیبزی اظ ث ٣ ب ثسٸٴ آٮٹزٺ قسٴ ثٻ HIV ټٳطاٺ ثبقس. 5- اضائٻی ا ال بر ثٻ ٲبزضاٴ آٮٹزٺ ثٻ ٦ ٻ HIV ثساٶٷس ثطای س صیٻی ٲٷبؾت قیطذٹاضاٴ چٻ خبی عیٵټبیی ٸخٹز زاضز. 6- طاټٱ ٦ طزٴ ؾطٸیؽټبیی ثطای ٲبزضاٴ ٦ ٻ اذشهبنب اظ آٴټب ثطای س صیٻی ٲٷبؾت قیطذٹاضاٴ آٴټب حٳبیز ٦ ٷس. 7- اخشٷبة اظ ا ٢ ساٲبر ذ طٶب ٤ س صیٻای قیطذٹاضاٴ زض خٳ یز ٳٹٲی 8- اضائٻی سٹنیٻټب ثٻ ٲبزضاٶی ٦ ٻ آٮٹزٺ ثٻ HIV ٶیؿشٷس یب ٸي یز آٮٹزٺ ثٹزٴ آٴټب ثٻ HIV ٶبٲ ٯٹ اؾز. 9- ؾطٲبیٻ صاضی ثطای ثٽجٹز ثب ا ٢ ساٲبر س صیٻای قیطذٹاضاٴ زض قطای HIV 27

41 سٹنیٻی قٳبضٺ 1 ثط اؾبؼ سٹنیٻټ یب انالحقسٺیWHO ثطای زضٲبٴ ARV یب دطٸ یال ٦ ؿی ARV خٽز ٦ بټف اٶش ٣ ب ٦ ٻ HIV قبٲ اٶش ٣ ب اظ طی ١ س صیٻ ثب قیط ٲبزض اؾز سٷ یٱ قسٺ اؾز )35(. زض سٹنیٻی قٳبضٺ 2 ثط اؾبؼ ی ٥ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ زضثبضٺی سأثیط ا ٢ ساٲبر ٲش بٸر س صیٻی قیطذٹاض زض یبة ARV ټب ثط ث ٣ بی ثسٸٴ آٮٹز ی ثب HIV ٸ ؾبیط ٲٹضسبٮیشٻټب ٲ طحقسٺ اؾز. ٦ بټف اٶش ٣ ب HIV زض 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی ٶٹظازاٶی ثب EBF ثب س صیٻی سط ٦ یجی ٲٹضز ٲ ٣ بیؿٻ ٢ طاض ط ز. ی ٥ ؾبٮ ی EBF زض 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی ټٳچٷیٵ ثب ٦ بټف ٲٹضسبٮیشٻی دؽ اظ قیطذٹاضاٴ ٲٹاخٽٻ یب شٻ ثب HIV زض اضسجب ثٹز. ذ ط اٶش ٣ ب HIV سب ظٲبٶی ٦ ٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ازاٲٻ ٲییبثس ازاٲٻ ذٹاټس یب ز ٯیط ٱ ایٵ ٲؿئٯٻ ث ٣ بی ثسٸٴ آٮٹز ی ثب HIV زض قیطذٹاضاٴ ٲٹاخٽٻ یب شٻ ثب ٦ ٻ HIV ثیكشط اظ 6 ٲبٺ اظ ظٶس ی ذٹز ضا ثب قیطٲبزض س صیٻ قٹٶس اظ قیطذٹاضاٶی ٦ ٻ صای خبی عیٵ ضا آ بظ ٦ طزٺ ثٹزٶس ثٽشط ثٹز. سٹنیٻی قٳبضٺ 3 ثط اؾبؼ ٲ بٮ ٻ ٸ سدطثٻ ثطٶبٲٻای ثٹز ٦ ٻ عاض ٲی ٦ طز ٢ ؾطی ٸ ٶب ٽبٶی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثطای ٲبزضاٴ اظ ٶ ط زؾشیبثی ثؿیبض زقٹاض ثٹز ٸ ایٵ ٲؿئٯٻ ثب ٶشبیح ٲٷ ی ثطای قیطذٹاض زض اضسجب ثٹز ټٳچٷیٵ ٲیعاٴ ٯ ز ٸیطٸؾی قیط ٲبزض زض نٹضر ٢ ٶب ٽبٶی ٸ ؾطی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ا عایف ٲییبثس. ثطای سٹنیٻی قٳبضٺی 4 قٹاټس ٢ بث ٲالح ٻ ظیبزی اظ خٳ یزټبی ٲٹاخٽٻ ٶیب شٻ ثب HIV ٸخٹز زاقز. اظ ایٵ سدبضة ٲیسٹاٴ ثطای آٲٹظ ثٻ ٲبزضاٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV اؾش بزٺ ٦ طز سب ثٻ آٴټب ا ال بر الظ زازٺ قٹز ٦ ٻ چ ٹٶٻ زض نٹضر ٣ ساٴ قیط ٲبزض ٦ ٹز ٦ بٴ ذٹز ضا س صیٻ ٦ ٷٷس. ثطای قیطذٹاضاٴ ٦ ٳشط اظ 6 ٲبٺ: قیط ذك ٥ سدبضی قیطذٹاضاٴ سب ظٲبٶی ٦ ٻ قطای ش ٦ ط قسٺ ٲٷع زض سٹنیٻ قٳبضٺ 5 ثٻ ٹض ٦ بٲ ٸخٹز زاقشٻ ثبقس. قیط زٸقیسٺ ٸ حطاضر زیسٺ ٲبزض ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ 6 ٲبټٻ ٸ ثعض ٨ سط: قیط ذك ٥ سدبضی ٸخٹز زاقشٻ ثبقس. قیطذٹاضاٴ سب ظٲبٶی ٦ ٻ قطای ش ٦ ط قسٺ ٲٷع زض سٹنیٻ قٳبضٺ 5 ثٻ ٹض ٦ بٲ 28

42 قیط حیٹاٶبر ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ ی ٥ ضغیٱ صایی ٲیسٹاٶس زضیب ز ضیعٲ صیټب سأٲیٵ ٦ ٷس. ٸ سٺټبی صایی قبٲ صاټبی سٽیٻ قسٺ اظ قیط )سٷٽب اظ قیط( ضا ثٻ نٹضر ٦ ب ی قیط حیٹاٶبر انالحقسٺ زض ٲٷع ثٻ ٷٹاٴ خبی عیٵ صا زض 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی سٹنیٻ ٶٳیقٹز. سٹنیٻی قٳبضٺی چٷیٵ ثیبٴ 5 ٲی ٦ ٷس ٦ ٻ ٲبزضاٴ آٮٹزٺ ثٻ ٸیطٸؼ HIV ثبیس سٷٽب زض ٲٹا ٢ ی ٦ ٻ سٳب قطای ٸیػٺی ظیط ثط ٢ طاض ثبقس ثٻ قیطذٹاض ذٹز قیط سدبضی ثسټٷس. آة سٳیع ٸ ثٽؿبظی ٲٹخٹز اؾز ٲبزض یب ٲطا ٢ جز زټٷسٺی زی ط قیطذٹاض ثٻ نٹضر ا شٳبزی ٢ بث قیط ذك ٥ ٲیسٹاٶس ٦ ب ی سٽیٻ ٦ ٷس ٲبزض یب ٲطا ٢ جز زټٷسٺ ٲیسٹاٶس قیط ذك ٥ ضا زض قطای سٳیع ثٻ س ساز ز بر ٦ ب ی ثطای قیطذٹاض ٲٽیب ٦ ٷس ٲبزض یب ٲطا ٢ جز زټٷسٺ 6 ٲیسٹاٶٷس زض ٲبٺ اٸ ظٶس ی قیطذٹاض قیط ذك ٥ اٸ ضا ثب اٶحهبضا س صیٻ ٦ ٷس ا بی ذبٶٹازٺ اظ ایٵ ا ٢ سا حٳبیز ٲی ٦ ٷس ٸ ٲبزض یب ٲطا ٢ جز زټٷسٺ ٲیسٹاٶس ثٻ ٲطا ٢ جز ثٽساقشی زؾشطؾی زاقشٻ ثبقس ٦ ٻ ذسٲبر ؾالٲز ٸ ثٽساقز ٦ ٹز ٤ خبٲ ی ضا ثطای اٸ طاټٱ ٲی ٦ ٷس. سٹنیٻ قٳبضٺی 6 ثط اؾبؼ یب شٻټبی آظٲبیك بټی ٦ ٻ ٶكبٴ قسٺ ٲ طح ٲیزټس حطاضر زازٴ ثٻ قیط زٸقیسٺ قسٺ اظ ٲبزضاٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV ا ط ثٻ نٹضر نحیح اٶدب قٹز HIV ضا یط ب ٲی ٦ ٷس. ایٵ عیٷٻ زض قطای ٸیػٺ ٸ ذبل سٹنیٻ ٲیقٹز )ٲثال قیطذٹاضی ٦ ٻ LBW اؾز یب زض زٸضٺی ٶٹظازی ثیٳبض ثٹزٺ ٸ ٢ بزض ثٻ س صیٻ اظ ضاٺ دؿشبٴ ٶیؿز( ٸ ٢ شی ٸي یز ٲبزض ٲ ٯٹة ٶیؿز ٸ ٹض ثٻ ٲٹ ٢ ز ٢ بزض ثٻ س صیٻی قیطذٹاض ثب قیط دؿشبٴ ٶیؿز ثطای ٦ ٳ ٥ ثٻ ٲبزضاٴ ٦ ٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ضا ٦ ٷٷس ٢ یب ا ط ARV ټب ثٻ ٹض ٲٹ ٢ ز زض زؾشطؼ ٶیؿشٷس. الذاهات تشای حفظ استما حوایت اص تغزی ی ه اػة ؿیشخ اس دس ؿشایظ HIV ادغام و دى هذاخالت HIV تا خذهات ت ذاؿت هادس و دن ٲ ٣ بٲبر ٲٯی ثبیس ټس از ب ٶٳٹزٴ آظٲبیفHIV ا ٢ ساٲبر ٲطا ٢ جشی ٸ زضٲبٶی ضا ثب ذسٲبر ثٽساقز ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ ثطای سٳب ظٶبٴ زٶجب ٦ ٷٷس. ایٵ ټس قبٲ زؾشطؾی ثٻ سؿز قٳبض CD4 ٸ ARV زضٲبٶی یب دطٸ یال ٦ ؿی ٲٷبؾت ثٻٲٷ ٹض اضس ٣ بی ؾالٲز ظٶبٴ ٸ دیك یطی اظ اٶش ٣ ب ٲبزض ثٻ ٦ ٹز ٤ ٹٶز HIV ٲیثبقس.حب آٶ ٧ ٻ ایٵ ٲ ٯت ثٻ ٹض ٲؿش ٣ یٱ ثٻ س صیٻی قیطذٹاض ثطٶٳی طزز ٸ ٲٽٱ اؾز ٦ ٻ اټٳیز ؾبیط ؾطٸیؽټبی سرههی ٸ اؾبؾی ٸیػٺی HIV ٶیع ٲٹضز سأ ٦ یس ٢ طاض یطٶس. ادغام و دى HIV تغزی ی ؿیشخ اس تا ػیاػت جاهغ تغزی ی ؿیشخ اس و دواى خشدػال 29

43 ٲ ٣ بٲبر ٲٯی ثبیس زض ایٵ ظٲیٷٻ سهٳیٱ ث یطٶس ٦ ٻ آیب ذسٲبر ؾالٲز اؾبؾب ثٻ ٲبزضاٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV زضخٽز سساٸ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ زضیب ز ٲساذالر ARV ٲكبٸضٺ زازٺ ٸ آٴټب ضا ٲٹضز حٳبیز ٢ طاض ذٹاټٷس زاز یب سٳب ایٵ ا طاز ضا اظ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٲٷ ٲی ٦ ٷٷس. WHO( ٦ كٹضټب زض خطیبٴ ایٵ دطٸؾٻی سهٳیٱ یطی ٲیثبقس( ثط اؾبؼ ایٵ سهٳیٱ ثبیس ثٽساقشی ٦ ٹز ٤ ٶٹظاز ٸ ٲبزض ثطای زض حب اٶشكبض ی ٥ ضاټٷٳب ثطای ٦ ٳ ٥ ثٻ ٲالح بر ا ٢ شهبزی-اخشٳب ی ٸ قطای طټٷ ی خٳ یشی ثبقس ٦ ٻ ذسٲبر آٴټب نٹضر ٲی یطز ټٳچٷیٵ زض زؾشطؼ ثٹزٴ ٸ ٦ ی یز ذسٲبر ثٽساقشی ادیسٲیٹٮٹغی آٴ ٶبحیٻ قبٲ قیٹ HIV زض ٲیبٴ ظٶبٴ ثبضزاض ٯ انٯی ٦ ٳجٹز س صیٻی ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ ٯ انٯی ٲٹضسبٮیشٻی ٦ ٹز ٤ ٸ قیطذٹاض ٶیع زض ایٵ ظٲیٷٻ ٲؤثط ټؿشٷس. ا غثاق فك دادى ػیاػت ا تش اه ای تغزی ؿیشخ اساى و دواى خشدػال تا ؿشایظ HIV ٲ ٣ بٲبر ٲٯی ثبیس ثطٶبٲٻټب ٸ ؾیبؾزټبی س صیٻی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ضا ثبظٶ طی ٦ طزٺ سب ثشٹاٶس آٴټب ضا ثب قطای HIV س جی ١ زټٷس. ایٵ س جی ١ ثبیس قبٲ اثعاضټبیی ٦ ٻ اخطا ٸ ٶ بضر ٦ س ی ٧ ذبضچٻؾبظی ثرف HIV ثب )1( BFI ٸ سأؾیؽ ی ٥ ؾیؿشٱ سساض ٤ ٸ اٶشكبض ٦ ٻ زض زؾشطؼ ثٹزٴ ARV ټب ضا س ٳیٵ ٦ ٷس ثبقس. ټٳچٷیٵ ؾیبؾزټب ٸ ثطٶبٲٻټب ثبیس ثٻ ٲٷ ٹض خٯٹ یطی اظ سحٯی ض شٵ ا ٢ ساٲبر س صیٻ ثٽیٷٻ ثب قط ٲبزض زض ٲیبٴ خٳ یز ٳٹٲی ؿشطیب شٻ ٸ اخطا طزز. ها س حوایت تشای هادساى دس ػغح خذهات ت ذاؿت جاهؼ اضائٻزټٷس بٴ ذسٲبر ثٽساقشی ٸ اضائٻزټٷس بٴ ذسٲز زض ؾ ح خبٲ ٻ ثبیس ثٻ ٲٷ ٹض طاټٱ ٦ طزٴ ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز ثطای ٲبزضاٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV زض ٹ ثبضزاضی ظایٳبٴ ٸ زٸضٺی دؽ اظ ظایٳبٴ سب ظٲبٴ ضؾیسٴ طظٶساٴ آٴټب ثٻ 2 ؾبٮ ی آٲٹظ ثجیٷٷس )36 37(. ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز ذٹة ثٻ ٹٶٻای ٦ ٻ ذبٶٹازٺ خبٲ ٻ ٸ ٲحی ټبی ؾیبؾی ضا ثطای س صیٻ ثب قیط ٲبزض ټٳطاٺ ٦ ٷس ثطای ظٶبٴ ؾٹزٲٷس اؾز. زضی ٥ ٲ بٮ ٻ ٦ ٻ زض آٴ ٲكبٸضاٴ زض زؾشطؼ ثٹزٶس ٸ دی یطی ٲٷبؾت نٹضر ٲی ط ز %45 اظ ظٶبٴ آٮٹزٺ ثٻ ٦ ٻ HIV ثطای 6 ٲبٺ ٦ بٲ س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ضا ازاٲٻ زازٺ ثٹزٶس %66/7 اظ ایٵ ظٶبٴ ثطای 5 ٲبٺ ٦ بٲ ٸ %72/5 ظٶبٴ ثطای 3 ٲبٺ ایٵ ٲؿئٯٻ ضا سساٸ ثركیسٶس )34(. 31

44 2. هذاخالت دس ؿیشخ اساى و دواى خشدػال )ػي 6-23 ها ( 2 2. تذا م تغزی تا ؿیش هادس توصیه WHO قیطذٹاضاٴ ثبیس ثطای 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی ثٻ نٹضر اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض س صیٻ قٹٶس سب ثٻ ضقس س ٧ بٲ ٸ ؾالٲز ثٽیٷٻ زؾز یبثٷس )7(. ث س اظ آٴ ثطای زؾشیبثی ثٻ ٶیبظټبی س صیٻای زضخٽز ٶٳٹ قیطذٹاضاٴ ثبیس ټٱظٲبٴ ثب سساٸ قیطزټی سب 2 ؾبٮ ی یب ثیكشط اظ صاټبی س ٧ ٳیٯی ؾبٮٱ ٸ ٦ ب ی ٶیع ثٽطٺٲٷس طزٶس )38( دالیل ه غمی ؿ ا ذ زؾشٹضاٮ ٳ سساٸ س صیٻ ثب قیط ٲبزض اظ انٹ Organization/(PAHO) Pan American Health /WHO Guiding زض ظٲیٷٻی س صیٻی س ٧ ٳیٯی زض ٦ ٹز ٦ بٴ قیط ٲبزض ذٹاض اؾشرطاج قسٺ اؾز ٦ ٻ سٹنیٻ ٲی ٦ ٷس قیطزټی ٲشٷبٸة ثؿشٻ ثٻ س ٣ بيب ٸ سٳبی سب زٸ ؾبٮ ی ٦ ٹز ٤ یب ثیكشط ازاٲٻ یبثس )38(. س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثطای طاټٱ ٦ طزٴ ی ٥ ٲٷج س صیٻای ٦ ٳ ٧ ی ٲٷبؾت سب ٢ ج اظ ی ٥ ؾبٮ ی سساٸ ٲییبثس. ٦ ٹز ٦ بٴ قیط ٲبزض ذٹاض زض ٲبټ ی ثٻ نٹضر ٲیبٶ یٵ %40-%35 اٶطغی ٦ ٯی ٲٹضز ٶیبظ ذٹز ضا اظ قیط ٲبزض ٦ ؿت ٲی ٦ ٷٷس )39( ٸ -%60 65 ثب ٢ یٳبٶسٺی آٴ ثٻٸؾیٯٻی صاټبی ٦ ٳ ٧ ی سأٲیٵ ٲی طزز. قیط ٲبزض ی ٥ ٲٷج انٯی ثطای اٶطغی ٸ اؾیسټبی چطة يطٸضی ثٻ قٳبض ٲیضٸز ٸ ٲ ٣ بزیط ٢ بث سٹخٽی اظ ضیع ٲ صیټبی ٲكرهی ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷس. سأثیط س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض ٹ زٸضٺټبی ثیٳبضی ٦ ٻ زض ی آٴ ٦ ٹز ٤ ثطای ذٹضزٴ ؾبیط صاټب ثیاقشٽب اؾز اٲب ذٹضزٴ قیط ٲبزض ټٳچٷبٴ ح ٲیقٹز ثٻٸيٹح ٲكرم ٲی طزز )40(. قیطزټی ٲساٸ ٸ ٲ ٧ طض ثب قیط ٲبزض ټٳچٷیٵ ؾالٲز ٦ ٹز ٤ ضا ثب ثٻ سأذیط اٶساذشٵ ثبضٸضی ٲبزض زض زٸضٺی دؽ اظ ظایٳبٴ ٸ ٦ بټف ذ ٲٹضثیسیشٻ ٸ ٲٹضسبٮیشٻی ٦ ٹز ٤ زض خٳ یزټبی ٲحطٸ ح ٲی ٦ ٷس )41 42(. ٲ بٮ بر ٹٮی ٶكبٴ زازٺاٶس ٦ ٻ زض ٦ كٹضټبی زضحب سٹؾ ٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثٻ ٲسر ٹالٶیسط ثب ضقس ذ ی ثیكشطی ټٳطاٺ ثٹزٺ اؾز )44 ٸ 43( ایٵ ٲؿئٯٻ ټٳچٷیٵ ثب ٦ بټف ذ ط ثیٳبضیټبی ٲعٲٵ ٦ ٹز ٦ بٴ 31

45 )45( ٸ چب ٢ ی )46( ٸ دیبٲسټبی ثٽجٹزیب شٻی قٷبذشی )47( زض اضسجب اؾز ا طچٻ ضاث ٻی ٯیشی ظٲیٷٻای ایٵ اضسجب بر ټٷٹظ ٲٹضز ثحث اؾز. س صیٻ ثب قیط ٲبزض 6 زض ٲبٺ ٶرؿز ظٶس ی ٲحب ز ثیكشطی ضا ثط ٯیٻ اؾٽب زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲحب ز زض ثطاثط ثیٳبضیټبی سٷ ؿی حبز ا ٳب ٲی ٦ ٷس ;OR( 6/1 زض ثطاثط ;OR 2/4( اٲب س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض 6-11 ٲبټ ی ٶكبٴزټٷسٺی ؾ ٹح ٲكبثٽی اظ ٲحب ز ثط ٯیٻ ثیٳبضیټبی سٷ ؿی حبز ٸ اؾٽب اؾز ;OR( 1/9 زض ثطاثط ;OR )2/5 3( ٲ بٮ ٻ(.)42( 12 ثٻ ټط حب ٲ بٮ بر ٦ ٳی سب ٦ ٷٹٴ ٹض ثٻ اذشهبنی ثٻ ثطضؾی قیطزټی ث س اظ سأثیط ٲبټ ی ثط ایٵ دیبٲسټب دطزاذشٻاٶس. الذاهات تشای حفظ استما حوایت اص تذا م تغزی تا ؿیشهادس ټٳبٴ ا ٢ ساٲبسی ٦ ٻ زض ثرف EBF )ن حبر 12-15( آٸضزٺ قسٶس ثطای سساٸ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٶیع ثٻ ٦ بض ٲیضٸٶس ٲرهٹنب اخطای ٦ س ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز ثطای س صیٻ ٲٷبؾت ثب قیط ٲبزض زض ؾ ح سؿٽیالر ٸ خبٲ ٻ. 2.2 تغزی ی تىویلی توصیه WHO O قیطذٹاضاٴ ثبیس زض 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی اٶحهبضی ٹض ثٻ ثب قیط ٲبزض س صیٻ قٹٶس سب ثٻ ضقس س ٧ بٲ ٸ ؾالٲز 1 ثٽیٷٻ زؾز یبثٷس. ث س اظ آٴ ثطای زؾشیبثی ثٻ ٶیبظټبی س صیٻای زض خٽز ٶٳٹ قیطذٹاضاٴ ثبیس ټٱظٲبٴ ثب سساٸ قیطزټی سب 2 ؾبٮ ی یب ثیكشط اظ صاټبی س ٧ ٳیٯی ؾبٮٱ ٸ ٦ ب ی ٶیع ثٽطٺٲٷس طزٶس )38(. اك ل سا وا ٲ بٮ بسی ٦ ٻ زض ایٵ ظٲیٷٻ ثب ټٱ سط ٦ یت قسٶس/ زض ٦ ٷبض ټٱ صاقشٻ قسٶس ثٻ نٹضر دیفضٸٶسٺای ٲٷدط ثٻ سسٸیٵ ضاټٷٳبټبی قسٶس اذیط اخطای ٢ بث ٲبٶٷس آٶچٻ زض انٹ ضاټٷٳبی س صیٻی س ٧ ٳیٯی ٦ ٹز ٦ بٴ قیط ٲبزضذٹاض )38( ٸ ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ اظ قیط ٲبزض س صیٻ ٶٳی ٦ ٷٷس زض 6-24 ٲبټ ی قطح زازٺ قسٺ اؾز )48(. 1 ټٳبٶ ٹٶٻ ٦ ٻ زضٶشبیح ٸ سٹنیٻ ټبی ٲصا ٦ طٺ ی ٸیػٺ Genera( ٲبضؼ 2001( آٸضزٺ قس ٦ ٻ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ٹ ٲسر ثٽیٷٻی قیطزټی اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ٦ بٲ ٦ طز )ثٻ ٲسض ٤ Doc0/4 : A45/INF ٲطاخ ٻ ٦ ٷیس( ټٳچٷیٵ ضظٸٮٹقٵ WHA ضا ثجیٷیس. 32

46 اك ل سا وا تشای تغزی ی تىویلی و دواى ؿیش هادسخ اس 1 -س صیٻی اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض اظ ظٲبٴ سٹٮس سب 6 ٲبټ ی ضا ح ٶٳٹزٺ ٸ ؾذؽ صاټبی ٦ ٳ ٧ ی ضا اظ 6 ٲبټ ی )180 ضٸظ ی( زضحبٮی ٦ ٻ ټٳچٷبٴ ثٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض سساٸ ٲیزټیس آ بظ ٦ ٷیس. 2 -قیطزټی ٲ ٧ طض ٸ ٲساٸ ٸ ثطحؿت س ٣ بيبی قیطذٹاض ضا سب 2 ؾبٮ ی یب ث س اظ آٴ ازاٲٻ زټیس. 3 -سال ٦ ٷیس سب س صیٻی ٲؿئٹالٶٻ ٸ ټٳطاٺ ثب ضا ثٻ ٦ بض ثجطیس. ال ٢ ٻ ثطای ٦ ٹز ٤ اٶدب زټیس ٸ انٹ ٲطا ٢ جز ضٸاٶی اخشٳب ی 4 -سٳطیٵ ٦ ٷیس سب زض ضٸٶس آٲبزٺؾبظی صا ثٽساقز ضا ض بیز ٦ طزٺ ٸ قیٹٺی نحیح آٲبزٺؾبظی صا ضا اخطا ٦ ٷیس. 5- اظ 6 ٲبټ ی ٦ ٹز ٤ ثب حدٱ اٶس ٤ صا قطٸ ٦ ٷیس ٸ ٲشٷبؾت ثب ثعض ٨ سط قسٴ ٦ ٹز ٤ ثط ٲ ٣ ساض صا ثیب عاییس زضحبٮی ٦ ٻ ټٱظٲبٴ س صیٻ ٲ ٧ طض ثب قیط ٲبزض ضا ح ٲی ٦ ٷیس. 6 ٻث- سسضیح ٸ ټٱظٲبٴ ثب ثعض ٨ سط قسٴ قیطذٹاض ٸ ثٻ نٹضر ټٳبټٷ ٩ ثب ٶیبظټب ٸ سٹاٶبییټبی ٦ ٹز ٤ ثط ٯ ز ٸ سٷٹ صا ثیب عاییس. 7- ټط چٻ ٦ ٹز ٤ ثعض ٨ سط ٲیقٹز ثط س ساز ز بر س صیٻی اٸ ثب صای س ٧ ٳیٯی ثیب عاییس. ٦ ٹز ٤ 8- ثطای س صیٻی سٷٹ صایی ضا ض بیز ٦ ٷیس سب اظ ثط ط قسٴ ٶیبظټبی س صیٻای ٦ ٹز ٤ ا ٳیٷبٴ حبن قٹز. 9- اظ صاټبی س ٧ ٳیٯی ٷیقسٺ یب ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٷی ٸ ٲ سٶی ثطای قیطذٹاض زض نٹضر ٮعٸ اؾش بزٺ ٦ ٷیس. 10- ٲهط آة ضا زض ٹ زٸضٺی ثیٳبضی ٦ ٹز ٤ زټیس. اظ خٳٯٻ ایٷ ٧ ٻ س ساز ز بر قیطزټی ضا ثیكشط ٦ طزٺ ٸ ٦ ٹز ٤ ضا سكٹی ١ ٦ ٷیس سب صاټبی ٶط ٲشٷٹ اقشٽبآٸض ٸ ٲٹضز ال ٢ ٻی ذٹز ضا ثرٹضز. ث س اظ ثیٳبضی ثیكشط اظ آٶچٻ ټٳیكٻ ثٻ ٦ ٹز ٤ صا ٲیزازیس اٸ ضا س صیٻ ٦ ٷیس ٸ ٦ ٹز ٤ ضا ثطای ثیكشط صا ذٹضزٴ سكٹی ١ ٦ ٷیس. 33

47 اك ل سا وا تشای تغزی ی ؿیشخ اساى غیش ؿیش هادس خ اس 6-24 ها 1- ا ٳیٷبٴ حبن ٦ ٷیس ٦ ٻ ٶیبظټبی اٶطغی زض ٶ ط ط شٻ ٲیقٹٶس. ثٻ آټؿش ی ٯ ز ٸ سٷٹ صا ضا ثب ا عایف ټٱظٲبٴ ؾٵ ٦ ٹز ٤ ثٻ نٹضر ټٳبټٷ ٩ ثب ٶیبظټب ٸ -2 سٹاٶبییټبی ٦ ٹز ٤ ا عایف زټیس. 3- ثطای قیطذٹاضاٴ ؾبٮٱ ٸ سٺټب ثبیس ثٻ س ساز 4-5 ثبض زض ضٸظ ټٳطاٺ ثب ی ٥ یب زٸ ثبض صای ٲرشهط زض ٹ ضٸظ زض نٹضر سٳبی ٦ ٹز ٤ طاټٱ طزز. -4 ثطای س صیٻی ٦ ٹز ٤ ا ٳیٷبٴ حبن قٹز. سٷٹ صایی ضا ض بیز ٦ ٷیس سب اظ ثط ط قسٴ ٶیبظټبی س صیٻای ٦ ٹز ٤ 5- زض نٹضر ٮعٸ اظ صاټبی ٷیقسٺ یب ٲ ٧ ٳ ټبی حبٸی ٸیشبٲیٵ ٸ اٲالح )سطخیحب صا یب ٸ سٺټبی صایی( ٦ ٻ حبٸی آټٵ ثبقٷس اؾش بزٺ ٦ ٷیس. ثب سط ٦ یتقسٺ 6- قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٦ ٻ اظ قیط ٲبزض س صیٻ ٶٳیقٹٶس زض آة ٸ ټٹای ٲ شس حسا ٢ ثٻ ٲیٯیٮیشط ٸ زض آة ٸ ټٹای ط ثٻ ٲیعاٴ ٲیٯیٮیشط ٲبی بر ايب ی زض ضٸظ ٶیبظٲٷسٶس. ثٽساقز ضا ض بیز ٦ طزٺ ٸ قیٹٺی نحیح آٲبزٺؾبظی صا ضا 7- ؾ ی ٦ ٷیس سب زض ضٸٶس آٲبزٺؾبظی صا اخطا ٦ ٷیس. 8- سال ٦ ٷیس سب س صیٻی ٲؿئٹالٶٻ ٸ ټٳطاٺ ثب ال ٢ ٻ ثطای ٦ ٹز ٤ اٶدب زټیس ٸ انٹ ٲطا ٢ جز ضٸاٶی- اخشٳب ی ضا ثٻ ٦ بض ثجطیس. ٲهط آة ضا زض ٹ زٸضٺی ثیٳبضی ٦ ٹز ٤ ا عایف زټیس. اظ خٳٯٻ ایٷ ٧ ٻ س ساز ز بر قیطزټی ضا ثیكشط ٦ طزٺ ٸ ٦ ٹز ٤ ٦ ٷیس سب صاټبی ٶط ٲشٷٹ اقشٽبآٸض ٸ ٲٹضز ال ٢ ٻی ذٹز ضا ثرٹضز. ث س اظ ثیٳبضی ثیكشط اظ آٶچٻ ټٳیكٻ ثٻ ٦ ٹز ٤ صا ٲیزازیس اٸ ضا س صیٻ ٦ ٷیس ٸ ٦ ٹز ٤ ضا ثطای صا ذٹضزٴ ثیكشط سكٹی ١ ٦ ٷیس

48 دالیل ه غمی ؿ ا ذ انٹ ضاټٷٳبی ٦ ٯیسی حبيطسٹنیٻ ٲیقٹٶس سب ا ٳیٷبٴ حبن قٹز ٦ ٹز ٦ بٴ ثیٵ ٦ ٻ 6-23 ٲبٺ ثٻ ٶحٹ ٲ ٯٹثی س صیٻ ٲیقٹٶس. س صیٻی س ٧ ٳیٯی ثٻ س صیٻی ٲٷبؾجی ا ال ٠ ٲیقٹز ٦ ٻ زض ؾٵ 6 ٲبټ ی آ بظ قٹز ٸ ثٻ ایٵ ٲ ٷی اؾز ٦ ٻ قیطذٹاض قیط ٲبزض )قبٲ قیط زٸقیسٺ قسٺ یب قیط زایٻ( یب ی ٥ خبی عیٵ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ صای خبٲس یب ٶیٳٻ خبٲس زضیب ز ٲی ٦ ٷس. صاټبی س ٧ ٳیٯی قبٲ آٴ زؾشٻ ٦ ٻ ثٻ نٹضر آٲبزٺ ٸ سٹٮیسقسٺ زض ثبظاض ٲٹخٹزٶس یب آٴټبیی ٦ ٻ زض ذبٶٻ سٽیٻ ٲیقٹٶس ثٻ ٷٹاٴ ٲ ٧ ٳ ثطای قیط ٲبزض یب خبی عیٵ قیط ٲبزض ٦ ٻ بټی ثطای ثط ط ٦ طزٴ ٶیبظټبی س صیٻای قیطذٹاض ٦ ب ی ٶیؿشٷس. ی ٥ س طی ٦ بضثطزی س صیٻی س ٧ ٳیٯی قبٲ دطٸؾٻای اؾز ٦ ٻ زض ظٲبٶی آ بظ ٲیقٹز ٦ ٻ قیط ٲبزض یب قیط ذك ٥ ثٻ سٷٽبیی ٶیبظټبی س صیٻای قیطذٹاض ضا ثط ط ٶٳی ٦ ٷس ٸ ثٷبثطایٵ ٶیبظ ثٻ ؾبیط صاټب یب ٲبی بر ټٱظٲبٴ ثب ٲهط قیط ٲبزض یب خبی عیٵټبی آٴ ٸخٹز زاضز. ٲحسٸزٺ ټس ثطای س صیٻی س ٧ ٳیٯی ثٻ نٹضر ٳٹٲی 6-23 ٲبٺ زض ٶ ط ط شٻ ٲیقٹز ) (. زٸضٺی دٷدطٺی ثحطاٶی ثطای ا ٳیٷبٴ اظ ضقس ٸ س ٧ بٲ ٦ ٹز ٤ ٸ )53( زٸضٺی ثبضزاضی سب زٸ ؾب ث س اظ سٹٮس ضا قبٲ ٲیقٹز )52 51(. س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٲٹ ١ ثطای خٯٹ یطی اظ ؾٹءس صیٻ يطٸضی ثٻ قٳبض ٲیضٸز. سأذیط ضقس ثب ثیكشطیٵ ٲیعاٴ زض ٹ ایٵ زٸضٺی ظٲبٶی ٲكٽٹز اؾز ثٻٸیػٺ زض بنٯٻی ؾٷی 6-12 ٲبٺ ټٷ بٲی ٦ ٻ ٲٹاز صایی ثب ٯ ز دبییٵ اظ ٶ ط اضظ صایی ثب قیط ٲبزض خبی عیٵ قسٺ ٸ ٲیعاٴ ثیٳبضیټبی اؾٽبٮی ثب ث آٮٹز ی صایی زض ثبالسطیٵ اٶساظٺی ذٹز ٢ طاض زاضٶس. ث س اظ صقز حسٸز زٸ ؾب اظ ؾٵ ٦ ٹز ٤ اظ ثیٵ ثطزٴ ٸ ض سٹ ٢ ضقسی ٦ ٻ زض ؾٷیٵ دبییٵسط ضخ زازٺ اؾز ثؿیبض زقٹاض اؾز. قٹاټس ٸ ٹاٺ ایٵ ٲؿئٯٻ ٦ ٻ بزار س صیٻای ٸضغیٱ صایی ثط ضقس ٸ س ٧ بٲ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲؤثطٶس sequence1( زض ؿىل 1-I( سٹؾ WHO ؾبیطیٵ ثٻٸیػٺDewey ٸ )39( Brown ٲ طحقسٺ اؾز. اضسجب ثیٵ ٶیبظټبی س صیٻای ز بر س صیٻ سطا ٦ ٱ اٶطغی بزار صایی ثب ضقس ٸ س ٧ بٲ ٦ ب ی ثٻ ق ٧ ٢ بث ٢ جٹٮی سٹؾ قٹاټس ٢ بث زض زؾشطؼ ٦ ٻ قبٲ ٲ ٧ بٶیؿٱټبیی ٦ بٲال قٷبذشٻ قسٺ ټؿشٷس اثجبرقسٺ اؾز. ؿىل 1 -I. چگ ػادات غزایی سطین غزایی تش سؿذ تىاهل اثش 1 هیگزاس ذ پیاهذ ای ػالهت /تغزی ای سؿذ تىاهل و دن پیاهذ هیا ی/تی اتی ی هثل: ػولىشد ایتغزی ای ویفیت وویت سطین غزایی هذاخل هثل : ها س تى ل طی ت ی ی غزای اضافی 1 ٲٷج : 2012 communication, Jehn Mason, Personal 35

49 ٲٹيٹ بر انٯی ایٵ ثٹزٶس ٦ ٻ چ ٹٶٻ ایٵ ٳٯ ٧ طزټبی )دیبٲسټبی ثیٷبثیٷی( ضا ثب ٲساذالر sequence( 2 زض ؿىل 1-I( ثٽیٷٻؾبظی ٦ ٷیٱ. اظ آٶدبیی ٦ ٻ زقٹاض اؾز سب ایٵ دیبٲسټبی ثیٷبثیٷی ضا اظ ٶ ط ٦ ٳی ثب ز ٢ ز ثطضؾی ٦ ٷیٱ ثیكشط ٲ بٮ بر ؾ ی ٦ طزٺاٶس سب ثٻ نٹضر ٲؿش ٣ یٱ ٲساذالر ضا ثب ؾالٲز یب دیبٲسټبی س صیٻای) sequence 3 زض ؿىل 1-I( ٲطسج ٦ ٷٷس. اثطار ٲش یطی دیف اظ ایٵ یب ز قسٺ اؾز )39(. ٲطٸض ٲشٹٴ )54( ٲرهٹنب سٹؾDewey ٸ )51( Adu-Afarwuah ٸ ؾطیټیب )55( اثطار Lancet آٲٹظ یب ٲكبٸضٺ ٸ س ٧ ٷی ٥ ټبی ذبل )ا عایف ٲیعاٴ اٶطغی ظیؿز زؾشطؾی ٲبزٺ ٲ صی( ثب یب ثسٸٴ سٽیٻ صای ايب ی ثط ضٸی ضقس ٸ ؾبیط دیبٲسټب ضا ثطضؾی ٶٳٹز. ټبی آٲٹظ ثب یب ثسٸٴ سٽیٻ صاټبی س ٧ ٳیٯی سٷٽب اثطار اٶس ٦ ی ثط ضٸی ضقس ٸ ؾبیط دیبٲسټب زاضز )51(. ؾطی- Lancet اٲٷیز صا ٸ ٸي یزټبی ٶباٲٵ ضا زض اضظیبثی صا سأثیطسٽیٻ سٳبیع زازٶس اٶساظٺ اثط 0/25 HAZ ثطای خٳ یزټبیی ثب صای ٦ ب ی ٸ 0/41 زض خٳ یزټبیی ثب صای ٶب ٦ ب ی ا عایف ٲییبثس )30(. )ثٻ ٷیؾبظی زض ثرف ضیعٲ صیټب دطزاذشٻ ٲیقٹز(. )خٽز آ بټی اظ ذالنٻ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ زض ٲٹضز س صیٻ س ٧ ٳیٯی جذ ل 3-I ضا ثجیٷیس(. الذاهاتی دس ج ت استما تغزی ی تىویلی ه اػة ها س حوایت تشای تغزی ی تىویلی ه اػة دس ػغح جاهؼ تؼ یالت ٲكبٸضٺی ثب ٦ ی یز ثب ٲبزضاٴ ٸ ا طاز ٲطا ٢ جز ٦ ٷٷسٺ ٸ اضسجب ٲٷبؾت خٽز س ییط ض شبض ) 56 (ثب ؾبیط ا بی ذبٶٹازٺ ٸ ا طاز سهٳیٱ یطٶسٺی ٲیضٸز ٦ بض ٦ ٷبٴ ثٽساقشی آٲٹظزیسٺ خبٲ ٻ ثطای ثٽجٹز س صیٻی ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲؿئٯٻای ٲبټٻ ٢ بزض ثٻ اضائٻی ٲكبٸضٺی ٲٷبؾت ذٹاټٷس ثٹز اؾبؾی ثٻ قٳبض )57(. ضٸی ٧ طزټبی آٲٹظقی ٲیسٹاٶٷس ثسٸٴ سٽیٻی صا زض ثٽجٹز ٶؿجز ٢ س ثٻ ؾٵ )ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ ثب اٲشیبظار Z اٶساظٺ یطی قس س بٸر ٲیبٶ یٵ ٸظٶی 0/25( زض طٸٺ ٲٹضز ٲٹاخٽٻ ٲؤثط ٸا ٢ قٹٶس. سأثیط ثیكشط ظٲبٶی زیسٺ قس ٦ ٻ صا یب ٲ ٧ ٳ ټبی صایی ٸظٶی 0/41 ( )55(. ٶیع طاټٱ قسٶس ٦ ٻ زض ایٵ حبٮز ٶؿجز ٢ س ثٻ ؾٵ ٲیبٶ یٵ )س بٸر ثٹز یب شٻ ثٽجٹز ثٻ حسا ٦ ثط ضؾبٶسٴ اؾش بزٺ اظ صاټبی سٹٮیسقسٺ ٲحٯی زض ټط ٲحی ٸ زض ٶ ط زاقشٵ اضس ٣ بی سٹٮیسار ايب ٻ سٷٽب زض ظٲبٶی ٦ ٻ ٲیسٹاٶٷس ٣ ساٴ ثحطاٶی ٲٹاز ٲ صی ضا ثب قیٹٺای ٢ بث ٢ جٹ ٳٯی ٢ بث حهٹ ٢ بث سحٳ ٸ ایٳٵ ثط ط ٦ ٷٷس ثبیس ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٲ ٧ ٳ ټٳطاٺ ثب سساٸ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ ضغیٱ صایی ٲحٯی ٶٻ ثٻ 36

50 ٷٹاٴ ی ٥ خبی عیٵ زض ٶ ط ط شٻ قٹز. اؾش بزٺ اظ صاټبیی ثب ٲٷج حیٹاٶی ٦ ٻ اظ ٶ ط اثطار ؾٹزٲٷسی ثط دیبٲسټبی س ٧ بٲٯی ٸ ضقس زاضز. س صیٻای ٷی قسٶس ٸ ٢ شی صاټبی زض زؾشطؼ ٲحٯی ٶشٹاٶٷس ثٻ سٷٽبیی ٶیبظټبی س صیٻای ضا ثط ط ٦ ٷٷس طآٸضزٺټبی خبٶكیٵ ٲبٶٷس ٲٹاضز ظیطضازض ٶ ط ث یطیس : صاټبی ٷیقسٺ ٦ ٻ ثٻ نٹضر ٲشٳط ٦ ع سٹٮیس قسٺاٶس دٹزضټبی حبٸی ضیعٲ صیټب ثٻ ٲٷ ٹض ٦ بضثطز ثٻ ٷٹاٴ ٷیؾبظی صایی )ثٻ دبییٵ ٲطاخ ٻ ٦ ٷیس( ٲ ٧ ٳ ټبی صایی ثطدبیٻی ٮیذیسټب ثطای ؿشط ٸ دیسا ٦ طزٴ قٹاټس ثیكشط زضظٲیٷٻی ایٷ ٧ ٻ ٦ سا ٲحهٹ ثٽشطیٵ اٶشربة ثطای ٦ سا ٲٹ ٢ یز ٸیػٺ اؾز ٸ چ ٹٶٻ ٲیسٹاٴ ٦ بضثطز نحیح ایٵ طآٸضزٺټب ضا اضس ٣ ب زاز ٸ اثط ټط ٦ سا زضثٽجٹز ٸي یز ؾالٲز س ٧ بٲٯی ٸ س صیٻای زض ٲحی ټبی ٲرشٯ چیؿز ثٻ سح ٣ ی ٣ بر ثیكشط ٸ ثطٶبٲٻټبی ٦ بضثطزی ثب ٶ بضرټبی ز ٢ ی ١ ٸ زض ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ ٶیبظ اؾز. جذ ل 3-I هش س ای ػیؼتواتیه دس ه سد تغزی ی تىویلی Adu-Afarwuah ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ Dewey ٸ ظٲیٷٻی زض ٲؤثطثٹزٴ ٸ سأثیط صاضی ٲساذالر س صیٻی ٦ ٳ ٧ ی زض ٦ كٹضټبی زض حب سٹؾ ٻ قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز )51( : ٲساذالسی ٦ ٻ سٷٽب ثط ٲجٷبی آٲٹظ زضظٲیٷٻی س صیٻی س ٧ ٳیٯی ثٹزٶس اثط ٶؿجشب ٦ ٳی ثط ضقس ٦ ٹز ٤ ثب ٲیبٶ یٵ اٶساظٺی سأثیط 0/28 ثط ٸظٴ ٸ 0/20 ثط ضقس ذ ی زاقشٷس )11 ٲ بٮ ٻ(. اضائٻی ٲساذالر سٷٽب زضظٲیٷٻی س صیٻی س ٧ ٳیٯی ثٻ نٹضر ٦ ٯی ٲیبٶ یٵ اثطی ثب اٶساظٺی 0/60 ضٸی ٸظٴ ٸ 0/47 ضٸی ضقس ذ ی زاقشٷس )58 ٲ بٮ ٻ(. ثب حص ی ٧ ی اظ ٲ بٮ بر ٦ ٻ ٶشبیح ٲش بٸسی زاقز )زض ٶیدطیٻ( اثط ایٵ ٲساذالر ثٻ 0/26 ثطای ٸظٴ ٸ 0/28 ثطای ضقس ذ ی ٦ بټف ٲییبثس )7 ٲ بٮ ٻ(. اضائٻی ټٱظٲبٴ صاټبی س ٧ ٳیٯی ٸ ٲساذالر آٲٹظقی ثٻ نٹضر ٦ ٯی ٲیبٶ یٵ اثطی زض حس 0/35 ضٸی ٸظٴ ٸ 0/17 ضٸی ضقس زاقز )8 ٲ بٮ ٻ(. ٲساذالسی ٦ ٻ ثب صاټبی ٦ ٳ ٧ ی ٷیقسٺ ثب ضیعٲ صیټب اظ ٲیبٶ یٵ اثطی زض حس 0/11 ضٸی ٸظٴ ٸ 0/12 ضٸی ٹ ثطذٹضزاض ثٹزٶس )6 ٲ بٮ ٻ(. 37

51 سٷٽب ٲساذالسی ٦ ٻ ثب ټس ا عایف ٲیعاٴ اٶطغی صا نٹضر ط شٻ ثٹزٶس ٶشبیح ٲرشٯ ی ضا ٶكبٴ زازٶس.سٷٽب زض 2 ٲ بٮ ٽبظ 5 ٲ بٮ ٻ اثط ثط ضٸی ضقس ٦ ٹز ٤ زیسٺ قس. ٲیبٶ یٵ اٶساظٺی اثط ثط ضٸی ٸظٴ زض حس 0/35 ٸ ضٸی ضقس ذ ی ثطاثط 0/23 ثٹز )5 ٲ بٮ ٻ(. ٲشب آٶبٮیع Lancet زض ظٲیٷٻی اؾشطاسػیټبی س صیٻی س ٧ ٳیٯی ٸ ضقس ذ ی )دیٹؾز ٸة 4 ( قبٲ ٲٹاضز ظیط ثٹز )55( : ٲساذالر آٲٹظقی ثسٸٴ سٽیٻی صاټبی س ٧ ٳیٯی )زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ سأٲیٵ صا زض آٴټب اٲ ٧ بٴدصیط اؾز( HAZ ضا ثب ٲیبٶ یٵ س بٸر زض ٸظٴ یطی ثٻ ٲیعاٴ 0/25 ثٽجٹز ثركیس )3 ٲ بٮ ٻ(. سٽیٻ صا ثب یب ثسٸٴ آٲٹظ )زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ سأٲیٵ صا زض آٴټب اٲ ٧ بٴدصیط ٶیؿز( HAZ ضا ثب ٲیبٶ یٵ س بٸر زض ٸظٴ یطی ثٻ ٲیعاٴ 0/41 ثٽجٹز ثركیس )7 ٲ بٮ ٻ(. 38

52 2.3 اػتفاد اص پ دس ای سیضهغزی چ ذگا MNP( ا( تشای غ ی وشدى غزا ای ه سد اػتفاد تشای ؿیشخ اساى و دواى خشدػال 6-23 ها دس ه ضل. توصیه WHO ٸیشبٲیٵ A ٲ صی ٦ طزٴ صاټب زض ذبٶٻ ثب ٦ ٳ ٥ MNPټبیی ٦ ٻ حسا ٢ قبٲ آټٵ ٸ ضٸی ټؿشٷس ثطای ثٽجٹز ؾ ح آټٵ ٸ ٦ بټف آٶٳی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲبټٻ سٹنیٻ ٲیقٹز. ی ٥ ضٸ دیكٷٽبزی ثطای ٲ صی ٦ طزٴ صاټبی ٲهط ی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲبټٻ زض ذبٶٻ ثب ٦ ٳ ٥ MNPټب زض خسٸ 4-I آٸضزٺ قسٺ اؾز )58(. جذ لI-4 س ؽ پی ادی تشای هغزی وشدى غزا ای هلشفی ؿیشخ اس و دواى خشدػال 6-23 ها دس خا تا اػتفاد اص پ دس ای سیضهغزی چ ذگا ټط زض ٲبزٺ ٶؿجز ؾبقٻa س ساز ز بر ٹ ٲسر ٸ ظٲبٴ بنٯٻ ثٻ نٹضر طٸؼ ٹٲبضار زاذ سطخیحب آټٵ: 12/5 ٲیٯی ط آټٵ اٮٳٷشب ٦ ذؿٹ b ٸیشبٲیٵ 300:Aٲی ٧ طٸ ط ضسیٷٹ 5 ٲیٯی ط ضٸی اٮٳٷشب سطخیحب ثٻ نٹضر ضٸی ٯٹ ٦ ٹٶبر ضٸی: ی ٥ ؾبقٻ زض ضٸظ حسا ٢ ثطای ی ٥ زٸضٺی 2 ٲبټٻ ٲهط طزز ٸ ؾذؽ ثطای ی ٥ زٸضٺ 3-4 ٲبټٻ ٲ ٧ ٳ ټب ٢ قٹز ثٷبثطایٵ اؾش بزٺ اظ دٹزضټبی ضیعٲ صی ټط 6 ٲبٺ قطٸ زٸضٺټبی اٶساذشٵ ثیٵ ٲیقٹز ٲساذٯٻ قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲبټٻ ټٱظٲبٴ ثب قطٸ صای س ٧ ٳیٯی زض ضغیٱ طٸٺ ټس صایی ٦ ٹز ٤ آ بظ ٲیقٹز. خٳ یزټبیی ٦ ٻ زض آٴټب قیٹ آٶٳی زض ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط زٸؾب یب ظیط 5 ؾب 20% ٲحی ټب ٲیثبقس. a.سٹنیٻ ثطای ٶؿجز دٹزض ثط ٲجٷبی زٸظ ٲٹاز صایی سك ٧ ی زټٷسٺی آٴ زض ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ٸخٹز زاضز )59(. الٸٺ ثط آټٵ ٸیشبٲیٵ A ٸ ضٸی دٹزضټبی ضیعٲ صی چٷس بٶٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز حبٸی ؾبیط ٸیشبٲیٵټب ٸ ٲٹاز ٲ سٶی زض زٸظټبی ٲهط ٲبزٺ صایی سٹنیٻقسٺ یب RNI ثطای خٳ یز ټس ثبقٷس )40(. b. 12/5 ٲیٯی ط آټٵ اٮٳٷشب ثطاثط اؾز ثب 37/5 ٲیٯی ط طٸؼ ٹٲبضار ٸ 62/5 ٲیٯی ط طٸؼ ؾٹٮ بر ټذشبټیسضار یب 105 ٲیٯی ط طٸؼ ٯٹ ٦ ٹٶبر. 39

53 دالیل ه غمی ؿ ا ذ زض ٲحی ټبیی ثب ٲیعاٴ دبییٵسط زضیب ز ضغیٱ صایی ٦ ٹز ٦ بٴ ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض ٲطاح اٸٮیٻ ثط دبیٻی یبټبٴ ثبقس. ٦ ٳجٹز صاټبیی ثب ٲٷج حیٹاٶی زض ایٵ ٲحی ټب ٲٹخت ٲ ٣ بزیط ٶب ٦ ب ی ضیعٲ صیټبی ٦ ٯیسی ٸ ٲٽٱ اظ خٳٯٻ ٸیشبٲیٵ A ضٸی ٸ آټٵ ذٹاټس قس ٦ ٻ ثبیس زض ٲٹضز ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 24 ٲبٺ ایٵ ٲٷب ١ زض ٶ ط ط شٻ قٹز. ج ١ سرٳیٵ WHO زض خٽبٴ 190 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ زض ؾٷیٵ ٢ ج اظ زثؿشبٴ اظ ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A ثطذٹضزاضٶس )40( ٸ ثیكشط اظ زٸؾٹ ثچٻټبی آ طی ٣ ب ٸ آؾیبی خٷٹة قط ٢ ی آٶٳی ٥ ټؿشٷس. اظ ط ی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب زض ثطاثط ٶشبیح ظیبٴثبض ایٵ ٦ ٳجٹزټبی س صیٻای ٲؿش سسط ٶیع ٲیثبقس. ثٻ ټٱ ذٹضزٴ ٸي یز ؾیؿشٱ ایٳٷی ٶبقی اظ ؾ ٹح ي ی س صیٻای ٲیسٹاٶس ٲؿش ٣ یٳب ٲٷدط ثٻ ا عایف ذ ط ثیٳبضیټبی ٹٶیقسٺ ٸ اظ دشبٶؿی ا عایف ٲیعاٴټبی ٲٹضثیسیشٻ ٸ ٲٹضسبٮیشٻی قیطذٹاض ثطذٹضزاض اؾز.)62( ٲ ٧ ٳ ثٻ ٷٹاٴ ی ٧ ی اظ ثٽشطیٵ عیٷٻټبی ٲساذٯٻای زض زؾشطؼ ثطای ثط ط ٦ طزٴ ایٵ ٦ ٳجٹزټبی ٸیشبٲیٵ ٸ ٲٹاز ٲ سٶی دیكٷٽبزقسٺ اؾز ایٵ عیٷٻ ٲیسٹاٶس ثطای ث ی اظ طٸٺټبی ٦ ٻ زض ٲ طو ثیكشطیٵ ذ ط آؾیت ٢ طاض زاضٶس ٲبٶٷس آٴټبیی ٦ ٻ زض ٲٷب ١ زٸضا شبزٺ ظٶس ی ٲی ٦ ٷٷس ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٲٹضز ٶ ط ٢ طاض یطز )63(. MNP ټب ثٻ ٷٹاٴ خبٶكیٷی ثطای ٲ ٧ ٳ ؿشط یب شٷس ٸ یب شٻټب ٶكبٴ زازٺاٶس ٦ ٻ ٲی- سٹاٶٷس زض ٦ بټف آٶٳی ٸ ٦ ٳجٹز آټٵ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٲٹ ١ ثبقٷس. MNP ټب ٲ ٧ طضا زض ؾبقٻټبی ٦ ٹچ ٥ ٦ ٻ ٶؿجز ثٻ زٲب ٸ ض ٹثز ٲ ٣ بٸ ټؿشٷس ثؿشٻثٷسی ٲیقٹٶس سب ؾجت ٲبٶس بضی ٹالٶی ٸ ؾٽٹٮز ٲك ٧ الر ٲطثٹ ثٻ اٶش ٣ ب ٸ شذیطٺؾبظی قٹٶس )67(. ایٵ ٸیػ یټب س ساز ز بر اٶشكبض الظ ثطای ثٻ زؾز آٸضزٴ ی ٥ ٲٷج ضیعٲ صیټب ضا ٦ بټف ٲیزټس )68(. اثطار خبٶجی ذ ی ی ٲبٶٷس سیطٺ قسٴ ٲس ٹ زضز ٹاضقی اؾٽب یجٹؾز ٸ سٽٹ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ زٶجب ٲهط ٲ ٧ ٳ ټب ضخ زټس )69(. ا طچٻ MNP ټب ایٵ ٹاضو خبٶجی ضا ا عایف ٶٳیزټٷس ٸ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ز بر ٸ قسر آٴټب ضا ٦ بټف ٲیزټٷس ٸ ٢ بثٯیز دصیط ثبالسطی زاضٶس )70(. آټٵ ثٻٸؾیٯٻی ی ٥ دٹقف ٲحب ثط دبیٻی چطثی دٹقیسٺ قسٺ اؾز زض ٶشیدٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز س ییط ذ ی ی زض ٱ ضٶ ٩ ٸ ثٹی صا ایدبز ٦ ٷس ثسٸٴ ایٷ ٧ ٻ بزار صایی ٦ ٹز ٦ بٴ ضا ثٻ نٹضر چكٳ یطی سحز سأثیط ٢ طاض زټس. ٷی ٦ طزٴ صاټب ثب اؾش بزٺ اظ MNP ټب ٲیسٹاٶس زض ذبٶٻ یب ټط خبی زی طی ٦ ٻ ٸ سٺټبی صایی آٲبزٺ ٸ ٲهط ٲیقٹٶس ٲبٶٷس ٲسضؾٻټب یب ثیٳبضؾشبٴټب اٶدب قٹز. ثٻ ټٳیٵ زٮی اؾز ٦ ٻ ایٵ قیٹٺی ٷیؾبظی ثٻ ٷٹاٴ ٶ ٣ ٻ اؾش بزٺ یبuse point of ا ال ٠ ٲیقٹز )71(. 41

54 ی ٥ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ اثطثركی ٸ ایٳٷی ٷیؾبظی صا زض ٲٷع ثب اؾش بزٺ اظ MNP ټب ضا ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 2 ؾب ثٻ ٲٷ ٹض ثٽجٹز دیبٲسټبی ؾالٲشیقبٴ ٲٹضز ثطضؾی ٢ طاض زاز. ایٵ ٲطٸض اضائٻی MNP ټب ضا زض قطای حسا ٢ ٸیشبٲیٵA ضٸی ٸ آټٵ ضا ثب س ٲساذٯٻ یب اؾش بزٺ اظ دالؾجٹ ٸ ٶیع ا ٢ ساٲبر ٲ ٧ ٳ یبضی ٲٷ ٱ قبٲ ٲ ٧ ٳ یبضی آټٵ ضا ثب ی ٧ سی ط ٲٹضز ٲ ٣ بیؿٻ ٢ طاض زاز. زض ٦ بض 8 آظٲبیی ثبٮیٷی ٦ ٹز ٦ بٴ ؾب ٦ ٵ زض ٲحی ټبی ٲرشٯ ی ٲٹضز ثطضؾی ٢ طاض ط شٷس.زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب س ٲساذٯٻ ٷیؾبظی صا ثب MNP ټب سٹاٶؿشٻ ثٹز ٦ بټف 32 زضنسی زض آٶٳی ٸ 50 زضنسی زض ٦ ٳجٹز آټٵ زض قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ایدبز ٦ ٷس. ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ایٵ ٲساذٯٻ ٲكبثٻ اؾش بزٺ اظ آټٵ ٲ ٧ ٳ ضٸظاٶٻ ثطای آٶٳی ٸ ثٽجٹز ټٳٹ ٯٹثیٵ ثبقس ا طچٻ زازٺټب زض ایٵ ثبضٺ ټٷٹظ ٲحسٸز ټؿشٷس. سأثیطارMNP ټب زض ٲیبٴ خٳ یزټبیی ثب قیٹ %25 سب %100 آٶٳی یب زض ٲحی ټبیی ٦ ٻ زض آٴټب ٲبالضیب اٶسٲی ٥ اؾز س بٸر ٲ ٷبزاضی ٶساضز. الذاهاتی دس ج ت استمای غ یػاصی خا گی غزا ا تا MNP ا تشای و دواى : ثطضؾی ٸي یز ؾ ٹح س صیٻای ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب ثبیس ٢ ج اظ آ بظ ثطٶبٲٻی ٲ ٧ ٳ ثب MNP ټب ټٳٹاضٺ ثب ټط ٹٶٻ اثعاض ٲٹخٹز ثطای ٦ ٷشط ٦ ٱذٹٶی ٸ VAD ٲبٶٷس اضائٻی صاټبی ٲ ٧ ٳ ٷیقسٺ- ی زی ط یب ٦ ط ظزایی نٹضر یطز. زض ٲٷب ١ اٶسٲی ٥ ٲبالضیب اضائٻی آټٵ ثبیس زض ټٳطاټی ثب اثعاضټبی ٦ ب ی زض خٽز دیك یطی سكریم ٸ زضٲبٴ ٲبالضیب نٹضر یطز. ٷیؾبظی ذبٶ ی ثب MNP ټب ثبیس ټٳچٷیٵ قبٲ اؾشطاسػی س ییط ض شبض ثطای اضس ٣ بی آ بټی زضظٲیٷٻی ض بیز ثٽساقز ٸ اؾش بزٺی نحیح اظ ایٵ ٲحهٹالر زض ٲطحٯٻی آٲبزٺؾبظی صاټبی س ٧ ٳیٯی ثبقس ٸ سٹنیٻ ثٻ اٶدب ا ٢ ساٲبر زض ٲٹضز س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٲكبثٻ ب ټبی ٲسیطیز اؾٽب اٶدب قٹز )72(. ایٵ ٲساذٯٻ ټٳچٷیٵ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ا ٢ ساٲبر ٲطثٹ ثٻ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ث س اظ 6 ٲبټ ی ٸ آٲبزٺؾبظی صاټبی س ٧ ٳیٯی ٲشٷبؾت ثب ؾٵ ٦ ٹز ٤ ضا زض ظٲیٷٻ س ساز ز بر ٲ ٣ ساض ٯ ز ٸ سٷٹ اضس ٣ ب ثركس. ٷیؾبظی ذبٶ ی ثب MNP ټب ضٸی ٧ طزی ٲ ٣ طٸٴ ثٻنط ٻ ثطای اؾش بزٺ اظ ی ٥ ٲبزٺ ضؾبٶسٴ چٷسیٵ ضیعٲ صی ثطای ضؾیسٴ ثٻ اټسا چٷس بٶٻ اؾز. ثٻ ټط حب اظ آٶدبیی ٦ ٻ اؾش بزٺ اظ MNP ټب ضٸقی ٶؿجشب خسیس اؾز ثطٶبٲٻټبی ٦ ٻ قبٲ ٷیؾبظی ذبٶ ی ثب MNP ټب ټؿشٷس ٶیبظٲٷس ټٳبټٷ ی زض ؾ ح ثبال ٸ س ٽس اظ خٳٯٻ ایدبز ی ٥ خعء اضسجب ی ثطای ا عایف آ بټی ټؿشٷس )74.)73 41

55 2.4 هىولیاسی یتاهیي A تشای و دواى صیش 5 ػال توصیه WHO A زض ٲحی ټبیی ٦ ٻ ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A ی ٥ ٲك ٧ ثطای ؾالٲز ٳٹٲی اؾز ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ زض قیطذٹاضاٴ ٸ 6-59 ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٲساذٯٻی ثٽساقز ٳٹٲی ثطای ٦ بټف ٲٹضثیسیشٻ ٸ ٲٹضسبٮیشٻی ٦ ٹز ٤ ثٻ قٳبض ٲیضٸز. ی ٥ قیٹٺی دیكٷٽبزی ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ثطای قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-59 اؾز) 75 (. ٲبټٻ زض خسٸ 5-I آٸضزٺ قسٺ جذ ل 5-I ؿی پی ادی هىول یتاهیي A تشای ؿیشخ اساى و دواى 6-59 ها طٸٺ ټس زٸظ ز بر قیٹٺی سدٹیع ٲحی ټب قیطذٹاضاٴ 6-11 ٲبټٻ )قبٲ + )HIV ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ )قبٲ + HIV ) )RE 40( ٲیٯی ط 200/000 IU A ٸیشبٲیٵ 30( ٲیٯی طRE ( 100/000 IU ٸیشبٲیٵ A ټط 4-6 ٲبٺ ی ٥ ثبض ٲبی ذٹضا ٦ ی ضیشیٷ اؾشبر یبضسیٷی دبٮٳیشبر اٲبزٺ قسٺ ثط دبیٻی چطثی a خٳ یزټبیی ٦ ٻ قیٹ قت ٦ ٹضی زض آٴټب %1 زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ اؾز یب ٶ ٣ ب ی ٦ ٻ قیٹ VAD )ضسیٷٹ ؾط 0/07( زض قیطذٹاضاٴ یب ٦ ٹز ٦ بٴ 6-59 ٲبټٻی آٴټب %20 اؾز. :IU ٸاحس ثیٵاٮٳٯٯی RE : ٲ بز ضیشٷٹ a: ٲحٯٹ ٸیشبٲیٵ A ثط دبیٻی چطثی ٲیسٹاٶس ثب اؾش بزٺ اظ ٦ ذؿٹ ټبی السیٵ ٶط ثٻ نٹضر ٶؿرٻی س ٥ زٸظ یب ی ٥ ٢ بق ١ ٲٷسضج سدٹیع قٹز) 76 (. ثیٵ ؾبظٶس بٴ ایٵ ٲحٯٹ سٹا ٣ ی ثطای ٦ بضثطز ی ٧ طٶ ٩ ثبثز ثطای ٦ س صاضی زٸظټبی ٲرشٯ ایٵ ٲحٯٹ زض ٦ ذؿٹ ټبی غالسیٵ ٶط نٹضر ط شٻ اؾز ٦ ٻ ج ١ آٴ ضٶ ٩ ٢ طٲع ثطای ٦ ذؿٹ ټبیی ثب زٸظ IU200/000 ٸ آثی ثطای ٦ ذؿٹ ټبی 100/000REثٻ ٦ بض ٲیضٸز ٦ ٻ ٲٷدط ثٻ آٲٹظ ثٽیٷٻسط ٸ ؾٹزٲٷسی اؾش بزٺ زض یٯس ٲیقٹز. دالیل ه غمی ؿ ا ذ: 6-59 ٲ بٮ بر اذیط چٷیٵ دیكٷٽبز ٦ ٻ ٦ طزٺاٶس طاټٱ ٦ طزٴ ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵ A ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻی ٦ كٹضټبی سٹؾ ٻ زضحب ثب ٦ بټف ذ ط ٲٹضسبٮیشٻ ٸ ثطٸظ اؾٽب زض اضسجب ثٹزٺ اؾز )77(. ٲ ٧ بٶیؿٳی ٦ ٻ 42

56 ٸیشبٲیٵ A ثٻ ٸؾیٯٻی آٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ضا ح ٲی ٦ ٷس ثٻ ٹض ٦ بٲ ٲكرم ٶكسٺ اؾز ٸ ٸايح ٶیؿز ٦ ٻ آیب ایٵ اثط اظ طی ١ سهحیح ٦ ٳجٹزټبی ظٲیٷٻای ا ٳب ٲیقٹز یب اثطار زضٲبٶی ٦ ٳ ٦٥ ٷٷسٺ اؾز. ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵ A ٲٳ ٧ ٵ اؾز ی ٧ ذبضچ ی ضٸزٺ ضا ا عایف زازٺ ٸ اظ ایٵ طی ١ ٲٹخت ٦ بټف قسر ث ی اظ ٲٹاضز اؾٽب طزٶس )78( ټٳچٷیٵ ٶ ٣ ف ٸیشبٲیٵ A زض ؾیؿشٱ ایٳٷی ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثط اؾش ساز اثشال ٸ / یب قسر ثطذی اظ ٹٶزټب اثط صاض ثبقس )79 80(. ثؿیبضی اظ ٦ كٹضټب اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ضا ثطای قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾیبؾزټبی ؾالٲز ٲٯی ٸ ذسٲبر ؾالٲز ضٸسیٵ ذٹز از ب ٦ طزٺاٶس )سط ٦ یت ٦ طزٺاٶس(. ثٻ ٷٹاٴ ٲ ٣ بٮٻ زض زٸؾبالٶٻی ))ضٸظټبی ذبل(( ٲ ٧ ٳ ټب ثب ؾبیط ٲساذالر حیبسی ٦ ٹز ٤ اظ خٳٯٻ ٦ ط ظزایی یب آٲٹظ س صیٻ سط ٦ یت قس )81 82(. ټٳچٷیٵ ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵA ثٻ ٹض ضایح ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ ثطٶبٲٻی ؿشطزٺی ایٳٵؾبظی ثٻ ٸیػٺ زض ٶٻ ٲبټ ی زض ټٳطاټی ثب ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ؾطذ ٥ ٢ طاض ط شٻاٶس.زض ؾب 2009 سرٳیٵ ظزٺ قس ٦ ٻ ثٻ ٹض س ٣ طیجی ٦ ٹز ٦ بٴ %77 زض ؾٷیٵ ٢ ج اظ ٲسضؾٻ زٸ زٸظ اظ ٲ ٧ ٳ ټب ضا زض ؾب زض ثیكشط اظ ٦ كٹض 103 زاضای اٸٮٹیز زضیب ز ٦ طزٺاٶس )83(. سدٹیع ی ٥ زٸظ ثبال اظ ٸیشبٲیٵ A ټط 6 ٲبٺ سب 5 ؾبٮ ی ثط دبیٻی ایٵ ان اؾشٹاض اؾز ٦ ٻ ی ٥ زٸظ ٲٷ طز اظ ٸیشبٲیٵ A خصة ثؿیبض ثبالیی زاضز ٸ ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٸیشبٲیٵ ٲحٯٹ زض چطثی زض ٦ جس شذیطٺ قسٺ ٸ زض ٹ ی ٥ زٸضٺی ظٲبٶی ٹالٶی ثؿشٻ ثٻ ٲیعاٴ ٶیبظ قیطذٹاضآظاز ٲیقٹز. ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٦ ٻ زض قیطذٹاضاٴ 6-11 ٲبټٻ زٸظ 100/000 ٸاحس ثیٵاٮٳٯ ٸ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ 200/000 ٸاحس ح ب ز ٦ ب ی ضا ثطای 4-6 ٲبٺ طاټٱ ٲی ٦ ٷس )84(. ثیكشط ثچٻټب زض ایٵ طٸٺ ؾٷی ایٵ زٸظټبی ٸیشبٲیٵ A ضا ثٻذٹثی سحٳ ٲی ٦ ٷٷس ٸ ثٷبثطایٵ ٹاضو خبٶجی ٹضی قبٲ ؾطزضز سٽٹ ٹ اؾش طا ٸ اؾٽب زض زضنس ٦ ٹچ ٧ ی اظ ا طاز زیسٺقسٺ اؾز )85(. ثط اؾبؼ ثطضؾی ٢ یٳز ٸاحسثطای ی ٥ ٦ ٹز ٤ چٷیٵ ٲكبټسٺ قسٺ ٦ ٻ ٢ یٳز ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵټب طاٴ ٶیؿز. ثیكشط ٸیشبٲیٵ ٦ ٻ A زض ٹ ؾبذشٵ ٲ ٧ ٳ اؾش بزٺ ٲیقٹز زض ٦ ذؿٹ ټبی غالسیٵ دٹقیسٺ قسٺ ٦ ٻ ٢ یٳز ټط ٦ سا س ٣ طیجب 0/02 زالض آٲطی ٧ ب اؾز )86( ٸ ټعیٷٻی سرٳیٷی سدٹیع ثطای ټط ثچٻ زض ؾب 1-2 زالض آٲطی ٧ ب ٲیثبقس. ټعیٷٻ ٦ ٯی سدٹیع ٲ ٧ ٳ ټب ثٻ اظای ټط ٲط ی ٦ ٻ ز ٲیقٹز ثٻ نٹضر سرٳیٷی زالض آٲطی ٧ ب اؾز. زٸ ٲطٸض ٦ ٹ ٦ طاٴ اذیطا ثطٸظ ضؾبٶی قسٶس سب ثٻ نٹضر ؾیؿشٳبسی ٥ آذطیٵ قٹاټس ٸ ٲٷ ١ اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ضا زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲٹضز اضظیبثی ٢ طاض زټٷس )78 77(. اٸٮیٵ ٲ بٮ ٻ سأثیطار ٸ ٲیعاٴ ایٳٷی یب ثیذ طی اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵټب ضا زض خٯٹ یطی اظ ٲٹضثیسیشٻ ٸ ٲٹضسبٮیشٻ زض ٲیبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-59 ٲبټٻ ٲٹضز آظٲٹٴ ٢ طاضزاز )77(. 43

57 ٶشبیح ایٵ ٲطٸض ٶكبٴ زازٶس ٦ ٻ اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ٲیسٹاٶس ٲیعاٴ ٲٹضسبٮیشی ٸ ٲیعاٴټبی قیٹ ثیٳبضیټبی ٸا یط اظ خٳٯٻ اؾٽب ضا ٦ بټف زټس. ایٵ ٲشبآٶبٮیع قبٲ ٦ بضآظٲبیی 17 ثبٮیٷی ثٹز ٸ اظ آٴ چٷیٵ ٶشیدٻ یطی قس ٦ ٻ اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ذ ط ٲٹضسبٮیشی ثب سٳب ٯزټب ضا ثٻ ٲیعاٴ %24 ٦ بټف ٲیزټس. ٲ بٮ ٻی ٲطٸضی زی ط سأثیطار ٸ ثیذ طی س سازی اظ ضیعٲ صیټب اظ خٳٯٻ ٸیشبٲیٵ A ضا زض ٦ بټف ٲٹضثیسیشٻ ٸ ٲٹضسبٮیشٻی ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ثبٮیٷی آٮٹزٺ ثٻ ٸیطٸؼ HIV ٲٹضز ثطضؾی ٢ طاض زاز. ایٵ ٲ بٮ ٻی ٲطٸضی قبٲ ٦ بضآظٲبیی 5 ضٸی ٦ بضثطز ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ سٷٽب 3 ٲ بٮ ٻ )سٳب آٴټب زض آ طی ٣ ب( ثب زازٺټ یب ٲٷشكطقسٺ ضٸی ٲٹضسبٮیشٻ ثب سٳب ٯزټب ثٹز. 6 زازٺټب حب ٦ ی اظ آٴ ثٹزٶس ٦ ٻ اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵټب ثٻ نٹضر زٸضٺای زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبٺ ٸ اظ ثعض ٨ سط آٮٹزٺ ثٻ HIV زض ٦ بټف ذ ط ٲٹضسبٮیشٻی ٦ ٯی ؾٹزٲٷس اؾز. الذاهاتی دس ج ت استمای اػتفاد اص هىول یتاهیي A دس و دواى زض ؾب 1997 WHO سٹظی ٸیشبٲیٵټب ثٻ نٹضر خٽبٶی ضا سٹنیٻ ٦ طز ٦ ٻ قبٲ سدٹیع زٸضٺای زٸظټبی س ٧ ٳیٯی ثٻ سٳب ٦ ٹز ٦ بٴ زض ؾٷیٵ ٢ ج اظ ٲسضؾٻ ثب اٸٮٹیز طٸٺټبی ؾٷی ( ٲ ٳٹال 6 ٲبټٻ سب 3 ؾبٮٻ( یب ٶٹاحی ثب ثیكشطیٵ ذ ط VAD عضٸ شبٮٳی ٸ ٦ ٹضی س صیٻای ثٹز )81(. ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵ A ثبیس ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-59 ٲبټٻ ثٻ نٹضر 2 ثبض زض ؾب زض ذال سٳبؼټبی ؾیؿشٱ ثٽساقشی سحٹی زازٺ قٹز. زض ٲ ٧ بٴټبی ٲٷبؾت ٲ ٧ ٳ ټب ثبیس ثب ؾبیط ثطٶبٲٻټبی ؾالٲز ٳٹٲی ٦ ٻ ټس آٴټب ثٽجٹز ث ٣ ب ٸ حیبر ٦ ٹز ٦ بٴ اؾز ٲث ضٸظټبی ٲٯی ایٳٵؾبظی دٹٮیٹ یب ؾطذ ٥ یب زٸؾبالٶٻی ضٸظټبی ؾالٲز ثچٻټب سط ٦ یت ثكٹز سب ثؿشٻای ٲساذٯٻای قبٲ اٶ ظزایی درف ٦ طزٴ سٹضټبی دكٻ س جیٻ قسٺ ثطای حكطٺ ٦ كی ٸ ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ثٻ ا طاز اضائٻ قٹز )82( زٸظ سدٹیعقسٺ ثبیس ضٸی ٦ بضر ؾالٲز ٦ ٹز ٤ ثجز قٹز. ٢ ج اظ اخطا ثطٶبٲٻی اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ ٦ ٻ A قبٲ اټسا ی ثب س بضی زضؾز ٦ ٻ قبٲ ٲٷبث ٲٹث ١ زض زؾشطؼ ؾیبؾزټب ٦ بٶب ټبی سحٹی ٸ اضسجب ٲٷبؾت ٸ ٲٷبث حٳبیز ٦ ٷٷسٺ ٸ ثبظزاضٶسٺی ثبٮ ٣ ٹٺ ثبقس ثبیس ٲس ٶ ط ٢ طاض یطز. ثٻ نٹضر ایسٺآ ٲساذالر ثبیس سحز ٷٹاٴ ی ٥ اؾشطاسػی از ب یب شٻ قبٲ ٦ ٷشط ٦ ٳجٹزټبی س صیٻای ثٻ اخطا زضآیس. ثطٶبٲٻ ثبیس ثٻ نٹضر ی ٥ دبیٯٹر قطٸ قٹز ٸ ټٱظٲبٴ ثب ا عایف قٹاټس ٸ سب خبیی ٦ ٻ ٲٷبث اخبظٺ زټس دیف ثطٸز. 44

58 2 5. اػتفاد اص هىول یتاهیي A دس و دواى هثتال ت ػشخه توصیه WHO سٳب ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ زض آٴټب سكریم ؾطذ ٥ نٹضر ط شٻ اؾز ثبیس ی ٥ زٸظ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A زضیب ز 1 ٦ ٷٷس. ٦ ٹز ٦ بٴ ٲش ٯ ١ ثٻ ٦ ٳجٹز قٷبذشٻقسٺی ٸیشبٲیٵ A یب ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ زض آٴټب ٲیعاٴ ٦ كٷس ی ؾطذ ٥ ٲ ٳٹال ثیكشط اظ %1 اؾز ثبیس 2 زٸظ ٸیشبٲیٵ A ثب بنٯٻی 24 ؾب ز زضیب ز ٦ ٷٷس سب ٦ ٳ ٥ قٹز ٦ ٻ اظ ذ ط آؾیت چكٳی ٸ ٶبثیٷبیی ٲحب ز قٹٶس. ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵ ٦ بټف A س ساز ٲط ٨ ٶبقی اظ ؾطذ ٥ ضا زض حس %50 ٶكبٴ زازٺاٶس. زٸظټبی ٸیػٺی ؾٵ ٦ ٻ سٹنیٻقسٺاٶس جبضراٶس اظ : 50/000 IU ثطای قیطذٹاضاٴ ظیط 6 ٲبٺ 100/000 IU ثطای قیطذٹاضاٴ 6-11 ٲبٺ 200/000 IU ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ 12 ٲبٺ. ا ط ٦ ٹز ٤ زاضای الئٱ ثبٮیٷی ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A )قبٲ ٮ ٧ ٻټبی )Bitot اؾز زٸظ ؾٹ ثبیس 4-6 ټ شٻ ث س سدٹیع قٹز )81(. دالیل ه غمی ؿ ا ذ VAD ثٻ ثٽجٹز سأذیطی ٸ ٲیعاٴ ثبالی ٹاضو ث س اظ ؾطذ ٥ ٶؿجز زازٺ ٲیقٹز. ث الٸٺ ٹٶز ؾطذ ٥ ٲٳ ٧ ٵ اؾز اثشال ثٻ عضٸ شبٮیٳب ٸ VAD ضا سؿطی ٦ ٷس. ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٶشیدٻ ؾطذ ٥ ثٻ ٸیػٺ زض آ طی ٣ ب ؾٽٱ ٳسٺای اظ ٶبثیٷبیی ٢ بث دیك یطی ٦ ٹز ٦ بٴ ضا ثط ٽسٺ زاضز. ؾٹزٲٷسی اثط سدٹیع 2 زٸظ ٸیشبٲیٵ A زض ٹ زضٲبٴ ؾطذ ٥ ثٻ اثجبر ضؾیسٺ اؾز. ؾیبؾز اذیطWHO اظ سدٹیع ٸیشبٲیٵ A ثٻ سٳب ٲٹاضز حبز ط ساضی ٲی ٦ ٷس ی ٥ زٸظ ثبالی ٸیشبٲیٵ A ثٻ ٲحى سكریم ٸ 1 ټٳچٷیٵ ٦ شبة سبظٺ ٲٷشكط قسٺی )) ٦ شبة خیجی ٲطا ٢ جز ثیٳبضؾشبٶی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ: زؾشٹضاٮ ٳ ټبیی ثطای ازاضٺی ثیٳبضیټبی قبی ٦ ٹز ٦ ی(( ٸیطایف زٸ غٶٹ WHO 2013 ضا ثجیٷیس. 45

59 ؾذؽ س ٧ طاض آٴ زض ضٸظ ث س نٹضر ٲی یطز. حشی زض ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ثطٸظ ؾطذ ٥ زض قسیس ٲ ٳٹال آٴټب ٶیؿز ٸیشبٲیٵ A ثبیس ثٻ سٳب ٲٹاضز قسیس ؾطذ ٥ سدٹیع قٹز. 2.6 هىولیاسی س صا آ ي تشای و دواى 6-23 ها توصیه WHO قیطذٹاضاٴ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ؾبیط طٸٺټبی ؾٷی ٶیبظ ثیكشطی ثٻ آټٵ زاضٶس چٹٴ ثٻ ؾط ز ضقس ٲی ٦ ٷٷس. آٴټب ٲ ٳٹال ثب ٲٷبث ٲٷبؾجی اظ آټٵ زض ثسٶكبٴ ٲشٹٮس ٲیقٹٶس. ثٻ ټط حب ث س اظ 6 ٲبټ ی آټٵ قیط ٲبزض ثطای ثط ط ٦ طزٴ س سازی اظ ٶیبظټبی قیطذٹاض ٦ ب ی ٶیؿز ٸ اؾش بزٺ اظ صاټبی س ٧ ٳیٯی ٷی ٶكسٺ ٦ ٻ ٲ ٳٹال ټٱ اظ آټٵ ٦ ٳی ثطذٹضزاض ټؿشٷس ایٵ طٸٺ اظ قیطذٹاضاٴ ضا ٲؿش س ٦ ٳجٹز آټٵ ٲی ٦ ٷس. قیطذٹاضاٴ LBW ثب شذبیط ٦ ٳشطی اظ آټٵ ٲشٹٮس ٲیقٹٶس ٸ ثٷبثطایٵ ٲؿش س ذ ط ثیكشطی اظ ٶ ط اثشال ثٻ ٦ ٳجٹز آټٵ ٲطثٹ جٻ ضقس زض ؾٷیٵ دبییٵسطی ٶؿجز ؾبیط ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ټؿشٷس. زض ٲ ٧ بٴټبیی ٦ ٻ ضغیٱ صایی ٦ ٹز ٤ قبٲ صاټبی ٷیقسٺ ٶیؿز یب قیٹ آٶٳی زض ٦ ٹز ٦ بٴ س ٣ طیجب 1 ؾبٮٻ قسیس اؾز )ثبالی %40 ( ٲ ٧ ٳ ټ یب آټٵ ثب زٸظ 2 ٲیٯی ط ثٻ اظای ټط ٦ یٯٹ ط ٸظٴ ثسٴ زض ټط ضٸظ ثبیس ثٻ سٳب ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲبټٻ سدٹیع قٹز )ثٻ خسٸI-6 ٲطاخ ٻ ٦ ٷیس( )89(. جذ ل 6-I دػت سالؼول ایی تشای هىولیاسی آ ي تشای و دواى 6-23 ها طٸٺ ؾٷی اٶسی ٧ بؾیٹٴ سدٹیع ٲ ٧ ٳ زٸظاغ ثطٶبٲٻ ٹ ٲسر 23 6 آټٵ 2mg/kg/day ٦ ٹز ٦ بٴ زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ ضغیٱ صایی قبٲ ٲبټ ی ثطای سب اظ صاټبی ٷیقسٺ ثب آټٵ ٶجٹزٺ ٸ یب ی ٥ زٸضٺی ؾٻٲبټٻ 6-23 ٲبټٻ قیٹ آٶٳی ثیكشط اظ %40 اؾز. دالیل ه غمی ؿ ا ذ ٲ ٧ ٳ یبضی آټٵ ثٻ نٹضر ٲطؾٹ ثٻ ق ٧ ضٸظاٶٻ سدٹیع قسٺ اؾز. ثٻ ټط حب ٲ بٮ بر ٲش سزی چٷیٵ دیكٷٽبز ٦ طزٺاٶس ٦ ٻ ثٻ زٮی ٲحسٸزیز ط یز خصة آټٵ زض ضٸزٺ آٴ ضا ٲیسٹاٴ زض ی ٥ زٸظ ٦ ٱ ثٻ نٹضر ٲٷ ٱ ٲهط ٦ طز سب ٲؤثط ٸا ٢ قٹز. زٸظټبی ٲشٷبٸة ثٻ نٹضر ی ٥ زٸ یب ؾٻ ثبض زض ټ شٻ )90( زض ضٸظټبی یطٲشٹاٮی ٲیسٹاٶس خبٶكیٷی ثطای ٲ ٧ ٳ ضٸظاٶٻ زض خٽز ثٽجٹز شذبیط آټٵ ٸ دیك یطی اظ آٶٳی ثبقس )91(. ی ٥ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ ٲعایب ٸ ثیذ طی ٲ ٧ ٳ یبضی آټٵ ثٻ نٹضر ٲشٷبٸة یب آټٵ قسٺ ثب سط ٦ یت 46

60 ؾبیط ضیعٲ صیټب ضا ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ثبالی 12 ؾب ٲٹضز ثطضؾی ٢ طاض زاز )90(. ٲدٳٹ ٻای اظ ٦ بضآظٲبیی 23 ثبٮیٷی سهبز ی زض ایٵ ٲطٸض ٷدبٶسٺ قسٶس ٦ ٻ اضائٻی آټٵ ٲ ٧ ٳ ضا زض ٲ ٣ بث س ٲساذٯٻ زضیب ز دالؾجٹ یبآټٵ ضٸظاٶٻ ثب ټٳبٴ ٲٹاز صایی زض ٲیبٴ ثچٻټبیی ٦ ٻ زض ٲحی ټبی خ طا یبیی ٲش بٸسی قبٲ ٶٹاحی اٶسٲی ٥ ٲبالضیب ظٶس ی ٲی ٦ طزٶس ٲ ٣ بیؿٻ ٲی ٦ طزٶس. سدٹیع ٲشٷبٸة آټٵ زض ایٵ طٸٺ ؾٷی زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب دالؾجٹ یب س ٲساذٯٻ ثٻ ٹض ٲؤثطی ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ ضا ا عایف زازٺ ٸ اظ آٶٳی خٯٹ یطی ٦ طزٺ ثٹز. ثٻ ټط حب ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ آټٵ ضا ثٻ قیٹٺ ٲشٷبٸة ٲهط ٲی ٦ طزٶس زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب آٴټبیی ٦ ٻ ثٻ قیٹٺی ضٸظاٶٻ ٲ ٧ ٳ زضیب ز ٦ طزٶس ثٻ ٲیعاٴ ثیكشطی ث س اظ دبیبٴ ضغیٱ ٲ ٧ ٳ ثٻ آٶٳی ٲجشال ٲیقسٶس ٲكبټسٺی ثطای زؾشٹضاٮ ٳ ټب ٲٹضز ٲ ٧ ٳ یبضی زض ٲشٷبٸة ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ ض طٶؽ ٲبټٻ ٲطاخ ٻ ٦ ٷیس. الذاهاتی دس ج ت استمای هىولیاسی آ ي تشای و دواى )93( ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 2 ؾب ٦ ٻ سكریم آٶٳی زض آٴټب ٲ طحقسٺ اؾز ثبیس ٲٹضز سٹخٻ ٢ طاض ط شٻ ثب 3 ٲیٯی ط ثٻ اظای ټط ٦ یٯٹ ط ٸظٴ ثسٶكبٴ ثب اؾش بزٺ اظ ضغیٱ ضٸظاٶٻ سب ظٲبٴ ثبظ كز ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ ثٻ ٲیعاٴ جی ی سحز زضٲبٴ ٢ طاض یطٶس )89(. زض ٲٷب ١ اٶسٲی ٥ ٲبالضیب اضائٻی ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ثبیس ثب اثعاضټبی ٦ ب ی ثطای دیك یطی سكریم ٸ زضٲبٴ ٲبالضیب ټٳطاٺ ثبقٷس )94(. زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ قیٹ ٦ ط ټٹ ٤ %20 یب ثیكشط اؾز اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ آټٵ ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض نٹضر ټٳطاټی ثب زضٲبٴ ؾبٮیبٶٻی زاضٸی يس ٦ ط ٲؤثطسط ٸا ٢ قٹز )95(. ی ٥ اؾشطاسػی س ییط ض شبض ثب اؾش بزٺ اظ ثط ٢ طاضی اضسجب ٦ ٻ ی آٴ ثشٹاٴ آ بټیټب ضا اضس ٣ ب زازٺ ٸ اؾش بزٺی نحیح اظ قیٹٺی ٲشٷبٸة سدٹیع ٲ ٧ ٳ ټب ضا زض ثط یطز ثبیس زض سط ٦ یت ثب ؾبیط ٲساذالر ض شبضی ٲبٶٷس قؿشٵ زؾزټب ٸ ٲسیطیز ٲٹضزی اؾٽب ثٻ اخطا زضآیس. سٹنیٻټبی اذیط WHO زض ظٲیٷٻی اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ یبضی آټٵ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ثط دبیٻی یعیٹٮٹغی قٷبذشٻقسٺی ٲشبثٹٮیؿٱ آټٵ ٸ ټٳچٷیٵ ا ٢ ساٲبر ثبٮیٷی ظٲبٶی ٦ ٻ سٹنیٻټب ق ٧ ط شٷس سٷ یٱ قسٺاٶس ٸ ثطای ؾبیط ٦ ٹز ٦ بٴ ؾبٮٱ ثٻ ٦ بض ط شٻ ٲیقٹز. ٦ بضآظٲبییټبی ٲش سزی زضظٲیٷٻی اثطثركی ٶكبٴ زازٶس ٦ ٻ ثب اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ یبضی آټٵ ٸ ٷیؾبظی صا ٲیسٹاٴ ثٻ ٶحٹ ٲ ٷبزاضی اظ قیٹ ٦ ٳجٹز آټٵ ٦ بؾز. زض ٲٹاضز ؾٹءس صیٻی قسیس ٲ ٧ ٳ یبضی آټٵ ثبیس ٲ بث ١ زؾشٹضاٮ ٳ ټبی WHO سب ظٲبٶی ٦ ٻ ثیٳبضیټبی حبز ٲطسج ثب ٹٶز ثٻ ٹض ٲؤثط زضٲبٴ قسٺ ٸ ضقس سساٸ یب شٻ اؾز ازاٲٻ یبثس. 47

61 ثب آٴ ٦ ٻ ٦ ٳجٹز آټٵ ثٻ ٹض قبی ی ب ٦ شٹض ٶرؿز ٶؿجز زازٺقسٺ ثٻ آٶٳی ٲیثبقس زض ٶ ط ط شٵ ایٵ ٲؿئٯٻ ٲٽٱ اؾز ٦ ٻ ثساٶیٱ ٦ ٷشط آٶٳی ٶیبظٲٷس ضٸی ٧ طزی چٷسثركی اؾز. هىولیاسی س ی تشای دسهاى اػ ال mg/d ثٻ ٲسر توصیه WHO ٲبزضاٴ ٸ ؾبیط ٲطا ٢ جز زټٷس بٴ ثبیس ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸی ضا ثٻ ٲیعاٴ ضٸظ طاټٱ ٦ ٷٷس )ثطای قیطذٹاضاٴ ظیط 6 ٲبٺ day )10mg/ ) (. دالیل ه غمی ؿ ا ذ سساٸ ٦ ٳجٹز آة ؾبٮٱ ٸ ثٽؿبظی ٸ ؾیؿشٱ زض ٢ ؿٳزټبی ٲرشٯ خٽبٴ ثسیٵ ٲ ٷی اؾز ٦ ٻ اؾٽب ثٻ ٷٹاٴ ٯز انٯی ٲط ٨ قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب زض ٦ كٹضټبیی ثب زضآٲس ٦ ٱ ٸ ٲشٹؾ ثٻ قٳبض ٲیضٸز. )100( ټطؾبٮٻ ثیكشط اظ ی ٥ ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط 5 ؾبٮٻ ثٻ زٮی اظ زؾز زازٴ آة ٸ زټیسضاسبؾیٹٴ ټٳطاٺ ثب ا ٯت ٲط ٨ ټبی ٲطسج ثب اؾٽب اظ دب زض ٲیآیٷس. چٷیٵ سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹز ٦ ٻ 13 زضنس ٦ ٲط ٨ ټبی ؾبالٶٻ ثٻ زٮی ٶبذٹقی ٶبسٹاٶی یب ٲط ٨ ظٸزضؼ ثٻٸؾیٯٻی اؾٽب ایدبز ٲیقٹٶس ) (. ضټیسضاؾیٹٴ ذٹضا ٦ ی ضٸی ٧ طزی قٷبذشٻقسٺ ٸ ٶؿجشب ؾبزٺ ثطای زضٲبٴ اؾز ) (. ٶٳ ٥ ټبی ضټیسضاؾیٹٴ ذٹضا ٦ ی (ORS) ٸ ثٻٸیػٺ طٲٹ زاضای اؾٳٹالٮیشٻی دبییٵ آٴټب ٲحهٹالسی ټؿشٷس ٦ ٻ سٹاٶبیی ح ظٶس ی آٴټب ثطای زضٲبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ اؾٽب ثبثزقسٺ اؾز. اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ټبی ضٸی ثٻ ټٳطاٺ ORS ثطای زضٲبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ اؾٽب ٲط ٨ ټب ضا زض ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب ٦ بټف ٲیزټس) 112 (. اؾش بزٺ اظ ضٸی زض زضٲبٴ اؾٽب ٲٹضسبٮیشی اٶؿبٴ ضا ثٻ ٲیعاٴ %23 ٦ بټف زازٺ )113( ٸ ثب ٦ بټف زضنسی زض ثطٸظ اؾٽب یب دٷٹٲٹٶی ټٳطاٺ اؾز )114(. زیسٺقسٺ ٦ ٻ اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ټبی ضٸی سٹاٶؿشٻ ٹ ٲسر ٸ قسر زٸضٺټبی اؾٽب ٸ ټٳچٷیٵ سٳبی ایدبز ٹٶزټبی ث سی ثطای زٸ سب ؾٻ ٲبٺ ضا ٦ بټف ٲیزټس ) (. ٲ ٧ ٳ ټبی ضٸی زض ٲ ٣ بزیط ٸزٸظټبی سٹنیٻ قسٺ ثٻ ٹض ٦ ٯی سٹؾ ټط زٸ زؾشٻی ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ٲطا ٢ جززټٷس بٴ ٲٹضزدصیط ٢ طاض ٲی یطٶس ٸ نط ٶ ط اظ ٶٹ ٶٳ ٥ ضٸی ٲٹضزاؾش بزٺ ٲؤثط ٸا ٢ ٲیقٹٶس ) (. سدٹیع ٲ ٧ ٳ ضٸی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ اؾٽب ؾٹزٲٷس ٸا ٢ ٲیقٹز چٹٴ ضیعٲ صی اؾبؾی ثطای ؾٷشعدطٸسئیٵ ضقس ٸ سٳبیع ؾٯٹٮی ٳٯ ٧ طز ایٳٷی ٸ اٶش ٣ ب آة ٸ اٮ ٧ شطٸٮیز زض ضٸزٺ ثٻ قٳبض ٲیضٸز 48

62 ) (. ضٸی ضیعٲ صی ٲٽٱ ٸ اؾبؾی ثٻ قٳبض ٲیضٸز ٸ كبټبی ؾٯٹٮی ضا اظ آؾیت ا ٦ ؿیساسیٹ ح ٲی ٦ ٷس) 125 (. ټٳچٷیٵ ایٵ ٷهط ثطای ضقس ٸ س ٧ بٲ جی ی ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ٸ یط ٲجشال ثٻ اؾٽب اظ اټٳیز ثطذٹضزاض اؾز ) (. ٦ ٳجٹز ضٸی ثب ا عایف ذ ط ٹٶزټبی زؾش بٺ ٹاض اثطار ٲ بیط ٸ ٲرطة ثط ؾبذشبض ٸ ٳٯ ٧ طز ٮٹٮٻ ٹاض ٸ اذشال زض ؾیؿشٱ ایٳٷی ټٳطاٺ اؾز ) (. ٦ ٳجٹز ضٸی ٶبقی اظ ضغیٱ صایی ثٻ ٹض ٸیػٺ زض ٦ كٹضټبیی ثب زضآٲس دبییٵ ٦ ٻ زض آٴټب زضیب ز صاټبی ٷی اظ ضٸی )ٲرهٹنب صاټبی حیٹاٶی( ٦ ٱ اؾز یب خصة ٶب ٦ ب ی ثٻ زٮی اسهب ضٸی ثٻ یجط ٸ یشبر ٦ ٻ ا ٯت زض الر حجٹثبر ٸ آخی ٲٹخٹزٶس ضایح اؾز ) (. الذاهاتی دس ج ت استمای اػتفاد اص س ی ت ػ اى تخی اص دسهاى اػ ال )134( ٲٹيٹ بر ؾیبؾی ٶیبظ اؾز سب ثط ط قٹٶس سب ٲٹاٶ اظ ؾط ضاٺ اضس ٣ بء ثطزاقشٻ قٹٶس. ا ٢ ساٲبر قبٲ ٲٹاضز ظیط ټؿشٷس: سٹاٶٳٷسؾبظی ٦ بض ٦ ٷبٴ ؾ ح خبٲ ٻ زض خٽز ازاضٺی دٷٹٲٹٶی ثب آٶشیثیٹسی ٥ ټب ٸ ٶیع اؾش بزٺ اظ ضٸی زض ازاضٺی ٲٹضزی اؾٽب ثٽجٹز زؾشطؾی ٸ اسهب ذسٲبر ثٻ اخشٳب ثطای ا عایف دٹقف ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ٸ ٲسٶ ط ٢ طاض زازٴ اؾش بزٺ اظ اثعاضټبی خسیس سدٹیع ٸا ٦ ؿٵ یب اؾش بزٺ اظ ٸا ٦ ؿٵټبیی ثب ٲ ٣ بٸٲز ثیكشط زض ثطاثط طٲب ا طچٻ ٲٷب ٲ ٧ ٳ ضٸی زض ازاضٺی اؾٽب ثبثز قسٺ اؾز) 135 ( س سازی اظ ٲٹاٶ اخطای ټٳٻخبٶجٻ ٸ ؿشطزٺی ایٵ اؾشطاسػی ټٳچٷبٴ ثب ٢ یٲبٶسٺ )136( ٸ ثبیس ض طزٶس. ثطای ٲثب : اٶشكبض ا ال بر ٸ حٳبیز ثیٵ دعق ٧ بٴ ٸ ٦ بض ٦ ٷبٴ ثٽساقشی زض ٦ كٹضټبی زضحب سٹؾ ٻ از ب ٶٳٹزٴ اؾش بزٺ اظ ضٸی ثطای زضٲبٴ اؾٽب ثٻ ؾیبؾزټبی ٲٯی ا ٳیٷبٴ حبن ٦ طزٴ اظ زؾشطؾی ضٸی ثٻ ٲیعاٴ ٦ ب ی یب ثب طٲٹالؾیٹٴ ٲٷبؾت ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ زض زضٲبٴ اؾٽب ٸي ٢ ٹاٶیٵ ثطای طيٻ ٲٷبؾت ٸ سٹظی زاضٸټب سٹؾ ذطزٺ طٸقبٴ ثرف ذهٹنی ثطای اخشٷبة اظ سٹظی زاضٸټب اظ طی ١ ثرف ذهٹنی ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز زضٲبٴټبی یط ٲؤثط ٸ طاٴسط اضائٻ قٹز )ٲبٶٷس آٶشیثیٹسی ٥ ټب ٸ ٹاٲ ثبظزاضٶسٺ حط ٦ ز ثطای اؾٽب ثٻ خبی ORS ٸ ضٸی( زؾشطؾی زاقشٵ ثٻ قب ٯیٵ زض ثرفټبی ذهٹنی اظ طی ١ اٶدٳٵټبی آٴټب ثٻ ٲٷ ٹض ټٳ ٧ بضی ٸ ټٱدیٳبٶی زض خٽز ٲطا ٢ جز ٲٷبؾت زض ظٲبٴټبیی ٦ ٻ ثٻ بٮیزټبی آٲٹظقی ٸ ا عایف آ بټی ٶیبظ اؾز. 49

63 زض ؾ ح اخطایی ثٻ ثؿشٻ یب ٲدٳٹ ٻای خبٲ اظ ٲساذالر ثطای دیك یطی ٸ زضٲبٴ اؾٽب ٸ دٷٹٲٹٶی قبٲ آة دیك یطی ٦ ٷٷسٺ ثٽؿبظی بيالة ٸ ا ٢ ساٲبر ثٽساقشی ضٸی ORS س صیٻ اٶحهبضی ثب قیط ٲبزض ٸ ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ٶیبظٲٷسیٱ. 2.8 دػتشػی ت یذ ت ی غزایی دس و دواى خشدػال توصیه WHO WHO ٸ UNICEF اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ یس ضا ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب زض ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ٦ ٳشط اظ 20 زضنس ا طاز ذبٶٹاض آٴ ثٻ ٶٳ ٥ یس زاض زؾشطؾی زاضٶس سب ظٲبٴ س ٧ ٳی قسٴ ثطٶبٲٻی یسزاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ سٹنیٻ ٦ طزٺ اؾز. ٦ كٹضټبیی ثب زؾشطؾی %20-90 ا طاز ذبٶٹاض ثٻ ٶٳ ٥ یسزاض ثبیس زض خٽز ا عایف یسزاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ یب زؾشیبثی ثٻ ا عایف اٲ ٧ بٴ زضیب ز ٶٳ ٥ ثٻنٹضر ٲ ٧ ٳ یب صاټبی ٷیقسٺ ثبیس سٹؾ ثیكشط طٸٺټبی ٲؿش س سال ٦ ٷٷس. 90μg/d 6-23 قسٺ دیكٷٽبز زٸظ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ زض ضغیٱ ضٸظاٶٻی ٲهط ٲ ٧ ٳ یب 200 mg/year زض ی ٥ زٸظ ٸاحس ضٸ ٵ یسزاض ټؿز. ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ 0-6 ٲبټٻ ٲ ٧ ٳ یبضی یس ثبیس اظ طی ١ قیط ٲبزض زازٺ قٹز. ایٵ اٲط ٹیبی ایٵ ٲ ٯت اؾز ٦ ٻ ٦ ٹز ٤ اٶحهبضا اظ قیط ٲبزض س صیٻ ٲیقٹز ٸ ٲبزض قیطزٺ ٲ ٧ ٳ یبضی یس ضا ج ١ سٹنیٻ زضیب ز ٦ ٷس )137(. دالیل ه غمی ؿ ا ذ ثط اؾبؼ یب شٻټبی خسیس ٸ زضؼټبیی ٦ ٻ زض زټٻ صقشٻ ط شٻ قس ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٦ ٻ طٸٺټبیی زض ٲ طو ثیكشطیٵ ذ ط ٦ ٳجٹز یس قبٲ ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 2 ؾبٮی ټؿشٷس ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض ٲٷب ٣ ی ظٶس ی ٦ ٷٷس ٦ ٻ یسزاض ٦ طزٴ خٽبٶی ٶٳ ٥ (USI) زض آٶدب ثٻ ٹض ٦ بٲ اخطا ٶكسٺ ٸ چٷیٵ ٲٹ ٢ یشی ٲیسٹاٶس س ٧ بٲ ثٽیٷٻ ٲ ع ضا زض خٷیٵ ٸ ٦ ٹز ٤ خٹاٴ ثٻ ذ ط ثیبٶساظز. نط ٶ ط اظ ایٷ ٧ ٻ ٦ كٹضټب یب ٲٷب ١ زضٸٴ ٦ كٹضټب ثب سٹخٻ ثٻUSI زض چٻ ٲ ٧ بٶی ج ٣ ٻثٷسی قسٺاٶس ٲٹ ٢ یزټبی ٸیػٺای ٲبٶٷس ٹضیزټب زض ٲیبٴ دٷبټٷس بٴ ٸ ٲٷب ١ زٸضا شبزٺ ٸخٹز زاضٶس ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض آٴټب ٶٳ ٥ یسزاض زض زؾشطؼ ٶجبقس. زضایٵ قطای ٸیػٺ ا عایف زضیب ز یس ثبیس ثٻ نٹضر ٲ ٧ ٳ ټبی یس ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ٸ ی ٥ ٲ ٧ ٳ یب صای س ٧ ٳیٯی ٷیقسٺ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲبټٻ ثبقس. ق ٧ ٲ ٧ ٳ ټبی یس ثطای اؾش بزٺ زض ٲٹ ٢ یزټب ٸ ٲ ٧ بٴ- ټبیی ټؿشٷس ٦ ٻ صاټبی س ٧ ٳیٯی ٷیقسٺ ثبیس زض زؾشطؼ ٶیؿز. 51

64 الذاهات دس ج ت استمای تغزی ی ت ی ی یذ دس و دواى خشدػال ٦ كٹضټبی زض ایٵ طٸٺ ٶیبظٲٷس ایٵ ذٹاټٷس ثٹز ٦ ٻ ثٻ اٲ ٧ بٴ اخطای ا عایف زضیب ز یس ثٻ نٹضر ٲ ٧ ٳ یب صاټبی ٷیقسٺ ثبیس ثطای طٸٺټبی زض ٲ طو ثیكشطیٵ ذ ط ثٻ ٶحٹی ٦ ٻ زض ب ټبی ثطٶبٲٻای ظیط سٹيیح زازٺ قس زؾز یبثٷس. اضظیبثی ٸي یز س صیٻای یس زض خٳ یز دٹقف ٶٳ ٥ یس زاض زض ذبٶٹاض )سطخیحب یط ٲشطا ٦ ٱ( ٸ ثطٶبٲٻټبی یسزاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ ثٻ ٲٷ ٹض قٷبؾبیی ٲك ٧ ٲٯی یب ظیط طٸٺ ٲٯی سٹؾ ٻی ثطٶبٲٻټبی خسیس زض خٽز س ٣ ٹیز یسزاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ ٦ ٻ قبٲ ا عایف س ٽس ؾیبؾی حٳبیز ط یزؾبظی زض نٷ ز ثطای ا ٳیٷبٴ اظ سٹٮیس ٸ ٦ ی یز دصیط ٸ اخطای ٲ ٣ ساضی ٸ ٢ بٶٹٴ صاضیټبی ٲٷبؾت ثٹزٺ ٸ ثٻ ٸخٹزآٸضزٴ ٸ ٶیبظٲٷس ی ٥ ؾیؿشٱ ٶ بضر ٲؤثط زض ظٲیٷٻی یس زاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ زض ثرف سٹٮیس )یب ٸاضزار( ذطزٺ طٸقی ٸ ؾ ٹح خبٲ ٻ اؾز. ا ط ٦ كٹضی ٶشٹاٶس ط ٲسر زٸ ؾب ثطٶبٲٻی یسزاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ ضا ثٻ ٶحٹ نحیح اخطایی ٦ ٷس ٸ دیكط ز ذبنی زض ایٵ ثطٶبٲٻ ایدبز ٶكٹز ٶیبظ ذٹاټس ثٹز سب ا عایف زضیب ز یس زض طٸٺټبی ٲؿش س ثٻٸؾیٯٻی ٲ ٧ ٳ ټب یب صاټبی ٷیقسٺ ثٻ ٷٹاٴ اثعاضټبی ٲٹ ٢ شی سب ظٲبٴ س ٣ ٹیز ثطٶبٲٻی یسزاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ زض ٲٷب ١ زاضای ٦ ٳجٹز ٲشٹؾ یب قسیس یس ٲسٶ ط ٢ طاض یطز. اضظیبثی ضٸٶس اخطای سٽیٻی یس ايب ی ثبیس قبٲ ایٵ ٲٹاضز ثبقس : (i) ٢ یٳز ٲ ٧ ٳ ( ii ) ٦ بٶب ټبی ٲٹخٹز ثطای سٹؾ ٻ ٸ ؿشط زؾشیبثی ثٻ طٸٺټبی ټس ( iii ) ٹ ٲسر احشٳبٮی اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ ٸ (iv) ٲ ٯٹثیز ثبٮ ٣ ٹٺ. هذیشیت و دواى تا ػ ءتغزی ی حاد ؿذیذ (SAM) 2.9 توصیه WHO تشای ؿ اػایی SAM (SD) اؾش بزٺ اظ ی ٥ ٶ ٣ ٻی ثط ثطای ٸظٴ ٶؿجز ثٻ ٢ س ظیط 3 اٶحطا ٲ یبض UNICEF ٸ WHO ٲ بث ١ ثب اؾشبٶساضزټبی WHO ضا ثطای قٷبؾبیی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ SAM دیكٷٽبز ٦ طزٺاٶس. ټٳچٷیٵ ٦ ٹز ٦ بٶی ثب از ٹزٺ صاض زٸ ط ٻ ٶیع ثٻ ٷٹاٴ ٲجشالیبٴ ثٻ SAM زض ٶ ط ط شٻ ٲیقٹٶس. اظ ٲحی ٸؾ ثبظٸ (MUAC) ثب ٶ ٣ ٻی ثط 115mm ٲیسٹاٴ ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ قٷبؾبیی ٦ ٹز ٦ بٴ 6-60 ٲبټٻی ٲجشال ثٻ SAM اؾش بزٺ ٦ طز )138(. ٲؿش ٣ ثطای ٲ یبض 51

65 دالیل ه غمی ؿ ا ذ ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ٶؿجز ٸظٴ ثٻ ٢ س آٴټب ٦ ٳشط اظ 3 اٶحطا ٲ یبض ٶؿجز ثٻ اؾشبٶساضزټبیWHO اؾز زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ثبالی ایٵ ٲیعاٴ ٢ طاض زاضٶس ثب ذ ط ثبالی ٲط ٨ ضٸثطٸ ټؿشٷس. ایٵ ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ زٶجب زضیب ز ضغیٱزضٲبٶی زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ؾبیط ضغیٱټب ٸظٴ ثبالسطی ٦ ؿت ٲی ٦ ٷٷس ٦ ٻ ثٽجٹزی ؾطی سط ضا ثٻ زٶجب زاضز. زض نٹضر اؾش بزٺ اظ دطٸس ٧ ټبی سٹنیٻقسٺ ٸ صاټبی زضٲبٶی ٲٷبؾت ټیچ ٹٶٻ ذ ط قٷبذشٻقسٺ یب اثطار ٲٷ ی زض اضسجب ثب س صیٻزضٲبٶی ایٵ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲكبټسٺ ٶكسٺ اؾز. اؾشبٶساضزټبی WHO زض ضاث ٻ ثب MUAC ٲٷبؾت ثب ؾٵ ٶكبٴ ٲیزټس ٦ ٻ زض خٳ یز ثب ٸي یز ٲٷبؾت س صیٻای ٦ ٹز ٦ بٴ 6-60 ٲبټٻی ٦ ٳی ٸخٹز زاضٶس ٦ ٻ MUAC آٴټب ٦ ٳشط اظ 115 ٲیٯیٲشط ثبقس.زض ٦ ٹز ٦ بٶی ثب ٦ ٳشط MUAC اظ 115 ٲیٯیٲشط زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲیعاٴ ثبالسط اظ آٴ ذ ط ا عایفیب شٻی ٲط ٨ ٸخٹز زاضز. توصیه WHO بههنظور ادارهی سزپایی کودکاى هبتال به SAM ٦ ٹز ٦ بٴ 6 ٲبټٻ یب ثعض ٨ سطی ٦ ٻ ثٻ SAM ٲجشال ثٹزٺ اقشٽب زاضٶس ٸ ټیچ ٦ سا اظ ٹاضو دعق ٧ ی ضا ٶكبٴ ٶٳیزټٷس ٲیسٹاٶٷس زض خبٲ ٻای ثب ٸیعیزټبی ٲ ٳٹ ثطای ٲط ٦ ع ثٽساقز ازاضٺ ٸ ٲسیطیز قٹٶس )139.)138 دالیل ه غمی ؿ ا ذ ٲسض ٦ ی خسیس ٶكبٴ ٲیزټس ٦ ٻ س ساز ظیبزی اظ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ SAM ثٽساقشی یب ٲط ٦ ع س صیٻی زضٲبٶی زض خٹاٲ ذٹز سحز زضٲبٴ ٢ طاض یطٶس. ٲیسٹاٶٷس ثسٸٴ دصیط زض ٲط ٦ ع ضٸی ٧ طز ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ قبٲ سكریم ثٻ ٲٹ ٢ SAM زض خبٲ ٻ ٸ طاټٱ ٦ طزٴ زضٲبٴ ثطای ا طاز ب ٢ س ٹاضو دعق ٧ ی ثب ٦ ٳ ٥ صاټبی زضٲبٶی آٲبزٺی اؾش بزٺ (RUTF) یب ؾبیط صاټبی ٲ ٣ ٹی ) ٷی اظ ٲٹاز صایی ) زض ذبٶٻ ٸ ٶ بضر دعق ٧ ی ٲٷ ٱ زض ی ٥ ٲط ٦ ع ؾالٲز اؾز. زضنٹضسی ٦ ٻ ازاضٺی ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ SAM ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻ ٦ ٻ زاضای ٹاضو دعق ٧ ی ثٹزٶس یب ٦ ٳشط اظ 6 ٲبٺ ؾٵ زاقشٷس ثٻ ٶحٹی نحیح ثب ضٸی ٧ طزی ٲجشٷی ثط سأؾیؿبر ثٽساقشی اٶدب ٲیقس ٸ زض ٲ ٣ یبؼ ٸؾی ی ثٻ اخطا زضٲیآٲس ٲیسٹاٶؿز اظ ٲط ٨ نسټب ټعاض ٦ ٹز ٤ خٯٹ یطی ٦ ٷس )139(. SAM قیطذٹاضاٴ ضا ٲیسٹاٴ زض خبٲ ٻ ٢ ج اظ آ بظ ٹاضو ثب ٦ ٳ ٥ CHWS یب زاٸ ٯجبٴ ثب اؾش بزٺ اظ ٶٹاضټبی دالؾشی ٧ ی ؾبزٺی ضٶ ی ٦ ٻ ثٻٲٷ ٹض اٶساظٺ یطی MUAC طاحیقسٺاٶس قٷبؾبیی ٦ طز. آٴټب ټٳچٷیٵ ٲیسٹاٶٷس ثطای قٷبؾبیی از زٸ ط ٻی دبټب ٦ ٻ ٶكبٶٻی زی ط ایٵ بضيٻ اؾز آٲٹظ ثجیٷس. 52

66 ٲٹاضزی اظ ٦ ٻ SAM زض آٴټب ٹاضو خبٶجی ایدبز ٶكسٺ اؾز ثبیس زض خبٲ ٻ ثب اؾش بزٺ اظ ی ٥ RUIF سب ظٲبٴ ٸظٴ یطی ٦ ب ی سحز زضٲبٴ ٢ طاض یطٶس. زض ث ی اظ ٲحی ټب ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثشٹاٴ ی ٥ ضغیٱزضٲبٶی ٲٷبؾت ضا ثب اؾش بزٺ اظ صاټبی ؾطقبض اظ ٲٹاز صایی ٦ ٻ ثٻ ق ٧ ثٹٲی زض زؾشطؼ ټؿشٷس ٸ ا عٸزٴ ٲ ٧ ٳ ټ یب ضیعٲ صی ثٻ آٴټب سٽیٻ ٦ طز. ث الٸٺ ثطای سٽیٻ ٸ طاټٱ ٦ طزٴ ٦ RUTFٹز ٦ بٴ ثٻ زضیب ز زٸضٺی ٦ ٹسبټی اظ زاضٸټبی ذٹضا ٦ ی ثطای زضٲبٴ ٹٶزټب ٶیبظٲٷسٶس ٸ ټٳچٷیٵ ٶیبظٲٷسٶس ٦ ٻ اظ ٶ ط الئٱ ذ طٶب ٤ سط قسٴ ٸي یشكبٴ ثٻ ٹض ٲٷ ٱ سحز ٶ بضر ٢ طاض یطٶس )140(. ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ SAM ثٻ صاټبی ؾبٮٱ ٸ ذٹ ٱ ثب اٶطغی ثبال ٸ ٲیعاٴټبی ٦ ب ی ٸیشبٲیٵټب ٸ ٲٹاز ٲ سٶی ٶیبظٲٷسٶس. RUTF ټب صاټبیی ٶط یب ٢ بث ذطز ٦ طزٴ ټؿشٷس ٦ ٻ ٲیسٹاٶٷس ثٻ آؾبٶی سٹؾ ثچٻټبی 6 ٲبټٻ ثٻ ثبال ٲٹضزاؾش بزٺ ٢ طاض یطٶس. RUTFټب ثٻخع زض ٲٹضز ٲحشٹیبر آټٵ ذٹز سط ٦ یت صایی ٲكبثٻ ٦ ٻ F100 ضغیٱزضٲبٶی ٲٹضز اؾش بزٺ زض ٲحی ټبی ثیٳبضؾشبٶی ثٻ قٳبض ٲیضٸز زاضٶس.ثطذال RUTF F100 ټب ثط دبیٻی آة ٶیؿشٷس ٸ ایٵ ثسیٵ ٲ ٷی اؾز ٦ ٻ ثب ٦ شطی ٶٳیسٹاٶس زض آٴټب ضقس ٦ ٷس.ثٷبثطایٵ ایٵ صاټب ٲیسٹاٶٷس حشی زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ قطای ثٽساقشی ثٽیٷٻای ٸخٹز ٶساضز ثٻ ٹض ایٳٵ زض ذبٶٻ ثسٸٴ ٶیبظ ثٻ ٶ ٽساضی زض یرچب ٲٹضز اؾش بزٺ ٢ طاض یطٶس. ثٻ ٷٹاٴ ٶشیدٻ یطی زض حب حبيط طنزټبی ظیبزی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻ ٸخٹز زاضز ٦ ٻ ظٸزسط اظ ثیٳبضؾشبٴ ٲطذم قسٺ ٸ ازاٲٻی ٲطا ٢ جز ذٹز ضا زض خبٲ ٻ زضیب ز ٦ ٷٷس. قٹاټس ٶكبٴ ٲیزټٷس ٦ ٻ زضٲبٴ زض ٲٷع یب زضٲبٴ ؾطدبیی ثب اؾش بزٺ اظ RUTF ٲٹ ٣ یزآٲیع ثٹزٺ ) ( ٸ سٹٮیس ٸؾی RUTF زض ا ٦ ثط ٲحی ټبی ؾطسبؾط خٽبٴ آؾبٴ ٸ ایٳٵ اؾز )144(. ثٻ ټٳیٵ زٮی WHO اؾشبٶساضزټبی ثیٵاٮٳٯٯی ضا زضظٲیٷٻی سٹٮیس RUTF ٲٷشكط ٦ طز ٦ ٻ ضاټٷٳبیی زض خٽز سٹٮیس ثٹٲی اضائٻ ٲیزټس. ایٵ ضاټٷٳبییټب قبٲ خعئیبر سط ٦ یت ٲٹاز صایی ٸ اثعاضټبی ٲ ٳئٵ ٸ ایٳٵ اؾز. توصیه WHO به هنظورادارهی بستزی کودکاى هبتال بهSAM ٦ ٹز ٦ بٴ 6 ٲبټٻ یب ثعض ٨ سط ٲجشال ثٻ ٦ ٻ SAM اقشٽب ٶساقشٻ یب ٹاضو دعق ٧ ی زض آٴټب ثطای زضٲبٴ ثؿشطی زض ثیٳبضؾشبٴ ثؿشطی قٹٶس )138(. زیسٺ ٲیقٹز ثبیس دالیل ه غمی ؿ ا ذ 53

67 زض قطای ی ٦ ٻ آٲبض ٸ اض ٢ ب ٲٹخٹز زضظٲیٷٻی SAM ضٸٶسټبی دطٸس ٧ سٹؾ ٻیب شٻی WHO ثطای ازاضٺی ٲجشٷی ثط سؿٽیالر ا عایف زازٺ اؾز. ٶ طاٴ ٦ ٷٷسٺای ضا ٶكبٴ ٲیزټس اخطای SAM ٦ ی یز ٲطا ٢ جز ثیٳبضؾشبٶی ضا ازاضٺی ٲجشٷی ثط خبٲ ٻی ؾٹءس صیٻی قسیس زضٸٴ ؾیؿشٱټبی ثٽساقشی ضٸسیٵ ٢ ٹیب زض ٲ ٧ شٹثبر ٲٹضز سهسی ١ ٸا ٢ قسٺ اؾز.زض ٸا ٢ ٦ ٹز ٦ بٴ زچبض ؾٹءس صیٻ ذبٶٹازٺټبی آٴټب ٸ ؾیؿشٱ ثٽساقشی ثبیس اظ ایٵ ٶٹ ازاضٺ ؾٹز ثجطٶس.ٸ ٢ شی زضٲبٴ زض خبٲ ٻ نٹضر ٲی یطز ٦ ٹز ٦ بٴ زض ٲ طو ذ ط ٦ ٳشطی اظ ٶ ط آٮٹز ی ثٻ ٹٶزټبی ثیٳبضؾشبٶی ٢ طاض زاضٶس. ا بی ذبٶٹازٺی ظٲبٴ ٦ ٳشطی ضا زض ذبضج اظ ذبٶٻ ث صضاٶٷس ٸ اظ ایٵضٸ ٲطا ٢ جز ٦ ٷٷسٺ اظ ٦ ٹز ٤ زچبض ؾٹءس صیٻ ٲیسٹاٶٷس ټعیٷٻ زضٲبٴ ٦ بټف ٲییبثس. ؾیؿشٱټبی ثٽساقشی ٲیسٹاٶٷس ټعیٷٻټب ضا ٦ بټف زټٷس ظیطا ثیٳبضؾشبٴټب دصیط ٦ ٳشطی ٸ ٲسر ا ٢ بٲز ٦ ٳشط ا طاز ٸ ثٻ نٹضر ثبٮ ٣ ٹٺ ٲیعاٴټبی دٹقف ضا ا عایف زټٷس. ؾیؿشٱټبی ثٽساقشی سٹاٶؿشٷس ټعیٷٻټب ضا ثٻ زٶجب دصیط ٲٹاضز ٦ ٳشط زض ثیٳبضؾشبٴ ٸ ٦ بټف ٲسر ثؿشطی ثیٳبضاٴ ٦ بټف زټٷس ٸ اظ ایٵضٸ ثٻ ٹض ثبٮ ٣ ٹٺ ٲیعاٴټبی دٹقف ضا ا عایف زازٶس ) (. 146 قٹاټس ثط ایٵ ٲ ٯت اقبضٺ زاضٶس ٦ ٻ ثب ٷدبیكی ٦ ٻ زضظٲیٷٻی ٲطا ٢ جز ثؿشطی ٸ ؾطدبیی ٸ دی یطی ث س اظ سطذیم ایدبز قس ٲیعاٴټبی ٲط ٨ ٸٲیط ا طاز ٲیسٹاٶس ټٱ زض خبٲ ٻ ٸ ټٱ زض سؿٽیالر ثٽساقشی ثٻ %5 ٦ بټف یبثس. اخطای ضاټٷٳبټبی WHO ایٵ دشبٶؿی ضا زاضز ٦ ٻ ثؿیبضی اظ خبٴټب ضا ٦ ٻ ثٻ ٹض ضایدی ثٻ زٮی ؾٹءس صیٻ- ی قسیس اظ ثیٵ ٲیض شٷس ح ٦ ٷس ٸ ٦ بټف ٲٹضسبٮیشٻی ٦ ٹز ٦ بٴ ٲكبض ٦ ز ٦ ٷس. ثٻ ٹض الذاهاتی دس ج ت اداس ی تؼتشی ه اػة و دواى هثتال ت SAM دسهاى ه اػة ٦ شبة زؾشی اضائٻ WHO سٹؾ 1999 زض ؾب اؾبؾی زض خٽز زؾشیبثی ثٻ اټسا سٹؾ ٻی ټعاضٺ ثطای سسٸیٵ قس )148( ٦ ٻ زؾشٹضاٮ ٳ ټبی ٳٯی ضا زضظٲیٷٻی ازاضٺی ثیٳبضاٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻی قسیس )اؾبؾب ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب ( زض ثیٳبضؾشبٴټب ٸ ٲطا ٦ ع ثٽساقشی 1 ٦ ٷس. ایٵ زؾشٹضاٮ ٳ خؿشدٹ ٲی ٦ ٷس سب ثٽشطیٵ زضٲبٴ زض زؾشطؼ ضا ثٻ ٦ بض ثجطز سب ٦ بټف زازٺ ظٲبٴ ا ٢ بٲز زض ثیٳبضؾشبٴ ضا ٦ ٹسبٺ ٦ ٷس ٸ ثبظسٹاٶی ٸ ضی ٧ بٸضی ٦ بٲ ضا آؾبٴ ٦ ٷس. ذ ط ٲط ٨ ضا 1 ایٵ زؾشٹضاٮ ٳ اذیط ثٻ ضٸظ ضؾبٶی قسٺ اؾز 54

68 اداس ی و دن هثتال ت ػ ءتغزی ی ؿذیذ ت 4 فاص تمؼین ؿذ اػت: فاص تثثیت تم یت: ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ SAM ٹاضو ٸ دعق ٧ ی ٲك ٧ الر سٽسیس ٦ ٷٷسٺ حیبر قٷبؾبیی ٲیقٹٶس ٸ زض ی ٥ ثیٳبضؾشبٴ یب ٲط ٦ ع ٲطا ٢ جز ضظیسٶشی سحز زضٲبٴ ٢ طاض ٲی یطٶس. ٦ ٳجٹزټبی ٸیػٺ انالح ٸ ٶبټٷدبضیټبی ٲشبثٹٮی ٥ ثط ط دطٸس ٧ قبٲ قسٺ ٸ س صیٻی زضٲبٶی آ بظ ٲیقٹز 1 )F75(. ایٵ زضٲبٴ ټیذٹ ٯؿٳی ټیذٹسطٲی زټیسضاسبؾیٹٴ ثب یب ثسٸٴ قٹ ٤ قسیس ثٹز. ؾذؽ انالح ٶٹؾبٴ اٮ ٧ شطٸٮیز زضٲبٴ ٹٶز ٸ انالح ٦ ٳجٹزټبی ضیعٲ صیټب )ثٻخع فاص ا تمال: ثب ثبظ كز اقشٽبی ٦ ٹز ٤ ٸ ٦ بټف از صا اظ F75 ثٻ 2 آټٵ( ٲسٶ ط ٢ طاض ط ز. F100 ٲیقٹز. ث الٸٺ زضٲبٴ آٶشیثیٹسی ٧ ی ضٸسیٵ زض ٹ ایٵ بظ ازاٲٻ دیسا ٲی ٦ ٷس. س ییط زازٺ RVTF یب فاص تاصت ا ی: ٸ ٢ شی ٦ ٹز ٤ ثطای ثبظسٹاٶی آٲبزٺ اؾز ٲیسٹاٴ اٸ ضا ثٻ ٲٷ ٹض زضٲبٴ ؾطدبیی زضنٹضسی ٦ ٻ زض زؾشطؼ ثبقس اضخب زاز. زض یط ایٵ نٹضر ثبظسٹاٶی ثبیس زض قطای ثؿشطی نٹضر دصیطز. انالح س س بز اٮ ٧ شطٸٮیز ازاٲٻ زضٲبٶی RUTF( سحطی ٥ ټبی F100( یب ٲییبثس آټٵ ثٻ انالح ٦ ٳجٹزټبی ضیعٲ صیټب ايب ٻ ثٻٲٷ ٹض یعی ٧ ی ٸ حؿی ا عٸزٺ خجطاٴ ثیكشط ثرف اظ زؾز زازٴ ٸظٴ زازٺ سساض ٦ بر ثطای سطذیم ٦ ٹز ٤ ٸ خٯٹ یطی اظ ٹز نٹضر ٲی یطٶس. پیگیشی:ث س اظ سطذیم ٦ ٹز ٤ ٸ ذبٶٹازٺا ثبیس زض خطیبٴ ٲیقٹز س صیٻی ثط ٲیقٹز ٲیقٹز ٲبزض ثطای ازاٲٻی ٲطا ٢ جز زض ذبٶٻ آٲٹظقی ٲیثیٷس ٸ ٲال ٢ برټبی ٲٷ ٱ زیسٺ اظ ٹز سب قٹٶس خٯٹ یطی قسٺ ٸ اظ زؾشیبثی ثٻ ضقس ٸ س ٧ بٲ دبیساض شټٷی ب ی ٸ یعی ٧ ی ٦ ٹز ٤ ا ٳیٷبٴ حبن قٹز. ٲٹضز آذط قبٲ حٳبیز ٲیسٹاٶس ٸ ذطزؾب بٮیزټبی ٲساٸ اظ ٲبزض ثٻٲٷ ٹض ا ٢ ساٲبر ٲٷبؾت س صیٻای قیطذٹاض ٸ ٦ ٹز ٤ ثبظیټبی ذبٶ ی اؾز. ٸ ٢ شی ایٵ ا ٢ ساٲبر نٹضر ط ز ذ ط ٲط ٨ ٲیسٹاٶس ثٻ ٲیعاٴ اؾبؾی ٦ بټف یبثس ٸ قبٶؽ ثٽجٹز ٦ بٲ ثٻ ٹض ٳسٺ ا عایف یبثس ټٳچٷیٵ دی یطی ثبیس طنشی ثطای ا ٳیٷبٴ اظ ا ٢ ساٲبر ٲٷبؾت س صیٻای ٸ سحطی ٥ شټٷی ٸ یعی ٧ ی ثطای ؾبیط ٦ ٹز ٦ بٴ حبيط زض ذبٶٹازٺ ثبقس. آه صؽ پشػ ل ت ذاؿتی زٸضٺای آٲٹظقی زضظٲیٷٻی ٲطا ٢ جز ٲجشٷی ثط ثیٳبضؾشبٴ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻ قسیس ثط اؾبؼ زؾشٹضاٮ ٳ ٦ ٻ WHO زض ثبال ثٻ آٴ اقبضٺ قس )148( ٸ اذیطا ٲٹضز ثٻضٸظضؾبٶی ٢ طاض ط ز ثط عاض طزیس.ایٵ زٸضٺ ثٻ ٶیبظ يطٸضی زض خٽز ٦ بټف ٲط ٨ ټبی ٶبقی اظ اٲطاو ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٻ ثب ؾٹءس صیٻی حبز طٲٹٮی ٸیػٺ ثطای زضٲبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹء س صیٻ ٲبٶٷس F100 2 آټٵ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ زٮی ایٷ ٧ ٻ ؾ ٹح سطاٶؿ طیٵ ٦ بټف یب شٻاؾز ٲیسٹاٶس ثٻ زٮی ٦ بټف ٷدبیف ٦ جس ثطای ٲشبثٹٮیعٺ ٦ طزٺ آٴ ؾٳی ثٹزٺ ٸ ذ طٶب ٤ ثبقس 1 55

69 قسیس زض س سازی اظ ٦ كٹضټبی زضحب سٹؾ ٻ ٲطسج اؾز دبؾد ٲیزټس ٸ ثطای دطؾٷ ثٽساقشی قب زض ؾ ٹح ٲط ٦ عی یب ٶبحیٻای قبٲ دعق ٧ بٴ دطؾشبضاٴ ٸ ٲشرههیٵ س صیٻ ٦ بضثطزی اؾز )149(. زٸضٺی آٲٹظقی ٦ بض ٦ ٷبٴ ثٽساقشی زضثط یطٶسٺی زؾشٹضاسی زضظٲیٷٻی ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ دعق ٧ ی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ SAM زض ٲحی ثیٳبضؾشبٴ ثٹزٺ ٸ ټٳچٷیٵ ضاټ ٧ بضټبیی ثطای ٲحبؾجبر ٲكبٸضٺی طٸټی ٸ بٮیزټبی سحطی ٥ ب ی ٸ یعی ٧ ی ثطای ٲبزضاٶی ٦ ٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻی آٴټب ثٻ ٲطحٯٻی ثبظسٹاٶی ضؾیسٺاٶس اضائٻ ٲی ٦ ٷس. ٲكبٸضٺ سٹنیٻټب ٸ دیكٷٽبزاسی ضا ظٲیٷٻی زض آٲبزٺؾبظی صاټبی سٽیٻ قسٺ ثٻ نٹضر ثٹٲی ض ثٻٲٷ ٹض ٶیبظټبی ٦ ٹز ٤ ٲطذم قسٺ ٲ طح ٲی ٦ ٷس اداس ی و دواى تا ػ ءتغزی ی حاد هت ػظ توصیه WHO یبززاقز س ٧ ٷی ٧ ی سٹؾ ٻیب شٻ اؾز ٦ ٻ زاٶف ٲٹخٹز ضا ذالنٻ صایی ٦ ٹز ٦ بٶی ثب ؾٹءس صیٻی حبز ثب قسر ٲشٹؾ ٲ طح ٲی ٦ ٷس )150(. ٲبزض ٦ طزٺ ٸ انٹٮی ضا ازاضٺی ضغیٱ زضظٲیٷٻی ازاضٺی ؾٹءس صیٻی حبز ٲشٹؾ زض ٦ ٹز ٦ بٴ 6-59 ٲبټٻ ثبیس قبٲ ENA ټب ٲث اضس ٣ بی س صیٻ ثب قیط ٸ حٳبیز اظ آٴ آٲٹظ ٸ ٲكبٸضٺی س صیٻ ثطای ذبٶٹازٺټب ٸ ؾبیط بٮیزټبیی ثبقس ٦ ٻ زض قٷبؾبیی ٸ دیك یطی اظ ٯ ظٲیٷٻای ؾٹءس صیٻ ٲؤثطٶس ٲبٶٷس س سأٲیٵ یب ٶباٲٷی زضظٲیٷٻی س صیٻ. ٲساذالسی ثطای ثٽجٹز اٲٷیز صا قبٲ طاټٱ ٦ طزٴ اٶش ٣ بالر قط ی یب یطقط ی دٹ ٶ ٣ س ٸ حٳبیز اظ ٦ كبٸضظی ٲثال زض ظٲیٷٻی ٹٶب ٹٴ ؾبظی ثطزاقز ٲحهٹ ٦ ٹز ٦ بٴ 6-59 ٲبټٻ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻی حبز ٲشٹؾ ثٻٲٷ ٹض زؾشیبثی ثٻ ٶیبظټبی ايب ی ذٹز ثطای ٦ ؿت ٸظٴ ٸ ٢ س ٸ ثٽجٹز ٳٯ ٧ طزی ٶیبظٲٷس زضیب ز صاټبیی ثب ٲیعاٴ ثبالی ٲٹاز ٲ صی ټؿشٷس. دالیل ه غمی ؿ ا ذ ؾٹءس صیٻ حبز ٲشٹؾ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ نٹضر ٸظٴ ثطای ٢ س ثیٵ 2 ٸ 3 اٲشیبظ Z اظ ٲیبٶٻی اؾشبٶساضزټبی ضقس ٦ ٹز ٤ WHO ثسٸٴ از س طی ٲیقٹز.زض خٽبٴ س ٣ طیجب 40 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ زض ؾٷیٵ ٢ ج اظ ٲسضؾٻ ایٵ ٲ یبض ضا زاضا ټؿشٷس. ازاضٺی ضغیٱ صایی ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻی حبز ٲشٹؾ ثط دبیٻی اؾش بزٺ ثٽیٷٻ اظ صاټبی ثٹٲی زض زؾشطؼ ثطای ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای ٸ دیك یطی اظ SAM ثٷب قسٺ اؾز. صاټبی 56

70 زاضای ؾ ح ٲٹاز ٲ صی ثبال ٦ ٹز ٦ بٴ ضا ٢ بزض ثٻ ٳٯی ٦ طزٴ ٸ ثٻ حسا ٦ ثط ضؾبٶسٴ خصة ٲٹاز صایی ثٻٲٷ ٹض س ٧ ٳی ٶیبظټبی آٴټب ثٻ اٶطغی ٸ سٳب ٲٹاز ٲ صی يطٸضی ٲی ٦ ٷٷس. صاټبی حیٹاٶی سٹاٶبیی ثیكشطی ثطای ثط ط ٦ طزٴ ٶیبظ ثٻ اؾیسټ یب آٲیٷٻ ٸ ؾبیط ٶیبظټبی س صیٻای ثطای ثٽجٹزی ٦ ٹز ٦ بٴ زاضٶس. صاټبی یبټی ثٻٸیػٺ حجٹثبر یب سط ٦ یت الر ٸ حجٹثبر ټٱ اظ دطٸسئیٵټبیی ثب ٦ ی یز ثبال ثطذٹضزاضٶس. ا طچٻ ایٵ زاٶٻټب ٲحشٹی ثطذی ٲٹاز يس س صیٻای ٲبٶٷس یشبرټب سبٶیٵټب یب ٲٽبض ٦ ٷٷسٺټبی آٶعیٱټبی ټ ٱ ٦ ٷٷسٺ ټٱ ټؿشٷس ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز خصة ثطذی ضیعٲ صیټب ثٻٸیػٺ ٲٹاز ٲ سٶی ضا ٲحسٸز ٲی ٦ ٷٷس.زض ٲٹ ٢ یزټبیی ٦ ٻ ٦ ٳجٹز ٲٹاز صایی ٸخٹز زاضز یب ٲٷب ٣ ی ٦ ٳجٹز ٲٹاز صایی ٸخٹز زاضز یب ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ ثطذی ٲٹاز صایی اظ طی ١ صاټبی ثٹٲی ثٻ ٲیعاٴ ٦ ب ی زض زؾشطؼ ٶیؿشٷس صاټبی ٲ ٧ ٳ ثطای زضٲبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻی حبز ٲشٹؾ ٲ طح ٶكسٺ اؾز )150(. اٶدب ٲ بٮ بر ثیكشط زض ظٲیٷٻی سط ٦ یت ٲ ٣ جٹٮیز ٸ اؾش بزٺ اظ صاټبی س ٧ ٳیٯی زض زضٲبٴ ؾٹءس صیٻی حبز ٲشٹؾ ثٻٲٷ ٹض ؿشط آسی زؾشٹضاٮ ٳ ټبی WHO ٲٹضز ٶیبظ اؾز هشالثت حوایت تغزی ای و دواى 6-14 ها ی آل د ت HIV توصیه WHO ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ثب ٹٶز HIV ظٶس ی ٲی ٦ ٷٷس ثبیس اضظیبثیقسٺ ج ٣ ٻثٷسی قٹٶس ٸ ٲ بث ١ ثب ی ٥ ثطٶبٲٻی ٲطا ٢ جز س صیٻای ازاضٺ قٹٶس سب ٶیبظټبی س صیٻای ٲطسج ثب ٹٶز HIV ٸ ٸي یز آٴټب ٲطس كشٻ ٸ اظ ضقس ٸ س ٧ بٲ ٲٷبؾت آٴټب ا ٳیٷبٴ حبن قٹز )151(. دالیل ه غمی ؿ ا ذ )151( ا طچٻ دیبٲسټبی قسیس س صیٻای ٶبقی اظ ٹٶز HIV زض ثبٮ یٵ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ؾبٮیبٴ اؾز ٦ ٻ قٷبذشٻقسٺ زضظٲیٷٻی قٹاټس دبیٻ ثطای س طی ٲساذالر ٲؤثط ثطای دیك یطی ٸ زضٲبٴ ؾٹءس صیٻی ٲطسج ثب HIV زض ٲحی ټبی سحز كبض اظ ٶ ط ٲٷبث ق ٧ ب ټبیی ٸخٹز زاضز. زض ٶشیدٻ سٹؾ ٻ ٸ اخطای زؾشٹضاٮ ٳ ټب زضظٲیٷٻی چ ٹٶ ی دیكٷٽبز زازٴ ٲطا ٢ جز س صیٻای ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV ثٻ ثٽشطیٵ ٶحٹ ثب سأذیط ٲٹاخٻ ثٹزٺ ٸ ثٻ س ٹی ١ ا شبزٺ اؾز. اضائٻ ایٵ ٶٹ ٲطا ٢ جز ټٱ سحز سأثیط ثبض ٦ بضی ؾٷ یٵ ا طاز اضائٻزټٷسٺی ذسٲبر ٸ ٶیبظ ثٻ آٲٹظ اظ زؾز زازٴ دطؾٷ ٸ ؾیؿشٱټبی ٲطا ٢ جز ثٽساقشی ي ی زض ٲحی ټبی سحز سأثیط ٹٶزHIV ثٻ ذ ط ا شبزٺ اؾز. 57

71 زض ؾب 2004 WHO ی ٥ ٲطٸض س ٧ ٷی ٧ ی اظ ٶیبظټبی س صیٻی ثبٮ یٵ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV ضا ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ زٮی ٲٷ ٣ ی ثطای سٹؾ ٻی ٳٯ ٧ طزټبی ٲطا ٢ جز س صیٻای ثٻ ٦ بض ط ز. ایٵ ٶ ٧ بر زض ٲٹضز ٲصا ٦ طٺی س ٧ ٷی ٧ ی WHO زض ظٲیٷٻی س صیٻ ٸ HIV یب ؾٷسضٸ ا ٦ شؿبثی ٶ ٣ م ؾیؿشٱ ایٳٷی )AIDS( زض قٽط Durban زض آٸضی 2005 ثط عاض قسٺ ثٹز ثیبٴ قس. زض ایٵ ٲصا ٦ طٺ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ثطای ا ٢ سا ٹضی ثٻٲٷ ٹض سٹؾ ٻی اثعاضټبی اضظیبثی ٸ ضاټٷٳبټبی س صیٻای ٦ بضثطزی زض ظٲیٷٻی ثطٶبٲٻټبی ٲجشٷی ثط سؿٽیالر ثٽساقشی خبٲ ٻ ٸ ذبٶٻ ٸ ثطٶبٲٻټبی آٲٹظقی ز ٹر قسٶس. ٦ ٹز ٦ بٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV ثٻ زٮی ٶیبظټبی ايب ی آٴټب ثطای ا ٳیٷبٴ اظ ضقس ٸ س ٧ بٲ ٸ ٸاثؿش ی آٴټب ثٻ ٸاٮسیٷكبٴ ثطای زضیب ز ٲطا ٢ جز ٦ ب ی قبٲ ٲطا ٢ جز س صیٻای ٸ حٳبیز ثطای زضٲبٴ ٶیبظٲٷس سٹخٻ ٸیػٺای ټؿشٷس. ایٵ ٲؿئٯٻ زٮی اټٳیز سٹنیٻ ثطای قطٸ زضٲبٴ زض ظٸزسطیٵ ظٲبٴ ٲٳ ٧ ٵ زض ٦ ٹز ٦ بٴ آٮٹزٺ ٸ ایٵ ح ٣ ی ٣ ز ٦ ٻ س صیٻ ٶ ٣ ف ٲٽٳی زض حٳبیز ثطای زضٲبٴ ARV ای ب ٲی ٦ ٷس ثبقس. الذاهات تشای یه س یىشد ادغام یافت تشای هشالثت تغزی ای و دواى آل د ت HIV زؾشٹضاٮ ٳ ټب ثطای ی ٥ ضٸی ٧ طز از ب یب شٻ ثطای ٲطا ٢ جز س صیٻای ٦ ٹز ٦ بٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV خٽزیبثی زض ٲٹضز چ ٹٶ ی از ب یب شٵ ٲطا ٢ جز س صیٻای از ب یب شٻ ٦ ٹز ٤ آٮٹزٺ ثٻ HIV طاټٱ ٲی ٦ ٷس. ایٵ خٽزیبثی زض ؾٻ ثرف ٸ زٺ ب ذالنٻ ٲیقٹز: تخؾ 1- اسصیاتی عثم ت ذی تلوینگیشی دس ه سد تش اه ی تغزی ای گام ا ل: اضظیبثی ٸ ج ٣ ٻثٷسی ضقس ٦ ٹز ٤ ٲكبټسٺ ٸ اٶساظٺ یطی ٦ ٹز ٤ اؾش بزٺ اظ MUAC ثطای ج ٣ ٻثٷسی ؾٹءس صیٻی قسیس ٸ اضخب ی اٲشیبظټبی Z ٸظٴ ثٻ ٢ س یب ثطای ؾٵ ٲ بث ١ ثب اؾشبٶساضزټبی ضقس WHO )سب 5 ؾب ( ٸ ض طٶؽټبی ضقس WHO )ثطای 5 ؾبٮٻ ٸ ثیكشط(. گام د م: اضظیبثی ٶیبظټبی س صیٻای ٦ ٹز ٤ ثٻ ٲٷ ٹض سهٳیٱ یطی زضثبضٺی ثطٶبٲٻی ٲطا ٢ جز س صیٻای) A. ٸ ٢ شی ٦ ٹز ٤ زاضای ضٸٶس ضقس ٲٷبؾت اؾز B. ٸ ٢ شی ٸظٴ یطی ي ی اؾز یب ی ٥ ٸي یز ټٳطاٺ ثب ا عایف ٶیبظټبی س صیٻای ٸخٹز زاضز ٸ C. زض ؾٹءس صیٻی قسیس( گام ػ م: طح ی ٥ ثطٶبٲٻی ٲطا ٢ جز س صیٻای تخؾ 2- اجشای تش اه ی هشالثت تغزی ای 58

72 گام چ اسم : ٦ ٹز ٤ چٻ ٲیذٹضز ٸ ٲیٶٹقس ثب ایٵ ا ال بر ٦ ٹز ٤ سحز ٷٹاٴ زضیب ز صای ثٻ قسر ٶب ٦ ب ی زضیب ز صای ٶب ٦ ب ی ٸ زضیب ز صای ٦ ب ی ج ٣ ٻثٷسی ٲیقٹز. گام پ جن: ش ٹ زض ٲٹضز ایٷ ٧ ٻ چٻ ٦ ؿی صای ٦ ٹز ٤ ضا ٲیزټس ٸ ٦ ٹز ٤ چ ٹٶٻ صا ٲیذٹضز ج ٣ ٻ- ثٷسی ٦ ٹز ٤ سحز ٷٹاٴ اضائٻی ٲطا ٢ جز ٶبدبیساض ٸ اضائٻی ٲطا ٢ جز دبیساض گام ؿن: اضظیبثی ایٵ ٲ ٯت ٦ ٻ صا ٸ زضآٲس زض ذبٶٻ ٸخٹز زاضز ٦ ٻ ٲٷدط ثٻ ج ٣ ٻثٷسی حبيط ٲی طزز. حٳبیزقسٺ اظ ٮحب ٲبٮی ب ٢ س حٳبیز ٲبٮی ٦ ٳجٹز خسی صا ٸ ٦ ٳجٹز صا گام فتن: سٳطیٵ ش ٹ ٦ طزٴ ٸ اخشٷبة اظ ٹاٲ ذ ط ؾٹءس صیٻ گام تن: سهٳیٱ یطی زض ٲٹضز ٲٹاضزی ٦ ٻ ٶیبظ ثٻ اضخب ٸخٹز زاضز ٸ ظٲبٴ ٲطٸض تخؾ 3- و دوا ی تا یاص ای یظ گام ن: ٦ ٹز ٦ بٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV ثب ٶیبظټبی ٸیػٺ )ٲثال اقشٽبی ي ی اؾٽب ( گام د ن: ٦ ٹز ٦ بٴ سحز زضٲبٴ ARV هشالثت حوایت تغزی ای دس ؿشایظ ا سطا غ خالصه دستورالعولهای WHO بزای هوارد اورصانس ٲ ط زض ٲٹاضزی ٦ ٻ ٶكبٴ زازٺ قٹز سٹنیٻټبی WHO زض ٸي یزټبی ثب ثجبر ٸ ټٳچٷیٵ زض ٲٹاضز اٸضغاٶؿی زالٮز ٲی ٦ ٷس. زض ٸي یزټبی ؾرز اؾشثٷبئی ٶیبظ اؾز سب ثط ایدبز قطای ی ٦ ٻ قیطزټی ضا سؿٽی ٦ ٷس ٲبٶٷس ایدبز ٲ ٧ بٴټبیی اٲٵ ثطای قیطذٹاضاٴ ٸ ٲبزضاٴ ٲكبٸضٺی طز ثٻ طز ٸ حٳبیز ٲبزض ثٻ ٲبزض سٳط ٦ ع قٹز. ظٶبٴ آؾیتزیسٺ ٸ ا ؿطزٺ ٲٳ ٧ ٵ اؾز زضظٲیٷٻی دبؾدزټی ثٻ قیطذٹاضاٴ ذٹز ثب ٲك ٧ ٲٹاخٻ قسٺ ٸ ٶیبظٲٷس حٳبیز ٸیػٺی شټٷی ٸ ب ی ثبقٷس. ټط سالقی ثبیس زض خٽز ضاٺټبی قٷبؾبیی قیطذٹاضاٴ قیط ٲبزضذٹاض ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٦ ٻ اظ ٲبزضاٴ ذٹز خسا قسٺاٶس نٹضر یطز. خبی عیٵټبی قیط ٲبزض ٲحهٹالر سٹٮیسقسٺ اظ قیط ث طی ٸ دؿشبٶ ٥ ټط ع ٶجبیس ثٻ ٷٹاٴ خعئی اظ سٹظی ٦ ٯی یب ٳٹٲی ٢ طاض یطٶس. ٲحهٹالر ذك ٥ قسٺی قیط ثبیس سٷٽب ظٲبٶی سٹظی قٹٶس ثب ی ٥ صای يطٸضی سط ٦ یت قسٺ ثبقس ٸ ٶجبیس سحز ٷٹاٴ ی ٥ ٲحهٹ یب خٷؽ ٲٷ طز ٸ سٷٽب سٹظی قٹٶس. ی ٥ ؾجس صایی 59

73 ٳٹٲی ثبیس ٦ یٯٹ 2100 ٦ بٮطی ثٻ اظای ټط طز زض ټط ضٸظ اٶطغی طاټٱ ٦ ٷس ٸ قبٲ ٲحهٹالسی ثبقس ٦ ٻ ثب ٸیشبٲیٵټب ٸ ٲٹاز ٲ سٶی ٷیقسٺاٶس. ټٳچٷیٵ سٳط ٦ ع ٸ سٹخٻ ٸیػٺای ثبیس ثٻ ؾٳز قٷبؾبیی ٸ ازاضٺی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ؾٹءس صیٻی حبز ثٻٲٷ ٹض خٯٹ یطی اظ ٸ ٢ ٹ ثیٳبضی خسی یب ٲط ٨ زض آٴټب ٲ ٹ قٹز. )152 ٸ 153(. دالیل ه غمی ؿ ا ذ سٹظی ٸ خبثدبیی خٳ یزټب زض قطای اي طاضی ثٻ ٲیعاٴ ظیبزی ثط ؾ ح ؾالٲز س صیٻی قیطذٹاضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾبٮشأثیط ٲی صاضز. س صیٻ ٸ ٲطا ٢ جز ٦ ب ی ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ ٷٹاٴ ی ٧ ی اظ ب ٦ شٹضټبی ٦ ٯیسی زض خٽز اضس ٣ بی ؾالٲز ٸثجبر ٦ ٹز ٤ قٷبؾبیی قسٺ اؾز. ؾٹءس صیٻ سٽسیسی خسی ثطای ث ٣ بی ٦ ٹز ٤ زض قطای اٸضغاٶؿی ٸ ثطای آٴټبیی ٦ ٻ ظٶسٺ ٲیٲبٶٷس ثٻ قٳبض ٲیضٸز ایٵ ٲؿئٯٻ ټٳچٷیٵ اظ دیبٲسټبی ثحطاٶی ٸ چكٳ یطی ثط س ٧ بٲ قٷبذشی اخشٳب ی ٲٽبضر حط ٦ شی یعی ٧ ی ٸ ب ی آٴټب ثطذٹضزاض اؾز.ثٽشطیٵ ضاٺ ثطای خٯٹ یطی اظ ؾٹءس صیٻایٵ اؾز ٦ ٻ اظ س صیٻ ٸ ٲطا ٢ جز ثٽیٷٻ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ا ٳیٷبٴ حبن ٦ ٷیٱ. زض قطای اٸضغاٶؿی خٹاٲ آٸاضٺ یب ثیذبٶٳبٴ ا ٯت ثٻ اضائٻی ٦ ٳ ٥ صایی ثطای ثط ط قسٴ ٶیبظټبی س صیٻای اؾبؾی ٸ اٸٮیٻی ذٹز ٶیبظٲٷسٶس. ٸ ٢ شی ٦ ٳ ٥ صایی طاټٱ قس ٲٹيٹ بسی حٹ ٲحٹض ضؾیس ی ثٻ صا آٲبزٺؾبظی ٸ شذیطٺ ثب اټٳیزاٶس ظیطا ؾیؿشٱټبی صایی جی ی قبٲ سؿٽیالر درزٸدع ٸ زؾشطؾی ثٻ ؾٹذز ٸ آة ا ٯت اظ زؾشطؼ ذبضج قسٺاٶس اٲب صا ټٳچٷبٴ ثبیس آٲبزٺ ٸ ذٹضزٺ قٹز. زض قطای اٸضغاٶؿی ذ ط اؾٽب سكسیس قسٺ )154( ٸ ٲیعاٴ اٶش ٣ ب اٸج ٲی یطز/ ا عایف ٲییبثس. زؾشطؾی ي ی ثٻ آة سٳیع ٳٯ ٧ طزټبی ي ی ثٽساقز صایی درز صاټبی خسیس یب ٶبٲ ٳٹ اٮ ٹټبی ؿیرشٻ صا ذٹضزٴ ٸ ٲیعاٴټبی ثبالی ثیٳبضیټبی ٹٶی ٶبقی اظزحب خٳ یز/ قطای ظٶس ی ٶب ٦ ب ی ٸ خبثدبیی خٳ یز ٲحی ی ٲٷبؾت ثطای ثیٳبضیټبی اؾٽبٮی ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷس.اضائٻ ORSثب ضٸی زض ٲٹا ٢ اي طاضی ی ٥ ٲساذٯٻ ؾبزٺ ٸ ٲ ٣ طٸٴ ثٻ نط ٻ اؾز ٦ ٻ سب حس ظیبزی ٲیسٹاٶس ٹ ٲسر ٸ قسر اؾٽب ضا ٦ بټف زازٺ ٸ ٲٹخت خٯٹ یطی اظ ٦ ٱآثی قسیس, ؾٹءس صیٻ ٸ ٲط ٨ طزز. ( ثٻ ٢ ؿٳز ٲطثٹ ثٻ ضٸی ٲطاخ ٻ ٦ ٷیس(. زضیب ز ٸیشبٲیٵ A ا ٯت زض قطای اي طاضی ٦ ٻ زض آٴ طيٻ ٲٹاز صایی ٶب ٦ ب ی یب ٶبٲٷبؾت ثٹزٺ ٸ زؾشطؾی ثٻ صاټبی ٷی اظ ٸیشبٲیٵ ٦ بټف A ٲییبثس ا ٯت ٲحسٸز اؾز. ثسٸٴ حٳبیز صایی ٲٷبؾت, شذبیط ثسٴ اظ ٸیشبٲیٵ A ثٻقسر ٦ بټف ٲییبثس. زض قطای اٸضغاٶؿی ثب ا عایف ثیٳبضیټبی ٲؿطی ٸ ٹٶی ثٻ زٮی قطای ی ټٳچٹٴ دٷبټ بٺ ثیف اظ حس قٯٹ ٸ اذشال ثٻ زٮی خبثدبیی خٳ یز آؾیت ظیطؾبذز ؾالٲز ٸخٹز زاضز. اٶش ٣ ب ثیٳبضیټبیی ٲبٶٷس اؾٽب, ؾطذ ٥ ٸ دٷٹٲٹٶی سكسیس قسٺ ٸ ٲٷدط ثٻ ا عایف 61

74 ٲط ٨ ٸٲیط ٦ ٹز ٦ بٴ ٲیقٹز. ؾطذ ٥ ثٻ ٹض ٸیػٺ زض ٲٹا ٢ اي طاضی ٲیسٹاٶس ثب ث ؾٹءس صیٻ حبز ٸ سكسیس VAD ثٻ ؾ ٹح ذ طٶب ٤ قٹز. ؾٹءس صیٻ حبز ٶیبظٲٷس زضٲبٴ ٹضی ثٻٲٷ ٹض حٳبیز اظ ح ١ ٦ ٹز ٤ ثطای زضیب ز ٲٹاز صایی ٦ ب ی, ضقس ٸ سٷسضؾشی ٸ خٯٹ یطی اظ ثیٳبضیټبی خسیسط ٸ ٲط ٨ اؾز )138, 152(. 139, اظ ٶ ط ټعیٷٻ ثٻ اظای ټط طظٶس, زضٲبٴ ؾٹءس صیٻ ٲشٹؾ ثٻ ٹض ٢ بث سٹخٽی ٦ ٱ ټعیٷٻسط ٶؿجز ثٻ زضٲبٴ ؾٹءس صیٻ قسیس ٲیثبقس. الٸٺ ثط ایٵ, زض ٲٹا ٢ اي طاضی ثٻ ٹض ٦ ٯی زؾشطؾی ثٻ ٶیبظټبی اؾبؾی ٲبٶٷس: ٲٹاز صایی ذسٲبر ثٽساقشی ٸ آة ٸ بيالة ٲرش ٲی طزز ٸ اثطار ثب ؾط ز ثیكشطی احؿبؼ ذٹاټس قس ٸ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٦ ٻ ایٵ ٲك ٧ الر ثیكشط زض ذبٶٹازٺټبی ٲجشال ثٻ HIV ٸ )152( AIDS اثطار ٲرطة زاقشٻ ثبقس. ٸي یزټبی اي طاضی ټٳچٷیٵ ٲیسٹاٶس ؾجت سحطی ٥ ٸ سكسیس ٲٹاضز ؾٹءس صیٻ ٲعٲٵ یب حبز ٸ ٦ ٳجٹز ضیعٲ صیټب اظ طی ١ اثط آٴټب زض ٸي یز ضٸاٶی طزٶس. زض قطای اي طاضی ا عایف ذ ط ٲط ٨ زض ٲیبٴ خٳ یزټبی آؾیتزیسٺ ٸ ثٻ ٸیػٺ زض ٲیبٴ طٸٺټبی آؾیتدصیط ٲبٶٷس: یشیٳبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ثیكشط ٸخٹز زاضز. ٶیبظټبی ایٵ طٸٺ ثبیس زض ٶ ط ط شٻ قسٺ ٸ ی ٥ ثطٶبٲٻضیعی س صیٻ ٲؤثط ٸ الظ اٶدب یطز. الذاهات تشای تغزی ه اػة ؿیشخ اس و دن خشدػال دس ه الغ اضغشاسی )155( او ؾ ای اضغشاسی ا لی ضاټٷٳبی ٳٯیبسی س صیٻ قیطذٹاضاٴ زض قطای اي طاضی )IFE( خعئیبر ٦ بٲ زض اخطای ثطٶبٲٻ IFE اضائٻ ٲی ٦ ٷس. زض چٷس ضٸظ اٸ قطای اي طاضی اضسجب بر ٹضی ثب ؾبیط ثرفټب ثبیس ایدبز قٹز اظ خٳٯٻ ثب ثٽساقز ثبضٸضی خٽز اضائٻ دٷبټ بٺټبی اٲٵ ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ اؾز. ایٵ دٷبټ بٺټبی اٲٵ ثبیس قبٲ ٲ ٧ بٴټبیی ثبقس ٦ ٻ ثٻضاحشی ٢ بث زؾشطؾی ثٹزٺ ٸ زض آٴ حطیٱ ذهٹنی, اٲٷیز ٸ ؾطدٷبٺ ثب زؾشطؾی ثٻ آة ٸ صا ټٳطاٺ ثبقس. ٲطا ٢ جزټبی حٳبیشی اؾبؾی اظ ٲبزضاٴ قیطزٺ ٸ قیطذٹاضاٴ آٴټب ضا ٲیسٹاٴ ثٻ نٹضسی ذبل اضائٻ ٸ حٳبیز ټٳشب ثٻ ټٳشب ضا اخطا ٦ طز. حذالل ػغح پاػخ حسا ٢ دبؾد ثطای حٳبیز اظ IFE زض سٳب ٲٹا ٢ اي طاضی ٶكبٴ زازٺقسٺ اؾز ٦ ٻ ثبیس قبٲ ٦ بیز س صیٻای ٸ ٲٷبؾت ثٹزٴ خیطٺ صایی ثٻ ٹض ٦ ٯی ثطای قیطذٹاضاٴ ثعض ٨ سط ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب زض ٶ ط ط شٵ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ا ٳیٷبٴ ٸ زؾشطؾی آؾبٴ ثٻ آة ٸ اٲ ٧ بٶبر اٸٮیٻ ثٽساقشی درزٸدع ا ٢ ال صایی ٸ یط صایی حهٹ ا ٳیٷبٴ اظ ٲح ټبی اؾشطاحز ثطای خٳ یز زض حب حٳ ٸٶ ٣ 61

75 اظ خٳٯٻ ٲ ٧ بٴټبی ذهٹنی ثطای س صیٻ قیط ٲبزض ٸ ٶیع اٲ ٧ بٴ ثجزٶب ثٻ ٲٹ ٢ اظ ٶٹظازاٴ ثطای حٳبیز اظ قطٸ ظٸزټٷ ب ٸ قیطزټی اٶحهبضی ٲیثبقس. پیگیشی و تشل ووث دسیضهغزی ا: هىول ای چ ذگا یتاهیي ه اد هؼذ ی ثیكشطیٵ طٸٺ زض ٲ طو ٦ ٳجٹز ضیعٲ صیټب قبٲ : ظٶبٴ ثبضزاض قیطزٺ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب اؾز ٦ ٻ ٳسسب ثٻ زٮی ٶیبظټبی آٴټب ثیكشط ٶؿجشب ثطای ٸیشبٲیٵټب ٸ ٲٹاز ٲ سٶی ظیبٴثبض ٹا ٢ ت ثٻ ثیكشط ثٹزٴ ٲؿش س ٸ ٦ ٳجٹز ٲیثبقس. 59 ټٷ بٲی ٦ ٻ خیطٺټبی ٷیقسٺ ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ؾٷیٵ 6 سب ٲبټ ی زازٺ ٶكٹز ثبیس ثٻ ایٵ ٦ ٹز ٦ بٴ ی ٥ زٸظ ټط ضٸظ اظ ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی ٶكبٴ زازٺقسٺ زض جذ ل 7-I زازٺ قٹز. ٸ ٢ شی خیطٺټبی ٷیقسٺ زازٺ قٹز ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ زض ؾٷیٵ 6 سب 59 ٲبټٻ ثبیس زٸ زٸظ ټط ټ شٻ اظ ټٳبٴ ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی زازٺ قٹز. 59 ها جذ ل 7-1 تشویة هىول ای سیضهغزی چ ذگا تشای و دواى اص 6 تا عشاحیؿذ تشای اسائ دسیافت ت كی ؿذ ش صا اص ش هاد هغزی)یهRNI (. هحت ا /5 0/5 0/6 0/5 0/9 150/0 10/0 4/1 0/56 b 0/17 90/0 سیضهغزی ٸیشبٲیٵ µg A ٸیشبٲیٵD µg ٸیشبٲیٵ mg E ٸیشبٲیٵC mg سیبٲیٵ )ٸیشبٲیٵ mg B1( ضیجٹ الٸیٵ )ٸیشبٲیٵ mg B2( ٶیبؾیٵ )ٸیشبٲیٵ mg B3( ٸیشبٲیٵ B6 ٸیشبٲیٵ µg B12 اؾیس ٹٮی ٥ µg آټٵ mg ضٸی mg ٲؽ mg ؾٯٷیٹ µg یس µg 62

76 الٸٺ ثط ایٵ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ثبیس ثب سٹخٻ ثٻ سٹنیٻټبی ٲٹخٹز ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ٸ ٲبزضاٴ زازٺ قٹز ٸ ث س اظ ظایٳبٴ ٶیع ازاٲٻ یبثس. ٸیشبٲیٵ A ی ٥ ثرف يطٸضی اظ دطٸس ٧ زضٲبٴ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ زض حب حبيط ثب ؾطذ ٥ آٮٹزٺقسٺ ٸ ٲ ٧ ٳ ٸا ٦ ؿٵ ؾطذ ٥ ٸ ح ب ز زض ثطاثط ثیكشط VAD ٸ قسر ٹٶز ؾطذ ٥ ثبٮ ٣ ٹٺ ضا ٶكبٴ ٲیزټس )ثرف ٸیشبٲیٵ A ضا ثجیٷیس(. س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٲٷبؾت ٶیع ثبیس ثٻ ٹض ب ازاٲٻ ذٹاټس یب ز. ٲ ٧ ٳ ټبی ٲ صی ٲش سز ثبیس ثب سٹخٻ ثٻ ٸي یز اٸضغاٶؽ ثٻ دبیبٴ ضؾیسٺ ثبقس ٸ ایٵ زؾشطؾی ثٻ صاټبی ٷی اظ ٲٹاز ٲ صی ضا ثٽجٹز ٲیزټس. تغزی هل ػی دس ه الغ سطا غ ټط ٹٶٻ حٳبیز اظ س صیٻ ٲهٷٹ ی زض ٲٹا ٢ اي طاضی ثبیس ثط اؾبؼ اضظیبثی ٶیبظټب سٹؾ دطؾٷ ٷی ٲبټط اظ خٳٯٻ سدعیٻ ٸ سحٯی ذ ط ق ٧ یطز. ایٵ اٲط ټٱ زض ظٲیٷٻ ٦ ٻ HIV س صیٻ خبی عیٵ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٢ ج اظ ثحطاٴ ایدبز قسٺ ثبقس ٸ یب زض ټط خبٲ ٻ ٦ ٻ زض آٴ قیطذٹاضاٴ ٲٳ ٧ ٵ اؾز س صیٻ ٲهٷٹ ی زاقشٻ ثبقس زیسٺ ٲیقٹز. ٲساذالر حٳبیز اظ س صیٻ ٲهٷٹ ی ثبیس قبٲ ٲ یبضټبی ٦ ٯیسی ټس اؾش بزٺ سٽیٻ سٹظی ٸ ٲسیطیز خبی عیٵ قیط ٲبزض ثبقس ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ضاټٷٳبی ٳٯیبسی زض IFE ثٻ خعئیبر آٲسٺ اؾز. تغزی صاد HIV دس ؿشایظ ا سطا غ زض ٲٹضز ث ٣ بی ٦ ٯی ٦ ٹز ٤ ٲ ط ی س صیٻ خبی عیٵ ٸ یب سٹ ٢ ظٸزټٷ ب س صیٻ ثب قیط ٲبزض زض ثیكشط ٲٹا ٢ اي طاضی ث یس اؾز ثٻ ی ٥ عیٷٻ اٲٵ سجسی قٹز. زض ٦ كٹضټبی سٹنیٻ ٦ ٷٷسٺEBF ثب آٮٹزٺ ثٻ ARVs ثطای ٲبزضاٴ HIV سٹنیٻ ثبیس ثسٸٴ س ییط ثب ٢ ی ثٳبٶس حشی ا ط ثٻ ٹض ARVs ٲٹ ٢ ز زض زؾشطؼ ٶجبقٷس. ټٷ بٲی ٦ ٻ ٸي یز HIV ٲبزض ٶبقٷبذشٻ اؾز ٸ یب ا ط ٲبزضHIV ٲٷ ی قٷبذشٻ قسٺ ثبقس قطٸ ظٸزټٷ ب EBF ثطای 6 ٲبٺ اٸ سساٸ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثطای ؾب زٸ ظٶس ی یب طاسط اظ آٴ ٸ س صیٻ ٦ ب ی ٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ؾبٮٱ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ 6-23 ٲبٺ سٹنیٻ ٲیقٹز ٸ ثطای ٳٹ اؾز. زض ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ طٲٹ س صیٻ ثطای ٶٹظازاٴ ٲبزضاٴ آٮٹزٺ ثٻ HIV ضا سٹنیٻ ٲی ٦ ٷٷس ٲطا ٢ جزټبی ثعض ٨ ثبیس اٶدب قٹز سب ا ٳیٷبٴ حبن ٦ ٷس ٦ ٻ س صیٻټبی ٶٹظاز ؾبظ بض ثطای ٲٹاضزی اؾز ٦ ٻ زض آٴ ٶٹظازاٴ زض آٴ ٶیبظٲٷس زؾشطؾی ټؿشٷس. ٲ ٣ بٲبر ٲٯی ٸ یب ٢ سضر ٲسیطیز اي طاضی قبٲ سٹنیٻ ثطای س صیٻ طٲٹ ٲٷبؾت اؾز.ایٵ ثب سٹخٻ ثٻ قطای ثٻ دیف ٲیضٸز. ثطای ضاټٷٳبیی ثیكشط آذطیٵ سٹنیٻ WHO ٸ زؾشٹضاٮ ٳ ټبی ٲٯ ٲشحس )158( ضا زض ٶ ط یطیس. 63

77 3. هذاخل ذفو ذ دس ص اى ػ یي تاس سی 3.1 هىولیاسی هت ا ب آ ي اػیذف لیه دس ص اى داسای ػیىل لاػذگی توصیه WHO زازٴ ٲ ٧ ٳ اؾیس ٹٮی ٥ ٸ آټٵ ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٲساذٯٻ ثطای ؾالٲز ٳٹٲی زض ظٶبٴ زاضای ؾی ٧ ٢ ب س ی زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ ٦ ٱذٹٶی قیٹ ثبالیی زاضز ثطای ثٽجٹز ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ ٸ آټٵ ثسٴ ٸ ٦ بټف ضیؿ ٥ ٦ ٱذٹٶی سٹنیٻ قسٺ اؾز. خسٸ دیكٷٽبزی ثطای ٲ ٧ ٳ آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثٻ ٹض ٲشٷبٸة زض ظٶبٴ ی زٸضاٴ ٢ ب س ی زض خسٸ )8- І( )159( آٸضزٺ قسٺ اؾز. خسٸІ-8 خسٸ دیكٷٽبزی ثطای ٲ ٧ ٳ اؾیس ٹٮی ٥ ٸ آټٵ زض ظٶبٴ زاضای ؾی ٧ ٢ ب س ی سط ٦ یجبر ٲ ٧ ٳ ٲسر ٲهط / ظٲبٴ بنٯٻ ثیٵ زٸظټبی ٲهط آټٵ: 60 ٲیٯی ط اظ آټٵ اٮٳٷشب / اؾیس ٹٮی ٥ 2800 ٲی ٧ طٸ ط ) 2/8 ٲیٯی ط ( 3 ٲبٺ ٲ ٧ ٳ یبضی ٸ زض ازاٲٻ 3 ٲبٺ ثسٸٴ ٲهط ٲ ٧ ٳ / ث س اظ آٴ زٸثبضٺ ٲهط ٲ ٧ ٳ قطٸ ٲیقٹز ا ط اٲ ٧ بٴدصیط ثبقس ٲ ٧ ٳ ثبیس اظ زٸضاٴ ٲسضؾٻ ٸ یب زض سٳب ٹ ؾب زازٺ قٹز طٸٺ ټس ٲحی ټٳٻ زذشطاٴ ٶٹخٹاٴ ٸ ظٶبٴ ثعض ؿب زاضای ؾی ٧ ټبی ٢ ب س ی خٳ یزټبیی ٦ ٻ قیٹ ٦ ٱذٹٶی زض ٲیبٴ ظٶبٴ یط ثبضزاض زض ؾٷیٵ ثبضٸضی 20 زضنس یب ثیكشط اؾز. 60 ٲیٯی ط اظ ٷهط آټٵ ثطاثط ثب 300 ٲیٯی ط اظ طٸؼ ؾٹٮ بر ټذشبټیسضار ٸ ٲ بز 180 ٲیٯی ط اظ طٸؼ ؾٹٮ بر ٹٲبضار یب 500 ٲیٯی ط اظ طٸؼ ؾٹٮ بر ٯٹ ٦ ٹٶبر اؾز دالیل ه غمی ؿ ا ذ 64

78 ٲهط ٲ ٧ ٳ ضٸظاٶٻ آټٵ ٸ ٹٮی ٥ اؾیس ثٻ ٲسر 3 ٲبٺ ی ٥ ضٸی ٧ طز اؾشبٶساضز ثطای دیك یطی ٸ زضٲبٴ ٦ ٱذٹٶی ٶبقی اظ ٦ ٳجٹز آټٵ زض ظٶبٴ اؾز )89 160(. زض ٲ ٣ بث ثٻ اظای اثجبر سأثیط ٲ ٧ ٳ سٽیٻ ٸ سٹظی ؾیؿشٱ ضٸظاٶٻ ٲیسٹاٶس دطټعیٷٻ ٸ اظ ٶ ط سساض ٦ بر ٲك ٧ ثبقس. س سٹظی ٲ ٧ ٳ ټب ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٲٹ ٣ یز ذیٯی اظ ثطٶبٲٻټبی ٲ ٧ ٳ زضٲبٶی ضا ٲحسٸز ٦ ٷس ) (. 162 چبٮف زی ط ٹاضو ذ ی ٲ ٧ ٳ - ټبؾز ٦ ٻ ایٵ ٹاضو قبٲ ٲس ٹ سیطٺ زضز ٹاضقی اؾٽب یجٹؾز ٸ اؾش طا اؾز )69(. ٲهط ٲ ٧ ٳ آټٵ ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ا ط چٻ ٹاضو ؾٹء ٲ ٧ ٳ ضا ثٻ ٹض ٦ بٲ اظ ثیٵ ٶٳیثطز ٸٮی ٲیعاٴ ٸ قسر ایٵ ٹاضو ضا ٶؿجز ثٻ ضٸ ٲهط ضٸظاٶٻ ٦ بټف ٲیزټس )68 167( ٲهط ٲ ٧ ٳ آټٵ ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ثٻ نٹضر ی ٥ ثبض یب زٸ ثبض یب ؾٻ ثبض زض ټ شٻ زض ضٸظټبی یط ٲشٹاٮی اؾز )168(. زٮیٯی ٦ ٻ دكز ایٵ ضٸ ٲساذٯٻای اؾز ایٵ ٦ ٻ ی ٥ ٲحسٸزیشی ثطای سٹاٶبیی خصة آټٵ زض ضٸزٺ ٸخٹز زاضز. زٸظټبی ٲشٷبٸة ٲٳ ٧ ٵ ثٻ ټٳبٴ اٶساظٺی زٸظټبی ٲهط ضٸظاٶٻ ٲؤثط ثبقس. ثٻ ذب ط ایٷ ٧ ٻ زض ټط زٸ ضٸ ٲ ٣ بزیط ٲكبثٽی اظ آټٵ ثبیس ثٻ ذٹٴ ٸ ثب ز ثطؾس ) (. 170 ٲهط ٲ ٧ ٳ ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ٶؿجز ثٻ حبٮشی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ زازٺ ٶكسٺ اؾز ٶكبٴ زازٺقسٺ ٦ ٻ ٲیعاٴ آټٵ ذٹٴ ضا ثٽجٹز ٲیثركس. ٸ زض ذیٯی اظ ثیٳبضاٴ ایٵ ضٸ زضٲبٴ )زازٴ ٲ ٧ ٳ آټٵ ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ) ثٻ ټٳبٴ اٶساظٺ ضٸ زضٲبٴ ضٸظاٶٻ ٲؤثط اؾز 172(.)173 ی ٥ ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ قٹاټسی ضا ٶكبٴ ٲیزټس ٦ ٻ ضٸ زضٲبٴ ثب ٲ ٧ ٳ آټٵ ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ثطای ٦ ٱذٹٶی ٸ ؾبیط دیبٲس ؾالٲز ٲ یسسط ٸ ایٳٵسط اؾز )168(. ایٵ ٲطٸض ٲهط ٲشٷبٸة ٲ ٧ ٳ آټٵ ثٻ سٷٽبیی یب زض سط ٦ یت ثب اؾیس ٹٮی ٥ ثب ؾبیط ضیعٲ صی ضا زض ٲ ٣ بث س ٲهط ٲ ٧ ٳ یب ٲهط زاضٸٶٳب ٸ زض طٸٺ زی ط ټٳبٴ ٲ ٧ ٳ ثٻ ظٶبٴ ث س اظ زٸضٺ ٢ ب س ی ثٻ نٹضر ضٸظاٶٻ زازٺ قس ضا ٲ ٣ بیؿٻ ٦ طز. ٶشبیح ٶكبٴ زاز ظٲبٶی ٦ ٻ آټٵ ضا ثٻ سٷٽبیی یب زض سط ٦ یت ثب ؾبیط ضیعٲ صیټب ثٻ ٹض ٲشٷبٸة زضیب ز ٲی ٦ طزٶس ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ ٸ طیشیٵ ثبالسطی زاقشٷس ٸ ٶؿجز ثٻ آٴټبیی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ زضیب ز ٶ ٧ طزٶس ٦ ٳشط زچبض ٦ ٱذٹٶی ٲیقسٶس. ا طچٻ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ظٶبٶی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ ضا ثٻ نٹضر ضٸظاٶٻ زضیب ز ٲی ٦ طزٶس" ظٶبٶی ٦ ٻ زضیب ز ٦ طزٶس بټی ٦ ٱذٹٶی ضا ثطٸظ زازٶس. الذاهات ج ت استماء هىولیاسی آ ي تشای ص اى داسای ػیىل لاػذگی ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ٲ ٧ ٳ ٲ ٧ ٳ یبضی ٲشٷبٸة آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثٻ نٹضر ی ٥ اؾشطاسػی دیك یطی ٦ ٷٷسٺ ثطای اخطا زض ؾ ح خبٲ ٻ اؾز. ا ط ثطای ټط ذبٶٳی اظ ٶ ط ثبٮیٷی سكریم ٦ ٱذٹٶی زازٺ قس اٸ ثبیس ثب زضیب ز ضٸظاٶٻ آټٵ )120 ٲیٯی ط اظ آټٵ اٮٳٷشب ( ٸ اؾیس ٹٮی ٥ )400 ٲی ٧ طٸ ط یب 0/4 ٲیٯی ط ( زضٲبٴ قٹز سب ظٲبٶی 65

79 ٦ ٻ ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ اٸ ا عایف دیسا ٦ ٷس ٸ ثٻ حس ٶطٲب ثطؾس ٸ ث س اظ آٴ ٲیسٹاٶس ثطای دیك یطی اظ ٹز ٦ ٱذٹٶی آټٵ ضا ثٻ نٹضر ٲشٷبٸة یب زٸضٺای زضیب ز ٦ ٷس )159(. زازٴ ٲ ٧ ٳ آټٵ ثٻ ٹض زٸضٺای ٲیسٹاٶس ثٻنٹضر خبٲ زض ثطٶبٲٻ ٲٯی ثطای ٶٹخٹاٶبٴ ٸ ظٶبٴ ؾبٮٱ زٸضٺ ثبضٸضی اٶدب قٹز. ثٻ ٹض ایسٺ ا دیف اظ آٴ ثبیس اضظیبثی ٸي یز س صیٻ ثطای ا ٳیٷبٴ اظ ٶیبظټبی ضٸظاٶٻ ثٻ ٲ ٧ ٳ نٹضر یطز ) (. ظٲبٶی ٦ ٻ ثبضزاضی سبئیس ٲیقٹز ظٶبٴ ثبیس ثب سٹخٻ ثٻ ٸي یز ٦ ٱذٹٶی آٴټب ٦ ٻ قبٲ زضیب ز ٲ ٧ ٳ ثٻنٹضر ضٸظاٶٻ یب ٲشٷبٸة اؾز سكٹی ١ قٹٶس. ثطای زضیب ز ٲطا ٢ جزټبیی ٲ ٣ جٹٮیز ٸ دصیط ضغیٱټبی ٲ ٧ ٳ زضٲبٶی ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثب ی ٥ س ییط ض شبضی زض ٵ اضسجب ثطای دیكجطز ٹایس ٲساذٯٻ ٸ سٷٹ صایی زض خٽز ثٽجٹز خصة آټٵ نٹضر یطز. ټٳ ٧ بضی ثب ټط زٸ طٸٺ نٷ ز ٸ زٸٮز ٲیسٹاٶس زؾشطؾی ٸ ا ٳیٷبٴ اظ زؾشیبثی ثٻ ٲ ٧ ٳ ټبیی ثب ٦ ی یز ثبال ٸ ٢ یٳز دبییٵ زض ی ٥ زٸضٺ ٲحسٸزٺ ظٲبٶی ٦ ٻ ثیكشطیٵ س ساز ظٶبٴ ٸ زذشطاٴ زض ٲ طو ذ ط ٸخٹز زاضٶس ضا ثٽجٹز ثركس )63(. ط ساضی ٲهط ٲ ٧ ٳ ثب ٢ بثٯیز ټسایز ذٹة زض خبٲ ٻ ٸ اضزٸی آٲٹظ ثب سٳط ٦ ع ضٸی اثطار ٲ ط ٦ ٱذٹٶی ٸ ٹایس ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸ ٸا ٦ ٷف ثٻ حص یب انالح ٹاضو زاضٸ س ٣ ٹیز ٲیقٹز. 66

80 هذاخالت 4. ذفو ذ دس ص اى تاسداس 4.1 هىولیاسی س صا تا آ ي اػیذف لیه تشای ص اى تاسداس توصیه WHO ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸظاٶٻ آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ذٹضا ٦ ی ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ ٲطا ٢ جزټبی ٢ ج اظ ظایٳبٴ ثٻ ٲٷ ٹض ٦ بټف ذ ط ٸظٴ ټٷ ب سٹٮس ٦ ٱذٹٶی ٸ ٣ ط آټٵ سٹنیٻ ٲیقٹز )176(. طح دیكٷٽبزی ثٻ ٲٷ ٹض ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸظاٶٻ آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٧ سض ظٶبٴ ثبضزاض زض خسٸ 9-І اضائٻقسٺ اؾز. خسٸІ-9 طح دیكٷٽبزی ٲ ٧ ٳ یبضی ضٸظاٶٻ آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ زض ظٶبٴ ثبضزاض سط ٦ یت ٲ ٧ ٳ ټب س ساز ز بر ٲهط ٹ زٸضٺ آټٵ ٲیٯی ط آټٵ ٲٷشب ٹٮی ٥ اؾیس: 400 ٲی ٧ طٸ ط )0/4 ٲیٯی ط ( ی ٥ ٲ ٧ ٳ زض ٹ ثبضزاضی ٲهط ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثبیس زض اؾط ٸ ٢ ز آ بظ قٹز. سٳب ظٶبٴ ثبضزاض ثعض ؿب ٸ ٶٹخٹاٴ طٸٺ ټس زض سٳبٲی قطای ٲٹ ٢ یز ٸ ظٲیٷٻ 30 ٲیٯی ط اظ آټٵ ٲٷشب ثطاثط ثب 150 ٲیٯی ط اظ طٸؼ ؾٹٮ بر ټذشب ټیطار 90 ٲیٯی ط طٸؼ ٹٲبضار یب 250 ٲیٯی ط طٸؼ ٯٹ ٦ ٹٶبر اؾز. دالیل ه غمی ؿ ا ذ سرٳیٵ ظزٺ قسٺ اؾز ٦ ٻ %41/8 اظ ظٶبٴ ثبضزاض زض ؾطاؾط خٽبٴ ٲجشال ثٻ ٦ ٱذٹٶی ٲیثبقٷس )177(. حسا ٢ ٶیٳی اظ ایٵ حدٱ اظ ا طاز آٶٳی آٶبٴ ٶبقی اظ ٦ ٳجٹز آټٵ )178( ٸ ٲبث ٣ ی ثٻ ٯز ؾبیط قطای ٲبٶٷس: ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵAیب ٸیشبٲیٵ B12 ٹالر اٮشٽبة ٲعٲٵ ٹٶزټبی اٶ ٯی ٸ اذشالالر اضثی زض ٶ ط ط شٻ ٲیقٹز. ی ٥ ظٴ ثبضزاض ظٲبٶی اٶٳی ٥ زض ٶ ط ط شٻی قٹز ٦ ٻ ٲیعاٴ ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ ذٹٴ اٸ زض ٹ ؾٻٲبټٻ اٸ ٸ ؾٹ ثبضزاضی ٦ ٳشط اظ 110 ط ثط ٮیشط ثبقس. 67

81 ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ دبییٵ ٶكبٴزټٷسٺ ٦ ٱذٹٶی ٲشٹؾ ٸ قسیس زض زٸضاٴ ثبضزاضی اؾز ٦ ٻ ثب ا عایف ذ ط اثشال ثٻ ظایٳبٴ ظٸزضؼ ٲط ٨ ٸٲیط ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ثیٳبضیټبی ٹٶی زض اضسجب ثٹزٺ اؾز. ضقس ٸ ٶٳٹ ٶیع ٲٳ ٧ ٵ اؾز سحز سأثیط ٢ طاض یطز. چٻ زض زٸضاٴ خٷیٷی ٸ چٻ زض زضاظ ٲسر زض ٲ ٣ بث ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ ثیف اظ ط 130 ثط ٮیشط ٶیع ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثب ٶشبیح ٲٷ ی ثبضزاضی ٲبٶٷس ظایٳبٴ ظٸزضؼ ٸ ٸظٴ ٦ ٱ ټٷ ب سٹٮس زض اضسجب ثبقس. ټس اظ ایٵ ا ٢ ساٲبر ٸ ٲساذالر خٯٹ یطی اظ ٣ ط آټٵ ٸ ٦ ٱذٹٶی ٣ ط آټٵ زض زٸضاٴ ثبضزاضی ٲٹضزاؾش بزٺ ٢ طاض ط شٻ اؾز. ی ٥ ثطضؾی ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ ٲٹخٹز اضظیبثی ٲعایب ٸ ٲ بیت ٲهط آټٵ زض ظٶبٴ ثبضزاض ؾبٮٱ زض ایٵ ٲ ٣ بٮٻ ثٻضٸظ قسٺ اؾز )179( ثٻ ٹض ٦ ٯی ظٶبٶی ٦ ٻ ضٸظاٶٻ ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ٲهط ٲی ٦ ٷٷس. زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ سحز ٶ بضر ثب احشٳب ٦ ٳشطی ٶٹظازی ثب ٸظٴ ٦ ٱ زض ظٲبٴ سٹٮس زاضٶس. ثطای ٶٹظازاٶی ٦ ٻ ٲبزضاٶكبٴ زض زٸضاٴ ثبضزاضی آټٵ زضیب ز ٦ طزٺ ثٹزٶس ٲیبٶ یٵ ٸظٴ ثسٸ سٹٮس 30 ط ثیكشط ثٹز. ټیچ اثط ٢ بث سٹخٽی ثطای سٹٮس ظٸزضؼ یب ٲط ٨ ٶٹظازی ٸخٹز ٶساقز. ٲهط ضٸظاٶٻ ٲ ٧ ٳ آټٵ ذ ط آٶٳی ٲبزض ٸ ٦ ٳجٹز آټٵ ضا ثٻ سطسیت سب %70 ٸ %57 ٦ بټف یب ز اٲب اثط ٢ بث سٹخٽی ثٻ ذ ط اثشال ثٻ ٹٶز زض ٹ زٸضاٴ ثبضزاضی ٶساقز. 68

82 4.2 هىولیاسی هت ا ب آ ي اػیذف لیه تشای ص اى تاسداس تذ ى ونخ ی )آ وی( توصیه WHO ٲهط ٲشٷبٸة ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ اؾیس ٹٮی ٥ ٸ سٹؾ ظٶبٴ ثبضزاض ثسٸٴ اؾز سب اظ قسٺ سٹنیٻ ٦ ٱذٹٶی ٦ ٱذٹٶی خٯٹ یطی ٦ طزٺ ٸ دیبٲسټبی ثبضزاضی ضا ثٽجٹز ثركس. طح دیكٷٽبزقسٺ ثطای ٲهط ٲشٷبٸة ٲ ٧ ٳ آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ زض ظٶبٴ ثبضزاض ثسٸٴ ٦ ٱذٹٶی زض خسٸ 10-I آٸضزٺ قسٺ اؾز. خسٸI-10 طح دیكٷٽبزی ثطای ٲهط ٲشٷبٸة ٲ ٧ ٳ آټٵ ٸ ٹٮی ٥ اؾیس زض ظٶبٴ ثبضزاض ثسٸٴ ٦ ٱذٹٶی سط ٦ یت ٲ ٧ ٳ س ساز ٲهط ٹ ٲسر ٲهط طٸٺټبی ټس ٲحی آټٵ: 120 ٲیٯی ط اظ آټٵ ٷهطی a ٹٮی ٥ اؾیس: 2800 ٲی ٧ طٸ ط )2/8 ٲیٯی ط ( ی ٥ ٲ ٧ ٳ ی ٥ ثبض زض ټ شٻ زض ؾطاؾط زٸضاٴ ثبضزاضی ٲ ٧ ٳ آټٵ ٸ ٹٮی ٥ اؾیس ثبیس ټطچٻ ظٸزسط آ بظ قٹز. ظٶبٴ ثبٮ ٸ ثعض ٨ ؾبالٴ ثبضزاض ثسٸٴ b ٦ ٱذٹٶی ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ قیٹ آٶٳی زض ظٶبٴ ثبضزاض ٦ ٳشط اظ %20 ثبقس a: 120 ٲیٯی ط آټٵ ٷهطی ثطاثط 600 ٲیٯی ط طٸؼ ؾٹٮ بر ټذشبټیسضار 360 ٲیٯی ط طٸؼ ٹٲبضار یب 1000 ٲیٯی ط طٸؼ ٯٹ ٦ ٹٶبر b : ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ ثبیس ٢ ج اظ آ بظ ٲهط ٲ ٧ ٳ اٶساظٺ یطی قٹز سب حبٮز یط آٶٳی ضا سبئیس ٦ ٷس. دالیل ه غمی ؿ ا ذ ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ثرف ٢ ج اقبضٺ قس ٶیبظ ثٻ آټٵ زض ی ثبضزاضی ا عایف ٲییبثس سب ٶیبظټبی ٲبزض ٸ ضقس خٷیٵ ضا ثط ط ٦ ٷس اؾش بزٺ ضٸظاٶٻ اظ ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ٸ ٹٮی ٥ اؾیس زض ی ثبضزاضی ضٸقی اؾشبٶساضز ثطایذط ٦ طزٴ ایٵ ق ٧ ب )ا عایف ٶیبظ( ٸ زض ٶشیدٻ خٯٹ یطی ٸ زضٲبٴ IDA ثٹزٺ اؾز. ٯیط ٱ اثجبر ٦ بضایی آٴ اؾش بزٺ ضٸظاٶٻی ٲ ٧ ٳ آټٵ زض ثطذی ٲٷب ١ ٲحسٸز قسٺ اؾز ٦ ٻ قبیس ثٻ ؾجت ٣ ساٴ دصیط آٴ ثٻ زٮی اثطار خبٶجی ( ٲبٶٷس حبٮز سٽٹ یجٹؾز ٲس ٹ سیطٺ ٸ ٱ ٯعی آٴ( ٶ طاٶی اظ ثیذ ط ثٹزٴ ایٵ ٲساذٯٻ زض ثیٵ ظٶبٶی ثب ٲهط ٦ ب ی آټٵ ٸ زؾشطؾی ٲش بٸر ثٻ ٲ ٧ ٳ ټب زض ؾ ح خبٲ ٻ ثبقس. 69

83 ٲهط ٲشٷبٸة ٲ ٧ ٳ آټٵ ٦ ٻ ثٻ ٲ ٷی ٲ ٣ طض ٦ طزٴ ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ی ٥ زٸ یب ؾٻ ثبض زض ټ شٻ زض ضٸظټبی یط ٲشٹاٮی اؾز ثٻ ٷٹاٴ خبی عیٷی ثطای ٲهط ضٸظاٶٻ دیكٷٽبز قسٺ اؾز. ٲطٸض ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ) 182 ( ثب ثطضؾی ٹایس ٸ يطضټبی ٲ ٧ ٳ ټبی ٲشٷبٸة آټٵ ثٻ سٷٽبیی یب زض سط ٦ یت ثب ٹٮی ٥ اؾیس یب ؾبیط ٸیشبٲیٵټب ٸ ٲٹاز ٲ سٶی زض ظٶبٴ ثبضزاض ثٻ ایٵ ٶشیدٻ ضؾیس ٦ ٻ ټیچ س بٸر ٲكٽٹزی ثیٵ ظٶبٶی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ ضا ثٻ ٹض ٲشٷبٸة ٲهط ٲی ٦ طزٶس ثب آٴټبیی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ ضا ضٸظاٶٻ زضیب ز ٶٳی ٦ طزٶس زض ٲٹضز ٦ ٱذٹٶی ٲبزض ذ ط زاقشٵ ٶٹظاز ٶبضؼ یب ٦ ٱ ٸظٴ ٸ یب ٲط ٨ ٸٲیط ٸخٹز ٶساقز. اثطار خبٶجی ٦ ٳشطی زض ظٶبٶی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ضا ثٻنٹضر ٲشٷبٸة زضیب ز ٲی ٦ طزٶس ٶؿجز ثٻ ٲهط ضٸظاٶٻ عاض قس. ٯ زټبی ثبالی ټٳٹ ٯٹثیٵ )ثیف اظ 130 ط /ٮیشط( ی ؾٻٲبټٻی زٸ ٸ ؾٹ ثبضزاضی ٦ ٻ اظ ٲ ٧ ٳ ټب ثٻ نٹضر ٲشٷبٸة اؾش بزٺ ٲی ٦ ٷٷس ٦ ٳشط ثٹز. ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٲساذٯٻ ثیٵ خٳ یزټبیی ثب قیٹ ټبی ٲرشٯ آٶٳی ٸ زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ ثٻ ٷٹاٴ اٶسٲی ٥ ٲبالضیب ٢ ٯٳساز قسٺاٶس ٸ نط ٶ ط اظ ایٷ ٧ ٻ ٲهط ٲ ٧ ٳ ظٸزسط یب زیطسط اظ ټ شٻی ثیؿشٱ حبٲٯ ی آ بظ قسٺ ثبقس ٸ یب ایٷ ٧ ٻ زٸظ آټٵ ٷهطی زض ټ شٻ ٦ ٳشط یب ثیكشط اظ 120 ٲیٯی ط ثٻ ی ٥ اٶساظٺ ٲؤثط اؾز. ا ط زض ی ٥ ظٴ زض ټط ظٲبٴ اظ ثبضزاضی ٦ ٱذٹٶی سكریم زازٺ قٹز ثبیس ثٻ اٸ ضٸظاٶٻ آټٵ )120 ٲیٯی ط آټٵ ٷهطی ) ٸ ٹٮی ٥ اؾیس ) 400 ٲیٯی ط یب 0/4 ٲیٯی ط ( زازٺ قٹز سب ظٲبٶی ٦ ٻ ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ اٸ ثٻ حس ٶطٲب ثطؾس ؾذؽ ٲیسٹاٶس ثٻ زٸظ دیف اظ سٹٮس س ییط دیسا ٦ ٷس سب اظ ٸ ٢ ٹ ٲدطز ٦ ٱذٹٶی خٯٹ یطی ٦ ٷس. الذاهاتی تشای استماء هلشف هىول آ ي دس ص اى تاسداس زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ ٦ ٱذٹٶی زض ظٶبٴ ثبضزاض ی ٥ ٲك ٧ قسیس ؾالٲز ٳٹٲی اؾز )%40 یب ثیكشط( زٸظ ضٸظاٶٻی 60 ٲیٯی ط آټٵ ٷهطی ٶؿجز ثٻ زٸظ ٦ ٳشط سطخیح زازٺ ٲیقٹز. ا ط زض ی ٥ ظٴ ٦ ٱذٹٶی زض ټط ظٲبٶی اظ ثبضزاضی سكریم زازٺ قٹز ثٻ زٸ ضٸظاٶٻی آټٵ ( 120 ٲیٯی ط آټٵ ٷهطی( ٸ ٹٮی ٥ اؾیس )400 یب 0/4 ٲیٯی ط ( ثبیس زازٺ قٹز سب ٯ ز ټٳٹ ٯٹثیٵ اٸ ثٻ حبٮز جی ی ثطؾس قذف اٸ ٲیسٹاٶس ثٻ زٸظ ٢ ج اظ سٹٮس ثبظ طزاٶسٺ قٹز سب اظ ٸ ٢ ٹ ٲدسز ٦ ٱذٹٶی خٯٹ یطی قٹز. دیبزٺؾبظی ٲهط ٲشٷبٸة ٲ ٧ ٳ زض ثیٵ ظٶبٴ ثبضزاض ثسٸٴ ٦ ٱذٹٶی ٶیبظٲٷس ؾیؿشٱ ثٽساقز ٢ ٹی اؾز سب سبئیس حبٮز یطآٶٳی ضا ٢ ج اظ قطٸ ٲهط سؿٽی ٦ ٷس ٸ ٸي ٦ ٱذٹٶی ضا زض ؾطاؾط زٸضاٴ ثبضزاضی سحز ٶ ط زاقشٻ ثبقس. 71

84 زض ٶٹاحی اٶسٲی ٥ ٲبالضیب ٲهط ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثبیس ټٳطاٺ ثب ا ٢ ساٲبسی خٽز خٯٹ یطی سكریم ٸ زضٲبٴ ٲبالضیب اخطا طزز. ٲهط ثطٶبٲٻی ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ثركی اظ ٲیسٹاٶس ثطٶبٲٻی خبٲ ٲطا ٢ جز دیف اظ سٹٮس ٸ ٶٹظازی ثبقس ٦ ٻ ا عایف ٸظٴ ٦ ب ی زض حبٲٯ ی طثبٮ طی ټٳٻی ظٶبٴ ثطای آٶٳی زض ٸیعیزټبی ٢ ج اظ سٹٮس ٸ دؽ اظ ظایٳبٴ اؾش بزٺ اظ ا ٢ ساٲبسی ٲ ٧ ٳ ثطای ٦ ٷشط ٸ خٯٹ یطی اظ ٦ ٱذٹٶی ( ثطای ٲثب ٦ ٷشط ٦ طز ضٸزٺ( ٸ ٢ الةزاض ی ٥ ؾیؿشٱ اضخب ی ثطای ٲسیطیز ٲٹاضز قسیس ٦ ٱذٹٶی ضا اضس ٣ ب ٲیثركس. 4.3 هىولیاسی یتاهیي A دس ص اى تاسداس VAD توصیه WHO زض ٶٹاحی ٦ ٻ ٲك ٧ الر قسیس ؾالٲز ٳٹٲی ٲطثٹ ثٻ 1 ) ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A( ٸخٹز زاضز ٲهط ٲ ٧ ٳ ټبی ٸیشبٲیٵ A زض ی ثبضزاضی ثطای خٯٹ یطی اظ قت ٦ ٹضی سٹنیٻ قسٺ اؾز. قٳبیی اظ ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A زض خسٸ 11-I اضائٻ قسٺ اؾز. خسٸI-11 ق ٧ دیكٷٽبزقسٺ ثطای ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A زض ظٶبٴ ثبضزاض ثطای خٯٹ یطی اظ قت ٦ ٹضی زض ٶٹاحی ثب ٲك ٧ الر قسیس ؾالٲشی زض اضسجب ثب ٸیشبٲیٵ A طٸٺ ټس زٸظ ٲهط ی س ساز ٲهط ضاٺټبی سدٹیع ٹ ٲهط ٲٷب ١ IU ٸاحس ثیٵاٮٳٯٯی ظٶبٴ ثبضزاض سب ٸاحس ٸیشبٲیٵ ( A زٸظ ضٸظاٶٻ( یب سب ٸاحس ٸیشبٲیٵ A )زٸظ ټ ش ی( ضٸظاٶٻ ذٹضا ٦ ی ٲبی ذٹضا ٦ ی یب ضسیٷی دبٮٳشیبر یب ضسیٷی اؾشبر حسا ٢ 12 ټ شٻ ی ثبضزاضی سب ظایٳبٴ خٳ یزټبیی ٦ ٻ قیٹ قت ٦ ٹضی زض %5 یب ثیكشط اظ ظٶبٴ ثبضزاض یب %5 یب ثیكشط زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ ثبقس. 1 س ییٵ ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ A ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٲك ٧ ثٽساقز ٳٹٲی ٲكشٳ ثط سرٳیٵ قیٹ ٦ ٳجٹز زض ی ٥ خٳ یز ثب اؾش بزٺ اظ قبذمټبی ثیٹقیٳیبیی ٸ ثبٮیٷی ذبل ٸي یز ٸیشبٲیٵ A اؾز. ج ٣ ٻثٷسی ٦ كٹضټب ثط اؾبؼ خسیسسطیٵ سرٳیٵټب زض زؾشطؼ ٲیثبقس )184(. 71

85 دالیل ه غمی ؿ ا ذ زض ؾطاؾط خٽبٴ س ٣ طیجب ټط ضٸظ 1000 ظٴ اظ ٹاضو ٲطثٹ ثٻ ثبضزاضی یب ظایٳبٴ خبٴ ذٹز ضا اظ زؾز ٲیزټٷس )185(. VAD ٶیع ی ٥ ٲك ٧ ؾالٲز ٳٹٲی زض ثیٵ ظٶبٴ اؾز ٦ ٻ سرٳیٵ ظزٺ قسٺ ٦ ٻ 19 ٲیٯیٹٴ ظٴ ثبضزاض ضا سحز سأثیط ٢ طاض ٲیزټس ٦ ٻ ثبالسطیٵ ٲیعاٴ زض ٶٹاحی آ طی ٣ ب ٸ خٷٹة قط ٠ آؾیب اؾز. ی ثبضزاضی ٸیشبٲیٵ A ثطای ؾالٲز ٲبزض ٸ ټٳچٷیٵ ؾالٲز ٸ س ٧ بٲ خٷیٵ يطٸضی اؾز. ایٵ ثساٴ ؾجت اؾز ٦ ٻ ٸیشبٲیٵ A ثطای س ٣ ؿیٱ ؾٯٹٮی ضقس ٸ ثٯٹ اٶسا ٸ اؾ ٧ ٯز خٷیٵ ح ب ز اظ ؾیؿشٱ ایٳٷی ثطای س ٣ ٹیز ز ب زض ٲ ٣ بث ٹٶزټب ثٽجٹز زیس زض خٷیٵ ٸ ټٳچٷیٵ ح ؾالٲز چكٱ ٸ زیس زض قت ٲبزض زاضای اټٳیز اؾز. ثٷبثطایٵ ا عایف ٶیبظ ثطای ٸیشبٲیٵ A ی ثبضزاضی ٸخٹز زاضز. ا طچٻ ٲ ٣ ساض ايب ی ٲٹضز ٶیبظ اٶس ٤ اؾز ٸ ا عایف ٶیبظ ٲطثٹ ثٻ ؾٻٲبټٻی ؾٹ اؾز. قیٹ قت ٦ ٹضی )زض ٶشیدٻ (VAD ثیكشط زض ؾٻٲبټٻی ؾٹ ثبضزاضی ٲ ٳٹ اؾز ٸ خٳ یزټبی ثب قیٹ %5 زاضای ٲك ٧ ٢ بث سٹخٻ ؾالٲشی زض ٶ ط ط شٻ قسٶس. اذیطا سرٳیٵ ظزٺ قسٺ اؾز ٦ ٻ 8/9 ٲیٯیٹٴ ظٴ ثبضزاض زض ؾطاؾط خٽبٴ سحز سأثیط قت ٦ ٹضی ټؿشٷس. ثط ج ١ زٸ ثطضؾی ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ ثب اضظیبثی اثطار ٸ ایٳٷی ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A زض ظٶبٴ ثبضزاض ) ( ایٵ ٸیشبٲیٵ ذ ط قت ٦ ٹضی زض ٲبزضاٴ ضا ٦ بټف زازٺ )آظٲبیف ذٹضا ٦ ی( ٸ ټیچ س بٸسی زض اظ زؾز زازٴ خٷیٵ ثٻ ٹض ٦ ٶطخټبی ٲطزٺظایی ٸ ٲط ٨ ټبی دیف اظ سٹٮس ثیٵ ظٶبٶی ٦ ٻ ثٻ آٴټب ٸیشبٲیٵ A زازٺقسٺ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ ٦ ٷشط ٸخٹز ٶساقز. دؽ اظ سحٯی قٹاټس ٲٹخٹز حبيط WHO ضاټٷٳبیی ضا ٲٷشكط ٦ طز ٦ ٻ ٲكرم ٲی ٦ ٷس ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ی زٸضاٴ ثبضزاضی ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ ٲطا ٢ جز بزی ثطای خٯٹ یطی اظ ٶبذٹقی ٸ ٲط ٨ ٸٲیط زض ٲبزض ٸ ٶٹظاز سٹنیٻ ٶٳیقٹز. اؾش بزٺ اظ ٲ ٧ ٳ سٷٽب ثطای خٯٹ یطی اظ قت ٦ ٹضی ټٷ بٲی ٦ ٻ ٲك ٧ قسیس ؾالٲز ٳٹٲی زض اضسجب ثب ٸیشبٲیٵ A ٸخٹز زاضز سٹنیٻقسٺ اؾز ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض سٹنیٻټبی ثبال ثٻ آٴ اقبضٺ قس. ؾبیط سساذالر ٲبٶٷس سٷٹ زض ضغیٱ صایی ٲیسٹاٶس ټٳطاٺ ثب ٸیشبٲیٵ A ثطای ثٽجٹز خصة ٸیشبٲیٵ A اؾش بزٺ قٹز. ظٶبٴ ثبضزاض ثبیس ثٻ زضیب ز ٲٹاز ٲ صی ٦ ب ی سكٹی ١ قٹٶس ٦ ٻ ثٻ ثٽشطیٵ قیٹٺ اظ طی ١ ٲهط ضغیٱ ٲش بز ؾبٮٱ ثٻ زؾز ٲیآیس. 72

86 4.4 هىول ای ولؼین دس ص اى تاسداس توصیه WHO 2 1/5 ٲهط ٲ ٧ ٳ ټبی ٦ ٯؿیٱ ٷهطی ضٸظاٶٻ سب ط زض ظٶبٴ ثبضزاض زض ٶٹاحی ٦ ٻ خصة ٦ ٯؿیٱ اظ ضغیٱ صایی دبییٵ اؾز ٸ ثطای ظٶبٶی ثب ضیؿ ٥ ثبالی دیكط ز ثیٳبضیټبی كبضذٹٴ ی ثبضزاضی سٹنیٻقسٺ اؾز 1. ) ( زٸظ سٹنیٻقسٺ ؾٻ ٢ طل ؾٻ ثبض زض ضٸظ سطخیحب ثب ٸ سٺټبی صایی زض ٹ زٸضٺی ثبضزاضی اؾز سب خصة ط 1/5 اظ ٦ ٯؿیٱ ٷهطی ثٻ زؾز ثیبیس. دالیل ه غمی ؿ ا ذ دطٺا ٦ الٲذؿی ی ٥ اذشال كبضذٹٴ اؾز %5 اظ زض س ٣ طیجب ٦ ٻ ټٳٻیجبضزاضیټب دؽ اظ ٲ ٳٹال ٲیزټس ضخ ټ شٻ 20 ثبضزاضی زض دطٺا ٦ الٲذؿی ا ٯت ٲك ٧ السی زض خ ز ټٳطاٺ ثب ا عایف كبضذٹٴ ٸخٹز زاضز ٦ ٻ ٲیسٹاٶس خطیبٴ ذٹٴ ٸ زض ٶشیدٻ سأٲیٵ ٲٹاز ٲ صی ٸ ا ٦ ؿیػٴ ثٻ ثچٻ ضا ٦ بټف زټس. ایٵ ٲٳ ٧ ٵ حبٮزټب ٲٷدط ثٻ اؾز اذشال ضقس زاذ ضحٳی ٸ احشٳبال ظایٳبٴ ظٸزضؼ قٹز )191(. دطٺا ٦ الٲذؿی ټٳچٷیٵ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٲٹخت دیبٲسټبی خسی ثطای ٲبزض قٹز ٲبٶٷس ٲك ٧ الر ٦ ٯیٻ ٸ ٦ جس ٸ زض نٹضر زضٲبٴ ٶكسٴ دیكط ز حٳٯٻ ٸ سكٷح )ا ٦ الٲذؿی( طزز. سهٹض ٲیقٹز اذشالالر كبضذٹٴ ٲبٶٷس دطٺا ٦ الٲذؿی بٲ سب ٲط ٨ زض ؾب ثبقس. ا ٦ ثط ظٶبٴ ی ٸیعیزټبی ٢ ج اظ ظایٳبٴ اظ ٶ ط ا عایف كبضذٹٴ سحز ٶ بضر ٢ طاض ٲی یطٶس. ا ٢ ساٲبر دیك یطاٶٻ ٲیسٹاٶس زض خٯٹ یطی اظ ٹاضو دیف اظ سٹٮس ٸ دیبٲسټبی ٲ ط زض ظٶبٶی ثب ضیؿ ٥ ثبالی اذشالالر.)192( كبضذٹٴ ٦ ٳ ٥ ٦ ٷس ٲبٶٷس ظٶبٶی ثب حبٲٯ یټبی ٲش سز ؾٵ ثبالسط یب BMI ثبال ٲ ٧ ٳ ټبی ٦ ٯؿیٱ ٲیسٹاٶس قبٶؽ سٹؾ ٻی دطٺا ٦ الٲذؿی ضا ثٻ ذهٹل زض ظٶبٴ ثب ضیؿ ٥ ثبال ٸ ټٳچٷیٵ ظٶبٶی ٦ ٻ ٲ ٣ بزیط ٦ ب ی اظ ٦ ٯؿیٱ زض ضغیٱ ذٹز اؾش بزٺ ٶٳی ٦ ٷٷس ٦ بټف زټس ) ( ٲ بٮ بر اذیط اظ ایٵ طيیٻ دكشیجبٶی ٲی ٦ ٷس ا طچٻ ثطذی سٷب ٢ بسی زض ٢ سضر ٸ ٦ بضثطز ؾالٲز ٳٹٲی ایٵ اضسجب ٸخٹز زاضز 1 ظٶبٶی زض ٲ طو ذ ط ثطای دط كبضذٹٶی ٸ دطٺا ٦ الٲذؿی ٲحؿٹة ٲیقٹٶس ٦ ٻ ی ٥ یب ثیف اظ ی ٧ ی اظ ٹاٲ ذ ط ظیط ضا زاقشٻ ثبقٷس: چب ٢ ی ؾبث ٣ ٻ دطٺ- ا ٦ الٲذؿی زیبثز ټیذطسبٶؿیٹٴ ٲعٲٵ حبٲٯ ی چٷس ٢ ٯٹیی ٸ یب ثبضزاضی زض ؾٷیٵ ٶٹخٹاٶی ٸ یب ؾٷیٵ ثبال. ایٵ ی ٥ ٮیؿز ٦ بٲ ٶیؿز ٸٮی ٲیسٹاٶس ثط دبیٻ ادیسٲیٹٮٹغی ٲحٯی دطٺا ٦ الٲذؿی ا ٢ شجبؼ/ یب س ٧ ٳی قٹز. 73

87 ثٻ الٸٺ ٳٯ ٧ طزټبی ظیؿشی احشٳبٮی ٲهط ٲ ٧ ٳ ٦ ٯؿیٱ زض زٸضٺ دیف اظ سٹٮس ثٻ ذٹثی.) ( قٷبذشٻقسٺ ٶیؿز. ٦ ٯؿیٱ ی ٥ ٲبزٺی ٲ سٶی يطٸضی اؾز ٦ ٻ زض ثؿیبضی اظ طآیٷسټبی ثسٴ ٲبٶٷس ح كبی ؾٯٹٮی ؾٯٹ ټبی هجی ٸ ټٳچٷیٵ اٶ ٣ جبو ٯٻ ٲكبض ٦ ز زاضز )200(. سهٹض ٲیقٹز ٦ ٻ خصة دبییٵ ٦ ٯؿیٱ ثب ا عایف ٲیعاٴ آظاز قسٴ ٦ ٯؿیٱ زض ؾٯٹ ټبیط ٨ ټبی ذٹٶی ٦ ٻ احشٳبال ٲٷدط ثٻ سٷ ٩ قسٴ ایٵ ثب زټبٲیقٹز ثب ث كبضذٹٴ ثبال ٲی طزز. ثب ٲهط ٲ ٧ ٳ ٦ ٯؿیٱ زض ی ثبضزاضی ٲ ٣ بزیط ٦ ٯؿیٱ ؾٯٹٮی آظاز قسٺ ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض اٶ ٣ جبيبر ٯٻی نب ٸخٹز زاضز ٦ بټف ٲیٶٳبیس. ایٵ ٲ ٧ بٶؿیٱټب ٲیسٹاٶس اظ ظایٳبٴ ظٸزضؼ ثب ٦ بټف اٶ ٣ جبيبر ٲبټیچٻی ضحٱ ٸ قبیس ثٽجٹز خطیبٴ ذٹٴ ضحٱ خ ز خٯٹ یطی ٦ ٷس.)201( ی حبٲٯ ی ٸ قیطزټی ٲهط ٲ ٧ ٳ ٦ ٯؿیٱ ا ٯت خٽز ثطآٸضزٺ ٦ طزٴ ٶیبظټبی ثسٴ ثطای ؾالٲز ٦ ٯی ٲبزض ٸ ثچٻ سٹنیٻقسٺ اؾز. زضیب ز ٲطخ ضغیٳی ثطای ظٶبٴ ثبضزاض اظ 1000 سب 1300 ٲیٯی ط زض ضٸظ ثؿشٻ ثٻ طٸٺ ؾٷی ثب حس ثبالی 2500 ٲش یط اؾز )202(. ا طچٻ طاټٱ ٦ طزٴ ٲ ٧ ٳ ټبی ٦ ٯؿیٱ ثطای خٯٹ یطی اظ اذشالالر كبضذٹٴ ٶؿجشب اضظاٴ ٢ یٳز ٸ زض زؾشطؼ اؾز ٲ ٣ بزیط ثبالی ثیف اظmg/day 500 ثب ثبظزٺ ٦ ٳشطی خصة قسٺ ٸ ٲٳ ٧ ٵ اؾز خصة ؾبیط ٲٹاز ٲ صی ٦ ٱ ٲهط ٲبٶٷس آټٵ ضٸی ٲٷیعیٱ ٸ ؿ ط ضا ٶیع ٲحسٸز ٦ ٷس ) (. ج ١ ٲطٸض اذیط ؾیؿشٳبسی ٥ ٦ ٹ ٦ طاٴ ٲ ٧ ٳ یبضی ثب حسا ٢ 1 ط ٦ ٯؿیٱ ثب ضیؿ ٥ ثؿیبض ٦ ٳشط دیكط ز ثٻ ا ٦ الٲذؿی ٸ ظایٳبٴ ظٸزضؼ ظٶبٴ ثبضزاض زض ظٶبٴ ثبضزاضی ٦ ٻ ٲهط ٦ ٯؿیٱ دبییٷی زاقشٷس زض اضسجب اؾز. ا طچٻ اٮشعا ثٽساقز ٳٹٲی ثطای ایٵ ٲساذٯٻ ٲكرم ٶیؿز. ٲ بٮ ٻی خسیس زی طی ٲكرم ٦ طز ٦ ٻ ٲهط ٲ ٧ ٳ زض ظٶبٴ ثبضزاض ثب خصة ٦ ٱ ٦ ٯؿیٱ يطٸضسب ثطای ؾالٲز اؾشرٹاٴ ٲبزض ٲ یس ٶیؿز )205(. قٹاټس ٲشٷب ٢ ی زضثبضٺ ٹایس ٲهط ٲ ٧ ٳ ٦ ٯؿیٱ ضٸی كبضذٹٴ طظٶس ٸخٹز زاضز ) (. 207 ثٻ ٹض ذالنٻ ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ثؿیبضی اظ ضټٷٳٹزټبی WHO آٲسٺ اؾز قٹاټس ٸايحی ٸخٹز زاضز ٦ ٻ ٲهط ٲ ٧ ٳ ثٻ ٹض ضٸظاٶٻ ثب ٲیعاٴ 1/5 سب 2 ط ٦ ٯؿیٱ ٷهطی ثطای ٦ بټف ذ ط كبضذٹٴ ثبال دطٺ ا ٦ الٲذؿی ٸ ظایٳبٴ ظٸزضؼ ٲ یس اؾز )189(. 4.5 دػتیاتی ت دسیافت ت ی ی تغزی ی یذ دس ص اى تاسداس ؿیشد توصیه WHO 74

88 %20 ٸ UNICEF ٲهط ٲ ٧ ٳ یس ضا ثطای ظٶبٴ ثبضزاض قیطزٺ زض ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ٦ ٳشط اظ ظٶبٴ WHO ذبٶٻزاض ثٻ ٶٳ ٥ یس زاض زؾشطؾی زاضٶس سب ظٲبٶی ٦ ٻ ثطٶبٲٻی یس زاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ ا عایف دیسا ٦ ٷس سٹنیٻ ٦ طزٶس. ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ثٻ ٶٳ ٥ یس زاض ثیٵ 30 سب %90 زؾشطؾی زاضٶس ثبیس سالټبیی ضا زض خٽز سؿطی یس زاض ٦ طزٴ ٶٳ ٥ یب اضظیبثی اٲ ٧ بٴ ا عایف زضیب ز یس ثٻ ق ٧ ٲ ٧ ٳ یب صاټبی ٷیقسٺ ثبیس سٹؾ حؿبؼ- سطیٵ طٸٺټب اٶدب زټس )137(. خسٸ 12-I زٸظټبی ضٸظاٶٻ یب ؾبالٶٻی سٹنیٻقسٺ یس ضا ٶكبٴ ٲیزټس ټٷ بٲی ٦ ٻ ٲهط ٲ ٧ ٳ يطٸضی اؾز خسٸ 12-I زٸظټبی ضٸظاٶٻ یب ؾبالٶٻی سٹنیٻ قسٺ WHO ثطای ٲ ٧ ٳ یبضی یس طٸٺ خٳ یشی زٸظ ضٸظاٶٻ ٲ ٧ ٳ یس )ٲی ٧ طٸ ط زٸظ ؾبالٶٻ ٲٷ طز ٲ ٧ ٳ ضٸ ٷی یس زض ضٸظµg/day ( ٲیٯی ط زض ؾب mg/ year ظٶبٴ ثبضزاض ظٶبٴ قیطزٺ ظٶبٴ زض ؾٵ سٹٮیس ٲثٯی )15-49 ؾب ( دالیل ه غمی ؿ ا ذ ثط دبیٻی قٹاټس ٸ زضؼټبی آٲٹذشٻقسٺ زض ی چٷس زټٻی صقشٻ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٦ ٻ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ٲٳ ٧ ٵ اؾز. خبیی ٦ ٻ ٦ بٲال USI اخطا ٶكسٺ اؾز ثٻ ٢ سض ٦ ب ی سحز دٹقف ٶٳ ٥ یس زاض ٢ طاض ٶ یطٶس. ایٵ ٸي یز ٲٳ ٧ ٵ اؾز سٹؾ ٻی ٲ ع خٷیٵ ٸ ٦ ٹز ٤ ضا ثٻ ذ ط ثیبٶساظز. نط ٶ ط اظ ٦ كٹضټب یب ٲٷب ٣ ی اظ ٦ كٹضټب ٦ ٻ ثب سٹخٻ ثٻUSI ج ٣ ٻثٷسی قسٺاٶس. ٲٹ ٢ یزټبی ذبنی ٲبٶٷس خٳ یزټبی سج یسی یب ٶٹاحی دطر ٸخٹز زاضز ٦ ٻ ٶٳ ٥ یس زاض ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض زؾشطؼ ٶجبقس. زض ایٵ قطای ذبل ا عایف ٲهط یس ثبیس ثٻ نٹضر ٲ ٧ ٳ ټبی یس ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ٸ صاټبی ٲ ٧ ٳ ٷیقسٺ ثبیس زض ٦ ٹز ٦ بٴ 6 سب 23 ٲبټٻ ثبقس. زض ٲٹاضزی ٦ ٻ زؾشیبثی ثٻ ظٶبٴ ثبضزاض ٲك ٧ اؾز ٲهط ٲ ٧ ٳ ثطای ټٳٻ ظٶبٴ زض ؾٵ سٹٮیسٲثٯی سٹنیٻقسٺ اؾز. الذاهات تشای استماء تغزی ی ت ی یذ دس ص اى تاسداس ؿیشد 75

89 ایٵ ا ٢ ساٲبر زض ثرف یس زض ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب زض ن حبر ٦ بضثطز ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ذالنٻ قسٺ اؾز. 4.6 هشالثت تغزی ای حوایت اص ص اى تاسداس دس ؿشایظ ا سطا ؼی )152( توصیه WHO ثطای ایٵ سٹنیٻټب ن حٻ 36 ضا ثجیٷیس. دالیل ه غمی ؿ ا ذ ی ثبضزاضی ٸ قیطزټی ٶیبظټبی س صیٻای ظٶبٴ ثطای اٶطغی دطٸسئیٵ ٸ ٲٹاز ٲ صی ٦ ٱ ٲهط ٢ بث ثٻ ٹض سٹخٽی ا عایف ٲییبثس. ظٶبٴ ثبضزاض 285 ايب ی ٶیبظ زاضٶس ٸ ظٶبٴ قیطزٺ ٶیبظٲٷس 500kcal/day ټؿشٷس. ټٱ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ ټٱ قیطزٺ ا عایف ٶیبظ ثٻ ٲٹاز ٲ صی ٦ ٱ ٲهط زاضٶس. ٲهط ٦ ب ی اظ آټٵ ٹالر ٸیشبٲیٵ A ٹض ثٻ ٸ یس ذبل ثطای ؾالٲز ٲبزضاٴ ٸ ٶٹظازاٴ ٲٽٱ اؾز. ا ٢ ساٲبر سٹظی صایی زضٸٴ ذبٶٹاض زض ثؿیبضی اظ قطای ٲهط ٲٷدط ثٻ ثؿیبض ٦ ٳشط اظ ٶیبظ زضظٶبٴ حسا ٢ ثبضزاض ٸ قیطزټٳیقٹز. دیبٲسټبی ٸي یز س صیٻای یس ٸ ٲهط ٶب ٦ ب ی ٲٹاز ٲ صی ی ثبضزاضی ٸ قیطزټی ٹض ثٻ ٶٻ سٷٽب ٲؿش ٣ یٱ ٸي یز ؾالٲشی ظٶبٴ سأثیط ثٯ ٧ ٻ ٲی صاضز سأثیط ٲٷ ی ضٸی ٸظٴ سٹٮس ٶٹظاز ٸ ضقس اٸٮیٻ زاضز. ثٷبثطایٵ ثطای خجطاٴ ٶیبظټبی ايب ی زض ثبضزاضی ٸ قیطزټی الٸٺ ثط طاټٱ ٦ طزٴ ظٶدیطٺ صایی دبیٻ ٲساذالر ٲ ٧ ٳ ٶیع ثبیس نٹضر ث یطز. الذاهات تىویلی ه اػة تشای تشآ سد وشدى یاص ای اضافی دس ص اى تاسداس ؿیشد دس ؿشایظ ا سطا ؼی )152( 1 ٲٹاز صایی ٷیقسٺ % ٲٹاز صایی ٲرٯٹ ٷیقسٺ 10 سب زضنس ( سب %15( اٶطغی اظ دطٸسئیٵ ٸ سب اٶطغی اظ چطثی ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷٷس. صای ٲرٯٹ ثبیس ٷی قٹز سب زٸؾٹ ٶیبظټبی ضٸظاٶٻ ثطای ټٳٻی ٲٹاز صایی ٦ ٱ ٲهط ثرهٹل آټٵ ٹٮی ٥ اؾیس ٸ ٸیشبٲیٵ A ضا ثط ط ٦ ٷس. 1 صا ثبیس الٸٺ ثط خیطٺ ٦ ٯی دبیٻ طاټٱ قٹز یب اظ طی ١ ټٳبٴ ٲ ٧ بٶیؿٱټب زض ظٲبٴ سٹظی خیطٺ ٦ ٯی یب اظ طی ١ سؿٽیالر ؾالٲشی ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ ثٻ ٷٹاٴ خیطٺ صایی س ٧ ٳیٯیذٹقكی. صا ثبیس ظٶبٴ زض ؾٻ ٲبټٻ زٸ ٸ ؾٹ ثبضزاضی ٸ ی قف ٲبٺ اٸ زٸضٺ قیطزټی ضا ٲٹضز ټس ٢ طاض زټس )ثٻ جبضسی ثطای ی ٥ زٸضٺ ٦ بٲ 12 ٲبټٻ( 76

90 ٲٹاز صایی اظ طی ١ ؾبذشبضټبی ؾالٲز ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ )ټٳطاٺ ثب زی ط ذسٲبر زضٲبٶی( یب ثطٶبٲٻټ یب صایی س ٧ ٳیٯی دٹقكی ٢ بث سٽیٻ ٲیثبقس. پیگیشی و تشل ووث د ای سیضهغزی ا: هىول ای چ ذگا یتاهیي ه اد هؼذ ی طٸٺټبیی ٦ ٻ ثیكشطیٵ آؾیتدصیطی ضا ثٻ ٦ ٳجٹز ٲٹاز صایی ٦ ٱ ٲهط زاضٶس ظٶبٴ ثبضزاض قیطزٺ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ټؿشٷس انٹال ثٻ زٮی ایٷ ٧ ٻ آٴټب ٶؿجشب ٶیبظ ثیكشط ثٻ ٸیشبٲیٵټب ٸ ٲٹاز ٲ سٶی زاضٶس ٸ ثٻ دیبٲسټبی ظیبٴثبض ایٵ ٦ ٳجٹزټب ثیكشط حؿبؼ ټؿشٷس. ثطای ی ٥ ظٴ ثبضزاض ایٵټب قبٲ ضیؿ ٥ ثبالسط ٲط ٨ ی ظایٳبٴ یب ثٻ زٶیب آٸضزٴ ٦ ٹز ٤ ٦ ٱٸظٴ یب زاضای اذشال ٲ صی اؾز. ثطای ث ٥ ٲبزض قیطزٺ ٸي یز ٲٹاز ٲ صی ٦ ٱ ٲهط س ییٵ ٦ ٷٷسٺی ؾالٲز ٸ ضقس ٦ ٹز ٤ قیطذٹاض اٸ ثٻ ذهٹل زض ی 6 ٲبٺ اٸ ظٶس ی اؾز. ی ٥ ضاٺ ثطای ثطآٸضزٺ ٦ طزٴ زضیب ز ضٸظاٶٻی سٹنیٻقسٺی ضیعٲ صیټب طاټٱ ٦ طزٴ صاټبیی ٷیقسٺ ثب ایٵ ٲٹاز ٲ صی اؾز. صاټبی ٷیقسٺ ٲبٶٷس سط ٦ یت شضر- ؾٹیب ثیؿ ٧ ٹئیزټب ضٸ ٵ یبټی ثب ٷیقسٺ ٸ ٶٳ ٥ یس زاض ٲ ٳٹال ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ خیطٺی صایی زض ٲٹاضز اٸضغاٶؿی طاټٳٳیقٹز. ټس ٸیشبٲیٵ A ض ٦ طزٴ ٦ ٳجٹزټبی ضیعٲ صی یب خٯٹ یطی اظ ثسسط قسٴ آٴ ثیٵ خٳ یزټبی سحز سأثیط ٢ طاض ط شٻ اؾز. چٷیٵ صاټبیی ثبیس ثٻ ذٹثی ٷی قٹز ثب سٹخٻ ثٻ ایٵ ح ٣ ی ٣ ز ٦ ٻ ؾبیط صاټبی ٷی ٶكسٺ ثركی اظ ٶیبظټبی ٲٹاز ٲ صی ضا ثطآٸضزٺ ٲی ٦ ٷٷس. زض ټط حب صاټبی ٷیقسٺ ثب ٲٹاز ٲ صی ٦ ٱ ٲهط ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ ٹض ٦ بٲ ٶیبظټبی س صیٻای ذبل ظیط طٸٺټبی آؾیتدصیط ٲبٶٷس ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ضا ثطآٸضزٺ ٶ ٧ ٷٷس ثٻ ټٳیٵ ؾجت UNICEF ٸ WHO ی ٥ طٲٹ ضیعٲ صی چٷس بٶٻ ضا ایدبز ٦ طزٶس ٦ ٻ زض خسٸI_13 ٶكبٴ زازٺقسٺ اؾز سب RNI ایٵ طٸٺټبی آؾیتدصیط ی حبٮز اٸضغاٶؿی ضا ثطآٸضزٺ ٦ ٷس. خسٸ 13-I سط ٦ یت ٲ ٧ ٳ ټبی ضیعٲ صی چٷس بٶٻ ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ طاحیقسٺ ثطای طاټٱ ٦ طزٴ a هحت ا 800/0 5/0 15/0 55/0 1/4 1/4 18/0 1/9 زضیب ز سٹنیٻقسٺی ضٸظاٶٻ ثطای ټط ٲبزٺ ٲ صی )ی ٥ )RNI سیضهغزی ٸیشبٲیٵ µg A ٸیشبٲیٵ µg D ٸیشبٲیٵ mg E ٸیشبٲیٵC mg سیبٲیٵ )ٸیشبٲیٵ mg B1( ضیجٹ الٸیٵ )ٸیشبٲیٵ mg)b2 ٶیبؾیٵ )ٸیشبٲیٵ mg B3( ٸیشبٲیٵ B6 77

91 2/6 600/0 b 27/0 10/0 c 1/15 30/0 d 250/0 ٸیشبٲیٵ µg B12 اؾیس ٹٮی ٥ µg آټٵ mg ضٸی mg ٲؽ mg ؾٯٷیٹ µg یس µg )156(a )209( )157( )137( b C d ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ثبیس ایٵ ٲ ٧ ٳ ٦ ٻ ی ٥ RNI اظ ٲٹاز ٲ صی ضا ثٻ ٹض ضٸظاٶٻ طاټٱ ٲی ٦ ٷس چٻ خیطٺی صایی ٷی قسٺ ضا زضیب ز ٦ ٷٷس یب ٶ ٧ ٷٷس. ٸ ٢ شی ٦ ٻ ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ٸ ٹٮی ٥ ٢ جال اؾیس طاټٱ قسٺ ثبقٷس ثبیس ازاٲٻ زازٺ قٹٶس. آب آؿاهیذ ی ثطای ظٶبٴ زؾشطؾی ثٻ ٲیعاٴ ٦ ب ی اظ آة آقبٲیسٶی سأٲیٵ قسٺ اؾز )ثیف اظ 1 ٮیشط ضٸظاٶٻ آة سٳیع(. و تشل هاالسیا دس تاسداسی زض ٶٹاحی ٦ ٻ ٲبالضیب اٶسٲی ٥ اؾز ؾٹٮ بزٸ ٦ ؿیٵ دیطیٳیشبٲیٵ ٲیسٹاٶس زض آ بظ ؾٻٲبټٻی زٸ ٸ ؾٹ زض ٦ ٯیٷی ٥ ټب سٹظی طزز. ظٶبٴ ضا ثب اؾش بزٺ اظ سرز سٹضی ی ثبضزاضی سكٹی ١ ٦ طزٺ ٸ ثٻ آٴټب سٹنیٻ ٦ ٷیس ٦ ٻ ثطای ست ثبیس ؾطی ب ثٻ زٶجب ٲطا ٢ جز دعق ٧ ی ثبقٷس. پش فیالوؼی تشای هذیشیت ا گل ای س د ای ثٻ ټط ظٴ ٲجشال 50 ط ٲجٷساظٸ زض ؾٻٲبټٻ زٸ ٸؾٹ ثسټیس. آه صؽ/ ها س ی تغزی ای تشای ص اى ج اهغ ذسٲبر آٲٹظ ٸ ٲكبٸضٺ س صیٻ ثبیس دبیٻ صاضی ٲبٶٷس ثٽساقز قٹز ثبضٸضی ثطای طاټٱ ٦ طزٴ "دٷبټ بٺ اٲٵ" ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ. ایٵ "دٷبټ بٺټبی اٲٵ" ثبیس ثٻ ضاحشی ٢ بث زؾشطؼ ثٹزٺ خبیی ٦ ٻ حطیٱ اٲٷیز ٸ ح ب ز ٸ زؾشطؾی ثٻ آة ٸ صا طاټٱ قسٺ اؾز. ٲطا ٢ جز حٳبیز ٦ ٷٷسٺ دبیٻ ثطای ٲبزضاٴ قیطزٺ ٸ قیطذٹاضاٴ آٴټب ٲیسٹاٶس دیكٷٽبزقسٺ ٸ حٳبیز طز ثٻ طز ؿشط یبثس. 78

92 5. هذاخالت ج ا ی 5 1. غ ی ػاصی آسد گ ذم رست توصیه WHO ٷی ؾبظی آضز ٷس ٸ شضر ی ٥ ضٸی ٧ طز دیك یطاٶٻ ٲجشٷی ثط ٲٹاز صایی ثٻ ٲٷ ٹض ثٽجٹز ٸي یز ضیع ٲ صیټبی خٳ یز زض ٹ ظٲبٴ اؾز ٦ ٻ ٲی سٹاٶس ثب زی ط ٲساذالر زض خٽز سال ثطای ٦ بټف ٦ ٳجٹز ٸیشبٲیٵ ٸ ٲٹاز ٲ سٶی ٦ ٻ ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٲك ٧ ثٽساقز ٳٹٲی قٷبذشٻ قسٺ اؾز ټٳبټٷ ٩ ٸ ی ٧ ذبضچٻ طزز. خسٸ 14 -I ضاټٷٳبیی زض ذهٹل ٲ ٣ ساض ضیعٲ صیټبی ايب ٻ قسٺ اضائٻ ٲیزټس )210(. خسٸ 14-I: ؾ ٹح ٲشٹؾ ٲٹازٲ صی ثب ا عٸزٴ آضز ٷس ٷی قسٺ سط ٦ یت ٷی قسٺ ٸ ثط ٲجٷبی ثطآٸضز ؾطاٶٻ ٲیعاٴ آضز زض زؾشطؼ هاد هغزی آټٵ اؾیس ٹٮی ٥ ٸیشبٲیٵ B12 a. ایٵ ؾ ٹح ثسؾز آٲسٺ سٷٽب ثب زض ٶ ط ط شٵ اضز ٷس ثٻ ٷٹاٴ دبیٻ انٯی ٷی ؾبظی زض ی ٥ ثطٶبٲٻ ثٽساقز ٳٹٲی ٲی ثبقس. هیضاى پ دس اػتخشاج ؿذ ٦ ٱ ظیبز ٦ ٱ یب ظیبز ٦ ٱ یب ظیبز تشویثات ػغح ه اد هغزی دس لؼوت دسهیلی ى )ppm( تشآ سد هیا گیي ػشا گ ذم دس دػتشعa <75b س ص/گشم س ص/گشم س ص/گشم اضاف ؿذ تا > NaFeEDTA طٸؼ ؾٹٮ بر طٸؼ ٹٲبضار اٮ ٧ شطٸٮی ٥ آټٵ س ص/گشم NR c NR c 40 NaFeEDTA ٹٮی ٥ اؾیس ؾیبٶٹ ٦ جبالٲیٵ 1/0 0/008 1/3 0/01 2/6 0/02 5/0 0/04 ٸیشبٲیٵ A ٦ ٱ یب ظیبز ٸیشبٲیٵ A دبٮٳیشبر 1 1/5 3 5/9 d ضٸی ٦ ٱ ظیبز ظیٷ ٥ ا ٦ ؿبیس ظیٷ ٥ ا ٦ ؿبیس b. ثطآٸضز ؾ ح ؾطاٶٻ >75 ط / ضٸظ ثطای ا عٸزٴ ؾ ح ٦ ب ی ٲٹاز ٲ صی ثٻ ٲٷ ٹض دٹقف ضیع ٲ صی ٲٹضز ٶیبظ ظٶبٴ زض ؾٷیٵ ثبضٸضی اخبظٺ ٶٳیزټس. ٷی ؾبظی ثیكشط ٲٹاز صایی ثبیس ثب سٹخٻ ثٻ ٲیعاٴ ٸؾیٯٻ ٶ ٣ ٯیٻ ٸ ؾبیط ٲساذالر زض ٶ ط ط شٻ قٹز. 79

93 سٹنیٻ ٶٳیكٹز چٹٴ ؾ ح ثؿیبض ثبالیی اظآټٵ اٮ ٧ شطٸٮیشی ٲٹضز ٶیبظ ٲیسٹاٶس اثطار ٲٷ ی ثطذٹال آضز ٷی قسٺ زاقشٻ ثبقس. ایٵ ٲ ٣ ساض ضٸی ٷی قسٺ ثب طو 5 ٲیٯی ط ضٸی زضیب شی ٸ س زضیب ز یشبر ايب ی اظ ؾبیط ٲٷبث ضغیٱ صایی اؾز..c.d دالیل ه غمی ؿ ا ذ ٷی ؾبظی آضز ٷس ٸ شضر ٸ ٢ شی ٦ ٻ سٹٮیس نٷ شی آضز ثٻ ٹض ٲٷ ٱ سٹؾ طٸٺټبی خٳ یشی ثعض ی زض ٦ كٹض ٸخٹز زاضز ثبیس ٲسٶ ط ٢ طاض یطز. اٶش بض ٲی ضٸز ثطٶبٲٻ ٷی ؾبظی آضز ٷس ٸ شضر ا ط زض ؾ ح ٲٯی اٶدب یطز زض زؾشیبثی ثٻ ؾالٲز ٳٹٲی ٸ ټٳچٷیٵ زض زؾشیبثی ثٻ اټسا ثٽساقز ٳٹٲی ثیٵ اٮٳٯٯی ٲٹثطسط ٸ ٦ ٳ ٥ ٦ ٷٷسٺسط ثبقس. سهٳیٱ یطی زض ٲٹضز ا عٸزٴ ٦ سا ٲبزٺ ٲ صی ٸ ٲ ٣ ساض ٲٷبؾت ثطای ٷی ؾبظی آضز ثبیس ثط اؾبؼ ی ٥ ؾطی اظ ٹاٲ اظ خٳٯٻ: ٶیبظټبی س صیٻای ٸ ٦ ٳجٹزټب اظ خٳ یز ط شٻ قٹز: ٲكرهبر ٲ ٳٹ ثطای آضز )fortifiable( )ثطای ٲثب : ٦ ٲ ٣ ساض آضز سٹؾ ٦ بضذبٶٻټبی نٷ شی ٯش ٧ ی سٹٮیسی ٸ ٸاضزاسی ٦ ٻ ٲی سٹاٶس زض ان ٷی ؾبظی قٹز( اثطار حؿی ٸ یعی ٧ ی ٲٹاز ٲ صی ٷی ؾبظی قسٺ زض آضز ٸ ٲحهٹالر آضز: س ٣ ٹیز ؾبیط ٸؾبی ٲطثٹ ثٻ صا ٸیشبٲیٵ ٸ ٲ ٧ ٳ ټبی ٲ سٶی ٸ ټعیٷٻ ٲهط ی زض خٳ یز. ثطٶبٲٻټبی ٷیؾبظی آضز ثبیس قبٲ : س ٳیٵ ٦ ی یز ٸ ٦ ٷشط ٦ ی یز ٲٷبؾت زض ٦ بضذبٶٻ ټبی سٹٮیس ٸ ټٳچٷیٵ ٶ بضر ٲٷ ٱ ثط ؾالٲز ٢ بٶٹٶی ٸ ٳٹٲی اظ ٲحشٹای ٲٹاز ٲ صی صاټبی ٷی قسٺ ٸ اضظیبثی اثطار س صیٻ ٸ ؾالٲز اظ اؾشطاسػی ټبی ٷیؾبظی اؾز. ټط چٷس آضز ٷس ٸ شضر ٲیسٹاٶٷس ثب چٷس ضیع ٲ صی ٷی قٹٶس اٲب آټٵ اؾیس ٹٮی ٥ ٸیشبٲیٵ B12 ٸیشبٲیٵ A ٸ ضٸی دٷح ٷهط ٦ ٱ ٲهط زض ثٽساقز ٳٹٲی زض ٦ كٹضټبی زض حب سٹؾ ٻ ٦ ٱ ٲهط ثٻ ضؾٳیز قٷبذشٻ قسٺ اؾز. 81

94 ػایش هذاخالت ه ثش تش تغزی ایٵ ٲؿشٷسار زض ضاث ٻ ثب ا ٢ ساٲبر ٸ بٮیزټبی ٲطسج ثب ؾالٲز ثب سبثیط ثط س صیٻ ٲشٳط ٦ ع قسٺ اؾز ټٳچٷیٵ ٲٹاضزی ٦ ٻ ثٻ ٷٹاٴ ٲساذالر ٲؿش ٣ یٱ ثٻ ضؾٳیز قٷبذشٻ قسٺ اؾز. ثؿیبضی اظ ا ٢ ساٲبر ثٽساقشی ٸ ٲساذالر یط يطٸضی ٲطسج ثب ؾالٲز ذبضج اظ ثرف ثٽساقز ٸ زضٲبٴ ټٱ ٲیسٹاٶس سبثیط ٲٽٳی ثط س صیٻ زاقشٻ ثبقس. ثب ایٵ حب قٹاټس ثط آٴ زؾشٻ اظ ا ٢ ساٲبر ٲش بٸر اؾز ٸ ٶیبظ ثٻ قطح ٸ ثؿ ثیكشطی زاضز ٦ ٻ ذبضج اظ ٲحسٸزٺ ایٵ ٶكطیٻ اؾز. جذ ل 1-15 ی ٥ ٮیؿز اٸٮیٻ اظ ا ٢ ساٲبر ٸ لؼوت د م ٲطسج ثب چ ٹٶ ی اخطای اٶٹا ٲرشٯ ا ٢ ساٲبر ضا طاټٱ ٲی ٦ ٷس. جذ ل 1-15: هذاخالت ت ذاؿتی غیش ت ذاؿتی هشتثظ تا تغزی bednets_malaria_pregnancy/en/index. html clamping/en/index.html deworming/en/index.html deworming/en/index.html diarrhoea/en/index.html biofortification/en/index.html هذاخالت ػایش الذاهات دیك یطی اظ ثبضزاضی ٶٹخٹاٶبٴ بنٯٻ صاضی ثبضزاضی لی ه ت ذاؿتی هشت ط ت تغزی ه ثش تش ص اى و دواى زضٲبٴ دیك یطاٶٻ ٲشٷبٸة ٲبالضیب زض زٸضاٴ ثبضزاضی دیك یطی اظ ٲهط ٸ سط ٤ سٷجب ٦ ٹ اٮ ٧ ٸ ٲٹاز ٲرسض زض زٸضاٴ ثبضزاضی ٦ بټف آٮٹز ی ټٹا زض ٲحی زاذٯی دیك یطی ٸ ٦ ٷشط ذ ط ق ٯی زض زٸضاٴ ثبضزاضی دیك یطی ٸ ٦ ٷشط ٹٶز ازضاضی-سٷبؾٯی زض ثبضزاضی اضائٻ دكٻثٷسټبی آ كشٻ ثٻ حكطٺ ٦ ف )ثطای خٯٹ یطی اظٲبالضیب ٸ ٦ ٱذٹٶی زض ظٶبٴ ثبضزاض( ظٲبٴ زضؾز ٦ الٲخ ٦ طزٴ ثٷس ٶب ٦ ط ظزایی اظ ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ٶٹخٹاٶبٴ ٦ ط ظزایی اظ ظٶبٴ ثبضزاض قؿشٵ زؾزټب ثب اؾش بزٺ اظ نبثٹٴ ٸ ؾبیط ٲساذالر ثٽساقشی سه یٻ ٸ شذیطٺؾبظی ایٳٵ آة ذبٶ ی اضس ٣ بئ ثٽساقز خبٲ ٻ هذاخالت غیش ت ذاؿتی هشتثظ تا تاثیش تغزی 1. ٦ كبٸضظی ٸ سٹٮیس ٲٹاز صایی ٷی ؾبظی ساټبی انٯی ثب ضیع ٲ صیټب 81

95 iodization/en/index.html ٷی ؾبظی صاټبی ٲ ٧ ٳ ثب ضیع ٲ صیټب ٶٳ ٥ یسزاض ٯٹضایس آة ٲساذالر ثٻ ٲٷ ٹض ثٽجٹز اٲٷیز صایی زض ؾ ح ذبٶ ی سٹٮیس صاټبی ٷی اظ ٲٹاز ٲ صی ٸ صاټبی انٯی ي ی ثب جبٶی زض ٲٷع ٸ سٹٮیس ٲیٹٺ ٸ ؾجعی زض ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ ٲحهٹالر ٲشٷٹ اظ ضیعٲ صیټب ٷی قسٺ )ثطای ٲثب : ضٶ ٩ ٶبضٶدی- ثب اؾش بزٺ اظ ؾیت ظٲیٷی ټبی قیطیٵ( سٹٮیس ٲٹاز صایی ٲشٷٹ ثٽجٹز شذیطٺ ؾبظی ٸ دطزاظ ٲٹاز صایی ٲساذالر ثٻ ٲٷ ٹض ثٽجٹز ٦ ی یز س صیٻای صاټب ( ٦ بټف ٶٳ ٥ چطثی ٢ ٷس ٸ حص اؾیسټبی چطة سطاٶؽ( ایدبز اقش ب ثب بٮیزټبی ٦ كبٸضظی ٦ كبٸضظی زض ٲ ٣ یبؼ ٦ ٹچ ٥ ٲكبٸضٺ س صیٻ از ب قسٺ ثب ثطٶبٲٻ سطٸیح ٦ كبٸضظی ٶ ٣ ف ظٶبٴ زض حٳبیز اظ ثرف ٦ كبٸضظی 2. ح ب ز اخشٳب ی اٶش ٣ ب ٸخٻ ٶ ٣ س ٲكطٸ ٸ ثی ٢ یسٸقط ٦ ٳ ٧ ٽبی صایی 3. سدبضر ٲبٮیبر یبضاٶٻ یب ٢ یٳز صاضی ٲؿش ٣ یٱ ٢ یٳزټب ٸ سكٹی ١ ثٻ صا ذٹضزٴ ؾبٮٱ ٸ بٮیز خؿٳی ٲبزا اٮ ٳط ضا سحز سبثیط ٢ طاض ٲی زټس. ضٸ ټب ثٻ ٷٹاٴ ٲثب : ضٸټبی ب ثٻ ب یب خبٲ سبثیط ثبظاضیبثی ضا ثط صاټبی ثب چطثیټبی اقجب اؾیسټبی چطة سطاٶؽ ٣ ساٴ ٢ ٷس یب ٶٳ ٥ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ بټف ٲیزټس. طاټٱ آٸضزٴ ٲٹاز صایی زض ٶٽبزټبی ٳٹٲی اخطای ٦ س ثیٵ اٮٳٯٯی زض ثبظاضیبثی خبی عیٵټبی قیط ٲبزض ا ال بر زض ظٲیٷٻ خٷجٻټبی ٦ ٯیسی س صیٻ ثٻ ٷٹاٴ زؾشٹضاٮ ٳ دیكٷٽبزی اؾشبٶساضز زض س صیٻ اضائٻ قٹز. 4.سحهیالر آٲٹظ اثشسایی ٸ ٲشٹؾ ٻ ظٶبٴ ثٽجٹز ضغیٱ صایی ٸ بٮیز ثسٶی زضٲساضؼ 5. ٦ بض حٳبیز اظ ظٶبٴ قب قیطزٺ )اظ طی ١ اسربش ٸ اخطای ؾبظٲبٴ ثیٵ اٮٳٯٯی ٦ بض ٸ ٦ ٷ سضاؾیٹٴ ح ب ز اظ ٲبزضاٴ 2000 )قٳبضٺ 183 ( ٸ سٹنیٻ ٶبٲٻ ( قٳبضٺ 191( 6. ا ال بر 82

96 اٶدب بٮیشٽبی ثبظاضیبثی اخشٳب ی ثطچؿت ظزٴ ٲٹاز صایی 7. آة ٸ بيالة ثٽجٹز آة آقبٲیسٶی ثٽجٹز ثٽساقز 83

97 References 1. WHO, UNICEF. Baby-friendly Hospital Initiative revised, updated and expanded for integrated care. Geneva, WHO, Moore ER, Anderson GC, Bergman N. Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2009 :) 3( CD Lassi ZS, Haider BA, Bhutta ZA. Community-based intervention packages for reducingmaternal and neonatal morbidity and mortality and improving neonatal outcomes.cochrane Database of Systematic Reviews, 2010, (11):CD Edmond KM et al. Effect of early infant feeding practices on infection-specific neonatalmortality: an investigation of the causal links with observational data from rural Ghana.American Journal of Clinical Nutrition, 2007, 86: WHO, UNICEF. Protecting, promoting and supporting breast-feeding: the special role ofmaternity services. Geneva, WHO, WHO. Evidence for the ten steps to successful breastfeeding. Geneva, WHO, WHO. Report of the expert consultation on the optimal duration of exclusivebreastfeeding. Geneva, WHO, Jones G et.al. How many child deaths can we prevent this year? Lancet, 2004, 362: Kramer MS, Kakuma R. The optimal duration of exclusive breastfeeding: a systematic review. Geneva, WHO, Butte, NF, Lopez-Alarcon MG, Garza C. Nutrient adequacy of exclusive breastfeeding forthe term infant during the first six months of life. Geneva, WHO, WHO. Global Strategy for infant and young child feeding. Geneva, WHO, 2001 (A54/INF.DOC/4) 12. Kramer MS, Kakuma R. Optimal duration of exclusive breastfeeding. Cochrane Databaseof Systematic Reviews, 2009, (1):CD aider BA, Bhutta ZA. Breastfeeding promotion strategies and feeding practices. In: Bhutta ZA et al., What works? Interventions for maternal and child undernutrition andsurvival. Lancet, 2008, 371: , Web appendix Britton C et al. Support to breastfeeding mothers (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2009, (4):CD

98 15. Spiby H et al. A systematic review of education and evidence-based practice interventionswith health professionals and breastfeeding counsellors on duration of breast feeding.midwifery, 2009, 25: WHO. International Code of Marketing of Breast-milk Substitutes. Geneva, WHO, Nemsadze K. Report from the country of Georgia: protecting and promoting breastfeedingthrough regulation of artificial-feeding marketing practices. Journal of Perinatal Education, 2004, 23: Cattaneo A et al. Protection, promotion and support of breast-feeding in Europe: progress from 2002 to Public Health Nutrition, 2009, 13: Sobel HL et al. Is unimpeded marketing of breast milk substitutes responsible for the decline in breastfeeding in the Philippines? An exploratory survey and focus group analysis. Social Science & Medicine, 2011, 73: ILO. Chapter II: Maternity Protection. In: Working conditions laws report 2010: a global review. Geneva, ILO, Galtry J. The impact on breastfeeding of labour market policy and practice in Ireland, Sweden, and the USA. Social Science & Medicine, 2003, 57: Guendelman S et al. Juggling work and breastfeeding: effects of maternity leave and occupational characteristics. Pediatrics, 2009, 123:e38 e ILO. Safe maternity and the world of work. Geneva, International Labour Office, ILO et al. Maternity protection resource package. Geneva, ILO, 2012 ( org, accessed 17 March 2013). 25. Fairbank L et al. A systematic review to evaluate the effectiveness of interventions to promote the initiation of breastfeeding. Health Technology Assessment, 2000, 4(25). 26. Renfrew MJ et al. Breastfeeding promotion for infants in neonatal units: a systematic review and economic analysis. Health Technology Assessment, 2009, 13(40):1 146, iii iv. 27. WHO. Evidence for the ten steps to successful breastfeeding (revised). Geneva, WHO, Chung M et al. Interventions in primary care to promote breastfeeding: a systematic review. Rockville Maryland, Agency for Healthcare Research and Quality (United States,) DelliFraine J et al. Cost comparison of Baby Friendly and Non Baby Friendly Hospitals inthe United States. Pediatrics, 2011, 127: e989 e Bhutta ZA et al. What works? Interventions for maternal and child undernutrition and 85

99 survival. Lancet, 2008, 371: Giugliani ER and Victora CG. Breastfeeding promotion and infant growth. In: Bhutto Z etal., What works? Interventions for maternal and child undernutrition and survival. Lancet, 2008, 417: Web Appendix Britton C et al. Support to breastfeeding mothers (review.) Cochrane Database of Systematic Reviews, 2009, (4):CD WHO. Guidelines on optimal feeding of low birth-weight infants in low- and middleincomecountries. Geneva, WHO, WHO et al. Guidelines on HIV and infant feeding 2010: principles and recommendations for infant feeding in the context of HIV and a summary of evidence. Geneva, WHO, 2010 ( accessed 15 May 2012). 35. WHO. Antiretroviral drugs for treating pregnant women and preventing HIV infection in infants: recommendations for a public health approach (2010 version). Geneva, WHO, Coovadia HM et al. Mother-to-child transmission of HIV-1 infection during exclusive breastfeeding in the first 6 months of life: an intervention cohort study. Lancet, 2007, 1107: Bland RM et al. Intervention to promote exclusive breast-feeding for the first 6 months of life in a high HIV prevalence area. AIDS, 2008, 22: PAHO, WHO. Guiding principles for complementary feeding of the breastfed child. Washington DC, PAHO and WHO, Dewey KG, Brown KH. Update on technical issues concerning complementary feeding of young children in developing countries and implications for intervention programs. Food and Nutrition Bulletin, 2003, 24: Brown KH et al. Effects of common illnesses on infants energy intakes from breast milk and other foods during longitudinal community-based studies in Huascar (Lima), Peru. American Journal of Clinical Nutrition, 1990, 52: Essential Nutrition Actions: improving maternal, newborn, infant and young child health and nutrition 41. Molbak K et al. Prolonged breastfeeding, diarrhoeal disease, and survival of children in Guinea-Bissau. BMJ, 1994, 308: WHO Collaborative Study Team on the Role of Breastfeeding on the Prevention of Infant Mortality. Effect of breastfeeding on infant and child mortality due to infectious diseases in less developed countries: a pooled analysis. Lancet, 2000, 355:

100 43. Onyango AW et al. Continued breastfeeding and child growth in the second year of life: a prospective cohort study in western Kenya. Lancet, 1999, 354: Simondon KB et al. Breast-feeding is associated with improved growth in length, but not weight, in rural Senegalese toddlers. American Journal of Clinical Nutrition, 2001,73: Davis MK. Breastfeeding and chronic disease in childhood and adolescence. Pediatric Clinics of North America, 2001, 48: Butte NF. The role of breastfeeding in obesity. Pediatric Clinics of North America, 2001, 48: Reynolds A. Breastfeeding and brain development. Pediatric Clinics of North America, 2001, 48: WHO. Guiding principles for feeding non-breastfed children 6 24 months of age. Geneva, WHO, WHO et al. Indicators for assessing infant and young child feeding practices. Part 1. Definitions. Geneva, WHO, WHO, UNICEF. Strengthening action to improve feeding of infants and young children 6 23months of age in nutrition and child health programmes. Geneva, 6 9 October.Report of proceedings. Geneva, WHO, Dewey K, Adu-Afarwuah S. Systematic review of the efficacy and effectiveness of complementary feeding interventions in developing countries. Maternal and Child Nutrition, 2008, 4: Victora CG et al. Worldwide timing of growth faltering: revisiting implications for interventions. Pediatrics, 2010, 125:e WHO. Complementary feeding, report of the Global Consultation, Geneva December Geneva, WHO, Special issue based on a World Health Organization expert consultation on complementary feeding. Food and Nutrition Bulletin, 2003, 24(1). 55. Haider BA, Cousens S, Bhutta ZA. Meta analysis of complementary feeding strategies and linear growth. In: Bhutto Z et al., What works? Interventions for maternal and child undernutrition and survival. Lancet, 2008, 371: Web appendix Wuehler SW et al. Accelerating improvement in nutritional and health status of young children in the Sahel region of Sub-Saharan Africa: review of international guidelines on infant and young child feeding and nutrition. Maternal and Child Nutrition, 2011, 7 (Suppl.1):

101 57. Zaman S et al. Training in complementary feeding counselling of healthcare workers and its influence on maternal behaviours and child growth: a cluster-randomized controlled trial in Lahore, Pakistan. Journal of Health, Population and Nutrition, 2008, 26: WHO. Guideline: use of multiple micronutrient powders for home fortification of foods consumed by infants and children 6 23 months of age. Geneva, WHO, De-Regil LM et al. Home fortification of foods with multiple micronutrient powders for health and nutrition in children under two years of age. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2011, (9):CD WHO, FAO. Vitamin and mineral requirements in human nutrition, 2nd ed. Geneva, WHO, 2004 ( accessed 17 March 2013). 61. WHO. Global health risks: mortality and burden of disease attributable to selected major risks. Geneva, WHO, WHO. Preventing and controlling micronutrient deficiencies in populations affected by emergency. Geneva, WHO, Mora JO. Iron supplementation: overcoming technical and practical barriers. Journal of Nutrition, 2002, 132:853S 855S. 64. Hartman-Craven B. Relative bioavailability of iron and folic acid from a new powdered supplement compared to a traditional tablet in pregnant women. BMC Pregnancy andchildbirth, 2009, 9: Zlotkin SH et al. Micronutrient sprinkles to control childhood anaemia. Public Library of Science Medicine, 2005, 2:e de Pee S et al. World Food Programme; Sprinkles Global Health Initiative. Quality criteriafor micronutrient powder products: report of a meeting organized by the World Food Programme and Sprinkles Global Health Initiative. Food and Nutrition Bulletin, 2008, 29 (3): Pettifor JM, Zlotkin S (eds.) Micronutrient deficiencies during the weaning period and the first years of life. Nestle Nutrition Workshop Series Pediatric Program. 54: Basel, Nestle Ltd., Viteri FE, Berger J. Importance of pre-pregnancy and pregnancy iron status: can longtermweekly preventive iron and folic acid supplementation achieve desirable and safe status? Nutrition Reviews, 2005, 63:S65 S Hyder SM et al. Do side-effects reduce compliance to iron supplementation: a study of daily- and weekly-dose regimens in pregnancy? Journal of Health, Population and 88

102 Nutrition, 2002, 20(2): Jefferds ME et al. Formative research exploring acceptability, utilization, and promotion inorder to develop a micronutrient powder (Sprinkles) intervention among Luo families in western Kenya. Food and Nutrition Bulletin, 2010, 31(2 Suppl.):S179 S De-Regil LM, Jefferds MED, Peña-Rosas JP. Point-of-use fortification of foods with micronutrient powders containing iron in children of preschool and school age(protocol). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2012, (2):CD DOI: / CD WHO, UNICEF. Joint statement: clinical management of acute diarrhoea. Geneva, WHO, Sharieff W, Horton SE, Zlotkin S. Economic gains from a home fortification program: evaluation of Sprinkles from the provider s perspective. Canadian Journal of Public Health, 2006, 97(1): UNICEF. Multiple micronutrient supplements to enhance foetal and infant survival, growthand development: workshop to review effectiveness trials, Bangkok June, 2004.New ork, UNICEF, WHO. Guideline: vitamin A supplementation in infants and children 6 59 months of age. Geneva, WHO, WHO. Model list of essential medicines 16th list (updated). Geneva, WHO, 2010 ( adult_list_en.pdf, accessed 20 May Imdad A et al. Vitamin A supplementation for preventing morbidity and mortality in childrenfrom 6 months to 5 years of age. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2010, (12):CD Villamor E, Fawzi WW. Effects of vitamin A supplementation on immune responses and correlation with clinical outcomes. Clinical Microbiology Reviews, 2005, 3: Stephensen CB. Vitamin A, infection, and immune function. Annual Review of Nutrition, 2001, 21: Ross AC. Vitamin A supplementation and retinoic acid treatment in the regulation of antibody responses in vivo. Vitamins and Hormones, 2007, 75: WHO, UNICEF, IVACG. Vitamin A supplements: a guide to their use in the treatment andprevention of vitamin A deficiency and xerophthalmia, 2nd ed. Geneva, WHO, WHO, UNICEF. Integration of vitamin A supplementation with immunization: policy andprogramme implications. New ork, UNICEF,

103 83. UNICEF. The state of the world s children New ork, UNICEF, West KP Jr, Sommer A. Delivery of oral doses of vitamin A to prevent vitamin A deficiencyand nutritional blindness. A state-of-the-art review. Rome, United Nations ACC/SCN, 1987.Nutrition Policy Discussion Paper No Bauernfeind JC. The safe use of vitamin A. Washington DC, International Vitamin A Consultative Group, Micronutrient Initiative. Vitamin A: the scope of the problem. Ottawa, Micronutrient Initiative, Ching P et al. Childhood mortality impact and costs of integrating vitamin A supplementation into immunization campaigns. American Journal of Public Health, 2000, 90: Irlam JH et al. Micronutrient supplementation in children and adults with HIV infection. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2010, (12):CD WHO. Iron deficiency anemia: assessment, prevention, and control: a guide for programme managers. Geneva, WHO, 2001 ( micronutrients/anaemia_iron_deficiency/who_nhd_01.3/en/index.html, accessed 15 May 2013). 90. De-Regil LM et al. Intermittent iron supplementation for improving nutrition and development in children under 12 years of age. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2011, (12):CD DOI: / CD pub Iannotti LL et al. Iron supplementation in early childhood: health benefits and risks. American Journal of Clinical Nutrition, 2006, 84: WHO. Guideline: Intermittent iron supplementation in preschool and school-age children. Geneva, WHO, WHO, UNICEF. Joint statement: iron supplementation of young children in regions wheremalaria transmission is intense and infectious disease highly prevalent. Geneva, WHO, WHO. Global malaria report Geneva, Global Malaria Programme, WHO, IVACG, WHO, UNICEF. Guidelines for the use of iron supplements to prevent and treat iron deficiency anaemia. Washington DC, International Life Sciences Institute Press, WHO, UNICEF. Joint statement. Clinical management of acute diarrhoea. Geneva, WHO, WHO et al. Implementing the new recommendation on the clinical management of 91

104 diarrhoea. Geneva, WHO, WHO. The treatment of diarrhoea: a manual for physicians and other senior health workers. 4th rev. Geneva, WHO, WHO recommendations on the management of diarrhoea and pneumonia in HIV-infected infants and children: integrated management of childhood illness (IMCI). Geneva, WHO, Podewils LJ et al., Acute, infectious diarrhea among children in developing countries. Seminars in Pediatric Infectious Diseases, 2004, 15(3): Bryce J et al. WHO estimates of the causes of death in children. Lancet, 2005, 365 (9465): Checkley W et al., Multi-country analysis of the effects of diarrhoea on childhood stunting.international Journal of Epidemiology, 2008, 37(4): Burton MJ, Mabey DC, The global burden of trachoma: a review. Public Library of ScienceNeglected Tropical Diseases, 2009, 3(10):e Mathers CD, Ezzat M, Lopez AD. Measuring the burden of neglected tropical diseases: the global burden of disease framework. Public Library of Science Neglected Tropical Diseases, 2007, 1(2):e Cash RA et al. A clinical trial of oral therapy in a rural cholera-treatment center. AmericanJournal of Tropical Medicine and Hygiene, 1970, 19(4): Mahalanabis D et al. Oral fluid therapy of cholera among Bangladesh refugees. Johns Hopkins Medical Journal, 1973, 132(4): Mahalanabis D et al. Water and electrolyte losses due to cholera in infants and small children: a recovery balance study. Pediatrics, 1970, 45(3): Nalin DR, Cash RA. Oral or nasogastric maintenance therapy in pediatric cholera patients.journal of Pediatrics, 1971, 78(2): Nalin DR et al. Oral maintenance therapy for cholera in adults. Lancet, 1968, 2 (7564): Pierce NF et al. Effect of intragastric glucose-electrolyte infusion upon water and electrolyte balance in Asiatic cholera. Gastroenterology, 1968, 55(3): Pierce NF et al. Replacement of water and electrolyte losses in cholera by an oral glucoseelectrolytesolution. Annals of Internal Medicine, 1969, 70(6): WHO. Recommendations for common childhood conditions: evidence for technical update of pocket book recommendations. Geneva, WHO, 2012 ( maternal_child_adolescent/documents/management_childhood_conditions/en/index. 91

105 html, accessed 17 May 2013) Fischer Walker CL, Black RE. Zinc for the treatment of diarrhoea: effect on diarrhoea morbidity, mortality and incidence of future episodes. International Journal ofepidemiology, 2010, 39(Suppl 1):i63 i Niessen L et al. Comparative impact assessment of child pneumonia interventions. Bulletin of the World Health Organization, 2009, 87: Bhutta ZA et al. Therapeutic effects of oral zinc in acute and persistent diarrhea in childrenin developing countries: pooled analysis of randomized controlled trials. American Journalof Clinical Nutrition, 2000, 72(6): WHO, UNICEF. Reduced osmolarity oral rehydration salts (ORS) formulation. New ork,unicef, 2001.Essential Nutrition Actions: improving maternal, newborn, infant and young child health and nutrition Baqui AH et al. Effect of zinc supplementation started during diarrhoea on morbidity and mortality in Bangladeshi children: community randomised trial. BMJ, 2002, 325 (7372): Water with sugar and salt (editorial). Lancet, 1978, 2(8084): WHO et al. Implementing the new recommendations of the clinical management of diarrhoea. Geneva, WHO, Awasthi S. Zinc supplementation in acute diarrhea is acceptable, does not interfere with oral rehydration, and reduces the use of other medications: a randomized trial in five countries. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 2006, 42(3): Aggarwal R et al. Reactogenicity of a combined hepatitis A and hepatitis B vaccine in healthy Indian children and adults. Indian Journal of Gastroenterology, 2007, 26(5): Shankar AH, Prasad AS. Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. American Journal of Clinical Nutrition, 1998, 68(2 Suppl.):447S 363S Castillo-Duran C et al. Controlled trial of zinc supplementation during recovery from malnutrition: effects on growth and immune function. American Journal of Clinical Nutrition, 1987, 45(3):

106 124. Patel AB, Dhande LA, Rawat MS. Therapeutic evaluation of zinc and copper supplementation in acute diarrhea in children: double blind randomized trial. Indian Pediatrics, 2005, 42(5): Lukacik M, Thomas RL, Aranda JV. A meta-analysis of the effects of oral zinc in the treatment of acute and persistent diarrhea. Pediatrics, 2008, 121: Bhatnagar S, Natchu UC. Zinc in child health and disease. Indian Journal of Pediatrics, 2004, 71(11): Fischer Walker CL, Ezzati M, Black RE. Global and regional child mortality and burdenof disease attributable to zinc deficiency. European Journal of Clinical Nutrition, 2009, 63(5): Black RE, Sazawal S. Zinc and childhood infectious disease morbidity and mortality. British Journal of Nutrition, 2001, 85(Suppl.2):S Gebhard RL et al. The effect of severe zinc deficiency on activity of intestinal disaccharidases and 3-hydroxy-3-methylglutaryl coenzyme A reductase in the rat. Journal of Nutrition, 1983, 113(4): Bhan MK, Bhandari N. The role of zinc and vitamin A in persistent diarrhea among infants and young children. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 1998, 26(4): Prasad AS. Discovery of human zinc deficiency and studies in an experimental human model. American Journal of Clinical Nutrition, 1991, 53(2): Aggarwal R, Sentz J, Miller MA. Role of zinc administration in prevention of childhood diarrhea and respiratory illnesses: a meta-analysis. Pediatrics, 2007, 119(6): Haider BA, Bhutta ZA. The effect of therapeutic zinc supplementation among young children with selected infections: a review of the evidence. Food and Nutrition Bulletin, 2009, 30(1)Suppl:S41 S WHO, UNICEF. End preventable deaths: Global Action Plan for Prevention and Control of Pneumonia and Diarrhoea. Geneva, WHO, 2013 ( child_adolescent/documents/global_action_plan_pneumonia_diarrhoea/en/index.html, accessed 17 May

107 135. Lazzerini M, Ronfani L. Oral zinc for treating diarrhoea in children. Cochrane Database ofsystematic Reviews, 2008, (3):CD Santosham M et al. Progress and barriers for the control of diarrhoeal disease. Lancet, 376(9734): WHO, UNICEF. Reaching optimal iodine nutrition in pregnant and lactating women and young children. Joint Statement by the World Health Organization and the United Nations Children s Fund. Geneva, WHO WHO, UNICEF. WHO child growth standards and the identification of severe acute malnutrition in infants and children: a joint statement by WHO and United Nations Children s Fund. Geneva, WHO, WHO et al. Community-based management of severe acute malnutrition: a joint statement by the World Health Organization, the World Food Programme, the United Nations System Standing Committee on Nutrition, the United Nations Children s Fund. Geneva, WHO, Collins S et al. Key issues in the success of community-based management of severe malnutrition. Food and Nutrition Bulletin, 2006, 27(3):S49 S Ciliberto HM, et al. Comparison of home-based therapy with ready-to-use therapeutic food with standard therapy in the treatment of malnourished Malawian children: a controlled, clinical effectiveness trial. American Journal of Clinical Nutrition, 2005, 81(4): Manary M, Sandige H. Home-based therapy for severe malnutrition with ready-to-use food.archives of Disease in Childhood, 2004, 89: Sandige H et al. Home-based treatment of malnourished Malawian children with locally produced or imported ready-to-use food. Journal of Paediatric Gastroenterology and Nutrition, 2004, 39(2): Manary M. Local production and provision of ready-to-use therapeutic food (RUTF) spreadfor the treatment of severe childhood malnutrition. Food and Nutrition Bulletin, 2006, 27(3):S83 S Collins S et al. Management of severe acute malnutrition in children. Lancet, 2006, 1992:

108 146.Ashworth A. Efficacy and effectiveness of community-based treatment of severe malnutrition. Food and Nutrition Bulletin, 2006, 27(3):S24 S Collins S. Changing the way we address severe malnutrition during famine. Lancet, 2001, 358(9280): WHO. Management of severe malnutrition: a manual for physicians and other health workers. Geneva, WHO, WHO. Training course on the management of severe malnutrition. Geneva, WHO, WHO. Technical note: supplementary foods for the management of moderate acute malnutrition in infants and children 6 59 months of age. Geneva, WHO, WHO. Guidelines for an integrated approach to the nutritional care of HIV-infected children (6 months 14 years): preliminary version for country introduction. Geneva, WHO, WHO et al. Food and nutrition needs in emergencies. Rome, World Food Programme, WHO. Communicable diseases and severe food shortage: technical note. Geneva, WHO, 2010 ( shortage/en/index.html, accessed 16 May WHO. Mental health and psychosocial wellbeing among children in severe food shortagesituation. Geneva, WHO, accessed 16 May Infant Feeding in Emergencies Core Group. Operational guidance for emergency relief staff and programme managers. Geneva, Infant Feeding in Emergencies Core Group, pdf, accessed 15 May FAO, WHO. Vitamin and mineral requirements in human nutrition, 2nd ed. Geneva, WHO, FAO, IAEA, WHO. Trace elements in human nutrition and health. WHO, Geneva,

109 158. WHO. Humanitarian health action: technical guidelines in emergencies ( accessed 27 March WHO. Guideline: intermittent iron and folic acid supplementation in menstruating women.geneva, WHO, Beaton GH, McCabe GP. Efficacy of intermittent iron supplementation in the control of iron deficiency anemia in developing countries: an analysis of experience. Toronto, Canada, GHB Consulting, ip R. Prevention and control of iron deficiency: policy and strategy issues. Journal of Nutrition, 2002, 132:802S 805S Galloway R, McGuire J. Determinants of compliance with iron supplementation: supplies,side effects, or psychology? Social Science & Medicine, 1994, 39(3): Galloway R et al. Women s perceptions of iron deficiency and anemia prevention and control in eight developing countries. Social Science & Medicine, 2002, 55(4): Viteri FE, Ali F, Tujague J. Long-term weekly iron supplementation improves and sustainsnonpregnant women s iron status as well or better than currently recommended shorttermdaily supplementation. Journal of Nutrition, 1999, 129: Angeles-Agdeppa I et al. Weekly micronutrient supplementation to build iron stores in female Indonesian adolescents. American Journal of Clinical Nutrition, 1997, 66: Agarwal KN et al. Anemia prophylaxis in adolescent school girls by weekly or daily ironfolatesupplementation. Indian Pediatrics, 2003, 40: Shobha S, Sharada D. Efficacy of twice weekly iron supplementation in anemic adolescentgirls. Indian Pediatrics, 2003, 40: Fernández-Gaxiola AC, De-Regil LM. Intermittent iron supplementation for reducing anaemia and its associated impairments in menstruating women. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2011, (12):CD DOI: / CD pub O Niel-Cutting MA, Crosby WH. Blocking of iron absorption by a preliminary oral dose ofiron. Archives of Internal Medicine, 1987, 147: Brown EG, Dubach R, Moore CV. Studies on iron transportation and metabolism. IX. Critical analysis of mucosal block by large doses of iron in human subjects. Journal of Laboratory and Clinical Medicine, 1958, 52:

110 171. Ekstrom ECM. Supplementation for nutritional anemias. In: Ramakrishnan U. ed. Nutritional Anemias. Boca Raton Florida, CRC Press, 2000, pp Allen LH. Iron supplements: scientific issues concerning efficacy and implications for research and programs. Journal of Nutrition, 2002, 132:813S 819S Mozaffari-Khosravi H et al. Once weekly low-dose iron supplementation effectively improved iron status in adolescent girls. Biological Trace Element Research, 2010, 2261: WHO. Adolescent friendly health services: an agenda for change. Geneva, WHO, UNICEF et al. Packages of interventions: family planning, safe abortion care, maternal, newborn and child health. Geneva, WHO, WHO. Guideline: daily iron and folic acid supplementation in pregnant women. Geneva, WHO, WHO, CDC. Worldwide prevalence of anaemia WHO Global Database on Anaemia. Geneva, WHO, 2008 ( publications/2008/ _eng.pdf, accessed 17 March 2013.) 178. WHO, UNICEF, UNU. Iron deficiency anaemia assessment, prevention, and control: a guide for programme managers. Geneva, WHO, 2001 ( publications/en/ida_assessment_prevention_control.pdf, accessed 17 March Peña-Rosas et al. Daily oral iron supplementation during pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2012, (12):CD DOI: / CD pub WHO. Guideline: intermittent iron and folic acid supplementation in non-anaemic pregnant women. Geneva, WHO, WHO. Haemoglobin concentrations for the diagnosis of anaemia and assessment of severity. Vitamin and Mineral Nutrition Information System. Geneva, WHO, 2011 (WHO/ NMH/NHD/MNM/11.1) ( accessed 17 March

111 182. Peña-Rosas JP et al. Intermittent oral iron supplementation during pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2012, (7):CD ( abstract;jsessionid=a5bf5b426bb3cc5f1a34a77ea d02t02, accessed 18 March WHO. Guideline: vitamin A supplementation in pregnant women. Geneva, WHO, WHO. Global prevalence of vitamin A deficiency in populations at risk WHO Global Database on vitamin A deficiency. Geneva, WHO, 2009 ( who.int/publications/2009/ _eng.pdf, accessed 17 March, 2013.) 185. WHO et al. Trends in maternal mortality: 1990 to Geneva, WHO, 2010 (http//: whqlibdoc.who.int/publications/2010/ _eng.pdf, accessed 17 March Van den Broek N et al. Vitamin A supplementation during pregnancy for maternal and newborn outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2011, (1):CD Rumbold A et al. Vitamin supplementation for preventing miscarriage. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2011, (1):CD Calcium supplementation during pregnancy to prevent pre-eclampsia and its complications. In: WHO recommendations for prevention and treatment of pre-eclampsia and eclampsia. Geneva, WHO, WHO. Calcium supplementation in pregnant women. Geneva, WHO, Villar J et al. Methodological and technical issues related to the diagnosis, screening, prevention and treatment of pre-eclampsia and eclampsia. International Journal of Gynecology and Obstetrics, 2004, 85:S28 S Villar J et al. Preterm delivery syndrome: the unmet need. Research and Clinical Forums, 1994, 9: Brinceno-Perez C et al. Prediction and prevention of preclampsia. Hypertension in Pregnancy, 2009, 28:

112 193. Hofmeyr GJ et al. Calcium supplementation during pregnancy for preventing hypertensive disorders and related problems. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2010, (8):CD Kumar A et al. Calcium supplementation for the prevention of pre-eclampsia. InternationalJournal of Gynecology and Obstetrics, 2009, 104: Hofmeyr GJ et al. Dietary calcium supplementation for prevention of pre-eclampsia and related problems: a systematic review and commentary. BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, 2007, 14: Villar J et al. World Health Organization randomized trial of calcium supplementation among low calcium intake pregnant women. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 2006, 194: Belizan JM, Villar J. The relationship between calcium intake and edema, proteinuria, and hypertension-gestosis: an hypothesis. American Journal of Clinical Nutrition, 1980, 2202: Villar J, Belizan JM. Same nutrient, different hypotheses: disparities in trials of calcium supplementation during pregnancy. American Journal of Clinical Nutrition, 2000, 71: 1375:S 1379S Levine RJ. Letter to the editor. Journal of the American Medical Association, 1997, 1147: Buppasiri P et al. Calcium supplementation (other than for preventing or treating hypertension) for improving pregnancy and infant outcomes (protocol). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2008, (2):CD Carroli G et al. Effects of calcium supplementation on uteroplacental and fetoplacental blood flow in low-calcium-intake mothers: a randomized controlled trial. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 2010, 202:45e1 45e Standing Committee on the Scientific Evaluation of Dietary Reference Intakes, Food andnutrition Board. Dietary reference intakes for calcium, phosphorus, magnesium, vitamin Dand fluoride. Washington DC, Institute of Medicine,

113 203. Whiting SJ, Wood RJ. Adverse effects of high-calcium diets in humans. Nutrition Reviews, 1997,1: Hallberg L et al. Calcium and iron absorption: mechanism of action and nutritional importance. European Journal of Clinical Nutrition, 1992, 46: Jarjou LMA et al. Effect of calcium supplementation in pregnancy on maternal bone outcomes in women with low calcium intake. American Journal of Clinical Nutrition, 2010, 450: Hawkesworth S et al. Effect of maternal calcium supplementation on offspring blood pressure in 5- to 10-y-old rural Gambian children. American Journal of Clinical Nutrition, 2010, 741: Hatton DC et al. Gestational calcium supplementation and blood pressure in the offspring.american Journal of Hypertension, 2003, 16: Belizan JM et al. Long term effect of calcium supplementation during pregnancy on the blood pressure of offspring: follow-up of a randomised controlled trial. BMJ, 1997, 281: Institute of Medicine. Food and Nutrition Board Dietary reference intakes. Application indietary assessment. A report of the Subcommittee on Interpretation and uses of dietary reference intakes and the Standing Committee on the Scientific Evaluation of Dietary Reference Intakes. Washington DC, National Academic Press, WHO et al. Joint statement: wheat and maize flour fortification: practical recommendations for national application. (no place, no date). 111

114 بخش II اثزبخشی بزناهههای تغذیهای با هقیاس بشرگ: شواهذ و هفاهین ذف تخؾ د م ایي ػ ذ اى دادى ایي ه ض ع اػت و چگ تؼضی اص الذاهات تغزی ای ضش سی ت كیف ؿذ دس تخؾ یه دس تش اه ایی تا همیاع تضسي دس هحیظ- ای گ اگ ى اجشاؿذ اػت تیاى هختلش دس ه سد ایي و پیاهذ ا چ ت د اػت تشسػی ؿ ا ذ تشای تخلیق تغییشات دس پیاهذ ای غزایی تشای فؼالیت ای تش اه ای. تؼضی صهی ا دس ه سد تىاهل ؿ ا ذ تش اه ای داد هیؿ د هفا یوی تشای آی ذ تشػین هیؿ د. ت ػال ایي یه تخؾ یافت ی پ ل ج د داسد ت كیفی اص تش اه ای مل ا تماالت. 111

115 1.ت ػؼ ؿ ا ذ تشای اثشات هذاخالت تغزی ای ٲ بٮ بر ٯٳی ٶ ب ٲٷس ثب ٲبټیز ٸ ٯز ؾٹءس صیٻ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ٲبزضاٴ زض خٹاٲ ٦ ٱ زضآٲس زض ٲ بٮ ٻ اٸٮیٻ اٶدب قسٺ سٹؾ Scrimshaw ٸ ټٳ ٧ بضاٴ ثط دبیٻی ٦ بض ثعض ی زض آٲطی ٧ بی ٲط ٦ عی آٸضزٺ قسٺ اؾز )1( س سازی اظ ٲ بٮ بر آیٷسٺٶ ط ٦ ٻ ی ٧ ی اظ ثبٶ ٹشسطیٵ آٴټب زض ٶبضا ٹا ټٷس اٶدب قس )2( س ییٵ ٦ طز ٦ ٻ ٲساذالر س صیٻای زض ٦ ٳ ٥ ثٻ ؾالٲز ٦ ٹز ٤ ث ٣ ب ضقس ٸ س ٧ بٲ ٲؤثط ثٹزٶس. ٶٹیؿٷس بٴ ی ٥ سٯ ی ١ زٺ ٲ بٮ ٻای )3( اثجبر ٦ طزٶس ٦ ٻ ؾالٲز ٸ ٲساذالر س صیٻای ی ٥ ٶشیدٻ ٲثجز ثط س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ زاضز. ٲطا ٢ جز ثٽساقشی اٸٮیٻ ٦ ٻ زض ٦ ٷ طاٶؽ آٮٳبآسب ٲٷ ٣ س قس )4( قبٲ ٲساذالر س صیٻای ټٳبٶٷس ثطٶبٲٻټبی ث ٣ بی ٦ ٹز ٤ )5( ٸ ثطٶبٲٻټبی ٲكبثٻ ثٹز ټٳچٷبٴ ٦ ٻ زض ٶكؿز خٽبٶی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ټٱ آٸضزٺ قسٺاٶس )6(. ایٵ ٲساذالر )ثٻ ٷٹاٴ ٲثب GOBI-FFF یٹٶیؿ ٦ ٷشط ضقس ضؾبٶسٴ آة ثٻ ثسٴ اظ طی ١ زټبٴ قیط زازٴ ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ آٲٹظ ظٶبٴ بنٯٻ صاضی ثیٵ طظٶساٴ ذبٶٹازٺ ٸ ٲ ٧ ٳ ټبی صایی( زض ی ٥ ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ ټٳطاٺ ٸ ا ٳب قس اٲب اضظیبثی اثط ٶبزض ثٹز. قٹاټس ثطای طاحی ثطٶبٲٻټبی ٲؤثط ثٻ نٹضر 1 اٸٮیٻ ثط ضٸی اثطثركی ٲساذالر طزی زض قطای سدطثی ازاٲٻ یب ز. س ساز ٦ ٳی اظ ثطٶبٲٻټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ٦ ٻ قطٸ آٶٽب اظ ؾب 1980 ثٹز ٲث ثطٶبٲٻ صایی از ب یب شٻ سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ٸ ثطٶبٲٻ حٳبیز صایی ٲكشط ٤ )TINP( حٳبیزقسٺ Tamil Nadu Iringa ؾبظٲبٴ ثٽساقز خٽبٶی ثب ز ٢ ز ٦ ٷشط قس ٸ آق ٧ بض قسر قٹاټس ازاٲٻ دیسا ٦ طز. )JNSP( حٳبیزقسٺ سٹؾ یٹٶیؿ ٸ اٶٹا ٢ بث سٹخٽی اظ ٲساذالر ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ ثطٶبٲٻ صایی )ٸ ټٳچٷیٵ س ساز ظیبزی زضثطٶبٲٻټبی ٲطسج ثب ؾالٲز ٲث ٲسیطیز از ب یب شٻ ثیٳبضی زٸضاٴ ٦ ٹز ٦ ی- ))7(IMCI زض ٶ ط ط شٻ قسٺ اؾز.ٲحشٹیبر اظ ثطٶبٲٻټبی یب شٻای ٸ س ییطار ض شبضی ثطای ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ٸ ٲساذالر دعق ٧ ی س ٣ ؿیٱثٷسی قس. ٲحسٸزٺی ایٵ ٲطٸض سٹؾ ٲالح بر ٲ بٮ بر اثطثركی سٷ یٱ قس ٸ سدطثٻی ثطٶبٲٻټب ټٱ ثٻ ٷٹاٴ قسیسا س صیٻای یب اخعا یب اټسا س صیٻای ٢ بث سٹخٻ س طی قسٺ اؾز. ثطای ٲثب ؾٯؿٯٻٲطاست س صیٻای )8( خسا بٶٻ س طی قسٺLancet ٲساذٯٻ 20 اضظیبثی قس. ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ثرف ی ٥ ایٵ ؾٷس سٹنی قس ی ٥ ٲٹ ٢ یز یطٸاثؿشٻ اٲب ٲكبثٻ ENAs ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ ٷٹاٴ دطزاذشٵ ثٻ س صیٻ ٳٹٲی ٷبنط ٦ ٱ ٲهط ٸ ٦ ٷشط ثیٳبضی طٸٺثٷسی قٹز. ضاٺټبی انٯی یب اؾبؼ ٲساذالر ثب ټس ٢ طاض زازٴ ٲبزضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ خٹاٴ 1 اثطثركی ثٻ س ییطار سرٳیٷی زض دیبٲس )ٲثال ٸي یز س صیٻای ٦ ٹز ٤ ( زض ثطٶبٲٻ ٳٯی ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ : ٸ اثط س ییطار زض دیبٲسټبی سرٳیٵ قسٺ ثطای ٲكبض ٦ ز ٲساذالر زض قطای سحز ٦ ٷشط قسٺ ا ال ٠ ٲی طزز. 112

116 خبٲ ٻٲحٹض ټؿشٷس ٸ ٲ ٳٹال ٲطثٹ ثٻ سؿٽیالر )یب بٮیزټبی سٹؾ ٻ زٸٮز( ٸ یب ٦ ٳذیٵټبیی ٲث ضٸظټبی/ټ شٻټ یب ؾالٲز ٦ ٹز ٤ ټؿشٷس. ثطٶبٲٻټبی اٶش ٣ ب ٸخٻ ٲكطٸ یب یطٲكطٸ CCTs( یب )CTs زض دٹقف ٸ اټٳیز دطزاذشٵ ثٻ ؾالٲز ٸ ٲك ٧ الر س صیٻای اذیطا ا عایف دیسا ٦ طزٺاٶس: آٴټبٲ ٳٹال ٲكطٸ ثط اضسجب ثب ؾالٲز س صیٻ ٸ آٲٹظ ذٹزقبٴ ثطٶبٲٻټب )یب ظٲیٷٻټبیی( ضا سك ٧ ی ٲیزټٷس )ثرف ث سی ضا ثجیٷیس(. قٹاټس اثطثركی ٲساذالر س صیٻای اظ ٲ بٮ بر سدطثی ) ٦ بضآظٲبییټبی اثطثركی( ٶكبٴ زازٶس ٦ ٻ ٸي یز س صیٻای ٦ ٹز ٤ )ٸ ٦ ٳشط ٲبزضاٴ( ٲیسٹاٶس اظ ٲساذالر ٲؿش ٣ یٱ ثٽطٺٲٷس قٹز ) (. ثٻټطحبٮٳ ٣ یبؼ صاضی ثبال ثط اؾبؼ اثطثركی ٶشبیح ٶیبظ ثٻ احشیب زاضز ٲثال ثطٶبٲٻټبی ٳٯی قطای ٲش بٸسی اظ ٦ بضآظٲٹزٺټبی اثطثركی زاضٶس ٸ اٸٮٹیز ثبیس ثٻ اضظیبثی اثطثركی قطای سحز ٳٯی زازٺ قٹز. ایٵ ضٸی ٧ طز ٶیبظٲٷس خبی عیٵ ضٸټبی ؾرز طاسط اظ ٦ بضآظٲبییټبی سهبز ی قسٺ اؾز )12( ٦ ٻ سب ٦ ٷٹٶجٻٶسضر اؾش بزٺ ٸ اٶدب قسٺ اؾز. زضحبٮی ٦ ٻ س سازی اظ ثطٶبٲٻټبی ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ زض ؾب 1970 اٶدب قس )خسٸ 2-1( ٣ س ساز ٦ ٳی قبٲ اضظیبثی اثط ثٹز. دیكط ز ثطٶبٲٻټب ثسٸٴ ی ٥ قٹاټس خبٲس ازاٲٻ یب ز ټط زٸ ثٻ ٷٹاٴ ؾطٲبیٻ صاضی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ اظ ثبٶ ٥ خٽبٶی )ٲثال ثٷ الز ٲبزا بؾ ٧ بض ٸ ؾٷ ب ( ٸ ثٻ ٷٹاٴ س ٧ ٳی ثطٶبٲٻ ٲٯی )ٲثال سبیٯٷس ٸ ٸیشٷب (. ثطٶبٲٻ سبیٯٷس ث س اظ ضز ثطٶبٲٻ ٲطؾٹ ذبضخی. 113

117 خسٸ II-1 ثطٶبٲٻ ٲكٳٹ زض ٲطٸضیټبی اثطثركی یٹٶیؿ / ABD 19( ٸ )18 Maso )21( n ACC/SCN )17( ACC/SCN )16( Berg )15( Gwatkin )3( تش اه خٳ یز ثرف زٸ يٳیٳٻ 3 WB )28( Lancet )11( WB )23( DCP2 )61( یٹٶیؿ / WB )21( )12( )10( )06( )06( )06( )03( )01( )00( )96( )91( )81( ؾبa )80( ٹاسٳبالی )59-77( ضٸؾشبیی ی ٥ ٸ زٸ ٶیدطیٻ )69-77( دطٸ قٳبٮی )62-67( )65( Etimsgut سط ٦ یٻ )68-73( Narangwal دٷدبة ټٷس Jamblad ټٷس )71-( ټبٶٹٸض خبٲبیی ٧ ب )-73( Kavar ایطاٴ )73-( ذك ٥ ؾبٮی )82-88( ثٹسؿٹاٶب سؿ ٧ یٵ ٦ بؾشبضی ٧ ب )-74( NNHCP HSDP 114

118 115 /زٲلاؾ بیجٲب ٻیص س )89( یٯیٳ٧س یاص بٷ )86-( ICDS1 سٷټ )90-97( C ICDS2 سٷټ )93-01( C سٷټ TINP1+2 )80-89( * C UPGK یعٶٸسٶا )79-( * C CHN3 یعٶٸسٶا )93-01( ب٦بثٹ٦ ٸطد )89( زٳی٢ ٵیذیٯ ٻٶاضبی )83-86( BIDANI ٵیذیٯ )78-( C ECD ٵیذیٯ C JNSP بیٶاعٶبس ب ٷیطیا )84-88( * C

119 WB )28( Lancet )11( WB )23( DCP2 )61( یٹٶیؿ / WB )21( یٹٶیؿ / ABD 19( ٸ )18 Mason )21( ACC/SCN )17( ACC/SCN )16( Berg )15( Gwatkin )3( ثطٶبٲٻ خٳ یز ثرف زٸ يٳیٳٻ 3 )12( )10( )06( )06( )06( )03( )01( )00( )96( )91( )81( ؾبa )80( سبٶعاٶیب CSD )85-95( سبٶعاٶیب IMCI )00-( سبٶعاٶیب HSDP2 C * سبیٯٷس ؾالٲز/ )-82( س صیٻ ثطظی ٲ ٧ ٳ )76( صایی C ثطظی ثطٶبٲٻ )83( ٲ ٷٹی ٦ ٹز ٤ ثطظی IMCI ثطظی BA )CCT( ثطظی CCT(BFP ( ظیٳجبثٹٺ سٹٮیس )-81( صایی ٲ ٧ ٳ C * )95-02( ثٷ الز BINO C )04-07( ثٷ الز NNP ثٷ الز BRAC 116

120 C C C C * * )07-10( )94-( )93-97( )99-03( ثٷ الز HNPSP ٦ ٯٳجیب دب ٦ ؿشبٴ LHWs ٸیشٷب ؾالٲز/س صیٻ ؾطیالٶ ٧ ب Thriposha ٸ ؾبیطیٵ ٲبزا بؾ ٧ بض Secaline ٲبزا بؾ ٧ بض Secaline 117

121 WB )28( Lancet )11( WB )23( DCP2 )61( یٹٶیؿ / WB )21( یٹٶیؿ / ABD 19( ٸ )18 )01( Mason )21( ACC/SCN )17( ACC/SCN )16( Berg )15( Gwatkin )3( خٳ یز ؾبa )97-( )08-( )96-( )02-( )99-05( ثرف زٸ )12( * * يٳیٳٻ 3 C C C C C )10( )06( )06( )06( )03( )00( )96( )91( )81( )80( ثطٶبٲٻ ٲبزا بؾ ٧ بض اضسجب ٲ ٧ عی ٥ Oportunidad es ټٷسٸضاؼ AIN-C خبٲبیی ٧ ب زؾشیبضاٴ ؾالٲز خبٲ ٻ اسیٹدی اضسجب اسیٹدی PSNP ) ٦ ٳ ٥ صایی( اسیٹدی CBN ؾٷ ب CNP ؾٷ ب NEP ٲٹضیشبٶیب ٦ ٯٳجیب CCT ٶی ٧ بضا ٹئٻ ؾالٲز 118

122 خبٲ ٻ ٶی ٧ بضا ٹئٻ CCT ٷب ثطٶبٲٻCB )99( y ټٷس س ٧ بٲ ظٴ ٸ ٦ ٹز ٤ C ٦ ٯٳجیب FA )-02( ث س اظ ؾب ثٻ ایٵ ٲ ٽٹ ٦ ٻ ثطٶبٲٻ زض ظٲبٴ ٶ بض زض حب ازاٲٻ یب شٵ اؾز. ټیچ ا ال بسی ثطای ثطذی اظ ثطٶبٲٻټب زض زؾشطؼ ٶجٹز : ا ال بر ٦ ب ی خٽز سرٳیٵ س ییط زض دیبٲس )ٸظٴ ٦ ٱ )ppts/year ٸ قسر ٲبٶٷس CHWs/1000 یب $/child زض ؾب ٸخٹز زاقز C: ٲ بٮ ٻ ٲٹضزی اٶدب قسٺ زض يٳیٳٻ اضایٻ قسٺ اؾز. 119

123 سٳبی ثٻ دیكط ز زض ٲٹاضز ٣ ساٴ ٶؿجی ٶشبیح اضظیبثی ٲثجز ثٻ ٹض ؿشطزٺ ٲٹضز سٹخٻ ٢ طاض ط ز ثطای ٲثب ٶدبر ٦ ٹز ٦ بٴ اٶ ٯؿشبٴ )14(. )ایٵ ثطٶبٲٻ ث سا ثحث ذٹاټس قس.( ؾٷدفټبی اضظیبثیټبی ثطٶبٲٻټبی ٳٯی ثٻسسضیح اظ یب شٻټبی ثطٶبٲٻټبی ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ آٴټب اظ ؾب 1980 ؿشطزٺ قس ؾبذشٻ قس. ثط اؾبؼ ایٵ دیكط ز 61 دطٸغٺ ا ٦ ثطا ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ )خسٸ 2-1( ٦ ٻ ٶكبٴزټٷسٺی ا ٦ ثط ثطٶبٲٻټبی ٲطسج ی اؾز ٦ ٻ زض حسٸز 30 ؾب صقشٻ اٶدب ط شٻ اؾز ثطضؾیقسٺ اؾز. ثطذی اظ دطٸغٺټبی اٸٮیٻ ٲث ٲ بٮ ٻی Narangwal ٲشٳبی ثٻ ٦ بضآظٲبییټبی اثطثركی ثٹزٺ ٸ آٴټب ی ٥ اؾبؼ ثطای ٦ بضټبی ث سی طاټٱ ٲی ٦ ٷٷس. ٲ بٮ بر ٲطٸضی اٶدب قسٺ سٹؾ Gwatkin ٸ ټٳ ٧ بضاٴ) 3 ( ٸ )15( Berg ثٻ ټٳبٴ دطٸغٺ ٶعزی ٥ ٲیقٹٶس ٸ زض سؿطی ؿشط قطٸ ثطٶبٲٻټبی ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ زض ؾب 1980 ٲ ٷیزاض ثٹزٶس )16(. یبظزٺ ٲ بٮ ٻ ٲٹضزی ٦ كٹضی ضاٺاٶساظی قسٺ ا ال بر ايب ی طاټٱ ٦ طزٶس )17(. ی ٥ دطٸغٺ ثطٶبٲٻضیعی ٲٷ ٣ ٻای حٳبیزقسٺ سٹؾ ثبٶ ٥ سٹؾ ٻی آٲطی ٧ ب ٸ یٹٶیؿ زض ټ ز ٦ كٹض آؾیبیی ثطٶبٲٻټب ضا اضظیبثی ٦ طزٶس )18 19(. ی ٥ اضظیبثی طایف س صیٻای ٲطسج ثب ٶٻ ثطٶبٲٻ )20( ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ ٲجبضظٺ ثب ؾٹءس صیٻ اٶدب قس: ظٲبٴ اٶدب ٲ بٮ ٻ )21( ٦ ٻ قبٲ چٽبض ثطضؾی زض ٳ ١ ٦ كٹضی ثٹزٶس. ٲ بٮ ٻ ٲطٸضی ثطای سرٳیٵ ٲٷبث )قسر ثٻ ٷٹاٴ ٲٷبث ؾط زض ټط ؾب ( دٹقف دیبٲسټب ٸ ؾبیط ب ٦ شٹضټبی ٦ ٯیسی ثطای 15 ثطٶبٲٻ ؿشطزٺ قس )22(. عاض ثبٶ ٥ خٽبٶی )23( ثٻ ٶ ٣ اظ دطٸغٺټبی ٮیؿز قسٺ زض خسٸ 2-1 ثٻ "ٲؿیطټبی ٦ ٹسبٺ ثطای ثٽجٹز س صیٻ" ثٻ ٲ ٷی ٲساذالر ٲؿش ٣ یٱ ٲربٮ ثب ٲحشٹای س ییطی )ثٻ ٷٹاٴ ٲثب آٲٹظ زضآٲس( اقبضٺ ٲی ٦ ٷس. ؾطیټبی س صیٻ )11( Lancet قبٲ ثؿیبضی اظ ٶشبیح اثطثركی عاضقسٺ زض ثرف ی ٥ ټٳچٷیٵ ٦ كیسٴ س سازی اظ ٲٹ ٢ یز ی ٧ ؿبٴ اٶدب قسٺ زض دطٸغٺټبی ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ زض خسٸ 2-1 اؾز )24(. ثب ٸخٹز ایٵ ٦ ٳجٹز اضظیبثیټبی اثطثركی ؾرز ثطٶبٲٻټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ سٹؾ سٳطیٷبر خبٲ Lancet ثطخؿشٻ قس. ثبٶ ٥ خٽبٶی اظ اضظیبثی ٲدسز حسا ٢ زٸ ٲٹضز ثطای ثٷ الز )25( ٸ ٲبزا بؾ ٧ بض )26( ٸ اضظیبثی ثطٶبٲٻ ؾٷ ب )27( حٳبیز ٦ طز. طٸٺ اضظیبثی ٲؿش ٣ ی ٥ سٯ ی ١ اظ 28 اضظیبثی )ثطذی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ثطذی سدطثی( ضا چبح ٦ طز )28(. ایٵ ٲ بٮ ٻی ٲطٸضی زض اؾشرطاج اٮ ٹی ضٸقٵ بٮیزټبی ٲطثٹ ثٻ اثطثركی ق ٧ ؿز ذٹضز. ثٻ ټط حب قبٲ سرٳیٵ ٢ ٹر ٲهط ٲٷبث ٦ ٻ ٲؿئٹ ثطذی اظ س بٸر ټبؾز ٶجٹز. ٲ بٮ ٻ اثط س سازی اظ ثطٶبٲٻټب ٸ ثطآٸضز ٳٯی اظ اٶساظٺ اثط آٶٽب ضا قبٲ ٲی قٹز. )اذیطا ایٵ اضسجب ثیٵ ؾ ٹح زازٺټب- قسر ٸ اٶساظٺی اثط ثٻ ٶسضر اضظیبثیقسٺ اؾز.( چٷس آغاٶؽ ذبضخی ٲث ثبٶ ٥ خٽبٶی آغاٶؽ ایبالرٲشحسٺ آٲطی ٧ ب ثطای دیكط ز ثیٵاٮٳٯٯی آغاٶؽ دیكط ز ثیٵاٮٳٯٯی ؾٹئس ٸ یٹٶیؿ ایٵ ثطٶبٲٻټب ضا حٳبیز ٦ طزٶس. ایٵ ٲ بٮ ٻی ٲطٸضی اظ آٶدبیی ٦ ٻ اضظیبثی زازٺټب زض زؾشطؼ ثٹز ایٵ سدطثٻټب ضا سٯ ی ١ ٦ طزٺ )خسٸ 2-1( ٸ اؾبؾب ثٻ خبی عیٷی ٸ خٷجٻ ٲسیطیشی س ٧ یٻ ٦ طز. 111

124 2. چ چیضی الصم اػت و تذا ین اثط ٸا ٢ ی زض ٳٯیبر ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ثطٶبٲٻ چٷس خعیی ٣ ثٻ اثط ٲساذالر طزی ٲث ٲكبٸضار سٳطیٷبر صایی ثؿش ی ٶساضز )ٸ سبثیط ثبٮ ٣ ٹٺ( ثٯ ٧ ٻ ټٳچٷیٵ ثٻ ٸؾبی طاټٱ ٦ ٷٷسٺ )اؾبؼ ٸ ضاٺ( ٲهط ٲٷبث ٲحشٹا ٸ سساذ ثب ؾبیط بٮیزټب ٸ ب ٦ شٹضټب ٶیع ثؿش ی زاضز. ثسٸٴ ایٵ ٲٹيٹ س ؿیط ٶشبیح ٹٶب ٹٴ ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ثبال شٻ قس زقٹاض ٲی ٦ ٷٷس ٶیبظ ثٻ سٹخٻ زاضٶس. ثطٶبٲٻټبی ثب قٹاټس اؾز )28(. ٶٻ ٲكبض ٦ ز طی ١ آٴ اظ ٲطز ٦ ٻ ضاٺټبیی ثٯ ٧ ٻ ٲساذالر ذٹز سٷٽب ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ ثبیس ثب اثط ضؾیسٴ ثٻ ٶشبیح ٢ بث س ٳیٱ ٲطثٹ ثٻ قٹاټس ٸ س ؿیطقبٴ ټٳچٷیٵ ثٻ ٷٹاٴ ٦ بضثطزقبٴ ثطای طحټبی ٲٳ ٧ ٵ ٸ ٲٷبث ٹالٶی ا عایف ٲ ٣ یبؼ یب ثطٶبٲٻټبی خسیس ٢ هس قسٺ ثٻ سؿطی ثٽجٹزی س صیٻ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ظٶبٴ زض ٦ كٹضټبی ثب زضاٲس دبییٵ ٸ ٲشٹؾ سط ٦ یت قٹز. سرٳیٵ ثٹزٴ ٳٯی سرهیم اق ٧ ب اظ ثطذی اثط ٲؿش ٣ یٱ زض ټط ع س ٣ طیجب زضٲبٴ ټبی طٸٺ ثٻ سهبز ی ثطٶبٲٻ-ټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ یب ٲٯی ٢ بث اثجبر ٶیؿز. سرٳیٵټبی اثطثركی زض ایٵ ٲ ٣ یبؼ ثٻ اضظیبثی طحټبیی ٦ ٻ احشٳبال ٢ هس ثٻ اؾشرطاج س ییط ذبٮم ٢ بث اؾٷبز ثٻ ٲساذٯٻ سٹؾ ٹٶٻای اظ ٲشسټب ٦ ٻ ا ٯت ثٻ ٷٹاٴ قجٻ سدطثی سٹنی قسٺاٶس ثؿش ی زاضز )قبٲ سدطثیبر جی ی(. قبیس سٷٽب ثطٶبٲٻ ٲٯی ٶعزی ٥ ٦ ٻ ٳسا ثٻ خٳ یزټبی ثطای زضٲبٴ ثب ٲ ٣ بیؿٻ طٸٺټبی اذشهبنی زازٺ قسٺ اؾز ثطٶبٲٻ progresal oportunidudes زض ٲ ٧ عی ٥ اؾز )29(. سٹؾ ٻ زض ٹ ثطٶبٲٻټبی س صیٻ ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ٲبزضی ٸ ٦ ٹز ٤ )ٲثال اٶساظٺ یطی ضقس یب قبذم سٹزٺ ثسٴ( ثٻ ٹض ٲ ٷیزاض سٹؾ خٷجفټبی ثطٶبٲٻټبی ضیعٲ صی ٦ ٻ ثٻ ٹض ؿشطزٺ ذبضج اظ ٲؿیط انٯی بٮیزټبی ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ اٶدب قس س ؿیط قس. ثطای ٲثب ٶٳ ٥ یسزاض ٲ ٳٹال ی ٥ ثطٶبٲٻ خسا بٶٻ ثٹزٺ ٸ VAD اؾبؾب سٹؾ سٹظی ٦ ذؿٹ ثب زٸظ ثبالی ٲشٷبٸة زض ٦ ٳذیٵ ؾالٲز ٦ ٹز ٤ ٸ یب بٮیزټبی ایٳٹٶیعاؾیٹٴ ٶكبٴ زازٺ ٲیقٹز. ٲ ٧ ٳ آټٵ ثٻ ثطٶبٲٻټبی ٲٷ ٱ ٲطثٹ ٲیقٹز. اٲب ثٻ ٹض ٦ ٯی ثیف اظ سٹؾ ٻ یب اثطثركی ثٻ زؾز ٶیبٲسٺ اؾز. زضزټٻ صقشٻ اٸٮٹیزټب ثٻ ؾٹی س بز ثیكشط ٸ ضٸی ٧ طز دیٹؾشٻ حط ٦ ز ٦ طز. ثٻ ټطحب زازٺ- ټبی زض زؾشطؼ ثطٶبٲٻټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ٶشٹاٶؿز اثط ٲٳ ٧ ٵ یب اخعای ٲرشٯ زض س صیٻ ٳٹٲی ضا سكریم زټس )اٶساظٺ یطی قسٺ سٹؾ آٶشطٸدٹٲشطی( ثب ٸخٹز ایٵ اثطار ضیعٲ صیټبی انٯی ٲیسٹاٶس ظٲبٶی ٦ ٻ زازٺټب ٸخٹز زاضز سرٳیٵ ظزٺ قٹز )ثطای ٲثب زض آٶٳی(. ثطٶبٲٻټب ٶجبیس ثٻ ؾبز ی سٯ ی ١ ايب ی اخعای ٲ طز )یب ٲساذالر خسا بٶٻ( ٶكبٴ زازٺ قٹٶس. ٲیسٹاٴ اٶش بض 1 زاقز ا ٯت ٲساذالر چٷس بٶٻ ټط ی ٥ اظ زی ط اثطار ضا س ییط زټس. ٲٷبث ضا ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٶشٹاٴ ايب ٻ ٦ طز: 1 اثطار ٲش ٣ بث ٲیسٹاٶس زض ټط زٸ خٽز ثبقس: ثطای ٲثب اٶش بض ٲیضٸز ٦ ٷشط اؾٽب ثطای ؾبذشٵ ثطٶبٲٻټبی صایی ثیكشط ٲؤثط ثبقس. قبیس ایٳٹٶیعاؾیٹٴ ؾطذ ٥ ٲٷشٽی قسٺ ثٻ ٲ ٧ ٳ زضٲبٶی ٸیشبٲیٵ A اثط ٦ ٳشطی ثط ٲط ٨ ٸٲیط ؾطذ ٥ زاقشٻ ثبقس. 111

125 ٸ ٢ شی ی ٥ ؾیؿشٱ ٦ بض ٲی ٦ ٷس سط ٦ یجی اظ ٲساذالر ٲیسٹاٶس اٶ ب دصیط ثبقس ٸ ټعیٷٻ انٯی بٮیزټبی ايب ی ٦ بټف یبثس )ثسٸٴ زٮی ٢ طیت ثٻاس ب ٠ ٦ بض طاٴ ذ ٲ ٣ س (. ؾؤاالر ٦ ٯیسی قسر ٲٷبث ٸ ٦ ی یز ثطٶبٲٻټب دٹقف ٲحشٹا ٸ اؾبؼ یب ضاٺټبیی ٦ ٻ ا طاز زض سٳبؼ ثب بٮیزټبی ثطٶبٲٻای سط ٦ یجی ؾطاؾطی ټؿشٷس- اذیطا ثٻ ٷٹاٴ س ییٵ ٦ ٷٷسٺټبی حیبسی دیبٲس سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹٶس ) (. ایٵ ٢ ؿٳز اظ اټسا ؾٷس ثط اثطثركی چٷس خعیی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ثطٶبٲٻ ٳٯی ٸ ٲ یس ثٹزٴ ثطای سهٳیٱټبی ؾیبؾز ٸ ثطٶبٲٻټب سأ ٦ یس ٲی ٦ ٷس: زض ح ٣ ی ٣ ز اضظیبثی ٶشبیح ثطای ٲكبض ٦ ز چٷیٵ سهٳیٱټبیی ٦ ب ی ثٻ ٶ ط ٲیضؾس )ثٻ Habicht ٸ ټٳ ٧ بضاٴ )30( ثطای س جی ١ طاحیټبی اضظیبثی ثطای ٶیبظټبی سهٳیٱ یطی ٲطاخ ٻ ٶٳبییس(. 112

126 تاثیش تش اه ای تغزی ای تش س ی چ وؼا ی تخویي صد هیؿ د.3 ټس ایٵ ٦ بض طاټٱ ٦ طزٴ قٹاټس ثطای سرهیم س ییطار زض دیبٲسټبی س صیٻای ثطای بٮیزټبی ثطٶبٲٻای اؾز. ثٻ ایٵ ٲٷ ٹض س طی ز ٢ ی ١ ایٷ ٧ ٻ دیبٲسټبی س صیٻای چٻ ٦ ؿی اضظیبثی ٲیقٹز ثٻ دیبٲس قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺټب یب خٳ یز ٦ ٯی )ثب ؾٵ ٸ خٷؽ ٸ...( اقبضٺ ٲی ٦ ٷس. ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ثٽجٹز ٲیعاٴ اٸٮیٻ ؾطی سط اظ ٲیعاٴ دبیساض ثبقس ٸ ایٵ ٲیعاٴ اٸٮیٻ ٶیبظ ثٻ سكریم اظ ٲیعاٴ دبیساض ثطای زیسٴ ٶشبیح دبیساض زاضز. ٲ ٳٹال ٲیعاٴ اٸٮیٻ زض حسٸز %5-10 زضخٻ س ییط زض ٸظٴ ؾبppt(/ ( ثیف اظ ی ٥ زٸضٺی ٲحسٸز )قبیس چٷسیٵ ٲبٺ( ٸ دؽ اظ آٴ ٲیعاٴ دبیساض ؾبptt/ 1/2 اؾز. ی ٥ ظٲیٷٻ ٲ ٳٹ طایف ثٻ ثٽجٹز )ثسٸٴ ثطٶبٲٻ( زض حسٸز ؾبptt/ 0/5- اؾز. )ثطای ٲثب قطٸ زض %40 ٦ بټف ثٻ % 35 زض ی ٥ زټٻ(. چٽبض ٲیعاٴ ٲٳ ٧ ٵ اؾز اٶساظٺ یطی قٹز: )1( )2( )3( )4( ٲیعاٴ اٸٮیٻ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ )ٲ ٳٹال اظ زازٺټبی سٹظیٵ( ٲیعاٴ دبیساضی قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ 1 ٲیعاٴ اٸٮیٻ خٳ یز ٲیعاٴ دبیساضی خٳ یز ٲثال اظ ٶ طؾٷدی اضظیبثی ٲجشٷی ثط خٳ یز: ٲطثٹ ثٻ ٲیعاٴ خٳ یز سحز س ساز ثطٶبٲٻ دٹقف قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ س ییط اؾز ٲٳ ٧ ٵ یبثٷس )ثٻ ثطٶبٲٻ زاذ یب اظ ثطٶبٲٻ ذبضج قٹٶس(. ایٵ ی ٥ ٶكبٶ ط اؾش بزٺقسٺ زض ق ٧ 2-1 ٸ 2-2 اؾز ٦ ٻ ث سا ثحث ذٹاټس قس. اٶساظٺ اثط ٲیسٹاٶس ثٻ ٷٹاٴ ٲیعاٴ س ییط اٶساظٺ یطی قٹز- ٲثال ؾبptt/ یب س ییطار ٢ ج /ث س )ی ٥ ظٲبٴ(. ٲیعاٴ ثطای ثطٶبٲٻټبیی ٦ ٻ ٲ ٳٹال ی ٥ اثط س ٥ ظٲبٶٻ زاضٶس اؾش بزٺ ٲیقٹز اٲب سب دیبٲسټبی ٲٹضزٶ ط ثٻ ی ٥ 2 ایسٺآ یب ٶطٲب ثطؾس ٲیسٹاٶس ازاٲٻ یبثس. ٶشبیح ٦ بضایی ٲ ٳٹال اقبضٺ ثٻ طٸٺټبی ذبل قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ زاضز )ٲثال زض زٸضاٴ ثبضزاضی: ٲبٺ( ٸ ټٳیكٻ اثطار ٢ بث اٶش بض زض قطای ٦ بټف قیٹ خٳ یز س ییط ٶٳییبثس )ٲیعاٴ ثٽجٹز زض خٳ یز(. Victora ٸ ټٳ ٧ بضاٶف زض خعییبر خٷجٻټبی ٲرشٯ ثیٵ ٲیعاٴ اثط ٸ ثطٶبٲٻټبی ضٸسیٵ ضا ٲٹضز ثحث ٢ طاض زازٶس. ٲ بٮ بر ٲٹضزی Lancet قجیٻؾبظی دٹقف زازٴ دیبٲسټبی ٲط ٨ ٸٲیط ٦ ٹسبٺ ٢ سی ٸ ٶبسٹاٶی ؾب ټبی ظٶس ی س سی قسٺ ضا عاض ٦ طزٶس )11(. ٲیعاٴ ثٻ ٷٹاٴ دیبٲس اثطثركی اٶساظٺ اثط ٦ ٻ ثب ؾبptt/ زازٺ ٲیقٹز اؾش بزٺ ٲیقٹز. 1 ٲ ٳٹال عاض ٶٳیقٹز- ٶ طؾٷدی ثط دبیٻ خٳ یز ثٻ ٶسضر ثٻ نٹضر اٸٮیٻ زض ثطٶبٲٻټب اٶدب ٲیقٹز. 2 اټسا ا ٯت س ییٵ ٲیقٹز ثطای ٲثب ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی زض ثچٻټبی دیف اظ ٲسضؾٻ سب % 25 زض حسٸز 5 ؾب. سٹخٻ قٹز ٦ ٻ ایٵ س ؿیط ثٻ ؾبptt/ زض قطٸ قیٹ اؾش بزٺ ٲیقٹز: ا ط ایٵ % 40 ثبقس اټسا زض 5 ؾب ثٻ % 30 ٲیضؾس ؾب 2ptt/ ; ؾبptt/ 10/5 113

127 ؿىل II-1 هیضاى پایذاس جوؼیتی وا ؾ ون ص ی )ػال/ )ptt دس همایؼ تا تش اه تخویي ؿذت CHNWS دس ش 1000 و دن هؼادالت تخؾ-صهاى ( FTEs 0/1( ؿىل II-2 هیضاى پایذاس جوؼیت وا ؾ ون ص ی )ػال/ ptt ( دس همایؼ تا تش اه تخویي ؿذت ت ػ اى ضی - ای تش اه ضی ای جاسی ) ؿش عؿذ ( US خا اد ش ػال 114

128 ولیذ bd دطٸغٺ س صیٻ از ب یب شٻ ثٷ الز Eth خبٲ ٻ اسیٹدی ثط اؾبؼ ثطٶبٲٻ صایی Icds دطٸغٺ ذسٲبر س ٧ بٲ ٦ ٹز ٤ ی ٧ ذبضچٻ ټٷس 1 Ins ثطٶبٲٻ ثٽجٹز س صیٻ ذبٶٹازٺ اٶسٸٶعی Mad ثطٶبٲٻ س صیٻ خبٲ ٻ زٸ ٲبزا بؾ ٧ بض Sen ثطٶبٲٻ س صیٻ خبٲ ٻ ؾٷ ب Thai ثطٶبٲٻ س صیٻ ٲٯی سبیٯٷس tinp1 ثطٶبٲٻ س صیٻ از ب یب شٻ سبٲی ٶبزٸ 1 thip2 ثطٶبٲٻ س صیٻی از ب یب شٻ سب ٦ ی ٶبزٸ 2 tz-ir ثطٶبٲٻ حٳبیز س صیٻ ٲكشط ٤ ایطیٷ ب سبٶعاٶیب Vnmثطٶبٲٻ ٦ ٷشط ؾٹءس صیٻ دطٸسئیٵ ٸ اٶطغی ٸیشٷب 115

129 4. ؿىل ه ح ی پاػخ زٸ اثط یطذ ی ثبیس سكریم زازٺ قٹز. اٸال ٲكبټسار ٹ ٠ اٮص ٦ ط ٦ ٻ ٲیعاٴ حیبسی ٦ بټف ؾٹءس صیٻ زض ٲیبٴ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ٸ ث س اظ آٴ قطٸ ثطٶبٲٻ سٳبی ثٻ زاقشٵ ؾط ز ثبالسطی اظ ٲیعاٴ دبیساض زاضز ثٷبثطایٵ ٲٷحٷی قیٹ قیت سٷسی زاقز ٸ ث س ٲؿ ح قس. زالی ثٻ ذٹثی س ییٵ ٶكسٶس اٲب احشٳبال ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ی ٥ ثرف زاٸ ٯجبٶٻ خٳ یز- ثطای ٲثب آٴټبیی ٦ ٻ اذیطا ٲطیى قسٶس- ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ ٲطا ٢ جز ٸ سٹخٽبر دعق ٧ ی ؾطی دبؾد زټٷس ٸ ؾطی ب ذٹة قٹٶس. ٯ ٦ ٱٸظٶی خبضی ثطای ؾبیط ثرفټبی خٳ یز ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٲرشٯ ثبقٷس- ٲثال ثطای سٳطیٷبر س صیٻ ٸ ٶباٲٷی- ٸ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثب ؾط ز ٦ ٳشطی ثٽجٹز یبثٷس. ایٵ ٲیعاٴ دبیساض اؾز ٦ ٻ ٶٽبیشب ثٽجٹز س صیٻ ٹالٶیٲسر ضا ثٻ اضٲ بٴ ذٹاټس آٸضز. ایٷ ٧ ٻ ا ط ثطٶبٲٻ ٢ قٹز چٻ اس ب ٢ ی ثطای ثٽجٹز حیبسی ذٹاټس ا شبز ٶبقٷبذشٻ اؾز اٲب ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٦ ٻ احشٳبال زٸثبضٺ ثسسط قٹز. ٲیعاٴ دبیساض سرٳیٵ ظزٺ قسٺ زض ؾ ح خٳ یز ثٻ ٷٹاٴ قبذم انٯی اؾش بزٺ قس. ثبٶیب ی ٥ ٶٹ یط ذ ی اظ ضاث ٻ زٸظ دبؾد ثیٵ ٲیعاٴ ثٽجٹز )زض ٲیبٴ خٳ یز( ٸ ٲٷبث اؾش بزٺقسٺ ٲٹضز اٶش بض اؾز. ایٵ ٲسر ٹالٶی اؾز ٦ ٻ طو قسٺ اؾز )31( ٸ ی ٥ ٢ بٶٹٴ دیكٷٽبزی اؾز ٦ ٻ 10- US5 زالض head/ زض ټط ؾب ثطای ثٻ اضٲ بٴ آٸضزٴ ثٽجٹز ٦ ٱٸظٶی ثٻ ٲیعاٴ ؾب / 1-2 ptt ٶیبظ اؾز )17(. زض ظیط ایٵ ی ٥ اثط ثٻ ٶؿجز ٦ ٳشط زیسٺ ٲیقٹز- ثٻ ی ٥ ؾ ح آؾشبٶٻ ٢ ج اظ قطٸ ثٽجٹزی ثبیس ثطؾس. )ی ٥ ٶشیدٻ ایٵ اؾز ٦ ٻ ټعیٷٻ ذیٯی ٦ ٱ ټط قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ ٶٻ سٷٽب ٲك ٧ ضا آټؿشٻسط ح ٲی ٦ ٷس ثٯ ٧ ٻ انال ٶٳیسٹاٶس آٴ ضا ح ٦ ٷس( ٸ ٲٷبث ضا سٯ ٲی ٦ ٷس. سب ٦ ٷٹٴ ا ال بر ٦ ب ی ثطای ثطضؾی ایٵ سدطثٻ زض زؾشطؼ ٶیؿز. ثٻ ټط حب ا بی ؾالٲز خبٲ ٻ/ ٦ بض طاٴ س صیٻ )CHNW( )ٲثال" CHNWs ټط 1000 ذبٶٹازٺ( ی ٥ اٶساظٺ یطی ٲ یس ثطای ٦ ثطر زازٺ ثٻ سرٳیٵ ایٷ ٧ ٻ ٦ سا ٲٷبث ثطای زؾشیبثی ثٻ اثط ٲٹضز ٶیبظ اؾز اخبظٺ ٲیزټس. زض ٲدٳٹ ی ٥ ټس زؾشیبثی ثٻ ٶٹ ثطٶبٲٻټبی ٳٯی اؾز- چٷسخعیی ثب اؾبؼ ٲرشٯ - ٸ ی ٥ ٦ بټف دبیساض زض ٦ ٱٸظٶی ٦ ٹز ٦ بٴ ضا زض ٲیبٴ خٳ یز ٸ ایٷ ٧ ٻ ٦ سا ٲٷبث ٲٹضز ٶیبظ اؾز ضا ثٻ اضٲ بٴ ٲیآٸضز.ثیف اظ 60 ثطٶبٲٻ ٦ كٹضی ٲ ط ی قسٺ اؾز )خسٸ 2-1( ٸ 21 ثطٶبٲٻ زض ایٷدب ٲطٸض قس ٸ زازٺټب اظ 11 ثطٶبٲٻ اؾشرطاج قس ٦ ٻ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس سرٳیٷی ٲٷ ٣ ی اظ ثٽجٹز س صیٻ ٸ ٲٷبث ٲهط ی ضا ثسټس ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ق ٧ 11-1 ٸ 11-2 ٶكبٴ زازٺقسٺ اؾز. 116

130 5. وذام اجضا اص چ هؼیش/ اص چ اػاػی دس تش اه ای هؤثش ؿاهل هیؿ د اخعای ثطٶبٲٻی زض ٶ ط ط شٻ قسٺ زض خسٸ 2-2 ذالنٻ قسٺ اؾز طٸٺثٷسی ثطای اثطثركی ثطٶبٲٻټبیی ثب ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ ٲطٸض قسٺ ٸ ٷٹاٴټبی ٲ بز ثٻ ٷٹاٴ ٦ ٻ ENAs اثطثركی زض ثرف 1 ثطضؾی قسٺ ٸ ثٻٶٹثٻ ذٹز زض ؾٯؿٯٻ ٲطاست س صیٻای ٶكبٴ زازٺ ٲیقٹز. زض ا ٦ ثط ثطٶبٲٻټب یب شٻټبی ٲ ٧ ٳ ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ اضخب زازٺ ٲیقٹز طچٻ بٺ ٸ ثی بٺ قبٲ ظٶبٴ ٶیع ٲیقٹز )ٲثال زض اسیٹدی ٸ ٲ ٧ عی ٥ (. ٲكبٸضٺ ثیكشط اظ سجٯی بر ضؾبٶٻای خبٲ ٻٲحٹض زض ٶ ط ط شٻ ٲیقٹز. ٦ ٷشط ضقس خعئی اظ ثطٶبٲٻ ٳٯی اؾز اٲب ثٻ سٷٽبیی اثطثركی ٶساضز. ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی قبٲ س ٣ ٹیز ٶٳیثبقس. اظ آٶدبیی ٦ ٻ ث سا سٹؾ ضاٺټبی زی ط اظ آٴټبیی ٦ ٻ زض ایٷدب سٹنی قسٺاٶس طاټٱ ٲیقٹٶس. س ٣ طیجب ټٳٻی زازٺټبی دیبٲسټبی ثطٶبٲٻ زض زؾشطؼ ثط دبیٻی س صیٻ ٦ ٯی ) ٦ ٹز ٦ بٴ( سٹؾ سٵ ؾٷدی اٶساظٺ یطی قسٶس. اخطای ثطٶبٲٻ سٹؾ ی ٥ یب ثیف اظ چٽبضضاٺ زض خسٸ 2-3 سحٹی زازٺ قسٶس. ٲطا ٦ ع س صیٻ زضٲشٵ خبٲ ٻ ٲ ٳٹال ثٻ ٷٹاٴ دبیٻای ثطای CHNWs زض ٶ ط ط شٻ ٲی قٹٶس ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض ٸیعیز ٲٷع اٶدب یطٶس. زض ٦ سٹظی ضاٺټب ثیٵ 32 ثطٶبٲٻ ٲكبثٻ ثٹز )خسٸ 2-3a( 21 ثطٶبٲٻ ٦ ٻ ثب خعییبر سٹنی قسٶس )خسٸ 2-3b( ٸ 11 ثطٶبٲٻ ثطای زازٺټبی ٦ ٳی زض زؾشطؼ ثٹزٶس )خسٸ 2-3c(. حسا ٢ %70 ثطٶبٲٻټب ثب ٳ CHNWs اظ ٲط ٦ ع س صیٻ ٲحی ی خبٲ ٻٲحٹض ثٹزٶس. خسٸ 2-3b 2-3c ٸ 2-3a ٶكبٴ زازٶس ٦ ٻ زازٺټبیی ٦ ٻ آٶبٮیع ٦ ٳی قسٶس )خسٸ 2-3c( ثٻ ذب ط زض زؾشطؼ ثٹزٴ اٶشربة قسٶس ٸ ثٻ ٹض ٢ بث ٲالح ٻ اظ طٸٺټبی ثعض ٨ سط ٦ ٻ اٶشربة قسٺ ثٹزٶس ٲش بٸر ٶجٹزٶس. 32 ثطٶبٲٻ زض خسٸ 2-1 اظ ی ٥ سح ٣ ی ١ ازثی ثطای ا ال بر اخعا یب بٮیزټبی ثطٶبٲٻای ٲ ط ی قسٶس. ثطذال اؾبؼ ټٳٻ ثطٶبٲٻټبی ٲطٸضی چٷسخعیی ثٹزٶس. اظ 32 ثطٶبٲٻ %60 یب ثیكشطقبٴ ثب س صیٻی ٲ ٧ ٳ )ا ٯت ټس زاض( ٦ ٷشط ضقس ٸ ٲكبٸضٺ )حٳبیز س صیٻ ثب قیط س صیٻ ٲ ٧ ٳ یب حبٲٯ ی ثٻ سٷٽبیی یب ثٻ نٹضر سط ٦ یجی( )خسٸ 2-4a( خبی عیٵ قسٶس %80 یب ثیكشط 21 ثطٶبٲٻ ٦ ٻ ثب خعییبر سٹنی قسٶس ثب ایٵ اخعا خبی عیٵ قسٶس )خسٸb 2-4(. ټٳٻی ثطٶبٲٻټب ثطای زازٺټبی ٦ ٳی زض زؾشطؼ قبٲ 3 خع ثٹزٶس )خسٸc 2-4( ثب ٲكبٸضٺ ثٻ ٷٹاٴ ٲساذٯٻ ثٻ ز بر ثیكشط طاټٱ قس. ثیف اظ ٶیٳی اظ ثطٶبٲٻټبی ٲطٸضی ثب ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی خبی عیٵ قسٶس ٸ ی ٥ ؾٹ یب ثیكشطقبٴ اضخب ی یب زضٲبٶی عاض قسٶس ٦ ٻ قبٲ زضٲبٴ- ټبی ؾٹءس صیٻ خبٲ ٻٲحٹض ٲیقٹٶس. 117

131 خسٸ II-2 اضسجب ٸاغ بٴ ثرف 1 ٸ 2 ٸ ؾطیټبی س صیٻ الٶؿز ؾطی س صیٻ الٶؿز بٮیزټبی يطٸضی س صیٻای زض ثرف 1 اخعای ثطٶبٲٻ ثرف 2 اضس ٣ ب ٸ حٳبیز س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٲكبٸضٺ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ حٳبیز سٹؾ ٦ بض ٦ ٷبٴ ٲطا ٢ جز ؾالٲز س صیٻی ٳٹٲی ٲكبٸضٺ ٸ اضس ٣ بی س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٲكبٸضٺ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٸ حٳبیز سٹؾ CHWs حٳبیز س صیٻ ای ثب طاټٱ آٸضزٴ صای ٲ ٧ ٳ / اٶش ٣ ب دٹ س صیٻ ٲ ٧ ٳ اضسجب ٲكبٸضٺ ٦ ی یز ٸ س ییطار ض شبضی ٲكبٸضٺ ٸ اضس ٣ بی سٳطیٷبر س صیٻ ٲ ٧ ٳ ;+/ س صیٻ حٳبیز س صیٻ ای ثسٸٴ سساض ٤ صای ٲ ٧ ٳ / اٶش ٣ ب دٹ ٲكبٸضٺ ٸ حٳبیز ثطای س صیٻ ٲٷبؾت ٶٹظازاٴ ثب ٸظٴ سٹٮس دبییٵ ٲ ٧ ٳ ٦ ٹز ٦ بٴ: ثب ټس صای ٲ ٧ ٳ طاټٱ قسٺ زض ثطذی دطٸغٺټب ثٻ سٷٽبیی ثسٸٴ اثط ثٻ سٷٽبیی ثسٸٴ اثط ٦ ٷشط ضقس ٲسیطیز ٲٹاضز SAM دٹقف ؾٹءس صیٻ حبز ٲشٹؾ زضٲبٴ ٸ اضخب س دٹقف SAM ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر دٹ قطای ی )سٷٹ س صیٻ ثسٸٴ اثط ٢ بث سٹخٻ( ثطای اثطثركی سحز دٹقف ٢ طاض ٶ ط شٻ اٶش ٣ ب دٹ قطای ی ٲ ٧ ٳ آټٵ ٹالر ٸ آټٵ ٲ ٧ ٳ آټٵ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی ٲ ٧ ٳ آټٵ/ اؾیس ٹٮی ٥ ٲ ٧ ٳ آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثطای ظٶبٴ زچبض ٢ ب س ی ٲ ٧ ٳ آټٵ ٸ اؾیس ٹٮی ٥ ثطای ظٶبٴ حبٲٯٻ ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ؾب ٲ ٧ ٳ ضٸی )دیك یطی ٸ زضٲبٶی( ٲ ٧ ٳ ضٸی ثطای ٲسیطیز اؾٽب ٲ ٧ ٳ ضٸی ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی چٷس بٶٻ زض حبٲٯ ی س ٣ ٹیز ذبٶ ی ثب ضیعٲ صی چٷس بٶٻ صا ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٹچ ٥ ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی چٷس بٶٻ ٲساذالر ثٽساقشی قؿشكٹی زؾز ٸ ؾبیط ا ٳب ثٽساقشی ٦ ٷشط ثیٳبضی ثٽساقز a ط شٻ قسٺ اظ خسٸ ٸ 8 زض ؾطی الٶؿز.)11( 3 b ؾٻ ؾط ه انٯی زض س صیٻ ٳٹٲی ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی ٦ ٷشط ثیٳبضی ٸ... زض ؾطی س صیٻ الٶؿز )11( ن حٻ

132 خسٸ II-3 ز بر دبیٻ/ ضٸټبی ٲٹضزاؾش بزٺ ثطای اخعا زض ثطٶبٲٻټبی ٲطٸضی خسٸ II-3 a ز بر دبیٻ/ ضٸټبی ٲٹضزاؾش بزٺ ثطای سساض ٤ اخعای ثطٶبٲٻ % 9/4 71/9 12/5 18/8 N ثطٶبٲٻ ٦ ٯی ثطای اخعای ط شٻ قسٺ دبیٻ/ ضٸ سؿٽیالر ؾالٲز ٲط ٦ ع خبٲ ٻ- س صیٻ خبٲ ٻ- ذبٶٻ ٲحٹض اٶش ٣ ب دٹ قطای ی/ دٹ خسٸ II-3 b ز بر اؾبؼ/ ضٸ ٲٹضز اؾش بزٺ ثطای سساض ٤ اخعای ثطٶبٲٻ % 4/8 90/5 19/0 4/8 21 ثطٶبٲٻ ثطای ا ال بر خعیی ٦ ٻ زض زؾشطؼ ثٹزٶس زض ٲ بٮ بر اخعای ثطٶبٲٻ N دبیٻ/ ضٸ 1 سؿٽیالر ؾالٲز 19 ٲط ٦ ع خبٲ ٻ س صیٻ 4 ذبٶٻ-خبٲ ٻٲحٹض 1 اٶش ٣ ب دٹ قطای ی/ دٹ خسٸ II-3 c ز بر اؾبؼ ضٸټبیٳٹضزاؾش بزٺ ثطای سساض ٤ اخعای ثطٶبٲٻ % 0/0 100/0 10/0 0/0 11 ثطٶبٲٻ ثطای دیبٲسټب ٸ زازٺټبی ٲٷبث ی ٦ ٻ ٲیسٹاٶٷس سرٳیٵ ظزٺ قٹٶس N دبیٻ/ اؾبؼ 0 سؿٽیالر ؾالٲز 10 ٲط ٦ ع خبٲ ٻ- س صیٻ 1 ذبٶٻ- خبٲ ٻٲحٹض 0 اٶش ٣ ب دٹ قطای ی/ دٹ 119

133 خسٸ II-4 ز بر اٶٹا اخعا زض ثطٶبٲٻټبی ٲطٸضی خسٸ II-4 a ز بر اخعای ثطٶبٲٻ % 87/5 59/4 78/1 53/1 34/4 N ثطٶبٲٻ ثٻ ٹض ٦ ٯی ٲطٸض قسٺ اخعا ٲكبٸضٺ )قیطزټی س صیٻ ٲ ٧ ٳ حبٲٯ ی(* س صیٻی ٲ ٧ ٳ b ٦ ٷشط ضقس ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی اضخب ی زضٲبٶی خسٸ II-4 b ز بر اخعای ثطٶبٲٻ % 100/0 81/0 90/5 57/1 42/9 N ثطٶبٲٻ زض ٲ بٮ بر ٲٹضزی ثب خعییبر اخعا ٲكبٸضٺ )قیطزټی س صیٻ ٲ ٧ ٳ حبٲٯ ی( س صیٻی ٲ ٧ ٳ ٦ ٷشط ضقس ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی اضخب ی زضٲبٶی 121

134 خسٸ II-4 c ز بر اخعای ثطٶبٲٻ 11 ثطٶبٲٻ ثطای دیبٲس/ ٲٷبث ٲیسٹاٶس ثٻ نٹضر ٦ ی ی سرٳیٵ ظزٺ قٹز اخعا ٲكبٸضٺ )قیطزټی س صیٻ ٲ ٧ ٳ حبٲٯ ی( س صیٻی ٲ ٧ ٳ ٦ ٷشط ضقس ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی اضخب ی زضٲبٶی % 100/0 100/0 100/0 60/0 30/0 N aٲكبٸضٺ ٲٳ ٧ ٵ اؾز قبٲ حٳبیز EBF قیطزټی ازاٲٻ زاض ٸ س صیٻ ٲ ٧ ٳ ثبقس. b س صیٻ ٲ ٧ ٳ ٲ ٳٹال ثط ؾبؼ ٦ ٷشط ضقس ټس ٳٷس قسٺ اؾز. c ٲ ٧ ٳ ضیعٲ صی قبٲ ٸیشبٲیٵA ٸ آټٵ اؾز. d زضٲبٴ ٸ اضخب ٲٳ ٧ ٵ اؾز قبٲ زضٲبٴ خبٲ ٻٲحٹضؾٹءس صیٻ قسیس ثبقس. ایٳٹٶیعاؾیٹٴ ٸ ٦ ط ظزایی ثٻ ٯز ٣ ساٴ ا ال بر ثطٶبٲٻ ش ٦ ط ٶكسٺ اؾز. ٦ ٻ ٲ ٳٹال زض بٮیزټبی ضٸظ ؾالٲز ٦ ٹز ٦ بٴ اضائٻ ٲی قٹز. 121

135 تشآ سد دػتیاتی ت ت ث د تغزی ه اتغ هشتثظ ه اتغ داد ا هحاػثات ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ ٢ جال ٶكبٴ زازٺ قس حسٸز 60 ثطٶبٲٻ ٦ ٻ ا ٦ ثطا ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ثٹزٶس س ٣ طیجب ټٳٻ اظ ٲطٸضټبی ٢ جٯی ٮیؿز قسٺ زض خسٸ 2-1 ٲ ط ی قسٶس. اظ ایٵټب 21 ثطٶبٲٻ ثب خعییبر ٲطٸض قسٶس ٸ ثطای 11 ثطٶبٲٻ 2 1 ا ال بر ٲٷبؾت ثط ضٸی ټط زٸ دیبٲس ) ٦ ٱٸظٶی ؾب )ptt/ ٸ ٦ ثطر ٲٷبث CHNWs( ټط 1000 ذبٶٹازٺ ٸ ذبٶٹازٺ us/ ټط ؾب ( ٲ ط ی قسٶس ٸ ثطای ٦ ك اضسجب بر ثیكشط ٲطٸض قسٶس. ٲ ط ی حیبسی ایٵ ثطٶبٲٻټب ثب ٦ كٹض ثٹز زضٸٴ ٦ كٹضټب زازٺټبی ثطٶبٲٻټبی اٶ طازی ث سا ثیكشط ثطضؾی قسٶس. ثطای ټط ٦ كٹض ٸ ثطٶبٲٻ سرٳیٵ ثطای ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی ٸ ٦ ثطر ٲٷبث اظ ٲٹاز زض زؾشطؼ اٶدب قس. قسر سرٳیٷی ا ال بر دطٸغٺ عاض ٸ... سرٳیٵ ظزٺ قس. )ثطای خعییبر ثیكشط يٳیٳٻ 3 CHNWs ضا ثجیٷیس(. ثٻ نٹضر سٳب ٸ ٢ ز یب دبضٺ ٸ ٢ ز ج ٣ ٻ ثٷسی قس. ثط اؾبؼ زضذٹاؾشٽبی یطضؾٳی )ٲثال زض سبیٯٷس( سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹز ٦ ٻ ثٻ خع زض ٲٹضاز ٮعٸ زضحبٮی اؾز ٦ ٻ ی ٥ CHNWs دبضٺ ٸ ٢ ز ی ٥ ٶیٱ ضٸظ زض ټ شٻ ٦ بض ٦ طزٺ CHNW سٳب ٸ ٢ ز ٲ بز CHNWs 10 دبضٺ ٸ ٢ ز ذٹاټس ثٹز. ٲٷج ٲبٮی اذشهبل زازٺقسٺ ثٻ ثطٶبٲٻټب اظ ثٹزخٻ یب عاضقبر ٲبٮی ط شٻ قس ٸ ذیٯی س ٣ طیجی ټؿشٷس. ٲٷبث ٲبٮی ثط اؾبؼ خٳ یز ٦ ٹز ٦ بٴ سحز دٹقف ثطای زالض US زازٺ قسٺ زض ټط ؾب ثٻ ټط ٦ ٹز ٤ س ٣ ؿیٱ قسٶس. آٲبض ٸ اض ٢ ب ثطای ثطآٸضز ټعیٷٻټبی زض حب اخطا ٸ زض ثطذی ٲٹاضز ثركی اظ ټعیٷٻټبی ضاٺاٶساظی زض ٶ ط ط شٻ قس. ٲٷبث اؾش بزٺقسٺ زض ظیط سٹيیح زازٺقسٺ اؾز. ثٷ الز. دطٸغٺ س صیٻی ٧ ذبضچٻ ثٷ الز )BINP( اظ ؾب 1995 سب 2002 ثب دٹقف س ٣ طیجی %25 ٲٷب ١ )59/464thanas( اٶدب قس. ٦ ثطر 1 CHNWs زض ٦ ٹز ٤ 200 )19( حسٸز 5 زض 1000 ذبٶٹازٺ عاض قس. ٦ ثطر ٲٷبث س ٣ طیجب us 18 زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب قبٲ س صیٻ ٲ ٧ ٳ سرٳیٵ ظزٺ قس. اضظیبثی ٲشٷٹ اثط س صیٻای BINP سٹؾ ټط زٸ ثبظثیٷی زاذٯی ٸ ذبضخی اٶدب قس. سرٳیٵ اؾش بزٺقسٺ اثط BINP 3 ثط ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٱٸظٴ اظ ی ٥ اضظیبثی اثط ٲجشٷی ثط سئٹضی دطٸغٺ ٦ ٻ زض آٴ سط ٦ یت زازٺټبی اضظیبثی ٢ جٯی 1 سب خبیی ٧ ٻ اٲ ٧ بٴ زاضز طٸٺ ؾٷی ثطای ایٵ سرٳیٵ اظ 0 سب 5 ؾب ط شٻ قس ا ط سٷٽب طٸٺ ؾٷی زی طی عاض ٲیقس ټیچ سٷ یٳی ؾبذشٻ ٶٳیقس )ٲثال 0 سب 3 ؾب ( 2 زض حبٮی ٧ ٻ ا ٦ ثط CHNWs ثرف ظٲبٴ اؾز زض ثطذی دطٸغٺټب CHNWs سٳب ٸ ٢ ز ثٻ ٦ بض ط شٻ ٲیقٹز. CHNWs ثرف ظٲبٴ ٲ بز 0.1 سٳب ٸ ٢ ز ٲحبؾجٻ قس )FTEs( 3 ثطآٸضز ٹضی ٦ بټف اٸٮیٻ ٦ ٱٸظٶی زض ٲیبٴ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ؾطی ثٹز ثطای ؾٹءس صیٻ قسیس اظ %13/8 ثٻ %2.9 اظ آدطی سب ٶٹاٲجط )32( آٲبض ٸ اض ٢ ب ٲٷشكط ٶكسٺ یٹٶیؿ ٶكبٴ زاز ٦ ٻ ٦ ٱٸظٶی زض قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ اظ %79 سب %62 اظ آدطی 1997 سب ٲبضؼ 1998 س ییط ٦ طز )20 ق ٧ 2e(. 122

136 2/0ptt اؾش بزٺ قس )34 ٸ 33( ط شٻ قس. ایٵ اضظیبثی ث سی ٦ بټف ٦ ٯی زض ٦ ٱٸظٶی ثٻ زٮی بٮیزټبیBINP ٲثال 0/3 ضا عاض ٦ طز. بٮیزټبی ٲش ب ٢ ت ٲٷدط ثٻ ثطٶبٲٻ س صیٻ ٲٯی )NNP( ٲیقٹز ٦ ٻ دٹقف زض ٶ ط ط شٻ قسٺ.thanas 105/464 ایٵ ثطٶبٲٻ ٲك ٧ الر دیبٲسؾبظی زاقز ٶ طؾٷدی ٲ ٣ سٲبسی ثٻ س ٹی ١ ا شبز ٸ ٶ طؾٷدی دبیبٶی ټط ع اٶدب ٶكس )35(. ثٷبثطایٵ ټیچ سرٳیٵ اثط زض زؾشطؼ ٶیؿز. حٳبیز بٮیزټبی س صیٻای زض ثطٶبٲٻ ثرف خٳ یز س صیٻ ٸ ؾالٲز )HNPSP( خصة قس )% س صیٻ ٸ اٲٷیز صایی حسٸز us زالض 4300 m زض ٲٷبث ٲبٮی %37 ذبضخی(. ا ال بر اضظیبثی HNPSP زض زؾشطؼ ٶیؿز ٸ دطزاذز )اظ خٹالی 2010( زض حسٸز %5 ثٹز ٦ ٻ ثٻٸيٹح زض ؾط ز ٦ ٷسی زض قطٸ زاقز )35(. اسیٹدی. ثطٶبٲٻ س صیٻ خبٲ ٻٲحٹض )CBN( ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ ثطٶبٲٻ س صیٻ ٲٯی زض ؾب 2008 قطٸ قس ٸ زض حب حبيط ٶیع ازاٲٻ زاضز )36(. دٹقف خٳ یز زض ٲٷب ١ ټس )ټٱ ا ٦ ٷٹٴ س ٣ طیجب )woredas250/640 )ٶبحیٻ( س ٣ طیجب %40 ٸ ٦ ثطر CHWS زض حسٸز 1 زض ٦ ٹز ٤ 23 اؾز ٦ ٻ 0/2FTFs سرٳیٵ ظزٺ قس ثطای ٲثب 86 زض ټط ټعاض ذبٶٹازٺ )37(. سرٳیٵټبی ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی اظ ثطٶبٲٻ CBN ط شٻ قسٺ اظ سدعیٻٸسحٯی اٸٮیٻ زازٺټبی ثطٶبٲٻ سٹظیٵ اظ اٸاؾ ؾب 2008 سب اٸاؾ ؾب 2010 ٲ ٣ سٲبسی ټؿشٷس. ٲیعاٴ ثبالی اٸٮیٻ ثٽجٹز زض ٲیبٴ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ )س ٣ طیجب ؾب / 8/0ptt سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹز( اظ ٲیعاٴ دبیساضی ثطای سكریم ؾرز سط اؾز. ثٻ ټط حب ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٲیعاٴ ث سی ؾب / 5/0ptt ثبقس ثب سرٳیٵ دٹقف %40 ٲیعاٴ خٳ یز دبیساض ؾب / 2/0ptt ضا ٲیزټس. ټٷس. ثطٶبٲٻ س صیٻ از ب یب شٻ Tamil Nadu ی ٥ )TINP1( اظ ؾب 1980 سب 1989 ثب دٹقف س ٣ طیجب %46 ٲٷب ١ اٶدب قس )173/373 ثٯٹ ٤ ضٸؾشبیی زض 11 ٲٷ ٣ ٻ(. ٦ ثطر CHW ثطای 1 TINP1 زض 150 ذبٶٹازٺ )38( یب 40 زض 1000 ذبٶٹازٺ عاض قس. ٦ ثطر ٲٷبث ٢ جال TINP1 us 9/50 زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب سرٳیٵ ظزٺ قس )38(. ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی زض ٶٹاحی TINPس ٣ طیجب ؾب / 1/4ptt یب ؾب / 1/5ptt ثٹز. ثطٶبٲٻ س صیٻ از ب یب شٻ Tamil زٸ )TINP2( اظ ؾب خبضی قس ٸ س ٣ طیجب 80 ٶٹاحی ضا دٹقف زاز )316/385 ثٯٹ ٤ ضٸؾشبیی(. ٦ ثطر TINP زٸ CHWs ٸ ٲٷبث ټٳبٶٷس TINP1 ثٹز )22(. ٲیعاٴ دبیساض ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی خٳ یز ٶؿجز زازٺقسٺ ثٻ TINP2 ؾب / 1.1 ptt ثٹز )40(. 123

137 دطٸغٺ ذسٲبر س ٧ بٲ ٦ ٹز ٤ از ب یب شٻ ی ٥ )ICDS1( سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ٸ ؾبیط ا ب ٦ ٷٷسٺټب اظ ؾب ثب دٹقف س ٣ طیجب %2.5 حٳبیز قس )41(. ٦ ثطر CHNWs قٷبذشٻقسٺ ثٻ ٷٹاٴ ٦ بض ٦ ٷبٴ %20FTE( )ANWs( Anganwadi سرٳیٵ ظزٺ قس ) 1 زض 1000 قرم ثٹز ٲثال س ٣ طیجب 1 زض 200 ٦ ٹز ٤ )19( یب 1000 زض 10 ذبٶٹازٺ. زض حبٮی ٧ ٻ ټیچ اضظیبثی ٢ ی ٸخٹز ٶساضز ا ٦ ثط عاضقبر ICDS1 سرٳیٵ ظزٶس ٦ ٻ س ییط زض ٦ ٱٸظٶی ٶؿجز زازٺ قسٺ ثٻ خٳ یز اٶس ٤ ثٹز )42 41 ( ٲیعاٴ ثٻ اٶساظٺ ؾب / 0/2ptt ضؾٱ قسٺ اؾز. ثطٶبٲٻ ثٽجٹز س صیٻ ذبٶٹازٺ )UPGK( ٦ ٻ ټٳچٷیٵ ثٻ ٶب ثطٶبٲٻ posyandu )دؿز ٸظٴ( قٷبذشٻ قس زض ؾب 1979 قطٸ قس ٸ ثٻ دٹقف ٲٯی ؿشطزٺ ضؾیس ٸ سب ٲحسٸز قسٴ سٹؾ ثحطاٴ ا ٢ شهبزی اٸاذط ؾب 1990 ازاٲٻ یب ز. زض ؾب ) (. قٳبض ٦ ٹز ٦ بٴ ټط س ٣ طیجب posyandu %90 ٶٹاحی ضا دٹقف زاز ) حسٸز Rohde 1 60 ثٹز. ثٻ ضٸؾشب( 5CHNWsزض ټط posyanduزض ٦ ٶعزی ٥ ی ٥ ٲیٯیٹٴ اقبضٺ زاضز. ثب ایٵ حب آٴټب ٲحسٸز ثٻ آٲٹظ )ؾٻ ضٸظٺ( ٸ ثبظزٺ ثبال ثٹزٶس ٸ زض اضظیبثی سٷٽب زضنس ٦ ٳی ٢ بزض ثٻ اضائٻ ٲكبٸضٺ ٲ ٷی زاض ثٹزٶس. زض CHNWs4 66 CHNWs posyondu زض 1000 ثٻ زؾز آٲس. زض ټط ټعیٷٻټبی س ٧ طاضی ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ ٷٹاٴ آٴټبیی ٦ ٻ ثطای بٮیزټبی ٲؿشٳط ٶیبظ ټؿشٷس زیسٺ قٹز س ٣ طیجب زض حسٸز us 1 زالض/ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹز )45( اٲب ایٵ آٲبض ٸ اض ٢ ب سٳب ټعیٷٻټبی ٲحٯی ضا قبٲ ٶٳیقٹز. ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی ٲٷؿٹة ثٻ بٮیزټبیUPGK ثط دبیٻی سح ٣ ی ٣ بر ٢ جٯت س ٣ طیجب زض حسٸز ؾب / 1/0ptt ثٹز )22(. ٲبزا بؾ ٧ بض. دطٸغٺی س صیٻ خبٲ ٻ زٸ )SEECALINE( سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ٸ ؾبیطیٵ اظ ؾب حٳبیز قس دٹقف س ٣ طیجب %50 ٶٹاحی ضا زاز )56/111 )tamid.)46( ٦ ثطر SEECALINECHWsحسٸز 1 زض 125 ذبٶٹازٺ سب 1 زض 225 ذبٶٹازٺ )47 21( یب 60 زض 1000 ذبٶٹازٺ سرٳیٵ ظزٺ قس ٦ ثطر ٲٷبث ثطای دطٸغٺټب زض حسٸز دطٸغٺ سرٳیٵ ظزٺ قس )21(. ٲیعاٴ ٦ بټف ؾب / 1/1ptt ثطای ٲیعاٴ دبیساض خٳ یز عاض قس. us10 ٦ ٱٸظٶی زض حسٸز ؾب / زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب ثط اؾبؼ ا ال بر )47(0/86-1/25ptt یب س ٣ طیجب حسٸز ؾٷ ب. ثطٶبٲٻ س صیٻ خبٲ ٻ )CNP( اظ ؾب ثب دٹقف س ٣ طیجی %20 ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 3 ؾب اٶدب قس )48(. ٦ ثطر CHWs زض حسٸز 1 زض 124 ذبٶٹازٺ )48( ثطای ٲثب 80 زض 1000 ذبٶٹازٺ ثٹز. س ٣ طیجب 1 )43( عاض posyandus ثب 13 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ. 124

138 %98 ثٽطٺ ثطزاضی ثٻ زؾز آٲس ٸ ثٷبثطایٵ ٲیعاٴ ثطای قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ س ٣ طیجب ٲ بز خٳ یز ٦ ٯی ثٹز. ٦ ثطر ٲٷبث CNPس ٣ طیجب us 40 زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب ثط اؾبؼ 6 سرٳیٵ ظزٺ قسٺ زض ٦ ٱٸظٶی خٳ یز ؾب / )48(. 2/2ptt 1 ٲبٺ قط ٦ ز ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ثٹز )48(. ٦ بټف سبٶعاٶیب. Iringa JNSP اظ ؾب اخطا قس ٸ دٹقف س ٣ طیجب %85 ٶٹاحی )6.7 ٶبحیٻ( ثٹز. ٦ ثطر CHNW سرٳیٵ ثطٶبٲٻ 1 زض 40 ذبٶٹازٺ )49( ثطای ٲثب 25 زض 1000 ذبٶٹازٺ ثٹز. us17 ٦ ثطر ٲٷبث JNSP us8 زالض/ ذبٶٹازٺ سب زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب ثٹز )22(. ٲیعاٴ دبیساض ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی ؾب / 0/8ptt ثٹز )50(. سبیٯٷس. ثطٶبٲٻ س صیٻ ٲٯی )NNP( زض ؾب 1975 قطٸ ٸ زض ظٲبٴ ٶٹقشٵ ایٵ ٲ ٣ بٮٻ ازاٲٻ زاضز ثٷب ثٻ عاض ثٻ دٹقف ٶٹاحی %100 زض ؾب 1990 زؾز یب شٻ )51(. سرٳیٵټبی ٦ ثطر 1 CHNW زض 20 ذبٶٹازٺ )13( ٲثال 50 زض 1000 ذبٶٹازٺ ټؿشٷس. ٦ ثطر ٲٷبث us11 زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب سرٳیٵ ظزٺ ٲیقٹز 52(.)22 سرٳیٵټبی ٦ ٱٸظٶیThai اظ ؾب زض ٲ بٮ ٻی ٲٹضزی دیسا قسٶس )52(. زازٺټب ثطای ٲحبؾجٻ ٲیعاٴ اظ ټط زٸ ثطٶبٲٻ سٹظیٵ ) ( ٸ س سازی اظ ٶ طؾٷدیټب ثٻ زؾز آٲس ٦ ٻ ټط زٸی ٲط ٦ ع ٲٯی ثطای آٲبض ؾالٲز )NCHS( ٸ اؾشبٶساضزThai ٲحٯی اؾش بزٺ ٲیقٹز. ٲیعاٴ دبیساض ) ( ؾب / ptt )52( 1.9 اظ ثطٶبٲٻټبی سٹظیٵ ثٹز زض ٹ ظٲبٶی ٦ ٻ دٹقف زض حسٸز %90 ثٹز ٲیعاٴ زض ؾب ؾب / 2/8ptt ثٹز. ثب اؾش بزٺ اظ اؾشبٶساضزټبی NCHS ٲیعاٴ زض ٹ ؾب ټبی ؾب / 1.5 ptt ثٹز )53(. عاض زی طی )54( سرٳیٵ ٦ ٱٸظٶی %40/6 زض ؾب 1986 ٸ %31/3 زض ؾب 1995 ثب اؾش بزٺ اظ اؾشبٶساضز ٲٯی ثطای ٲثب ؾب / 1/0ptt ضا زاز. ٲیعاٴ خٳ یز دبیساض زض ٹ ثطٶبٲٻ ؾب / 2/0ptt ثٹز. ٸیشٷب. ثطٶبٲٻ ٦ ٷشط ؾٹءس صیٻ اٶطغی- دطٸسئیٵ )PEM( زض ؾب ثب دٹقف عاض قسٺ س ٣ طیجی %100 قطٸ قس )55(. سب ؾب 2005 سرٳیٵ CHNWs )ټٳ ٧ بضاٴ س صیٻ( زض ٲح ثطای ی ٥ ٦ ثطر س ٣ طیجی 1 CHNW زض ټط 70 ذبٶٹازٺ ٲثال 75 زض 1000 ذبٶٹازٺ ثٹز. ٦ ثطر ٲٷبث ثٻ اؾشثٷبی ټعیٷٻټبی ٶبحیٻ ٸ ٦ ٳٹٴ زض حسٸز us0/7 زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب ثٹز. ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی ثٻ ٷٹاٴ ٲیعاٴ دبیساض خٳ یز زض حسٸز ؾب / 1/5-20 ptt اظ ؾب ضؾٱ قس ثٻ us60 1 ٦ ٹز ٦ بٴ ثطای 6 ٲبٺ ٸاضز ٲ بٮ ٻ قسٶس ٸ ؾذؽ ثٻ ٷٹاٴ ٶٹسٹاٴ ؾبظی اظ ٲ بٮ ٻ ذبضج قسٶس ټعیٷٻټب حسٸز us 60 زالض/ ذبٶٹازٺ سرٳیٵ ظزٺ قسٶس زالض/ ذبٶٹازٺ زض ټط ؾب ثطای ٲ ٣ بیؿٻ زض ایٷدب زض ٶ ط ط شٻ قسٶس )ثطای ٲثب طو قس ٦ ٻ آٴټب زض ٹ ؾب ثؿشطی ٶرٹاټٷس قس(. 125

139 اٶساظٺ ؾب / 1/8ptt اظ ٶ طؾٷدیټبی س ٧ طاضی ٸ اظ ؾب ا ال بر اظ ثطٶبٲٻټبی سٹظیٵ ثٹز.)56 55( 6.2 آیا ػغ ح ه اتغ تا هیضاى ت ث دی استثاط داسد سرٳیٵټبی س ییطار زض قیٹ ٦ ٱٸظٶی ٦ ٹز ٦ بٴ دیف اظ ٲسضؾٻ اظ 11 ثطٶبٲٻی اٲشحبٴ قسٺ ٲحبؾجٻ قسٶس. )آذطیٵ ؾشٹٴ خسٸ 2-1( ٦ ٻ ټط زٸی ٶشبیح دیبٲس )س ییطار ٦ ٱٸظٶی( ٸ ٲٷبث ) ٦ ثطر CHNWs زض 1000 ٸ ٦ ٹز ٤ us زالض زض ټط ؾب ( زض زؾشطؼ ثٹز. زض ق ٧ 2-1 ٲیعاٴ ٦ بټف ٦ ٱٸظٶی )ٲحٹض y( احشٳبال ثیكشط اظ ٦ ثطر ٢ بث ا ٳیٷبٴ اؾز ثب ٸخٹز ایٵ ټط زٸ سب حسٸزی ٶبٲ ٯٹ اؾز. زض ثبال زض حسٸز 30 CHNWs زض ٦ ٹز ٤ 1000 ثٽجٹز ؾب / 1-2 ptt ٲٹخٹز اؾز. اؾشرطاج ٲیعاٴ اؾبؾی )ثسٸٴ ثطٶبٲٻ( زض ا ٦ ثط ٲٹاضز اٲ ٧ بٴدصیط ٶیؿز ثب ٸخٹز ایٵ ا ٦ ثطا ثیكشط اظ ؾب / -0/5ptt ٶیؿز. ا ٦ ثط سرٳیٵټبی ٲیعاٴ ثٻ ٹض ٲٷ ٣ ی قٷبذشٻقسٺاٶس سبیٯٷس ٸ ٸیشٷب اظ ثطٶبٲٻټبی ٲٯی ټؿشٷس سبٶعاٶیب ٸ ایطیٷ ب ٸ TINPثٻ ٹض ؿشطزٺ عاض قسٶس ٸ ثٷ الز ٲبزا بؾ ٧ بض ٸ ؾٷ ب سٹؾ اضظیبثی ٦ ٷٷسٺټبی ثبٶ ٥ خٽبٶی سرٳیٵ ظزٺ قسٶس. آٲبض ٸ اض ٢ ب اسیٹدی اظ ا ال بر اذیط اؾز ٸ چبح ٶكسٺ اؾز اٲب ی ٥ ثطآٸضز ٶؿجشب ٲحب ٻ ٦ بضاٶٻ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس. ٲیعاٴ اٶسٸٶعی دبییٵ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ثب ٸخٹز ایٵ زازٺټبی ٲبٮی )45( )ق ٧ 2-2( ی ٥ زازٺی دطر دبییٵ ٹالٶیٲسر ٲی ثبقٷس ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثٻ ٹض ٶؿجی ٲیعاٴ ثٽجٹز ضا دبییٵ عاض زټٷس. زازٺټبی ٲبٮی )ق ٧ 2-1( ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٦ ٻ ٧ ؽاٮ ٳ ٦ ٱ اثط ثب ٲٷبث ٲبٮی ضا ٶكبٴ زټٷس. زض دبیبٶٻی ظیطیٵ ٲٷبث آٲبضٸ اض ٢ ب ٸیشٷب قبٲ ټعیٷٻټبی ٲحٯی ٶٳیقٹز ٸ )ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ثبال ش ٦ ط قس( آٲبض ٸ اض ٢ ب اٶسٸٶعی قبیس ظیط سرٳیٵ ثبقس. زض حبٮی ٧ ٻ قبیس ا ٦ ثط ثطٶبٲٻټب ثٻ حسا ٢ us10 زالض/ ٦ ٹز ٤ زض ټط ؾب ثطای ٶكبٴ زازٴ اثط ٶیبظ زاضٶس ایٷ ٧ ٻ چ ٹٶٻ ثٹزخٻټب اؾش بزٺ ٲیقٹٶس ٲٽٳشط اظ ٲ ٣ ساض آٴ ثطای ټط ٦ ٹز ٤ اؾز. 126

140 7. الضاهات 7.1 الضاهات تشای تش اه : هحذ دیت ا ذاس ا ٶ ٣ ف ٲساذالر طزی زض ثٽجٹز س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ زض ثرف 1 ایٵ ؾٷس ثحث قسٺ اؾز. اثطثركی ثطای ٲثب اظ ٮحب ٲكبٸضٺ س ییط ا ٢ ساٲبر قیطزټی ثٻ ذٹثی زض ٤ قسٺاٶس. اثط ایٵ س ییطار ثط ؾالٲز ٦ ٹز ٤ ٸ ثٽجٹز دیبٲسټب ٦ ٻ زض ٲ بٮ بر ٦ ٳی دٹقف زازٺقسٺاٶس ثٻ ٹض ٲٷ ٣ ی ثٻ ذٹثی سثجیز قسٺاٶس. Bhutta ٸ ټٳ ٧ بضاٴ )11( ی ٥ سٯ ی ١ ٲٽٱ ضا ٦ ٻ زض خسٸ 2-2 ٶكبٴ زازٺقسٺ اؾز طاټٱ ٦ طزٶس. ایٵ ٲٹيٹ ثٻ ٶ طاٶیټبی قٹاټس دطزاذشٻ اؾز ٦ ٻ ٲساذالر ٦ ٻ ثٻ نٹضر خسا بٶٻ ٲؤثط قٷبذشٻ قسٺ اٶس زض نٹضر دیٹؾشٵ ثٻ ثطٶبٲٻټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ ٳٯی اثط زاضٶس. ٮیؿز ٹالٶی ثطٶبٲٻټب زض خسٸ 2-3 آٴټبیی ٦ ٻ ثطای ٲطٸض زض صقشٻ اؾش بزٺقسٺ اٶس )سب ؾب 2010( ضا دٹقف ٲیزټٷس. آٴټبیی ٦ ٻ خسیسسطٶس ثطای ایٵ ٲطٸض قٷبذشٻ ٸ ٲ ط ی قسٺاٶس. ٲٹازی ٦ ٻ ٲحشٹیبسكبٴ سٹنی قس ثب سٳط ٦ ع ذبل ثط اٶساظٺ یطی ٦ ٳی دیبٲسټب ٸ دٹقف ثطٶبٲٻ ٸ ٲٷبث خؿشدٹ قسٶس. ثطذی ٸیػ یټبی 32 ثطٶبٲٻ اؾشرطاج قسٶس ٸ ٲ بٮ بر ٲطٸضی خعییبسی ثطای 21 ثطٶبٲٻ ثط اؾبؼ زؾشطؾی ا ال بر ایدبز قسٶس )يٳیٳٻ 3(. زازٺټبی اضظیبثی دیبٲسټب ٸ ٲٷبث ثطای 11 ثطٶبٲٻ ٦ ب ی زض ٶ ط ط شٻ قسٶس )خسٸ 2-3 ٸ 2-4(. ثط عیسٺ قبذمټبی ٲٷبث CHNWS زض ټط 1000 قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ ثٹز )یب CHNWs زض ټط 1000 ذبٶٹازٺ( ٸ ټعیٷٻټبی زض حب اخطا us زالض زض ټط ؾب ثٹز. قبی سطیٵ دیبٲس قیٹ ٦ ٱٸظٶی زض ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ ٷٹاٴ ٲیعاٶی اظ س ییط ؾبppt/ سرٳیٵ ظزٺ قس. دیبٲسټبی اضظیبثیقسٺ ثبیس ثٻ ٷٹاٴ ٲیعاٴ اٸٮیٻ ثٽجٹز اظ ٲیعاٴ دبیساض )ث س اظ ی ٥ ؾب یب ثیكشط( ثیٵ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ثطٶبٲٻ ٸ خٳ یز ٦ ٯی ٦ ٹز ٦ بٴ سكریم زازٺ قٹٶس- زض حب حبيط ثٻ نٹضر ٦ بٲال ؾطی زیسٺ ٲیقٹٶس-. )ایٵ سٳبیعار ټٳیكٻ زض عاضقبر ٶٳیآیٷس(. ثٽجٹز ٲیعاٴ دبیساض خٳ یز زض دیبٲسټبی ٲ ٣ بیؿٻای سرٳیٵ ظزٺ قسٶس. ٦ ی یز ٸ س ساز ٶشبیح اضظیبثی ٲحسٸز ثطای اثطثركی ثطٶبٲٻی س صیٻی ٳٯی ثٻ نٹضر ؿشطزٺ ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ٲحسٸزیز ثعض ٨ سكریم زازٺ قس. ضٸی ٧ طز اضظیبثی ثطٶبٲٻټبی ٲٯی ثطای ٦ بضآظٲبیی اثطثركی ٮعٸٲب ٦ بٲال ٲش بٸر اؾز )12( ٸ ٲیسٹاٶس ثٻ ٶسضر اظ سهبز ی ؾبظی ثطای زضٲبٴ ٸ ٲ ٣ بیؿٻی طٸٺټب اؾش بزٺ قٹز. ؾبیط طحٽب ذهٹنب ظٲبٶی ٧ ٻ طحٽب آیٷسٺٶ ط ټؿشٷس ٲیسٹاٶس ثٻ ٦ بض ط شٻ قسٺ ٸ اؾشٷشبج ٢ بث ٢ جٹ ثطای اثطثركی ثسټٷس ٦ ٻ ٲ ٳٹال ٶیبظ ثٻ ثطذی سدعیٻ ٸ سحٯی دیكط شٻ زاضٶس. Bhutta ٸ ټٳ ٧ بضاٴ )11( اظ ثطضؾی ٲشٹٴ ٲشبآٶبٮیع ثٻ " قٹاټس اظ ٦ بضآظٲبیی اثطثركی ٸ اضظیبثی ثطٶبٲٻټب ٦ ٳشط اظ %3 ٲساذالر ٸاخس قطای " ثطای ٸضٸز ثٻ ٲ بٮ ٻ اقبضٺ ٦ طزٶس. س ٣ طیجب ټٳٻی زازٺټبی آٴټب اظ ٦ بضآظٲبیی ٸ ٶشبیح اضخب قسٺ ثٻ اثطثركی ثٹز. ٦ ی یز قٹاټس ثط اثطثركی ي ی اؾز ٸ ثٻ قٳبضی اظ ثطٶبٲٻټبی ذبضج قسٺ سٹؾ Bhutta ٸټٳ ٧ بضاٴ اخبظٺ ٸاضز قسٴ ثٻ ٲ بٮ ٻ ضا ٲیزټس. ثٷبثطایٵ ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ثبال سٹنی قس قٳبضی اظ ثطٶبٲٻټبیی ٦ ٻ 127

141 اضظیبثی قسٶس )ثطذی ٲثال سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی اظ ثٷ الز ٲبزا بؾ ٧ بض ٸ ؾٷ ب ٲدسزا اضظیبثی قسٶس( ٸ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ذطٸج ثٽشطیٵ سرٳیٵ اظ زازٺټبی زض زؾشطؼ حسا ٢ ی ٥ اٮ ٹی ٲشحٳ ثطای ٲثب ټٳبٴ ٹض ٦ ٻ زض ق ٧ 2-1 ٲٹضزی زض يٳیٳٻ 3 آٲسٺ اؾز. اقبضٺ قسٺ اؾز ضا ثسټس. خعییبر چ ٹٶ ی قٳبض ط شٻ قسٺ زض ٲشٵ ثبال ٸ ٲ بٮ بر سٯ ی ١ ٶشبیح اضظیبثی ٢ جٯی - قبٲ اثطثركی- ثٻ ب ٦ شٹضټبی ٦ ٯیسی دٹقف ٸ ٦ ثطر ٲٷبث سأ ٦ یس ٶ ٧ طزٺ اؾز. س بٸر زض ٲٷبث )ؾطاٶٻ( ثٻ احشٳب ظیبز ثط ضٸی اثطثركی سأثیط صاقشٻ ٸ ثٻ ٷٹاٴ ثركی اظ س ٣ بٸر ثیٵ اثطثركی ٲكبټسٺقسٺ زض ثطٶبٲٻټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٦ بضآظٲبیی ٸدطٸغٺټبی آظٲبیكی قٳطزٺ ذٹاټس قس )ٲٷبث ی ٦ ٻ ثٻ ٹض جی ی ٲحسٸزیز ٦ ٳشطی زاضٶس(. ثٷبثطایٵ سٹخٻ ذبل ثٻ دیبٲسټبی ٲطثٹ ثٻ ٲٷبث زازٺ قسٺ اؾز. قبذمټبیی ٶ یط ٦ ٻ CHNWs ٲیسٹاٶٷس ط شٻ قٹٶس ټیچ ٦ ی یز آٲٹظ اٶ یعٺ ٶ بضر ٸ ؾبیط ب ٦ شٹضټبی حیبسی ٦ ٻ ثبیس زض ٲ بٮ بر آیٷسٺ ٸاضز قٹز ضا ٲٷ ٧ ؽ ٶٳی ٦ ٷس. ټٳچٷیٵ CHNWs/1000 قبیس ی ٥ قبذم ٶٳبیٷسٺ زض زؾشطؼ ثطای سالقٽبی ثطٶبٲٻ ؿشطزٺ ثبقس. ثطٶبٲٻټب ثٹاؾ ٻ قٹٶس: سٹظی اؾبؼ زض خسٸ 2-3 CHNWs ٲ ٳٹال ثطا اؾبؼ ٲطا ٦ ع خبٲ ٻ )ٸیعیشٽبی ذبٶ ی( ٳٯی زض ٶ ط ط شٻ ٲی- ثطٶبٲٻټب ی ٥ اٮ ٹی ٦ ٯی قبی ٲٷ ٣ ی بٮیزټب- ٶكبٴ زازٺقسٺ اؾز. ٶ بضر ٲ ٳٹال سٹؾ سیٱ ؾالٲز اٶدب ٲیقٹز. ٲكبٸضٺ ضیعٲ صی ٸ...- ضا زاضٶس اٲب زض زاذ ایٵ خعییبر احشٳبال ثٻ قطای ٸ ٲحشٹای ٲش بٸر ط ٠ ٲی ٦ ٷٷس. س صیٻی س ٧ ٳیٯی- ثٻ ٲ ٷی سساض ٤ صا ٲ ٳٹال 1 طاټٱ ٦ طزٴ صای س ٧ ٳیٯی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب - زض ایٵ ثطٶبٲٻټب قبی اؾز س ٣ طیجب ټٳیكٻ ٦ ٹز ٦ بٴ قٷبذشٻقسٺ زض ٲ طو ذ ط ثٻ ٸاؾ ٻ ٦ ٷشط ضقس یب ؾبیط اضظیبثیټب ضا ټس ٢ طاض زازٺاٶس. اٶش بض ٶٳیضٸز ٦ ٷشط ضقس ثٻ سٷٽبیی س صیٻ ضا ثٽجٹز ثركس اٲب زض ا ٦ ثط ثطٶبٲٻټب زض ی ٥ بٮیز ٲٷ ٱ زیسٺ قسٺاٶس. دیبٲسټبی ٲٹضز اؾش بزٺ ٦ ٱٸظٶی قبیس سٹؾ ٷبنط ضیعٲ صی سحز سأثیط ٢ طاض ٶ یطٶس. اضسجب ثیٵ ثطٶبٲٻ- ټبی ثب ٸیػ یټبی ضایح اٲب ٶٻ اؾشبٶساضز ٸ ی ٥ دیبٲس س صیٻ ٳٹٲی ٲیسٹاٶس ٲٹضز آظٲبیف ٢ طاض یطز. اثطار ٶؿجی اخعای طزی ٶٳیسٹاٶٷس زض زازٺټبی حبيط اضظیبثی قٹٶس الضاهات خاف تشای عشحسیضی تش اه ای آتی حفظ آى ایی و ه ج د ذ زض ظٲبٴ اضظیبثی ثطٶبٲٻټبی ٲٹ ١ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ٦ ٻ ثٽجٹز اٸٮیٻ زض قیٹ ٦ ٱٸظٶی قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ٦ بټف سب حسٸز 10 ptt زض ؾب ټبی اٸٮیٻ ثؿیبض ؾطی اؾز. زض ټٳبٴ ظٲبٴ ؾٹس صیٻی قسیس ؾطی ب ثٻ ؾ ٹح دبییٵ ا ز دیسا ٦ طز )ٲثال %10 سب %20(. ایٵ اٮ ٹ ٲثال زض ثٷ الز BINP( ظٸزټٷ ب ( اسیٹدی ؾٷ ب 1 " صاټبی س ٧ ٳیٯی" ثٻ آٴټبیی اقبضٺ ٲی ٦ ٷس ٦ ٻ زض 6 ٲبٺ اظ قیطزټی ٦ بٲ ط شٻ ٲیقٹٶس: قبیس زض ٳ ثٻ صای ٦ ٹز ٦ بٴ زض زٸضٺټبی ثیٵ 6 سب 23 ٲبٺ اقبضٺ ٦ ٷس. صای ٲ ٧ ٳ زض ایٷدب ثٻ صای طاټٱ قسٺ ثیطٸٴ اظ ذبٶٹازٺ اقبضٺ ٲی ٦ ٷس. 128

142 سبٶعاٶیب )ایطیٷ ب( سبیٯٷس ٸ خبټبی زی ط زیسٺ ثركی اظ زضٲبٴ ثیٳبضیٽب ٸ ایٳٷیعاؾیٹٴ اؾز. قس. زالی ایٵ دبؾد اٸٮیٻ قٷبذشٻقسٺ ٶیؿز ٸ احشٳبال زض احشٳبال ٲیعاٴ دبیساض زض ٹ قٳبضی اظ ؾبٮٽب ی ٥ س بٸر ٹالٶی اثط ضا ایدبز ٲی ٦ ٷس. ی ٥ ضاث ٻ زٸظ دبؾد س ٣ طیجب ٢ بث اٶش بض زض اٶساظٺ یطی ٲٷبث /CHNWs 1000 ذبٶٹاض )یب ٦ ٹز ٤ ( زض ٲیعاٴ دبیساض زیسٺ ٲیقٹز )ق ٧ 2-1(. ٶشبیح دیكٷٽبز ٲی ٦ ٷس ٦ ٻ ؾ ح حسٸز 1 CHNWs( 1000/30 CHNWs زض ٦ ٹز ٤ 33 ثٻ ٷٹاٴ ثرف ظٲبٴ سرٳیٵ ظزٺ قسٺ )0/1FTEs ثٻ ی ٥ ٲیعاٴ ثٽجٹز /1ptt زض ؾب یب ثیكشط زض ٦ ٱٸظٶی ٶیبظ زاضز. ٲٽٳشطیٵ ٲ ٽٹ ایٵ ټؿز ٦ ٻ ثطای اثط عاضی اؾبؾی ثط س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ثطٶبٲٻ ټبی س صیٻی ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ٲی سٹاٶس ٲؤثط ثبقس ٸ ٲٷبث ٲبٮی ٦ ب ی ثطای ثطٶبٲٻ ټب ثبیس زض ایٵ ثرف اذشهبل یطز ٸ زض ٹ ؾبٮٽب ح قٹز - ثطای ٲثب ٦ ب ی CHNWs آٲٹظ زیسٺ ٸ حٳبیز قسٺ - ٲثال ی ٥ ٲیعاٴ ثٽجٹز ثب ثطٶبٲٻ 1/5ptt زض ؾب ٲ ٳٹ اؾز: قیٹ ٦ ٱٸظٶی ٦ ٹز ٤ ظیطٲٷ ٣ ٻای اذیط زض آ طی ٣ ب %23- %13 ثب ٲیعاٴ س ییط 0/1 سب 0/2 - ptt زض ؾب ټؿشٷس: ایٵ آٲبض ٸ اض ٢ ب زض آؾیب %33-%18 ثب ٲیعاٴ س ییط 0/3- سب 0/1- ptt زض ؾب اؾز. ٲیعاٴ 1/5ptt زض ٹ 10 ؾب ایٵ قیٹ ضا سب 15ptt ثطای ٲثب سب 0-%7 %زض آ طی ٣ ب ٸ %18-3 %زض آؾیب )57( ٦ بټف زاز. ثٷبثطایٵ ٶ ٽساضی ایٵ ا ٳب زض ا ٦ ثطیز ٲٹضز ٶیبظ ثطای 10 ؾب یب ثیكشط ثٻ ٹض ٢ بث سٹخٽی ؾٹءس صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ زض ٦ كٹضټبی ٹٶب ٹٴ ٦ ٻ ثب ثطٶبٲٻټبی ٲٯی )ٲثال سبیٯٷس 1 ٸیشٷب ( زیسٺقسٺ ثٹز ضا ٦ بټف زاز. ٲٷبث ٲٹضز ٶیبظ سب حسی ثٻ زٮی ٲك ٧ الر زض سرٳیٵ ٲٷبث ٲبٮی چٷیٵ ضاث ٻای ضا ٶكبٴ ٶسازٶس )ق ٧ 2-2( ایٵ یب شٻټب ټٳچٷیٵ قبیس اٶ ٧ بؼ زټٷسٺ ٶحٹٺ اؾش بزٺ اظ ثٹزخٻ ٲحبؾجٻ قسٺ ثبقس: ؾطٲبیٻ صاضی زض ؾبظٲبٶسټی ٲحٯی ذهٹنب آٲٹظ ٲٷبؾت حٳبیز ٸ ؾطٲبیٻ صاضی ثطای ٦ بض طاٴ اخشٳب ی ٲٹيٹ بسی ٦ ٯیسی ټؿشٷس. ا ٦ ثط خعییبر ز ٢ ی ١ ٲساذالر )ٲكبٸضٺ اضخب ضیعٲ صی ٸ...( ٲٳ ٧ ٵ اؾز ب ٦ شٹضټبی يطٸضی ٶجبقٷس اٮجشٻ ټط چٷس ٦ ٻ آٴټب زض ٲحشٹا ثبیس آق ٧ بض ٸ ٲٷبؾت ثبقٷس. ٲیعاٴ سٳبؼ ثیٵ ٦ بض طاٴ آٲٹظ زیسٺ اخشٳب ی ذبٶٹازٺ ٸ ٲبزضاٴ ثب ٦ ٹز ٦ بٴ حیبسی سط اؾز. ٲیشٹاٴ اؾشسال ٦ طز ٦ ٻ اثطار ثٻ نٹضر اٸٮیٻ اظ ذسٲبر اضائٻقسٺ ثٻ زؾز ٶیبٲسٺ اٲب اظ ضٸ اثطثركی خٳ ی خٹاٲ ثٻ زؾز ٲیآیٷس: ٲبزضاٶی ٦ ٻ ٲطا ٢ جز ثیكشطی 1 ٦ كٹضټبیی ٦ ٻ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر ضا زض ایٵ ٲیعاٴ سدطثٻ ٦ طزٺاٶس زض ق ٧ 9 ٶكبٴ زازٺقسٺاٶس- ثطذی اظ آٴټبیی ٦ ٻ قبیس زض ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس )اٲب زازٺټب ثطای ثطضؾی چ ٹٶ ی ٶب ٦ ب یاٶس(. 129

143 1 زض ؾالٲز ٸ ث ٣ بی ذبٶٹازٺقبٴ زضیب ز ٦ طزٺ ٸسالقٽبی اثطثرف ذٹزقبٴ ضا ا عایف ٲیزټٷس. ایٵ اٲط سٹؾ ؾبذشبض ثطٶبٲٻ خبٲ ٻٲحٹض سؿطی ٸ حٳبیز ٲیقٹز. ؾٹا اظ اضسجب ثب ثطٶبٲٻټبی ٳٹزی ضٸظټب یب ټ شٻټبی ؾالٲز ٦ ٹز ٤ - نطیحب زض ایٷدب ٲ بٮ ٻ ٶكسٺ ثٹز. سدطثٻ زض قف ٦ كٹض آ طی ٣ بیی )58 59( ٶكبٴ زاز ٦ ٻ ټعیٷٻټبی ثبٮ ٣ ٹٺ ضٸظ/ ټ شٻ ؾالٲز ٦ ٹز ٦ بٴ ثطای ثطٶبٲٻټبی خبٲ ٻٲحٹض ٸخٹز زاضز )ثطای ٲثب دطؾٷ ٸ ٲٷبث ثٻ ٹض ٲٹ ٢ ز ٲٷهٹة قسٶس( ٣ س ساز ٦ ٳی ٲساذٯٻ ثط زٸضٺ ٲشٷبٸة ضٸظ/ ټ شٻ ؾالٲز ٦ ٹز ٤ قف ٲبټٻ )ایٳٹٶیعاؾیٹٴ ٸیػٺ( اثط زاقشٷس. زض حبٮی ٧ ٻ ٲش ب ٢ جب ٲیسٹاٶس حٳبیز ٦ ٷٷسٺ ثبقس. صض ثٻ ازاٲٻ بٮیزټبی خبٲ ٻ سب ٦ بیز ثطٶبٲٻ اٲسازضؾبٶی ا ٳب ٲیقٹز. زض ٲدٳٹ ثطٶبٲٻټبی س صیٻی خبٲ ٻٲحٹضثٻ ٹض ٲٷ ٣ ی ثٻ ٷٹاٴ ضٸ اثطثركی ثطای آ بظ زض ٲٹضز ٦ بټف ؾٹءس صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲ ٷی زاض ثٻ ٶ ط ٲیضؾس. ثطای اٶدب ایٷ ٧ بض ٶیبظ ثٻ حٳبیز ٸ ٶ ٻزاضی ثٻ ٲسر ٦ ب ی ثطای آ بظ س ییط زایٳی ٸخٹز زاضز. زض ان ا ط آٴټب ثطای ٲسر ٦ ب ی ثطای سأثیط ثیٵ ٶؿٯی ازاٲٻ یبثٷس- زذشطاٴ ٦ ٹچ ٥ ثب ضقس ٦ ٱ سب ٲبزضاٴ ٦ ٹچ ٥ ثب ٶٹظازاٴ ٦ ٹچ ٥ - ثطای ط شٵ اثط ٲیسٹاٶٷس ثطای آ بظ ی ٥ اٶش ٣ ب زایٳی زض ٸي یز س صیٻ خٳ یشٽب ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس. زض ح ٣ ی ٣ ز ایٵ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ ب زض ثؿیبضی ٦ كٹضټب ٦ بٲ قسٺ اؾز یب زض حب اٶدب اؾز )60( ٸ ؾیبؾز ثبیس ایٵ ضا زض ٲٹاضز ثؿیبضی سؿطی ثركس. 1 ایٵ اؾشسال زض ن حٻ 1067 آٸضزٺ قسٺ اؾز )22(. س ٽسار ظیبزی اظ ٲٷبث ٦ ٳیبة ٦ ٻ ذبٶٹازٺټبی ٣ یط ثطای آٲٹظ ٦ ٹز ٦ بٴ ایدبز ٦ طزٺاٶس ٹاټی ٦ طزٶس ظٲبٶی ٧ ٻ ٲطز ثٽشط ٲیزاٶٷس چ ٹٶٻ ایٵ ٦ بض ٸ اٲثب آٴ ضا اٶدب زټٷس دطٸض ض بٺ ٦ ٹز ٦ بٴ ضا ٢ ٹی ٦ ٷٷس. 131

144 8. تش اه ای ا تمال ج ثطٶبٲٻټبی ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر دٹ ٲكطٸ ) بٮیزټبی ٲطسج ثب ؾالٲز/س صیٻ: )CCTs یب ثسٸٴ ٢ یس ٸ قط )CTs( زض ؾب ټبی اذیط ؾطی ب ؿشط یب شٻ اؾز ٸ اټٳیز ظیبزی زض ثٽجٹز س صیٻ زاضٶس. ایٵ ثطٶبٲٻ ټب ا ٦ ثطا ٲ ٧ ٳ ؾبیط ٲساذالر س صیٻ ای ټؿشٷس ٸ ټٳیكٻ ثط اؾبؼ زضآٲس دبییٵ قبٲ ایدبز قبیؿش یاٶس. اظ ایٵ ضٸ ثٻ نٹضر ٲثجشی ٣ یطسطیٵ ٸ آؾیتدصیطسطیٵ ضا ټس صاضی ٲی ٦ ٷٷس. ؾ ح ٲٷبث / ضاؼ ثؿیبض ثبالسط اظ ثطٶبٲٻټبی س صیٻ ٲ ٳٹ اٶس- اٲب اټسا ؿشطزٺسط ټؿشٷس- ٸ ٲ ٣ یبؼ اظ ٶ ط دٹقف ثطاثط یب ثیكشطٶس. اثط آٴټب ثط س صیٻ ثٹاؾ ٻی ا عایف ٲٷبث )زضآٲس( ثطای ثطٶبٲٻټبی قطای ی ا عایف اؾش بزٺ اظ ذسٲبسی ٶ یط ایٳٷیعاؾیٹٴ ٸ آٲٹظ اؾز. اثط ثط ٸي یز س صیٻای ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ ٹض ثبٮ ٣ ٹٺ ټٱ اظ طی ١ س صیٻ ٲبزض ٸٮصا ضقس ٸ ٶٳٹ زاذ ضحٳی ٸ ټٱ اظ طی ١ س صیٻ ٲطا ٢ جز ٸ اؾش بزٺ اظ ذسٲبر ثٽساقشی ٶٹظاز ٸ ٦ ٹز ٤ اؾز. ٶٳٹٶٻټبیی اظ CCTs ٸ ٦ ٻ CTs سب حسی اظ ایٵ ٲشٵ عاضقبر ٶٳبیٷس ی ٸ ؾبیط اؾٷبز ثطای ایٵ ثرف ط شٻ قسٺاٶس سٹنی ٸ اضظیبثیقسٺاٶس. ایٵ قبٶعزٺ ٲ بٮ ٻ ٲٹضزی زض يٳیٳٻ 3 ٸ ثطذی ٲیػ یټبی ذالنٻ قسٺ زض خسٸ 2-5 سٹنی قسٺاٶس. CCTs ٲ ٳٹال اظ ایٵ ثطٶبٲٻټب زض آٲطی ٧ بی السیٵ ٦ ٻ زض ثطذی ظٲبٶٽب اخطا قسٺاٶس ټؿشٷس زض حبٮی ٧ ٻ CTs زض آ طی ٣ ب جی ی ټؿشٷس. ثطٶبٲٻټبی ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ ب دٹ ثٻٲٷ ٹض ا عایف زضآٲس ذبٶٹازٺ ٦ ٳ ٧ ی طاټٱ ٲیآیٷس. ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر قبیس ثسٸٴ ٶیبظټبیی ٦ ٻ ا بی ذبٶٹازٺ ثب قطای ٲكرم قسٺ یب ٲكطٸ ثط اٶ جب ٠ ثب ٸي یز ذبل قطای ثبقٷس. ٲحجٹثیز CCTs زض ؾب ټبی اذیط ثٻ ٯز سٹاٶبیی زض ٤ قسٺقبٴ ثطای ایدبز ٲٷب ٹالٶیٲسر ثٻ ٸاؾ ٻ- ی سكٹی ١ س بث ١ ض شبضی ٦ ٻ ؾالٲز ضا ثٽجٹز ثركیسٺاٶس ٸ ؾطٲبیٻ صاضی زض ؾطٲبیٻټبی اٶؿبٶی ا عایف دیسا ٦ طزٺ اؾز )62(. سساض ٤ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر ثٻ ٹض ٦ ٯی ذبٶٹازٺټبی ٣ یط ضا ټس ٳٷسی ٦ طزٺاٶس. ثطٶبٲٻټب قبیس ٲؿش ٣ یٳب س صیٻ ضا ٲشبثط ٦ ٷٷس )ثطای ٲثب سساض ٤ ٲ ٧ ٳٯٽب( یب ثٻ دیبٲسټبی س صیٻ ٦ ٳشط ٲؿش ٣ یٱ ٸن قٹٶس )ٲثال ثٹاؾ ٻی ا عایف اؾش بزٺ اظ ذسٲبر ؾالٲز ٲطا ٢ جز ٢ ج اظ ثبضزاضی یب آٲٹظ(. ثكط ی ٦ ٻ قبٲ ٸیعیشٽبی ثٽساقشی زٸضٺای ٦ ٷشط ضقس ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ٲٷبؾت ٲطا ٢ جز ٢ ج اظ سٹٮس ٸ ح ٹض ٲبزضاٴ زض خٯؿبر آٲٹظقی ثبقس )63(. ټط زٸی CTs ٸ CCTs اظ اق ٧ ب ٲؿب سسٽبی اخشٳب ی یب قج ٧ ٻټبی ایٳٷی ٦ ٻ ا طاز شیٷ ضا ٦ ٻ آؾیت- دصیط ثٻ ثیٷٹایی ٸ ثسٸٴ حٳبیز ټؿشٷس یبضی ٲیضؾبٶٷس )64 62(. ثطٶبٲٻټبی ٦ بض ٳٹٲی )قج ٧ ٻټبی ایٳٷی ؾبظٶسٺ( ٸ ٶٹ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بٮی ) صا یب ٦ بض( زٸ خع زی ط قج ٧ ٻټبی ایٳٷی اخشٳب ی ټؿشٷس اٲب ثب خعییبر زض ایٷدب سٹنی ٶرٹاټٷس قس. PSNP اسیٹدی قبٲ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر دٹ طاټٱ قسٺ ثطای ٲبزضاٴ ټؿشٷس. ثٻ ٹض ٦ ٯی زض آ طی ٣ بی ظیطنحطایی س ٣ طیجب 137 ثطٶبٲٻ زض ٦ كٹض 37 زض ؾب 2009 زض ٹ اخطا ثٹزٶس )64(. 131

145 ثطٶبٲٻټبی ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ ب زض ٦ كٹضټبی آٲطی ٧ بی السیٵ ا ٦ ثطا CCTs ټؿشٷس ٦ ٻ ثٻ ٹض چكٳ یطی ٲحجٹثیز- قبٴ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب CTs ټٳچٷیٵ ؿشط زض ؾبیط ٲٷب ١ زض 10.)63( چٷسیٵ ثطٶبٲٻ ٶ یط Opurtunidades زض ٲ ٧ عی ٥ Bolsa Familia زض ثطظی ٸ ؾب صقشٻ ا عایف دیسا ٦ طزٺ اؾز Red de proteccion social زض ٶیدطیٻ قبٲ ٶیبظټبیی ثطای زضیب ز ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر اذشهبل زازٺقسٺ ثٻ ٲ ط ی ٶ طاٶیټبی س صیٻای ټؿشٷس. قطای ٲسٶ ط ثطای ثٽجٹز دیبٲسټبی س صیٻای قبیس ض شبضټب ضا ثٹاؾ ٻ خٯؿبر آٲٹظ س صیٻ طٸټی ٸ ٦ ٷشط ضقس ٸ اضس ٣ ب ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ټٳطاٺ ثب ٲكبٸضٺ قرهی ثیكشط ثبقس ذ بة ٢ طاض زټٷس. قطای ټس ٳٷس قسٺ زض ثٽجٹز ٸي یز ضیعٲ صی ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض ثطٶبٲٻټبی CCT ثٹاؾ ٻ سساض ٤ ضیعٲ صی- ټبی يطٸضی ٸ صا یب سساض ٤ ټط زٸی زضقز ٲ صی ٸ ضیعٲ صی ثٻ اخطا زضآیٷس ټط چٷس ٦ ٻ زٸٲی ٲحسٸز ثٻ Progresa ی ٲ ٧ عی ٥ اؾز )65(. قطٸ زض ثطٶبٲٻټبی ثب اټسا س صیٻ قبیس ثط اؾبؼ ظٲیٷٻی ٦ كٹضی ٸ بٮیزټبی س صیٻای ثطای آٴټبیی ٦ ٻ قٹاټس اثطثركی ٸخٹز زاضز س ییٵ قٹٶس. CCTs ٦ ٻ ثطای ثٽجٹز دیبٲسټبی س صیٻای ٲس ٶ ط ٢ طاض ط شٻ ٲیقٹٶس ثبیس " ټٳبټٷ ٩ ثب اٸٮٹیزټبی ٲٹخٹز ټسایز ؾالٲز س صیٻی ٦ كٹضی" ثبقٷس )65(. سٹا ١ ٳٹٲی ٲٹخٹز ثطای آٴ ٲساذالسی ٦ ٻ ٲؤثطسطیٵ ٸ ثٷبثطایٵ ٶیبظټبی قطای ی ټسایز زض ثطٶبٲٻټبی ټؿشٷس. CCT اثطثركی ENA زض ثرف 1 ایٵ ؾٷس سٹنی قسٺ اؾز ٸ قبٲ : قیطزټی اٶحهبضی ثطای قف ٲبٺ س صیٻ ٲ ٧ ٳ ٲٷبؾت ٲطا ٢ جشٽبی س صیٻای ٲٷبؾت ٦ ٹز ٦ بٴ ثیٳبض ٸ زچبض ؾٹءس صیٻ قسیس زضیب ز ٶب ٦ ب ی ٸیشبٲیٵ A ٸ آټٵ ثطای ظٶبٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ زضیب ز ٶب ٦ ب ی یس سٹؾ سٳب ا بی ذبٶٹازٺ ټؿشٷس )65 اظ 66(. 8.1 هىا یؼن ا تماضا عشفیي ػشض سطخیح ثطٶبٲٻټبی CCT ثیف اظ ٶٹ ٲش بٸر ٸ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر ثسٸٴ ٢ یس ٸ قط ثٻ زالی ٹٶب ٹٴ ضقس یب شٷس. CCTs اٶ ب دصیطی ثیكشط ثطای س ییٵ ٶیبظټبی ذبٶٹازٺ ٸ ٦ بټف ټعیٷٻټبی ٲحٯی ٲطسج ثب ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر زض ٶٹ اضائٻ ٲی ٦ ٷٷس. زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ثطٶبٲٻټبی ٶ ٣ ٸاٶش ٣ بالر ثسٸٴ ٢ یس ٸ قط CCTs ثٻ ٷٹاٴ اٶ یعٺ ٲؿش ٣ یٱ زض ؾطٲبیٻ صاضی اٶؿبٶی ټٳچٷیٵ ثٻ ٷٹاٴ اٶ یعٺ ثطای ذبٶٹازٺټب ثطای اسربش ض شبضټبیی ٦ ٻ ؾالٲز ضا ثٽجٹز ٲیثركٷس ټط زٸی دیكٷٽبز ٸ ٲٷب ٹالٶیٲسر سطٸیح یب ز )62(. ٲ ٧ بٶیؿٱټبی ٲرشٯ سٹؾ ٦ بض ثطٶبٲٻټبی CCT ثطای ثٽجٹز س صیٻ ٲبزضٸ ٦ ٹز ٤ دیكٷٽبزقسٺ اؾز. اظ آٶدبیی ٦ ٻ ٲ ٳٹال ظٶبٴ یطٶسٺ ٸخٻ ٲی ثبقٷس شیٷ الٴ ثطٶبٲٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثطای اٸٮٹیز ثٷسی ٲطا ٢ جز اظ ذٹز ٸ ثچٻټبیكبٴ زض ٹ ثطٶبٲٻ CCT ٸ حشی دؽ اظ دبیبٴ آٴ سٹاٶٳٷس قٹٶس. 132

146 ا عایف ٢ سضر ذطیس ذبٶٹازٺ ثطای ذسٲبر ثٽساقشی ٸ صا ٲٳ ٧ ٵ اؾز اظ ٶشبیح ثطٶبٲٻټبی CCTsثبقس )65(. ثب سٹخٻ ثٻ ٲبټیز چٷس بٲٯی ؾٹءس صیٻ ٲساذالر ٲ ٧ ٳ ٶیبظ ثٻ سأٲیٵ ٸ ٶ ٻزاضی ثٻ الٸٺ آٲبز ی زضآٲس ثطای ثٽجٹز ٸا ٢ ی زاضز )67(. سساض ٤ ٲؿش ٣ یٱ ٲ ٧ ٳ اٶطغی ٸ یب ضیعٲ صی ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثطای ٲبزضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ اضائٻ قٹز ثب ٸخٹز ایٵ ایٵ ٳ زض ثطٶبٲٻټبی CCT سب ٦ ٷٹٴ اٶدب ٶكسٺ اؾز )65(. قطای ی ٶ یط ٦ ٷشط ضقس ٦ ٹز ٦ بٴ ٲطا ٢ جز ٢ ج اظ سٹٮس زض ٲبزضاٴ ٸ قط ٦ ز زض خٯؿبر آٲٹظ س صیٻ ثطای ټط زٸ ٲٳ ٧ ٵ اؾز س صیٻ ٲبزضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ضا ثب ذ بة ٢ طاض ؾٹءس صیٻ ثٽجٹز ثركس )65(. ی ٥ ضؾیس ی ٲٽٱ سٹاٶبیی CCTs زازٴ س ییٵ ٦ ٷٷسٺټبی ض شبضی ثطای ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای قبٲ س ییٵ اثط طاټٱ ٦ طزٴ ټط زٸی اٶ یعٺټبی س ٣ بيب ٸ سأٲیٵ اؾز. ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر اضائٻقسٺ ثٻ ذبٶٹازٺټب ٲیسٹاٶس س ٣ بيب ثطای ذسٲبر ؾالٲز ٸ س صیٻ سٹؾ ٲٹاٶ ٯجٻ ثٻ زؾشیبثی ٶ یط ټعیٷٻټبی ٲؿش ٣ یٱ ټعیٷٻټبی یطٲؿش ٣ یٱ )ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ ب ٸ س صیٻ زض ٹ ثؿشطی( ٸ ټعیٷٻټبی طنز ) ٣ ساٴ زضآٲس بٮیزټبی ثیٳبضی - ؾالٲز( ضا ا عایف زټس. CCTs ثب ټس ا عایف س ٣ بيب ثطای ذسٲبر دیك یطی ٲٳ ٧ ٵ اؾز اثطار ٲثجز ؿشط دیكجطز ٲٷب ٹالٶیٲسر ثطای شیٷ ټب زاقشٻ ثبقس )62(. سأٲیٵ ٶب ٦ ب ی یب ي ی ذسٲبر ٲحسٸز ثٻ اثطثركی ط - س ٣ بيب CCTs اؾز. ثٷبثطایٵ ثطذی ثطٶبٲٻټب ثب ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر سأٲیٵ ث الٸٺ آٴټبیی ٦ ٻ ٲ ٳٹال ٲؿش ٣ یٳب ثطای شیٷ ټب طاټٱ ٲیقٹز اخطا ٲیقٹٶس. ثطای ٲثب ثطٶبٲٻ Programa de Asignacion Familiar (PRAF) us6000 ٲطا ٦ ع ؾالٲز ثٻ ټعیٷٻی س ٣ طیجب زالض ؾبالٶٻ ثطای ثٽجٹز ٦ ی یز ٸ اؾشبٶساضزټبی ذسٲبر زض ٲ ٣ ب ټبی ؾالٲز ٸا ٢ ی قبٲ آٲٹظ ؾالٲز ثطای ٲبزضاٴ طاټٱ ٲی ٦ ٷس. 8.2 پ ؿؾ تش اه وثشت ه اتغ زض ثطٶبٲٻټبی CCT ایدبز اٶ یعٺ اثط ثط ؾالٲز ٸ دیبٲسټبی س صیٻای ټٳچٷیٵ سٯ ی ١ آٶٽب زض زٸ ط س ٣ بيب ٸ طيٻ ثبیس ثطخؿشٻ ؾبظی قٹز. ثطای ٲثب اضظیبثی PRAF ټٷسٸضاؼ اثجبر ٦ طز ٦ ٻ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر ط س ٣ بيب ٲٷدطثٻ ثیكشطیٵ ا عایف ppt زض ٸیعیز ټبی ٲطا ٢ جز ثٽساقشی زض ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط ؾٻ ؾب ټٳچٷیٵ سٹخٻ ٸ ضؾیس ی ثٻ ٦ ٷشط ضقس زض ټٳبٴ طٸٺ ؾٷی زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٦ ٷشط طزیس. سط ٦ یت ٲٷبث س ٣ بيب ٸ ط سأٲیٵ اؾش بزٺ اظ ټط زٸی ٲال ٢ بسٽبی ؾالٲز ٸ ٦ ٷشط ضقس ضا ثٻ ٲیعاٴ ٦ ٳشط ا عایف زاز اٲب اٶ یعٺټبی ط - سأٲیٵ ثٻ سٷٽبیی زض ا عایف اؾش بزٺ اظ ټط زٸ ق ٧ ؿز ذٹضز. ٲٷب س ٣ بيب ٸ ط - سأٲیٵ ثٻ سٷٽبیی ٸ زض سط ٦ یت ثب ټٱ ثٽجٹز زض ح ٹض زض ٲطا ٢ جشٽبی ٢ ج اظ ثبضزاضی )5 خٯؿٻ یب ثیكشط( ضا ٶشیدٻ زاز 133

147 ثب ٸخٹز ایٵ اٶ یعٺټبی ط - سأٲیٵ ا عایف ٦ ٳشطیٵ زضنس ضا ٶشیدٻ زاز )65(. ایٵ ٲثب قبیس اظ آٶدبیی ٦ ٻ سؿٽیالر ؾالٲز ثٻ نٹضر خعیی ثیف اظ ٶیٳی اظ اٶ یعٺټبی اٶش بضی زضیب ز ٲیقٹز ٶ ٣ م زاقشٻ ثبقس اٲب طو ٦ طزٴ ایٷ ٧ ٻ اٶ یعٺټبی ط سأٲیٵ قبیس ٣ ټٷ بٲی ٦ ٻ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر ط س ٣ بيب اذیطا ثٻ نٹضر ټٱظٲبٴ اضائٻ ٲیقٹز ؾٹزٲٷس ثبقس ٲٷ ٣ ی ثٻ ٶ ط ٲیضؾس. ثطٶبٲٻټبی اٶش ٣ ب ٸخٻ زض ٲطحٯٻی اخطا ثٻ ٷٹاٴ آظٲبیكی ثطٶبٲٻټبی ثب ٲ ٣ یبؼ ٦ ٹچ ٥ یب ظٸزټٷ ب یب دٹقف ٲٯی ٲش بٸراٶس )خسٸ 2-5 ٸ خعییبر زض يٳیٳٻ 1 (. زض ٲیبٴ ثطٶبٲٻټبی ثب ٲ ٣ یبؼ ٦ ٹچ ٥ یب ظٸزټٷ ب ٸ آظٲبیكی ا ٯت CTs ټب زض آ طی ٣ بی ظیطنحطایی ٸ CCTs ټب زض آٲطی ٧ بی السیٵ ٲحسٸزٺی دٹقف س ٣ طیجب اظ 4000 شیٷ ٸ زض طح ٶ ٣ ٸاٶش ٣ بالر دٹ اخشٳب ی آظٲبیكی ٦ بٮٹٲٹی ظاٲجیب )69( سب شیٷ زض PRS ٶی ٧ بضا ٹئٻ )70( زاقز. ایٵ دٹقف ثٻ سطسیت ٦ ٳشط اظ %1 ٸ ٦ ٳشط اظ %3 خٳ یز ضا ٶكبٴ زاز. ثطٶبٲٻټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؼCCT ثٻ سطسیت ا ٯت زض اخطا زضثطٶبٲٻټبی ثب ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ CCT ٳسسب زض ٦ كٹضټبی آٲطی ٧ بی السیٵ اخطا ٲیقٹز ٦ ٻ حسٸز ی ٥ ٲیٯیٹٴ قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ ټٳبٶٷس ثطٶبٲٻی PRAF ټٷسٸضاؼ سب 45 ٲیٯیٹٴ ټٳبٶٷس ثطٶبٲٻ BF ثطظی ضا دٹقف ٲیزټٷس.ثب ایٵ ثطٶبٲٻټب ثٻ سطسیت حسٸز 15 ٸ 25 زضنس اظ خٳ یز )%100 اظ خٳ یز ٣ یط ٲٹضز ټس ( دٹقف زازٺقسٺ اؾز. ٶ ٣ ٻ ٢ ٹر ثطٶبٲٻ ثط اؾبؼ ٲیعاٴ اٶش ٣ ب طاټٱ قسٺ ثٻ شیٷ ټب ٲیثبقس.زض ٲیبٴ ثطٶبٲٻټبی CT ٲحسٸزٺی اٶش ٣ ب زازٺقسٺ اظ $6 US ثٻ اظای ټط ذبٶٹاز زض ټطٲبٺ زض ٲٹؾؿٻ ٲٯی بٮیز اخشٳب ی )INAS( ثطٶبٲٻیبضاٶٻ صایی )PSA( سب $25 US ثٻ اظای ټط ذبٶٹاض زض ٲبٺ زض حٳبیز ٲبٮی ثبٮ ٹو ٦ ٹز ٦ بٴ ا طی ٣ بی خٷٹثی ثٹزٺ اؾز ) 73 (.الظ ثٻ ش ٦ ط اؾز ٦ ٻ زض ٲیبٴ شیٷ بٴ BF ټٳٻی ذبٶٹازٺټب ایٵ ٲ ٣ ساض اظ اٶش ٣ ب ضا زضیب ز ٶٳی ٦ ٷٷس ٸ ٸاثؿشٻ ثٻ ؾ ح ٣ ط ٸ س ساز طظٶساٴ ٲیثبقس. 8.3 تأثیش تش پیاهذ ای تغزی ای اثطثركی CCT ٳسسب اظ ثطٶبٲٻټبی اخطا قسٺ زض آٲطی ٧ بی السیٵ سرٳیٵ ظزٺ قسٺ اؾز. ایٵ سأثیط ثط اؾبؼ ا ال بر ٲٹخٹز ثطای طٸٺټبی ٲرشٯ ؾٷی ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ دیبٲسټبی ٲرشٯ ٲیثبقس ثٷبثطایٵ ٲ ٣ بیؿٻ ثب ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ثب ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ )ټٳبٶٷس ایٵ قٹاټس( ٲك ٧ ؾبظ ٲیثبقس.ثب ایٵ حب سأثیط ثط ضٸی ضقس ٦ ٹز ٤ ٸظٴ سٹٮس ٸ ټٳچٷیٵ ثط ضٸی ټعیٷٻ ٸ ٲهط ٲٹاز ذٹضا ٦ ی ثطآٸضز قسٺ اؾز)يٳیٳٻ 2 ؾشٹٴ آذط ضا ثجیٷیس(. Oportunidades ٲ ٧ عی ٥ اضظیبثیټبی ٲش سزی ٦ ٻ س ٣ طیجب ی ٥ ؾبٶشیٲشط ا عایف ٢ س زض ٦ ٹز ٦ بٴ 0-6 ٲبټٻ ٸ ٲبټٻ ٶؿجز ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ طٸٺ ٦ ٷشط ٶكبٴ ٲیزاز ضا عاض ٦ طزٶس. 0/13 BF( ثطظی ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 3 ؾب ( 0/25 ) CSGآ طی ٣ بی خٷٹثی ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 36 ٲبٺ( FA( 0/161 ٦ ٯٳجیب ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 24 ٲبٺ( ٸ 134

148 RPS( 0/17 ٶی بضا ٹئٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب ( زض ٶٳطار HAZ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ ٦ ٷشط عاض قسٺ اؾز.)62 72( ا عایف ٦ یٯٹ ط 0/13 زض ٸظٴ ټٷ ب سٹٮس زض ا طاز شیٷ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ ٦ ٷشط زض Oportunidades ٲ ٧ عی ٥ عاض قسٺ اؾز. الٸٺ ثط ایٵ ا عایف ٦ یٯٹ طٲی 0/58 زض ٸظٴ ٶٹظازاٴ سبظٺ ٲشٹٮسقسٺ شیٷ زض طٸٺ ٦ ٯٳجیبیی FA عاض قسٺ اؾز ا طچٻ ایٵ ٲٹيٹ ثبیس ثب احشیب س ؿیط قٹز ظیطا زض ایٵ ثطٶبٲٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ خبی ٲبزضاٴ طٸٺ ټس ثٹزٶس. ا طچٻ ٶشبیح ٲش بٸسی یب ز قسٺ اؾز قٹاټسی ٲٹخٹز اؾز ٦ ٻ ٶكبٴ ٲیزټس ثطٶبٲٻټبی CCT ٲیسٹاٶٷس سأثیط ٲثجشی ثط ٸي یز س صیٻای ٦ ٹز ٦ بٴ زاقشٻ ثبقٷس. سب ثٻ اٲطٸظ زض ثیكشط ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٦ ٻ ثطای ثٽجٹز دیبٲسټبی ثٽساقشی ٸ س صیٻای طاحی قسٺ اٶس ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ خبی ٲبزضاٴ ٲٹضز ټس ثٹزٶس ٸ ٶشبیح زض یبة ا ال بر زض زؾشطؼ س ییطار ٸي یز س صیٻای ٲبزضاٴ حبن كشٻ اؾز. 8.4 استثاط تا تش اه ای تغزی ای هؼتمین ټط زٸ ق ٧ اظ ثطٶبٲٻټبی اٶش ٣ ب دٹ ٶ ٣ س ضاټی اضسجب ی ثطای ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٲٹخٹز زض زاذ ٦ كٹض ضا اضائٻ زازٺ اؾز. الٸٺثطایٵ آٴټب ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثطای س ٣ ٹیز طيٻ ٸ س ٣ بيب زض ذسٲبر س صیٻای زض ؾ ح ٦ كٹض بٮیز ٦ ٷٷس. ټٷ ب اخطای ثطٶبٲٻی اٶش ٣ ب دٹ ٶ ٣ س ٦ ٻ ثطای ثٽجٹز ؾٹءس صیٻ طاحیقسٺ ثٹز چٷسیٵ ٢ بٶٹٴ ثطای ٲٷبؾت ثٹزٴ اؾش بزٺ اظ قطٸ ٲطثٹ ثٻ س صیٻ اضائٻ قس. ثطٶبٲٻ ثی ٢ یس ٸ قط CT ټٷ بٲی ثبیس اؾش بزٺ قٹز ٦ ٻ ثطٶبٲٻټبی س صیٻ ثب ٦ ی یز ذٹة زض ٲح ٸخٹز زاضز ٸ ثٻ ٹض ؿشطزٺ اؾش بزٺ ٲیقٹز. زض ٲ ٣ بث ثطٶبٲٻی CCT ظٲبٶی ٲ یسسط اؾز ٦ ٻ ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٯی ثٻ ذٹثی اؾش بزٺ ٶكسٺاٶس اٲب اظ ٦ ی یز ذٹثی ثطذٹضزاضٶس. الٸٺ ثط اٶ یعٺټبی ط طيٻ ظٲبٶی ٦ ٻ ٦ ی یز ٸ اؾش بزٺ اظ ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٶبٲٷبؾت اؾز ثبیس CCT ټب ٶیع زضٶ ط ط شٻ قٹٶس. زض ٶٽبیز ا ط زض ٦ كٹضی ی ٥ ثطٶبٲٻی س صیٻ ٸخٹز ٶساقشٻ ثبقس ثبیس ی ٥ ثطٶبٲٻی CCT )دطزاذز ٲكطٸ ٸخٻ ٶ ٣ س( ثطای آٴ ٦ كٹض زض ٶ ط ط ز ٲكطٸ ثط ایٷ ٧ ٻ ټط زٸ ایٵ ذسٲبر ثب ٦ ی یز ٲ ٯٹثی اضائٻقسٺ ٸ ٲطز ثشٹاٶٷس اظ ایٵ ذسٲبر اؾش بزٺ ٦ ٷٷس. 135

149 س سازی اظ ٹاٲ ٲٽٱ ٸخٹز زاضٶس ٦ ٻ ثٻ احشٳب ظیبز ثط اثطار ٲثجز CCT ٲبزضی ٸ ٦ ٹز ٦ ی سأثیط ٲی صاضٶس. ثط ضٸی دیبٲسټبی س صیٻای ثطٶبٲٻټب ثبیس ثط ضٸی ایدبز طنشی ثطای ثبضزاضی زض ٶشیدٻی س صیٻ ذٹة زض ی زٸ ؾب سٳط ٦ ع ٸ زض ٶشیدٻ ثبیس ثٻ ایٵ ٢ كط سٹخٻ ٸیػٺای ٦ ٷٷس. قطٸ ثبیس ثط دبیٻی ثٽشطیٵ ٳٯ ٧ طز ٲرهٹل س صیٻ ثبقس اظخٳٯٻ ENAs اثطثركی ٸخٹز زاضز. ٦ ٻ ثطای آٴ قٹاټسی اظ ٶ ٣ ٸ اٶش ٣ بالر ط طيٻ ظٲبٶی ٦ ٻ ثٻٲٷ ٹض ح ٦ ی یز ٸ ٦ ٳیز ذسٲبر ثٽساقشی ٸ س صیٻای ٲٹضز ٶیبظ اؾز ثبیس اضائٻ طزز زض ٶشیدٻ ا عایف سٹاٶبیی CCTs زض ثٽجٹز س صیٻای ٲبزضاٴ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ حبن ٲیقٹز. جذ ل II-5 خالك تش اه ای CCT/CT هغالؼ ؿذ ٶٹ ٲٷ ٣ ٻ قٳبضٺ ٲٷبث )$/ ذبٶٹاض/ ٲبٺ(: دٹقف خٳ یز )ثٻ ثطٶبٲٻ ٲثب ټب ٲیٯیٹٴ(: ٲثب ټب CCT CT 136

150 References 1. Scrimshaw NS, Taylor CE, Gordon JE. Interactions of nutrition and infection. Geneva, WHO, Kielmann AA, Taylor CE, Parker RL. The Narangwal Nutrition Study: a summary review. American Journal of Clinical Nutrition, 1978, 31: Gwatkin D, Wilcox J, Wray J. Can health and nutrition interventions make a difference? Washington DC, Overseas Development Council, 1980 (Monograph 13). 4. WHO, UNICEF. The declaration of Alma Ata. International conference on primary health care jointly sponsored by WHO and UNICEF. Geneva, WHO, UNICEF. The state of the world s children. New ork, UNICEF, United Nations. World declaration and plan of action. World Summit for Children. New ork, United Nations, WHO, UNICEF. Integrated Management of Childhood Illness, chart booklet. Geneva, WHO, Maternal and child undernutrition. Lancet, 2008, 371(9608): ( thelancet.com/series/maternal-and-child-undernutrition, accessed 7 March 2013). 9. Pinstrup-Andersen P et al. Protein-energy malnutrition. In: Jamison DT et al., eds. Disease control priorities in developing countries. New ork, Oxford Medical Publications, 1993: Allen LH, Gillespie SR. What works? A review of the efficacy and effectiveness of nutritoninterventions. Geneva and Manila, ADB and ACC/SCN, Manila, 2001 (ACC/SCN Nutrition Policy Paper No. 19; ADB Nutrition and Development Series No. 5). 11. Bhutta ZA et al. What works? Interventions for maternal and child undernutrition and survival. Lancet, 2008, 371: Victora CG, Habicht JP, Bryce J. Evidence-based public health: moving beyond randomized trials. American Journal of Public Health, 2004, 94(3): Tontisirin K, Winichagoon P. Community-based programmes: success factors for public nutrition derived from the experience in Thailand. Food and Nutrition Bulletin, 1999, 20(3): Save the Children-UK. Thin on the ground: questioning the evidence behind World Bank funded community nutrition projects in Bangladesh, Ethiopia, and Uganda. (Mimeo). London UK, Save the Children, 2003 ( files/docs/thin_on_the_ground_1.pdf, accessed 6 March 2013). 15. Berg A. Malnourished people: a policy view. Poverty and Basic Needs Series, Washington DC, World Bank, Jennings J et al., eds. Managing Successful Nutrition Programmes. Geneva, ACC/SCN, 1991 (State-of-the-Art Series, Nutrition Policy Discussion Paper No. 8). 17. Gillespie S, Mason J, Martorell, R. How nutrition improves. Geneva, ACC/SCN, 1996 (Nutrition Policy Discussion Paper No. 15). 18. Mason JB et al. Investing in child nutrition in Asia. Asian Development Review, 1999, 17(1,2): Mason JB et al. Improving child nutrition in Asia. Food and Nutrition Bulletin, 2001, 22(3): Mason JB. How nutrition improves and what that means for policy decisions, background paper for: Gillespie G, McLachlan M, Shrimpton R eds. Combatting malnutrition: time to act ( Pprs/Narrative/NarrativethreeMason.doc, accessed 6 March 2013). 21. World Bank, UNICEF. Combating malnutrition: time to act. Gillespie S, McLachlan M, 137

151 Shrimpton R, eds. Washington DC, World Bank, Mason JB et al. Community health and nutrition programs. In: Jamison DT et al., eds. Disease control priorities in developing countries, 2nd edition. Washington DC, World Bank, 2006: World Bank. Repositioning nutrition as central to development. A strategy for largescale action. Washington DC, World Bank, 2006 ( NUTRITION/Resources/ /NutritionStrategy.pdf, accessed 6 March 2013). 24. ICDDRB Global Nutrition Review Team. Large-scale nutrition programs. In: Bhutta ZA etal. What works? Interventions for maternal and child undernutrition and survival. Lancet, 2008, 371: , web appendix White H, Masset E. Assessing interventions to improve child nutrition: a theory-based impact evaluation of the Bangladesh Integrated Nutrition Project. Journal of International Development, 2007, 19: Galasso E, ua J. Learning through monitoring: lessons from a large scale nutrition program in Madagascar. Washington DC, World Bank, (Policy Research Working Paper 4058) ( IW3P/IB/2006/11/08/ _ /Rendered/PDF/wps4058.pdf, accessed 6 March 2013). 27. Alderman H et al. Effectiveness of a community-based intervention to improve nutrition in young children in Senegal: a difference in difference analysis. Public Health Nutrition, 2009, 12(5): World Bank. What can we learn from nutrition impact evaluations? Washington DC, Independent Evaluation Group/World Bank, 2010 ( EXTWBASSHEANUTPOP/Resources/Nutrition_eval.pdf, accessed 6 March 2013). 29. Rivera JA et al. Impact of the Mexican program for education, health, and nutrition (Progresa) on rates of growth and anemia in infants and young children: a randomized effectiveness study. Journal of the American Medical Association, 2004, 291(21): Habicht J-P, Victora CG, Vaughan JP. Evaluation designs for adequacy, plausibility, and probability of public health programme performance and impact. International Journal of Epidemiology, 1999, 28: Habicht J-P, Mason JB, Tabatabai H. Basic concepts for the design of evaluation during programme implementation. In: Sahn D, Lockwood R, Scrimshaw N, eds. Methods for the evaluation of the impact of food and nutrition programmes. Tokyo, The United Nations University Press, Patwary et al. Assessing the impact of a community-based nutrition project in rural Bangladesh through active participation by women. Abstract presented at Annual Scientific Conference, Dhaka, ICDDRB, 1998 ( images/7thascon_phn_ii-assessing.pdf, accessed 6 May 2013). 33. White H. Comment on contributions regarding the impact of the Bangladesh Integrated Nutrition Project. Health Policy and Planning, 2005, 20(6): White H, Masset E. Assessing interventions to improve child nutrition: a theory-based impact evaluation of the Bangladesh Integrated Nutrition Project. Journal of International Development, 2007, 19: World Bank. Implementation completion and results report. Washington DC, World Bank, 2007 (Report No. ICR ), p Ethiopia Federal MoH. Program implementation manual of National Nutrition Program (NNP)-I; July 2008 June Addis Ababa, Federal Ministry of Health,

152 37. Mason JB, Hoblitt A. Analysis of process and underweight data from CBN-ENCU data (first tranche of CBN, 39 woredas, mid-2008 May 2010). Mimeo, draft. Addis Ababa, Tulane IHD & UNICEF, Heaver R. India s Tamil Nadu Nutrition Program: lessons and issues in capacity and management. Washington DC, Health Nutrition and Population Unit, Human Development Network, World Bank, Based on Measham AR, Chatterjee M. Wasting away: the crisis of malnutrition in India. Washington DC, World Bank, 1999; described in Mason JB. How nutrition improves and what that means for policy decisions, 2000, pp , ; background paper for Combatting malnutrition: time to act. Gillespie G, McLachlan M, Shrimpton R, eds., 2000, p.109 ( NarrativethreeMason.doc accessed 20 May 2012). 40. World Bank. Impact evaluation report: Tamil Nadu Integrated Nutrition Project. Washington DC, World Bank 1994 (Report No IN). 41. World Bank. Implementation completion report: Integrated Child Development Services. Washington DC, World Bank, 1998 (Report No ). 42. Lokshin, M. Improving child nutrition? The Integrated Child Development Services in India.Development and Change, 2005, 36(4): Kodyat B. Family nutrition improvement (UPGK), Indonesia. In: Managing successful nutrition programmes Nutrition Policy Discussion Paper No. 8, Jennings J et al., eds. Geneva, United Nations ACC/SCN, 1991 ( ). 44. Soekirman IT et al. Economic growth, equity, and nutritional improvement in Indonesia. Geneva, United Nations ACC/SCN, Rohde J. Indonesia s posyandus: accomplishments and future challenges. In: Rohde J, Chatterjee M, Morley D, eds. Reaching health for all. Oxford UK, Oxford University Press, 1993 p Galasso E, au J. Learning through monitoring: lessons from a large scale nutrition program in Madagascar. Washington DC, World Bank, 2006 (Policy Research Working Paper 4058). 47. Galasso E, Umapathi N. Improving nutritional status through behavioral change: lessons from Madagascar. Washington DC, World Bank, 2007 (Policy Research Working Paper 4424). 48. World Bank. Implementation completion report: Community Nutrition Project, Senegal. Washington DC, World Bank, 2001 (Report No ), p Mtalo et al. In: Jennings J et al. Managing successful nutrition programmes. New ork, United Nations ACC/SCN, 1991 (Nutrition Policy Discussion Paper No. 8), pp Mason JB. Within a decade no child will go to bed hungry? Proceedings of the Nutrition Society, 1996, 55: ; based on: Improving child survival and nutrition: the joint WHO/UNICEF Nutrition Support Programme in Iringa, Tanzania. New ork, UNICEF, ACC/SCN. 2nd Report on the world nutrition situation Volume II: Country trends, methods and statistics. Geneva, United Nations ACC/SCN, Kachondham, Winichagoon P, Tontisirin K. Nutrition and health in Thailand: trends and action. Institute of Nutrition, Mahidol University, United Nations ACC/SCN, Bangkok and New ork, WHO. Nutrition Landscape Information System (NLiS). Geneva, WHO, 2011 ( accessed 6 March 2013). 139

153 54. Heaver R, Kachondam. Thailand s National Nutrition Program: lessons in managementand capacity development. Washington DC, World Bank, 2002 (Health, Nutrition andpopulation Discussion Paper). 55. Vietnam MoH-National Institute of Nutrition. Protein-energy malnutrition control program.prevalence of malnutrition among children under 5 ( ). Programme handout,no date. 56. Khan A A, Bano N, Salam A, Child malnutrition in South Asia: a comparative perspective.south Asian Survey, 2007, 14: Sixth report on the world nutrition situation: progress in nutrition. Geneva, United NationsACC/SCN, 2010 (Table 21). 58. Doherty T et al. Moving from vertical to integrated child health programmes: experiences from a multi-country assessment of Child Health Days approach in Africa. Tropical Medicine and International Health, 2010, 15 (3): Oliphant N et al. The contribution of child health days to improving the coverage of periodic interventions in six African countries. Food and Nutrition Bulletin, 2010, 31(3):S United Nations SCN. Sixth report on the world nutrition situation: progress in nutrition. Geneva, United Nations SCN, 2010, Figure Jamison DT et al., eds. Disease control priorities in developing countries, New ork, Oxford Medical Publications, 1993 ( ). 62. Lagarde M, Haines A, Palmer N. The impact of conditional cash transfers on health outcomes and use of health services in low and middle income countries (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2009, Issue Fiszbein A et al. Conditional cash transfers: reducing present and future poverty. Washington DC, World Bank, Sherburne-Benz LD. Social safety nets: moving forward for an African agenda: Powerpoint lecture, 2009 (draft). 65. Bassett L. Can conditional cash transfer programs play a greater role in reducing child undernutrition? Washington DC, World Bank, 2008 (SP Discussion Paper No. 0835). 66. Archaya K et al. Using Essential nutrition actions to accelerate coverage with nutrition interventions in high mortality settings. Arlington, VA, Basic Support for Institutionalizing Child Survival Project (BASICS II), USAID, Alderman H et al. Reducing child malnutrition: how far does income growth take us? Nottingham, UK, Centre for Research in Economic Development and International Trade, University of Nottingham, Morris SS et al. Monetary incentives in primary health care and effects on use and coverage of preventive health care interventions in rural Honduras: Cluster randomized trial. Lancet, 2004, 364: MCDSS/GTZ. Final Evaluation Report: Kalomo Social Cash Transfer Scheme. Lusaka, Ministry of Community Development and Social Services, German Technical Cooperation, Maluccio JA, Flores R. Impact evaluation of a conditional cash transfer program: the Nicaraguan Red de Protección Social. Washington DC, International Food Policy Research Institute, Save the Children UK. Making Cash Count: Lessons from cash transfer schemes in east and southern Africa for supporting the most vulnerable children and households. London, Save the Children UK, HelpAge International, Institute of Development Studies, Aguero JR, Carter MR, Woolard I. The impact of unconditional cash transfers on nutrition:the South African Child Support Grant. New ork, International Poverty Centre, UnitedNations Development Programme, 2007 (Working Paper number 39). 141

154 73. ablonski J, O Donnell M. Lasting benefits: the role of cash transfers in tackling child mortality. London, Save the Children UK, Barber SL, Gertler PJ. The impact of Mexico s conditional cash transfer programme, Oportunidades, on birthweight. Tropical Medicine and International Health, 2008, 13(11):

155 ضواین 142

156 ضویو 1. اجضا صهی تشای 32 تش اه تغزی ای تا اعالػات همایؼ ای و س ام تش اه ووی ػ اهل اجضاء ػ لت هشوضتغزی جاهؼ واسو ا وثت یثشجاهؼ ذسخا CT/CCT ها س MNs GM SF اسجاػی FFW/CT Imm ( )BINP ثٷ الز ( )NNP ( )HNPSP CPP ) حال ثطظی حاضر( ) حال BMCI حاضر( ( ) BA ) حال BFP حاضر( ) حال FA حاضر( ٦ ٯٳجیب ) حال PSNP اسیٹدی حاضر( CHD -2004( EOS /EEOS حال حاضر( ) حال NNP/CBN حاضر( AIN-C ) حال ټٷسٸضاؼ حاضر( ( )TINP I ټٷس ( )TINP II ( )ICDS I ( )ICDS II Posyanduse UPGK اٶسٸٶعی ( ) ( )CHN ( )SECALINE ٲبزا بؾ ٧ بض 143

157 ( )SECALINE ( Oprtunnidades ٲ ٧ عی ٥ حال حاضر( ( ) RPS ٶی ٧ بضا ٹئٻ LHW ) حال دب ٦ ؿشبٴ حاضر( ( ) BIDANI یٯیذیٵ ( )ECD ٦ كٹض ) ( CNP ؾٷ ب ( ) PRN CHD ( ) JNSP سبٶعاٶیب ( ) CSD ) حال HSDP3 حاضر( NNP ) حال سبیٯٷس حاضر( برنامه کنترل 1999(PEM -حال حاضر( ٸیشٷب ىت )ت ج (: ام تش اه : اذشهبضار ضا زضٲ ٣ بث قٹاټس انٯی ثجیٷیس. Note: Programme name: see abbreviations at front of main document. Platforms: facility health post or centre, CHD = Child Health Days (or weeks) linked to facility; community nutrition centre,or community worker based at home; CT/CCT cash transfer or conditional cash transfer programme as base for intervention, may include food provision. Components: counselling; SF = provision ofsupplementary food (usually selective); GM = growth monitoring; MNs = micronutrients; referral; Imm = immunization; FW/CT = food for work or cash transfer. 144

158 ضویو 2. خالك ای اص تش ام ایCCT CT / CT / CCT تش اه ضؼیت و س ؿایؼتگی ػ د پ ؿؾد ی پیآهذ ای هشتثظ تا هادس و دن CCT جوؼیت )2005( )US$2009( /ػشا GIN 590 ا ذاصHH Avg 4/7)2007( ت گالدؽ ایدبز زضآٲس ثطای سٹؾ ٻ طٸٺ ټبی آؾیت دصیط (IGVGD) -1985(BRAC/WFP حب حبيط( % صیش خظ فمش - ظٶبٴ ثیٹٺ یب ظٶبٶی ٦ ٻ ؾطدطؾز آٶٽب ضا ضټب ٦ طزٺ اؾز HH - HH ذبل ذٹز طز < ی ٥ خطیت ظٲیٵ - زضآٲس HH <300taka (6US$) زض ټط ٲبٺ - - اٶشربة ظٶبٴ ثطای VGD اظ ط ٲ ٣ بٲبر ٲٷشرت ٲحٯی ثطای ٸضٸز ثٻ ثطٶبٲٻ BARK اٶشربة -30 ٦ یٯٹ ط الر صایی ثطای 18 ٲبٺ -قطای : -خٯؿبر ټ ش ی آٲٹظ ٲٽبضر -نط ٻ خٹیی حسا ٢ 25 سب ٦ ب BARC 50/0 )زض ٲبٺ US$) -دشبٶؿی خٽز بض اٮشحهیٯی اظ ثطٶبٲٻ -دٹقفزټی ثطٶبٲٻ ٲٯی 1/4 ٲیٯیٹٴ ظٴ - ٲشٹؾ سبٲیٵ 41 سب ٦ ب اؾز /US$( ضٸظ(: حسٸز ی ٥ دٷدٱ اظ ٲیبٶ یٵ ټعیٷٻ ټبی ٲبټبٶٻ 49/6 )2005( ثیكشط ثطای IGVGD :)2003(BA 1/5 ٲیٯیٹٴ BA: )US$ 7-21( R$ CCT تشصیل Bolsa Alimentacão (BA): ټٱ ا ٦ ٷٹٴ ٢ ؿٳشی اظثطٶبٲٻ Familia Bolsa (BF) حب حبيط خٳ یز( 2005 ) )US$2009( /ؾطاٶٻ GIN 8040 اٶساظٺ Avg HH )1996( 1/4 % ظیط ذ ٣ ط -ټس یطی خ طا یبیی: ؾ ح سضا ٸ قٽطزاضی -اضظیبثی HH: ؾ ٣ ؾطاٶٻ زضآٲس ٲبټیبٶٻ 66US$)120 ) $ Rثطای ٲشٹؾ ٸ 60 $R ٣ HHsط ($ 33US )ثطای ٣ ط HHs قسیس -حسا ٦ ثط ٦ ٹز ٤ 3 BF: R$18-٦ ٹز ٤ )US$10( ظٴ ثبضزاض یب -حسا ٦ ثط ٦ ٹز ٤ 3 R$ ثؿیبض قسیس شیٷ :BF 11/1 ٲیٯیٹٴ ذبٶٹازٺ 45( ٲیٯیٹٴ ظیٷ ( )%25 اظ خٳ یز ثطظیٯی ټب %100 ٣ طا( تغزی ای - 0/13 ٦ بټف زض ٶٳطار HAZ ٶؿجز ثٻ طٸٺ قبټس زض ٲیبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 7 ؾب )1( - قطٸ ثٻ زٮی ٦ ٳجٹز ذسٲبر ثٽساقشی ٲٹخٹز ٦ ٷشط ٶٳیكٹز )2( )US$30-61( ٣ ط )2008( 4/3 (BF) قطای : - ٦ ٹز ٦ بٴ ثٻ ؾٵ 0-7 ؾب : ٸا ٦ ؿٵ ثطٶبٲٻ ضیعی قسٺ ٸیعیز ثٽساقشی ٸ ٦ ٷشط ضقس ٲٷ ٱ -ظٶبٴ قیطزٺ/ثبضزاض: ٸیعیشٽبی ٲٷ ٱ ٢ ج ٸ ث س اظ سٹٮس: ؾٳیٷبضټبی آٲٹظقی س صیٻ ٸ ثٽساقز 145

159 CT / CCT ثطٶبٲٻ ٸي یز ٦ كٹض قبیؿش ی ؾٹز دٹقفزټی دیآٲسټبی ٲطسج ثب ٲبزض ٸ ٦ ٹز ٤ 700 قٽطزاضی )2005( HH 2/1 ٲیٯیٹٴ ٶ ط CCT خٳ یز )2005( US$)2009 GINؾطاٶٻ) / 4930 Avgاٶساظٺ HH )2005( 1/4 % ظیط ولوثیا ذ ٣ ط - HHثب ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٱ ؾٵ سط اظ 7 ؾب - ٦ ٳشطیٵ زؾشٻ ثٷسیټبی زضآٲس )ثط اؾبؼ ذهٹنیبر )HH ٦ ٻ ثٹؾیٯٻ ؾیؿشٱ ثطای قٷبؾبیی ٸ اٶشربة ظیٷ ټب س ییٵ قسٶس-..س ٣ طیجب ٲ بز ٣ یطسطیٵ HH ی ٥ دٷدٱ - 17 زالض زض ٲبٺ )زض ٲبٺ ٶٻ ثطای ټط ٦ ٹز ٤ ( -ٸیعیشٽبی ثٽساقشی ٲطثٹ ثٻ ٦ ٹز ٤ ثٻ ٸؾیٯٻ ثطٶبٲٻ سٹؾ ٻ ٸ ضقس ثط ٢ طاض قس :)MOH( ٸظٴ ٸ اٶساظٺ یطی حذ اػظ ؾجعیدبر زض ٦ ٹز ٦ بٴ قٽطی ٸ ضٸؾشبیی 24 ٲبټٻ ثب ٸیعیشٽبی ثٽساقشی دیك یطاٶٻ ی ثٻ ضٸظ قسٺ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس -ا عایف زض ٲهط دطٸسئیٵ ٸ -ا عایف 3/2 زضنسی ٦ ٹز ٦ بٴ 48- -ا عایف 0/161 ٶٳطٺ ای زض HAZ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٵ ٦ ٳشط اظ 24 ٲبٺ زض )2006( 16 Familias en Acción حب حبيط ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس - ٦0/58 یٯٹ ط ا عایف زض ٸظٴ ٦ ٱ سٹٮس )ٶٳبیٷسٺ ای ثطای ٸظٴ سٹٮس زض ٲ بٮ ٻ( زض ٲٷب ١ قٽطی - ٦0/069 بټف زض احشٳب ؾٹءس صیٻ ٲعٲٵ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 24 ٲبٺ )ثٻ ٸؾیٯٻ ا عایف ٢ س اٶساظٺ یطی ٲیكٹز( اتی پی دطٸغٺ سٹؾ ٻ ٲ یكز Maket ثطٶبٲٻ ایٷشطٶشی سٹٮیس ایٳٵ خٳ یز( 2005 ) -...شیٷ الٴ اظ طی ١ اٶدٳٵ ټب ٸ ٲؿئٹٮیٵ ٦ كبٸضظی )احكب زؾشطؾی ظٲیٵ ٸ ثطزاقز ٢ جٯی( یب ز قسٶس ٦ بض ٦ ٷٷس قبٲ : ظٶبٴ ثبضزاض ٸ ٲبزضاٴ قیطزٺ ( ظیٷ بٴ زی طی - HHټبیی ٦ ٻ ٶٳیشٹاٶٷس یب ٶجبیس - ٦ ٳ ٥ دٹ ٶ ٣ س ثطای "ٲهط ٲٹاز صایی يطٸضی" زض ؾب ټبی ثس اؾز. Birr300- ) 3/50 زالض( ثطای ټط قرم زض ټط ٲبٺ -سرٳیٵ ظزٺ قسٺ اؾز ٦ ٻ حسٸز 11 زضنس اظ سٳب HHټب زض یط قسٺ ثبقٷس. -ټیچ سز ٸ زضنس ضؾٳی اظ ٦ ٳ ٧ ٽبی ٶ ٣ سی زضیب شی HH - ا عایف ز بر س صیٻ ی ٦ ٹز ٦ بٴ زض ٹ ثطٶبٲٻ - ٲطا ٢ جز ا عایف یب ز ٲبزضاٴ خٹاٴ ٢ بزض ټؿشٷس ظٲبٴ ثیكشطی ضا ثب طظٶساٴ ؾذطی ٦ ٷٷس CT )US$2009( /ؾطاٶٻ GIN 330 اٶساظٺ Avg HH )2005( 5 % ظیط 146

160 2005 -حب حبيط ذ ٣ ط ٦ ٻ دٹ ٶ ٣ س خٽز ٦ بض زضیب ز ٲی ٧ ٷس( سٷ یٱ ٶكسٺ اؾز. -زازٺ ټبی n a/ ثطای ٲشٹؾ زضآٲس شیٷ بٴ ثب سٹخٻ ثٻ سٷٹ هٹ / اٶساظٺ HH - 7/5 ٲیٯیٹٴ CT 39)2005( خٳ یز )2005( )$US2009( GNI /ؾطٲبیٻ 330 اٶساظٺ Avg HH )2005( 5 % ظیط اتی پی ثطٶبٲٻ ایٷشطٶشی سٹٮیسی ایٳٵ )2008- سب ا ٦ ٷٹٴ( ذ ٣ ط wordeas- )ٲٷ ٣ ٻ( ٦ ٻ ثیكشطیٵ اٲساز ٦ ٳ ٧ ٽب ی صایی ضا زض 10 ؾب صقشٻ زضیب ز ٦ طزٺ اؾز) 2004 ( HH- زض ٲٷب ٣ ی ٦ ٻ ق ٧ ب صایی حسا ٢ 3 ٲبٺ زض 3 ؾب صقشٻ زاقشٻ ٸ ٦ ٳ ٥ صایی زضیب ز ٦ طزٺ اٶس -ظٶبٴ ثبضزاض/قیطزٺ اظ ٦ ؿبٶی ٦ ٻ CT ضا زضیب ز ٦ طزٺ ثٹزٶس) 10 - %20 اظ شیٷ ټب( -اٶش ٣ ب دٹ ٶ ٣ س یب ٲٹاز صایی: 6 ٲبٺ اظ ؾب پ ل مذ: birr50 زض ٲبٺ birr10 زض ضٸظ یب غزا: 3 ٦ یٯٹ ط الر زض ضٸظ یب ٦ یٯٹ ط 15 زض ٲبٺ -ثسٸٴ قط ثطای ٲبزضاٴ ثبضزاض / ٲبزضاٴ قیطزٺ ٶ ط) 11 زضنس اظ خٳ یز( -244 سب ثیكشط اظ 500 ٲٷ ٣ ٻ: 8 سب اظ 10 ٲٷ ٣ ٻ زضیب ز ٦ طزٺ ثٹزٶس اٲٷیز صایی ضا ا عایف زازٺ ثٹزٶس - HHټبیی ٦ ٻ حسا ٢ 1/2 اظ اٶش ٣ بالر ضا -ؾ ح اٶش ٣ ب ظیط اټسا ثطٶبٲٻ ثٹزٶس -133 قٽطزاضی HH قٽط س ٣ بيب: )US$46.3( $L660 CCT )2005( 39 خٳ یز )2005( )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ 1820 اٶساظٺ Avg HH )2005( 4/8 ذ ساع ثطٶبٲٻ % ظیط ذ ٣ ط ثطای ټط ذبٶٹازٺ زض ؾب قطای : -ظٶبٴ: 5 ٲطا ٢ جز ٢ ج اظ سٹٮس ٸ 1 ٲطا ٢ جز دؽ اظ سٹٮس - ٦ ٹز ٦ بٴ: ٲطا ٢ جز ټبی ثٽساقشی ٸ س صیٻ ای سبٲیٵ: )US$6020($L سؿٽیالر زض ټط ؾب قطای : -ثٽجٹز ٦ ی یز اضؾبٮی ٲطا ٢ جشٽبی ثٽساقشی ضٸؾشبیی -اؾشبٶساضټبی ذسٲبر اضائٻ قسٺ: قبٲ آٲٹظ س صیٻ ثطای -%15 اظ خٳ یز )حسٸز ی ٥ ٲیٯیٹٴ ٶ ط( حذ اػظ -ا عایف %20/2 زض ٲطا ٢ جشٽبی ثٽساقشی ٦ ٹز ٦ بٴ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس )حسا ٢ ی ٥ ٲٹضز زض ٲبٺ صقشٻ( -ا عایف %18/7 زض ٲطا ٢ جشٽبی ٢ ج اظ سٹٮس ظٶبٴ ٦ ٻ ثیف اظ 5 ٲطا ٢ جز زاقشٻ اٶس ٶؿجز ثٻ طٸٺ قبټس تغزی ای س س ییط زض دیبٲسټبی ثٽساقشی قبٲ : ٶٳطٺ HH قبیس ثٻ زٮی ٶجٹز ثطٶبٲٻ اخطایی ٸ/یب اضظیبثی ي ی ٦ ی یز )2006( 18.2 Asignación De Familiar II Bono Salud (Health Bonus) component )2000- ا ٦ ٷٹٴ( 147

161 ٲبزضاٴ -زض زٸ ٢ ؿ زض ٶ ط ط شٻ قسٺ -4/95 ٲیٯیٹٴ ) ( )US$133( INR6000- CCT خٳ یز )2009( ذ - اظ زؾز زازٴ زؾشٳعز ظٶبٴ ثبضزاض زض ذبٶٹازٺ ظیط ذ GNI /ؾطٲبیٻ) UA$2009 ( ٣ ط: IRN12000 زض ؾب اؾز: 1/2 زض ٲبٺ دٷدٱ ثبضزاضی ٸ 1/2 ث س اظ سٹٮس زض ٸا ٢ ث س )US$266( ظٶبٴ ثبضزاض ثبالی 19 ؾب اظ ؾب 2009 ث س اظ سٹٮس زازٺ اٶساظٺ Avg HH قسٺ اؾز. )2006( 4/8 % ظیط ذ ٣ ط )2005( 41/6 )US$155(INR 700- خٳ یز )2009( ذ - ظٶبٴ ثبضزاضی ٦ ٻ زض ذبٶٹازٺ ټبی ظیط ذ ٣ ط ظٶس ی ٲی ٧ ٷٷس CCT -حسا ٢ 18 ؾبٮٻ )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ -٣ سٹٮس اٸٮیٵ/زٸٲیٵ ٶٹظاز 1180 اٶساظٺ Avg HH % ظیط ذ ٣ ط )2005( 41.6 خٳ یز )2005( و یا - صای یط ٲهٹٴ )ؾٵ یشیٳبٴ ثیٹٺ ا طاز ٲ ٯٹ ( - زٸٲبٺ ٶبٲٻ CT ثطای 3 ؾب -ٲبټبٶٻ: 355 (US$5) ثٻ اظای - بظ I: 4 ٲٷ ٣ ٻ ٶ بضر ٸ اضظیبثی طح زض ٲح ٣ یطٶكیٵ) Turkana, CT Marsabit, Wajir, )Mandera HH ٶؿجز ثبالی ٸاثؿش ی ضئیؽ HH ٸ (US$2.50) 178 ثٻ اظای ټط ٹ ذبٶٹازٺ ايب ٻ قٹٶسٺ ) ٶ ط( )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ 770 اٶساظٺ Avg HH )2008( 4/2 % ظیط ذ ٣ ط )2005( ٹ )US$4( MK600 :HH - 2 ٹ : HH )US$7(MK1000 CT خٳ یز )2006( )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ 280 اٶساظٺ Avg HH 4.4 )2004( هاال ی - ٹ ٠ اٮ بزٺ ي ی : ظیط دبییٵ سطیٵ چبض ٤ ټعیٷٻ ٸ ظیط ذ ٣ ط ٲٯی )ی ٥ ٸ سٺ/ضٸظ ثسٸٴ زاضایی ټبی ثب اضظ( -ٲحسٸزیز ٦ بض: - 3 ٹ HHظیط ذ ٣ ط ټؿشٷس. HH23561 ضؾیسٶس -اټسا ٦ ٳشط اظ % ٶ ط ضؾیسٶس هت ػظ ثط اؾبؼ عاض ضئیؽ :HH - ٦ بټف ثیٳبضی زض ٲبٺ صقشٻ زض ٲیبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ طٸٺ ٲساذٯٻ ٶؿجز ثٻ طٸٺ قبټس )%42 زضٲ ٣ بث %55( -ثٽجٹز ٲهط صا زض طٸٺ ٲساذٯٻ ی )2009( )US$10(MK1400:HH - Mchinji Social Cash Transfer Pilot Scheme ) حب حبيط( 148

162 % ظیط ذ ٣ ط HH ثسٸٴ طز ؾبٮٻ 4 ٹUS$13(MK1800:HH ( HH ٶؿجز ثٻ طٸٺ قبټس )%93 زض ٲ ٣ بث )%11 ٲٷبؾت ثطای ٦ بض ٦ طزٴ 73/9 )2004( 3/1- )ؾبٮٳٷساٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٲجشال ثٻ ppt ا عایف زض ٶٳطٺ ٲشٹؾ زض ثیٳبضی ٲعٲٵ ٶبسٹاٴ( یب HH ثب ٲشٹؾ س ساز طٸٺ ټبی ٲٹاز صایی ا بی ٢ بزض ثٻ ٦ بض ٦ طزٴ ٸٮی ٲهط قسٺ دؽ اظ ی ٥ ؾب ٲساذٯٻ ثب ٶؿجز ٸاثؿش ی ثیف اظ 3 HH زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس )2/7 زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب 0/4( س صیٻ ای - ٦ بټف 10/5 ppt زض ٦ ٱ ٸظٶٽب دؽ اظ ی ٥ ؾب ٲساذٯٻ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس )%19/6 زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب %9/1( CCT خٳ یز )2005( )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ 8920 اٶساظٺ Avg HH 4 )2005( % ظیط ذ ٣ ط 3/4 )2008( هىضیه Oportunidades formerly ( Progresa) ) حب حبيط( -خبٲ ٻ ٣ یط ثط اؾبؼ ؾٹاز ظیط ؾبذز HH اقش ب اٶشربة قسٶس. - ٣ HHیطزض زاذ خٹاٲ ثط اؾبؼ ٸي یز ا ٢ شهبزی اخشٳب ی اقش ب زضاٲس ٶبسٹاٶی زؾشطؾی ثٻ ؾطٸیؿٽبی ثٽساقشی اٶشربة قسٶس )%78 اظ HHټبی ٸاخس قطای ( - اٶش ٣ ب ثطای ؾالٲز: HH/US$15 ثطای ټطٲبٺ - ټط ٹ ثٻ نٹضر ٲٷ ٱ زض ٸیعیز ټب ٸ ٲصا ٦ طار ثبٮیٷی قط ٦ ز ٲی ٦ ٷس - خٯؿٻ ٲبټبٶٻ ثطای شیٷ انٯی -5 ٲطا ٢ جز ثبضزاضی ثطای ظٶبٴ ثبضزاض - ٲ ٧ ٳ ټبی س صیٻ ای ثطای ظٶبٴ ثبضزاض / ظٶبٴ قیطزٺ - 5 ٲیٯیٹٴ ذبٶٹازٺ ٦ ٱ زضآٲس )2007( قطای یٵ ثب ٦ ٹز ٦ بٴ ذطزؾب ثت سب قسٺ زض ثطٶبٲٻ -%97 اظ ٸاخس CT- ٲ بز ثب 17- %20 اظ دیف ثطٶبٲٻ ٲهط /ؾطاٶٻ )ضٸؾشبیی( تغزی ای -ا عایف 1/1 ؾبٶشیٳشط زض ٢ س ٦ ٹز ٦ بٴ 6-0 ٲبټٻ ٣ یطسطیٵ ذبٶٹازٺ ټب زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس ) طٸٺ ٲش ٣ ب ( -ٲیبٶ یٵ ټٳٹ ٯٹثیٵ g/dl 0/37 ثیكشط دؽ اظ ی ٥ ؾب ثب طٸٺ قبټس ثسٸٴ ٲٹاخٽٻ Progresa زض ٲ ٣ بیؿٻ -ا عایف 1 ؾبٶشیٳشط ٢ سض زض ٦ ٹ ٦ بٴ ٲبټٻ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس -ا عایف gm0/1273 زض ٸظٴ سٹٮس زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس -4/6 ٦ بټف ppts زض ٶٹظازاٴ ٦ ٱ ٸظٴ ټٷ ب سٹٮس زض ظٶبٴ قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ زض طح زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس CT خٳ یز )2005( )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ 440 ه صاهثیه ثطٶبٲٻ - HHزض ٣ ط ٲ ٯ ١ ٦ طزٴ اؾز ظٴ ٲؿٵ سط ٲطز )US$ 6 زض ټط ٲبٺ/ HHٸاثؿشٻ ثب اٶساظٺ HH -ضئیؽ HHٶبسٹاٴ زض ٦ بض -3( Mzn- -اخطا زض ټط اؾشبٴ -ټس ٢ طاض زازٴ ~ 1 اظ خٳ یز : ٶ ط INAS Food Subsidy )PSA( 149

163 اٶساظٺ Avg HH 5 )2005( حب حبيط % ظیط ذ ٣ ط ٲؿٵ سط ٲ ٯٹ ثیٳبضاٴ ٲعٲٵ ؾٹء س صیٻ ثبضزاض -شیٷ بٴ ٶیبظ ثٻ ٦ بضر قٷبؾبیی ٸ یب ٹاټی سٹٮس HH( ٸ ٸاثؿش بٴ ثجز ٶب قسٺ( )2003( 74/7 زاضٶس -ؾ ٧ ٹٶز زض ٲٷ ٣ ٻ ثٻ ٲسر ثیكشط اظ 6 ٲبٺ - زضاٲس ٲبټبٶٻ ٦ ٳشط اظ )us$3( Mzm7000 CCT یىاساگ ئ خٳ یز )2005( -ؾب ٦ ٵ قٽطزاضی ټب اٶشربة -اٶش ٣ ب دٹ ٶ ٣ س ټط ٲبٺ -6 سب اظ 20 قٽطزاضی هت ػظ قسٺ اؾز )قبٲ 59 ٲٷ ٣ ٻ اظ 6 سب اظ 20 قٽطزاضی( -ٲطحٯٻ اٸٮیٻ: ٶٳطٺ ثبال زض قبذم حبقیٻ )س ساز ا بء ذبٶٹازٺ ٦ ٳجٹز آة ٮٹٮٻ ٦ كی ٶجٹز سٹاٮز %ا طاز ثیكشط اظ 5 ؾب ثی ؾٹاز( -ٲطحٯٻ زٸ : ثؿیبضی اظ HH زض ٲٷب ١ ٲساذٯٻ شیٷ ثٹزٶس زی ط; HH/US$224 / زض ؾب ٸیشبٲیٵ ټب -زاضٸټبی يس اٶ -قطای : ٲ ٧ ٳ آټٵ - ٦ بض بٺ آٲٹظ ثٽساقز ټط زٸٲبٺ - ٦ ٷشط ضقس: زض ٦ ٳشط اظ 24 ٲبټٻ ټب ټط ٲبٺ زض 2-5 ؾبٮٻ ټب ټط زٸٲبٺ ٦ ٻ ثطٶبٲٻ سٹؾ ٻ )ثطٶبٲٻ ٦ ٹچ ٥ ٲكبض ٦ شی( زض حب اخطا ثٹز 90 ~- اظ HH زض ٲٷب ١ ٲساذٯٻ شیٷ ثٹزٶس -حسٸز %3 اظ خٳ یز دٹقف زازٺ قسٺ ثٹزٶس -ا عایف 4/5 زض ٲهط ٲٹاز صایی اظ ثٹزخٻ HH زض طٸٺ ٲساذٯٻ ) ٦ بټف زض طٸٺ قبټس زیسٺ ٲی قٹز ثٻ ض ٱ ؾ ح ٣ ط سٹيیح زازٺ قسٺ سٹؾ ثطٶبٲٻ آٲٹظ ا عایف اٲٷیز ٲٹاز صایی( زض س ساز ٸ ٦ ی یز ٲٹاز صایی ذطیساضی قسٺ -ا عایف زض سٷٹ ضغیٱ صایی ا عایف -ا عایف %17/5 زض ٦ ٹز ٦ بٴ 3-0 ) ٶ ط( )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ 1000 اٶساظٺ Avg HH 5/3 )2001( %ظیط ذ ٣ ط 15/8 )2005( Red de Protección Socia ؾبٮٻ اٶشربة قسٺ ثطای ٦ ٷشط ؾالٲز ٸ ٸظٴ زض 6 ٲبٺ صقشٻ ٶؿجز ثٻ طٸٺ قبټس تغزی ای -0/17 ٶٳطٺ ا عایف زض HAZ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 5 ؾب زض طٸٺ ٦ ٷشط زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ قبټس 151

164 - ٦ بټف 5/3 %زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 5 ؾب ٦ ٻ زچبض ٦ ٹسبٺ ٢ سی -%6 ٦ بټف زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 5 ؾب ٦ ٱ ٸظٴ FCFA ) US$14 (/ٲبٺ CT خٳ یز )2005( )US$2009( GNI /ؾطٲبیٻ 1030 اٶساظٺ Avg HH )2005( 8/7 ػ گال دطٸظٺ اٶش ٣ ب ٸخٻ ٸ اٲٷیز س صیٻ ای ٲشٳط ٦ ع ثط ٦ ٹز ٤ حب حبيط % ظیط ذ ٣ ط 5 ؾب -ٲبزضاٴ زاضای طظٶس ٦ ٹچ ٧ شط اظ -ٲهط ٲٹاز صایی HH ٶب ٦ ب ی زض ټط ٶ ط ؾٷدی: ضټجطاٴ خبٲ ٻ ٲحٯی ثٻ ٲٷ ٹض ثطضؾی ٸاخس قطای ثٹزٴ ثٻ اظای ټط ٲبزض زض HH ثب حسا ٢ ٦ ٹز ٤ 1 ظیط 5 ؾب )سب 14 اظ ٲیبٶ یٵ ؾجس صایی ثطای HH اظ 4 ثعض ؿبالٴ( ٲبٺ "ثحطاٶی "ؾٹء س صیٻ )%15( ٦ ٻ زض آٴ ٶ بضر اؾشبٶساضز ٸ اضظیبثی ثطای ثطضؾی اٲساز ٸ اٶش ٣ ب اٶدب قس ٦ ٷشط ٸ اضظیبثی ثطٶبٲٻ زض ٲح -زٸ ٲبټٷبٲٻ -10 ٲٷ ٣ ٻ ثب ؾ ح ٦ ٹز ٤ CT ثطای 6-12 )2005( 33/5 ظیط 5 ؾب ) ( )US$25( R 170 ثٻ ٲطا ٢ ت CT خٳ یز )2009( )US$ GNI /ؾطٲبیٻ) اٶساظٺ Avg HH )2003( 3/8 آفشیمای ج تی ٦ ٳ ٥ ثبٮ ٹو حٳبیز اظ ٦ ٹز ٦ بٴ آ طی ٣ بی خٷٹثی حب حبيط % ظیط ذ ٣ ط ٦ ٹز ٤ ٦ ٳشط اظ 14 ؾب ؾب ٦ ٵ HH ثب زضآٲس ٲبټبٶٻ ٲطا ٢ ت اٸٮیٻ ٸ ټٳؿط )ٶٻ ٦ )HH ظیط ٸاخس قطای اظ ٦ ٹز ٤-7/8 ٲیٯیٹٴ ظیٷ تغزی ای -ا عایف 0/25 ٶٳطٺ زض HAZ زض ٲیبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ظٲبٶی ٧ ٻ زضٲبٴ )اٶش ٣ ب ( ثطای حسا ٢ 24 ٲبٺ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ظٲبٶی ٦ ٻ ٦ ٳشط اظ 1 طاټٱ قسٺ اؾز ٲبٺ زض 36 ٲبٺ اٸ ظٶس ی )US$110( R800 ضٸؾشبیی ٸ )US$150( R1100 قٽطی )2000( 26/ ( Rs خٳ یز )2005( ػشیال ىا GNI /ؾطٲبیٻ -ٲدٳٹ زضآٲس ٦ ٳشط HH اظRs1000 )US$9( زض ٲبٺ - ثی ٧ بضی زض ٦ HH - سٳب ٶیبظټبی ثبیس زض ٶ ط ط ز )US$ زض ٲبٺ - زضیب ز HH سٳجط ټط 6 ٲبٺ ثطای اؾش بزٺ ٲبټبٶٻ - ثركی اظ ٦ ٳ ٥ ٲبٮی ذبضج ثطای نط ٻ خٹیی اخجبضی - ث ٷٹاٴ ثطٶبٲٻ ٲٹضز ټس طاحی قس -60 زضنس اٶش ٣ ب ٸخٻ نط 2 چبض ٤ دبییٷی ټعیٷٻ ٲی طزز هت ػظ limited 7% averageincrease in HH food consumption among poorest 40% CCT ) US$2009 )2003( 3/8 اٶساظٺ Avg HH )2004( 4/3 Samurdhi (consumption grant transfer componentfood stamps) -36 زضنس HH زض % ظیط ذ ٣ ط 151

165 دبییٵ سطیٵ چبض ٤ اظ )2002( 14 زؾز ض ز 21 ٲٷ ٣ ٻ اظ 25 ٲٷ ٣ ٻ حسٸز 1/9 ٲیٯیٹٴ ذبٶٹازٺ دٹقف زازٺ قسٺ )حسٸز %41 اظ خٳ یز( قسر: ٲیبٶ یٵ اٶش ٣ ب Rs381 ٲیجبقس :)US$3( 14 سب %21 اظ ٲهط ٲٹاز صایی HH ضا دٹقف زاز خٳ یز )2005( صاهثیا -اٶش ٣ بزی ي ی ) طؾٷ ی - 10 %اظ HH زض ٲٷ ٣ ٻ هت ػظ ZMK : ثسٸٴ ٦ ٹز ٦ بٴ HH- CT ٲعٲٵ ؾٹء طؾٷ ی( س صیٻ اٮشٳبؼ ذ ط -ٶبسٹاٴ قسٺ: HH ثسٸٴ طز ؾبٮٱ زض ؾٵ ٦ بض )ثؿیبض ٢ سیٳی خٹاٴ یب ثیٳبض( ٶؿجز ٸاثؿش ی ثبال )US$6(3000 زض ٲبٺ ZMK : ثسٸٴ ٦ ٹز ٦ بٴ HH - 50;)US$8( ٦ یٯٹ ط ٦ یؿٻ شضر آظٲبیكی: حسٸز 3856;HH1000 ٶ ط -ؾبذشبض طح ٦ ٳ ٥ ض بٺ حب ٳٹٲی ٲؿئٹ ټس ٸ سبییس طایٷس اؾز - ٦ بټف س ساز ا بء ٦HHٻ ثب ی ٥ ٸ سٺ صای ضٸظاٶٻ ثب pps6 ث س اظ ی ٥ ؾب ظٶس ی ٲی ٧ طزٶس )%19/3 ثٻ %13/3( -ا عایف زض سٷٹ صایی ث س اظ ی ٥ ؾب )ؾجعیدبر ٲیٹٺ ٲبټی ٸ ٹقز( - ٦ بټف زض ثیٳبضی ټب ثٻ ٸؾیٯٻ )42/8 ppts7/8 ثٻ %35( ث س اظ ی ٥ GNI /ؾطٲبیٻ) US$2009 ( 970 اٶساظٺ Avg HH )2007( 4/9 %ظیط ذ ٣ ط )2004( 64/3 Kalomo Pilot Social Cash Transfer Scheme ؾب تغزی ای -ٶ بضر ثط زازٺ ټبی ٲجشٷی ثط ٦ بضر دبیف ضقس: ٦ بټف ppts8 زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٱ ٸظٴ 0-5 ؾبٮٻ )%41 ثٻ )%33 -س ٧ طاضی زض اضظیبثی ٶٽبیی ٶیؿز 152

166 References 1. Lagarde M, Haines A, Palmer N. The impact of conditional cash transfers on health outcomes and use of health services in low and middle income countries (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2009, (4):Art. No. CD Bassett L. Can conditional cash transfer programs play a greater role in reducing child undernutrition? Washington DC, World Bank, 2008 (SP Discussion Paper No. 0835). 3. Attanasio O et al. The short-term impact of a conditional cash subsidy on child health and nutrition in Colombia. London, Institute for Fiscal Studies, 2005 ( edepo/rs_fam03.pdf, accessed 18 May 2013). 4. Mason JB, Hoblitt A. Analysis of process and underweight data from CBN-ENCU data (first tranche of CBN, 39 woredas, mid-2008 May 2010). Mimeo, draft. Addis Ababa, Tulane University Department of International Health and Development & UNICEF, Morris SS et al. Monetary incentives in primary health care and effects on use and coverage of preventive health care interventions in rural Honduras: cluster randomized trial. Lancet, 2004, 364: Government of Tamil Nadu. Demand No. 19: Policy Note Chennai, Health and Family Welfare Department, Government of Tamil Nadu, 2010 ( in/policynotes/archives/policy2009_10/pdf/health_family_welfare.pdf, accessed 15 May 2013). 7. Miller C, Tsoka M, Reichert K. Impact evaluation report: external evaluation of the Mchinji Social Cash Transfer Pilot. Boston MA & Zomba Malawi, Center for International Health and Development, Boston University & Centre for Social Research, Malawi University, Barber SL, Gertler PJ. The impact of Mexico s conditional cash transfer programme, Oportunidades, on birthweight. Tropical Medicine and International Health, 2008, 13(11): Save the Children UK. Making cash count: lessons from cash transfer schemes in east and southern Africa for supporting the most vulnerable children and households. London, Save the Children UK, HelpAge International & Institute of Development Studies, Maluccio JA, Flores R. Impact evaluation of a conditional cash transfer program: the Nicaraguan Red de Protección Social. Washington DC, International Food Policy Research Institute, National Treasury, Republic of South Africa. Budget Review Pretoria, National Treasury, Aguero JR, Carter MR, Woolard I. The impact of unconditional cash transfers on nutrition: the South African Child Support Grant. New ork, International Poverty Centre, United Nations Development Programme, 2007 (Working Paper no. 39). 13. Glinskaya E. An empirical evaluation of the Samurdhi program in Sri Lanka. Washington DC, World Bank, Prepared as background paper for Sri Lanka Poverty Assessment, Report No CE ( Resources/SamurdhiJune pdf, accessed 18 May 2013). 14. Ministry of Community Development and Social Services, GTZ. Final evaluation report: Kalomo Social Cash Transfer Scheme. Lusaka, Ministry of Community Development and Social Services & German Technical Cooperation, Sridhar D, Duffield A. A review of the impact of cash transfer programmes on child nutritional status and some implications for Save the Children UK programmes. London, Save the Children, 2006.

167 ضویوه 3 ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ٲ بٮ بر ٲٹضزی

168 ف شػت 1 ثٷ الز 3 ثطظی 5 ٦ ٯٳجیب 7 اسیٹدی 10 ټٷسٸضاؼ 12 ټٷس 15 اٶسٸٶعی 17 ٲبزاؾ بض 19 ٲ ٧ عی ٥ 21 ٶی ٧ بضا ٹئٻ 23 دب ٦ ؿشبٴ 24 یٯیذیٵ 25 ؾٷ ب 26 سبٶعاٶیب 29 سبیٯٷس 30 ٸیشٷب 31 ٲٷبث 38 ثیجٯیٹ طا ی II

169 ت گالدؽ ثطٶبٲٻ ٲٯی از ب یب شٻ ثٷ الز )BINP( اظ ؾب 1955 سب 2002 ثب حسٸز %15 دٹقفزټی ازاٲٻ زاقز. ایٵ اٲط ٲٷدط ثٻ ثطٶبٲٻی ٲٯی س صیٻ اظ ؾب 2004 اٮی 2007 قس ٦ ٻ ټس آٴ دٹقف 105 سز اظ 464 ٲٷ ٣ ٻی ٦ كٹض ثٷ الز ثٹز.ټط زٸی ایٵ ثطٶبٲٻټب سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی دكشیجبٶی ٲیقٹٶس. ٲؿبئ ٲرشٯ ی بٮیزټب ضا ٲٽبض ٲی ٦ ٷٷس ٦ ٻ خصة ٢ ؿٳز ثٽساقز ٸ س صیٻی خٳ یز ثطٶبٲٻ ) HNPSP (زض ؾب قسٺاٶس )25 زضنس س صیٻ ٸ اٲٷیز صایی حسٸز 4300 ٲیٯیٹٴ زالض 37 زضنس ؾطٲبیٻ صاضی ذبضخی(. HNPSP ا ال بر اضظیبثی ٢ بث زؾشطؾی ٶساضز سٹظی سب غاٶٹیٻی 2010 حسٸز %10 ثٹز ٦ ٻ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس زض آ بظ بٮیز ٦ ٷس ثٹزٺ اؾز.خعئیبر زض اؾٷبز اضظیبثی قطح زازٺقسٺ اؾز. عاض س ٧ ٳیٯی ثبٶ ٥ خٽبٶی )1( زض ٲٹضز اخطای ثطٶبٲٻی ٲٯی س صیٻ ثٻ ثحطاٶی ثٹزٴ ایٵ طح ٸ دیبزٺؾبظی ٶبٲٹثط آٴ اقبضٺ زاقز. دؽ اظ ایٵ عاض ثحثټبی ظیبزی دیطاٲٹٴ ٲؤثط ثٹزٴBINP )دطٸغٺی خبٲ س صیٻی ثٷ الز( ٸ ثیكشط ا ال بر ٲٹخٹز زض ایٵ طآیٷس ٸ ذطٸخی ایٵ ثطٶبٲٻ ق ٧ ط ز.ایٵ ٲؿئٯٻ ٦ ٻ آیب حٳبیز اظ اضس ٣ بء س صیٻ خبٲ ٻ سحز HNPSP ازاٲٻ زاضز ضٸقٵ ٶیؿز.زض ٹ BINP اضظیبثیټبی زاذٯی ضاٺاٶساظی قس ؾذؽ ثب ٶدبر ٦ ٹز ٦ بٴ ثط اؾبؼ ی ٥ ٶ طؾٷدی ٲ ٣ ی صقشٻٶ ط ثٻچبٮف ٦ كیس. White ٸ Massett ٶشیدٻ ط شٷس ٦ ٻ ٦ بټف زض ٸي یز ؾٹءس صیٻ ) ٦ ٱٸظٶی ٸ ٦ ٹسبٺ ٢ سی( ٲیسٹاٶس ٲٷؿٹة ثٻ بٮیزټبیBINP ثبقس ٦ ٻ حسٸز زٸ PPT ثٹز )حسٸز PPT 0/3 زض ؾب (. ثب ایٵ حب زازٺټبی اٸٮیٻ ٦ بټف ٢ بث سٹخٻ اٸٮیٻ ضا زض ٦ ٱٸظٶی قسیس ٸ زض دطٸغٺای زی ط ثٽجٹز 20 طٲی زض ٸظٴ ټٷ ب سٹٮس ٶكبٴ ٲیزټس ٦ ٻ ثٻ بٮیز BINP ٶؿجز زازٺ قس. طاحی ثطٶبٲٻ ٲكبثٻ ثب TINP ٲكبٸضٺ س صیٻ ثٹز. ثٹز ٦ ٻ قبٲ ٶ بضر ثط ضقس س صیٻ ٦ ٳ ٧ ی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ زچبض ا ز ضقس ٸ زالی اثطثركی ٦ ٱ ٲٳ ٧ ٵ اؾز قبٲ ٲٹاضز ظیط ثبقس: ټس ٢ طاض زازٴ خٽز س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٶؿجشب ثیاثط ثٹز ٸ ٲٹاز صایی ثٻ اقشطا ٤ صاقشٻ قس. بٮیز زؾزاٶسض ٦ بضاٴ ثطٶبٲٻی س صیٻی خبٲ ٻ ٦ ٱ ثٹزٺ )حسٸز 1/150 ذبٶٹاض( ٸ ا ٯت ثٻخبی ایٷ ٧ ٻ ثٻ نٹضر ذبٶٻ ثٻ ذبٶٻ بٮیز ٦ ٷٷس زض ٲطا ٦ ع س صیٻ بٮیز ٲی ٦ طزٶس.

170 ثب ایٷ ٧ ٻ ایٵ بٮیزټب سب حسٸزی ثطآ بټی ٲطز ٸ سبحسٸز ٦ ٳی ټٱ ثط ٳ آٴټب سأثیط زاقز اٲب ایٵ بٮیزټب ٶشٹاٶؿز سأثیط ٲ ٯٹة ذٹز ضا ث صاضز. BINP ثٻ ذٹزی ذٹز ٦ ٱ اثط ثٹزٺ ٸ ثٻ ا ٢ ساٲبر دبیساض ٲٷدط ٶٳیقٹز. ایٵ ثرفټب سٳبٲب ثٻزٮی طاحی دطٸغٺ ٸ قسر ٶب ٦ ب ی ٸ زض ثركی زی ط ثٻزٮی دیچیس ی زض اخطا ثٹز. ثط اؾبؼ HNPSP ثٻ ٶ ط ٲی ضؾس سأ ٦ یس ٦ ٳشطی ثط ا ٢ ساٲبر ٸ ذسٲبر ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ٸخٹز زاضز. 2

171 تشصیل ثطٶبٲٻ Child Pastorate زض ؾب 1983 سٹؾ ٦ ٯیؿبی ٦ بسٹٮی ٥ ثطظی اخطا قس. ایٵ ثطٶبٲٻ زض ظٲبٴ ٶٹقشٻ قسٴ زض حبٮز ثٽطٺثطزاضی ثب ٢ یٲبٶسٺ اؾز ٸ سٹؾ ٲٷبث ٲرشٯ اظ خٳٯٻ ٸظاضر ثٽساقز )%80( قط ٦ ز ثط ٠ ٸظاضر آٲٹظٸدطٸض قج ٧ ٻ خٽبٶی سٯٹیعیٹٶی ٸ یٹٶیؿ سأٲیٵ ٲیقٹز. زض ؾب 2001 دٹقفزټی ثطٶبٲٻی Child Pastorate حسٸز %63 )8159/5140 ٦ ٯیؿب( اظ ٲٷ ٣ ٻ ثب اضائٻی خبٲ ٻ ثٹز.دٹقف خٳ یز زض ټٳبٴ ؾب حسٸز 1/6 ٲیٯیٹٴ اظ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٵ ٦ ٳشط اظ 6 ؾب )%9/8 اظ ٦ خٳ یز اظ ټٳبٴ طٸٺ ؾٷی( ثٹز الٸٺ ثط ثیف اظ ظٴ ثبضزاض.ٲیعاٴ ٲٷبث ی ٦ ٻ ثٻ ثطٶبٲٻی ٲرهٹل ٦ ٹز ٦ بٴ ثطظی ٦ ٻ سٹؾ ٦ ٯیؿبټبی ٲؿیحی اخطا ٲیقٹز اذشهبل یب شٻ 4 زالض آٲطی ٧ ب ثٻ اظای ټط ٶ ط زض ؾب ٸ س ساز ٲسز ٦ بضاٴ اخشٳب یای ٦ ٻ ثٻ ایٵ ثطٶبٲٻ اذشهبل یب شٻ 1 ٶ ط ثٻ اظای ټط ٦ ٹز ٤ 37 ظیط 6 ؾب اؾز.ثٹزخٻ ٦ ٯی خٽز ایٵ ثطٶبٲٻ ثطای ؾب ټبی /9 زالض آٲطی ٧ ب ثٹز. اضظیبثیټبی اٶدب قسٺ زض ؾب ټبی ٦ بټف ؾٹءس صیٻ زض ٦ ٹز ٦ بٴ )اظ %18 ثٻ %4( ٸ ظٶبٴ ثبضزاض )اظ %20 ثٻ %4( ٸ ټٳچٷیٵ ٸظٴ ٦ ٱ ټٷ ب سٹٮس )اظ %14 ثٻ %16( ضا عاض ٦ طزٺ اؾز. ا عایف زض EBF زض ٹ 4 ٲبٺ اٸ عاض قسٺ اؾز )اظ %60 ثٻ %80(. اضظیبثی ا ال بر ذبضخی زض زؾشطؼ ٶٳیثبقس. ٲسیطیز ی ٧ ذبضچٻ ثیٳبضی ٦ ٹز ٦ بٴ )IMCI( زض ؾب 1997 زض ثطظی اخطا قسٺ ٸ سب ؾب 2002 زض سٳبٲی ٦ كٹضټب ٦ ٻ سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ٸ MoH دكشیجبٶی ٲیقٹز آ بظ طزیس. ٲیعاٴ دٹقف زټی عاض قسٺ ثطای ثطٶبٲٻی ؾالٲز ذبٶٹازٺ ٲش بٸر اؾز ظیطا قٽطزاضیټبی ٲٷب ١ ٲرشٯ ثبیس ثٻ زٸٮز سضا ٦ ٳ ٥ ٲبٮی ٦ ٷٷس سب ثشٹاٶٷس ثٻ ایٵ ثطٶبٲٻ ثذیٹٶسٶس.سیٱټب زض ټط زٸ انٹ ثطٶبٲٻ ثٽساقز ذبٶٹازٺ ٸ IMCI آٲٹظ زازٺ ٲیقٹٶس ا طچٻ آٲٹظ IMCI زض دؽ ٣ ت FHP ٲبٶسٺ اؾز. قسر CHW ی ٥ زض ټط ذبٶٹازٺ عاض قسٺ اؾز. Bolsa Alimentaco ی ٥ ثطٶبٲٻ اظ ؾب ټبی ثٹز ظٲبٶی ٧ ٻ آٴ ضا ثب چٷسیٵ ثطٶبٲٻ ثطای سك ٧ ی ثطٶبٲٻ ذبٶٹازٺ )Bolsa Familia Programme: BFP) Bolsa ٯی از ب ٦ طزٶس. دٹقف Bolsa Alimentaco زض ؾب 1/ ٲیٯیٹٴ ٶ ط)حسٸز %1 اظ خٳ یز( ثٹز ٦ ٻ سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی حٳبیز ٸ سٹؾ MoH ٲسیطیز ٲیقس. ذبٶٹازٺټبی ثب ظٶبٴ ثبضزاض یب قیطزٺ ٸ/ یب طظٶساٴ ٦ ٳشط اظ 7 ؾب ثب زضآٲس ؾطاٶٻ ٲبټبٶٻ ظیط 42 زالض آٲطی ٧ ب 7 زالض آٲطی ٧ ب ثٻ اظای ټط ٦ ٹز ٤ سب 3 طظٶس زضیب ز ٦ طزٶس. قطای الظ ثطای زضیب ز ٦ ٳ ٥ ٲبٮی جبضسٷس اظ ٲطا ٢ جزټبی ٲ ٳٹ ٢ ج ٸ ث س اظ ظایٳبٴ ٶ بضر ثط ضقس ٦ ٹز ٤ 3

172 ایٳٵؾبظی ٸ ٲكبض ٦ ز زض ؾٳیٷبضټبی آٲٹظقی س صیٻ. اضظیبثی ا ال بر اٸٮیٻ اظ ثطٶبٲٻی ثٹٮؿب آٮیٳٷشب ٤ ٶكبٴ زاز ٦ ٻ قبذمټبی ٢ س z ٶؿجز ثٻ ؾٵ )HAZ( ٸ ٸظٴ ٶؿجز ثٻ ؾٵ (WAZ( ثطای ا طاز شیٷ دبییٵ سط اظ ا طاز یط شیٷ اؾز ټطچٷس ٦ ٻ ایٵ ٶشبیح ثٻ ٮحب آٲبضی ٲ ٷی زاض ٶجٹزٶس. زٮی ایٵ ٶشیدٻ ایٵ ثٹز ٦ ٻ حشی ثب ٸخٹز ا عایف ٲهط صا ٲبزضاٶی ٦ ٻ زض ایٵ ثطٶبٲٻ شیٷ ثٹزٶس ٲیسطؾیسٶس ٦ ٻ ا ط ٦ ٹز ٦ بٴ ؾبٮٳی زاقشٻ ثبقٷس ب ٢ س قطای الظ ثطای ثٽطٺ اظ ایٵ ٲعایب ذٹاټٷس قس. ثطٶبٲٻ Bolsa Alimentaco زض ؾب 2003 ثب ٶب BFP ثجز قس. دٹقف زټی ثطٶبٲٻ BFP زض ؾب 1/ ٲیٯیٹٴ ذبٶٹازٺ )46 ٲیٯیٹٴ ٶ ط( ثٹز ٦ ٻ قبٲ س ٣ طیجب %100 اظ ٣ طا ٸ %25 اظ ٦ خٳ یز ٲیقس.ټعیٷٻټبی ٳٹٲی ثطای ثطٶبٲٻی BFP زض ؾب 2005 حسٸز 3/2 ثیٯیٹٴ زالض ی ٷی س ٣ طیجب ٲ بز %36 اظ سٹٮیس ٶبذبٮم زاذٯی )GDF( ثٹز.حٳبیز ثبٶ ٥ خٽبٶی ثطای ایٵ ثطٶبٲٻ زض ؾب ټبی حسٸز 562 ٲیٯیٹٴ زالض یب س ٣ طیجب 93/7 ٲیٯیٹٴ زالض زض ؾب ثٹز. ٦ ثطٶبٲٻی BFP سٹؾ ٸظاضر سٹؾ ٻ اخشٳب ی ٶ بضر ٲیقٹز زضحبٮی ٧ ٻ ثرف ثٽساقز سٹؾ MoH ٶ بضر ٲیقٹز. ٲجٯ زضیب شی ٲبټبٶٻ ثطای ټط ذبٶٹازٺ ثیٵ 7 اٮی 45 زالض آٲطی ٧ ب ثؿشٻ ثٻ ٶیبظٲٷسی ټط ذبٶٹازٺ ٲش یط اؾز ٦ ٻ ٲیعاٴ ایٵ ٶیبظٲٷسی ثب سٹخٻ ثٻ ؾ ٣ زضآٲس ؾطاٶٻی ا طاز )29 سب 57 زالض زض ٲبٺ( س ییٵ ٲیقٹز. ضٸٶس ټس ٢ طاض زازٴ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ ٲبزضاٴ قیطزٺ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 7 ؾب ٸ ا طاز ٸاخس قطای زضیب ز ٦ ٳ ٥ ٲبٮی ٲكبثٻ ضٸٶس اٶدب قسٺ زض ثٹٮؿب آٮیٳٷشب ٦ ٹ Alimentaco( )Bolsa اؾز. اضظیبثی ا ال بر اظ BFP ٲحسٸز ٲیثبقس اٲب سأثیطار ٲثجز عاض قسٺ اؾز: ٦ ٹسبٺ ٢ سی زض ٦ ٹز ٦ بٴ شیٷ 6-11 ٲبټ ی ٶؿجز ثٻ ٦ ٹز ٦ بٴ یطشیٷ ٦ ٳشط PPT 3/3 ثٹز )2 زض ٲ ٣ بث 3/5(. ثب ایٵ حب ٶشبیح ث ٯز ؾٹء یطی اٶشربة ٲك ٧ ٹ ٤ ټؿشٷس. ایٵ ٲٹاضز ٶیع ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٶشبیح ٲ بٮ ٻ ضا ٲحسٸز ٦ ٷٷس )ثرهٹل ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبټٻ(: ٲحسٸزیزټبیی ٦ ٻ زض ٲیعاٴ اضائٻی ذسٲبر ثٽساقشی ٸخٹز زاضز ٶ بضر ثط ضقس ٦ ٹز ٤ ثٻنٹضر ذال ٢ ب سٺ ٸ قطای ٸ س ٸخٹز ا ال بر زض ٲٹضز ظٲبٴ ثجز ٶب ا طاز. 4

173 ولوثیا Hogares Comunitarios ثطٶبٲٻ ٲٽس ٦ ٹز ٤ خبٲ ٻ ٲٯی اؾز ٦ ٻ زض ؾب 1986 آ بظ قسٺ ٸ اظ ظٲبٴ ٶ بض سب االٴ زض حب اخطا اؾز. ثٹزخٻی ایٵ ثطٶبٲٻ ٳسسب سٹؾ زٸٮز ٦ ٯٳجیب سأٲیٵ ٲیقٹز ټطچٷس ثرف ذیٯی ٦ ٹچ ٧ ی اظ ټعیٷٻی آٴ ٶیع سٹؾ ٲبزضاٴ ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ زض ایٵ ثطٶبٲٻ قط ٦ ز زاضٶس ثٻ نٹضر ٲبټبٶٻ 4 زالض آٲطی ٧ ب دطزاذز ٲیقٹز. ثٹزخٻ ؾبالٶٻ خٽز ثطٶبٲٻ 250 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب اؾز. ٦ ٹز ٦ بٴ ؾٷیٵ قف ؾب ٸ ٦ ٳشط زض ٲحٯٻ ټبی ٣ یط خٳ یز ٲٹضز ټس ثٹزٶس. زض ؾب 2004 حسٸز Hogares Comunitarios ثب ٲیبٶ یٵ ح ٹض ٦ ٹز ٤ 12 )حسا ٦ ثط 15( زض ؾطاؾط ٦ كٹض زض حب اخطا ثٹزٶس حسٸز 1 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ 6 ؾب ٸ ٦ ٹچ ٧ شط. س صیٻ س ٧ ٳیٯی ی ٥ خعء انٯی اظ ثطٶبٲٻ اؾز ٦ ٻ قبٲ ی ٥ ٶبټبض زٸ ٲیبٴ ٸ سٺ ثٻ ټٳطاٺ ی ٥ آقبٲیسٶی س ٧ ٳیٯی ثٹز )9(. اضظیبثی ا ال بر ثطٶبٲٻی Hogares comunitarios ٶكبٴزټٷسٺی ا عایف HAZ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ثیٵ 0 اٮی 72 ٲبټٻ ثط اؾبؼ ٲش یطټبی ضٸثطٸ ثٹز: ح ٹض/قط ٦ ز زض ثطٶبٲٻ )0/486( س ساز ٲبٺټبیی ٦ ٻ زض ثطٶبٲٻ قط ٦ ز زاقشٻاٶس )0/013( ٸ ٲیعاٴ بٮیز )س ساز ٲبٺټبی اٶ جب ٠ زازٺقسٺ ثب ؾٵ ٦ ٹز ٤ ( زض ثطٶبٲٻی )0/78(. Hogares comunitarios س ییطار زض WAZ ٲ ٷیزاض ٶجٹز. n Familias en Acci ی ٥ ثطٶبٲٻی CCT زض ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ اؾز ٦ ٻ زض ؾب 2002 آ بظ قسٺ ٸ زض ظٲبٴ ٶٹقشٵ ثٻ حبٮز اخطا ثب ٢ ی ٲبٶس.ایٵ ثطٶبٲٻ سٹؾ زٸٮز ٦ ٯٳجیب اخطا ٸ سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی حٳبیز ٲیقس ٦ ثٹزخٻ ؾبالٶٻ زض ؾب 2004 حسٸز 95 ٲیٯیٹٴ زالض ثٹز. دٹقفزټی n Familias en Acci زض ؾب 2005 حسٸز %66 ) 700/1060 (اظ قٽطزاضیټب ٸ %5 اظ ٦ خٳ یز ٸ حسٸز ذبٶٹاض یب 2.1 ٲیٯیٹٴ ٶ ط ثٹز.ایٵ ثطٶبٲٻ ٦ ٹز ٦ بٴ 7 ؾب ٸ ٦ ٳشط ٦ ٻ زض ج ٣ ٻ ٦ ٱ زضآٲس ثٹزٶس ٸ قبٲ حسٸز %20 اظ ٣ یطسطیٵ ذبٶٹاضټب ثٹزٶس ضا ٲٹضز ټس ٢ طاض زاز. ٦ ٳ ٥ ٲبٮی ثطای س صیٻ/ؾالٲز ثٻ ذبٶٹازٺټبی ٶیبظٲٷس ثٻ اظای ټط ٲبزض 17 زالض آٲطی ٧ ب زض ٲبٺ اؾز ٦ ٻ ایٵ ٲجٯ ٲؿش ٣ اظ س ساز طظٶساٴ ٦ ٻ س ٣ طیجب 24 زضنس اظ ټعیٷٻټبی ذبٶٹاض ضا سك ٧ ی ٲیزټٷس اؾز.قطای خٽز اٶش ٣ ب قبٲ ٸیعیز ثٽساقز ٲٷ ٱ ٸ ٦ ٷشط ضقس اؾز. اضظیبثی ا ال بر ٲطثٹ ثٻAcci n Familias en ا عایف 0/161 زض ٶٳطٺی HAZ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 24 ٲبٺ ضا ٶكبٴ زازٺ اؾز ټطچٷس ایٵ ا عایف ٢ بث سٹخٻ ٶیؿز اٲب ٲیسٹاٴ آٴ ضا ثٻ ٦ بټف %6/9 زض ؾٹءس صیٻ ٲعٲٵ ٶؿجز زاز. الٸٺ ثط ایٵ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ n Familias en Acci زض ٲٷب ١ قٽطی 5

174 ا عایف 57/8 طٲی ضا زض ٸظٴ ٶٹظازاٴ سبظٺ ٲشٹٮسقسٺ عاض ٦ طزٺاٶس. ایٵ یب شٻټب ثبیس ثب احشیب س ؿیط قٹٶس چطا ٦ ٻ زض ایٵ ثطٶبٲٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ټس ثٹزٶس ٶٻ ٲبزضاٴ. 6

175 اتی پی اؾشطاسػیټبی ٦ ٯیسی ٲطثٹ ثٻ ؾٹءس صیٻ زض اسیٹدی قبٲ ثطٶبٲٻ ٲٯی س صیٻ )NNP( ٦ ٻ زاضای ثؿیبضی اظ اخعای ٲطثٹ ٻ ٸ ثطٶبٲٻایٷشطٶشی سٹٮیسار ایٳٵ ٲیثبقس. زٸٮز اسیٹدی )اظ ؾب 2008 سب االٴ( ثب سٹخٻ ٸیػٺ ثٻ ٲطا ٦ ع زضٲبٶی ٸ ثٽساقشی زضٸٴ خبٲ ٻ ٸ ثطٶبٲٻټبی سٹؾ ٻ ایٵ ثطٶبٲٻ ضا ثطای ٦ بټف ٲیعاٴ ؾٹءس صیٻ زض اسیٹدی اخطا ٦ طز. بٮیزټبی س صیٻ ٦ ٯیسی NNP جبضسٷس اظ: 1. ثطٶبٲٻ سٹؾ ٻ ثٽساقز )HEP( 2. سٹؾ ٻ ا ٢ ساٲبر س صیٻ يطٸضی 3. س صیٻ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ )CBN( 4. ثطٶبٲٻ س صیٻ زضٲبٶی )TFP( 5. اؾشطاسػی اٲسازضؾبٶی اضس ٣ بء یب شٻ /)EOS( سٳسیساؾشطاسػی اٲسازضؾبٶی اضس ٣ بء یب شٻ ) EEOS (ٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ټس ٳٷس )TSF( HEP ) ظٲبٴ ٶ بض( اؾشطاسػی ٲط ٦ عی )انٯی( ثطای دٹقف زټی ذسٲبر ثٽساقشی اٸٮیٻ خٽبٶی اؾز. ایٵ ثطٶبٲٻ ثب ټس ثٽجٹز ٸي یز ؾالٲز ذبٶٹازٺ اظ طی ١ دیك یطی ٸ ٦ ٷشط ثیٳبضی زض ؾ ح خبٲ ٻ ثٻ ٸؾیٯٻ چٷسیٵ حٳبیز زټٷسٺ اخطا ٲیقٹز. زٸٮز اسیٹدی ثب اؾش بزٺ اظ ثطٶبٲٻی ؿشط ثٽساقز HEP سال ٦ طز سب ثٻ ایٵ آٲبض زؾز یبثس ٦ ٻ ثٻ اظای ټط 2500 ٶ ط ی ٥ ٲطٸج ؾالٲز HEW( ا طازی ٦ ٻ زض ثطٶبٲٻ ؿشط ؾالٲز ٦ بض ٲی ٦ ٷٷس( ٸ ثٻ اظای ټط 5000 ٶ ط ی ٥ ٲط ٦ ع ثٽساقز زاقشٻ ثبقٷس. ث س اظ آٲٹظ ؾبٮی ٹالٶی بٮیزټبی دیك یطاٶٻی HEW اضس ٣ بء زټٷسٺ ٸ زضٲبٶی ٲٷشرت ضا ثب سٹخٻ ثٻ 16 ٲس اضائٻ زاز. زٸٮز اسیٹدی ثب سط ٦ یت IMCI )زضٲبٴ از ب یب شٻ ثیٳبضی ٦ ٹز ٦ بٴ( ٸ بٮیزټبی يطٸضی زض ضاؾشبی س صیٻ اظ ؾب 2009 ٲٹ ١ قس %83 اظ ٲطا ٦ ع ثٽساقز ٲٹضزٶ ط ذٹز ضا ؾبذشٻ ٸ ټٳچٷیٵ سٹاٶؿز %100 اظ ٲطٸخیٵ ؾالٲشی )30000( ٦ ٻ ٲسٶ ط ثٹز ضا سطثیز ٸ ثٻ ٦ بض یطز. ثب ایٵ حب سٹاٶبیی ٲٷبث ثطای ایٵ ثطٶبٲٻ ټٷٹظ ٦ ٱ ٲیثبقس زٸٮز اسیٹدی سٷٽب %7/5 اظ ٦ ثٹزخٻ ٦ كٹضی ضا ټعیٷٻ ثٽساقز ٲی ٦ ٷس ٸ ؾطاٶٻ ٦ ټعیٷٻ ثٽساقز ٳٹٲی زض ؾب زالض آٲطی ٧ ب ثٹز ثطای دیبزٺؾبظی ٦ بٲ ثطٶبٲٻی ؿشط ثٽساقز ټعیٷٻ ثٻ اظای ټط ٶ ط ظیط 4/8 زالض آٲطی ٧ ب ثطآٸضز قس. 7

176 35 ثطٶبٲٻیCBN )س صیٻ ثط اؾبؼ خبٲ ٻ( )اظ ؾب 2008 سب ا ٦ ٷٹٴ( زض ؾب 2008 اخطا قس ٸ ثب ؿشط آٴ زضنس اظ ٦ خٳ یز اسیٹدی )228 1 ٲٷ ٣ ٻ ) سب ٶیٳؿب اٸ 2011 سحز دٹقف ٢ طاض ذٹاټٷس ط ز. CBN ثط ضٸی ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط زٸ ؾب سٳط ٦ ع ٦ طزٺ ٸ ثٻنٹضر ٲبټبٶٻ ثط ضقس ایٵ ٦ ٹز ٦ بٴ ٶ بضر ٲی ٦ ٷس ثٻ ذبٶٹازٺټب ٸ ا بیی ٦ ٻ زض اضظیبثی ٲك ٧ الر ثٽساقشی ٸ س صیٻای ثٻ زٸٮز ٦ ٳ ٥ ٲی ٦ ٷٷس اٲشیبظاسی ٲیزټس زالی ایدبز ایٵ ٲك ٧ الر ضا سحٯی ٲی ٦ ٷس ا ٢ سا ٸ زض ٶٽبیز ثط دیكط ز ٦ بض ٶ بضر ٲی ٦ ٷس. ٦ ٷشط ٦ ٳجٹز ضیع ٲ صیټب اظ طی ١ سأٲیٵ ٲ ٧ ٳ ټبی قف ٲبټٻی ٸیشبٲیٵ A ٸ طثبٮ طی ؾٻٲبټٻ ثطای سكریم ا طاز ثب ؾٹس صیٻی حبز اظ طی ١ ضٸظټبی ؾالٲز خبٲ ٻ. بٮیزټبی CNB سٹؾ HEWs ٸ CHWټبی زاٸ ٯجبٶٻ سؿٽی قسٺ اؾز. ټعیٷٻټبی ؾطاٶٻ ٲٹخٹز ٶیؿز. سحٯی اٸٮیٻ اظ ا ال بر بزی ثطٶبٲٻ حبن اظ 1.5 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ ظیط زٸ ؾب زض چٽبض ٲٷ ٣ ٻ حب ٦ ی اظ ٦ بټف آٲبض ٦ ٹز ٦ بٴ زاضای ٦ ؿطی ٸظٴ اظ 30 زضنس زض غاٶٹیٻی 2009 ثٻ 20 زضنس زض ٲبضؼ ( زضنس زض ؾب ( ثٹز. زض ثطٶبٲٻټبی س صیٻ زضٲبٶی )TFP( )اظ ؾب 2008 سب ا ٦ ٷٹٴ( ٦ ٹز ٦ بٴ زاضای ؾٹس صیٻی حبز )SAM( دیچیسٺ زض ٸاحسټبی س صیٻ زضٲبٶی ثؿشطی ٲیقٹٶس ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٹس صیٻی حبز یطدیچیسٺ سٹؾ ثطٶبٲٻټبی زضٲبٶی ؾطدبیی )OTP( زض ٸاحسټبی یطٲشط ٦ ع سحز زضٲبٴ ٢ طاض ٲی یطٶس. ثیف اظ 5000 ٸاحس OTP زض 200 ٲٷ ٣ ٻ ٸخٹز زاضز. ثطٶبٲٻټبی )اظ سب ٦ ٷٹٴ( ثٻ ٹض ٲكشط ٤ سٹؾ )ٸظاضر ثٽساقز( ثب دكشیجبٶی MoH EOS/TSF یٹٶیؿ ٸ ٲسیطیز ذ ط بخ ٻ ٸ ثرف اٲٷیز خٽبٶی صا ثب دكشیجبٶی ثطٶبٲٻ ٲٹاز صایی اخطا ٲیقٹٶس. اټسا قبٲ ٦ ٹز ٦ بٴ سب ٲبٺ ثطای ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ؾطذ ٥ دكٻ 59 6 EOS 6 ثٷسټبی حبٸی حكطٺ ٦ ف زض ٲٷب ١ آٮٹزٺ ثٻ ٲبالضیب دیب ټبی ثٽساقشی ٸ ٦ ط ظزایی ٲیثبقٷس. ٦ ٹز ٦ بٴ سب 59 ٲبٺ ٸ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ )ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ( ٶیع ثب اؾش بزٺ اظ ٶٳبیف زٸض ثبظٸ )زٸض ثبظٸ( طثبٮ طی ٦ ؿبٶی ٦ ٻ ث ٹض ٲشٹؾ زچبض ؾٹء س صیٻ ټؿشٷس ثطای زضیب ز 3 ٲبٺ خیطٺ صایی ٲیقٹٶس. (MUAC) ٲ ٧ ٳ ثٻ TSF ٲٹخٹز زض آٴ ٲ ط ی ٲیقٹٶس زض ؾب 2004 ثٻ ٷٹاٴ دبیٯٹر آ بظ )14(. ایٵ ثطٶبٲٻ TSF قس ٸ ثٻ ؾط ز ثطای سحز دٹقف ٢ طاضزازٴ ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ زض 365 ظٲیٵ ذك ٥ ٲحطٸ زض ٲ طو 6/8 ذك ٧ ؿبٮی اخطا قس. زض ایٵ ثطٶبٲٻ اظ طی ١ EEOS ٲٷ ٣ ٻ ٲحطٸ ٸذك ٥ سحز دٹقف ضا سٷٽب ثب ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A ايب ی ٸ ٦ ط ظزایی س ٥ ثؿشٻ ای ٦ بټف زازٺ ثٹز. دٹقف ٲٯی سٹؾ اؾشطاسػی سٹؾ ٻ دیكط شٻ ٸ اؾشطاسػی سٹؾ ٻ دیكط شٻ ٸؾیEEOS ثطای ضؾیسٴ ثٻ حسٸز 95 زضنس اظ EOS Woredaٸاحس 1 اخطایی اٸٮیٻ )ٶبحیٻ( ٸ,A Hoblitt اضسجب قرهی Mason J 8

177 ٦ ٹز ٦ بٴ 5 ظیط ؾب ثب ټعیٷٻ ثطآٸضزقسٺ ٲٷ ٣ ٻ ٲحطٸ ٸذك ٥ صایی ٶباٲٵ )2/9 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ 6 1 1/14 زالضآٲطی ٧ ب ؿشط یب ز. زض ؾب سب 59 ٲبٺ ٸ 2008 ثطٶبٲٻټبی ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ( ضا ثب اضائٻ ٲٹاز صایی ٲ ٧ ٳ ثب ټس ٢ طاضزازٴ ٦ ٹز ٦ بٴ 72 ٸ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ٸ ثب ټعیٷٻ حسٸزا 43 ٲیٯیٹٴ زالض ایبالر ٲشحسٺ آٲطی ٧ ب سحز دٹقف ٢ طاضزاز.ظیط ثطٶبٲٻ سٹؾ ٻ ؾالٲز HEP اؾشطاسػی سٹؾ ٻ دیكط شٻ EOS ثطٶبٲٻ ټب ټٳبٴ ٸضٸزی EOS زض حب حبيط اظ ضزٺ ذبضج ٸ سٹؾ اٶدٳٵ ثٽساقز ضٸظ خبی عیٵ قسٺ اؾز. ایٵ ضا اضائٻ ٸٮی ثٻ زٸض اظ ٲٷ ٣ ٻ حٳبیز قسٺ ثؿیح زٸؾبٮٻ حط ٦ ز ذٹاټس ٦ طز ٸ ثٻ خبی ؾٻ ٲبٺ ثب حٳبیز ؾبذشبضټبی ثٽساقشی ٲٷ ٣ ٻ ٸ HEWs اٶدب ٲیقٹز )15(. PSNP ثطٶبٲٻ ب قج ٧ ٻ ؾالٲز )اظ سب ٦ ٷٹٴ( ی ٥ ضٸیساز ټٳ ٧ بضی ثیٵ زٸٮز اسیٹدی GoE ٸ ی ٥ طٸٺ اظ اټسا ٦ ٷٷس بٴ اؾز ٦ ٻ ثب اضائٻ دكشیجبٶی ٲؿش ٣ یٱ ثٹزخٻ ای اظ طی ١ ی ٥ نٷسٸ ٠ اټسا ٦ ٷٷسٺ چٷس بٶٻ اخطا ٲیقٹز. ذبضج اظ ٲٷ ٣ ٻ خٷٹة آ طی ٣ ب PSNP ثعض شطیٵ ثطٶبٲٻ حٳبیز اخشٳب ی زض ٦ كٹضټبی خٷٹثی ظیط طٸٺ نحطای آ طی ٣ ب اؾز. زض ؾب PSNP 2009 ٶعزی ٥ ثٻ %10 اظ ٦ كٹض )7/6 ٲیٯیٹٴ ٶ ط( ضا ثٻ دٹقكی زض حس ثیف اظ %40 اظ ٲٷب ١ ذك ٥ ٸ ٲحطٸ ضؾبٶسٺ اؾز. ثٹزخٻ ؾبالٶٻ زض حسٸز 360 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب اؾز. ؾطاٶٻ دٹ ٶ ٣ س ٸ ٲٹاز صایی اٶش ٣ بٮی آٲطی ٧ ب ثبٮ ثط 32/8 زالض آٲطی ٧ ب ثطای ٲطزاٴ ؾطدطؾز 37/1 ذبٶٹازٺ ٸ زالض ایبالر ٲشحسٺ آٲطی ٧ ب ثطای ظٶبٴ ؾطدطؾز ذبٶٹازٺ زض ؾب )16( ثٹز. PSNP 2007 ا طاز ضا اظ ٶ ط خ طا یبیی ازاضی ٸ یب ٲجشٷی ثط ټس ٢ طاض زازٴ خبٲ ٻ خٽز قٷبؾبیی خٳ یز ثب صای ٶباٲٵ ٲعٲٵ ضا اؾشرسا ٸ حٳبیز ٲی ٦ ٷس. ټس اظ ایٵ ثطٶبٲٻ ایدبز ثٽجٹز اٲٷیز صایی ٸ ٲٳبٶ ز ذبٶٹاضټبی آؾیت دصیط اظ طٸ زاضایی ټبیكبٴ ث ٯز ٶیبظ آٶٽب اؾز )نطاحشب س صیٻ ٲٹضزذ بة ٶیؿز(. سٷٽب ټس آٴ اضائٻ حٳبیز ٶ ٣ سی ٸ/ یب ٶٹ ی حٳبیز اظ طٸٺ ذبٶٹاضټبی ٲٹضز ټس زض اظای ٦ بض ٳٹٲی كطزٺ ثطای ؾبذز زاضایی آٴ خبٲ ٻ اؾز. ذبٶٹاضټبی ٣ یط ٦ بض طی )ی ٷی ذبٶٹاضټبی سحز ؾطدطؾشی ظٶبٴ ثب طظٶساٴ خٹاٴ ؾبٮٳٷساٴ ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ( ٸخٻ اٶش ٣ بٮی ضا ثی ٢ یس ٸ قط زضیب ز ذٹاټٷس ٦ طز. اضظیبثی سبثیطار ثطٶبٲٻټب زض ؾب 2008 زض ثطضؾی ٸي یز سٵ ؾٷدی ٦ ٹز ٦ بٴ زض ذبٶٹازٺ ثب PSNP زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ذبٶٻ یط PSNP ټیچ س ییط ٢ بث سٹخٽی ضا ٶكبٴ ٶساز. ثب ایٵ حب ٲكبض ٦ ز اثطار ٲثجشی ثط اؾش بزٺ اظ ذسٲبر آٲٹظقی ثٽساقشی ٸ اٲٷیز صایی ذبٶٹازٺ ٦ ؿت ٦ بٮطی ٸ ح ب ز اظ زاضایی ضا ٶكبٴ زاز )17(. 1 یٹٶیؿ اسیٹدی اضسجب كرهی

178 ټٷسٸضاؼ )The national Atención Integral a la Niñez en la Comunidad( AIN-C زض اٸاؾ زټٻ 1990 ثطٶبٲٻ ٲٯی قطٸ قس سٹخٻ ٸ زض ٳ ثٻ ٷٹاٴ سٹؾ ٻ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ اظ ثطٶبٲٻ AIN-C انٯی زض ظٲبٴ ٶ بض ثب ٢ ی ٲیٲبٶس. AIN-C سٹؾ ٸظاضر ثٽساقز ٸ زضٲبٴ ټٷسٸضاؼ دكشیجبٶی ٲیقٹز ٸ ثٹزخٻ ٳسٺ ضا اظ آغاٶؽ سٹؾ ٻ ثیٵ اٮٳٯٯی ایبالر ٲشحسٺ اظ )ثطٶبٲٻضیعی ٸ حٳبیز اٸٮیٻ زض ؾب 1991 آ بظ قس( زضیب ز ٶٳٹزٺ اؾز. دٹقف ثطٶبٲٻټبی ٲٷ ٣ ٻای قبٲ 24 سب اظ 42 ٲٷ ٣ ٻ ؾالٲز )< %50( زض ؾب )18( 2006 ٸ ثطای %90 اظ خٳ یز ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٵ ٦ ٳشط اظ 24 ٲبٺ ثٹز. قسر ٸ ٲیعاٴ ٲٷبث ٲبٮی سٹؾ CHNWsاٶساظٺ یطی قس: ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ٦3:25 ٻ زض آٴ ٦ بض دبضٺ ٸ ٢ شی CHNWs ثٻ ٲسر 3/5 ؾب ز زض ټ شٻ ٸ ٲیعاٴ ٲٷبث ٲبٮی ټط ٦ ٹز ٤ 6/43 زالض ایبالر ٲشحسٺ آٲطی ٧ ب زض ټط ؾب اؾز )18(. ایٵ ثطٶبٲٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٵ ٦ ٳشط اظ 24 ٲبٺ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ثیٳبض ٲبٺ ضا ٲٹضز ټس ٢ طاض زاز. بٮیز- ټبی AIN-C ٶ بضر ثط ضقس ٲبټیبٶٻ ثٹزٺ ٸ خٯؿبر اضس ٣ بء زض ٲط ٦ ع آٴ خبٲ ٻ اٶدب ٲیقس ٸثبظزیس اظذبٶٻ ٣ ثطای ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ح ٹض ٶساقشٷس ثٹز. اخعای ثطٶبٲٻ جبضر ثٹزٶس اظ ٲكبٸضٺ س صیٻ ثطایEBF ٦ ٳشط اظ 6 ٲبٺ ؾٵ ٲ ٧ ٳ س صیٻ ٦ ٳشط اظ 24 ٲبٺ ٸ قیٹٺ ض شبضټبی ثٽساقشی سٹظی ٲٹاز ٲ صی ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ (آټٵ ٸ ٸیشبٲیٵ A) سٹظی زاضٸ ثطای ثیٳبضاٴ ٲطا ٢ جز ٢ ج اظ سٹٮس )ثبظزیس ٦ ٷشط ٶٹظاز( ٸ اضخب ثٻ ٲط ٦ ع ثٽساقشی زض نٹضر ٶیبظ )19(. اضظیبثی ٢ ج AIN-C ٸ ث س اظ ٲساذٯٻ اظ ٶٹ ٲ بٮ ٻ ٲ ٣ بیؿٻای ٸ ٦ ٷشط ثطٶبٲٻضیعی ثٹز اٲب ثٻ زٮی ط شبضی ؿشطزٺ خبٲ ٻ ٦ ٷشط ٸ یطټٳ ٵ ثٹزٴ طٸٺټب ثب سٹخٻ ثٻ ٦ بټف قسیس زض س ییطار ثٹزخٻای زض ایٵ ٲ بٮ ٻ زض اخطای ثطٶبٲٻ س ییطی زازٺ قسٺ ثٹز. ی ٥ ٲ بٮ ٻ ٲ ٣ ی ثب اؾش بزٺ اظ زازٺ ټبی دبیٻ ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴAIN-C ضا ثب ا طاز یط قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ ٲ ٣ بیؿٻ ٦ طز. قیٹٺ ټبی ٲطا ٢ جشی ضقس یب شٻ ثیٵ ٲبزضاٴ AIN- 40 AIN-C ی 6 ٲبٺ ثٹز ) 55/8 %زضنسی ثطای EBF زض قس. س بٸر زض حس PPT 15/8 عاض C زضنسی ثطای ا طاز یطAIN-C (. ثب سٹخٻ ثٻ زضیب ز آټٵ ٸ ٲهط ٲ ٧ ٳ ٸیشبٲیٵ A س بٸر PPT 36 1/ ثٻ سطسیت %65/6) ثطایC - AIN %29/5 ثطای ا طاز یط (AIN C ٸ %94/3) PPT 6/8 ثطای AIN-C %87/5 ثطای ا طاز یطC (AIN ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ عاض قسٺ ثٹز. ٲیبٶ یٵ ٢ س ثطای طٸٺ ؾٷی AIN C ٶؿجز ثٻ ا طاز یط قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ زض ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٵ ٦ ٳشط اظ قف ٲبٺ ٦ ٳشط ثٹز. زض ٦ ٹز ٦ بٴ 11-6 ٲبٺ ٸ ٲبٺ ؾٵ ټیچ س بٸسی ثیٵ ٦ ٹز ٦ بٴ AIN-C ٸ ا طاز یط قط ٦ ز ٦ ٷٷسٺ زیسٺ ٶكس ٸ اثط ح ب شی ثطٶبٲٻ 11

179 AIN-C زض ثطاثط ا ز ضقس ٸخٹز زاقز. اظ آٶدبیی ٦ ٻ ثطضؾی ٲ ٣ بیؿٻ ٢ ج / ث س اٲ ٧ بٴ دصیط ٶجٹز ٮصا ایٵ ٶشیدٻ ٶٳیسٹاٶؿز ٲ ٳئٵ ثبقس )20(. ٲیعاٴ ٲكبض ٦ ز زض ایٵ ثطٶبٲٻ ثط ٲیعاٴ زضنس ٸظٴ یطی ٸ سٷٽب ثب ح ٹض ٸ قط ٦ ز ٦ ٹز ٤ ٲٳ ٧ ٵ ثٹز دؽ اظ ٦ ٷشط زاضاییټبی ذبٶٹاض ٸ ؾٵ ٦ ٹز ٤ ثطای ټط 1 زضنس ا عایف زض ٲیعاٴ ٲكبض ٦ ز ٸظٴ ثٻ اظای ؾٵ 0/005 ثب ٶٳطٺ Z ا عایف ٲییب ز )20(. 11

180 سب 0 ټٷس زٸ ثطٶبٲٻ ٳسٺ ثٽساقز ٸ س صیٻ ٲٹضز ثطضؾی ٢ طاض ط ز: طح سٹؾ ٻ ٲدشٳ ٦ ٹز ٦ بٴ (ICD) ٸ ثطٶبٲٻ س صیٻ از ب یب شٻ سبٲی ٶبزٸ.(TINP( TINP1 ثٹزخٻ سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی اظ 1980 سب 1989 ازاضٺ قسٺ ٸ TINP II اظ 1990 سب 1997 ازاضٺ ٲیقس. ICD ټب سٹؾ زٸٮز ټٷس ((GoI)) زض ؾب 1975 آ بظ قسٺ ٸ ټٳچٷبٴ ازاٲٻ زاضز. اظ 1990 سب 1997 ثبٶ ٥ خٽبٶی اظ ICD زض اٸضیؿب ٸ آٶسضادطاز دكشیجبٶی ٶٳٹز ٸ اظ 1993 سب 2001 II ICD ضا زض ٲبزټیبدطاز ٸ ثیحبض دكشیجبٶی ٶٳٹز. ٶشیدٻ ٲٽٱ ٲٷشح اظ سدعیٻ ٸ سحٯی ثطٶبٲٻټبی س صیٻای زض ٲ ٣ یبؼ ثعض ٨ زض ټٷس س اضظیبثی نحیح آٴ ث ٷٹاٴ ٲحسٸزیز ثعض ی زض سٹؾ ٻ ؾیبؾز س صیٻ ٲجشٷی ثط قٹاټس اؾز. ) ( TINP I زض ٲیبٴ ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴTINP ی ٥ ٦ بټف س ٣ طیجی 1/25 سب 2/40 / PPT ؾب زض قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ٸخٹز زاضز. زض ٲٷب ١ TINP ی ٥ ٦ بټف س ٣ طیجی 83/ /PPT 1/12 ؾب زض قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ٸخٹز زاقز زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲٷب ١ یط ٦ ٻ TINP زض آٴ ٦ بټف قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی س ٣ طیجی 0 سب 26/ /PPT 1/12 ؾب ٲكبټسٺ قس. ثطآٸضز ضٸٶس ثطای سٳب ټٷس زض ایٵ ظٲبٴ ٦ بټف /PPT0/7 ؾب زض قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ثٹز. زض ٶشیدٻ س ٣ طیجب سٷٽب ی ٥ چٽبض سب ٶیٳی اظ ٦ بټف زضقیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ٶؿجز زازٶی ثٻ دطٸغٺ اؾز. زض ایٵ ثطٶبٲٻ ٲؿبئ ٲٽٳی ٲطثٹ ثٻ ٲٷبث زازٺای ٸخٹز زاضز. زازٺټبی ؾب ٦ ٷبٴ TINP ٸ ٲٷب ١ یط TINP )ثٻ خبی ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ )TINP اظ آٲبض ٲطثٹ ثٻ ٦ ٷشط ٲٹاز صایی ٲٯی ثسؾز آٲسٺ (NNMB) زض حبٮی ٦ ٻ زازٺټبی ٲطثٹ ثٻ ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ TINP اظ ٶ بضر ثط ثطٶبٲٻ ؾٹاث ١ دطٸٶسٺای ثسؾز ٲیآیس. ثطآٸضز NNMB حبن ٲسر ظٲبٴ 11 ؾب ) ( ثٹزٺ زض حبٮی ٦ ٻ ثطآٸضز TINP اظ زٸضٺ 8 ؾبٮٻ ) ( ټؿشٷس. الٸٺ ثط ایٵ ثطضؾیټبی NNMB ثٻ زٮی ایٷ ٧ ٻ ثطضؾی ټبی ٦ NNMB ٲٷب ١ ضا دٹقف ٲیزټس ٶٻ سٷٽب ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ثطٶبٲٻ ضا ثٻ ٹض ٲساٸ قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ثبالسطی اظ ثطضؾیټبی TINP ضا ثطآٸضز ٲی ٦ ٷس. ایٵ ٲؿئٯٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٶكبٴ زټٷسٺ س بٸرټبی ثیٵ ا طاز ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷسٺ ٸ یط ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷسٺ ثبقس. ) ( TINP II 12

181 II ټٳبٶٷس ا طاز زض TINP II ؾبذشٻ قسٺ اؾز. اخعای TINPI اظ زضٸؼ آٲٹذشٻ قسٺ زض ٹ TINP II TINPثب ٢ ی ٲبٶسٺ ا ط چٻ اخعای ايب ی ټٱ ايب ٻ قسٺ اؾز. زض ٲیبٴ ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ TINP II ٦ بټف س ٣ طیجی قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی زضحس /PPT 6/0 ؾب ٸخٹز زاقز. زض ٲٷبTINP١ ثٻ ٹض ٲشٹؾ 1/1 /PPT ؾب ٦ بټف قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ٸخٹز زاقز. ضٸٶس اؾبؾی زض سبٲی ٶبزٸ ٦ ٻ زض آٴ ظٲبٴ سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ثٻ حس 7/0-5/0 /PPT ؾب ثطآٸضز قسٺ ثٹز ٲؿٯٳب ٶبقی اظ سرٳیٵ ثیف اظ حس ثٹز. زض ؾب 1998 عاض س ٧ ٳیٯی ٳٯیبسی ؾبظی TNIPI ثبٶ ٥ خٽبٶی /PPT 2/0 ؾب ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ ثطآٸضز ٸا ٢ یسط اظ ضٸٶس س صیٻ اؾبؾی زض سبٲی ٶبزٸ ضا دیكٷٽبز ٲیزټس. ثٻ ٹض ٦ ٯی TINPزض II زؾشیبثی ثٻ ټس ذٹز ثطای ٦ بټف ؾٹء س صیٻ قسیس ٲٹ ١ قسٺ اٲب زض زؾشیبثی ثٻ ټس زی طذٹز ثطای ٦ بټف ؾٹءس صیٻ ٲشٹؾ ٲٹ ١ ٶكسٺ اؾز. احشٳبالټس ث سی ثیف اظ حس ٲجٽٱ ٸ ٷ ٩ ثٹزٺ ٸ ضٸٶس ٲجٷبیی آٶٽب ثهٹضر سرٳیٵ ثیف اظ حس ثبقس. ICDS ) سب ٦ ٷٹٴ( زض ؾب 1998 زض ثیٵ حسٸزا %45 اظ ٣ یطسطیٵ ضٸؾشبټب ٸ %60 اظ ثطٸسٳٷسسطیٵ ضٸؾشبټب زض ټٷس اخطایی قس. دٹقف خٽبٶی ټس انٯی ایٵ ثطٶبٲٻ ثٹزٺ ا ط چٻ ثبثز قسٺ ضؾیسٴ ایٵ ثطٶبٲٻ ثٻ ثطذی اظ ٲٷب ١ زٸض ا شبزٺ ٸ طٸٺټبی آؾیتدصیط اٲطی زقٹاض اؾز. ی ٥ ٲؿبٮٻ ٲٽٱ ٲطثٹ ثٻ اثطثركی ثطٶبٲٻ ایٵ ٸا ٢ یز اؾز ٦ ٻ زض ٲٷب ١ ثب قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی دبییٵسط سحز دٹقف ٢ طاض زازٴ ایٵ ثطٶبٲٻ ثبیؿشی ثؿیبض ٸؾی ثبقس. قسر ٶیع ثٻ ٹض ٢ بث سٹخٽی زض ٲٷب ١ ثطٸسٳٷس سٳبی ثبالسطی زاضز. اضظیبثی سٹؾ ٮٹ ٦ كیٵ ٸ ټٳ ٧ بضاٴ )21( س بٸر ٲ ٷیزاض آٲبضی ثیٵ طٸٺ "زضٲبٴ " ) ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ زض ٲٷب ١ زاضای ICD ظٶس ی ٲی ٦ ٷٷس( ٸ طٸٺ " ٦ ٷشط " ) ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ زض ٲٷب ١ ثسٸٴ ICD ظٶس ی ٲی ٦ ٷٷس) دیسا ٶ ٧ طزٺ اؾز. ثب اؾش بزٺ اظ ٶٳطٺ سٳبی س جی ٣ ی س بٸر ثیٵ ٶٳطار HAZ زض ٲیبٴ- طٸٺ»ٲٹضز«ٸ»قبټس«ثٻ سٷٽبیی 0/056 زض ؾب 1992 ٸ 0/024 زض ؾب 1998 دیسا قس. ثٻ ٹض ٲكبثٻ س بٸر ٶٳطار WAZ ٲیبٴ طٸٺ»ٲٹضز«ٸ"قبټس" زض حس 0/044 )اٶش بض زض خٽز ٲربٮ ( زض ؾب 1992 ٸ زض ؾب 1998 زض حس 0/001 دیسا قس. زض ثیٵ ټیچ ٧ سا اظ آٶٽب اذشال ٲ ٷی زاض آٲبضی ٸخٹز ٶساقز. ایٵ آٲبض ٸ اض ٢ ب )ٲكش ١ قسٺ اظ ٶ طؾٷدی ٲٯی ؾالٲز ذبٶٹازٺ( ضا ٲیسٹاٴ سٷٽب ثطای ثطضؾی س بٸر زض ی ٥ ٶ ٣ ٻ ظٲبٶی ثٻ خبی ثطضؾی ضٸٶسټبی ؾب ثٻ ؾب ٲٹضز اؾش بزٺ ٢ طاض زاز. ٮصا اضائٻ ایٵ آٲبض ثٻ سٷٽبیی ثطای س ییطار بٮیز ټبی ثطٶبٲٻ ي ی ثٹز. ) ( ICDS I 13

182 ثیٵ ؾب ټبی 1990 سب 1997 ثبٶ ٥ خٽبٶی اظ بٮیز ټبی ICD 2 1 ټب زض آٶسضادطاز ٸ اٸضیؿب حٳبیز ٦ طز. ٲ بث ١ ثب ثطٶبٲٻ ٶ بضسی زازٺټب ٦ بټف قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی حسٸز /PPT 3/2 ؾب زض آٶسضادطاز ٸ /PPT 0/05 ؾب زض اٸضیؿب عاض قس. ایٵ ا ال بر ٶكبٴ زټٷسٺ س ییطار زض ٲیبٴ ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ثطٶبٲٻ ثٻ خبی ا بی ثیٵ خبٲ ٻ ث ٹض ٦ ٯی ثٹز. ضٸٶس ظٲیٷٻای زض قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ثٻ /PPT 2/8 ؾب زض اٸضیؿب ٸ 4/2 /PPT ؾب زض آٶسضادطاز ثطآٸضز قس. ثطآٸضز ثیف اظحس زض ضٸٶس ظٲیٷٻای ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثب ث ٦ ٹچ ٥ قٳطزٴ اثطار ICD زضآٶسضادطاز ثبقس. ثب سٹخٻ ثٻ ثبٶ ٥ خٽبٶی زض ٲٹضز اثطثركی ICDI ثب سٹخٻ ثٻ ٣ ساٴ ا ال بر ٦ ی ی ثبال ٶٳیسٹاٴ ٢ بٸر ٲكرهی ٶٳٹز. ٲیكب ٸ چبسطخی )22( اقبضٺ ثٻ ٲؿبئ ٲطثٹ ثٻ اخطای ٲٷبؾت بٮیز ټبی ثطٶبٲٻ ٲٷشهت ثٻ ٶب ٦ بضآٲسی دطٸغٺ ثٻ ٸیػٺ زض اٸضیؿب زاضز: دٹقف ٶب ٦ ب ی ٦ ٹز ٦ بٴ > 3 ؾب طيٻ ٲٹاز صایی ث ٹضٶبٲٷ ٱ آٲٹظ س صیٻ ٶبٲٷبؾت آٲٹظ ٶب ٦ ب ی ٦ بض ٦ ٷبٴ ثٽساقشی ٦ بض ثیف اظ حس" "anganwadi اضسجب ي ی ثیٵ ICD ٸ ٶ ب ؾالٲز ) ( ICDS II ثیٵ ؾب ټبی 1993 ٸ 2001 ثبٶ ٥ خٽبٶی بٮیزټبی ICDS ضا زض ٲبزټبدطاز ٸ ثیحبض دكشیجبٶی ٸ حٳبیز ٦ طز. اخعای ثطٶبٲٻ ثب اخعای ثطٶبٲٻ ICD I ی ٧ ؿبٴ ثٹزٶس. ICD II 3 ٲبزټبدطاز زض ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای ٦ ٹز ٦ بٴ زض 4 ٸ ثیحبض ٶبٲٹ ١ قٷبذشٻ قس. زض ٲبزټبدطاز ا عایف قسیس زضقیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ثٻ 0/062 زض /PPT ؾب ٸ ا عایف ٲشٹؾ زضقیٹ ٦ ٱ ٸظٶی /PPT 0/18 زض ؾب دیسا قس )24 23(. زض ثیحبض /PPT 0/93 زض ؾب زضقیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ٦ بټف قسیس ٸ /PPT 1/37 زضؾب ٦ بټف ٲشٹؾ ی زض قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی دیسا قس. ثبٶ ٥ خٽبٶی زض ایٵ زٸضٺ زض ٲٹضز ثطآٸضز ضٸٶس ظٲیٷٻای ا ال بسی اضائٻ ٶٳیزټس. 1 Andhra Pradesh 2 Orissa 3 Madhya Pradesh 4 Bihar 14

183 اٶسٸٶعی ثطٶبٲٻ ثٽجٹز س صیٻ ذبٶٹازٺ )UPGK( اظ ؾب 1975 سب 1990 ثٻ زٶجب دطٸغٺ ؾالٲز ٸ س صیٻ خبٲ ٻ ؾٹ ( CHN3 )اظ ؾب 1993 سب ؾب 2000 اخطایی قس. ایٵ ثطٶبٲٻټب سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ٸ ثب ٲكبض ٦ ز از ب یب شٻ ٸ ثب زازٺ ټبیی اظ ط ٸظاضر ثٽساقز ٸ ټٳچٷیٵ اظ ط خبٲ ٻ حٳبیز قسٶس. UPGK )ثبٲحٹضیز )Posyandus ثب اؾشطاسػیټبی ؾبظ بض ا عایف ٸظٴ ٲبټیبٶٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ؾبٮٱ ثب ټس ٢ طاض زازٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط دٷح ؾب ٸ ٲبزضاٴ آٶٽب ظیطثٷبیی قسٶس. بٮیز ټبی ثطٶبٲٻ قبٲ سٹظیٵ آٲٹظ ٲ ٧ ٳ ټبی صایی ٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی زض سط ٦ یت ثب زی ط ٲساذالر زضٲبٶی اظ طی ١ ثطٶبٲٻ سٹظیٵ ثب ٲسیطیز ضټجطاٴ خبٲ ٻ ٸ زاٸ ٯجیٵ ثٹزٶس )25(. ټعیٷٻ ټط شیٷ 2 زالض آٲطی ٧ ب ثطای طثبٮ طی سٹظیٵ ٸ 11 زالض ایبالر ٲشحسٺ آٲطی ٧ ب ثطای ټط شیٷ ثطای س صیٻ - سٹظیٵ ثٹز. زض سٳبٲی ٲٷب ١ سحز دٹقف ضٸؾشب زؾشطؾی ثٻ زضیب ز ثطٶبٲٻ سٹظیٵ دیسا ٶٳٹزٶس ٸ 17 ٲیٯیٹٴ ٦ ٹز ٤ یب %80 اظ خٳ یز ظیط 5 ؾب ضا سحز دٹقف ٢ طاض زاز. اظ ثیٵ %80 %77 ذسٲبر ضا زضیب ز ٸ 47 زضنس ٲبټیبٶٻ سٹظیٵ قسٶس. زض ثیٵ ایٵ ا طاز سٹظیٵ ٲبټیبٶٻ %54 ؾبظ بض ثب ا عایف ٸظٴ ثٹز اٲب زض ثبظٺ ظٲبٶی زضاظ ٲسر سٷٽب %34 -%69 )26( ٲكبض ٦ ز ب ضا ٶكبٴ زازٶس. ؾ ح ؾٹء س صیٻ اٶطغی- دطٸسئیٵ قسیس اظ %5 -%3 ثٻ %1 ٦ بټف یب ز. طآیٷس ٸ اضظیبثیټبی سبثیط ټط زٸ زض UPGK اٶدب قس. ثطضؾی ٲ بٮ ٻ ٹٮی س ییطار ٲثجشی ضا زض قیٹٺ ټبی ثٽساقشی زضٲبٶی ٶكبٴ زاز. ثب ایٵ حب ٲیعاٴ ٸ قسر س ییطار ٸ یب ټط ٹٶٻ س ییط زض ٸي یز س صیٻ ای خٳ یز ٲٹضز ټس ثطٶبٲٻ ضا ٦ ٻ ثشٹاٴ ثٻ سبثیطار ایٵ ثطٶبٲٻ ٶؿجز زاز ٶٳیسٹاٴ س طی ٦ طز. ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٸضٸز ثیف اظ حس ثؿیبضی اظ ٲؿبئ ثٽساقشی ٸ ؾالٲشی زی ط ثشٹاٶس ٲساذالر س صیٻای ضا ٦ ٱضٶ ٩ ٦ ٷس )27(. زی ط ٶشبیح اضظیبثی ٲیعاٴ زؾشطؾی ثٻ ثطٶبٲٻ ضا ثبالسط عاض ٦ طزٺ ٸ دٹقف اٸٮیٻ ضا ثبالسط اظ %80 ٶكبٴ ٲیزټس اٲب ٲكبض ٦ ز ب زض ٹ ظٲبٴ ٦ بټف ٲییبثس. س ٸخٹز ا ال بر دبیٻ ثب ث ٲیقٹز ٦ ٻ اضظیبثی سبثیطار ثطٶبٲٻټب زقٹاضسط ثكٹز. اخطایی ٶٳٹزٴ CHN3- سط ٤ ثطٶبٲٻ UPGK اظ ؾب 1993 سب 2001 ثب ؾطٲبیٻ صاضی 3/6 ٲیٯیٹٴ زالضی ایبالر ٲشحسٺ آٲطی ٧ ب سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ٸ ثب 0/6 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب سٹؾ زٸٮز اٶسٸٶعی زض ایدبز ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای ټٳطاٺ ثٹز. ایٵ دطٸغٺ ثط ضٸی ط یز ؾبظی ا ال بر ثٽساقشی ؾیؿشٱټب آٲٹظ ٸاضائٻ ذسٲبر ثب ی ٥ ٲس اؾشبٶی زض دٷح اؾشبٴ سب ٦ یس ٶٳٹز. اظ 1989 سب ٦ ٱ 2003 ٸظٶی WAZ( 2->( SD اظ %37/5 ثٻ %27/5 ثب ٸخٹز ثحطاٴ ٲبٮی اظ اٸای ؾب ٦ بټف 1990 یب شٻ ثٹز (0/71 /PPT ؾب (. ایٵ 15

184 ٦ بټف ٲٳ ٧ ٵ اؾز سب حسٸزی ثٻ ٦ بټف ٲٹاٮیس زض دبییٵسطیٵ نس ٤ اظ خٳ یز ٶؿجز زازٺ قٹز )28(. ٲكرم قسٺ ٦ ٻ اضظیبثی ثبٶ ٥ خٽبٶی طاحی ٸ ٶ بضر ایٵ دطٸغٺ ضا ؾرز ٦ طزٺ ٶ بضر ي ی ٸ اضظیبثی ثط ٳٯ ٧ طز ثب ث طزیسٺ ٦ ٻ اضظیبثی اثطثركی ایٵ دطٸغٺ زقٹاضسطقٹز )29(. ثٽجٹز زض ؾٹء س صیٻ زٸضاٴ ٦ ٹز ٦ ی اظ اٸای ؾب 1980 زیسٺ قس. ا طچٻ ثطٶبٲٻ ټبی ؾ ح ٲٯی ٲبٶٷس UPGK زؾشطؾی ٢ ٹی ٸ دٹقف اٸٮیٻ ضا ثٻ زؾز آٸضزٺ اٲب ثب ٲك ٧ الر ٢ بث سٹخٽی اظ ٢ جی ٶشبیح دبیساض زض ی ٥ ٢ ؿٳز ثٻ زٮی ٦ ٱضٶ ی ٸ ٦ ٳجٹز سٹخٽبر ضٸثطٸ قس. سال ثطای س سٳط ٦ ع ٸ ٲٷ ٣ ٻای ٶٳٹزٴ ٲساذالر ثٽساقشی زضؾ ح اؾشبٴ ثب ثطٶبٲٻ دطٸغٺ ؾالٲز ٸ س صیٻ خبٲ ٻ (CHN3) ثب چبٮفټبی دیبزٺ ؾبظی ٸ ٶ بضسی ٲٹاخٻ قس. س ا ال بر ٶ بضسی ٸ ظیطثٷبیی ثب ث قس ٦ ٻ س ییٵ اثطثركی ایٵ دطٸغٺټب زقٹاضسط طزز. 16

185 ٲبزا بؾ ٧ بض ) ( SECALINE SECALINE )ٶ بضر ٸ آٲٹظ ثطای ٲساضؼ ٸ خٹاٲ زض ٲٹضز صا ٸ س صیٻ ٳٹٲی( زض زٸ اؾشبٴ ٲبزا بؾ ٧ بض آٶشبٶبٶبضیٹٸ ٸ سٹٮیبضی زض ؾب 1993 اخطایی قس. ؾبظٲبٴ ټبی یط زٸٮشی ) NGOټب( ثب ایدبز ٢ طاضزازی ثیٵ ا طاز شیٷ ٸ ثب ٶ بضر ٦ بض ٦ ٷبٴ س صیٻای خبٲ ٻ ٦ بضٲٷس ؾالٲز ٸ س صیٻ خبٲ ٻ (CNWs) زض ٲٷب ١ ٲٹضز ټس ذسٲبسی ضا اضائٻ زازٶس. CNWs ذسٲبر ضا زض ٲطا ٦ ع س صیٻای خبٲ ٻ اضائٻ زازٺ ٸ سٹؾ ثطٶبٲٻ SECALINE زض ثطٶح دطزاذز قس ٦ ٻ ٦ بضی ثب دطٸغٺ دٷح ضٸظٺ ثطای ټط ټ شٻ ثٹز. ٶؿجز شیٷ ټبی ٦ بض ٦ ٷبٴ س صیٻ حسٸزا 400 سب ٦ ٹز ٤ 1200 ٸ 200 ظٴ ثطای ټط ٦ بضٲٷس ثٹز. ټعیٷٻ ټط ٦ ٹز ٤ شیٷ حسٸز 7/31 زالض آٲطی ٧ ب زض ؾب ثٹز. ټس ثطٶبٲٻ ٦ بټف ٦ ٳجٹز صا ٸ ؾٹءس صیٻ زض زٸ ٲٷ ٣ ٻ یط ایٳٵ ٲبزا بؾ ٧ بضاظ طی ١ دطٸغٺ ټبی ایدبز زضآٲس ٸ ثطٶبٲٻ ټبی س صیٻ اؾشبٶی ټس زاض ثٹز. ثط ج ١ یب شٻټبی ٲٹ ٢ ز سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی )30( PPT14 ٦ بټف قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی زض ٲیبٴ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ٦ ٹز ٤ زض آٶشبٶبٶبضیٹٸ ٸ ٦ بټف PPT10 زض ؾب زض قیٹ ٦ ٱٸظٶی زض ٲیبٴ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ٦ ٹز ٤ زض سٹٮیبضی ثیٵ غاٶٹیٻ 1994 ٸ غٸئٵ 1996 ٸخٹز زاقز. ایٵ ٲ ٣ ساض ٲٷدط ثٻ ٦ بټف / PPT 5/6 زض ؾب زض ؾٹء س صیٻ زض آٶشبٶبٶبضیٹٸ ٸ ٦ بټف زض ٲیعاٴ ؾٹء س صیٻ / PPT 4 زض ؾب زض سٹٮیبضی قس. ایٵ ثطٶبٲٻ ٲٹ ١ سٯ ٣ ی قسٺ ٸ دؽ اظ آٴ ثطای سحز دٹقف ٢ طاض زازٴ سٳب ٲٷب ١ ٦ كٹض اظ طی ١ ٶ بضر ٸ آٲٹظ ثبٶٹیٻ ثطای ٲساضؼ ٸ خٹاٲ زض ٲٹضز صا ٸ دطٸغٺ س صیٻ ٳٹٲی SEECALINE ثطٶبٲٻضیعی طزیس )ثٻ ازاٲٻ ٲ ٯت ٲطاخ ٻ ٦ ٷیس(. ) ( SEECALINE ثطٶبٲٻ SEECALINE )ٶ بضر ٸ آٲٹظ ثبٶٹی ثطای ٲساضؼ ٸ خٹاٲ زض ٲٹضز صا ٸ دطٸغٺ س صیٻ ٳٹٲی ( زض ؾب 1999 آ بظ قس ٸ ثٻسسضیح سب 2002 ثطٶبٲٻضیعی طزیس. سب اسٳب بٮیزټبی ثعض ٨ ٲ ٣ یبؾی 3600 سب اظ ؾبیزټبی دطٸغٺ زض ٶیٳی اظ ٲٷب ١ زض ٲبزا بؾ ٧ بض ٸخٹز زاقز. ثطٶبٲٻ SEECALINE خٹاٲ ثب ٸي یز س صیٻای ٣ یطسط ضا ثٻ ٷٹاٴ ؾبیزټبی دیبزٺ ؾبظی ټس ٳٷس ٦ طز. ثٷبثطایٵ خٹاٲ ی ٦ ٻ زاضای ایٵ ثطٶبٲٻ ثٹزٶس ؾ ح دبیٻ ثبالسطی اظ ؾٹء س صیٻ ضا ٶؿجز ثٻ ؾ حی اظ خٹاٲ ثسٸٴ ثطٶبٲٻ زاقشٷس. ی ٧ ی اظ ٸیػ یټبی ٦ ٯیسی ایٵ ثٹز ٦ ٻ ذسٲبر ث ٹض ٢ طاضزازی سٹؾ ؾبظٲبٴ ټبی یطزٸٮشی ٲحٯی زض ٲٷ ٣ ٻ 17

186 ٲٹضزټس اضائٻ ٲیقسٶس. بٮیزټب سٹؾ ی ٥ ٦ بضٲٷس س صیٻ خبٲ ٻ CNW اضائٻ قسٺ ٸ زض ټط ی ٥ اظ ؾبیز ټبی ثطٶبٲٻ ټٳبټٷ ٩ قسٺ ثٹز. ټط ؾبیز )ٸ ټط )CNW ثطای 200 سب 500 ظٴ ٸ ٦ ٹز ٤ اضایٻ ذسٲز ٲی ٦ ٷس. ٲیعاٴ دٹقكی زض حسٸز 50 ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 3 ؾب زض ټط ٲٷ ٣ ٻ ٲٹضز ټس ٸخٹز زاقز. ټس ایٵ ثطٶبٲٻ ثٽجٹز ٸي یز س صیٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط ؾٻ ؾب ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ زض ؾٵ ٲسضؾٻ ثٹز. SEECALINE سٹؾ ثبٶ ٥ خٽبٶی ثٻ زٸ ضٸ ٲرشٯ ٲٹضز ثطضؾی ٸ اضظیبثی ٢ طاض ط ز: اٸ ' الؾٹ ٸ یبٸ )31( زازٺ ټبی ٶ بضر ضا ثٻ ٲٷ ٹض ثطآٸضز ٶٳٹزٴ ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای ٲكبض ٦ ز- ٦ ٷٷس بٴ ٦ ٹز ٤ ٲٹضز اؾش بزٺ ٢ طاض زازٶس. زض ٹ ایٵ زٸضٺ 3 ؾبٮٻ ٦ بټف زض قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی زض حسٸز 7- PPT 9 زض ٲیبٴ ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ثطٶبٲٻ (2/33-3/0 /PPT ؾب ( ٸخٹز زاقز. الؾٹ ٸ یبٸ )31( ٶكبٴ زازٶس ٦ ٻ " ثبظزٺ ثب ثبال ض شٵ ٲسر ظٲبٴ ٦ بؾشٻ قسٺ ټط چٷس آٶٽب ث ط ن ط دطا ٦ ٷسٺ ٶٳیقٹٶس ". ټٳچٷیٵ ٶشبیح ثبظزٺ ٲش بٸر ٸ ثبالسطی زض ٲٷب ١ ٣ یطسط ٸ زض ٲٷب ١ زض ٲ طو آؾیت دصیطی ثیكشط ٶؿجز ثٻ ثیٳبضی ضا ٶكبٴ زازٶس. زٸ الؾٹ ٸ اٸٸٲبدبسی )32( زض ؾطاؾط ٦ كٹض اظ طی ١ زٸ ٶ طؾٷدی سٹؾ ٶٳبیٷسٺ ثطای ٲحبؾجٻ ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای ٦ ٹز ٤ زض ٲٷب ١ زاضای ثطٶبٲٻ ثٻ خبی ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ زض ثطٶبٲٻ اؾش بزٺ ٶٳٹزٶس. آٶٽب ثیٵ ٶ طؾٷدی ٸ ٶ طؾٷدی ٦ بټف /5-5/2 PPT زض قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی زض ٲٷب ١ ثطٶبٲٻ )1/25-0/86 /PPT ؾب ( دیسا ٦ طزٶس. 18

187 ٲ ٧ عی ٥ Oportunidades )ثٻ ٷٹاٴ طنز یبدیكط ز اظ قٷبذشٻ قس( ی ٥ ثطٶبٲٻ اٶش ٣ ب ٸخٻ ٲكطٸ CCT ثٻ ٹض ٳٯی زض حب ٶٹقشٵ اؾز. ایٵ ثطٶبٲٻ سٹؾ زٸٮز ٲ ٧ عی ٥ ثب دكشیجبٶی ثبٶ ٥ خٽبٶی ) 1/5 ٲیٯیبضز US زالض آٲطی ٧ ب زض ؾب 2009( ثٹزخٻزټی طزیس. ایٵ ثطٶبٲٻ زض ٲٷب ١ ضٸؾشبیی آ بظ قس ٸ سب ٲٷب ١ قٽطی زض اٸای ؾب 2002 ؿشط یب ز ا ط چٻ حسٸز %70 اظ قط ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ زض ثطٶبٲٻ زض ٲٷب ١ ضٸؾشبیی ظٶس ی ٲی ٦ طزٶس. دٹقف ٦ زض ؾب ٲیٯیٹٴ ذبٶٹاض ٸ یب %20 اظ ٦ خٳ یز ثٹز. ټس ٢ طاض زازٴ ثطای Oportunidades طنز ثب ټط زٸ ٲجٷبی خ طا یبیی اظ طی ١ قٷبؾبیی ٲٷب ١ ثب قبذم حبقیٻای ثبال ٸ ٸي یز اخشٳب ی ٸ ا ٢ شهبزی اظ طی ١ ٲ ٽٹ دطٸ ٦ ؿی سؿز اؾز. حسٸز %60 اظ ذبٶٹاضټب زض زټ ٥ دبییٵ ؾطاٶٻ ټعیٷٻ ټبی ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ ثٹزٺ ٦ ٻ ٲٹضز ټس ٢ طاض زازٴ ٲٹثطی اظ ٣ یطسطیٵ ا طاز ضا ٶكبٴ ٲیزټس )33(. اٶش ٣ ب ؾالٲز ٸ س صیٻ ث ٷٹاٴ خعء Oportunidades طنشی زض حسٸز 15 زالض آٲطی ٧ ب/ ذبٶٹازٺ زض ټط ٲبٺ ٸ زض حسٸز %20 اظ ټعیٷٻ ټبی ٲشٹؾ ٲبټبٶٻ ذبٶٹاض )7( اؾز ثطای ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ ټٳٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٷیٵ ٦ ٳشط اظ 2 ؾب ٸ ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 5 ؾب ثب ٶٳطار WAZ یب ٸظٴ ثطای ؾٵ ثب z score دبییٵسط زض ٶ ط ط شٻ قس. زضیب ز اٶش ٣ بالر ٸخٻ ٲكطٸ ثٻ ثبظزیسټبی ٲٷ ٱ ثٽساقشی ثطای ټٳٻ ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ زض آٴ ٶ بضر ثط ضقس ٷدبٶسٺ قسٺ اؾز ٲطا ٢ جشٽبی دیف ٸ دؽ اظ سٹٮس ثطای ظٶبٴ ٸ قط ٦ ز ٦ طزٴ ثعض ؿبالٴ )ثیكشط اظ 15 ؾب ؾٵ( زض خٯؿبر آٲٹظقی ثٽساقز ٸ س صیٻ اؾز. ٲ ٧ ٳ یبضی آټٵ ٶیع اضائٻ قسٺ اؾز. س صیٻ ٲ ٧ ٳ ثب اضائٻ 20 زضنس اظ ٦ بٮطی ضٸظاٶٻ ٸ 100 زضنس اظ ٶیبظ ضٸظاٶٻ ٲ صی زض ٶ ط ط شٻ قسٺ اؾز. اضظیبثیټبی ٲش سز ثب زازٺټبی Oportunidades اٶدب قسٺ دیكط ز ټبی ٢ بث سٹخٽی زض ٶشبیح س صیٻای ٶكبٴ زازٺ اؾز. زض ؾب 2004 ضیٹضا ٸ ټٳ ٧ بضاٴ )34( ا عایف ٢ س ٦ ٹز ٦ بٴ 6-0 ٲبٺ ضا اظ 1/1 ؾبٶشی ٲشط )26/4 زض ٲ ٣ بث 25/3 ؾبٶشی ٲشطی( زض ثطٶبٲٻ شیٷ ټب زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب طٸٺ ٦ ٷشط عاض ٦ طزٺ اؾز )35(. زض ٦ ٹز ٦ بٴ ضٸؾشبیی ؾٷیٵ ٲبٺ ا عایف ٢ بث سٹخٽی زض ٲیبٶ یٵ ټٳٹ ٯٹثیٵ 0/37 ط / زؾی ٮیشط دؽ اظ 12 ٲبٺ زض ایٵ ثطٶبٲٻ دیسا قس. 11/12 ط ثط زؾی ٮیشط زض طٸٺ زضٲبٴ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب 10/75 ط / زؾی ٮیشط زض طٸٺ قبټس دیسا قس. قیٹ ٦ ٱ ذٹٶی ٲكرم زض ٲیبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ شیٷ %44/3 ٶؿجز ثٻ %54/9 زض ٲیبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٷشط ثٹز ٦ ٻ ی ٥ ٦ بټف ٢ بث سٹخٽی PPT 10/6 ثٹز. حشی ثب ثطٸظ ثٽجٹزی س ٣ طیجب ٶیٳی اظ ٦ ٹز ٦ بٴ شیٷ ټٷٹظ ټٱ الئٱ آٶٳی زاقشٷس )34(. 19

188 طسٯط )36( ا عایف ٢ بث سٹخٽی زض ٢ س 0/96 ؾبٶشی ٲشطی زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبٺ زض طٸٺ زضٲبٴ ٶؿجز ثٻ طٸٺ قبټس عاض ٦ طز ټط چٷس سبثیط ٢ بث سٹخٽی زض ایدبز قبٶؽ سٹ ٢ ٶٳٹزٴ ٸخٹز ٶساقز. زضٲبٴ سحز ٷٹاٴ ظٶس ی ٦ طزٴ زض ٲح ټبی سحز دٹقف Progresa س طی قسٺ ثٹز ثٷبثطایٵ قبٲ ٦ ٹز ٦ بٴ زض ذبٶٹاضټبیی ٦ ٻ ٲٷب Progresa ضا زضیب ز ٶ ٧ طزٺ ثٹزٶس طزیس. ثٷبثطایٵ سرٳیٵ ثسؾز آٲسٺ اظ ٲ بٮ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٲحب ٻ ٦ بضاٶٻ ثٹزٺ ثبقس )7(. قیٹ ٦ ٱ ذٹٶی زض ٦ ٹز ٦ بٴ ضٸؾشبیی ٲبٺ دؽ اظ 12 ٲبٺ زض ثطٶبٲٻ ؾب ٲٹضز ثطضؾی ٢ طاض ط ز زض ٦ ٹز ٦ بٴ شیٷ س بٸر ٢ بث سٹخٽی زضحس %48.3 زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب %41/1 اظ ٦ ٹز ٦ بٴ ٸخٹز زاقز )36(. اضظیبثی ؾب 2005 سٹؾ ثطٲٵ ٸ ټٹزیٷٹر ثب ٷٹاٴ ثطضؾی ال بضز ٸ ټٳ ٧ بضاٶف )37( ا عایف ٢ بث سٹخٽی زض ٢ س زضحس 1/016 ؾبٶشی ٲشطی زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبٺ ضا ٶكبٴ زاز ا ط چٻ ایٵ ٲؿئٯٻ زض ثیٵ ٦ ٹز ٦ بٶی ٦ ٻ ٲبزضاٴ آٶٽب ثیكشط اظ 5 ؾب سحهیالر زاقشٷس ضخ زازٺ ثٹز. ٮطٸی ٸ ټٳ ٧ بضاٴ )12( سبثیط ٢ بث سٹخٽی زض ٢ س ٦ ٹز ٦ بٴ 6-0 ٲبٺ دیسا ٦ طزٺ ی ٥ ا عایف 1/53 ؾبٶشی ٲشطی زض ثیٵ ٦ ٹز ٦ بٴ طٸٺ زضٲبٴ زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٦ ٹز ٦ بٴ طٸٺ ٦ ٷشط ٲكبټسٺ قس. ٲیبٶ یٵ ا عایف 0/41 ؾبٶشی- ٲشطی HAZ زض ایٵ طٸٺ ؾٷی ٶیع ٢ بث سٹخٻ ثٹز. ټٷ بٲی ٦ ٻ نس ٤ ټبی زضآٲس/ ٣ طزض ٶ ط ط شٻ قس ا عایف ٢ بث سٹخٽی زض ٢ س 0/27 ؾبٶشی ٲشطی زض ٣ یطسطیٵ نس ٤ دیسا قس )35(. ثبضثط ٸ طسٯط )38( ٶیع سبثیط ٲثجشی اظ طنز Oportunidades ثط ٶشبیح س صیٻای زض ؾب 2008 ضا عاض ٦ طز. آٶٽب زض ٲ بٮ ٻ ذٹز ٸظٴ ثبالی حیٵ سٹٮس ٢ بث سٹخٽی 127/3 ط ٸ ٦ بټف PPT 4/6 زض ٸظٴ ٦ ٱ سٹٮس (LBW) ضا زض ثطٶبٲٻ ا طاز شیٷ دیسا ٦ طزٶس. ټٷ بٲی ٦ ٻ ا طاز شیٷ ثط اؾبؼ ٲیبٶ یٵ ظٲبٴ اضظیبثی قسٶس سبثیط ثطٶبٲٻ 68/3 طٲی ثٹز ٦ ٻ ٲ ٷیزاض ثٹزٺ ٸٮی سبثیط ثطٶبٲٻ حبن اظ دٹ ٶ ٣ س زضیب ز قسٺ زض 78/2 ط ٲ ٷیزاض ٶجٹزٺ اؾز )35(. 21

189 ٶی ٧ بضا ٹئٻ ثطٶبٲٻ اخشٳب ی حٳبیز (RPS) اظؾب 2000 سب 2005 اخطایی قس. ایٵ ثطٶبٲٻ اٶش ٣ بالر ٸخٻ ٲكطٸ یب (CCT) زض ٲ ٣ یبؼ ٦ ٹچ ٥ ثٹز ٦ ٻ ٳسسب سٹؾ ثبٶ ٥ سٹؾ ٻ ٢ بضٺ آٲطی ٧ ب ٦ ٻ ثٻ ٦ ٳ ٥ زٸٮز ٶی ٧ بضا ٹئٻ ٸ ثبٶ ٥ خٽبٶی سبٲیٵ ٲیقس. ٦ ثٹزخٻ 38 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب ثٹز. RPS اٶش ٣ بالر ٲطثٹ ثٻ ټط زٸ ٲٹضز س صیٻ/ ثٽساقز ٸ زضٲبٴ ٸ آٲٹظ ضا دؽ اظ ثطضؾی ثطذی اظ قطای سٹؾ شیٷ بٴ ثطٶبٲٻ اضائٻ زاز ا ط چٻ ٲٹٮ ٻ آٲٹظ زض ایٷدب خعء ٲٹاضز ثحث ٶرٹاټس ثٹز. دٹقف RPS زض ؾب 2005 زض حسٸز ٶ ط ٸ یب 3 زضنس اظ ٦ خٳ یز ثٹز. ثطٶبٲٻ اظٶ طټس ٢ طاضزازٴ خ طا یبیی ٸ زاذٯی ثب ٲیعاٴ ٣ ط قسیس ثطای دیبزٺ ؾبظی زض طٸٺټب زاٶك ٧ سٺټب ٸ قٽطزاضی ټب اؾش بزٺ قس. ا طاز شیٷ ٦ ٹز ٦ بٴ 5 ؾبٮٻ ٸ خٹاٴ سط ثٹزٶس )7(. ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ RPS اٶش ٣ بالر اٲٷیز صایی/ ٲٹاز صایی ضا ٲ بز ثب 18 زالض آٲطی ٧ ب/ ٲبٺ دؽ اظ سبییس قطای زضیب ز ٲی ٦ طزٶس. ټط چٷس عاض قسٺ اؾز ٦ ٻ اٶش ٣ بالر ٲ بز س ٣ طیجب %18 اظ ٲیبٶ یٵ ٲبټیبٶٻ ټعیٷٻ ټبی ذبٶٹاض خٽز ٲٹاخٽٻ قسٴ ثب قطای زضیب ز اٶش ٣ بالر ٸخٻ ثٻ قسر سحز ٶ بضر ثٹز. قطای زضیب ز اٶش ٣ بالر ٸخٻ قبٲ : ٶ بضر ثط ضقس ٲبټیبٶٻ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 24 ٲبټٻ )ټط ٲبٺ زی ط ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ؾٷیٵ 5-2 ؾب ( ٲكبض ٦ ز زض س صیٻ ٸ خٯؿبر آٲٹظ ثٽساقشی زض ٲٹيٹ بسی ٲبٶٷس س صیٻ ثب قیط ٲبزض ثٽساقز ٸ س صیٻ ٸا ٦ ؿیٷبؾیٹٴ ثٻ ٹض ٲٷ ٱ ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ ٸ ٲطا ٢ جزټبی ٲ ٳٹ ثطای ظٶبٴ حبٲٯٻ ثٹزٶس. زاضٸټب ٲ ٧ ٳ آټٵ ٸ يساٶ ټب ٶیع طاټٱ قسٶس ټط چٷس ٲك ٧ السی ثطای سحٹی اٶش ٣ بالر ٸخٻ ٸ س سحٹی آټٵ عاض قسٺ ثٹز )7(. ټس اظ اضائٻ ثطٶبٲٻ ا ٳیٷبٴ یب شٵ اظ دیكط ز زؾشطؾی ثٻ ٲطا ٢ جز ټبی ثٽساقشی ٸ سٹاٶبیی دبؾر ٹیی ثٻ قطای ی ثٹز ٦ ٻ ثب ٦ ٳ ٥ ټبی ٲبٮی ثٻ اضائٻ زټٷس بٴ ذهٹنی ) ٳسسب ؾبظٲبٴ ټبی یط زٸٮشی( اخطایی قسٺ ثٹز. اضظیبثی زازٺټبی ٲٹخٹز RPS زض ذبٶٹاض شیٷ ثٽجٹز %19 زض ؾطاٶٻ ٲهط ضا زض ٲ ٣ بث ذبٶٹازٺ ٦ ٷشط عاض ٦ طزٺ ثٹز. ٲهبض ذبٶٹاضټبی شیٷ زض ذبٶٻ ثب ٸخٹز ثحطاٴ ا ٢ شهبزی ٸ ذك ٧ ؿبٮی زض حبٮی ٦ ٻ طٸٺ ٦ ٷشط ثسٸٴ س ییط ثٹزٺ ٦ بټف یب شٻ ثٹز اٶش ٣ بالر دٹ ٶ ٣ س ٲٳ ٧ ٵ اؾز زض ح ب ز اظٲهط س صیٻ زض ٹ ظٲبٴ ثحطاٴ ٲ یس ثبقس. ا عایف HAZ اظ 0/17 ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ شی ٶ ٸ ٦ بټف یب شٵ ٦ ٹسبټی ٢ س زض RPS زض ٲ ٣ بث طٸٺ ٦ ٷشط PPT 5/5 عاض قسٺ ثٹز )39(. س ییط ٢ بث سٹخٽی زض ٦ ٱ ٸظٶی ٶیع عاض قسٺ ثٹز. ایٵ ٦ ٱ ٸظٶی زض ٲٷب ١ ٦ بټف RPS )%13/7 ثٻ %9/8( یب شٻ زض حبٮی ٦ ٻ زض طٸٺ قبټس ا عایف )%14/3 ثٻ %16/6( یب شٻ عاض طزیس. زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲیبٶ یٵ ټبی ٲٯی زض ایٵ زٸضٺ ظٲبٶی قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی 21

190 زض ټط زٸی RPS ٸ ٲٷب ١ قبټس ثؿیبض ثبال ثٹز. اٶش ٣ بالر دٹ ٶ ٣ س ٲٳ ٧ ٵ اؾز سبثیط ثیكشطی زض ٲٷب ١ ٣ یط ضٸؾشبیی ثب ثبضٲك ٧ الر ا ٢ شهبزی ٸ ظیؿز ٲحی ی زاقشٻ ثبقس. آسٷؿیٵ ثحطاٶی ضا اظ ؾب ثٻ ٷٹاٴ ی ٥ دبیٯٹر/ ثطٶبٲٻ CCT ثطای ٦ ٳ ٥ ثٻ ذبٶٹاضټبی ٣ یط ٶكیٵ ٲٷب ١ ٲشبثط اظ ذك ٧ ؿبٮی ٶی ٧ بضا ٹئٻ سدطثٻ ٦ طزٺ ثٹز. ثٹزخٻ ٦ 1.8 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب ثٹز ٦ ٻ سٹؾ ٸظاضر اٲٹضذبٶٹازٺ اضائٻ قس. سٹؾ ایٵ ثطٶبٲٻ 3000 ذبٶٹاض )س ٣ طیجب ٶ ط( زض 6 قٽطزاضی ٲشبثط اظ ذك ٧ ؿبٮی زض ی ؾب صقشٻ ٲٹضز ټس ٸا ٢ قسٶس. ٲیعاٴ اٶش ٣ بالر ٲٹاز صایی 145 زالض آٲطی ٧ ب /ذبٶٹاض زض ټط ؾب 24( زالض آٲطی ٧ ب/ ټط 2 ٲبٺ( ثٹز. قطای زضیب ز اٶش ٣ بالر قبٲ ٶ بضر ثط ضقس آٲٹظ س صیٻ ٸ ٲطا ٢ جزټبی ٢ ج ٸ ث س اظ سٹٮس ثطای ظٶبٴ ثٹز. ٲعایبی ایٵ ثطٶبٲٻ ا طچٻ ثیبٴ قسٶس اٲب طحټبی ثطٶبٲٻضیعی قسٺ اخطایی ٶ طزیس. اضظیبثی زازٺټبی آسٷؿیٵ ټیچ سبثیطی ضا ثطHAZ WAZیب LBW زض ی ٥ ثحطاٴ ٶكبٴ ٶساز. ثب سٹخٻ ثٻ ٦ ٹسبٺ ثٹزٴ ظٲبٴ ثطٶبٲٻ ٸ اضظیبثی ټبی نحیح ث س اظ اسٳب آٴ ایٵ ثطٶبٲٻ ثیٶشیدٻ ثٹز. 22

191 دب ٦ ؿشبٴ ثطٶبٲٻ ٦ بضٲٷس ثٽساقشی ظٴ (LHW) زض حب ؿشط ثٻ س ساز LHWs سٹؾ )40( زض حسٸز : ٶ ط یب حسٸز 150 1: ذبٶٹاض زض ؾب 1994 آ بظ قسٺ ثٹز. ټس اظ ایٵ ثطٶبٲٻ 200 1: ٶ طزض ټط ذبٶٹازٺ ثٹز. ثط اؾبؼ اضظیبثی ټب ایٵ ا طاز حسٸز 30 ؾب ز/ ټ شٻ ٦ بض ٦ طزٺ حسٸزا 25 ثبظزیس ٦ ٷٷسٺ ذبٶٹاض زض ټط ټ شٻ زاقشٻ اٶس )41(. ثٻ اظای ټط ٶ ط س ساز ؾطدطؾشبٴ LHW حسٸزا ثٻ ٶؿجز 1 ثٹز. دٹقف ایٵ ثطٶبٲٻ ثٻ حسٸز 70 زضنس اظ ذبٶٹاضټب ا عایف یب ز. اټسا ثطٶبٲٻ قبٲ : ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط دٷح ؾب ٸ ظٶبٴ زض ؾٷیٵ ثبضٸضی ا بی ٦ ٳیشٻ ضٸؾشب آة/ بيالة اضخب / ٮیٷ ٥ ثٻ ٶ ب ؾالٲز آٲٹظ ثٽساقز اضائٻ زاضٸټبی يطٸضی ایٳٵ ؾبظی ضقس ٶ بضر ثط ٲطا ٢ جز ٢ ج اظ ظایٳبٴ/ ٲبزضی ایٳٵ ٸ اظ خٳٯٻ ٲ ٧ ٳ ټبی آټٵ ثٹزٶس. ثطآٸضز زازٺټبی ټعیٷٻ )40( زض ٲٹضز آٲطی ٧ ب 500 زالض آٲطی ٧ ب ثطای ټط/ LHW ؾب ٦ ٻ ٲ بز 240 زالض آٲطی ٧ ب زؾشٳعز/ ح ٣ ٹ ٠ اؾز زض ٲٹضز آٲطی ٧ ب 2/50 زالض آٲطی ٧ ب/ ذبٶٹاض زض ټط ؾب ٦ ٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ٦ ٻ اٶش بضار ٶبقی اظ سبثیط صاضی ٢ بث اٶساظٺ یطی ثطٶبٲٻ ذیٯی ٦ ٱ ثبقس. زض عاضقبر ثٻ حص ی ٥ بٲ اخشٳب ی ٦ ٯیسی ثٻ ٹض ذبل اقبضٺ ٶكسٺ اؾز. اضظیبثیټب سأثیطار ذٹثی ضا ثط ثطذی اظ قبذمټبی طآیٷسی - ثٻ ٷٹاٴ ٲثب ایٳٵ ؾبظی ٸ ٶ بضر ثط ضقس ٶكبٴ زازٶس ا ط چٻ ټیچ ٦ سا سأثیطاسی ضا ثط EBF ٶكبٴ ٶسازٶس )42(. زض ایٵ ثطٶبٲٻ ٸي یز س صیٻای ٦ ٹز ٤ اٶساظٺ یطی ٶكس. ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ټیچ سبثیطی اظ آٴ یب ز ٶكسٺ ٸ سٷٽب ٶشیدٻ آٴ ثطضؾی ٲیعاٴ ٲط ٨ ٸ ٲیط/ ٦ ٹز ٤ ٸ ٶٹظاز ثٹز ٦ ٻ ٲیسٹاٶس ثٻ ٯز س ٢ سضر آٲبضی زض اضظیبثی طحټب ثبقس. ثٻ ٶ ط ٲیضؾس ټیچ ثطآٸضزی اظ ٸظٴ ٦ ٱ ٦ ٹز ٤ اظ ؾب 2001 ٸخٹز ٶساقشٻ - ثطٶبٲٻ خٳ یز ٸ ؾالٲز زض ؾب 2007/2006 ٲكرهبر سٵ ؾٷدی ٦ ٹز ٤ ضا قبٲ ٶٳی قس. ثؿیبضی اظ سرٳیٵټب سب ؾب 2001 حسٸز PPT 0/6 ثٽجٹز/ ؾب زض ؾ ح ٲٯی ضا ٶكبٴ ٲیزټٷس. ایٵ ثطٶبٲٻ احشٳبال سب ثٻ حب ثب سبثیط ٳسٺ ثط ٸي یز س صیٻای ثب ٲٹ ٣ یز اخطایی قسٺ ا طچٻ ثب قسر ثیف اظ حس ٦ ٱ )ثٻ ٷٹاٴ ٲثب ثطای ٲٷبث / ذبٶٹاض( ثٹزٺ اؾز )15(. 23

192 یٯیذیٵ ثطٶبٲٻ ضٸی ٧ طز از ب یب شٻ سٹؾ ٻ ثطٸٶٻ ای ثطای ثٽجٹز س صیٻ( BIDANI ) زض یٯیذیٵ اظ ثب حٳبیز یٹٶیؿ ٸ ثبٶ ٥ خٽبٶی اخطایی قس. ایٵ ثطٶبٲٻ 70 زضنس اظ ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط 5 ؾب ثب ٸضٸزی 2 زالض آٲطی ٧ ب/ ٦ ٹز ٤ زض ټط ؾب زض 136 ضٸؾشب ٳسسب زض ظٲیٷٻ ټبی س صیٻ س ٧ ٳیٯی آٲٹظ س صیٻ ٶ بضر ثط ضقس ٸ سٹٮیس ٲٹاز صایی ذبٶ ی ضا سحز دٹقف ٢ طاضزاز )43(. ٦ بټف زض ٦ ٱ ٸظٶی ٦ ٹز ٤ اظ %28/3 )1983( ثٻ )1985( %18/7 (3/2 /PPT ؾب ( ٸخٹز زاقز ثب ایٵ حب زض ٹ ٲسر اخطای ثطٶبٲٻ زض ؾب 1997 ی ٥ اضظیبثی ؿشطزٺ سٹؾ یٹٶیؿ ٦ ٻ ؾبظ بض ثب ذٹیكشٵ زاضی ثٹز ثب ث اخطایی قسٴ قس )44(. دطٸغٺ س ٧ بٲ ثٻ ٲٹ ٢ ٦ ٹز ٤ اظ 1998 سب (ECD) 2005 ثب %86 دٹقف ٲٯی ٸ 19 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب ثب دكشیجبٶی ثبٶ ٥ خٽبٶی )حسٸز %30 اظ ٦ ثٹزخٻ( ٸ ثٹزخٻ ٲبظاز اظ ثبٶ ٥ سٹؾ ٻ آؾیب اخطایی قس. ٲساذٯٻ ثطدبیٻ CHWs ثب اؾش بزٺ اظ ٦ بض ٦ ٷبٴ ؾبٮٱ خبٲ ٻ زض ٲطا ٦ ع ثٽساقشی زضٲبٶی ٸ ٲساضؼ ٸ ټٳچٷیٵ ثبظزیس اظ ٲٷبظ ثٹز. ثطٶبٲٻ ا ب زض زضخٻ اٸ زض س صیٻ ٲ ٧ ٳ ٲ ٧ ٳ ټبی صایی ٸ ٷی ؾبظی ٸ آٲٹظ س صیٻ ٲشٳط ٦ ع ثٹز. دٹقف ٲٷ ٣ ٻای ثطای ثطٶبٲٻټبی س صیٻای ثٻ 36/25 قٽطزاضی ٸ آٲٹظ س صیٻای ثٻ 36/36 قٽطزاضی ضؾیسٺ ثٹز. اضظیبثی ثبٶ ٥ خٽبٶی اظ س ٧ بٲ ثٻ ٲٹ ٢ ٦ ٹز ٤ زض ؾب 2006 ٸ اضظیبثی ثبٶ ٥ سٹؾ ٻ آؾیب زض ؾب 2007 اظ اثطار ٲثجز ثطٶبٲٻ ثطای ثطضؾی ٸظٴ ٢ س ٸ ٳسسب اظ ثٻ ټسض ض شٵ اخطا قسٺ ثٹز. اظ ؾب 2001 سب ؾب 2003 زض ٲٷب ١ سحز ثطٶبٲٻ ٦ ٱ ٸظٶی ثطای ؾٵ 1/33/ PPT ؾب ٦ بټف یب شٻ ٸ ثٻ ټسض ض شٵ 1/56/ PPT ؾب ٦ بټف یب شٻ ثٹز. ټیچ سبثیط ٲثجشی ثط ضٸی ٦ ٹسبٺ ٢ سی دیسا ٶكس. زض اضظیبثی ثطٶبٲٻ ثٻ ایٵ ٶشیدٻ ضؾیسٶس ٦ ٻ ٶشبیح ٲثجشی زض ؾٹء س صیٻ حبز ثب اخطای ثطٶبٲٻ اٲب ثب سبثیط ٲٷ ی ثط ؾٹء س صیٻ ٲعٲٵ سٹؾ آٲٹظ ٸ دطٸض ٸ ثب س ییطزض اخعای ض شبض س صیٻای ٸخٹز زاقز )45(. ایٵ ثطٶبٲٻ ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثب ټٳبټٷ ی ٦ بض ٦ ٷبٴ خبٲ ٻ ثٻ ٹض نحیح ٸ ثٽشط ثب ٲٹ ٣ یز اخطا قسٺ ثبقس. قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ثطای ؾٵ زض ٹ ECD اظ 1993 سب 2003 اظ %28/3 ثٻ %20/7 (1/52 /PPT ؾب ( ٦ بټف یب ز. ثطٶبٲٻ BIDANI سبثیط ٲثجشی ثط ضٸی ٸظٴ ثطای ؾٵ ٶكبٴ زاز ټط چٷس ثطذی ٲك ٧ الر زض اخطا ٸخٹز زاقز. ثطٶبٲٻ ECD سب ثٻ حب اثطثركیټبی ٢ بث سٹخٽی زاقشٻ ٸ ثٻ ٹض ثبٮ ٣ ٹٺ ٲیسٹاٶس حشی ٶشبیح ثٽشطی ثب ثٽجٹز اخطای آٴ زاقشٻ ثبقس. ECD قٹاټس ٲثجشی ثطای ٶ ٹش ثطٶبٲٻټبی ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ثب ثٽجٹز ٸي یز س صیٻای زض ٶشبیح ذك ٥ زض ٦ بټف قیٹ ٦ ٱ ٸظٶی ٢ س ٸ ثٻ ټسض ض شٵ اظ طی ١ ثطٶبٲٻ ټبی س صیٻای ٶكبٴ زاز. س ییط ض شبض زض ثٯٷس ٲسر ثٻ ٯز ټٳبټٷ یټبی ي ی ٦ ٳشط ٲٹثط ثٹز. 24

193 ؾٷ ب تش اه تغزی جاهؼ (CNP) ؾٷ ب CNP یطزٸٮشی (AGETIP) ٲط ٦ ع س صیٻ خبٲ ٻ (CNC) زض ٲٷب ١ ٣ یط قٽطی ٸ ثطٸٴ قٽطی اخطایی قس. ٢ طاضزاز بٮیز سٹؾ ؾبظٲبٴ ذجط عاضی ٸ ؾبظٲبٴټبی یط زٸٮشی ٲحٯی زی ط ثطای اضائٻ ذسٲبر نٹضر ط ز. ذسٲبر زض زض ٲٷب ١ ٲٹضز ټس اضائٻ قس. زض ظٲبٴ اسٳب ثطٶبٲٻ 292 ٶٹ ذسٲز ثطای حسٸزا ٲطا ٦ ع شیٷ زض 37 ٲٷ ٣ ٻ ٸخٹز زاقز. ثب سٹخٻ ثٻ زازٺټبی ٲٹ ٢ ز زض اٸای ثطٶبٲٻ خٳ - آٸضی چطذٻ )غٸئٵ 1996( حسٸز 465 شیٷ زض ټط CNC ذسٲز ٦ طزٺ اؾز. ذسٲبر اضائٻ قسٺ ثطای خبٲ ٻ ټس سٹؾ قط ٦ زټبی ٦ ٹچ ٥ ٲشك ٧ اظ چٽبض ٶ ط اظ خٹاٶبٴ اضائٻ قس. ایٵ طٸٺټب سٹؾ maîtres d oeuvre communautaires اؾشرسا قسٺ سٹؾ AGETIP سحز ٶ بضر ٢ طاض ط شٷس. ټط ٶب ط ٲؿئٹ دٷح قط ٦ ز ٦ ٹچ ٥ ثٹز. ح ٣ ٹ ٠ ٦ بضثطاٴ سٹؾ قط ٦ زټبی ٦ ٹچ ٥ دطزاذز قس ٸ ثط ضٸی ایٵ دطٸغٺ قف ضٸظ زض ټ شٻ ٦ بض ٦ طزٶس. اټسا ثطٶبٲٻ جبضر ثٹزٶس اظ: ٸذیٱ سط قسٴ ٸي یز س صیٻای زضثیٵ آؾیت دصیطسطیٵ طٸٺ ثب سٹ ٢ ضقس ) ٦ ٹز ٦ بٴ: سٹ ٢ ثیكشط زض ٸي یز س صیٻای آؾیت دصیطسطیٵ طٸٺ- ٦ ٹز ٦ بٴ ظیط ؾٻ ؾب ظٶبٴ ثبضزاض ٸ قیطزٺ( ضا زض ٲحٯٻټبی ٣ یط قٽطی ٲٹضز ټس ٢ طاض زازٴ سٽیٻ آة آقبٲیسٶی ثٻ ٲحٯٻ سحز دٹقف ذسٲبر ٲٹضز ټس ٸ سحز دٹقف ثطٶبٲٻ س صیٻ ٸ ا عایف اٲٷیز صایی ذبٶٹاضټبی ثیٵ خٳ یز ٣ یط قٽطی ٸ ٲٹضز ټس ٢ طاضزازٴ ٲٷب ١ ضٸؾشبیی ي ی زض ٹ زٸضٺ آؾیت دصیط ثحطاٶی. تش اه استماء تغزی ثطٶبٲٻ ثٽجٹز س صیٻ ثٻ ٲٷ ٹض ؿشط س صیٻ ٸ ثب ٲساذالر اضس ٣ بیی ٸ ثٽجٹز ضقس زض ٲٷب ١ ضٸؾشبیی زض ؾٷ ب اظ طی ١ اضائٻزټٷس بٴ ذسٲبر NGO طاحی قسٺ ثٹز. ایٵ ثطٶبٲٻ 3 ٲٷ ٣ ٻ ٸ 12 ؾبظٲبٴ یط زٸٮشی ضا ثطای اضائٻ ذسٲبر اظ طی ١ اٶ ٣ بز ٢ طاضزاز 34 دطٸغٺ زض ؾ ح ٲٷ ٣ ٻ اؾشبٶی ٲٹضز ټس ٢ طاض زاز. زض ٲبٺ غٸئٵ ؾب زضنس اظ طٸٺ ؾٷی ایٵ ٶٹ ذسٲبر ضا زضیب ز ٦ طزٶس. 25

194 سبٶعاٶیب ثطٶبٲٻ ٲكشط ٤ حٳبیز اظ س صیٻ سبٶعاٶیب ایطیٷ ب (JNSP) اظ ؾب اخطایی قسٺ ٸ سٹؾ WHO ٸ یٹٶیؿ حٳبیز طزیس. JNSP زض 6-7 ٶٹاحی حسٸزا 250/000 ٶ ط ضا سحز دٹقف ٢ طاض زازٶس ٦ ٻ اظ آٶٽب ٦ ٹز ٤ ثٹزٶس )ٲكبض ٦ ز %73(. زض ایٵ ثطٶبٲٻ ٦ ٹز ٦ بٴ ٦ ٳشط اظ 5 ؾب ٸ ظٶبٴ ٲٹضز ټس ٢ طاض ط شٷس ٸ اٶشربة آٶٽب ٲجشٷی ثط ٸي یز اخشٳب ی ٸ ا ٢ شهبزی ٶجٹز. قسر ٲٷبث JNSP زض ثبظٺ ظٲبٶی اظ 17-8 زالض آٲطی ٧ ب/ ٦ ٹز ٤ زض ټط ؾب )30 زالض آٲطی ٧ ب/ ٦ ٹز ٤ زض ټط ؾب ټعیٷٻ ٦ ٲ بز 6 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب( ثٹز. قسر ٸ س ساز ٶ طار زضحس 2 دطؾٷ اظ ٦ بض ٦ ٷبٴ ثٽساقز ضٸؾشبیی/ ضٸؾشب )1220 ٦ ( ٸ یب 1:40 سب اظ طظٶساٴ ٢ بث اٶساظٺ یطی ثٹز. ا ال بر اضظیبثی قسٺ ٦ بټف JNSP ٦ ٱ ٸظٶی اظ %50 ثٻ %35 یب 4/5/ /PPT ؾب ثطای 4 ؾب اٸ ثطٶبٲٻ ضا ( ( ٶكبٴ زاز. ٸ ٢ ٹ ٦ بټف زض 2 ؾب اٸ ثطٶبٲٻ زض /PPT 8 ؾب حشی ثیكشط ټٱ ثٹز ټط چٷس ٦ ٻ دبیساضی ٦ بټف ٦ ٱ ٸظٶی زض خٳ یز /PPT 0/8 ؾب )ثطای 7-2 ؾب ( ثٹز. ٲٹاضز JNSP ٲبٶٷس ؾیؿشٱ- ټبی سٹؾ ٻ ٸ دكشیجبٶی ذسٲبر ثٽساقشی ٸ اٲ ٧ بٶبر آة ثٹز اٲب ایٵ ثطٶبٲٻټب ظٲبٶی ٦ ٻ دیكط زټبی اٸٮیٻ زض ٶشبیح س صیٻ عاض قسٶس زض خبی ذٹز ٢ طاض ٶساقشٷس. ٦ بټف ؾٹء س صیٻ ثٻ ا عایف س ساز ز بر س صیٻ ثٽجٹز ٲطا ٢ جزټبی ثٽساقشی زضذبٶٹاض خٹاٲ ٸ اضائٻ ا ال بر ٶؿجز زازٺ قس ثٻ ٸیػٺ ٦ ٹز ٦ بٴ قسیسا ٦ ٱ ٸظٴ زض خبی بٺټبی سبؾیؽ قسٺ س صیٻ ٦ ٹز ٤ ٢ طاض ط شٷس. دؽ اظ ٲٹ ٣ یزJNSP ثطٶبٲٻ سٹؾ ٻ ٸ ث ٣ بی ٦ ٹز ٤ (CSD) زض ؾب 1985 آ بظ قس ٸ سب ؾب 1995 سحز دكشیجبٶی ثبٶ ٥ خٽبٶی ثٹز. ټس ثطٶبٲٻ سحز دٹقف ٦ بٲ ٢ طاض زازٴ حسٸزا 12 ٲیٯیٹٴ طز شیٷ ثٹز ٦ ٻ 2 ٲیٯیٹٴ ٶ ط اظ آٶٽب ٦ ٹز ٤ ثٹزٶس ا ط چٻ زض ٶٽبیز حسٸزا 45 زضنس )20/ 9 ٲٷب ١ ( اظ ا طاز ضا قبٲ قس. ٲ ٣ ساض ٲٷبث ثطٶبٲٻ 2-3 CSD زالض آٲطی ٧ ب/ ٦ ٹز ٤ زض ټط ؾب ثٹز )46(. ا ط چٻ دٹقف ثطٶبٲٻ CSD ثؿیبض ثیكشط اظ JNSP ثٹز ٸٮی ٲ ٣ ساض ٲٷبث ٦ ٳشط ثٹز ٦ ٻ اضظیبثی ٶكبٴ ٲیزټس ٶشبیح ٢ بث ٲ ٣ بیؿٻ ثب JNSP ٶجٹزٺ ٦ بټف اٸٮیٻ زض ؾٹء س صیٻ زض حسٸز /PPT 8 ؾب ثطای 2-1 ؾب اٸ ٸٮی دؽ اظ آٴ ٦ بټف 2-1 /PPT ؾب ث ٹض ٦ بټف ؾطی اٸٮیٻ ازاٲٻ زاقشٻ اؾز. س بٸر زضقسر ٲٷبث ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثب سٹخٻ ثٻ ایٵ ٸا ٢ یز ثبقس ٦ ٻ س صیٻ ٲ ٧ ٳ خعئی اظ ثطٶبٲٻ CSD ٶجٹزٺ ثبقس. 26

195 IMCI )زضٲبٴ از ب یب شٻ ثیٳبضی ٦ ٹز ٤ ( زض ؾب 1995 آ بظ قس ٸ زض حب حبيط زض ٳ سحز ټس دٹقف ٲٯی ٲیثبقس. ایٵ ثطٶبٲٻ ټٱ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ٸ ټٱ ٲجشٷی ثط سؿٽیالر اؾز ٦ ٻ سٹؾ یٹٶیؿ ٸ WHOدكشیجبٶی قسٺ اؾز. سحز دٹقف ٢ طاض زازٴ زض ظٲبٴ ٶٹقشٵ ثطٶبٲٻ ٲشٷٹ ثٹزٺ اؾز. سٳبٲی 114 اؾشبٴ ثطٶبٲٻ ٲ بض ٻ ٸ خٽز یطی ضا زضیب ز ٦ طزٺ ٸ ا ٦ ثطیز )%83 زض ؾب 2005( حسا ٢ آٲٹظ اٸٮیٻ ضا اٶدب زازٺ ثٹزٶس. ٲ ٣ ساض ٲٷبث IMCI س ٣ طیجب 11 زالض آٲطی ٧ ب/ ٦ ٹز ٤ / ؾب ) 1/70 زالض آٲطی ٧ ب/ ٦ ٹز ٤ زض ټط ؾب ثطای ٲطا ٢ جز ٲ ٳٹ ( ثٹز. IMCI اخعای ٲرشٯ ی زاضز )47(. اظ ؾب ا ال بر اضظیبثی قسٺ اظ IMCI ثٻ ٷٹاٴ ثٽجٹزی زض قبذم اٶساظٺ یطی سٳط ٦ ع ٦ ٹز ٦ بٴ ٲبٺ زض ٶٹاحی )0/102-0/032-( IMCI زض اضسجب ثب ٶٹاحی ٲ ٣ بیؿٻای )0/122-0/133-( ٦ ٹسبٺ ٢ سی ضا ٶكبٴ ٲیزټس )48(. ثٻ ٹض ٦ ٯی ٦ بټف ٦ ٹسبٺ ٢ سی اظ %59 ثٻ %43 زض ٲٷب ١ ثب IMCI سب %51 سب %40 زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲٷب ١ ثسٸٴ IMCI ثٹز. ثٽجٹز زض ٦ ٱ ٸظٶی ثب ٲیعاٴ )0/071-0/057-( زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب ٲٷب ١ یط )0/136-0/166-( IMCI ٶیع زیسٺ قس. زضنس س ییطار ٲطثٹ ثطای ٦ ٱ ٸظٶی زض حس %30-23 %زض ٲٷب ١ IMCI زض ٲ ٣ بیؿٻ ثب %27 -%10 زض ٶٹاحی ٲ ٣ بیؿٻای ٶكبٴ ٲیزټس )49(. ٲ بٮ بر ثیكشط ثطای ٶكبٴ زازٴ اثطثركی ثطٶبٲٻ ټٷٹظ اٶدب ٶكسٺ اؾز. زض اخطا ٶٳٹزٴ چٷس عاض چبٮكی ثطای آٲٹظ انٯی بٮیز ٦ بض ٦ ٷبٴ ٲطا ٢ جز ټبی ثٽساقشی ضخ زازٺ اؾز ٦ ٻ ثب قیٹٺ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ثسٸٴ ؿشط ٢ بث سٹخٻ ثب ٢ ی ٲبٶسٺ اؾز. ضٸظ ؾالٲز ٦ ٹز ٤ (CHDs) زض سبٶعاٶیب زض ؾب 2000 آ بظ قس. دٹقف ثطٶبٲٻ ثٻ اخطا زضآٲسٺ ثطای ټط خعء اظ CHDs عاض قسٺ ثٻ قطح ظیط اؾز: ایٳٵ ؾبظی ؾطذ ٥ %97 زض ٦ خٳ یز ) 2005 ( ٲ ٧ ٳ یبضی ٸیشبٲیٵ A %18 زض ٦ خٳ یز )2005( ٦ ط ظزایی %80-%100 زض خٳ یز ٲٷ ٣ ٻ ټس ) (. قسر ٸ سأثیط اضظیبثی زازٺټبی زض زؾشطؼ ثطای CHDs ٲكرم ٶیؿز. ثب ایٵ حب ثط اؾبؼ اضظیبثی دٹقف ٸ اثط ثركی ایٵ ٲساذالر اثطار ٲثجز ٢ بث ٢ جٹٮی )50( قٷبذشٻ قسٺ اؾز. اظ ؾب 1999 سب 2005/2004 زض ٹ ٳٯیبر ټط زٸ ثطٶبٲٻ IMCI ٸ CHDs ثٻ ٹض ٦ ٯی ٦ ٹسبٺ ٢ سی زض سبٶعاٶیب اظ %48/3 ثٻ %44/4 ضؾیسٺ اؾز ٦ ٻ س ٣ طیجب ٲ بز ٦ بټف PPT 0/7 /ؾب اؾز. ٦ ٱ ٸظٶی زض ایٵ زٸضٺ ظٲبٶی اظ 25/3 ثٻ %16/7 ٦ بټف یب شٻ ٦ ٻ حسٸزا PPT 1/6 /ؾب اؾز. دطٸغٺ سٹؾ ٻ ثرف ؾالٲز II) (HSDP زض ؾب 2003 ثب دكشیجبٶی اظ ثبٶ ٥ خٽبٶی ٸ نٷسٸ ٠ ټبی سدٳ ی قط ٦ بی سٹؾ ٻ ضاٺ اٶساظی قس. ثٹزخٻ ٦ دطٸغٺ 1/83 ثیٯیٹٴ زالض ایبالر ٲشحسٺ آٲطی ٧ ب ثٹز 14 زضنس اظ آٴ )256 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ ب ) ثطای س صیٻ ٸ اٲٷیز صایی س ییٵ قس. ایٵ دطٸغٺ سب ؾب 2009 ثطای حٳبیز اظ اسٳب ثطٶبٲٻ زٸ دطٸغٺ سٹؾ ٻ ثرف ؾالٲز( II (HSSP سٳسیس قس ٦ ٻ ټٳچٷیٵ زض ؾب 2003 ثب ټٳبٴ زاٲٷٻ ثٻ ٷٹاٴ HSDP II ضاٺ اٶساظی قس. ټٳبٶ ٹض ٦ ٻ زض ی ٥ ٲ ٣ بٮٻ ٲطثٹ ثٻ دطٸغٺ ثبٶ ٥ خٽبٶی عاض قس ټعیٷٻ ټبی انٯی دطٸغٺ ثطای سحز ٷٹاٴ دطٸغٺ سٹؾ ٻ ثرف ؾالٲز ؾٹ ( III (HSSP 27

196 ثب ټٳبٴ ؿشطٺ ٸ بٮیزټبی ثطٶبٲٻضیعی قسٺ ثٻ ٷٹاٴ دطٸغٺ انٯی سبٲیٵ قسٺ اؾز. دطزاذز ٲبظاز اظ ثٹزخٻ 30/9 ٲیٯیٹٴ زالض ایبالر ٲشحسٺ آٲطی ٧ ب ثٹز ٦ ٻ ثط ثٹزخٻ یط ٲرٯٹ ثب ثٹزخٻ 9/1 ٲیٯیٹٴ زالض آٲطی ٧ بیی ثبٶ ٥ خٽبٶی ٲشٳط ٦ ع قسٺ ثٹز ٦ ٻ خٽز اخطای دطٸغٺ ٷی ؾبظی ٲٹاز صایی خبٲ ثطای ٦ بټف ٦ ٳجٹز ضیعٲ صیټبی دیكٷٽبزی ثطای اؾش بزٺ اظ ثٹزخٻ ايب ی یط ٲرٯٹ زض سبٶعاٶیب ثٹز. زض صقشٻ اخطای ثطٶبٲٻټبی سبٶعاٶیبیی چٷس خعء ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ثٹزٺ ٸ اظ ٶ ط قسر ٹاٲٯی ٦ ٻ ٦ بٲال ٲٷدط ثٻ ٦ بټف ؾٹء س صیٻ زض ٲیبٴ ٦ ٹز ٦ بٴ ثب ؾٵ ٦ ٳشط اظ 5 ؾب قسٺ ثٹز ضا ٦ ٷشط ٦ طزٺ اؾز ٸ ثٽجٹز زض ټط زٸ ٲٹضز ٦ ٹسبٺ ٢ سی ٸ ٦ ٱ ٸظٶی زض ٹ اذیط زیسٺ قسٺ اؾز. ؾب ټبؾز ٦ ٻ اظ اخطای ټط زٸثطٶبٲٻ IMCI ٸ CHDs ٲی صضز ټط چٷس ٲ بٮ بر ثطای ثطضؾی اثطثركی CHDs زض زؾشطؼ ٶیؿز. اضظیبثی اثطثركی IMCI ٲٳ ٧ ٵ اؾز ثطضٸی ثطٶبٲٻ ٲجشٷی ثط سؿٽیالر ٲؿشٳط ثٻ خبی اخطای قیٹٺ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ٲحسٸز ثٻ آٲٹظ ٦ بض ٦ ٷبٴ ٲطا ٢ جز ټبی ثٽساقشی ٲشٳط ٦ ع قٹز. 28

197 سبیٯٷس ثطٶبٲٻ ٲساذالر س صیٻای سبیٯٷس ٦ ٻ ثٻ ٹض ٦ ٯی ی ٥ ٲس ٲٽٱ خبٲ ٻٶ طی ضا طاټٱ ٦ طزٺ ثٹزٶس زض ٦ بټف ٦ ٱ ٸظٶی ٦ ٹز ٤ اظ حسٸز %30 )سجسی قسٺ ثٻ اؾشبٶساضزټبی (WHO زض ؾب 1987 سب %7 زض ؾب 2005 ثٻ ٹض ٲشٹؾ /PPT 1/3 ؾب ٦ ٳ ٥ ٦ طزٺاٶس. ثب ایٵ حب ایٵ ٲیعاٴ احشٳبال 3-2 /PPT ؾب زض ٲطاح اٸٮیٻ ثطای ٦ خٳ یز ٸ ثبالی /PPT 4 ؾب ثطای ٲكبض ٦ ز ٦ ٷٷس بٴ زض ٲساذالر ٲرشٯ ثٹز. زض ٸا ٢ ٲیعاٴټب اظ ؾب 1982 اٸٮیٵ زازٺټبی دبیف ضقس - ٸ ثطضؾی اذیط ٲٯی )2005/06( سب حسٸزی ٲجٽٱ ثٹزٺ اٲب ثٽجٹز ٦ ٯی ث ٹض ٳسٺ ضٸقٵ اؾز. ثٽجٹزټبی س صیٻای ٦ ٹز ٤ ٲٷشؿت قسٺ ثٻ بٮیزټبی ثطٶبٲٻای ٦ ٻ اظ طی ١ اضظیبثیټبی ضؾٳی ایدبز ٶكسٺ اؾز. ثٽجٹز س صیٻای ) ( ٢ ج اظ ضقس ؾطی ا ٢ شهبزی )51 52( آ بظ قسٺ ثٹز ٸ زض حبٮی ٦ ٻ ٦ ؿی ثسٸٴ ټیچ ق ٥ ٸ سطزیس ثٻ ٲٹ ٣ یز ٸ ؾٽٱ ثطٶبٲٻ س صیٻ سبیٯٷس )ثٻ ٷٹاٴ ٲثب 54( 53 ټیچ سالقی ضا ٶٳیسٹاٶؿز زض ٲطٸضی ثطٲشٹٴ دیسا ٦ ٷس ٦ ٻ ٸا ٢ ب ٯز ثٽجٹزی ضا ثٻ ثطٶبٲٻ ٶؿجز زازٺ ثبقس. ایٵ ثطٶبٲٻ اٸٮٹیز ثبالیی ضا ثٻ آٲٹظ زاٸ ٯجبٴ ؾالٲز ٸ ضاث یٵ ثٽساقز ضٸؾشب ثٻ ٶؿجز 100 1: ٸ 10-1: 20 ثٻ اظای ټط ذبٶٹازٺ زاز )54(. ٲیعاٴ دٹقف ٶعزی ٥ ثٻ %100 زض ضٸؾشبټب ٸ %90 اظ ٦ ٹز ٦ بٴ زض ؾب عاض 1990 قس )51(. ثطآٸضز ټعیٷٻ زض حسٸز 10 زالض آٲطی ٧ ب/ ذبٶ ی زض ټط ؾب ثٻ ٹض ٲشٹؾ اظ اض ٢ ب ثٹزخٻ سٽیٻ قس. اخعا ٸ ٲٹاز الظ ثٻ ٷٹاٴ ٲٷٹیی ٦ ٻ ٲیسٹاٶؿز اظ آٴ ضٸؾشب اٸٮٹیزټب ضا اٶشربة ٦ ٷس ٲكبټسٺ قس. ایٵ ٲٹاضز زض ظٲبٴ ٢ ج اظ سٹٮس قبٲ ٲطا ٢ جز ٢ ج اظ ثبضزاضی دكشیجبٶی اظ س صیٻ ثب قیط ٲبزض ٶ بضر ثط ضقس ٸ ٲكبٸضٺ اضائٻ ضیع ٲ صی ټب ٲٹاز صایی ٲ ٧ ٳ ث ٹض ٲحسٸز )اظ خٳٯٻ اؾش بزٺ اظ ٦ ٹدٵ ټب( ثٻ الٸٺ س صیٻ طٸټی ثٽساقز ذسٲبر ثٽساقز ٳٹٲی ٸ ؾبیط ٲٹاضز ثٹزٶس. ثؿیح اخشٳب ی آ بټی ٸ ٲكبض ٦ ز خبٲ ٻ ٮیٷ ٥ قسٺ ثب سحٹ ٲطا ٢ جز ټبی ثٽساقشی اٸٮیٻ زض يٳٵ ٦ بټف زازٴ اس ٧ بئ ٲؿش ٣ یٱ ثٻ اضائٻ ذسٲبر ٲطسج اظ ثبال ثٻ دبییٵ اظ ٸیػ یټبی ٦ ٯیسی ثٹزٶس. ٲدٳٹ ٻای اظ قبذمټبی ثب حسا ٢ ٶیبظ اؾبؾی اضظیبثی قٹٶسٺ سٹؾ ذٹز خٹاٲ اظ طی ١ ی ٥ ؾبذشبض سؿٽی ط ) ٦ بضٲٷساٴ ٲحٯی زض ؾالٲز ٸ یبزض ثرفټبی زی ط( ضټجطاٴ خبٲ ٻ ٸ ثؿیح )ضاث یٵ ثٽساقز ضٸؾشب ٸ زاٸ ٯجبٴ ؾالٲز ضٸؾشب( ٦ ٳ ٥ ثٻ اٸٮٹیز ثٷسی ٸ ٶ بضر ثط بٮیزټب ٦ طزٶس. 29

198 ٸیشٷب ٦ ٱ ٸظٶی ٦ ٹز ٤ اظ 1/5 سب /PPT 2 ؾب حسٸضا اظ ؾب ثب سٹخٻ ثٻ ثطضؾیټبی ٲ ٧ طض ٸ اظ ثطٶبٲٻ اٶساظٺ یطی ٸظٴ )زازٺټبی -2005( 1999 ثٽجٹز دیسا ٦ طز. ثطٶبٲٻ ٦ ٷشط ؾٹء س صیٻ دطٸسئیٵ-اٶطغی (PEM) زض سٳبٲی 64 اؾشبٴ ٦ كٹض 100 ثرف ضا ثب ثیف اظ ایؿش بٺ ؾالٲز ٳٯی دٹقف زاز. حسٸز ټٳ ٧ بض س صیٻ ایشب زض ؾب 2005 زض ٲح ح ٹض زاقشٷس زض ٦ ٹز ٦ بٴ ٲیعاٴ ټعیٷٻ ثب ٶؿجز 1:70 زض حسٸز 0/70 زالض آٲطی ٧ ب ثطای ټط ٦ ٹز ٤ / ؾب ثٹز. اخعای ایٵ ثطٶبٲٻ قبٲ : ٲكبٸضٺ قیط ٲبزض ٸ س صیٻ س ٧ ٳیٯی ٦ ٳذیٵ ٸیشبٲیٵ A آټٵ زض زٸضاٴ ثبضزاضی ٶ ب ز ثٽساقز ٸ ٦ ط ظزایی زض ٦ ٹز ٦ ؿشبٴ ٸ ٲٽس ٦ ٹز ٤ ټب ٶ بضر ثط ضقس ٸ ٲحهٹالر س صیٻای ثطای ٦ ٹز ٦ بٴ زچبض ؾٹء س صیٻ ثٹزٶس. زض ٹ ایٵ ٲسر ٶیع ضقس ا ٢ شهبزی ٸ ثطٶبٲٻ ٦ بټف ؾطی ٣ ط ٸخٹز زاقز ٸ ٲهط ٶٳ ٥ یسزاض ثٻ سهٹیت ضؾیس. ثطٶبٲٻ ٦ بټف زازٴ ٦ ٹسبٺ ٢ سی حسا ٢ اظ 1985 قطٸ قس. ثركی اظ ثٽجٹزټبی س صیٻای اذیطی ضا ٦ ٻ ثشٹاٴ ثٻ سبثیط ثطٶبٲٻ ٦ ٷشط PEM ٶؿجز زاز اضظیبثی ٶكسٺ اؾز. ٦ بضآظٲبیی ثب ٲ ٣ یبؼ ٦ ٹچ ٥ )55( اثطار خعئی ضا زض ضقس سٵ ؾٷدی ٦ ٹز ٤ ٶكبٴ زاز. ثٻ ٹض ٦ ٯی ایٵ ٲثبٮی اظ ی ٥ ثطٶبٲٻ ٲجشٷی ثط خبٲ ٻ ثب اخطای ؿشطزٺ ثب سبثیط احشٳبٮی اؾز ٦ ٻ ٲٹضز اضظیبثی ٢ طاض ٶ ط شٻ اؾز. ثط ج ١ زازٺټبی ٲٷشكط قسٺ ؾبالٶٻ ٸ اؾشبٶی سٹؾ ٲٹؾؿٻ ٲٯی- MOH س صیٻ ثطآٸضز ثٽجٹزی زض حسٸز /PPT 1/5 ؾب ٶبقی اظ سبثیطار ثطٶبٲٻ ٲ ٣ ٹ ثٻ ٶ ط ٲیضؾس )56(. 31

199 References 1. World Bank. Bangladesh National Nutrition Project. Washington DC, World Bank, 2007 (Report No. ICR242) /Rendered/PDF/ICR pdf, accessed 24 April 2013). 2. Karim R et al. The Bangladesh Integrated Nutrition Project: endline evaluation of the community based nutrition component. Dhaka and Boston MA, Institute of Nutrition and Food Sciences, University of Dhaka, and Friedman School of Public Nutrition Science and Policy, Tufts University, Save the Children-UK. Thin on the ground: questioning the evidence behind World Bankfunded community nutrition projects in Bangladesh, Ethiopia, and Uganda. London, Save the Children UK, 2003 ( files/docs/thin_on_the_ground_1.pdf, accessed 6 March 2013). 4. White H, Masset E. Assessing interventions to improve child nutrition: a theory-based impact evaluation of the Bangladesh Integrated Nutrition Project. Journal of International Development, 2007, 19: WHO. Multi-country evaluation, Integrated Management of Childhood Illness. Geneva, WHO, 2006 ( accessed 6 March 2013). 6. Lindert K et al. The nuts and bolts of Brazil s Bolsa Familia Program: implementing conditional cash transfers in a decentralized context. Washington DC, World Bank, 2007 (Social Protection Discussion Paper No. 0709) ( SOCIALPROTECTION/Resources/SP-Discussion-papers/Safety-Nets-DP/0709.pdf, accessed 6 March 2013). 7. Bassett L. Can conditional cash transfer programs play a greater role in reducing child undernutrition? Washington DC, World Bank, 2008 (Social Protection Discussion Paper No. 0835) ( SP-Discussion-papers/Safety-Nets-DP/0835.pdf, accessed 6 March 2013). 8. World Bank. Implementation completion and results report on a loan in the amount of US$ million to the Federative Republic of Brazil for a Bolsa Familia Project. Washington DC, World Bank, 2010 (Report No. ICR ) ( worldbank.org/external/default/wdscontentserver/wdsp/ib/2010/07/21/ _ /Rendered/PDF/ICR14860P087711fficial0Use0Only0191.pdf, accessed 6 March 2013). 31

200 9. Attanasio O, Vera-Hernandez M. Medium and long run effects of nutrition and child care: evaluation of a community nursery programme in rural Colombia. London, Institute for Fiscal Studies, accessed 6 March 2013). 10. Ayala F. Familias en acci n [Families in action]. London, Overseas Development Institute, 2006 (Policy Brief 2) ( accessed 6 March 2013). 11. Attanasio O et al. The short-term impact of a conditional cash subsidy on child health and nutrition in Colombia. London, Institute for Fiscal Studies, 2005 ( org.uk/edepo/rs_fam03.pdf, accessed 6 March 2013). 22Annex 3. Nutrition Programme Case Studies 12. Leroy JL, Ruel M, Verhofstadt E. The impact of conditional cash transfer programmes on child nutrition: a review of evidence using a programme theory framework. Journal of Development Effectiveness, 2009, 1(2): Independent Review Team. Ethiopia Health Sector Development Program (HSDP-III) (2005/ /11) mid-term review. Vol. I Component report. Addis Ababa, Federal Ministry of Health, Federal Ministry of Health. Guideline for the Enhanced Outreach Strategy (EOS) for child survival interventions. Addis Ababa, Federal Ministry of Health, Federal Ministry of Health. National guidelines for control and prevention of micronutrient deficiencies. Addis Ababa, Federal Ministry of Health, Devereux S et al. Ethiopia s Productive Safety Net Programme (PSNP): 2008 assessment report. London, Centre for Social Protection, Institute of Development Studies, Overseas Development Institute, Dadimos Development Consultants, the IDL Group and A Z Consult, Gilligan DO, Hoddinott J, Taffesse AS. The impact of Ethiopia s Productive Safety Nets Program and its linkages. Washington DC, International Food Policy Research Institute, 2009 ( accessed 6 March 2013). 18. Fiedler JL, Villalobos CA, De Mattos AC. An activity-based cost analysis of the Honduras Community-Based, Integrated Child Care (AIN-C) programme. Health Policy and Planning, 2008, 23: ( pdf+html, accessed 6 March 2013). 19. Rifkin SB, Hewitt G, Draper AK. Community participation in nutrition programs for child survival and anemia. London, Centre for Public Health Nutrition, School of Integrated 32

201 Health, University of Westminster, 2007 ( Participation_Review_October_1_09.pdf, accessed 6 March 2013). 20. BASICS. Evaluation of the AIN-C Program in Honduras. Arlington VA, Basic Support for Institutionalizing Child Survival for USAID, 2008 ( pdf/ain-c%20evaluation.pdf, accessed 6 March 2013). 21. Lokshin M et al. Improving child nutrition? The Integrated Child Development Services in India. Development and Change, 2005, 36(4): ( external/default/main?pagepk= &thesitepk=469372&pipk= & menupk= &entityid= _ , accessed 6 March Measham AR, Chatterjee M. Wasting away: the crisis of malnutrition in India. Washington DC, World Bank, International Institute for Population Sciences. National Family Health Survey (MCH and Family Planning), India Bombay, International Institute for Population Sciences, 1995 ( accessed 24 April 2013). 24. World Bank. Implementation completion report: Integrated Child Development Services. Washington DC, World Bank, 1998 (Report No ) ( www-wds.worldbank.org/external/default/main?pagepk= &pipk= &theSitePK=523679&menuPK= &searchMenuPK= &theSitePK=523679&entityID= _ &searchMenuPK= &theSitePK=523679, accessed 6 March 2013) International Centre for Diarrhoeal Disease Research, Bangladesh. Global Nutrition Review Team: Large-scale nutrition programs. From: Bhutta ZA et al. What works? Interventions for maternal and child undernutrition and survival. Lancet, 2008, 371(9610): Web appendix 17 ( lancet/piis pdf?id=5bbe37e :-237c741a:12e- 2fe657a2:-3a7d , accessed 24 April 2013). 26. Mason JB et al. Community health and nutrition programs. In: Jamison DT et al., eds. Disease control priorities in developing countries, 2nd edition. Washington DC, World Bank, 2006 ( ) ( accessed 6 March 2013). 27. Jennings J et al. Managing successful nutrition programmes. New ork, United Nations ACC/SCN, 1991 (Nutrition Policy Discussion Paper No. 8) ( modules/resources/files/policy_paper_no_8.pdf, accessed 6 March 2013). 33

202 28. Tilden R et al. The effect of decentralization on the health status and health care utilization patterns in Indonesia. Jakarta, Asian Development Bank, 2006 (TA 3579 INO) ( pdf, accessed 24 April 2013). 29. World Bank. Implementation completion report Third Community Health and Nutrition Project. Washington DC, World Bank, 2001 (Report No ) ( worldbank.org/inteapregtopheanut/resources/indonesiap icr.pdf,accessed 6 March 2013). 30. World Bank. Two community nutrition projects in Africa: interim findings. Washington DC, World Bank, 1998 (Findings: Africa Region, No. 112) ( org/external/default/wdscontentserver/wdsp/ib/2010/10/15/ _ /Rendered/PDF/571340BRI0Find10Box353751B01PUBLIC1.pdf, accessed 6 March 2013). 31. Galasso E, au J. Learning through monitoring: lessons from a large scale nutrition program in Madagascar. Washington DC, World Bank, 2006 (Policy Research Working Paper 4058) ( IW3P/IB/2006/11/08/ _ /Rendered/PDF/wps4058.pdf, accessed 6 March 2013). 32. Galasso E, Umapathi N. Improving nutritional status through behavioral change: lessons from Madagascar. Washington DC, World Bank, 2007 (Policy Research Working Paper 4424) ( wds.worldbank.org/external/default/wdscontentserver/ IW3P/IB/2007/12/12/ _ /Rendered/PDF/wps4424.pdf, accessed 6 March 2013). 33. World Bank. Project appraisal document on a proposed loan in the amount of US$ 1,503.76million to the United Mexican States for a support to Oportunidades project. Washington DC, World Bank, 2009 (Report No MX) worldbank.org/external/default/wdscontentserver/wdsp/ib/2009/03/24/ _ /Rendered/PDF/468210PAD0P1151e0only10R pdf, accessed 6 March 2013). 34. Rivera JA et al. Impact of the Mexican program for education, health, and nutrition (Progresa) on rates of growth and anemia in infants and young children: a randomized effectiveness study. Journal of the American Medical Association, 2004, 291(21): ( accessed 6 March 2013). 35. World Bank. What can we learn from nutrition impact evaluations? Washington DC,Independent Evaluation Group/World Bank,

203 ( f, accessed 24 April 2013). 24Annex 3. Nutrition Programme Case Studies 36. Gertler P. Do conditional cash transfers improve child health? Evidence from PROGRESA s control randomized experiment. The American Economic Review, 2004, 94(2): ( accessed 6 March 2013). 37. Lagarde M, Haines A, Palmer N. The impact of conditional cash transfers on health outcomes and use of health services in low and middle income countries (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2009, Issue Barber SL, Gertler PJ. The impact of Mexico s conditional cash transfer programme, Oportunidades, on birthweight. Tropical Medicine & International Health, 2008, 13(11): Maluccio JA, Flores R. Impact evaluation of a conditional cash transfer program: the Nicaraguan Red de Protecci n Social. Washington DC, International Food Policy Research Institute, 2005 (Research Report 141) ( accessed 6 March 2013). 40. WHO. Pakistan s experience in Lady Health Workers (LHWs) Programme. Geneva, WHO Regional Committee for the Eastern Mediterranean, 2004 (EM/RC51/12). 41. Oxford Policy Management. Lady Health Worker Programme: external evaluation of the National Programme for Family Planning and Primary Health Care. Oxford, Oxford Policy Management, Oxford Policy Management. Lady Health Worker Programme: external evaluation of the National Programme for Family Planning and Primary Health Care. Oxford, Oxford Policy Management, World Bank. Implementation completion report. Washington DC, World Bank, 2006 (Report No ) ( pagepk=104231&pipk=73230&thesitepk=40941&menupk=228424& Projectid=P004566, accessed 6 March 2013). 44. WHO. Global database on child growth and malnutrition. Geneva, WHO, 2011 ( accessed 26 January 2011). 45. Armecina G et al. Early childhood development through an integrated program: evidence from the Philippines. Washington DC, World Bank, 2006 (Policy Research Working Paper 3922) ( IW3P/IB/2006/05/11/ _ /Rendered/PDF/ wps3922.pdf, accessed 6 March 2013). 35

204 46. Kavishe FP, Mushi SS. Nutrition-relevant actions in Tanzania. New ork, United Nations ACC-SCN, 1993 (Monograph Series No. 1) ( accessed 6 March 2013). 47. Victora CG et al. Integrated management of the sick child. In: Jamison DT et al., eds. Disease control priorities in developing countries, 2nd edition, Chapter 63. Washington DC, World Bank, 2006 ( ) ( 6 March 2013). 48. Masanja HJ et al. Impact of Integrated Management of Childhood Illness on inequalities in child health in rural Tanzania. Health Policy and Planning, 2005, 20(Supplement 1):77 84 ( accessed 6 March 2013). 49. Prosper H, Borghi J. IMCI implementation in Tanzania: experiences, challenges, and lessons. London, Consortium for Research on Equitable Health Systems/Department for International Development, 2009 (Policy Brief) ( accessed 6 March 2013) Oliphant NP et al. The contribution of Child Health Days to improving coverage of periodic interventions in six African countries. Food and Nutrition Bulletin Supplement: child nutrition in vulnerable populations in Eastern and Southern Africa , 2010, 31(3):S248 S Kachondam, Winichagoon P, Tontisirin K. Nutrition and health in Thailand: trends and action. Bangkok and Geneva, Institute of Nutrition at Mahidol University and United Nations ACC/SCN, 1992 (ACC/SCN case study) ( accessed 7 March 2013). 52. ACC/SCN. 2nd Report on the world nutrition situation Volume II: country trends methods and statistics. Geneva, ACC/SCN, 1993 ( accessed 7 March 2013). 53. Heaver R, Kachondam. Thailand s National Nutrition Program: lessons in management and capacity development. Washington DC, World Bank, 2002 (Health, Nutrition and Population Discussion Paper) ( NUTRITIONANDPOPULATION/Resources/ /Heaver- ThailandsNational-whole.pdf, accessed 7 March 2013). 54. Tontisirin K, Winichagoon P. Community-based programmes: success factors for public nutrition derived from the experience in Thailand. Food and Nutrition Bulletin, 1999, 20(3): ( accessed 7 March 2013). 36

205 55. Schroeder DG et al. An integrated child nutrition intervention improved growth of younger, more malnourished children in northern Viet Nam. Food and Nutrition Bulletin, 2002,23(4 Suppl):53 61 (PMID: ). 56. MoH-National Institute of Nutrition. Prevalence of malnutrition among children under 5 ( ). Protein-Energy Malnutrition Control Program (programme handout), Annex 3. Nutrition Programme Case Studies 37

206 تیثلی گشافی/ ه اتغ اضافی Reviews International Centre for Diarrhoeal Disease Research, Bangladesh. Global Nutrition ReviewTeam: large-scale nutrition programs. From: Bhutta ZA et al. What works? Interventions formaternal and child undernutrition and survival. Lancet, 2008, 371(9610): Web appendix17 ( pdf?id=5bbe37e :-237c741a:12e2fe657a2:-3a7d , accessed 24April 2013). Mason JB et al. Improving child nutrition in Asia. Food and Nutrition Bulletin, 2001, 22(3):3 85 ( asp, accessed 24 April 2013). Mason JB et al. Community health and nutrition programs. In: Jamison DT et al., eds. Diseasecontrol priorities in developing countries, 2nd edition, Chapter 56. Washington DC,World Bank, 2006 ( ) ( accessed 6March 2013). World Bank. Repositioning nutrition as central to development. A strategy for largescaleaction. Washington DC, World Bank, 2006 (Annex 1) ( NUTRITION/Resources/ /NutritionStrategy.pdf, accessed 24 April2013). World Bank. What can we learn from nutrition impact evaluations? Washington DC, Independent Evaluation Group/World Bank, 2010 ( Resources/Nutrition_eval.pdf, accessed 24 April 2013). Other reports Pakistan: Overview of childhood under-nutrition (no place, no date) ( worldbank.org/southasiaext/resources/ / / /pakistannutrition.pdf, accessed 6 March 2013). Alderman H et al. Effectiveness of a community-based intervention to improve nutrition in young children in Senegal: a difference in difference analysis. Public Health Nutrition, 2009, 12(5):667 73, PMID: Asian Development Bank. Republic of the Philippines: power sector development program. (no place), Asian Development Bank, 2007 (ADB Completion Report) ( Documents/PCRs/PHI/ phi-pcr.pdf, accessed 6 March 2013). Friedman J et al. Health sector decentralization and Indonesia s nutrition programs: opportunitiesand challenges. Washington DC, World Bank, 2006 (Report No ) ( siteresources.worldbank.org/exteapregtopheanut/resources/health_sector_ 38

207 Decentralization_and_Indonesia_Nutrition_Programs.pdf?resourceurlname=Health_ Sector_Decentralization_and_Indonesia_Nutrition_Programs.pdf, accessed 6 March 2013). Gragnolati M et al. India s undernourished children: a call for reform and action. Washington DC, World Bank, 2005 (Health, Nutrition and Population Discussion Paper) ( accessed 6 March 2013). Heaver R, Mason JB. Making a national impact on malnutrition in the Philippines: you can t get there from here: a case study of government policies and programs, and the role of UNICEF and the World Bank. New ork, UNICEF, 2000 ( heaver-mason(wd).doc, accessed 6 March 2013). Hossain SM, Duffield A, Taylor A. An evaluation of the impact of a US$ 60 million nutrition programme in Bangladesh. Health Policy and Planning, 2005, 20(1):35 40 ( oxfordjournals.org/content/20/1/35.abstract, accessed 6 March 2013). Ismail S et al. Annex 4(A) Brazil case study Child Pastorate Programme. In: Communitybased food and nutrition programmes: what makes them successful. A review and analysis of experience. Rome, Food and Agriculture Organization, 2003: (ftp://ftp.fao. org/docrep/fao/006/y5030e/y5030e03.pdf, accessed 6 March 2013). Khan AM. Country fact sheet (February 2008). London, Department for International Development,2008 ( feb08.pdf, accessed 6 March 2013). Khan NC. Country Report I: Current status of nutrition in Asia. (no place, date, publisher) ( Khan.pdf, accessed 7 March 2013). Khan NC et al. Reduction in childhood malnutrition in Vietnam from 1990 to Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 2007, 16(2): (PMID: ). Linnemayr S, Alderman H. Almost random: evaluating a large-scale randomized nutrition program in the presence of crossover. Washington DC, World Bank, 2008 (Policy Research Working Paper 4784) ( WDSP/IB/2008/12/09/ _ /Rendered/PDF/WPS4784.pdf, accessed 6 March 2013). Marek T et al. Successful contracting of prevention services: fighting malnutrition in Senegal and Madagascar. Health Policy and Planning, 1999, 14(4): ( oxfordjournals.org/content/14/4/382.full.pdf+html, accessed 6 March 2013). National Institute of Public Cooperation and Child Development. Research on ICDS: an overview ( ): Volume 2. New Delhi, National Institute of Public Cooperation and Child Development, 2005 ( accessed 6 March 2013). Pelletier D et al. The Bangladesh Integrated Nutrition Project: effectiveness and lessons. Dhaka, World Bank, 2005 (Bangladesh Development Series paper no. 8) ( worldbank.org/nutrition/resources/bngbinp8.pdf, accessed 6 March 2013). Rhode J. Indonesia s Posyandus: accomplishments and future challenges. In: Rhode J, Chatterjee M, Morley D, eds. Reaching health for all. Oxford, Oxford University Press,

208 ( accessed 6 March 2013). Soekirman et al. Economic growth, equity and nutrition improvement in Indonesia. New ork, United Nations ACC/SCN, 1992 (Case Study) ( modules/resources/files/indonesia1992.pdf, accessed 6 March 2013). White H. Comment on contributions regarding the impact of the Bangladesh Integrated Nutrition Project. Health Policy and Planning, 2005, 20(6): ( accessed 6 March 2013). Winichagoon P et al. Integrating food and nutrition into national development: Thailand s experience and future visions. Bangkok and Geneva, Institute of Nutrition at Mahidol University and United Nations ACC/SCN, World Bank. Impact evaluation report: Tamil Nadu Integrated Nutrition Project. Washington DC, World Bank, 1994 (Report No IN) ( default/main?pagepk= &pipk= &thesitepk=523679& menupk= &searchmenupk= &thesitepk=523679&entityid= _ &searchMenuPK= &theSitePK=523679, accessed 6 March 2013). World Bank. Implementation completion report: 2nd Tamil Nadu Integrated Nutrition Project. Washington DC, World Bank, 1998 (Report No ) ( org/external/default/main?pagepk= &pipk= &thesitepk= &menupk= &searchmenupk= &thesitepk=523679&entityid= _ &searchMenuPK= &theSitePK=523679, accessed 6 March 2013). World Bank. Implementation completion report Republic of Madagascar, Food Security and Nutrition Project. Washington DC, World Bank, 1999 (Report No ) ( worldbank.org/external/default/wdscontentserver/wdsp/ib/1999/07/22/ _ /Rendered/PDF/multi_page.pdf, accessed 6 March 2013). World Bank. Implementation completion report: Community Nutrition Project, Senegal. Washington DC, World Bank, 2001 (Report No ) ( external/default/wdscontentserver/wdsp/ib/2001/09/18/ _ /Rendered/PDF/multi0page.pdf, accessed 6 March 2013). World Bank. Supplemental credit document: International Development Association proposed supplemental credit to the Republic of Madagascar for the Second Community Nutrition Project (SEECALINE). Washington DC, World Bank, 2003 (Report No. P7604- MAG) ( 2003/10/08/ _ /Rendered/PDF/P76040MG.pdf, accessed 6 March 2013). World Bank. Implementation and completion report on a credit in the amount of US$16.2 million to the government of Tanzania for a Health Sector Development Program. Washington DC, World Bank, 2004 (Report No ) ( default/wdscontentserver/wdsp/ib/2004/07/01/ _ / Rendered/PDF/29517.pdf, accessed 6 March 2013). World Bank. Project appraisal document on a proposed credit in the amount of sdr

209 million to the People s Republic of Bangladesh for a health nutrition and population sector program. Washington DC, World Bank, 2005 (Report No BD) ( worldbank.org/external/default/wdscontentserver/wdsp/ib/2005/04/12/ _ /Rendered/PDF/31144.pdf, accessed 6 March 2013). World Bank. Project performance assessment report: Bangladesh Integrated Nutrition Project. Washington DC, World Bank, 2005 (Report No ) ( org/oed/oeddoclib.nsf/docunidviewforjavasearch/1b9cdb38c3f674c FFE00663B07/$file/ppar_32563.pdf, accessed 6 March 2013). WHO. Nutrition landscape information system (NLiS). Geneva, WHO, 2011 ( who.int/nutrition/nlis/en/, accessed 26 January 2011). 41

210 42